CHRISTF
Doe wat is „onmogelijk"
en vorm huisgemeenten
De oefening van
liet lichaam
$Jie ene mnï..
Heftige discussie over intercommunie
Een woord voor vandaag
Kampeerders komen naar
de kerk-op-wielen
Kanttekening
ontharing
depilan
/juidafrikaanse kerken
in december bijeen
2
TT af zegt de bijbel
over de sport
de
In het blad ..Reveille" van de
protestantse geestelijke verzor
ging ;>i het legér heeft ds. A. T.
W. de Kluis* geschreven over
bijbel en de sport. Hij schrijft.
GöBEL, de "lange keeper van
Vitesse, dat, was toen ik jong
was onze man! Met hem dweep
ten wij, en. over hem spraken wij.
De een wist nog sterkere verha
len over hem 'te vertellen dan de
ander. Als hij in het doel stond
en z'n handen omhoog stak. kwa
men z'n armen nog een halve me
ter boven de dwarslat uit. Hij
keepte op de meest charmante
manier. Keiharde schoten hield hij
in de boog van z'n rechterarm.
De mensen hielden daarbij vaak
hun adem in. Als hij uittrapte
wenkte hij naar de voorhoede, dat
ze nog verder naar het doel van
de tegenspelers moesten oprukken,
want zijn uittrap was formidabel.
Dat de bal bij zo'n doelschop in
het strafschopgebied van de te
genstander terecht kwam was
geen uitzondering.
Hij was het ook, die in het doel
stond toen het nationale team voor
het eerst van Engeland won met
2—1. Zelfs de Engelsen waren en
thousiast over zijn manier van
stoppen en hij kreeg menig „open
doekje" van het publiek.
Göbel! De lange Göbel! De be
roemde Göbel! Wat een kerel!
NU HADDEN we destijds een le
raar, die ons uiteraard veel
over Göbel en over voetballen in
het algemeen hoorde praten. Zo
voor de les begon bv. Soms kwam
hij binnen midden in een verhit
gesprek over onze favorieten,
waarvan Göbel altijd weer de
voornaamste was. Met moeite kon
hij ons stil krijgen en onze aan
dacht bepalen bij een verhaal van
Herodotus, die wij in stilte het
„ouwe wijf' noemden.
Dan kon het gebeuren, dat hij,
als een van ons een Griekse zins
wending niet door had of een
woord niet wist, dat hij de
leerling natuurlijk had moéten
weten, ineens een vers uit de bij
bel citeerde, nl. dit: „Want de
oefening van het lichaam is van
weinig nut". Speciaal dit woord
citeerde hij en altijd dit.
Het was alsof hij het er bij ons.
enthousiaste sportliefhebbers, in
wilde hameren.
Ik moet eerlijk bekennen, dat
hem dit wonderwel is gelukt,want
terwijl ik nadacht over dit artikel
in het sportnummer van „Re
veille", schoot het me ineens te
binnen:
De oefening van het lichaam
is van weinig nut.
HET WAS toch met een zekere
eerbied dat althans ik naar
dit citaat luisterde. Soms als ik
sportuitslagen las of een sportver-
slag verslond begon zelfs m'n ge
weten te spreken.
De bijbel zei dan toch maar
En leraren hebben meer invloed
op de jonge mens, dar. zij vaak
zelf beseffen! Deze man is in elk
geval tijdenlang door het systema
tisch herhalen van dit ene bijbel
woord de oorzaak geweest, dat ik
niet zo voluit van sport en spel
genoten heb als ik in werkelijk
heid had kunnen doen.
Ik was, geloof ik. de enige niet.
Eveneens ben ik van mening, dat
dit bijbelwoord, aldus geciteerd,
vandaag nog menige jonge man
en ook menig jong meisje in ver
warring brengt. Het staat er dan
toch maar! En als het er zo staat
heb ik als christen daar terdege
rekening mee te houden.
't Gaat niet aan het ene bijbel
woord te aanvaarden, bv. „Bij u
is vergeving" en het andere te
verwaarlozen, omdat het niet in
onze kraam te pas komt. omdat
het ons hindert, remt. waarschuwt
INDERDAAD. Het staat
En
te vinden in de brief van Paulus
aan de jonge Timotheus, het vier
de hoofdstuk, het achtse vers.
Hier zou je nu kunnen zeggen: Uit
Ik zag dat beslist niet. Hierom
niet. omdat mijn vroegere leraar
dit woord volkomen uit z'n ver
band gerukt heeft, zoals ik later
bij onderzoek heb begrepen. Hij
citeerde zomaar losweg en dat is
altijd gevaarlijk! Dat is vooral
met een bijbelwoord gevaarlijk!
