Onderwijzer en gezondheid
van schoolgaande kind
3
ie ene
kV
Ouil-katholieke stem
over dr. Van der Linde
Een woord voor vandaag
Systeem van coördinatie
moet worden toegepast
Eucharistisch congres in
Miinchen geopend
Christen-esperantisten
op Hedenesse bijeen
2
Meer aandacht voor de
hatholiserende
hervormden
In het blad „De Oud Katho
liek" heeft de hoogleraar prof.
M. Kok een uitvoerig artikel
gewijd aan de overgang vandr.
H. van der Linde naar de
Rooins-Katholieke Kerk. De
schrijver geeft een uitvoerige
achtergrond van zowel het Con
vent voor Hervorming en Catho-
liciteit als van de roomse dog
matische gedachten en schrijft
dan over de Rooms-Katholieke
Kerk:
TV7IJ zien in deze kerk nog altijd
een gevaarlijke overschatting
van het ambt, zoals dat culmi
neert in het pausdom, waardoor
sedert Pius IX de Traditie der
kerk uitsluitend spreekt („la tra-
dizione son Io"!). Wij zien een
voortdurend rationalisme in de
theologie, een gevaarlijk evolueren
van het dogma in een richting, die
ver afwijkt van het Symbolum der
onverdeelde kerk (zie de nieuwe
dogmata van 1854, 1870 en 1950).
Vandaar dat wij ons afvragen,
welk Credo dr. Van der Linde
weer door alle kerken samen met
de katholica (sc. romana) aan
vaard wil zien? De „Frofesslo ca-
tholicae fidei", die door ieder
geestelijke vanaf het subdiaconaat
moet worden bezworen, houdt
heel wat meer in dan bet
Credo. Kan dr. Van der Linde
dat alles zonder meer aanvaar
den en toch oecumenisch blijven
denken in een zin, zoals alle ker
ken buiten Rome dat doen?
Wij zijn er stellig niet blind
voor. dat binnen de Rooms-Ka
tholieke Kerk in onze dagen veel
bemoedigende verschijnselen zijn
waar te nemen, die doen hopen op
nieuwe binnenkerkelijke ontwikke
lingen in de toekomst, waardoor
misschien een waarachtig oecu
menisch gesprek met Rome eens
mogelijk zal worden. En wij zijn
stellig ook niet doof voor alle
stemmen die daarom binnen en
buiten de Ecclesia Romana roe
pen. Maar wij maken er beslist
bezwaar tegen om, zoals velen te
genwoordig doen, de zgn. „Nieu
we Theologie" te identificeren
met de dogmatiek der Rooms-Ka-
tholieke Kerk. Evenmin mogen
we de avant-garde der roomse
theologen identificeren met paus
en curie, aan wie ten slotte alle
beslissingen inzake geloof en ze
den, leer en bestuur de. kerk toe
komen. Dit is een misplaatst op
timisme, waartegen Rome zelf
herhaaldelijk waarschuwt. Zo mo
gen wij ook inzake de eenheid der
kerken stellig niet al te grote ver
wachtingen koesteren omtrent het
komende concilie, wat allereerst
binnenkerkelijk van belang zal
kunnen zijn. Er wachten immers
nog genoeg vragen, inzonderheid
met betrekking tot een nadere in
terpretatie van de nieuwe dogma
ta. op antwoord, alvorens een
vruchtdragend gesprek met ande
ren gevoerd kan worden.
'pERWIJL dr. Van der Linde het
-l bovenstaande heel goed weet,
beter dan wij het hier kunnen for
muleren, is hij toch de kerk van
Rome willens en wetens binnen
gegaan. Hem wacht daar stellig
niet die vrijheid, die hem in de
Nederlandse Hervormde Kerk zo
lang geschonken is.
Onwillekeurig komt dan ook bij
ons de vraag op, waarom deze zo
bekwame en scherpzinnige theo
loog zich niet geschaard heeft bij
dat deel der katholica, dat door
de eeuwen heen trouw heeft vast
gehouden aan het ongerepte ge-
loofsbezit en de liturgie van de
kerk der eeuwen. Waarom heeft
hij niet op zijn wijze villen mee
werken en meehelpen om dit be
zit opnieuw in de oude katholieke
zin te doordenken en tc doorleven
tot wegwijzing voor Reformatie
èn Rome? Dan zou o.i. een bete
re bijdrage in vrijheid geweest
zijn, dan wij nu van hem kunnen
verwachten in zijn gebondenheid
Een bevredigend antwoord op
deze vragen te geven is ons na
tuurlijk onmogelijk. Het blijven
slechts veronderstellingen. Toch
menen wij er niet zover naast te
zijn, als wij veronderstellen, dat
voor dr. Van der Linde en vele
anderen onze kerk „te klein van
gestalte" is. Wij menen bij hem,
evenals bij anderen, een mystieke
inslag bespeurd te hebben, die
hem gevoelig misschien wel
overgevoelig maakt voor de
uiterlijke grootheid en allure van
de Rooms-Katholieke Kerk. Heeft
echter ooit aardse grootheid en
macht, het getal, de doorslag ge
geven in de dingen van het Ko
ninkrijk?
kudde w;
behaagd
.Vreest niet, gij, kleine
it het heeft uw Vader
het koninkrijk te ge-
(Lukas 12 32).
dr.
overtuigd, dat
vraag met ons ontkennend zal be
antwoorden. En wij geloven, dat
hij met ons zal beamen, dat het
uiteindelijk gaat om de waarheid.
