1
Geen uitspraak over
godslasterlijke taal
CETALAC
goh/nas
Uit welke gezinnen komen
onze predikanten?
Een woord voor vandaag
Prof. Bakker posthuum
onderscheiden
Kanttekening
kerk in
wereld
Opdracht van
dynamische
de cjreotóte
c/ave
Sss£'s"SaffS"ss
IPsasil
2
Onze kerken hebben te veel
een middenstands gezicht
In de „Groninger Kerkbode"
vraagt ds. L. Zielhuis zich af uit
welke gezinnen onze predikan
ten komen. Hij herinnert ons er
aan dat eens een van de Tweede
Kamer-leden heeft gezegd dat
hij de arbeidersstand verstond,
omdat hij destijds de zoon was
van een werkloze bouwvakar
beider. Als een dominee in een
boerengemeente kan laten zien
dat hij ook een tractor kan be
sturen, vinden de boeren dat je
goed met hem kunt praten. Ook
de sociale sfeer, waarin wij zelf
zijn groot geworden, vormt ons
voor ons later beroepsleven.
alle lagen
predikanten uit
de maatschappij
komen. We moeten onder hen ar
beidersjongens en dokterszoons
vinden. Er moeten er bij zijn die
thuis mee hebben gewerkt op het
land en die voor hun vader-krui-
denier boodschappen hebben be
zorgd. Dan pas kan de predikan
tenstand een goede afspiegeling
zijn van het gewone leven in de
gemeente. Als er uit bepaalde
standen en klassen geen dominees
komen, ligt er wat scheef. Hoe
ligt het daar nu mee in de kerk?
Het is altijd goed je aan een
ander te spiegelen. Hoe staat het
bijv. met de afkomst van de
rooms-katholieke geestelijken? Is
de Roomse kerk erin geslaagd
haar dienaren uit alle lagen van
de maatschappij tc rekruteren?
Als dat een feit is, getuigt dat
van de kracht van het rooms-ka
tholieke gezinsleven. Dan is er
een goede binding tussen de ge
zinnen en de kerk.
In ons land mag de Rooms-ka
tholieke kerk dankbaar zijn. Dr.
Dellepoort, een priester, heeft
zich op deze vragen gespeciali
seerd. En hij kwam tot opmerke
lijke resultaten bij zijn studie.
Dr. Dellepoort kwam tot de
conclusie dat uit alle lagen van
de maatschappij jongens geleverd
worden voor de geestelijke stand.
De ene laag meer dan de ander,
maar toch geen ontbreekt Dat is
dus een goed ding in het roomse
leven.
Maar nu komt het opvallende.
De standen blijken wel een uitge
sproken voorkeur te hebben. In
de Rooms-katholieke kerk kan de
jongen immers pastoor worden,
maar hij kan ook het klooster in
gaan. En bij het monnikenwezen
is er een groot verschil tussen de
verschillende orden. Een Jezuïet
is een totaal andere figuur dan
de opgewekte Franciscaan. Een
geleerde Dominicaan verschilt
sterk van een eenvoudige missie
pater van het Heilig Hart
Gebleken is dat de hogere stan
den kiezen voor de oude bedelor
den: Dominicaan, Franciscaan en
voor de Jezuïeten. Een broer van
de Haagse burgemeester is dan
ook provinciaal generaal over de
Nederlandse Jezuïeten en onder
hen kunt u zoons aantreffen van
generaals uit het Nederlandse le
ger. De middenstand en de boe
ren zenden hun jongens vooral
naar de seminaries, waar de pas
toors worden opgeleid. En de ar
beiderszoons vinden we vooral in
de jongere missiecongregaties, die
als missionaris overal in de we
reld worden ingezet
In het bisdom Haarlem heeft
men studiebeurzen ingesteld, op
dat ook de arbeiderszoons in de
pastorieën komen en onder het
volk werken. Verstandig! Want
een kerk die meest middenstan-
derszoons in de pastorie heeft
moet aan contact met de mensen
inboeten.
Reformed Church, zit met een
predikantentekort. En het lijkt er
nog niet naar, dat dit wordt opge
heven. Voor een goede doorstro
ming acht men daar een percen
tage van 12 procent vacatures
nodig. Dan kunnen de predikan
ten op tijd van plaats verwisse
len. Maar het aantal vacatures
blijft groter.
Men is er nu op gaan studeren:
hoe komt dit? Waar komen onze
dominees vandaan en welke soort
gezinnen leveren geen predikan
ten?
Het Is voor ons in Nederland
goed ernstig van deze cijfers van
onze zusterkerk kennis te nemen.
