Roep om de eenheid van
de Geref. Kerken
cle c/rootóte
c/ave
Medewerking van het Rijk
is zeer teleurstellend
Tijdens „herenigingsvergadering" in Utrecht
Eerlijk gesprek en geen
verdoezeling van feiten
Ook vrijetijdsbesteding
moet geleerd worden
Zendingsactiviteit
bevordert eenheid
Een woord voor vandam
Kanttekening
t
Jaarvergadering Zonnehuis
- bij bouw van paviljoenen -
fpiJDENS de zaterdagmiddag
-*• in Utrecht gehouden verga
dering van de Christelijke Vere
niging tot Verpleging van Lang
durig Zieken ,,Het Zonnehuis",
heeft de voorzitter van deze ver
eniging, de heer H. Harmeyer,
zijn misnoegen uitgesproken over
de houding van de overheid met
betrekking tot de verpleging van
langdurig zieken.
Het noemen van de langdurig
zieken in de laatste troonrede met
de uitspraak dat hun verzorging
en revalidatie bij de verdere ont
plooiing van het stelsel der soci
ale zekerheid in stijgende mate
de aandacht vragen, deed ons ho
pen, aldus de heer Harmeyer, op
een meer stimulerende houding
van de overheid ten aanzien van
de uitbreidingsplannen van de
vereniging „Het Zonnehuis".
Het is vooral de rijksoverheid zc
hij die niet meewerkt en weigert de
garanties te geven nodig voor
krijgen van geldleningen. Ten
van het verlenen van bouwvergunningen
wordt bij de rijksoverheid
weinig enthousiasme ontmoet
hij. Zo wordt de uitbreiding van het
..Zonnehuis" te Beekbergen geheel af
geremd door het nu al meer dan drie
maanden uitblijven van de rijksgoed
keuring. De aanbesteding voor de aan
bouw van een nieuwe verpleegafdeling
aldaar van zestig bedden werd reeds
op 14 maart gehouden maar met de
bouw kon nog steeds geen begin
den gemaakt.
Gereformeerde kerk
te Ezinge 125 jaar
Op 22 dezer viert de gereformeerde
kerk te Ezinge (Groningen) haart 125-
jarig bestaan. De gemeente ging in
haar zevende levensjaar zelf bouwen:
er kwam eerst in Ezinge een kerk. La
ter volgden Oldehove en Den Ham. Tot
1875 werd de kerk in Ezinge gebruikt,
toen werd zij tot school omgebouwd.
In 1850 werd in Aduard een zelfstandi
ge gemeente gesticht. In 1863 volgde
de splitsing van Ezinge en Oldehove.
Het tegenwoordige kerkgebouw da
teert van 1875; in 1958 werd de kerk
grondig gerestaureerd.
De migratie doet haar invloed ook In
dit dorp gevoelen: het aantal gezinnen
is verminderd van 200 tot 181. De ge
meente, die in 1843 haar eerste predi
kant ontving, heeft er sedertdien elf ge
had. Pastor loci is sedert februari 195:
ds. G. de Zeeuw.
Geen verkeer op
sabbath in delen
van Jeruzalem
De gemeenteraad van Jeruzalem heeft
besloten in vier districten van de stad,
namelnk in die waar zeer rel'vlouze
Joden wonen he«t weevrkeer on Sabbat
uit te ba*>r.«n. Deze wiikeo zullen alleen
toegankelijk ziin voor v"-keer van leger
en politie. brnnd«">er. diniomaten. art
sen en geneeskundige dienst.
De gemeenteraad heeft dit besluit ge
nomen enerziids om tegemoet te komen
aan de vprlancons van dAze tri'®'*"
Joden, anderzüds om de veilrgheid
I de
dl«
vaak word»n gemolesteerd als zH in
die beouiete willeen de Rabbatwetfen
overtr»dn. De woordvoerder van
fractie van de Progresaiev® nartii wel
ke als enigen tegens+emdon. zei
besbót te zien als «en stan om een
to +e maken van de hoofdstad var
raëL
BPTOP niu rtimprk
NED. HERV, KERK
AanrenoTom naar Rneelr ole Tir^dikant
voor buiton&owone werkrnombeden (ar
beid onder de verinnig hervormden)
J. J. Kalma te T.ekkum.
GER. KERKEN
Beroenen te Adn«rd J, Brouwer te
RPpnon-Wilaunv t» Westerenden J. Ziin
caorfirfaat te Delft.
Aaneennmm naar Maastricht D. Krone-
meijer te Onoenhuizen.
