C44RISTF1
KONING -
RICHARD
Congres wil kool
noch geit sparen
Jeugd wil niet als jeugd
behandeld worden
Een woord voor vandaag
Kanttekening
7/h fflUOarij PINDAKAAS
Brug nodig tussen oude
en nieuwe onderwijzer
Arnhem niet voldoende
belicht in het rapport
'fHuisweerschoon
Werkstudenten
exploiteren
klompenmakerij
2
Gereformeerd studie-
verband voor
oecumenische vragen
Maandag a.s. belegt het Ge
reformeerd Studieverband voor
Oecumenische Vragen te Baarn,
in het gebouw van Christelijke.
Belangen te Baarn een een
daagse conferentie waar prof.
dr. G. E. Meuleman en prof. dr.
P. A. van Stempvoort 2utlen
spreken over „Concentratie
een oecumenisch probleem?" Dit
woord ie naar voren gekomen
in het rapport over oecumenici-
teit en pluriformiteit dat de ge
reformeerde generale synode
van Utrecht is aangeboden.
In verband met dit congres
heeft de redactie van „Uitzicht"
het tijdschrift ter bevordering
van het oecumenisch besef een
dubbelnummer uitgegeven. Ds.
R. H. Bremmer schrijft over de
ontwikkeling tussen de wet en
niet vrijgemaakte Gereformeer
de Kerken, ds. R. de Roos over
„Rome en wij", terwijl van de
hand van de in 1958 overleden
heer A. Hofman in leven direc
teur van het Centraal Bureau
van de Gere/ormeerde Diako-
nieè'n posthuum het artikel over
„Student en oecumene" ver
schijnt.
In dit blad schreef de oecu
menische gezinde studenten
predikant dr. J. M. van Minnen
een uitnodiging tot de confe
rentie. Daarin schrijft hij onder
1. U weet ook niet precies hoe
laat het nu eigenlijk is op de
gereformeerde oecumenische klok
en het is zaak om uw horloge
weer gelijk te zetten.
2. U herinnert zich. of u hebt
gehoord, dat het vorige congres
uitstekend was en dat daarop dui
delijke en dappere dingen gezegd
zijn. O.m. speelde daar toen het
opzienbarende materiaal van de
enquete-dr. Westerink, waarvan
de publicatie later zelfs van ho
gerhand stop gezet is.
Het studieverband is ook dit
maal niet van zins om ook maar
hetzij kool hetzij geit te sparen.
Op onze congressen komen dan
ook meestal officieuze waarne
mers van de synode, die waar
devolle inlichtingen kunnen geven
en op moderatie aan kunnen drin
gen.
Ik wil nu een korte opsomming
geven van de zaken, die op ons
congres aan de orde zullen of
kunnen komen, u kunt dan vast
beginnen met het ..meedenken
het ..critisch begeleiden" ter
voorbereiding op de „ontmoeting"
en het „gesprek", want als we
met de hervormde broeders in
zee willen gaan, zullen we daar
in niet mogen achterblijven.
a) dezer dagen ontving ik een
schrijven namens de generale
zendingsdeputaten van de geref.
kerken over „uitzending van ge
reformeerden in niet-gereformeer-
de (i.e. hervormde) zendings-
dienst".
Dit schrijven biedt t.a.v. deze
uitzending een negen-puntige
„noodoplossing".
Het is een haast gruwelijk en
wreed gezicht om een collega van
toch al wat oudere heren, zoals
zendingsdeputaten toch zijn, der
mate op het slappe koord over
de Nlagara-falls te zien balance
ren.
Het is sensationeel, maar is
dit nu anno 1960 kerkelijke stijl,
zo vroegen we ons af.
Moet dit alles zó slim en zó
handig en zó gewaagd op het
kantje? Des Puaels Kern is deze:
gereformeerde mensen mogen wel
in opdracht van en namens de
hervormde kerk het evangelie
verkondigen, maar nooit samen
met de hervormde kerk.
En daar schipperen de negen
punten dan maar wat doorheen.
Hier hebt u het probleem ten
voeten uit!
b> want zoals het in de zending
is. is het ook elders.
De gereformeerde synode zoekt
wel contact met de Presbyterian
Alliance en doet wel mee aan de
Europese Raad van kerken, waar
de zaken, zacht gezegd, nog on
duidelijk liggen maar niet aan
de I C.C.C. of de Wereldraad waar
de zaken wél duidelijk liggen.