Die wordt niet verzekerd door
het getaL Maar dan durven wij
ook met nadruk te getuigen, dat
de verhoudingsgewijs kleine Oud-
Katholieke-Kerk in haar oprecht
streven om aan de volgende ge
slachten datgene, wat overal,
wat altijd, wat door allen geloofd
is d.i. het katholieke geloof, door
te geven, meer in de richting van
de komende oecumenische kerk
wijst dan de Rooms-Katholieke
Kerk. Deze laatste kerk is ook in
haar huidige theologie nog maar
al te zeer geneigd om Gods heils
plan te identificeren met de ge
schiedenis van de Rooms-Katl ilie-
ke Kerk ter verdediging van de
nieuwe dogmata.
IN de geschiedenis der kerken
speelt echter de „fraude" een
grote rol, valse oorkonden, valse
beschuldigingen en zoveel meer.
Hier moeten wij even denken aan
de merkwaardige, gelijknamige
roman van Rogier van Aerde, die
wij niet alleen op de mens van
deze tijd, maar ook op de kerken
in haar velerlei gestalten in deze
wereld zouden willen betrekken.
Die „fraude" in het verleden be
dreven openlijk te belijden en
daaruit conclusies te trekken voor
het heden schijnt ons één van de
belangrijkste opgaven toe voor de
hedendaagse kerken. Naar ons ge
voelen is Rome daartoe tot op
heden nog niet bereid. En zolang
die bereidheid er niet is, kan Ro
me ook nimmer centrum van
eenheid worden.
De roep: „terug naar de bron
nen", wordt daar bij voorbaat
krachteloos gemaakt door de on
feilbare uitspraken uer pausen.
Dat betekent allerminst, dat wij
geen oog zouden hebben voor
de bijzondere positie van de ge
meente van Rome en haar bis
schop in het heilsplan Gods. Maar
wel menen wij, dat in de Rooms-
Katholieke Kerk het historisch
gewordene al te gemakkelijk als
het van God gewilde wordt gezien,
menselijk drijven als leiding van
de Heilige Geest. Wij vragen ons
af of dr. Van der Linde voor dit
aspect voldoende oog heeft. Krite-
rium blijft hier voor ons, oud
katholieken, het Woord Gods en
de daarmee overeenstemmende
en verklarende traditie der kerk,
zoals die bij monde van de oecu
menische conciliën en de grote
kerkvaders der eerste eeuwen tot
ons gekomen zijn. Dat binnen de
Rooms-Katholieke Kerk een voort
gaande openbaring zou werk
zaam zijn die haar neerslag heeft
-gevonden in de nieuwe dogmata,
kunnen wij niet aanvaarden. Een
voudig op grond van het feit, dat
de kennis van de heilswaarheid
van de kerk der eerste ^ei
nimmer overtroffen kan worden
door die van kerk of paus
later eeuwen.
Daarom zal de door Rome uit
gestoten Oud-Katholieke Kerk met
nadruk haar vragen moeten blij
ven stellen aan datzelfde Rome
terwille van de waarheid cn de
eenheid: vragen aangaande de ge
nade Gods, de betekenis van hel
bisschopsambt in de door een on
feilbaar paus geleide kerk, vragen
omtrent de nieuwe dogmata. Tot
nu toe heeft onze kerk slechts
banvloeken als antwoord ontvan
gen. Maar daarmee de waar
heid noch de eenheid gediend.
Pas een in de waarheid verenig
de kerk zal in staat zijn om
misschien in vereniging met de
andere grote wereldgodsdiensten
de gigantische worsteling met
de tijdgeest aan te gaan.
Laten wij, oud-Katholieken,
schrijft prof. Kok tenslotte, van
deze overgang dit leren,
wij meer dan tevoren aandacht
en begrip .zullen moeten hebben
voor de conflict-situatiewaar
in zich deze katholiserende her
vormden bevinden. Wanneer
ons dat gevraagd wordt, zullen
wij hun op de meest soepele
loyale wijze een geestelijk
derdak moeten verschaffen. Dat
is een eerste eis van christelij
ke naastenliefde. In de worste
ling om de oecumene mogen e
door onze schuldige onverschil
ligheid zeker geen mensen ver
loren gaan. die menen voor een
„gesloten deur" te staan.
Internationaal congres in Amsterdam
Conferentie I.C.C.C.
op Woudschoten
Op de Europese I.C.C-C.-conferentie
die D.V. 16 augustus op „Woudschoten"
wordt geopend, worden deelnemers
verwacht uit Nederland, België, Frank
rijk, Duitsland, Engeland, Schotland,
Ierland, Denemarken, Zweden en Fin
land.