BAPT. GEMEENTEN
pleeginrichting voor het noorden te
Zuidhorn Gr.) in voorbereiding is. Hier
zullen ongeveer 140 bedden komen. De
bouw werd mogelijk gemaakt door Ge
deputeerde Staten van de provincie Gro
ningen die de bouwlening voor dit plan
tot een bedrag van drie en een half
miljoen gulden garandeerde, In overwe
ging is dit plan nog uit te breiden met
een afdeling voor licht gestoorde bejaar
den. Dit laatste Is reeds besloten ten
aanzien van het „Zonnehuis" dat te
Amstelveen zal verrijzen.
zieken (170 bedden) komt een afzonder
lijk paviljoen (80 bedden) voor deze
bejaarden voor wie tot nu toe weinig
of niets kon worden gedaan. Voor de
uitvoering van dit plan wordt veel
medewerking ondervonden van de ge
meente Nieuwer-Amstel. Deze mede
werking is er ook bij de gemeente
Vlaardingen voor de bouw van een
„Zonnehuis" aldaar (2000 bedden) ter
vervanging van het Schiedamse huis (54
bedden) waarin te weinig ruimte is
fysische therapie en het toepas-
an de nieuwere inzichten bij de
verpleging van langdurig zieken.
Ten aanzien van dit laatste merkte
de heer Harmeyer op dat de vereni
ging in haar tehuizen een aktieve me
dische sfeer wil behouden en versterken.
De verleden jaar in het leven geroepen
centrale medische dienst onder leiding
van de arts J. D. Meerwaldt verricht
reeds thans belangrijk werk en voor
ziet in de noodzakelijke medische voor
lichting bij en toezicht op de verple-
gingsarbeid.
De „Zonnehuizen" zullen wat de ver-
pleegtechnische mogelijkheden en de
algemene hygiëne betreft niet onder
mogen doen voor ziekenhuizen. In ver
band hiermee komt 15 augustus aan
staande de eerste geneesheer-directeur
in funktie en wel te Beekbergen tot nu
toe het grootste huis der vereniging.
Verpleegsters nodig
De jaarvergadering werd bijgewoond
door de afgevaardigden der plaatselijke
afdelingen die de ruim 40.000 leden en
begunstigers der vereniging vertegen
woordigden. Hen werd door de voorzit
ter in het bijzonder de personeelsbe
hoefte der tehuizen op het hart gebon
den. De personeelsvoorziening is het
zwakke punt in de uitbreidingsplannen.
Ledenwerf- kalender en kollekte-akties
hoeveel geld ze ook opbrengen worden
nutteloos wanneer zich geen jonge
vrouwen en meisjes melden voor de
verplegingsarbeid in de tehuizen zo zei
de heer Harmeyer.
Aan het einde van zijn openingstoe
spraak deelde de heer Harmeyer mede
dat drie om ouderdoms- en gezondhels-
redenen afgetreden afdelingsbestuursle-
rfor, rfïo jarenlang bijzonder aktief wa-
'an wie een grote stimulerende
werking uitging door het hoofdbestuur
tot lid van verdienste zijn benoemd.
Het zijn mejuffrouw J. Bergstra te
Leeuwarden en de heren D. Prins te
Leiden en R. van Rheenen te Hilversum.
(Van een onzer redacteuren)
TIVOLI in Utrecht was zaterdagmiddag zo goed als geheel bezet door leden
van de synodale en vrijgemaakte Gereformeerde Kerken, die gehoor
hadden gegeven aan de oproep om door middel van dit samenzijn wegen
te vinden, die naar hereniging van de gescheiden kerken leiden. Het uitgangs
punt van deze vergadering was het feit, dat de synodale Gereformeerde
Kerken door de besluiten van de Utrechtse Synode zijn teruggekeerd tot vóór
1905 en dat er geen bindingen meer bestaan, omdat de veelbesproken Ver
vangingsformule inderdaad terzijde is gesteld.
fJET is zaterdagmiddag tot een eerlijk en open gesprek gekomen. Er was
geen neiging om het verleden maar te vergeten. De feiten werden niet
verdoezeld. En ook was er in de vergadering een bewogen roep om de eenheid
van de Gereformeerde Kerken. Dit alles bleek uit de toespraken, die de hon
derden aanhoorden, en uit de discussie. „God is bezig", zo constateerde een
vragensteller, „de breuk te herstellen."
De besluiten van de synodale ker
keraden van Overschie en Zwijndrecht
noemend, zei de voorzitter van het
organiserend comité, drs. O. Jager
uit Haarlem, dat er geen enkele re
den is de moed te verliezen. We zijn
al gevorderd. En we moeten verder.
Het is kleingeloof geen grote dingen
meer te verwachten; het is kleingeloof
om niet te durven samenspreken.
Waarom wel
T\S. C. van Ommen, vrijgemaakt pre-
dikant te Hattem, die als thema
had „Waarom heb ik mij vrijgemaakt",
bracht de verschrikkelijke dagen var
het ontstaan van het schisma in herin
nering, toen er ontzettende dingen wer
den gedaan en gezegd onder aanroeping
van Gods naam. Dat waren de dagen
van verdachtmakingen. Het is te dwaas
om te zeggen, dat wij ons vrijmaakten,
omdat we verkapte remonstranten wa
ren, of omdat we een Schilderiaanse
kerk wilden.