Wie zich aan een ander spie
gelt
Want het bleek bij onderzoek
dat maar enkelen uit de gezinnen
met behoorlijk inkomen voor pre
dikant studeren. Als vader goed
Saat verdienen, dan zoonlief geen
ominee meer! Geen enkele zoon
van een advocaat of tandarts is
er onder de tegenwoordige stu
denten. Wel komen ze uit de pas
torieën: het is de vreugde van
ieder die predikant is met hart en
ziel, als een van zijn jongens pre
dikant wordt. Voor 32 pet. zijn de
studenten van nu zoons van boe
ren. Prof. Dekker noemt dit een
wanverhouding, aangezien de
Christian Reformed Church veel
en veel minder boeren onder zijn
leden telt. Het pleit dus voor de
boeren, maar tegen de andere
groeperingen, die him kinderen
niet geven voor het wondere
ambt. Het geringste aantal stu
denten komt uit de steden, waar
voor de jongens veel andere mo
gelijkheden openliggen.
gegevens van de gereformeerde
predikanten en huidige theologi
sche studenten bekend zijn. Toch
kunnen we wel iets zeggen. Want
een mens heeft nu eenmaal ook
ogen, die hij de kost kan geven.
Wij slaan stellig de plank niet
mis, als wij beweren, dat onze
kerk twee standen mist bij de re-
crutering voor de predikanten.
Wij ontvangen maar zelden een
zoon uit de intellectuele kringen
(buiten die van predikant).
Slechts enkelen van onze predi
kanten zijn zoons van artsen, ad
vocaten e.d. Dit is een voelbaar
tekort in de predikantenwereld.
Waar zijn verder de zoons van
grote zakenmensen die geen car
rière gaan maken, maar God
gaan dienen in het evangelie?
Ook beslist te weinig! En dan
missen wij zeker ook de zoons uit
de arbeidersgezinnen. Die zijn ook
uitzondering in de pastorie. Dit is
zeer te betreuren voor het con
tact met de arbeiderswereld. On
ze kerken hebben te veel een
middenstandsgezicht
Ds. Zielhuis schrijft ten slotte:
Maar onder de predikanten treft
u de domineeszooTis aan. Ze zijn
er gelukkig ook onder ons. En
u moet op de jaarlijkse predi
kantenvergadering in Utrecht
eens het vergenoegde gezicht
zien van al die vaders, vaak als
emeritus, die met hun zoon naar
de jaarlijkse toogdag komen. Dan
vinden we er zoons van de nieu
we middenstand: onderwijzers,
kantoormensen en dergelijke.
Dat zijn er nog al wat. En ook
hebben wij de zoons van de mid
denstand en van boeren. Ook in
een behoorlijke percentage. Maar
het blijft dat onze predikants
stand toch te eenzijdig is samen
gesteld.
Geref. synode behandelt moeilijk vraagstuk
(Van een onzer verslaggevers)
J^AMENS DE RAAD der Gereformeerde kerk te Winsum-Obergum
was aan de generale synode dezer kerken een brief gestuurd met
een krantenknipsel betreffende de godslasterlijke uitingen van Simon
Carmiggelt in een televisieprogramma. De kerkeraad meende, dat hier
voor de Gereformeerde kerken, in synode bijeen, een uitermate bijzon
dere taak zou liggen, „om te waken voor de heiliging van Gods naam
voor het front van overheid en volk".
Advertentie
FELISOL
écht kleurecht
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Oudshoorn, Opheusden en
Lunteren: L. Blok te Capelle a. d. IJssel.
Bedankt voor de benoeming tot bijstand
in het pastoraat te Hilversum: dr. J. Kooij,
em. predikant te Amsterdam.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Donkerbroek: P. J. Smilde
te Nieuwleusen; te Doorn: N. Korenhoff
te Appingedam.
Aangenomen naar Emden, Did.: B.
Heetderks te Cam pen, Oostfr.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Zaamslag: G. Blom te Meer
kerk cn E. Venema te Zwijndrecht.
UNIE VAN BAPT. GEM.
Beroepen te Zandbulten: J. Ketelaar te
Hoogezand.
OUD GEREF. GEMEENTEN
Aangenomen naar Rijssen, lerend ouder
ling, H. A. Vosman te Rijssen.
Ds. D. J. van de Graaf
overleden
Op 70-jarige leeftijd is vandaag over
leden ds. D. J. van de Graaf, emeritus
Sredikant van de Nederlandse Hervorm-
e kerk.
In 1916 werd hij te Nieuwpoort in
het ambt bevestigd. Ds. Van de Graaf
diende daarna de gemeenten van
Raamsdonk. Ridderkerk. Ede, Schoon
hoven, Vinkeveen en Leerbroek.
De commissie, die dit schrijven be
handelde en namens welke ds. W. H. J.
de Boer te Heerenveen als rapporteur
optrad, was van oordeel dat hier inder
daad een taak voor de synode lag. Te
gen dergelijke God-onterende taal dient
in heilige verontwaardiging te worden
opgetreden, vond de commissie. Zij stel
de de synode voor zich, via haar depu-
taten voor correspondentie met de hoge
overheid, tot de overheid te richten, op
dat herhaling van godslasterlijke taal
voorkomen worde.