De conferentie wil een ontmoeting zijn
in kerken die onverzwakt de Heilige
Schrift geloven als het Woord van God.
Daarom wordt bijzonder prijs gesteld op
afvaardiging door kerkeiaden.
Het thema van de conferentie is „Het
Koninkrijk der Hemelen" Er zullen da
gelijks voordrachten gehouden worden
door binnen- en buitenlandse sprekers.
Van de Nederlanders noemen wij ds. W.
Borgdorff, prof. dr. S. U Zuidema. ds. A.
Bikker, ds. P J. Mietes, prof. J. van
Genderen. Voorts zullen on. spreken dr.
Carl Mclntire, president van de I.C.C.C.
1 dr. D. Hedegard (Zweden).
Enkele middagen zijn gereserveerd
x>r excursies, terwijl de huishoudelijke
zaken, resoluties e.d. in de morgenverga
deringen worden behandeld. Een flink
aantal jongeren heeft zich voor de con
ferentie opgegeven. In verband daarmee
is het weekeinde (20 en 21 aug.) groten
deels voor hen gereserveerd.
Zij die alsnog aan de conferentie of een
deel ervan willen deelnemen, worden
verzocht dit zo spoedig mogelijk te be
richten aan ds. J. C. Maris, bureau I CCC,
Singel 386, Amsterdam-C.
De Calvinistische Studentenbeweging,
die dit jaar haar 30-jarig bestaan ge
denkt, houdt haar Zomerconferentie van
29 augustus tot 3 september te Lunteren.
Sprekers zijn de heer Gab Smit te La
ren; prof. A. L. de Jonge, die zal
spreken over „religieuze projectie"; prof.
dr G. E. Meuleman, „de anthropologic
in de theologie nouvelle"; prof. dr. H.
Dooyeweerd, „De ware betekenis van de
religieuze grondmotieven volgens de
Wijsbegeerte der Wetsidee": ir. H.
Harten, „Kerkelijke Eenheid".
„Is het niet waanzinnig dat men in het ene land sterft van de
honger, terwijl in het andere land voedseloverschotten worden ver
brand? De ene helft van de wereld is ondervoed en de andere helft
overvoed. Het moet mogelijk zijn een evenwicht tot stand te bren
gen". Dit zei vanochtend sir Ronald Gould, voorzitter van de
„World Confederation of Organizations of the teaching profession",
in zijn toespraak, waarmee het negende congres van deze onder
wijzersfederatie werd geopend. Het wordt deze week in Krasna-
polsky in Amsterdam gehouden. Ruim vierhonderd afgevaardigden
van honderdzes onderwijzersorganisatic uit zestig landen die vier
miljoen leden vertegenwoordigen, nemen eraan deel. Het thema
dit wereldcongres is „De gezondheid van het kind en de
school".
van het schoolgaande kind is een veel
omvattend probleem, met gevaarlijke
politieke, sociale en economische kan
ten", aldus spreker.
„]Vie in zijn spreken niet struikelt, is een volmaakt man, in
staat zelfs zijn gehele lichaam in toom te houden." Wij zullen
dus al direct moeten vaststellen, dat er geen volmaakte
mensen zijn, want wie zou van zichzelf durven beweren, dat
hij zich in het spreken onder alle omstandigheden en volledig
onder controle heeft? En juist dat „struikelen in het spreken"
is een van de meest onheilaanrichtende zaken in het mensen
leven! De apostel Jacobus heeft in een brief, die hij aan de
twaalf stammen in de verstrooiing het over de gehele
wereld uitgezworven Israël schreef, daar met zeer grote
klem op gewezen en de brief is als zoveel in de Bijbel
hyper-actueel! Jacobus brengt de zaak terug tot de tong, „een
klein lid, dat toch een hoge toori voert". En daarmee schiet
hij precies in de roos: die tong van u en van mij is vaak een
van de ergste dingen! Klein van omvangmaar onberekenbaar
schadelijk in de gevolgen van het gebruik. Wij hebben dat
bijna nooit in de gaten. Wij denken er zelfs niet eens bij na,
als wij onze tong gebruiken. Er wordt zo oneindig veel
gesproken en gepraat, gekletst en geroddeld, dat wij het
gewoon zijn gaan vinden. En iedereen doet eraan mee....
Misschien is het goed, dat wij eens wat meer gaan nadenken
over wat Jacobus bedoelt: u kunt uw tong nooit vrijblijvend
gebruiken, er is altijd een effect, naar welke kant ook.
Een taak, maar
geen dienstbode
van de dokter
Sir Ronald Gould, die algemeen se
cretaris van de Nationale Onderwijzers
vereniging van Engeland en Wales is,
merkte in zijn openingstoespraak onder
meer op, dat de onderwijzers zich niet
kunnen voorstellen dat de voeding van
een groeiende bevolking afhankelijk
moet worden gesteld van de nationale
hulpbronnen. Tienmaal de huidige we
reldbevolking zou volgens Europees
peil kunnen worden gevoed, wanneer
men het in de wereld beschikbare
bouwland zo efficient zou benutten als
in Nederland, zo heeft Rolin Clarke eens
beweerd. Daarom* was de heer Gould
van mening dat een evenwicht tot stand
kan worden gebracht wanneer de voed
selvoorraden beter over de wereld wor
den verdeeld en voorts wanneer beter
gebruik wordt gemaakt van ongeculti
veerd land, insectendodende middelen,
meststoffen en zaken van goede kwali
teit.
