Jlirumc gtihsctft (üiraranl
en
blanken
arrest
in
Ruim honderd
kleurlingen
Subsidiekwestie heeft de
c.h. fractie geschokt
Veilige sigaret mogelijk?
Grote razzia in Zuid-Afrika
Fel debat verwacht
Y eiligheidsraa d
Duizend doden
in Brazilië
Westen voorwaardelijk
achter Sowjet-plan
(in Rheims
Senaat keurt hogere
huren goed
PvdA steunt minister Zijlstïa
VVD doet zuur tegen kabinet
Nieuw-Guinea-debat in Tweede Kamer
Aparte bromfietspaden
langs grote wegen
WOENSDAG 30 MAART 1960
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling TeL 31441
ABONNEMENTEN ƒ7,50 per kwartaal;
2,55 per maand; ƒ0,59 per week
Directie: F. DIEMEB
Hoofdredacteur: Dr. E. DIE MER
CHR1STELIJK-N ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantvasticfi is gbebleoeo
tngn bert in tegijetispoef
Veertigste jaargang no. 11833
EVEN LUNCHEN in Madrid
Zie pagina S
Eén STARFIGHTER en een
MINISTERSSALARIS
Zie pagina 7
NOODTOESTAND
onder de studenten
Zie pagina 2
Overstromingsramp
Meer dan duizend mensen hebben
het leven verloren bij de overstro
mingsramp in Noord-Brazilië, die
werd veroorzaakt door het bezwijken
van een stuwdam bij Oros. Dit is van
de zijde der politie in het getroffen
gebied, waar het reeds dagen regent,
meegedeeld.
Volgens waarnemers zijn er echter
meer slachtoffers. Zij wezen erop dat
circa 250.000 mensen die in de vlakte bij
de rivier de Jaguaribe woonden, voor
het woedende water dat ten gevolge van
de dambreuk het land overstroomde, ge
vlucht zijn en dat velen van hen op heu
vels en daken van huizen op huilp wach-
De vlakte is zo langzamerhand één
reusachtig meer geworden. Het water
dringt op naar de stad Aracati aan de
kust van de Atlantische Oceaan, waar,
ondanks de waarschuwingen van de
autoriteiten, nog steeds een 4000 mensen
zich niet willen laten evacueren. Limo-
soro ,dat 50.000 inwoners telt, staat hele
maal blank. Tachtig miensen hebben hier
hun toevlucht gezocht dn de toTen van
de kerk, bet enige gebouw dat nog droog
staat. Circa 1000 mensen zitten te Fortuin
op de daken van de huizen, angstig uit
kijkend naar hulp. In Umbeiro treft men
eenzelfde situatie aan: overal mensen
op de daken van de huizen. Helikopters
en vliegtuigen hebben verschillende ma
len opblaasbare bootjes uitgeworpen,
maar door de krachtige stroom bleven
deze budten het bereik van de slacht
offers. Het water van de Jaguaribe be
gint langzaam te zakken.
V eiligheidsraad
DE ZUIDAFRIKAANSE POLITIE heeft' vanochtend een razzia gehou
den, waarbij in ieder geval een honderdtal blanken, Indiërs en negers
is gearresteerd. In Johannesburg, Pietermaritzburg, Witwatersrand en
andere steden begon de politie haar actie vanmorgen in alle vroegte. Voor
aanstaande politieke leiders werden van bed gelicht. Een liberale voor
man vroeg de politiemannen hem in ieder geval een arrestatiebevel te
tonen en niet zonder meer tot huiszoeking over te gaan. Het antwoord
luidde dat een dergelijk bevel onnodig was op grond van de wet op de
openbare veiligheid. Alle arrestanten kregen te horen dat zij meer dan
48 uur gevangen zullen worden gehouden.
Onder de gearresteerden bevinden
zich Loethoeli, de oud-voorzitter van
het Afrikaanse nationale congres, die
eergisteren als eerste zijn negerpas
verbrandde, Nokwe, de secretaris
van het Congres, Brown, voorzitter
van de Liberale partij, mevrouw Jo
seph van de federatie van Zuidafri-
kaanse vrouwen. Voorts drie blanke
dokters, advocaten en een oud-stu
dent van Cambridge.
De razzia werd bijzonder snel uitge
voerd. Met groot materiaal trok de politie
de straat op. Slechts in>'1956 heeft men
in Zuid-Afrika een razzia van een derge
lijke omvang meegemaakt, voorafgaand
aan een proces van hoogverraad. Er wa
ren toen 156 arrestanten. Waarnemers ach-
ten het mogelijk dat dit aantal in de loop
van vandaag nog hoger zal worden.
Dit optreden van de politie heeft
grote mensenmenigten op de been ge
bracht. Nog steeds staakt een groot aan
tal kleurlingen. In Kaapstad hadden gis-
NA GESPREK IN CAMP DAVID
PRESIDENT EISENHOWER en premier Macmillan hebben overeen
stemming bereikt over een tegenvoorstel aan Rusland inzake een ver
bod voor kernproeven.
Heit Russische voorstel
bereikt m» een overleg te Oaimp Daviid'
•Aalt rtwae idiaigien heeft gadiu/ubd. W'oiortl-
Wöebdens hoopten dat helt compromis-
voonsttel ide oruderbanidefliiinigen im Genève
gezegd dat er nog
problemen met de
geregeld, o-m. het moeilijke pont
controlestelsel op de naleving van
eventueel verdrag.