Advertentie
Last van zenuwen?
Mijnhardt's Zenuwtabletten
helpen U er overheen
Nederlands Gesprek Centrum
Van onze sociaal-economische redactie)
Voor alles moet de wijzewaarop
de mens zijn vrije tijd wil besteden,
als een zeer persoonlijke zaak wor
den beschouwd. Maar wil die be
steding zinvol zijn, dan is toch een
zekere leiding of beter begelei
ding noodzakelijk.
Aldus het unanieme oordeel van
honderd deelnemers aan de conferentie
over de vrijetijdsbesteding, die het Ne
derlands Gesprek Centrum vrijdag en
zaterdag op de Pietersberg in Ooster
beek had belegd. Uit deze en reeds
eerder gehouden conferenties blijkt dat
dit onderwerp meer en meer de aan
dacht krijgt, nu steeds meer bedrijven
overschakelen op de 45-urige werkweek.
Inleiders op deze conferentie, die werd
gepresideerd door prof. dr. J. H. Ba-
vinck, waren mej. dr. A. de Waal, ka
merlid en oud-staatssecretaris van on
derwijs. prof. mr. I. A. Diepenhorst,
kamerlid en hoogleraar aan de Vrije
Universiteit en de heer P. A, Pols, lei
der van de buitenkerkelijke geestelijke
verzorging der gedetineerden.
Mej. dr. D e Waal (rooms-katho-
liek) achtte opvoeding tot een zinvolle
vrijetijdsbesteding een belangrijke zaak.
Zij pleitte voor de vorming van een
kader in alle milieu's en wilde een goe
de accommodatie binnen en buiten de
woning. De heer Pols (humanist) zag
in de vrije tijd vooral de mogelijkheid
om in dit jachtige leven tot rust en
ontspanning te komen, met daarnaast
gelegenheid tot bredere oriëntering en
meer creatief handelen. Maatschappe
lijke verbanden en massa-communica
tiemiddelen kunnen hiertoe bevorderend
werken. Prof. Diepenhorst (anti
revolutionair) wilde de vrije tijd ener
zijds besteden aan de noodzakelijke ont
spanning na gedane arbeid en ander
zijds bestemmen voor de verdere ont
plooiing van mens en maatschappij. Om
dit laatste te stimuleren achtte hij een
binding nodig tussen particulier initia
tief en overheid, bijvoorbeeld in een
overlegorgaan.
Uit het debat bleek dait er moeilijk
criteria zijn aan te leggen voor een
zinvolle vrijetijdsbesteding. Wat voor de
een op een bepaald moment zinvol is,
behoeft dat voor de ander niet te zijn.
Opgemerkt werd dat zelfs niets doen
op een gegeven ogenblik heel zinvol
kan zijn als dat nuttig is voor een ver
dere ontplooiing. Doch in alles moet
een levensverrijking worden beoogd.
De mening, dat gezin en school bij
de opvoeding tot zinvolle vrijetijdsbe
steding een belangrijke taak hebben,
werd door ieder gedeeld. Men vond ook
dat radio, televisie, film en krant zich
voor dit doel moeten inzetten en dait de
overheid een gunstig klimaat heeft te
scheppen, onder andere door recreatie-
voorzieningen en subsidies.
Er bestond geen eensgezindheid over
de vraag of werktijdverkorting is toe te
juichen uit het oogpunt van vrijetijds
besteding. Nee. zei een deel van de
conferentiegangers, verkorting van de
werktijd is nog wat prematuur nu niet
alle mogelijkheden voor een goede vrije
tijdsbesteding zijn uitgebuit. Het zou bij
velen de verveling maar in de hand
werken. Anderen geloofden dat de vrije
zaterdag evenwel tot een zinvolle vrije
tijdsbesteding kan bijdragen.
Wij wilden niet scheuren en een
van ellende over de gezinnen uitstor
ten. Maar wij moesten ons vrijmaken,
omdat de Synode verlangde, dat er
niets geleerd werd, dat niet in overeen
stemming was met haar uitspraken. De
wering van candidaat Schilder, zei ds.
Van Ommen, bracht dan ook principi
eel de breuk in de Gereformeerde Ker
ken.
Wij moesten ons vrijmaken,
volgde hij, omdat we dezelfde Gere
formeerde Kerken wilden blijven; om
dat we de katholiciteit van de kerk
wilden bewaren, waar ruimte zou zijn.