Natuurlijk heeft voor een christen
zo'n woord gezag. Hij zal z'n le
ven er naar willen richten. Met
vallen en opstaan toch er naar
willen richten.
Maar dan moet het ook tot vol
le geldigheid komen. Dan moet
het doorzien worden. Dan moet
het de waarde krijgen voor
ons die het in zichzelf heeft
en niet de waarde die een leraar,
een vader, een vriend, een domi
nee er in legt.
Dat wordt duidelijk als we de
moeite nemen de verzen 1—6 rus
tig en aandachtig te lezen.
In de verzen, die dus aan vers
8 voorafgaan, verzet Paulus zich
met kracht tegen een manier van
leven die het lichamelijke leven
onderdrukken wil.
Het is minderwaardig! Het moet
worden bestreden, weggeduwd.
Daarom niet trouwen! Daarom
streng vasten! Daarom onthouding
van alles wat de zinnen streelt.
Tegen deze levenshouding, die
niets met het christenzijn in deze
te ma]jen heeft trekt Pau-
leer. Da' noemt hij ,,de
an het lichaam".
oefening van het li
chaam heeft voor het geloofsleven
weinig nut.
Het komt er op aan, zegt Pau
lus, zich te oefenen in de Gods
vrucht. En Godsvrucht echte
Godsvrucht is het te geloven, dat
alles wat God geschapen heeft
goed is en niets daarvan is ver
werpelijk. Als het maar met dank
zegging aanvaard wordt. Als het
maar geheiligd wordt door het
Woord van God en het gebed (1
lusrvan'
oefening
Tim. 4 4.5).
Het is zonder meer duidelijk,
dat het in christelijke kringen tot
in den treure aangehaalde bijbel
woord niets te maken heeft met
wat wij onder sport verstaan. Ge-
lukkig gaat men dat hoe langer
hoe meer inzien.
Het is met name de Christe
lijke Academie voor Lichame
lijke opvoeding, schrijft ds. De
Kluis ten slotte, die zich bezig
houdt met na te denken over de
vraag hoe men vanuit de bijbel
komen kan en komen moét tot
een verantwoorde sportbeoefe
ning.
PROF. HOEKENDIJK TOT LAUSANNE:
(Van een onzer medewerkers)
TVE CONFERENTIE van Lausanne is een beslissende phase inge-|
gaan. De jongeren uit de kerken van Europa z(jn begonnen met
de bespreking van „de vernieuwing, het getuigenis en de eenheid
van de plaatselijke gemeente". Dit onderwerp werd ingeleid door
ds. Ernst Lange, predikant uit Berlijn, en prof. dr. J. C. Hoeken
dijk, hoogleraar uit Utrecht. Beide sprekers hebben de positie van
de kerk scherp onder de loep genomen en de deelnemers aan de
conferentie opgeroepen tot radicale daden. Rondom de zaak van
de „huisgemeente" en van de intercommunie is een heftige dis
cussie, om niet te zeggen: een zekere spanning, ontstaan.
E,. dat is dan de bewogen klacht van een God, Die zich tot
in het diepst van Zijn wezen gegriefd voelt door de slechtheid
van het volk, dat Hij uit de duisternis van het heidendom in
het licht van Zijn nabijheid heeft getrokken: „Zij houden vast
aan bedriegerij, zij weigeren zich te bekeren. Ik heb toegeluis
terd en gehoord: zij spreken wat niet recht is, niemand heeft
berouw over zijn boosheid, dat hij zou zeggen: wat heb ik
gedaan?" Dat zegt God door de mond van de profeet Jeremia
tot het volk Israël. En nu is maar het beste, dat we er geen
doekjes óm winden en onszelf aangesproken weten. Die ge
schiedenissen in het Oude Testament zijn namelijk niet in de
Bijbel opgenomen als al of niet interessante wederwaardig
heden, maar tot onze lering en onderwijzing, opdat wij God
en Zijn aanspraken op ons leven leren kennen. God luistert
ook naar ons en Hij hoort precies wat wij zeggensterker:
Hij weet precies wat wij denken. En dan komt, heel persoon
lijk, ook op ons de vraag af: hebt berouw over uw boosheid
of houdt u vast aan bedriegerij en weigert u zich te bekeren,
dat wil zeggen: afstand te doen van al uw pretenties en u
over te geven aan God? En zo is het, alsof over de eeuwen
heen de profeet Jeremia ons aankijkt en toespreekt: kiest u
wie u heden en morgen dienen zult!