Prof. dr. D. Nauta te Amsterdam
vroeg zich af, of de synode inderdaad
op zulke dingen moet ingaan, nu zich
één geval heeft voorgedaan. Het gesig
naleerde symptoom is niet algemeen.
Bovendien zijn er in de Tweede Kamer
reeds vragen over gesteld. Men mag dus
vertrouwen, dat de regering deze dingen
niet zomaar laat lopen.
Daarboven leek het prof. Nauta on
geraden om af te gaan op een kran-
tebericht. Daarmee kan een synode
toch niet bij de regering aankloppen.
Zou zij iets willen doen, dan diende
ze met een gedocumenteerde memorie
aan te komen, waar in te lezen staat,
dat de instanties, die voor zulke uit
zendingen verantwoordelijk zijn, falen
in haar beleid.
Prof. dr. K. Dijk te Driebergen
sloot zich hierbij aan. Hij voegde er aan
toe, dat er evenveel bezwaren in te
brengen zijn tegen een voor de N.C.R.V.
nitgezonden televisiespel over Noach,
,,De bloeiende perzik". Ook daarover
zijn bij de Tweede Kamer vragen in-
gediend. Nn kan de synode wel zeggen,
dat haar over dit laatste geval geen
brieven bereikt hebben, maar het zou
een vreemde indruk maken voor de bui
tenwereld, wanneer de synode alleen
maar godslasterlijke uitingen signaleer
de, die door de televisie van de V.A.R.A.
zijn overgebracht. Terwijl men zich in
gereformeerde kringen juist ontzaglijk
gestoten heeft aan wat ,,Dc bloeiende
perzik" te zien gaf.
Ds. P. D. Kuiper te Sassenheim
m mening, dat de brief van Winsum-
Obergum de synode in een moeilijk'par
ket bracht Men zou zo'n brief onont
vankelijk moeten verklaren, omdat het
niet aangaat dat elke kerkeraad die
overigens terecht bij een bepaald
kwaad de vinger legt, via een brief
de synode een synodale uitspraak
het kwaad krijgt, maar het is ook n
'ijk voor de synode om er niet op i
;aan, daar men anders de schijn wekt
Ie godslastelijke taal niet zo erg te vin-
Prof. Nauta kwam daarna met een
ander voorsteL Hij wenste, dat de sy
node kennis genomen hebbende van het
schrijven van de raad der gereformeer
de kerk te Winsum-Obergum, haar ver
trouwen uitsprekende, dat de verant
woordelijke instanties in dezen diligent
zullen zijn, het schrijven van Winsum
Obergum voor kennisgeving aanneemt"
Dit voorstel vond aanhang en werd aan
vaard met de stemmen tegen
richtte zich als praeses der synode met
een woord van dank aan de deputa-
ten van wie prof. dr. W. H. Gispen te
Amsterdam de woordvoerder was. Vier
geleden was het deputaatschap
door de synode te Leeuwarden inge
steld op voorstel van prof. mr. W. F.
de Gaay Fortman. De deputaten hebben
er veel werk aan gehad om de gege-
is te verzamelen, conclusies te trek-
en voorstellen te doen. En al is
op hun werk veel aan te merken
geweest, niemand»zal kunnen ontkennen,
dat het. er met de stand van het gees
telijk leven in de gereformeerde kerken
niet zo florissant uitziet als het vaak
lijkt. Daarom was deze arbeid van be
tekenis; wanneer de gemeenten zich in
derdaad met deze dingen bezig houden,
kan het werk vruchten opleveren.
Domineespastoraat
Uit het rapport over de stand van
het geestelijk leven vloeiden nog twee
andere voorstellen voort, namelijk het
besluit om een schrijven te richten tot
de classis der Gereformeerde kerken
met verzoek zich nit te spreken over
de wenselijkheid van het instellen van
een pastoraat over de dienaren des
Woords, en een beslnit om géén depu
taten te benoemen voor het ontwerpen
~an een nlenw leerboek ter vervanging
an de thans gebruikte catechismus.
Met het laatste was de synode gauw
klaar. De geschiedenis van de Geref.
kerken, in haar generale synodes sinds
1920 heeft bewezen, dat de kans op het
welslagen van zulk een ontwerp gering
is. Bovendien kan men de vraag stel
len, of het op de weg van de synode
samen te stellen.
De catechismus, zo betoogde prof.
Djjk, is een belijdenisgeschrift. Zetten
wij hem als leerboek terzijde en ge
ven we daarvoor een beter leerboek,
dan krijgt dat toch de kracht van een
belijdenis, dus weer een soort „vierde
formulier". Die kant moet men ze
ker niet op. Dat vond de synode ook.