Tot slot kwam ds. Van Ommen tot
een oproep om samen te spreken. Hij
waarschuwde: Voor de schrik van de
vrijgemaakten voor samenspreking kan
alleen plaats zijn als de vrijmaking een
onbezonnen daad zou zijn geweest. Dat
was de vrijmaking niet. Het recht en
de noodzaak staan nog buiten twijfel, al
wordt over de consequenties verschil
lend gedacht.
Naar aanleiding van de besluiten
de Utrechtse Synode vroeg ds. Van
Ommen zich in zijn toespraak nog af,
of er zo maar terzijde kan worden ge
steld. Waarom was er geen eenvoudige
verklaring over de leernitspraken? En
waarom was de „staart" nog nodig?
Waarom is er niets gezegd over de
schorsingen en de tuchtmaatregelen?
Er zijn toch vonnissen geveld?
Waarom niet
slissingen hem niet hadden geschokt
beschaamd gemaakt. De kerkverscheu-
rende tendenzen waren immers ook
aanwezig in de overwegingen en be
slissingen. En al was de weg van de
vrijgemaakten verkeerd en kerkver-
scheurend, de Gereformeerde Kerken
(synodaal) mogen wel de laatste zijn,
die het „schuldig" daarover uitspreken.
Nee, ds Appelo maakte zich niet vrij
omdat:
1. De Gereformeerde Kerken door de
leerbeslissingen van 1942 geen valse
kerken werden. De Bijbel reserveert
deze naam alleen voor een vergade
ring van boosdoeners.
2. Er niet gebonden is aan een valse
leer. Wel was er de schijn, dat
bond aan een bepaalde, van zekere
eenzijdigheid niet vrij te pleiten be
schouwing. En de theologie heerste in
de kerk. Dat is nu niet meer zo. Nu
wordt slechts gebonden aan de Drie
Formulieren van Enigheid.
3. De vrijmaking als reactie op de leer
beslissingen op zichzelf een groter
kwaad was, want zij trok een grote
scheur in de gereformeerde gezindte.
Afscheiding is alleen geoorloofd als
de gehele kerk vervalt van de leer.
Het is beter de pink af te hakken dan
te wrikken aan de eenheid van de
kerk. Het gebrek aan kerkelijk besef
heeft in de dagen van de vrijmaking
zijn werk gedaan.
4. Door de vrijmaking de verdeeldheid
van de kerk naar buiten werd ge
bracht en de naam des Heren gelas
terd. De vrijmaking is door het volk
niet als een heilig moeten verstaan.
Het schisma is nooit begrepen.
De beide synoden, besloot ds Appelo,
zullen moeten samenspreken, zij zullen
samen moeten bidden en ook schuld-
belijden en strijden voor de eenheid.
Het herstel
GROTE Indruk maakte het betoog van
dr. A. G. van Omme (vriie-emaakt)
arts te Bennekom, die uiteenzette, waar
om hij het herstel van de kerkelijke
breuk begeerde.
Door een zondig synodebesluit, zei
hij, is mij een kruis opgelegd; het
kruis van de kerkelijke gescheiden
heid. Dat kruis wil ik geen moment
langer dragen dan nodig is. Daarom
snak ik naar de kerkelijke hereniging.
Wilt u daaraan meewerken?
De Waarheid, vervolgde dr. Van
Omme, is geen abstractie, geen denk
systeem. De Waarheid, waarin we
allen één zijn, moet geloofd worden
met het hart en beleden met de mond.
De eenheid moeten wij zichtbaar
maken voor de wereld, opdat de
wereld gelove. Daarom ook snak ik
naar de hereniging.
Dr. Van Omme, die nog wees op de
mondigheid van de gemeente (waar in
de praktijk helaas weinig van terecht
komt) en kritiek leverde op de domi-
nocratie (die rich openbaart in de af
vaardiging naar de meerdere vergade
ringen) deed tot slot deze oproep:
Ga aan het werk om de hereniging,
biddend.
Tot de „synodalen" zei hij:
Overstroom de kerkeraadsvergade-
ringen, die volgens de Dordtsche
Kerkorde openbaar zijn, zodat de
schorsingen verdwijnen.
En tot de „vrijgemaakten":
WIJ hebben niet gebroken met de
Gereformeerde Kerken, maar met de
schorsingen en bindingen. Als deze
worden weggenomen, weest dan con
sequent....
Het is verleidelijk om het woord van Prediker, dat er „nim
nieuws is onder de zon" van toepassing te verklaren op J
vermaning die Paulus in het eerste hoofdstuk van zijn een
brief aan de Corinthiërs geeft. „Mij is namelijk omtrent
medegedeeld, dat er twisten onder u zijn", zo schrijft hij e
het zit hem blijkbaar hoog, want hij heeft tegen zijn gewoon
in de inleiding van zijn brief maar kort gehouden en valt r
meteen met de deur in huis. „Ik bedoel dit zo schrijft hij
dat ieder uwer zijn leus heeft: Ik ben van PaulusEn ik vi
Apollos! En ik van Cephas! En ik van Christus!"