Het afgelopen weekend is besteed
het bezoek van de discussiegroepen
Semeenten in de „omgeving", die zich
i dit geval uitstrekte van Genève tot
Schaffhausen. Overal zijn de gasten bui
tengewoon hartelijk ontvangen. Hier
en daar bleek het moeilijk om in de
vacantietijd echt met de gemeenten in
aanraking te komen, maar voor de
meeste conferentiegangers is het een
onvergetelijke ervaring van de gemeen
schap der kerk geworden.
Afgezien van de taalbarrières die
naar voren kwamen, werden door de
bezoeken de verhoudingen tussen de ver
schillende kerken in een land als Zwit
serland en ook tussen de kerken, waar
toe de bezoekers behoorden, op directe
wijze zichtbaar. Dat was vooral het ge
val in de gemeenten, waar 's zondags
avondmaal gevierd werd. Het weekend
leverde zo een stimulans tot een leven
diger discussie in de groepen.
V eranden
'ingen
Maandag en dinsdag is de tweede
sectie van de conferentie afgehandeld
akantieoffensief van Duitse kerk
(Van onze correspondent in Bonn)
/~\P rond 300 kampeerterreinen
in de Westduitse Bondsrepu
bliek zijn in vier jaren arbeid tot
dusverre 2.500 kerkdiensten ge
houden, die door rond 130.000
kampeerders werden bezocht.
Dat is de respektabele staat van
dienst, waarop de mobiele pro
testantse kerk kan wijzen. Vooral
het kerkbezoek van buitenlandse
kampeerders is opvallend groot.
Er bestaan in Nederland plannen
om het voorbeeld van een zen
dingsgenootschap in Witten (aan
de Roer) op de Nederlandse
kampeerterreinen te volgen.
In het afgelopen jaar werden de
kampeerterreinen in West-Duitsland
door 4,5 miljoen mensen bezocht. Zij
verbleven er rond 10 miljoen nach
ten. De kampeer-terreinen liggen
vaak op enige afstand van de steden
en het is voor de kampeerders, die er
prijs op stellen om ook tijdens hun
vakantiereizen de kerkgang niet te
verwaarlozen niet altijd mogelijk om
naar de naastbijzijnde kerk te gaan,
nog afgezien daarvan, dat het veelal
niet gemakkelijk is om de kerk te
vinden.
Zo is de kerk er toe gekomen om
naar de kampeerterreinen te gaan.
Daarvoor is een mobiele kerk inge
richt: een autobus-met-aanhangwa
gen met een motor van 110 p k. Nor
maal is de kerk 14 meter lang doch zij
kan bij wijze van harmonica tot 21
meter verlengd worden en biedt dan
plaats aan 100 kerkgangers. In de wa
gen zijn een preekstoel, een toon-
band-apparaat waarmede klokken
gelui en orgelmuziek worden geprodu
ceerd en vier luidsprekers.
Buiten de „kerk" kunnen nog twee
zuilen met elk vijf luidsprekers er in
worden opgesteld, waarmede de dienst
in de kerkauto over het kampeerterrein
kan worden uitgezonden. Ds. Radtke is
de leider van deze mobiele kerk. Een
zendeling-in-opleiding is buschauffeur.
Hij houdt tijdens de kerkdienst een oog
je op de jeugd. De actie draagt de
naam „Kerk onderweg".
De 50-jarige ds. Radtke is over de be
langstelling voor de mobiele kerk zeer
tevreden. Zijn werk op de kampeerter
reinen is nog geen enkele maal ge
stoord. „De mensen zijn tegenwoordig
permanent onderweg", zegt ds. Radt
ke. „De kerk moet zich aan deze situa
tie aanpassen. Zij moet met de mensen
onderweg gaan."
Ds. Radtke heeft dc ervaring, dat
vele kampeerders, die ln dc mobiele
kerk komen, vaak jarenlang niet meer
ln de kerk zijn geweest. In de vakantie
hebben zij daarvoor plotseling tijd, ook
voor een gesprek met de dominee.
Ds. Radtke preekt nooit in de plech
tige zwarte toga, die in de vakantie-
sfeer op de kampeerterreinen waar
de mensen ln shorts en badcostuums
rondlopen uit de toon zou vallen. Zijn
dienst duurt ongeveer 20 minuten. De
preek in totaal 7 minuten.