De onderwijzers hebben met dit pro
bleem te maken, omdat in grote delen
van de wereld de gezondheid van de
schoolkinderen veel te wensen overlaat
als gevolg van slechte voeding en slech
te hygiënische omstandigheden, zo
meende de heer Gould. „De gezondheid
De achterblijvers in de loonpolitiek
Voorstel van
vakcentralen
aan St. v. d. Arb.
Het overlegorgaan van de drie vak
centralen. het N.V.V., de K.A.B. en
het C.N.V. heeft zich beraden over
de positie van de achterblijvers in
de nieuwe loonpolitiek.
Ondanks de omstandigheid, dat se
dert het begin van deze loonpolitiek
midden 1959 voor het overgrote deel
van de bedrijfstakken een verbetering
van lonen en salarissen is gereali
seerd, menen de vakcentralen dat het
moment is aangebroken om voor de
werknemers die door welke oorzaak
dan ook nog geen deel hebben gehad
in de gestegen Ionen, de mogelijk
heid te openen tot inkomstenverho
ging door gebruikmaking van het
geen in de algemene aanwijzigingen
omtrent de coördinatie is neergelegd.
Daar in deze loonpolitiek bij af
loop van de contracten nieuwe loon-
voorstellen kunnen worden inge
diend, bestaat volgens de vakcen
tralen het gevaar, dat in de toe
komst de loonverschillen groter
zouden worden.
In verband hiermee, hebben de
drie vakcentralen gemeend, niet te
moeten volstaan met een tijdelijke
oplossing. Zij hebben een systeem
van coördinatie ontworpen, hetwelk
naar bun mening de waarborg
biedt, dat met behoud van het be
ginsel der differentiatie' ook in de
toekomst de achterblijvers in de
welvaart zullen delen.
Het desbetreffende voorstel, zo ver
nemen wij, hebben de drie vakcen
tralen bij het bestuur van de Stich
ting van de Arbeid ingediend, opdat
per 1 oktober a.s. ten behoeve van
eerder genoemde werknemers hiervan
gebruik kan worden gemaakt.
Advertentie
Opschudding
bij TV-show
Een beroemde Hollywood-ster
weigerde onlangs op te treden in
de Bussumse TV-studio. „Too hot
in this studio!" riep zij tempera
mentvol, verontwaardigd over de
temperatuur. De opschudding was
groot. Totdat de regisseur haar
glimlachend een Boldoot Towelette
overhandigde.
„Ah I" zuchtte de diva dank
baar, terwijl ze haar kostbare huid
verfriste. .Dank oe well!"
En daarna trad zij verkwikt voor
de lens, waar zij enkele songs
bracht uit „Some Like It Hot".
Zélf hie'ld zij niet van „Hot", U
ook niet? Boldoot Towelettes,
20 cent, gedrenkt in Boldoot
Eau de Cologne en hermetisch
gesloten. Per doosje van 5 stuks
1.—.
TAAK
De heer Gould schetste de rol die de
onderwijzer in het geheel van gezond
heidszorg van de schoolgaande kinderen
dient te spelen. In de eerste plaats dient
hij te instrueren, de kinderen te onder
wijzen, zulks in samenwerking met de
ouders. Voorts dient hij bij de autoritei
ten de noodzaak van schoolgezondheids-
zorg te bepleiten en als deze er is op
verbetering aan te dringen.
Een belangrijke taak voor de onder
wijzer noemde de heer Gould ook de
zorg voor de schoolsfeer. „Het is waar
dat de omgeving ons vormt, dus ook
de schoolkinderen", aldus spreker. „Het
heeft geen zin om over zindelijkheid te
praten als er geen wasgelegenheden
zijn. Eveneens is het dwaas over na
tuurkundig onderwijs te praten als er
onvoldoende gelegenheid voor is. En het
is dwaas over zwemmen te spreken zon
der water ter beschikking te hebben of
over goed sanitair wanneer In de scho
len de slechtste voorbeelden aanwezig
zijn", aldus de heer Gould.
SCHOOLARTS
De openlngszitling werd behalve
door vertegenwoordigers van de
voedsel, en landbouworganisatie van
de Verenigde Naties, de Wereld Ge
zondheids Organisatie, de UNESCO,
de Verenigde Naties en de Liga van
Rode Kruis Verenigingen, ook bijge
woond door de staatssecretaris van
onderwijs, kunsten en wetenschappen,
de heer G. C. Stubenrouch. In een
toespraak tot de congressisten merk
te hij onder meer op, dat het hoofd
thema van dit congres zijn speciale
belangstelling heeft.
Het Is een onderwerp, aldus de staats
secretaris, waarbij naast medische,
derwijskundige, maatschappelijke
organisatorische vraagstukken ook pro
blemen van levensbeschouwelijke aard
voortdurend om hernieuwde bezinning
vragen.