Waarom deze eerste raden wel
en deze laatste niet?
c) De oecumenische jeugdraad
heeft een landelijke toogdag ge
houden in Almelo en is terug
gekomen enthousiast over de wij
ze. waarop men door de gerefor
meerde kerk te Almelo ontvangen
is en over de wijze, waarop ge
reformeerde jongeren hebben
meegedaan.
Doch in andere steden is dit al
les voor gereformeerden volsla
gen taboe en kan een waarnemer
naar de oecumenische raad er
niet eens af.
Is dit meten met twee maten?
vigt mi
den met het IKOBE, (Interker
kelijk Orgaan van Beraad over
Evangelisatievragen), men blijft
delijk en eerlijk zijn:
dingsraad wordt geïntegreerd in
de wereldraad van kerken!)
en wellic'.it. dat men in april ook
t.a.v. vluchtelingenhulp contact
zal moeten zoeken met de we
reldraad (wat doen wij, als ker
ken, voor Agadir?).
e) Onze grief tegen de her
vormde kerk is altijd geweest:
„geen lustiële binding aan de
belijdenis" (wel „iudiclële" bin
ding, dat is niet meer te ontken
nen). Of zonder vreemde woor
den: in de hervormde kerk wordt
het vonnis over de ketterij wel
uitgesproken, maar niet uitge
voerd. De ketter wordt als ketter
gebrandmerkt, maar niet in het
ambt geschorst.
Intussen is, in veel minitieu-
ser proportie op onze synode 1959
niet hetzelfde gebeurd, toen de
leringen van de dogmatisch be
waarden wel onrechtmatig, maar
och tolerabel werden genoemd?
De vervangingsformule wel
echtmatig, maar niet bindend.).
Is hier een deur geopend naar
ie hervormde kerk? (M.L veel
meer dan een deur naar de be
zwaarden!).
f) Tenslotte: wat is concentra
tie van de belijdenis? Want daar
zal het nu, volgens de synode,
verder op aan moeten komen.
Maar wie men het ook vraagt,
niemand weet wat dat is: ..con
centratie".
Wel, daar hebt u dan ons con
gres. dat weer midden in de roos
schiet, door vanuit dit punt, de
concentratie, de problemen aan
te vatten.
Dr. J. M. van Minnen beëin
digt zijn artikel met de slotzin:
„Er gaan spannende dingen ge
beuren te Baarn komt erbij
en gooi er ook uw vrijmoedige
bijdrage in.
Duits predikant over 15 jaar jeugdwerk
DE voorzitter van de Werkge
meenschap van de Evange
lische Jeugd van Duitsland, dr.
Manfred Müller uit Stuttgart,
heeft op een landdag georgani
seerd door de jeugdpredikanten
van Hannover de balans opge
maakt van 15 jaar kerkelijk
jeugdwerk.
„Er is veel dat ons met zorg ver
vult," zei dr. Müller en ons immer
weer de vraag doet stellen of onze
inzet en de resultaten van ons werk
wel in een gunstige verhouding met
elkaar staan. De interesse van de
jonge mensen voor het oude kerkelijk
jeugdwerk neemt nog steeds af."
Vroeger had dat werk veelal ten doel
de jonge mensen te helpen hun vrije
tijd te leren besteden en hen te active
ren om zich persoonlijk voor iets te
gaan interesseren. In onze tijd wordt
de aandacht voor zoveel dingen opge
ëist dat er zelfs geen vrije tijd meer
gevuld behoeft te worden.
Geen jeugdrijk
Volgens Manfred Müller moet iedere
nieuwe vorm van jeugdwerk er van
uitgaan dat de jeugd niet langer een
bijzondere behandeling wil ondergaan.
Ze wil niet meer als jeugd aangespro
ken worden; ze wil geen jeugdrijk
meer vormen, het ideaal van de zoge
naamde „Wondervogel" van dertig of
veertig jaar geleden. De jonge mensen
zoeken zo snel mogelijk de weg naar
de volwassenheid.
Dat ziet men in de manier waarop
de jongeren zich kleden, maar
kan het ook concluderen uit het feit
dat er bijna geen interesses meer be
staat voor samenkomsten of conferen
ties waar alleen maar jeugdproblemen
worden aangesneden. De jeugd wil
meepraten aan de tafel van de volwas
senen. Duidelijk bleek dat op de Duitse
kerkedagen, waar de jeugd hoofdzake
lijk trok naar de studiegroepen van de
ouderen in plaats van de jeugdsamen-
komsten.