Geslaagd dank zij
RESA-HILVERSUM
(Bekende Schcllelijke Cursus) - Tel. 5432
HBS.. Gymnasium, Ond.rwiji.r.akt.,
Middelbare Akten: Frans. Duits. En0«ls
en Nederlands M O Tolkvertaler. Hoofd-
die ging over „de taak van de kerken
in een veranderend Europa." Bij dit
onderdeel is veel gesproken over de
politieke verantwoordelijkheid van de
kerk en over de vraag, in hoeverre
nog van Europa als een geestelijke
eenheid sprake kan zijn. In elk geval
is het niet meer de kerk, die Europa
zijn eigenlijke stempel geeft. We be
hoeven' het niet als taak van de kerk
te beschouwen om tot een „gedoopte"
cultuur te komen, maar moeten „kerk
onder het kruis" willen zijn aldus
is betoogd. Daarbij zullen we compro
missen moeten aanvaarden.
Dit laatste is op scherpe wijze gezegd
door een spreker uit Polen, Dr. Gast-
pary, met het oog op de positie van
de kerk in landen met een communis
tisch regiem. Zij kan daar blijven, wat
zij is, nl. kerk; alleen.zal ze in de ge
geven situatie op nieuwe wijze moeten
leren, hoe de gehoorzaamheid tegen
over God en die tegenover de staat
gevolgd kan worden.
In het algemeen werd er in de discus
sie over dit thema sterk de nadruk
op gelegd, dat wij temidden van de
vele uiterlijke levensmogelijkheden,
die in onze tijd nieuw oDkomen, in
het bijzonder de eigenlijke mens in
het oog moeten houden en door per
soonlijke toewijding moeten trachten
de samenleving in Europa te dienen.
Een clug
Het is wellicht goed om even apart,
te vertellen, hoe we hier dagelijks op
de conferentie leven. Men wordt ge
acht tussen 6 en 7 uur op te staan, wil
men tenminste een ontbijt hebben,
want om 8 uur begint de ochtend
dienst in de kapel van het Palais de
Beaulieu. Deze wordt iedere dag ge
houden volgens een andere liturgie:
telkens wordt df liturgie van een an
dere denominatie gevolgd, van de
Anglicanen, Gereformeerden enz.
PROF. J. C. HOEKENDIJK
De knuppel in het Lausanse
hoenderhok.
Woensdag, zijn we overgegaan tot
de derde sectie van de besprekingen:
over „vernieuwing, getuigenis en
heid" van de plaatselijke gemeente.
De eerste inleider, Ernst Lange, be
gon met te zeggen, dat we ons niet
genoeg bewust konden zijn, dat de
conferentie ons terugwerpt op het da
gelijks leven van onze kerken. In
tussen is het meestal een vraag,
ging hij voort, waar dat leven te
„vinden" is. Aan de ene kant moeten
we de traditionele vormen van
gemeenteleven in het oog houden. We
moeten echter ve-el opener zijn voor
de mensen, die om ons heen zijn
meer van elkaar verwachten (in
plaats van te kritiseren).
Zeer belangrijk achtte Lange
vraag, of de gemeente weer een plaats
kan worden, waar ouden en jongeren
elkaar „nog iets vragon en antwoor
den". „De splitsing tussen de generaties
is een evengrote tragiek als die tussen
de confessies". Godgeklaagd is het een
voudig. wanneer in de kerken de oude
ren dikwijls een „partij" vormen, die
de jongeren blokkeert.
Verder sprak Lange uit, dat „de con
ferentie nog iets beslissends ontbrak,
nl. het gemeenschappelijk avondmaal".
Uitdaging
Prof. Hoekendijk, hoogleraar aan
^VCkS-k mensen. De leider j de theol. faculteit van de universi-
blJbelstud,e „het„ Frans „Hielt te Utrecht hield daarna een re-
wijst daarbij op een treffende wijze hoe I feraat dat beschouwd kan worden
het mogelijk is een grote groep mensen '®raal' aat oescnouwa Kan woruen
er persoonlijk aan te laten deelnemen. a,s dc knuppel »n het Lausanse
Op de ochtend, vindt dan verder een hoenderhok. Hij nam als zijn uit-
plenaire zitting plaats, wanneer we gangspunt een boek, dat het huidige
aan de inleiding of afsluiting van een christendom tekent als een „gods-
ZmcL.°/--i"derS komen we bij-dienst zonder beslissing".
Ho rv. christendom is geworden tot
in de discussiegroepen. Dit laatste]
pende bestemming. Vanavond komt er p*1*» bevoel, van sentimentaliteit; het
programma, waarin de nationale 1S meer een ornament dan een fun
dament van het dagelijks leven; een
delegaties iets ten tonele
De maaltijden worden geserveerd
in het restaurant van de grote con
greshal van Lausanne (het Palais
de Beaulieu). Door knappe organisa
tie speelt men het klaar om in een
uur alle 1800 deelnemers te voeden.