De „pastor pastorum" hield de ver
gadering veel langer bezig. Ds. Kuiper,
tevens voorzitter van de predikanten-
vereniging, herinnerde er aan, dat deze
Stand geestelijk leven
Het rapport over de stand van
geestelijk leven in de gereformeerde
kerken, dat in de januari-zitting der sy
node reeds uitvoerig in discussie
geweest, is afgehandeld.
De synode was van oordeel, dat dit
rapport de aandacht van alle kerken
verdient. Zij wilde zich echter niet over
de door deputaten gegeven adviezen in
bijzonderheden uitspreken. Daarom be
sloot zij het rapport aan alle plaatselijke
kerken toe te zenden en de kerkeraden
in ernstige overweging te geven het
rapport te bestuderen en het te behan
delen op wijkvergaderingen, gemeente-
Verf met gemak en.*..
van Ceta Bever
vereniging hierover een enquête had la
ten uitgaan. Toen bleek dat de meer
derheid van de leden er niets voor voel
de. Wèl als men zelf zou kunnen kie-
wie de „pastor pastorum" was,
r niet wanneer het iemand betrof,
die „van bovenaf werd aangewezen.
Prof. dr. R. Schippers zag deze af
wijzing alleen maar voortkomen uit het
feit, dat men niet weet wat zo'n ziele-
herder voor dominees precies is.
Ouderling A. J. Timmers te Alkmaar
verklaarde zich tegen de pastor pasto
rum. Met deze figuur „gaan we
rooms-katholieke kant op en krijgen
een deken".
Prof. Nauta weerlegde dat argument
aanstonds. Reeds in de geref. kerk te
Londen in de 16e eeuw kende men
in Johannes a Lasco al een soort
pastor pastorum, en de superintendent
in buitenlandse gereformeerde en lu
therse kerken doet immers óók
werk.
Ouderling G. J. Wind te Apeldoorn
vond de voorgestelde figuur niet nodig.
De dominees krijgen toch huisbezoek;
zij kunnen aan de ouderlingen hun r
lijkheden voorleggen.
Dit wérd bestreden door prof. dr. A.
D. R. Polman te Kampen. Het buis-
bezoek is onvoldoende. Niet alleen om
dat de verhouding ouderling-predikant
in menige gemeente van die aard is,
dat men werkelijk niet kan spreken
van biechtvader-biechteling of iets der
gelijks, maar ook omdat het toch de
voorkeur verdient, dat de predikant
spreekt met iemand, die de speciale
zorgen van het predikambt er
zielzorg uit eigen ervaring kent.
Het voorstel om de vraag inzake de
pastor pastorum aan de classis
te leggen, werd aangenomen.
Eindelijk besloot de synode nog om
opnieuw deputaten te benoemen inzake
de protestantse kerkmuziekschool
Utrecht. Tot officiële deelname aa_
iekschool kon nog niet worden
overgegaan, omdat de statuten van de
stichting, van wie deze school uit
gaat niet gereed waren. Wel zal
waarnemer in het bestuur worden
gewezen door de nieuw te benoemen
deputaten.
Wat een problemen moeten er worden opgelost voordat een
stad eenmaal is herbouwd! Maar Jeruzalem komt gereed, het
wordt weer een stad, die spreekt tot elke Jood en die in de
verte lijkt op het Nieuwe Jeruzalem, waarin vrede mensen en
dingen omstraalt. Nehemia, met toestemming van zijn werk-
gever koning Arthahsasta van Perzië leider van de weder
opbouw, beschrijft haarfijn hoe het alles in zijn werk is gegaan.
U vindt volledige lijsten met namen van de mannen, die muur
gedeelten e.d. voor hun rekening namen, in zijn boek. En u
leest ook van de enorme tegenstand, die overwonnen moest
worden, die het zelfs noodzakelijk maakte, dat de ene helft
van het volk troffel en hamer hanteerde en de andere helft het
wapentuig. Maar ten slotte is het herstel van Jeruzalem een
feit. Dan komt het gehele volk bijeen om het verbond met God
te vernieuwen. Het feest van herstel wordt het feest der ver
nieuwing: het volk doet boete voor zijn God enzweertdat
het nu een nieuw leven zal beginnen, in de dienst van diezelfde
God. Dat is de échte vernieuwing, die slechts een mens, een
geheel volk, kan redden. En dat is ook nu. Gods wil. De waar
achtige vernieuwing is elke dag actueel en wordt nooit ouder
wets. En het is een goddelijke eis, die blijft gelden, bij ver
drukking èn bij stijgende welvaart. Maar het is tegelijk een
gave voor allen, die dwars door de feiten en de omstandigheden
van de dag God zien als regeerder der wereld en als beheerser
van eigen leven.