Zakelijk
Deze jeugd toont een zeer groot in
teresse voor een zakelijke informatie.
Niet het emotionele maar het zo heel
nuchtere onderwijs ook als het
godsdienstige vragen betreft wordt
het meest gewaardeerd. Bovendien toil
deze jeugd zich slechts tot op zekere
hoogte voor een bepaalde zaak geven.
Zij moet kunnen overzien wat ze doet
en waaraan ze meewerkt. Ze laat zich
niet meeslepen voor grootse idealen en
utopische toekomstvisies. De jeugd wil
zich wel geven, maar dan moet het iets
daadwerkelijk practisch zyn.
Müller drong er op aan dat het
godsdienstonderwijs en de catechisatie
niet beëindigd wordt op het ogenblik
dat de catechisanten belijdenis doen,
wat in Duitsland geschiedt rond het
verlaten van het lager onderwijs.
Hij vroeg om een catechisatie voor
jonge mensen van 16 tot 24 jaar, niet
ïen onderwijs maar als een ant
woord op de levensproblemen. Hij
meende dat op die manier de Duitse
vraag of jonge mensen, die op twaalf-
of dertienjarige leeftijd belijdenis heb-
afgelegd aan het avondmaal
mogen deelnemen wordt op geheven.
Beroepingswerk
GEREFORMEERDE KERKEN
Bedankt voor Doorn: mr. dr. J- Ozin-
ga te Lunteren.
Beroepbaarstelling:: de heer W.
Vries, kand. te Apeldoorn, die tot eind
juni werkzaam is als hulpprediklr te
Apeldoorn, zal gaarne met ingang
20 april a.s. een beroep in overweging
nemen: zijn adres is Mozartlaan 23.
tel. 06760-16764.
GEREF. KERKEN (Vrijgemaakt)
Aangenomen naar Goes: A. N. Hen
driks, kand. te Rotterdam.
Bedankt voor Middelstum: A. N.
Hendriks kand. te Rotterdam.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Eervol ontslag voor
Delfts hoogleraar
Wisselingh op zijn
verzoek eervol ontslag verleend als ge
woon hoogleraar aan de Technische
Hogeschool te Delft met dankbetuiging
voor de belangrijke in deze betrekking
bewezen diensten.
Onenigheid over de vraag wie als de eerste moet gelden
tafelgesprek der discipelen enkele uren voordat Jezus de dood
zal ingaan! OntstellendJa.maar meen niet, dat het anders
is in de wereld van nu!
De vermaning van Jezus raakt heel precies de kern van de
zaak: ,JJe koningen der volken voeren heerschappij over hen
en hun machthebbers worden weldoeners genoemd. Doch gij
niet alzo, maar de eerste onder u worde als de jongste en de
leider als de dienaar." Anders gezegd: in het Koninkrijk van
Jezus heerst niet het recht van de sterkste, maar daar beslist
de wet der liefde. Er zijn geen koningen en geen machtheb
bers en er is ook geen pluimstrijkerij, zodat machthebbers
„weldoeners" genoemd worden (hoe scherp tekent Jezus hier
de menselijke verhoudingen!) men werkt er met de van God
ontvangen gaven tot Zijn eer en tot zegen van de naaste!
In ons land van dominee's en professoren, van „meerdere en
mindere vergaderingen", wordt dat wel eens vergeten. Niet
zozeer door die dominee's en die professoren, wel door het
„gewone" kerkvolk, dat maar al te vaak die „meerderen" ziet
als machthebbers en hen behandelt als weldoeners!
„Ik ben in uw midden als dienaar", zegt Jezus. En hij is toch
zeker de Machthebber. En de Weldoener!
HET VERGETEN AMBT
in kwaliteit de BAAS
Prof. De Klerk heeft kritiek op l.o.
Op de jaarlijkse inspectiever-
gadering voor het lager onder
wijs in de inspectie het Gooi heeft
prof. dr. L. de Klerk uit Utrecht
te Bussum gesproken over „Het
kind tussen wal en schip". Hij
oefende daarbij kritiek uit op de
ontwikkeling van de moderne
didaktiek.
Hij vertelde, dat er in Nederland een
grootscheeps onderzoek wordt inge
steld. waarbij twintig duizend leerlin
gen zijn betrokken. Zeven procent van
de leerlingen van het lager onderwijs,
zo is gebleken, is „vastgelopen".