In en rondom de congreshal is het
en bijzonder levendig gedoe. Het ene
loment staat men in de rij om de kop
telefoons op te halen resp. af te leve-
het andere moment zit men te pra
ten met iemand van Madagascar of
IJsland, uit Tsjecho-Slowakijc of de
Verenigde Staten.
In dit bonte gezelschap zijn het
steeds weer de vertegenwoordigers van
Russisch en Grieks) Orthodoxe
kerk. met hun baarden cn eerbiedwaar-
Idige gewaden, die opvallen.
Frëd. dat heb8 ik het
heel plechtig:
Als ik „we" schrijf dan bedoel ik bewust Henk,
Inge en mij, wij stonden geloof ik het dichtst bij
«lkaar. Venega en Halzen vielen daarbuiten en
dat zijn van die ervaringen waarvoor men eigen
lijk geen redelijk argument kan vinden. Venega
was een zonderling eenzaam man en dan Halzen,
hij vooral was een wonderlijke figuur in onze klei
ne gemeenschap. Te vriendelijk, onbetrouwbaar be
leefd. opzettelijk bescheiden. We hebben hem eigen
lijk nooit vertrouwd zonder dat er een bepaalde
reden voor was. Toen we die reden werkelijk had
den was er al teveel gebeurd. Wanneer je met hem
sprak zei hij altijd om een sfeer var
lijkheid te wekken, die juist bij hem
werkte: „noemt u mij m -1
liefste." Maar hij bleef
meneer Halzen
Hij was nogal dikwijls weg. zelfs tot ver in de
bezettingstijd, en we hebben eigenlijk nooit goed
begrepen wat voor zaken hij deed. vooral in de
laatste jaren Voor de oorlog speelde hij vertegen
woordiger voor een Duitse fabriek van «taaiwaren,
tenminste zo was zijn lezing Toen de Duitsers een
maal ons landje hadden bezet ontving hij weer op
nieuw ijzerwaren uit Duitsland, maar hij dreef toen
zelf de spot met de ersatz' die hij aan de man
moest brengen. Ik zie nog voor me hoe hij op een
avond aan tafel een voor het oog prachtig ver
chroomde klerenhaak liet zien die hij echter met
dc vingers doorbrak „Als hun oorlogstuig ook van
dot spul is. dan zullen ze het wel winnen" spotte
hij toen. maar uit zijn opmerkingen zo in de dage
lijkse omgang bemerkten we wel dat hij
beter wist. Hij was te vaak
gebieden geweest.
i de Duitse Industrie-
dan ook degene, die het eerste oorlogs
alarm en de geruchten van Jodenhaat binnen onze
muren bracht. Er zat iets van verstolen ver
maak In de manier waarop hij. ook in het bijzijn
van Samu. over deze dingen sprak, wat tot gevolg
had. dat Juffrouw Krol meer dan eens uitbarstte in
een: „Ajessus meneer Halzen, wat doet u grieze
lig. Hou die verhalen maar voor u. we zijn er niks
niet nieuwsgierig naar!" Maar hij ging rustig door
r-n vertelde dan wat hij gezien had in Duitsland.
Hoe de Joden geweerd werden uit de openbare par
ken uit de café's, de trams, op 't laatst uit de
winkels
„Dat slaat over als een vonk" zei hij dan.
öoor heRm. steqqeRöa,
Op Samu's gezicht viel nimmer iets te lezen. Hij
zei geen woord en als hij zich op zijn kamer terug
trok groette hij allen even beleefd cn vriendelijk,
zelfs Halzen. Toch moet er wat in hem zijn omge
gaan wat zich moeilijk laat beschrijven, temeer
waar hij een meisje had van Pools Joodse afkomst
Tenminste haar vader was een Pool van gehoor
te, maar deze had zich later in Duitsland laten na
turaliseren Bij het uitbreken van de oorlog '14'18
had hij kans gezien naar Nederland te deserteren
Haar moeder was een Duitse Jodin. Samu's
meisje, later mevrouw de Levi, nad geen sterk
Joods uiterlijk en droeg een Hollandse naam. Mar
tha. jammer genoeg is het nooit gelukt haar hier
te naturaliseren Toen dit punt actief aan de ord»
kwam was hel reed« te laat Ik heb Martha meer
malen gesproken Zij was een schoonheid, be
schaafd. altijd verzorgd gekleed, bescheiden en
uiterst teer en lief. Ik krijg een schemer voor mijn
ogen als ik denk aan het lot dat haar getroffen zal
hebben, om over haar ouders maar te zwijgen
Dit alles moest ik hier wel nol eren om de sfeer
vast te leggen welke die ene avond in het huis
leefde.