(Advertentie)
Pijn-Pijn-Pijn
elke minuut
is te lang
neem vlug
Akkertjes
AKKERTJES
flitsen de pijn weg
NAVO EENSGEZIND
TJET is verheugend, dat er zulk een tegenover de Duitsers. Maar ook, om-
grote eensgezindheid heerst op de dat het vooral de wijze, waarop het
gehouden. Dit geldt in het bijzonder heid voor de blijvende verdeeldheid
de overeenstemming over de wijze, van Duitsland op de schouders van
waarop het Duitse probleem en de Chroesjtsjef zal doen neerkomen.
Berlijnse crisis dienen te worden Men moet het de Russische premier
aangepakt. steeds moeilijker maken, de plan-
Vanzelfsprekend houdt de snelheid, nen, die tot hereniging van Duitsland
waarmede de ministers sinds giste- kunnen leiden, zonder meer van de
ren te werk zijn gegaan, ook verband hand te wijzen. Het Westen doet dit
met de ongeregeldheden die in Istan- thans in zeker opzicht met het voor
boel en Ankara hebben plaatsgehad, stel de Duitsers in een volksraadple-
Dit neemt echter niet weg, dat de ging de vraag voor te leggen, op wei
eensgezindheid onder de deelnemers ke wijze zij hun land herenigd wen-
dit snelle afwerken van alle agenda- sen te zien.
punten mogelijk heeft gemaakt. Djt alleszins redelijke voorstel zal
Men zal zich afvragen, waarom de zcker niet de instemming van
westelijke mogendheden op de ko- chroesjtsjef hebben. De wijze, waar-
mende topconferentie met de Sowjet- 0p de Sowjetzone van Duitsland
unie opnieuw met de kwestie der de collectivisatie van de landbouw
Duitse hereniging op de proppen ko- wordt „doorgevoerd" duidt er op, dat
men, hoewel zij weten, dat Chroesj- het tegendeel het geval zal zijn. Niet-
tsjef daar niets voor voelt, tenzij zijn temin zal het Westen niet mogen na-
eigen voorwaarden worden aanvaard. jatcn, de Sowjetunie te blijven her-
Toch is het goed, dat het Westen de jnneren aan haar verantwoordelijk-
herenigingskwestie centraal blijft heid en haar telkens voor het oog van
stellen. Niet alleen, omdat het in dit de wereld in gebreke te stellen.
opzicht morele verplichtingen heeft
Gereformeerd Contact hield
een studieconferentie
Een zo uiterst veelomvattend, veeleisend en belangrijk terrein als het
kerkelijk maatschappelijk werk beslaat noopt altijd weer tot nieuwe bezin
ning op de taak.
Daarom had het Gereformeerd Contact, uitgaande van de Bond van
Gereformeerden werkzaam in kerkelijke en in maatschappelijke arbeid in een
tweedaagse conferentie op de Ernst Sillemhoeve stof genoeg tot bespreking
van het centraal thema,, De kerkelijke organisatie en haar functioneren in
de moderne samenleving".
Crematie op
Westerveld
Onder zeer grote belangstelling is
gisteren in Westerveld het stoffelijk
overschot gecremeerd van de kern
fysicus prof. dr. C. J. Bakker, di
recteur van het Europese centrum
voor kernfysisch onderzoek (Cern) te
Genève, die op 24 april jl. bij een
vliegtuigongeluk in de Verenigde Sta
ten om het leven is gekomen. In de
aula werd het woord gevoerd door
de munister van onderwijs, kunsten
en wetenschappen, mr. J. M. L. Th.
Cals, namens de Nederlandse rege
ring.
Minister Cals wees erop dat door het
werk van prof. Bakker de Cern te Ge
nève tot een waarlijk gemeenschappe
lijk centrum van de deelnemende lan
den is geworden. Prof. Bakker bracht
niet alleen een wetenschappelijke een
heid tot stand, maar ook een eenheid
onder de medewerkers, die door hun
nationaliteit een zeer verscheiden Instel
ling hadden.
Ook op nationaal gebied is de we
tenschap veel dank verschuldigd aar
prof. Bakker, aldus minister Cals, die
herinnerde aan de reeds twintig jaar
geleden gelegde grondslag voor het
instituut voor kernfysisch onderzoek
8
Had zij daarvoor haar goede naam en
kring prijs gegeven, dat zij nu deemoedig zou m -
ten afwachten, op wie Mare zijn keus zou laten
vallen. Ze verwachtte sedert kort cen land Hc^
biii was ze daar eerst over geweest, hoe pijnlijk
was deze wetenschap haar nu. Mare wist er nog
niets van, ze had het hem willen vertellen, op een
van hun zeer innige ogenblikken. Nu bleven de
woorden haar in de keel steken; ze wilde om zich
zelf gekozen worden, niet om het kind.
Langzamerhand kwam ze tot het inzicht, dat Gon-
ne haar geluk reeds lang had ondergraven, dat
Gonne om het bezit van Mare had gevochten met
iemand, die zich niet verdedigde. Anne wilde met
vechten, zij vond dit verachtelijk, het zou slechts
de heiligheid van haar liefde besmeuren.