Toch behoren zij thuis in het gewoon
lager onderwijs, zij hoeven ook niet
tot de trage leerlingen te worden ge
rekend.
Oorzaken daarvan noemde prof. De
Klerk onzichtbare factoren en niet
vermoede factoren. Van de onzichtba
re factoren noemde hij als voorbeeld
het disharmonisch profiel van de in
telligentie, welke gedeeltelijk ook kan
worden veroorzaakt in de school. Tot
nog toe heeft men het disharmonische
profiel slechts wetenschappelijk kun
nen ontdekken.
Daarnaast zijn er de niet vermoede fac-
Advertentie
toren. Er is in wetenschappelijke krin
gen de laatste tijd verontrusting ont
staan. Men vraagt zich af of de ont
wikkeling van de moderne didactiek
en de vernieuwing van het onderwijs
wel in elk opzicht positief werken.
Als voorbeeld noemde prof. De Klerk
de globale leesmethode. Van de kin
deren „tussen wal en schip" die zijn
„vastgelopen", vertoont tachtig pro
cent leeszwakte. Uit onderzoekingen is
komen vast te staan, dat de globale
leesmethode dé methode is voor de
groep met een laag IQ. weinig vrucht
baar is voor de middengroep en to
taal ongeschikt voor de hogere groep.
Prof. De Klerk zei te hopen, dat er
een brug zal worden geslagen tussen
de oude onderwijzer en de nieuwe
onderwijzer, aangezien niet alle kin
deren geschikt zijn om te ontdekken,
Uniecollecte
Lijst 21 van de 81c uniecollecte be
vatte de volgende bedragen: Munten
dam 115.Winschoten 610.
Nieuwolda 573,50; Oude Pekela
ƒ220.41; Oldekerk 319.75: Onnen
203,50; Onstwedde I 814.50; Roode-
school 452.—; Schildwolda-Slochteren
ƒ260.—; Ter Apel 476.—; Thesinge
193,25; Meedhuizen 1.242,50; Zand-
tange ƒ320.Zuidwolde 473.75;
Akkerwoude 363.10; Rozum 197,50;
Franeker 1.278,30; Haulerwijk 453,25;
Hemrik 107.Huizum 1.514.
Knijpe 95.Nijawier 338,95; Oos-
terwolde 259,50; Rcitsum ƒ415.25;
Terzooi 308.—: Nagekomen zie lijst
18: De Krim Ov. 50.—.
Totaal van 525 locale com
303.270.99. vorig jaar 269 199.72
Gelderland over spreiding h.o.
JUAARMATE de dag nadert waarop
de minister van o.k. en w. rijn
beslissing zal bekend maken welke
stad de uitverkorene is om de nieu
we universiteit of derde T.H. te
huisvesten, neemt de activiteit van
de steden die rechten menen te kun
nen doen gelden toe. Terwijl Delft
deze week de spreiding voorlopig
van de hand wijst en liever ziet dat
de bestaande technische hogescholen
worden uitgebreid, voelt Arnhem zich
gepasseerd omdat het niet voldoen
de in het rapport Spreiding Hoger
Onderwijs besproken is.
taar geleverd op het rapport. E
meent dat Arnhem in het rapport c
voldoende werd belicht.
Volgens het Spreidingsrapport is men
bij de keuze van een vestigingsplaats
ervan uitgegaan dat de hoge school
een nauwe relatie met name met de
Twentse industrie zal moeten heb
ben. Maar het E.T.I. meent dat hier
bij voorbij gezien wordt dat ook de
zuidelijke Veluwezoom
meer uitbreidt.
zich steeds
het contact met de industrie als
danig van belang acht, maar veel
meer met dc industriële research. Is
de industriële werkgelegenheid aan
de zuidelijke Veluwezoom van niet te
onderschatten betekenis,
geldt dit voor de indus
in Arnhem en omgeving.
In het rapport wordt ook betoogd, dat
vestiging van een universiteit te De-
venter een grotere verlichting zal be
de keuze van Arnhem meer verlich
ting voor Utrecht zal geven dan De
venter welke plaats nauwelijks studen
ten uit de 200.000 zielen tellende zui
delijke Veluwezoom zal trekken.