Ziet ge hoe verleidelijk het is hier andere namen te gaan ii
vullen? Namen van kerkgenootschappen waarmee we ue)
regels kunnen vullen. En binnen die kerkgenootschappen hj
men dan nog pro of contra de Wereldraad zijn, pro of conn
de I.C.C.C., pro of contra Karl Barth, pro of contra bioscoé
en televisie
„Is Christus gedeeld?" vraagt Paulus. „Is Paulus soms uoorj
gekruisigd of zijt ge in de naam van Paulus gedoopt?" En a
slot van deze vermaning: „Gij zijt van Christus en Christ\
is van God!"
Dat is verreweg het voornaamste ook al is er misschien nil
aZïes mee
NIEUWS OVER NIEUW-GUINEA
T~)E INDIENING door de regering Wij achten dit toekennen van det
van een wetsvoorstel om te ko- wel zeer ruime bevoegdheden belai»
men tot een Nienw-Guinea-raad is rijk. Want hiermee laat Nederla
wij aarzelen niet het zo te noe- zien, dat het ernst is met zijn go(
men een historische daad. bedoelingen jegens Nieuw-Guin«
Zeker, niet het minst in het eigen be- Het laat dit zien aan de bevolki^
lang van dat gebied zon men Nieuw- van het land zelf, het laat het echti
Guinea een langzamer ontwikkeling tevens zien aan de wereld. Het lal
toewensen dan waarvan deze Nieuw- het óók zien aan Indonesië, waan
guinea-raad het resultaat wil zijn. de regering geheel iets anders
De bevolking daar moet in het be- Nieuw-Gninea vóór heeft, namelij
stek van luttele jaren een gang ma- om dit gebied bij het eigen gebied k
ken, waarover alle andere volken te lijven, hoe weinig het daarmej
enkele tientallen van eeuwen moch- ook uitstaande heeft,
ten doen. Nu dan de weg gewezen is waarlanj
een niveau waarop men zelfstandig hopen wij, dat de ontwikkeling, ij
beslissingen nemen kan, beslissingen moge dan onvermijdelijk snel zij;
ook over eigen toekomst, bergt risi- niettemin een verantwoorde zal kui
co's in zich. nen zijn.
Maar de mogelijkheden zijn al niet Wij hopen het, en zonder hoop zijl
anders dan zij vandaag zijn. Onze wij niet, ook niet voor wat betrej
tijd kenmerkt zich door een enorme het goede resultaat waai
stuwing. Zie naar Afrika, waar het gaarne uitzien. Want er moge aan
ene gebied na het andere tot zelf- ontwikkeling van Nieuw-Guinea i
standigheid geraakt. Ook daar zou zijn bevolking nog uitzonderlijk vei
men die gebieden gaarne een wat te doen zijn, hetgeen tot dusver al l>
langzamer tempo toewensen. Maar zien werd gegeven, wettigt zekeij
het zit er niet in. En elke waar. verwachtingen,
schuwing tegen een te snel tempo Daarbij denken wij aan de wij#'
wordt spoedig uitgelegd als een po- waarop reeds vele inheemsen
ging om toch maar het oude bewind korte tijd een opmerkelijk peil
te bestendigen. ontwikkeling hebben bereikt.
Nu dit zo is, zijn wij bereid het thans dienen hun land op tal van poste;
door onze regering ontworpen voor- Hanteerden hun vaders nog stenc^
stel positief te waarderen. Risico's bijlen, voor hen zelf heeft het bh.
blijft hij behouden, deze als het ware heersen van de meest ingewikkeld,
geforceerde Overgang naar de he- machines nauwelijks geheimen meei,
dendaagse democratie. Maar het Of anders dienen zij hon land ar
zij zonder enige verhovaardiging ambtenaar of binnen het onderwijsj'
gezegd Nieuw-Gninea heeft het Wie zou hier trouwens niet met
voordeel, dat het deze overgang ma
ken kan als het ware
van een land als het
voelens van dankbaarheid den!
de hand aan het belangrijke werk, ook ter dtj
dat, bij mocratisering van dit gebied,
gebreken die het wellicht hebben het is verricht door de mannen
zal, toch de kenmerken van een ge- vrouwen van de zending? Er
zonde democratie vertoont. Bij het streken van Nieuw-Guinea, waar 1
maken van deze snelle overgang wil kiesrecht geen vreemde zaak met
Nederland Nieuw-Guinea van harte
gaarne begeleiden.