Na een overzicht te hebben gegeven
van de groei van de schoolgezondheids-
zorg, gaf de heer Stubenrouch als zijn
mening, dat een schoolarts dient te wor
den gezien als milieu arts. De school
is daarbij het terrein van zijn werk
zaamheid, zoals voor de huisarts het ge
zin en voor de bedrijfsarts het bedrijf.
De schoolarts, aldus spreker, zal niet
alleen de nodige medische kennis moe
ten bezitten, maar zich ook een ruime
kennis Van psychologie en pedagogiek
moeten verwerven, niet om deze laatste
vakken te bedrijven, maar om met des-
Bijna een miljoen bezoekers verwacht
Mens voltrekt zelf
kundigen op dit gebied de problemen
van het milieu en van ieder kind afzon
derlijk in het milieu te kunnen bespre-
De heer Stubenrouch zeide het van
bijzonder belang te achten dat advies
wordt gegeven aan ouders van wie de
kinderen op enigerlei wijze gehandicapt
zijn, over het laten bezoeken van speci
ale scholen. Een actuele vraag is, al
dus de staatssecretaris, hoever de ge
zondheidszorg van de school en eventu
eel van de overheid ten opzichte var
een schoolkind moet en mag gaan. Een
niet minder belangrijk probleem noemde
hij de begrenzing van dw taak J~
gezondheidsdienst ten opzichte
onderwijs.
RAPPORTEN
Het onderwijzerscongres zal in de ko
mende dagen onder meer van gedachten
wisselen over de rapporten die de dele
gaties uit de verschillende landen over
de onderwijssituatie en de gezondheids-
>rg in hun landen hebben uitgebracht
Hierbij komen ook de onderhandelin
gen over de salarissen in de verschillen
de landen, de samenwerking met de or
ganen van de Verenigde Naties e.d. ter
Namens ons land nemen aan het con
gres deel delegaties van de Nederland-
Onderwijzers Vereniging, het Ge-
Gods oordeel
STOND de Beierse stad Miinchen
vorig jaar in het teken van
de Duitse kerkedag, dit jaar staat
zij in het teken van de rooms-
katholieke mis. Alleen gisteren
reeds arriveerden er 100 extra
treinen, die de bezoekers brachten
voor het Eucharistisch Congres,
dat om het andere jaar wordt
gehouden. In het geheel worden
zevenhonderd extra treinen met
pelgrims verwacht, terwijl dui
zenden met vliegtuigen en eigen
auto's naar de stad zullen komen.
Dit Duitse eucharistische congres is
tevens het 37ste wereldcongres en het
eerste dat sedert 1909 in Duitsland
wordt gehouden. Het thema is „Voor
het leven van de wereld." Het eerste
dergelijke congres werd in 1881 gehou
den in de Franse stad Lille Het
heel gewijd aan de verheffing v;
eucharistie (heilig avondmaal). Voor de
s-katholiek is het het sacrament
Christus die tot hen komt, zich
offert en zich als offerspijs geeft om
hem in gemeenschap niet Zijn heils
mysterie te brengen.
Oordeel
Het congres werd gistermorgen door
kardinaal Wendel met een mis geopend.
In zijn prediking zei hij onder
dat men slechts door geloof aa
hogere leven het tijdelijke en aardse
leven met zijn leed en beproevingen
te boven kan komen.
Hij vervolgde dat ook van de chris
tenen van deze dagen Paulus onder
tranen zou kunnen zeggen dat velen
vijanden van het kruis zijn en dat hun
god hun buik is. Hun leven wordt be
paald door practisch materialisme. Als
de mensen op deze weg verder gaan,
zei de kardinaal, moeten zij zich af
vragen of het nog verwonderlijk is als
het oordeel van de dood dat in het be
gin van de geschiedenis de individuele
mens heeft getroffen, thans over
de gehele mensheid zal komen. „God
behoeft niet eens zelf vuur en zwavel
uit de hemel te doen neerdalen, het is
voldoende dat Hij dat aan de men
sen zelf overlaat".
Ongeveer 60.000 mensen waren bij de
openingsplechtigheid aanwezig. Het was
drukkend warm, en ver over de duizend
mensen vielen flauw en moesten door
E.H.B.O.-posten worden geholpen. Men
verwacht bijna een miljoen bezoekers
tijdens dit congres, dat onder meer wordt
bijgewoond door vijftien kardinalen.
leden door de reformatie werd afge
wezen. Terwijl aan de ene kant de
zogenaamde „nieuwe theologie" een
nieuw gesprek met Rome mogelijk
maakt, zijn het juist deze congressen
dan wat ook het voortgaande
contact in de weg staan, omdat de
protestant de gedachte afwijst als zou
Christus opnieuw moeten worden ge
offerd in de eucharistie.
Afwijzend
10
Wij hebben over Grote nooit meer gesproken en
moeder weet tot vandaag niet, hoe hij aan zijn
eind is gekomen. Die nacht kon ik echter de slaap
niet vinden cn ik heb in stilte gehuild om vader.