De moeilijkheden bij stadsuitbreiding
worden ten aanzien van vestiging van
een universiteit in Arnhem te veel on
derschat. Bovendien had de commis
sie rekening moeten houden met de
frequenties der trein- en busdiensten,
Spit, Spierpijn
i reumatische pijnen
wrjjft U eveneens weg met
en donk zij HAMEA-GELEI,
handen nog gaaf als bij 't begin
88
toekwï
en nctud i j o.— lachei
uitgesproken, keek hij onbeschaamd naar zk.
die er een luid „Amen!" op liet volgen. Het schouw
spel was zo potsierlijk dat heel wat omstaanders
een schaterlach niet konden onderdrukken.
Bevend van toorn keck Richard naar de Nubier.
doch deze stond nog altijd roêrloos en de hond
niet aan de riem. Da;
schamper;
ok
'fluisterde de koning
SIR WALTER SCOTT
Een mooi spel. zwarte vriend, maar uw poging
schijnt niet veel op te brengen. U laat de kans om
mijn vertrouwen te winnen wel dwaas voorbijgaan
De Nubier antwoordde slechts door een diepe bui-
''do Aartshertog vervolgde zijn weg en na hem
kwamen de troepen van de Markies van Montser-
rat. Om het vertoon van zijn leger zo indrukwek
kend mogelijk te maken had de sluwe baron zijn
manschappen in twee groepen gesplitst. Voorop
kwamen zijn vazallen uit zijn byrische bezittingen
onder leiding
volgde hij aan het hoofd van
-trotP van twaalf
honderd Stradioten. een soort van lichte ruiterij,
door de Venetianen in Dalmatiö geronseld a
i onder
lijn" bevel'geplaatst. Deze Strarfloten droegen een
wonderlijke kleding, half Europeaans. half Oosters
korte borstharnassen onder bonte bovenkleding
van dure stoffen, met brede broeken en halve laar-
Voor zijn soldaten reed dus Koenraad. gehuld ln
baarder waren, terwijl overal op hem goud
ver schitterde Het paard dat hij bereed was heel
vurig, sprong en steigerde en zou een minder be
hendig ruiter stellig van zich hebben afgeworpen.
Doch Koenraad wist hoe met felle paarden om te
gaan en zat rustU in het zadel.
Toen hij aldus Richard naderde, kon deze een
glimlach van bewondering niet onderdrukken en
zelf schreed hij de Markies enkele stappen tege
moet. zeggend:
De Markies aan het hoofd van de vlugge
Stradioten1 Inderdaad een mooi schouwspel!
Koenraad wilde met enkele vleiende woorden ant
woorden. doch op hetzelfde ogenblik klonk vlak bij
hen een woedend gegrom. Blaffend rukte Roswald
de riem uit de handen van zijn meester, sprong
op het paard van Montserrat toe. greep de ruiter
met de muil bij de schouder en sleurde hem wild
op de grond. Het paard steigerde en sloeg op hol,
terwijl de onthutste Markies verwoed om hulp riep,
heen en weer wentelend m het zand onder het ge
weld van de aanvallende hond.
Richard keek heel even verbaasd en wendde zich
vervolgens opgetogen tot de slaaf.
Ik wed dat uw hond het juiste wild heeft ge
snapt, zei hij vrolijk, en, ik zie dat het dier ook
kan vechten. Snel. haal hem van die man weg of
hij zal hem wurgen. Een hond naar mijn hart!
De Nubiër knikte en liep naar de hond. hem met
moeite van de Markies losmakend, waarna hij hem
opnieuw aan de riem koppelde. Doch het dier bleef
grommen en blaffen en rokte en trok zo hard. dat
Sir Kenneth op al zijn kracht een beroep moest
doen om hem in toom te houden.
Intussen was de Markies opgesprongen, wendde
zich naar zijn manschappen en schreeuwde: Sla
toe! Hak die slaaf en zijn hond aan stukken!
Maar Richard's stem overschreeuwde die van dc
belager, waarschuwend: Pas op. wie het waagt de
hond aan te raken zal ik met eigen hand neervellen.
Het dier deed niets meer dan zijn plicht, handelend
volgens het instinct dat de Heer hem heeft ge
schonken. En wat u betreft Koenraad, graaf van
Montserrat, werp uw huichelarij van u weg. Ik be
schuldig u van verraad!
Verschillende Syrische aanvoerders groepten rond
hun aanvoerder samen, niet wetend hoe te hande
len. Montserrat hijgde van drift en stampte met
de voet op de grond.
Wat heeft dit te betekenen? riep hij dreigend,
wie durft mij beschuldigen en waarvan? Is dit
Richard die zelf om eendracht verzocht?