Gonne's volgende schrijven was één wanhoops
klacht Waarom was ze beter geworden, als ze
Mare toch verloren had. Wat moest ze aanvangen
met haar leven?
Mare veranderde zienderogen. Een grote versla
genheid lag over zijn wezen, zijn werk was een
verademing voor hem. het dwong zijn gedachten in
een andere richting. De dag kwam. waarop Gonne
schreef, dat ze genezen was verklaard. Hulpeloos
vroeg ze Mare om raad; hij wilde werkelijk, dat
na deze moeilijke jaren „naar huis gaan" voor
haar zou betekenen „onderdak zoeken bij vreem
den?" En dacht hij werkelijk, dat ze toe zou stem
men in een scheiding, dat ze hem zou afstaan aan
de vrouw, die haar zijn liefde had ontroofd?
Marc had moeite zijn zelfbeheersing te bewaren.
„Anne", zei hjj smekend, een arm om haar heen
slaande. „Anne, begrijp je dan helemaal niet wat
er in mij omgaat ik houd immers van jullie alle
bei. Gonne was zoveel Jaar bij mij. nu is ze on
gelukkig. eigenlijk nog ziek en zo eenzaam. Vind
je het goed. als ik haar terug laat komen, het huis
in Zwolle is immers onbewoond, we kunnen dan
misschien met ons drieën een oplossing vinden. Toe
Anneke, lieve Anneke".
Anne sloot de ogen, haar mond vertrok ln pijn.
Dit bleef er over van hun liefde, dit was het roem
loze einde van de tocht, die ze met zoveel verwach-
WILLY
STRUT
ting en vreugde was begonnen. Praten met hun
drieënWaaróver pratenHet enige, wat ze
Gonne te zeggen had, was, dat wat men eenmaal
heeft weggeworpen voorgoed verloren is.
„Anneke, je weet hoeveel ik van je houd".
Zc zat roerloos, ze wist, dat haar maar één ant
woord overbleef, te zeggen, dat ze afstand van hem
deed, dat ze hem teruggaf en vrij liet. Maar het
kind. Moest zij niet alles doen om de vader voor
het kind te behouden. Had zij niet de plicht te
zorgen, dat het kind opgroeide tussen een vader
en een moeder, in een normaal gezinsleven. Wat
was beter, later te moeten belijden „ik heb om je
vaders bezit gevochten" of „ik heb je vader terug
gegeven aan de vrouw, die hem ten slotte toch niet
vrij wilde laten". Een andere mogelijkheid kwam
in haar op. Het kind was nog zo klein; het was
nog niet eens een kind. het was niet noodzakelijk,
dat het ter wereld kwam. Er waren dokters, die wel
wilden helpen in zulke gevallen.
Mare voelde, hoe Anne haar rug strekte, ze hief
haar hoofd vastbesloten op. Dat nooit, liever zou
ze het kind van Mare en haar alléén opvoeden, het
harde oordeel van de mensen zou ze met onver
schilligheid beantwoorden.
„Zeg eens wat, Anneke".
„Je moet maai naar haar teruggaan", zei ze
toonloos, „waarom scheiden van de ene vrouw, als
de andere je niet dierbaarder is."
kerk: De diensten zullen niet langer dan
een half uur duren. Zij worden georga
niseerd door het comité Blauwkapel,
waarin leden van verschillende protes
tantse kerken zitting hebben.
Borden langs de weg zullen de onder-
eg zijnde automobilisten aanwijzingen
Hij had haar hand genomen en streelde die. „Ik
weet het niet meer," zei hij wanhopig, „je kent
Gonne niet, ze is een kind. Ze heeft vrolijkheid no
dig, ze kan geen ongeluk verdragen en niet alleen
in het leven staan. En bovendien, als ze opnieuw
ziek zou worden, dan zou ik me daar verwijten
over maken en het mezelf niet vergeven, dat ik
haar alleen had gelaten.
Anne knikte. „Dat is dus afgesproken." vervolgde
ze op dezelfde toon, „één ding weet je nog niet,
maar dat is iets, wat geen verandering hoeft te
brengen in de gang van zaken." Ze keek hem
de ogen, „ik verwacht een kind."
„Anne!" Hij was opgesprongen, hij weifelde tus
sen schrik en vreugde. Hij had geen kinderen. Aan
vankelijk had Gonne ze niet willen hebben, later
was er geen sprake meer van, omdat ze ziek
„Maar danstamelde hij, „dan...
Ze schudde het hoofd. „Nee", zei ze, „ik wil niet
bij je zijn uit gunst Je hebt me niet gekozen orr
mezelf, je kunt me niet kiezen ter wille van he'
kind, dat heeft geen waarde."