Ik wist hoe diep hij onder zijn daad leed en in
zijn hart worstelde met een schuldgevoel We hadden
toen nog maar weinig begrip van de werkelijke
toestand en hebben niet berrepen, dat dit nog maar
een begin was. Ik wist toen ook niet, hoe ik later
daarin dicht naast vader zou staan.
Twee dagen later vertrok ik weer naar de stad.
met zeer hoopvolle beloften voor Samu en Mar
tha.. maar met nog meer. Moeder had mijn klei
ne blauwe koffer, die nu als een dood ding aan
mijn voeten staat, goed voorzien van evensmidde
len waar ernstig gebrek aan begon te komen.
Dagen later ontdekte ik. dat ook vader in mijn
koffer was geweest, want achter de voerine vaneen
rakje voor toiletartikelen, tegen de achterkant van
mijn koffer, vond ik opeens een kleine revolver.
Die ontdekking deed me kleuren van schrik. Niet
eens om het bezit van dat kleine dodelijkewapen,
maar veel meer om de^duidelijke uitdrukking
den, bewijst tot welk een waanzin men ze groot kan nootschap van Leraren aan Nederlandse
Svatting over de situatie waarin we
iet was of ik hem nu duidelijker dan
het bos hoorde zeggen: „Wij verkeren allen alle
dagen in levensgevaar en het komt soms opdagen
van een kant waarvan je het niet verwacht en
niemand weet dan of hij een held 'S of wel een
lafaard. Voordien is elk hart bevreesd....ook het
■MM.r dit .11., heed Helen,
•want alleen het bezit van dat kleine wapen, toonde
mij ten voeten uit. de tragedie waarin we gespon
nen waren, als vliegen in een web.
Mijn eerste impuls was, tegen mijn gewoonte in,
de kamerdeur tc sluiten totdat ik een goede berg
plaats voor het ding gevonden had. Een vreemde
angst bezorgde mij slapeloze n?ch*?\
zware soldatenlaarzen over de straat hoorde kr.t-
sen Mijn hart klopte me in de keel, als het geluid
soms vlak voor het huis verstilde. Wie zal zeggen
hoeveel maal ik de greep naar het wapen io ge
dachten heb gerepeteerd? -
Ik schold mezelf voor dwaas. Verwee. ader on
geloof en pessimisme... maar overwon desondanks
Wie weet ook vooruit of hij een heldenhart
r o m n
öoor heRm. steqqeRöa
draagt. Wat is per slot een held? Wordt hij het niet
altijd tegen wil en dank?
Overdag voelde ik mij gejaagd. De wereld, de
huizen, de goede en vertrouwde 'orenklok, waar
mee ik innige vriendschap had gesloten de mensen,
allen keken mij wantrouwend aan en ik werd lich
telijk schuw onder hun blik. Ik liep ïaastig en met
gebogen hoofd over straat. Eigenliik was dit een
grote en verdrietige ervaring voor mij, want toen
ik van huis ging, voelde ik me trots en was ik stra
lend vervuld van de gedachte, dat ik nu werkelijk
op weg was iets te ondernemen tegen de bezetter;
een prooi onder zijn handen weg te rukken waarop
hij anders zijn bloeddorst zou Koelen.
Vader had er plotseling een diep ernstig karak
ter aan gegeven, door me dat kleine wapen in de
hand te drukken. „Weet wat het zeggen wil, kind.
Dapper zijD is goed, maar de vijand deinst nergens
voor terug. Het is oog om oog en tand om tand!'
Ik heb vandaag de glimlach van een wijze grijs
aard over
n zijn puberteit
ontkomen." Wee, door wie de ergernis in de wereld
komt.
In mijn revolver was de bedreiging reeel gewor
den en dit bepaalde mijn houding, "jg
tegenover ieder in huis.
i te beginnen
r de fictie die men in de wereld voedt.
wapenen Zelf heb ik de invloed ervaren
wapenbezit Het heeft me dat ontnomen, wat achter
af bleek iets onmisbaars te zijn voor de jeugd.
a isenMmentalI-
lijk dat iets beschermd moet worden wat
ticel voor het leven is. Een dergelijk levensgevoel
behoort niet tot de jeugd. En wie de jeugd toch met
zulke gevoelens groot brengt, moet weten wat bij
doet De sensitieve puber produceert onder invloe
den even gemakkelijk een schoon cn gevoelig vers
als een moord.
Dat Duitse knapen zich uit de bunkers lieten braa-
De eerste avond dat ik op de stadsgracht was
teruggekeerd, mijn kleine Dlauwe koffer had uitge
pakt, werd ik verrast door de resoluutheid waar
mede de knop van mijn kamerdeur werd gedraaid
Het gaf me een schrikgevoel, niettegenstaande het
feit. dat ik de sleutel in het slot had gedraaid. Wie
verschafte zich, zeker in mijn afwezigheid, zo reso
luut toegang tot mijn kamer? Het was de_ greep
van iemand, die niet gewend was tegenstai
dervinden. Die iemand stond nu kennelijk
buiten de gesloten deur.