Toen we alles doormaakten Is het nooit bij me
opgekomen er ook maar één letter over te schrij
ven. Ik moet het nu doen om bewust afstand van
alles te nemen en verder te leven.
Het was midden 1942 naar ik meen. ofoch wat
zeggen data, ze zijn maar weinig belangrijk, in
ieder geval weet ik. het was op een broeiend hete
avond. Een dichte milde regen ruiste zo door
dringend in de bomen langs de grachtwal, dat ik
steeds luisteren moest en m'n hoofd niet bij mijn
boeken kon houden.
Plotseling begon boven mij Samu te spelen.
vreemde muziek, melodieën die ik naar mijn weten
nog nergens had gehoord, terwijl ik toch een bij
zonder sterk geheugen heb op dit gebied. Er was
een passage die Samu bij herhaling speelde en
waar hij koppig mee bleef worstelen.
Er moet wel zoiets bestaan als fluïdum, waar
voor muren en deuren, noch afstanden weerstanden
betekenen, want met aan zekerheid grenzende stel
ligheid wist ik, dat Samu niet met zijn muziek maar
met zichzelf worstelde. Op dit ogenblik wist ik ook.
dat hij tegen zijn gewoonte in, naar beneden zov
komen en aan mijn deur kloppen. Hij moest pra
Ik herinner mij. dat ik plotseling zeker van mij
zelf opstond, naar de keuken ging en juffrouw Krol
vroeg ol ik wat heet water mocht nemen. Ik had
nog wat thee bewaard. Juist toen ik alles gereed
■- J gebeurde hetgeen ik verwacht had. Er viel
pe Stir mm
huis. Zwaarmoedig gonsde
eerst
de regen buiten en ik verwenste het eentonig ge.
lek van een gootpijp langs de gevel. Toen hoorde
ik Samu komen, een rustige stap op de trno,
bescheiden kloDje
Ik riep geen ,ja!" zoals anders, maar ik stond
op en opende wijd de deur. „Oh. ben jij het
Samu", zei ik. „Kom gauw binnen, je boft want
ik heb juist een beetje serieuze thee gezet."
„Graag, heel even maar", zei Samu en
rends zei. Een gevoel
de die avond mijn hart.
„Wilde het niet lukken vanavond. Samu". vroeg
Ik zuiver als aanloopje om aanstonds iets troos-
tends te zeggen. „Ik kon deze muziek niet thuis
brengen Van wie was die toch?"
Ik zag dat hij de gang van zijn gedachten moest
onderbreken om mij te kunnen beantwoorden. Hij
jgfifiji "'en vragend onderzoekend aan. „O. die
daareven bedoel je? Max Reger,
„gods lienst zonder profiel".
Wanneer dit anders wil worden, dan
moeten we aldus Hoekendijk
mieuw richten op de bijbelse verkon
diging, die ons brengt bij de vragen van
Gods Koninkrijk en de wereld. Hij leg
de de aanwezigen de vraag voor: „Is
enige kans. dat jullie een van do
grootste oecumenische zonden vermij
den, nl. „kerkelijk" te zijn. D: kerk
niet meer en niet minder d
een bruggehoofd van het Koninkrijk ln
deze wereld. Zij is Gods vredesmissie
m de gehele mensheid"
Om werkelijk weer een relatie te
krijgen tot het leven van de mensen
moeten we de structuren van de kerk
niet alleen oplappen, maar radicaal
doorbreken. In de complexe maat
schappij van vandaag kan de kerk al
leen zendingslichaam zijn, wanneer zij
nieuwe mobiliteit krijgt. Alle deelne
mers aan de conferentie werden door
Hoekendijk uitgedaagd om in hun di
recte omgeving het experiment te be
ginnen met de vorming van kleine
mobiele groepen, zg. „huisgemeenten"
We moeten het niet als een onmoge-
HET GEVAAR AFGEWEND
UET Kongolese probleem heeft haans-Ariatischc tanden, die hem
11 sedert enkele dagen zijn drei- °iet op de door bem Ingeslagen heil-
gende karakter verloren. Het gevaar, lo" ,wi'd«"J0'5™; een, bcflls'
dat Russische troepen zich in het hart »nde ,nFloed hebben uitgeoefend,
van Afrika zouden nestelen en de En,.1?ft b"' not least bestaat de mo
mogelijkheid van een groot interna- «U»j«,d. da« Loemoemba zich noj
tionaal conflict heel dichtbij zouden °P.'»Jd gerealiseerd heeft, tegen de
brengen, is geweken. Voorlopig is m°°'
reden om aan te nemen, dat orde en
rust in Kongo zullen worden her
steld
om ook met de hulp van tiendui
zenden Belgen de economie van
dit land weer op gang te brengen.