Ze bleef wonen in het witte, verborgen huisje;
achter het hek van de grote, wilde tuin scheen de
wereld niet door te dringen. Anne was blij, dat
zulk een veilig plekje had om de geboorte van haar
kind af te wachten en haar leed te leren dragen.
Mare kwam tamelijk veeL Hij was zacht en vrien
delijk tegen haar en hij zei meermalen, dat hij zich
ongelukkig voelde. Anne geloofde hem niet. Eens
op een avond, een van ontelbare in eenzaamheid
doorgebrachte avonden, waarop de herinneringen
haar kwelden, was ze, door een onweerstaanbaar
verlangen gedreven, naar Zwolle gegaan. In een
buitenlaan stond de villa, die Marc met Gonne
bewoonde. Voorzichtig had Anne het hek geopend,
aan de achterzijde van het huis waren de ramen
verlicht, daar was Marc, Marc, die bij haar hoor
de. Onbeweeglijk staarde Anne naar de lichtschijn,
die naar buiten viel; het was stil daarbinnen. Toen
hoorde ze stemmen, Mare lachte, daarna klonk
een vrouwenlach. Anne kneep haar handen ruw sa
men, haar hart bonsde. Een marteling was het, die
stemmen te horen. Dat was dus de manier, waarop
hij ongelukkig was, zoals hij tegen haar beweerde.... o
(Wordt vervolgd) Mexico naar Suriname.'
en aan prof. Bakker's taak in de stich
ting voor fundamenteel onderzoek van
de materie.
In een persoonlijk woord tot mevr.
Bakker en haar kinderen deelde minis
ter Cals mede dat de Nederlandse re
gering in de afgelopen maanden had be
sloten bijzondere vorm te geven aan
haar erkentelijkheid jegens de verschei
den geleerde. Het lag in dc bedoeling
het verlenen van de koninklijke onder
scheiding: Ridder in de orde van de
Nederlandse leeuw, op de verjaardag
der Koningin bekend te maken.
Maar menselijke berekeningen blijven
steeds feilbaar en zo kan ik, daartoe
door H.M. de Koningin gemachtigd, de
ze hulde aan een groot Nederlander, die
zich door leven en werk zo bijzonder
heeft onderscheiden, slechts brengen, nu
zijn leven hier op aarde is afgesloten.
Vervolgens spraken de heer Frangois
de Rose voorzitter van het bestuur
van de Cern en prof. dr. J. de Boer
namens de vrienden van de overlede
ne woorden van deelneming en af
scheid.
Drive-in dienst
te Blauwkapel
Op 15 mei a.s. worden de eerste drive-
in diensten voor automobilisten gehouden
in de voormalige fortkerk Blauwkapel
aan de rijksweg Utrecht-HUversum.
Er zijn die dag drie diensten: om negen
uur 's morgens (voorganger ds. J. H
Baas te Den Haag) om tien uur en om
elf urn- (voorganger ds. G. P. Kleijn
van Open Deur) te Driebergen.
De naam drive-in dienst herinnert aan
de drive-in theaters welke in Ver. Staten
bestaan. Het verschil is, dat automobi
listen daar in hun auto's kunnen blijven
zitten, doch dat zij hier hun wagens zul
len moeten verlaten om de dienst bij te
wnnpn Er is parkeergelegenheid bij de
De conferentie, geleid door dr. W. Ot-
tow uit Den Haag, luisterde met belang
stelling naar de benadering van het on
derwerp van twee zijden.
Op de eerste dag beschouwde drs. C.
Boekestijn, sociaal psycholoog te Am
sterdam, het onderwerp uit het gezichts
punt van de moderne samenleving, op
de tweede dag bezag dr. J. C. A. van
Loon meer de interne organisatie en de
ambtsgedachte.
"De inleidingen waren slechts kort en
werden door stellingen ondersteund. De
bespreking ervan in discussiegroepen
was het voornaamste element van de
conferentie.
Drs. Boekestijn stelde, dat de bezin
ning op de taak welke de kerk in de
wereld heeft te vervullen eerst leidt tot
het bepalen van de betekenis van .de
kerk op zichzelf. De Bijbel geeft daar
op verschillende antwoorden. Maar de
opdracht van de kerk blijft door de eeu-
Ledenvergadering
van de Hervormde
Vrouwengroep
De Hervormde Vrouwengroep, d.~
aangesloten is bij de Christen Jonge
Vrouwen Federatie (C.J.V.F.) komt op
1/ mei in de Rotterdamse zaal Odeon
bijeen voor de veertiende ledenverga
dering. De voorzitster van de Hervorm
de Vrouwen Groep da J. H. Stegeman
zal het openingswoord uitspreken. Op
het programma staat een huishoudelij
ke vergadering. Voorgesteld wordt
bij acclamatie te benoemen tot i
presidente mevrouw mr. A. Honnef-Ben-
der van Leiderdorp. In de middagver
gadering zal jonkvrouwe J. A. Wttewaal
Stoetwegen spreken over „Van
Advertentie
Alléén een landarts
reinigt Uw tanden beter dan
SUPERWHITE TANDPASTA
Terugkeer van twee
zendingsarbeid ers
Enkele dagen gelegen arriveerde ln
ons land dokter M. Timmer die als arts
verbonden was aan het chr. ziekenhuis
„Bethesda" te Jogjakarta. Dokter Tim
mer zal niet meer naar Indonesië te
rugkeren.