Zijn de vorsten van de kruistocht hazen ge
worden. dat men een hond op hen aflaat? klonk
nu de vijandige stem van de Grootmeester der
Tempeliers.
Hier moet een misverstand in het spel zijn,
vervolgde Filips van Frankrijk, die op zijn beurt
kwam toegelopen.
Een doos opzet var
Aartsbisschop van Tyrus.
Een list van de Saracenen. riep Hendrik van
Champagne, we moeten de hond ophangen en de
slaaf op de pijnbank leggen!
Laat niemand hem aanraken, zei Richard
driftig. Koenraad, treed naar voren en weerleg de
beschuldiging die het schrandere dier u heeft voor
de voeten geworpen. Ontken, zo u durft, dat u ons
beledigd hebt.
Ik heb de banier nooit aangeraakt, zei de Mar
kies.
Uw woorden verraden u. weerlegde Richard,
want hoe kunt u weten dat het hier om de banier
gaat?
i Wordt vervolgd
Twee Amsterdamse werkstu
denten zullen op 6 april a.s. in
Broek in Waterland een klom
penmakerij openen. Zij willen
hiermede de vooral in het zomer
seizoen drukke route Amsterdam
Volendam met een toeristische
attractie verrijken.
Het initiatief om de aandacht van
de toeristen te vestigen op een oud
Nederlands ambacht, is genomen
»e Je Koolman en
'oledo. Zij studeren
door de 28-jarig(
27-jarige J. Tc
de politlek-sociale faculteit
de gemeente-universiteit te Amster
dam. Enkele reisbureaus hebben
de laatste jaren in het toeristen
seizoen van hun diensten als gids
of reisleider gebruik gemaakt. „Wij
misten op de route Amsterdam—
Volendam een klompenmakerij zo
zeer, dat wij besloten er zelf een
te beginnen", vertelde de heer
Toledo.
De twee werkstudenten hebben
by de uitwerking van hun plannen
medewerking gekregen van het ge
meentebestuur van Broek in Water
land. De klompenmakerij zal wor
den gevestigd in een onbewoonbaar
verklaarde woning (uit 1761), die
tot het moment van afbreken voor
dit doel gebruikt mag worden.
De heer J. Bolwerk (59 jaar) uit
Amsterdam gaat in de klompen
makerij met de hand klompen ver
vaardigen. Geassisteerd door twee
andere werkstudenten zullen de
heren Kooiman en Toledo bij toer
beurt belangstellende toeristen in
lichten over dit oude ambacht.
Bij de klompenmakerij komt een
winkel.
Ds. Broek weigerde
Dordts beroep
Wat niet vaak geschiedt la gisteren
de Gereformeerde Kerk van Dordrecht
overkomen. Toen de afgevaardigden van
de gemeente ln Groningen de beroeplngs-
brief kwamen overhandigen aan de Gro*
ntngse nestor ds. A. Broek, weigerde
dese hem In ontvangst te nemen. Ds.
Broek waa kortgeleden verhuisd. De
kerk van Groningen had hem ln de ge
legenheid gesteld een groter huls te
betrekken en hU voelde zich daarom
moreel verplicht daar te bleven. Dit
had hl) de afgevaardigden van de kerk
in Dordrecht voor het beroep werd uit
gebracht medegedeeld.
Nu op de dinsdagavond gehouden ge
meentevergadering te Dordrecht toch
met algemene stemmen besloten was
een beroep op ds. Broek uit te brengen,
meende deze niet anders te kunnen doen
dan te weigeren een beslissing te nemen.
Morgenavond zal de kerkeraad van
Dordrecht zich bezinnen op de ontstane
situatie. Zeer waarschijnlijk zal het be
roep dan - worden ingetrokken en za]
een nieuwe gemeentevergadering moe
tan worden uitgeschreven om in de va
cature van da. C. M. van dar Loo te
voorzien.
A/TEN kan er zeker van zijn, dat, zo
prof. Kraemer iets publiceert,
het de aandacht en belangstelling ver
dient. Dat gold zijn voorlaatste boek
over de communicatie, door de schrij
ver aangeduid als „een tijdvraag",
het geldt stellig ook zijn thans ver
schenen boek „Het vergeten ambt in
de kerk" (uitgave Boekencentrum
N.V., 's-Gravenhage).
Het vergeten ambt: dat is voor prof.
Kraemer de „leek", het gemeentelid,
zonder wie de kerk en haar dienst
betoon ondenkbaar zijn en die volgens
de schrijver eerst recht mag worden
gezien als „de kerk in de wereld".