Het bleef even stil en daarna hoorde ik het pe-
luid van zich verwijderende voetstappen. Met een
sprong was ik bij de deur en opende haar. l'ot mijn
verbazing zag ik Halzen aan de trap staan.
„Ach zo, meneer Halzen", zei ik nadrukkelijK:
„Bent u het?"
Ik zag dat een blosje even zijn gezicht verdonker
de, maar prompt vond hij zijn glimlach terug.
„Oh juffrouw De Jong, neemt u me niet kwalijk.
Ik dacht dat u weg was en ik had post voor u uit
de bus gehaald. Die wilde ik op uw kamer depo-
nCMet twee brieven in de ene hand en een bundel
tje post in de andere liep hij op me toe. Met opzet
liep ik enige stappen terug de kamer in. Ik wilde
Halzen in het volle licht van mijn kamer hebben
voor ik hem vroeg: „Zo, had u post voor mij en
sinds wanneer verzorgt u de post hier in huis. Ik
dacht dat alleen juffrouw Krol daar over ging."
.Inderdaad", gaf Halzen wat verlegen toe. „Maar
ziét u, zij loopt nogal moeilijk trappen en daarom
heb ik haar aangeboden om de bus leeg te halen
en de post te distribueren. Daar steekt toch niets
„Met die laatste opmerking verraadt u meer. dan
waarschijnlijk uw bedoeling is meneer Halzen. Ik
zal het u maar ronduit zeggen, mij bevalt deze ge
dienstigheid in het geheel niet. Het gaat u niets aan
wat hier voor post in- en uitgaat."
Wordt vervolgd
de Vereniging van Leraren aan de
Rijks Hogere Burgerscholen. Aan de sa
menstelling van de twee Nederlandse
rapporten werkten voorts nog mede de
Algemene Vereniging van Leraren bij
het v.h.m.o. en de Vereniging "am
raren bij het Christelijk v.h.i
De pelgrims komen bijna uit alle lan
den van de wereld, behalve uit de landen
achter het ijzeren gordijn. Inmiddels
heeft Oost-Duitsland, dat zich vorig jaar
ook niet onbetuigd liet tijdens de kerke
dag, een felle aanval gedaan op dit con
gres. Het wordt de „grootste legerten-
toonstelling aller tijden van politiek kle
rikalisme" genoemd. In het comm
tisch partijblad „Neues Deutschland"
werd verklaard dat het congres een
litairistische en anti-communistische bij
eenkomst is. omdat de Duitse strijd
krachten onderdak verschaften, als
mede vliegtuigen en vliegvelden
pelgrims ter beschikking stelden, ter
wijl leden van de Navostrijdkrachten
aanwezig waren.
Van protestantse zijde is nog be
trekkelijk weinig over dit congres ge
schreven. Wel is reeds in enkele bla
den de opmerking gemaakt, dat wi
hier te maken hebben met die bijzon
der mystieke geloofsvorm in he:
rooms-katholicisme, die reeds lang ge
Indonesisch kerkblad
over Nieuw-Guinea
Het in Djakarta verschijnende pro
testantse weekblad .Maranatha" schreef
in zijn jongste nummer, dat de „heb
zuchtige en arrogante" houding van
Nederland tegenover de Indonesische
aanspraken op westelijk Nieuw-Guinea
een grote uitdaging voor de christenen
betekent. In Nederland, aldus het blad,
zijn tal van protestanten en enkele
rooms-katholieken voor overdracht van
dit gebied aan Indonesië. De meer
conservatieve rooms-katholieken zijn
hier echter tegen, aldus „Maranatha",
onder het voorwendsel dat de commu
nistische krachten in Indonesië met de
dag sterker worden.
Het blad geeft verder als zijn me
ning te kennen, dat ook de communis
ten op het ogenblik in 'werkelijkheid
tegen de overdracht van westelijk
Nieuw-Guinea aan Indonesië zijn- Het
luide geschreeuw van de communisten
om terugkeer van West-Irian is alleen
maar een kwestie van taktiek, geheel
In lijn met de tegenzin van de Neder
landers en hun bondgenoten om dit
gebied aan Indonesië over te dragen.
Als er aanwijzingen zouden zijn dat
Holland het betwiste gebied zou wil
len overdragen, zouden de communis
ten zeggen dat de kwestie op het ogen
blik niet van belang is, aldus „Mara-
Onderwijsbenoemingen
Benoemd tot hoofd aan de School met
de Bijbel te Ten Post: E. Broekema te
Winschoten; aan de Christ. Nat School
te Rijsaterwoude: F Vijfhuizen te Rhoon;
aan de Hervormde School te Punthorst:
E. Mossche te Staphorst; aan de Christ
V.glo.-school te Opheusden: M de Zeeu-
te Andel; aan de Christ V.g.l.o
Benoemd btf het ulo aan de Christ. Ulo
te Nunspeet: J. Teule te Sneek; aan de
Christ. Ulo te Hillegom: H. Visser te IJs-
selstein; aan de Christ Ulo te Naaldwijk:
E. T. Meinster te Naaldwijk; aan de
Christ Ulo te Pynacker; A. W. Lonker
te Alblasserdam en mej. C. v. d. Harst
te Katwijk aan Zee.