Met het vliegtuig uit Israël landde
vrijdagavond dokter C. A. van Walra
ven, die door de Gereformeerde Zen
ding was uitgeleend aan de Zending
van de Schotse Kerk voor het hospitaal
te Tiberias. Het is de bedoeling, dat
dokter Van Walraven zal uitgaan naar
West-Pakistan, waar de Gereformeerde
kerken in het kader van de nieuwe zei
dingstaken hopen te gaan werken.
Zendingsdag van de
geref. gemeenten
In de kringen van de Gereformeerc
Gemeenten in ons land is de laatste ty_
een verhoogde zendingsactiviteit te con
stateren. Men zal nu donderdag (bevrij
dingsdag) een nationale demonstratie
houden in de Julianahal van het Jaar
beursgebouw te Utrecht
Op deze zendingsdag. die om half elf
aanvangt zullen het woord voeren de he
ren ds. H. Rijksen van Gouda, ds. G. A.
Zijderveld van Capelle a. d. IJssel, A. V.
Bochove, docent aan de Theologische
School te Rotterdam, ds. A. Elshout van
Utrecht, ds. Chr. v. Dam van Rotterdam-
Z„ P. Kuyt, directeur van de chr. kweek
school „De Driestar" te Gouda, J. Nijs-
se, zendeling te Middelburg en ds. W. Ha-
ge te Middelburg.
wen heen dezelfde, ook al kan deze m
verschillende sociaalculturele situaties
ook geheel verschillende activiteiten en
opzet vorderen.
De wellicht meest karakteristieke
trek van de moderne samenleving is
de dynamiek en de sterk sociale dif
ferentiatie, welke de kerk een insti
tuut naast tal van andere instituten
dreigt te maken. Niettemin zal de
kerk haar eigen speciale opdracht die
nen te vervullen en dat met een open
oog voor de maatschappelijke ontwik
keling. opdat zij losrake uit haar iso
lement.
Dit zal dan o.m. leiden tot een nieu-
e vorm van samenwerking met maat
schappelijke organisaties, maar ook tot
een nieuwe vorm van interne samen
werking bijv. tussen ouderlingen en dia-
Door de toeneming van overheidshulp
heeft de taak van de diakenen een gro
te verschuiving ondergaan en daarom is
in het ambt een her-afbakening van ta
ken noodzakelijk. Kerkelijke „efficien
cy" kan de taak van de predikanten
verlichten. Ook hulp van „specialisten"
worde dankbaar aanvaard en bij het in
dienst nemen van kerkelijke functiona
rissen (evangelisten, jeugdleiders, maat
schappelijk werkers e.a.) schenke men
grote aandacht aan de toekenning en
bepaling van hun plaats in de kerkelijke
organisatie.
De kerkelijke gemeenschap moet er
echter voor waken, niet de taak van an
dere organisaties over te nemen.
Weelde
Dr. van Loon ondersteunde zijn be
toog met tal van citaten terwijl hij aan
toonde, hoe het instituut van de kerk
een voorloper is van de komst van Gods
eeuwig koninkrijk en hoe het de roeping
van de kerk is, door woord en daad de
ze komst te prediken. Harmoniërend
met de weelde van dat koninkrijk moet
zij daarbij echter zo functioneren, dat
geen starheid of wülekeur haar belem
mert haar taak te vervullen in de zich
zelf telkens wijzigende wereld.
Wat de „interne organisatie" van
de kerk betreft dient op verschillende
aspecten te worden gelet, o.m. op de
toepassing van noodzakelijke continuï-
telt en onmisbare soepelheid, op de
volwaardige dienst van de vrouw bin
nen de gemeente, op het karakter van
verdeling dC pIannine en de laak-
5us: b"üm"iS OP alles, wat
ae kerk "J. de wereld onderneemt.
d'scussie werd nog eens de
klacht geuit, dat de kerken dikwijls het
verricht3 nfp/iikK* Werk door vrouwen
?™1: "{et echt accepteren. Ds. van
ariD tfrH.if tP' dat dit aa„ be"
p P, terdege kan worden overwonnen*
Botterdam heeft daarvan een ïcreS
3TweeerL,in ea'1 k"ksl'ik-ntaatschappl?
trouw gewerkt.
dit alles wordt
l