Een overgang is het zeker, en temeer meenten de raden der kerken,
wanneer men kennis neemt van de Temidden van zoveel onrust, wai
bevoegdheden, die de regering aan ook ter wereld, rondom jonge stal*
de nu zeer binnenkort tot stand te ten die naar zelfstandigheid streven*
komen raad wil geven. Het zal niet kon zo de aankondiging door de Ntfc
maar een adviserend college-worden, derlandse regering van deze Nieuwï
neen, het zal een taak van medewet- Guinea-raad nieuws van belang hei;
geving en van een medebepalen van ten, en nieuws waarmede voor
het beleid krijgen.
dag te komen is.
Broedergemeente
versterkt handen
met thuisfront
(Van een onzer verslaggevers)
Een groep leden van de christelijke
reisvereniging maakte onlangs een bui
tenlandse trip. Op de zondag in een
plaats, waar geen protestantse kerk
stond, belegde het gezelschap zelf een
kerkdienst. Er waren hervormden, ge
reformeerden, luthersen en doopsge
zinden bijeen. Er werd ook een collec
te gehouden. Men besloot de opbrengst
te bestemmen voor de evangelische
broedergemeente (hernhutters) te
Zeist.
Ds. S. O. Meeuwes, predikant van de
broedergemeente, maakte met dank
baarheid gewag van deze gift, toen hij
46
„Prettige dag gehad?" vroeg ze en toen hij ge
antwoord had, vertelde ze hem haar goede tijding.
Ze had de onderwijzeres gesproken, die Jannie zo
lang had vervangen en deze had gemeend, dat het
waarschijnlijk wel goed zou worden gevonden, als
Paultje direct in de tweede klas werd geplaatst.
„Dat zou aardig zijn." Dokter Mees hoorde zelf.
hoe hartelijk zijn stem klonk, hartelijker dan hij
ooit tegen Jet praatte.
„Wilt u nog iets gebruiken?" vroeg Anne, toen ze
in de huiskamer waren, „koffie of thee, of iets an
ders?"
„Niet-s, maar ik moet even iets met je bepraten,
kind. heb je tijd?"
„Zeker, dokter." Ze zag hem verwonderd aan.
„Wat bent u plechtig." zei ze, terwijl ze ging zitten
en wachtte.
De stilte duurde even; een ogenblik overwoog hij,
of hij er haar niet liever helemaal buiten.zou laten
en, zeker van zijn zaak als hij was, de lasteraars
de mond zou snoeren. Toen zag hij haar vragende
blik, ze wachtte, op wat hij haar wilde zeggen
„Mevrouw Van Vclzen," begon hij, „ik ken u nu
al ruim een jaar en ik geloof wel, dat ik u goed
ken. Wat ik nu ga zeggen, moet u niet verkeerd
begrijpen, ik wi' u slechts waarschuwen."
Anne was aandachtig geworden, ze keek hem strak
en onrustig aan.
Haastig vervolgde dokter Mees: „Er wordt hiei
in het dorp verteld, dat u nooit getrouwd bent ge
weest Ik wou nu enkel, dat u mij even het tegen
overgestelde verzekerde, dan zal ik verder wel zor
gen, dat xe heel gauw hun mond houden en anders
zullen ze met de politie kennis maken."
Anne had het hoofd afgewend, ze was bleek ge
worden. Een ogenblik later had ze baar ontroering
bedwongen, ze keek hem rustig, hooghartig aan. hij
had nog nooit zulk een koele, afwijzende uitdrukking
den.
kalm, „ik bèn niet getrouwd,
WILLY
STRUT
nooit geweest ook. Ik weet alleen niet, waar de men
sen zich mee bemoeien. Ik ga m'n eigen weg, doe
niemand overlast, en zorg voor mij en m'n kind
Welk recht hebben ze om over mij te praten, ik doe
het ook niet over hen!"
„Maar kind!" Hij staarde haar ongelovig aan
,Hoe ben je daartoe gekomen?"
Dit had Anne niet venvacht. Dus hij was al even
bekrompen als alle anderen. De bitterheid wies
aan; ze stond bruusk op en zei met een bijtende
minachtig ln haar stem „Hoe ik er toe gekomen
ben om me aan een man te geven? Omdat ik hem
liefhad. Daarom ook heb ik een kind van hem. Daai
is niets slechts ln en niets om te verachten. Ik ver
acht de vrouwen, die, als ze nun man allang niet
meer liefhebben, hem toch toebehoren, omdat het
nu eenmaal hun taak is en omdat ze er anders ru
zie over krijgen. En die anderen, die trouwen om
getrouwd te zijn en een kostwinner te hebben: die
dóèrvoor hun lichaam in ruil geven. Als ik zo een
kind had gekregen, zou ik me schamen, nu niet."
Haar wangen gloeiden; ze wendde zich van hem
af en liep naar het raam toe. Dokter Mees dacht
aan zijn vrouw.