Over dit gemeentelid en zijn „ambt"
worden in dit boek prachtige dingen
gezegd, en het geheel is een opwek
king om dit „bevroren crediet"
dat het gemeentelid immers is niet
onaangesproken te laten. Dit na te la
ten zou slechts armoede betekenen
en een houding van onverantwoor
delijkheid jegens de wereld. Over
veel van wat et aan de „erkenning"
van de leek „vastzit", ook voor de
kerk en voor de theologie, laat dit
boek niet in het onzekere.
Dat het boek bij ons enige vragen
heeft opgeroepen, mag aan de waar
dering niet afdoen. Het boek is door
de schrijver rechtstreeks in het En
gels geschreven een prestatie op
zichzelf zelfs deze vertaling is het
Nederlands is niet van de schrijver
zelf. Is het alleen aan deze opzet te
wijten, dat in het boek geen aandacht
wordt geschonken aan de beleving
van de geloofsovertuiging, zoals deze
in ons land voor en door velen ge
stalte krijgt? Wij betwijfelen het.
Want ook daarover, weten wij, heeft
prof- Kraemer zo zijn gedachten, al
vindt men ze in dit boek niet terug.
Om het onzerzijds te stellen: wordt in
dit boek de christen niet te uitsluitend
gezien als „het gemeentelid"? En
wordt zijn bezigzijn als christen niet
te zeer gezien als een kerkelijk
„ambt"? Zijn er, naast de kerk, geen
organisatievormen mogelijk, waarin
de christen, neen misschien niet in
rechtstreekse zin als „gemeentelid",
maar niettemin als christen, en daar
in ook ten overstaan van en ten dien
ste van de wereld werkzaam kan
zijn?
Wij hebben zo het gevoel, dat op dit
punt tussen prof. Kraemer en hen
moet worden gewaagd van scheiden
de wegen.
OM HET MENSENLEVEN
17 EN mens is kostbaarder dan fijn
goud. Zo zegt het de Bijbel. We
moesten eraan denken onder het le
zen van een onlangs verschenen boek
van de voorheen advocate me
vrouw mr. L. M. I. L. van Taalingen-
Dols- Ze heeft haar boek genoemd
„De strijd om een mensenleven, 1940-
1945" (uitgave Oosterbaan Le
Cointre N.V., Goes) en het bevat de
publicatie van haar volhardende be
moeiingen om tijdens de jaren der be
zetting het leven te redden van de
grote jurist Meijers.
Waarom te verhelen, dat we het boek
gelezen hebben met gemengde gevoe
lens? Zeker, wij hebben respect ge
kregen voor de niet aflatende moed,
waarmede de schrijfster voor de door
haar terecht zo hoog geschatte hoog
leraar gestreden heeft. Want strijden
was het immers, wanneer zij steeds
weer tot de Duitsers wist door le
dringen en steeds argumenten wist
aan te dragen voor het lijfsbehoud
van de eminente jurist.
Maar wat is het in feite beschamend
geweest. Want wanneer de bezetter
benaderd moest worden, dan diende
het telkens weer te geschieden met
verwijzingen naar het uitzonderlijk
intellect van de hoogleraar en naar
DRIEËRLEI UITLEG
LIET resultaat van de besprekingen
in Camp David tussen president
Eisenhower is voor drieërlei uitleg
vatbaar. Zowel de Amerikanen en i'.e
Britten als de Russen kunnen er een
interpretatie aan geven, die in hun
eigen plannen past.
In de Verenigde Staten zal men erop
wijzen, dat president Eisenhower
slechts met een beperkte opschor
ting van ondergrondse proeven met
kleine kernwapens heeft ingestemd,
en bovendien de voorwaarde heeft
gesteld, dat de Sowjetunie eerst een
verdrag tekent voor een verbod -
gewaarborgd door voldoende contro
le van alle andere proefexplosies.
De Britten zullen geneigd zijn, bet
resultaat van Camp David te zien als
een persoonlijke overwinning voor
premier Macmillan. Zij zullen van
het standpunt uitgaan, dat president
Eisenhower in principe akkoord is
gegaan met het tussenvoorstel, dat
de Sowjetunie onlangs heeft gedaan.