Blijft de vraag hoe het komt, dat
Loemoemba in enkele dagen tijds zijn
wil van de meerderheid van het Kon
golese parlement te hebben gehan
deld.
d'at aUes "zal'ivjrdèn^gedaan SPB!' d»t.L»e™»en"'a Chroesj-
tsjef enige tijd hebben gespeeld, heeft
tenslotte als een boemerang gewerkt.
Het versterkte de vastbeslotenheid
van de westelijke mogendheden,
nergens ter wereld uit de weg te
houding zo drastisch "hïtft "kunnen voor Russisrhc dreigementen
wijzigen.
Woensdag jl. nog deelde hij op drei
gende toon op een persconferentie
mee, dat zijn kabinet had besloten,
Het maakte de Afrikaans-Aziatische
groep landen in de Verenigde Naties
.kopschuw", omdat het optreden van
Loemoemba en Chroesjtsjef zonder
onmiddellijk militaire bnlp te zullen beledigend was voer deze sta-
vragen aan de Sowjetunie en de 'en> dle 4r.oepe" aan de Ver' Na"es
Aziatisch-Afrikaanse landen,
mee hij speciaal de staten bedoelde,
die destijds op de conferentie van
Bandoeng waren vertegenwoordigd.
Twee dagen later hield h(j weer een
persconferentie, maar nu was hij de He' fvf" 15 nu «'«wend. Naar het
hadden geleverd.
En het confronteerde Loemoemba
met de mogelijkheid, dat zijn eigen
mensen hem aan de kant zouden zet
ten.
gematigdheid in eigen persoon, had
zich laat aanzien is de Sowjetunie de
hij niets dan lol voor de Verenigde grote verUezer, omdat zij zich niet
Naties, wilde hij de Belgen weer zijn
vrienden noemen en liet hij weten,
dat er nu geen behoefte meer be-
alleen tegenover het Westen, maar
vooral tegenover de Afrikaanse en
Aziatische landen agressief heeft ge-
uai. et nu «ecu ucuvcitc uieet uc-
slaat aan de komst van Russische dra'e"'- L" h« was opvallend dat,
troepen.
In de feitelijke situatie in Konga is
tijdens die twee dagen geen wezen
lijke verandering gekomen.
toen Loemoemba in Leopoldstad te
rugkrabbelde en zich prijzend uitliet
het optreden van de Verenigde
Naties, radio Moskou mededeelde, dat
De Belgische strijdkrachten bevinden da Sowjetunie besloten had, zich vol-
zlch nog steeds in vrijwel alle delen led,E acl,ler de wereldorganisatie te
van Kongo, waar zich ernstige onge
regeldheden hebben voorgedaan.
Er heeft zich geen wijziging voorge
daan in de houding van de Verenig-
werd goedgekeurd, vormde in
slechts een bevestiging van dit
zonder twijfel enig juiste stand-
Er moeten dus andere redenen zijn,
die Loemoemba er toe gebracht heb-
hen. a. he.rekkeiijk viug op zijn Ea*d
woensdag jl. te-
~IT~\E secretaris van de Wereld-
el meer ontwikkelingen in de raad van Kerken, dr. Robert
S. Bilheimer die een poging heeft
ondernomen om de kerken van
Zuid-Afrika bij elkaar te brengen,
heeft eergisteren met vertegen
woordigers van acht kerken ge
sproken over een eventuele con
ferentie Besloten werd om dit
officiële gesprek van 7 tot 14 de
cember te houden
kerk geweest, die ondenkbaar werden
geacht tot ze ondernomen werden
Wat de zaak van de eenheid betreft
Hoekendijk wekte op tot een heilig
ongeduld en tot het doen van dingen,
die z.g onmogelijk" zijn Er zal geen
beweging in de oecumenische beweging
zijn. tenzij we uit onze tradities stap
pen" Vooral zullen we Ie „onmoeelliki
zaak van de intercommunie verder m'
ten brengen Hoe kunnen we geschei
den avondmaal vieren, terwijl Chris
tus ons allen uitnodigt'
We zullen het verloop van de
discussie over deze markante ideeën
moeten afwachten. In de groepslei
dersbijeenkomst van vanmiddag zijn
er sterke spanningen door ongeroe-
keek me
hij ligt me niet erg."