Hij
bleef hij voor zich uit zitten kijken. De liefde, die
hijzelf had bezeten, alle veertig jaar van zijn hu
welijk, werd tot een caricatuur naast deze andere
liefde, waarvan hij het bestaan niet had vermoed.
Langzaam werd het donker in de kamer. Toen
dokter Mees zich eindelijk naar Anna toekeerde,
stond haar roerloze, tengere gestalte zwart afgete
kend tegen de verblekende avondhemel. Een klei
ne, eenzame wereld leek ze hem in de pratende,
luchthartige wereld der anderen.
„Kind", zei hij bijna teder, „ik ben van Je gaan
houden, dit jaar, en ik zal wel van je blijven
houden tot aan mijn dood. Als je mijn dochter was,
zou ik niet meer van je kunnen houden. Ik vind
niet verkeerd wat je deed, maar ik vind verkeerd,
dat je inbreuk hebt durven maken op de instellin
gen van de maatschappij. Dat had je niet mogen
doen."
„Waarom niet?" vroeg ze zacht Zijn hartelijke
toon was door haar pantser van hooghartigheid heen
gedrongen.
„Ach, arm kind. De maatschappij gedoogt niet,
dat haar wetten worden overtreden, dat zul je la
ter wel merken, als Paultje groter wordt."
Hij zag niet hoe Anne's handen zich tot vuisten
oalden, hij dacht een ogenblik na en vervolgde toen:
.Als ik jou was. ging ik hier weg uit het dorp;
culke praatjes sterven nooit helemaal, ze zullen
telkens weer opduiken. En het kind moet naar
school Op een goeie dag heeft een van zijn ka
meraadjes iets gehoord en werpt het hem ruw
naar het hoofd. Waarom zou je dat riskeren, het
land is groot genoeg, niets bindt je hier."
„Nee," zei Anne wanhopig, „hier had ik u, u
hebt zelf gezien, hoe moeilijk het is huurders te
vinden. U weet niet, hoeveel moeite het me heeft
gekost, voor ik me hier goed en wel had gevestigd,
hoeveel onkosten een verhuizing meebrengt en hoe
ik het hele jaar heb moeten toveren om behoorlijk
rond te komen."
(Wordt vervolgd)
zaterdag te Zeist de jaarlijkse collec
tantendag van de Surinamezending
opende.
Merkwaardig, dat men op reis zo ge
makkelijk elkaar vindt als leden van
verschillende kerken en dat er dan
zoveel eensgezindheid is, die in Neder
land niet wordt bespeurd.
Komt dat misschien, zo vroeg ds.
Meeuwes, omdat wij ons veel te weinig
door onze Heer Jezus Christus op de
grote zendingsreis laten sturen? Want
zendingsactiviteit brengt altijd eenheid.
Dit blijkt o.a. door de ijver van de
ruim vierduizend collectanten der Suri
namezending in Nederland. Zij behoren
op een enkele uitzondering na niet tot
de broedergemeente, maar zij geven,
naast het offer voor de zending hunner
eigen kerk, graag hun krachten aar
de werving van gelden voor de Suri
namezending.
Hiervan legde één der collectanten,
mej. Ellerkamp uit Assen getuigenis af.
Bijna vijfentwintig jaar verzorgt zij in
deze stad de incasso van het geld voor
de Surinamezending en steeds zijn de
opbrengsten gestegen.
Dit komt, aldus mej. Ellerkamp, om
dat collectanten niet alleen geldophaal-:
sters mogen zijn, maar omdat zU óók
een opdracht hebben. Het is thans méér
zendingstijd dan het ooit geweest is.
Daarom moeten er steeds meer mensen
aangespoord worden tot het geven voor
de zending.
Zoals steeds komen op de collectan
tendag ook verlofgangers aan het woord.
Ditmaal spraken mevr. L. Krüger-van
Bergen, die sinds 1945 in de hindoestaan-
se zending te Paramaribo arbeidt, en
ds. J. C. Kolk, directeur van de melaat
senkolonie Bethesda nabij Paramaribo.
Mevr. Krüger gaf een indruk van
het moeizame werk dezer zending, spe
ciaal nu de maatschappelijke vooruit
gang van de hindoestanen in Suriname
de mensen onverschillig maakt ten op
zichte van hun eigen godsdienst en var
het evangelie.
Ds. Kolk, die vijf jaar aan het hoofd
van Bethesda stond en die in november
weer daarheen zal vertrekken, vierde
precies op deze dag de gedachtenisvie
ring van zijn 25-jarig zendelingschap.
Aanvankelijk arbeidde hij in Indonesië,
later verbond hij zich aan de broeder
gemeente.
De melaatsheid ls een vreselijke ziek
te, omdat zü niet alleen het lichaam,
maar ook het gestel van de lijders aan
tast. Het werk is er zwaarder dan in
een psychiatrische inrichting, daar me
laatsheid besmettelijk is, zodat de zieken
geïsoleerd moeten leven.