En de beperkte opschorting van on
dergrondse proeven met kleine kern
wapens (die buiten een eventueel ver
drag vallen, omdat zij moeilijk ge
controleerd kunnen worden) zullen
zij uitleggen als een poging van de
Amerikaanse president, de schijn
weg te nemen, dat hij een belangrij
ke concessie aan het standpunt van
Macmillan heeft gedaan.
Tenslotte zullen de Russen wellicht
beweren, dat president Elsenhower
de reputatie die hij tot ver over de
grenzen van ons land genoot. Voor
menselijke overwegingen was bij de
bezetter geen plaats. Anders dan de
bijbelse werkelijkheid, krachtens wel
ke de mens kostbaarder is dan gond,
werd de mens, zo deze toevallig deel
uitmaakte van een ras dat hij onwel
gezind was, als minder dan niets
geacht.
Wij hebben ons afgevraagd, wat de
rechtvaardiging is van een publicatie
als deze. Er is in de bezettingsjaren
hardnekkig gestreden om het leven
van zovele duizenden- Veelal was het
een vergeefse strijd, omdat, die dui
zenden mochten dan evenzeer als de
hoogleraar mensen zijn, voor hen
blijkbaar niet gelijk geldende over
wegingen waren aan te voeren aan
intellect en reputatie, als voor hem.
Onder het lezen van deze dagboek
herinneringen zijn onze gedachten
nog eens weer naar hen uitgegaan.
Schrijnende gedachten zijn het En
het doet aan onze bewondering voor
hetgeen, blijkens dit boek, ten gun
ste van de grote hoogleraar-jurist is
verricht, niet af, wanneer wij ons
niettemin afvragen, of deze nu gepu
bliceerde herinneringen wellicht niet
beter voor een kleinere kring be
waard hadden kunnen blijven.
zoveel voorwaarden aan aanvaarding
van hun voorstel heeft verbonden,
dat het er veel van weg heeft, dat hij
de ondertekening van een interna
tionaal akkoord wenst te voorkomen.
Men kan zelfs de besehuldiging uiten,
dat de Verenigde Staten zich het
recht willen voorbehouden, over te
gaan tot hervatting van de proef
explosies.
De waarheid is, dat president Eisen
hower zich bewust van de enorme
verantwoordelijkheid die op zijn
schouders rust slechts een over
eenkomst met de Sowjetunie wil slul.
ten, ais dit land zich bereid toont,
een afdoende controle op de nale
ving van een verbod van ontdekbare
kernproeven toe te staan. Wat het
vrijwillig opschorten van onder
grondse proeven met kleine kernwa
pens betreft ligt het voor de hand,
dat de president die op 20 januari
zal aftreden - zün opvolger niet aan
handen en voeten wil binden.
Na de bijeenkomst van Eisenhower
en Macmillan, die in zekere zin de
aandacht heeft afgeleid van Chroesj-
tsjef's bezoek aan Frankrijk, liggen
de standpunten van Oost en West
vast. Het moeilijkste gedeelte van de
besprekingen in Genève komt nog,
omdat de Sowjetunie nu eindelijk
kleur moet bekennen. Alles hangt af
van het antwoord op de vraag, of zij
afdoende controle-mogelijkheden op
haar eigen grondgebied wil toestaan.
Eenzijdige kanselruil
in Emmeloord
Enige dagen geleden publiceerden wij
net bericht dat de classis Emmeloord
van de Gereformeerde Kerken aan de
plaatselijke kerkeraad van Ermelo toe-
stemfing had gegeven tot kanselruil
over te gaan met de Chr!st.-Geref. Kerk
van Emmeloord.
Ds. A. Rebel, de christ.-gereformeerde
pastor van Emmeloord is ingegaan op
dit bericht Naar zijn zeggen is het be
richt juist, maar het wekt de indruk
dat ook de Christ.-Geref. Kerk in de
richting van kanselruil denkt en dat
het verzoek van de Gereformeerde Kerk
om tot kanselruil over te gaan de volle
instemming heeft.
Dit Is echter niet luist. Volgens ds
Rebel ls de Geref Kerk ter plaatse
ervan overtuigd dat door het terzijde
stellen van de vervangingsformule het
verleden ongedaan ls gemaakt. Dit is
e,en, Persoonlijke overtuiging die door de
chrlstelijk-gereformeerden niet wordt
gedeeld.
De Gref. Kerk heeft natuurlijk het
recht om haar classis te vragen tot
kanselruil over te mogen gaan. maar
dan moeten toch wel beide partijen
het samen eens geworden zijn en zover
is het nog lang niet, aldus ds. RebeL