Terwijl hij dit zei. krampten zich zijn smalle han
den om de koppen van de brede armleuningen
van zijn stoel, dan ontspanden zij zich en lagen
als twee geschoten vogels weerloos. Zij gaven mij
een indruk van moedeloosheid. Toen vervolgde hij: I
..Wat geldt voor alles wat men doet betreft mis
schien wel inzonderheid de kunst: Je moet kunnen
geloven in de zin. de diepere waarde en betekenis
van hetgeen je doet, anders lukt het niet.
Wordt vervolgd
Modern, snel en mild,
veilig en reukloos:
van hamol uit Zwitserland
tube 1.50-2.95
)e Afrikaanse hervormde (gerefor
meerde) kerken waren bijzonder ver
ontwaardigd over het feit dat de
aartsbisschop van de Anglicaanse
Kerk, Joost de Blank d» eis hBd ge
steld dat de andere kerken uit de We
reldraad zouden worden gestoten. ten
zij zich zouden uitsnreken tegen de
apartheidsoolitiek van de Zuidafri-
kaanse regering
Aan het gesprek van eergisteren namen
zestien vertegenwoordigers deel.
maar onder hen bevond zich bis
schop Joost de Blank niet De Angli
caanse Kerk was trouwens ln het ge
heel niet vertegenwoordigd
a afloop van het gesprek deelde de
heer Bilheimer mede dat de verant
woordelijkheid van de Afrikaanse
Kerken voor de apartheidspolitiek
zal worden besproken in deze decern-
ber-conferentle. Er is nog geen offi
ciële agenda opgesteld, maar wel be-
sloten om de volgende punten op te
zullen scharen.
De actie, die de Russen gisteren in
de Veiligheidsraad hebben onderno
men om de Verenigde Staten op-
standpunt uitgaan, dat de Belgische i!n' oml dan. °°k. n'e
troepen slechts geleidelijk doer het D' R"sse" "e'en' dat al' wa'bei
cident met de Amerikaanse RB-47 bc-
kud wm-d.n vervanrin treft, helemaal niet sterk staan en dat
kunnen tvorden vervangen.
En de resolutie, die fat de nacht van 'rïïLÏTÏÏ
stemmen,:, door de Vei.ieheidsra,d dB
het adres van de Verenigde Staten
kunnen zij gebruiken als een ma
noeuvre, die de aandacht weer even
afleidt van het onverkwikkelijke
Russische optreden met betrekking
tot het Kongolees-Belgische conflict.
werking, die de agressieve houding
an de Sowjetunie op een groot aan
tal Afrikaanse en Aziatische landen
geschrokken aljn van de ongewoon vinden om „n 5(rc ondcr het vcr.
krachtige reactie van de rijde der Ieden ,e 2etten en lich mel de Be,een
Verenigde Staten, die waarschuwden, en andere vrijheidslievende volken
alles te zullen doen om de Russen te wijd,n
aan de opbouw van deze
uit Kongo te houden. jong.e Afrikaanse staat.
Voorts kan de houding van de Afri-
Voorlopig contact leidt tot besluit:
Joost de Blank
niet aanwezig
O
- De besprekingen zullen in de eerste
plaats moeten leiden tot een feitelijk
begrip van de factoren die geleid heb
ben tot de Zuldafrikaanse politiek.
In de tweede plaats za> worden be
sproken welke maatregelen de Zuid-
afrikaanse kerken zullen moeten en
kunnen nemen opdat er werkelijk
sprake zal zijn van gerechtigheid en
vrede voor alle rassen
I Voorts wil men middelen onderzoe
ken om deze maatregelen bekend te
i de kerken die zijn aange-
Ei zal moeten wordei gesproken
over de betekenis van het evangelie
voor de betrekkingen tussen de ras-
Tenslotte wil de conferentie dan aan
dacht gaan schenken aan de gevolgen
van de snelle maatschappelijke veran
deringen in Afrika
Berouvinsswerk
NED HERV KERK
Beroepen te Wljngaaiuen: B J Wiege-
raad, kand. te Montfoort
Aangenomen naar Rijssen: A. Kool te
Brandwijk,
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
NED PROT- BOND
Benoemd tot voorgangster van de af
deling Wassenaar- mej. B. Bossert. laat
stelijk werkzaam in India bij de Quakers.