Gelukkig daalt het aantal gevallen van
melaatsheid in Suriname. Werd vroeger
de ziekte zelden tot stilstand gebracht,
tegenwoordig gebeurt dit vaak. Of ge
nezing mogelijk is, staat niet vast, maar
men kan de kwaal wel localiseren en de
COMPROMIS IN KONGO?
lement dan Loemoemba, wiens partif0
in tegenstelling tot die van Kasa|n
voeboe nationale aspiraties heeft. L
Maar zelfs Loemoemba veroverd^
lementszetels en ook hij was di
aangewezen op de medewerking val
de kleinere partijen, die haar aan
hang in andere delen van Kong<
hebben.
Het lag voor de hand, dat de Bel'
gische minister-resident het eerst
PJOE gecompliceerd de toestand in
Belgisch Kongo in de afgelopen
maanden is geworden, blijkt thans
wel uit de moeilijkheden, waarvoor
zowel de Belgen als de Kongolezen nog geen derde van het aantal parjü
zich geplaatst zien.
Voordat de rondetafelconferentie ln
Brussel werd gehouden was reeds
een concentratie van krachten waar
neembaar rondom twee omstreden
figuren, Kasavoeboe en Loemoemba.
een concentratie, die ook de aard
rijkskundige verdeling van Kongo aan Loemoemba
duidelijk aan het licht bracht.
Het optreden van Kasavoeboe en de vorming van een Kongoles^
regering. En het verbaasde dan ooi!
niemand, dat Loemoemba tot infor
mateur werd benoemd
Minder voor de hand liggend was d^£
opdracht tot vorming van een regef
ring, die na het informatieve op-^
treden van Loemoemba aan Kasajn
Loemoemba, die elkaar de leiding
van de te vormen onafhankelijke
staat Kongo betwistten, beheerste
de rondetafelconferentie in Brussel
en verhaastte het proces der soeve
reiniteitsoverdracht.
De moeilijkheden waren hiermede
echter niet opgelost. Zij werden voeboe werd verstrekt, een feit, dal-
slechts naar een later datum ver- v<>or Loemoemba aanleiding 'wasf
schoven en het was In het voorjaar fe,,e kritiek uit te oefenen op
ich tegen de Belgische minister-resident. ri
al duidelijk, dat zij zich tegen
tijd, dat een Kongolese regering
moest worden gevormd ten volle
zouden doen gelden.
Helaas zijn de Kongolese leiders c. -
in de periode tussen de rondetafel- derheid In het parlement kan rekê]
conferentie en de souvereiniteits- nen- Het zou dus onverstandig zijnt
overdracht niet ln geslaagd, de als de Belgische minister-resident
tegenstellingen te overbruggen. De desondanks Kasavoeboe gelegenheii
r-resident.
Naar het zich Iaat aanzien zal
Kasavoeboe er onder de huidige omï;
standigheden niet in slagen, een re^
gering te vormen, die op een meerj
rivaliteit tussen Kasavoeboe
Loemoemba werd steeds groter
zou geven, met een ministersploeg
voor het parlement te verschijnen.
en de kans op samenwerking steeds De voorwaarden voor
kleiner.
zijn nog steeds aanwezig Het zou bef
Kasavoeboe, wiens aanhang voor- treurenswaardig ziin als de mo™*'
nameliik geeoeeentreerd fa in Leo. liikheden die .LTiii» n.e. zS»,,
po'dstad ra omgeving, behaalde b^j worden aangegrepen. Een nicuwrt
de verkiezingen, die onlangs werden gelegenheid
gehouden minder zetels in het par- meer voordoen.
zich wellicht niet
iatiënten mogen naar huis.
Een nieuwe moeilijkheid geeft de
zorg. Plaatsing in de maatschappij
hen, die eenmaal aan deze ziekte leden,
valt niet mee. Daarom is een apart
orgaan voor de nazorg ln het leven
geroepen, waarvan ds. Kolk de leiding
heeft
Op dc collectantendag gaf voort9 ds. 3.
Wilschut, gereformeerd predikant te
Zeist, indrukken van zijn bezoek san
Curasao en Suriname. Er werd mede
werking verleend o.a. door „The Suri-
Gospel Singers", een groep van
v|jf Surinaamse stndenten. die de aan
wezigen zeer wist te treffen.
Rnhifi 29 v.an. de„ jaarcollecte voor deid
de 8libe] de vol'5
gende bedragen: Bedum f949 80 Sebal-n
De 'wilD 5 BW Wilder»80/841 -/
70, Dalfsen f
oord
3:758,90*! Veenetfdaa!611- S°«'
3,440.53,
Helder 650 4a
land f Zrt fiv ^.ImVlden 103,10, Otto
V"V„7r%