Benoemd tot onderwijzeres aan de
Christ Nat School te Eindhoven: G. H.
Velskamp te De Bilt en M. P van Rens-
sen te Santpoort; aan de Christ Land-
bouwhuishoudschool te Zevenbergen: B.
J. J. Steenbergen te Tilburg en W- P.
Schelling te Dubbeldam; aan de School
met de Bijbel te H. I. Ambacht: S. Kar-
reman te Apeldoorn; aan de C.V.O.-
schooL te De Burg: A v. d Berg te Hil
versum: aan de School met de Bijbel te
Lisse: G. Spilt te Huizen NU.; aan de
Hervormde School te Koudekerke: N. P.
Homburg te Vlissingen; aan de Johanna
Stichting te Arnhem; J G. van Schooten
te Arnhem en S P. Lyklema te Almelo;
ds Moorreis-school te IJselstein: M.
W. Meiling te Nijkerk: aan de Waalse
School te Rotterdam: mevr E Bieck-
man-Pol te Rotterdam; aan de Christ.
School te Veen: A Werkman te Amster
dam; aan de Wilhelmina-school te Best:
G. Miedema te Aalten en C. Laman te
Tholen: aan de C.VO.-school te Zwolle:
G. Geerlogs te Velsen-Noord; aan de J.
Hoogerwerf-school te Rotterlam-Zuid: J.
A. Stijnis te H. I. Ambacht
Zaterdag werd op hervormd vor
mingscentrum Hedenesse het twaalfde
internationale congres van christen-
esperantisten gesloten. Het werd
gehouden voor het Internationaal
Congres van Esperantisten, dat die
zelfde dag in Brnssel werd geopend.
De protestanten .hadden eigenlijk in
België bijeen willen komen, maar
slaagden er niet in daar een confe
rentieoord te vinden. Hedenesse bleek
zo een uitkomst te zijn.
De conferentie, die vijf dagen duurde,
werd geopend door de burgemeester
van Cadzand, waarna ook de plaatse
lijke predikant, ds. A. W. ten Cate, de
esperantisten, die zijn kerk zouden
gebruiken voor een dienst in de taal
van Zamenhof, nog een welkomstwoord
sprak. Beiden moesten worden vertaald,
maar verder was het gehele congres
dat werd bijgewoond door esperantisten
uit acht taalgebieden geheel in Espe-
De kerkdienst werd geleid door prof. W
J. Downes uit Bristol, een Engels kerk
koor zong en er was solistische mede
werking van mevrouw J. Koopmans-
Schotanus uit Hilversum. Het thema
van dit congres wasactuele problemen
in het leven van een christen Hierover
sprak ds. T. Ilmari Haapalainen.
Fins predikant. Ds. A. Burkhardt uit
Duitsland sprak over de nieuwe staat
De conferentiegangers maakten verschil
lende tochten, o a. naar Brugge en naar
de Belgische badplaatsen en in de
naaste omgeving Belangrijker eigenlijk
dan het thema was voor velen het
samenzijn en de vreugde om met elkaar
hi een eigen taal te kunnen coi
seren. Het volgende internationale
gres zal in 1961 in de Engelse stad
Bristol worden gehouden. Dan zal
tevens het vijftigjarig bestaan van de
christen-esperantistenvereniging worden
gevierd.
Benoemd tot onderwijzer aan de Jo
hanna Stichting te Arnhem: W Haeck te
Nijkerk; aan de Mr. Groen van Prin-
sterer-school te Maarssen: Joh. van
Ooijen te Asperen en J Kunst te Bloe-
mendaal; aan de Christ Nat. School te St
Anna Parochie J Haakma te Zwager
veen; aan de H. de Cock-school te Ulrum:
H. J. Laning te Thesinge; aan de Ds. H.
Pierson-school te 's Hertogenbosch: M C.
van Rennes te Kerk Avezaath; aan de
C.V O.-school te Terkaple: J. Teepslra te
Leeuwarden: aan de Herv. school te
Boxtel: A. Krijgh te Wëll-Ammerzoden.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
i Be"epe° ,te, Gameren: J. Verkade,
kand. te Stolwijk.
Aangenomen naar Werkendam, 2de
pred plaats: J. Smits te Groot-Ammers.
Bedankt voor Tholen: J. Smits te
Groot-Ammers; voor Assen (vac. F. H.
van Aalst): C. F. J. Antonides te Opdam.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Examens: Na gehouden toelatingsexa-
menzyn toegelaten tot de studie aan de
de Theologische School te Apeldoorn de
heren W. van Dijk te Deventer, J. W. Ma
ris te Bloemend aal en Jac. Verhage te
Leidschendam. Tot de vooropleiding wer
den toegelaten de heren A. Broersma te
r.eei]warden Joh. Kruis te Roterdam-
Kralingen, W. van Sorge te Rotterdam-
Centrum en H. Wubs te Onstwedde.
UNIE VAN BAPT. GEM.
Aangenomen naar Den Haag—Scheve-
ningen: K. Korporaal, kand. te Den Haar
Stavoren: K. Korporaal»