In de gezamenlijke verklaring worden
geen nadere mededelingen gedaan over
de duur van het moratorium op kleine
ondergrondse proeven, maar :n welinge
lichte kringen meende men dat die voor te
stellen looptijd een Jaar zal bedragen.
Voorts hebben Engeland en Amerika
i voorgesteld om met de Sowjetunfie zo
i spoedig mogelijk een wetenschappelijk
i Chroesjtsjef
Vele Fransen hebben gisteren de re-
j gen getrotseerd om Chroesjtsjef bij zijn
i! aankomst bij het stadhuis van Reims tc
N begroeten. Eerder op de dag h3d de
I Russische premier Verdun en Douau-
3 mont bezocht.
I Na de lunch die de Russische gast op
l! het stadhuis van Reims werd aangebo-
I den, hield hij een rede. Hij zei dat Frank-
rijk vele Duitse invasies heeft gekend.
Opnieuw sprak hij over de wraaklustige
4 machten in West-Duitsland en zei hij dat
-j de overblijfselen van de oorlog moesten
i worden verwijderd. Daarom zal er
vredesverdrag met Duitsland moeten
Iden gesloten. Als de Russische pogingen
geen resultaat zullen hebben, zal de
Sowjetunie een afzonderlijk vredesver-
drag met Oost-Duitsland sluiten, zo her
haalde hij. Deze verklaringen gingen ge
paard met felle aanvallen op bondskanse
lier Adenauer.
Daarna bezocht Chroesjtsjef in ijltempo
p de kathedraal van Reims. De rame
gothische kunst „deed" hij in tien
nuten. Vervolgens ging hij met zijn ge
volg naar Epernay voor een bezoek aan
de kelders van een der beste champag
nesoorten.
onderzoekprogramma te beginnen ten
einde na te gaan of er verbeterde me
thoden zijn te vinden waarmee kleine
ondergrondse explosies kunnen worden
vastgesteld.
Premier Macmillan zal vanavond naar
Londen (terugkeren.
Terwijl in het Zuidafrikaanse parlement
minister van justitie F. C. Erasmus het
Panafrikaanse congres beschuldigde
een regime van terreur, arriveerde in New
York, waar de Veiligheidsraad vandaag
bijeenkwam, de Zuidafrikaanse vertegen
woordiger bij de V.N. Fourie.
Fourie heeft de opdracht, alles in
het werk te stellen om een debat
over de onlusten in Zuid-Afrika te
voorkomen. Zeven stemmen zijn er
nodig om het punt op de agenda te
plaatsen. Aangenomen wordt dat
met de Verenigde Staten, die zich
reeds vóór een debat hebben uitge
sproken, ten minste nog zeven lan
den over de Zuidafrikaanse rassen
kwestie wensen te debatteren.
De standpunten van Engeland
Frankrijk, die tot nog toe de kwestie
als een binnenlandse aangelegenheid
hebben beschouwd, zijn nog niet bekend.
Diplomaten menen te weten dat beide
landen mét Italië tegen de ontwerpre
solutie van 29 Afrikaanse en Aziatische
landen zullen stemmen.
V.N.-afgevaardigden voorspelden één
van de 3tormachtigste debatten
laatste jaren. Stormachtig was ook het
debat, gisteren in het Zuidafrikaanse
parlement. Minister Erasmus noemde de
leden van het Panafrikaanse congres
(70.000) een kleine groep terroristen, die
hem herinnerde aan de drie miljoen le
den van de communistische partij die
de andere 140 miljoen Russen onderdruk-
Minister Erasmus, die sprak over
het regeringsontwerp dat het Pan
afrikaanse congres en het Afrikaan
se nationale congres buiten de wet
moet plaatsen, kondigde aan dat de
straffen voor intimidatiepogingen
verhoogd zjjn: „Mocht dit nog niet
voldoende zijn, dan zal de regering
niet aarzelen nog strengere straffen
op te leggen".
(Zie vervolg op pag. 7)
Onder protest tegen spoedbehandeb'ng
(Van onze parlementsredactie.)
DE GEHELE EERSTE KAMER heeft ernstige bezwaren tegen de late in
diening van de huurontwerpen, maar desondanks zou een grote meer
derheid in de Senaat heden niet aarzelen haar stem te geven aan de 20 pet
huurverhoging per 1 april en aan de huurdeblokkering. „Onvoorziene om
standigheden voorbehouden" kunnen de wijziging van de Huurwet en de
opheffing van het Grootboek Woningverbetering dus vóór vrijdag a.s. in
het Staatsblad worden afgekondigd. Alleen de socialistische en commu
nistische senatoren zouden vandaag tegen deze wetsvoorstellen steihmen.
Het is voor Rudy Carrel wel wat sneu, maar het Franse zangeresje
Jacqueline Boyer heeft het Eurovisiesongfestival glansrijk gewonnen.
Op de foto ziet men haar glunder naast BBC-dirigent Eric
Robinson, die voor een knappe begeleiding zorgde.
(Voor verslag zie men pagina 7.
De huurverhoging zal niet op 1 april
van kracht kunnen worden als de rege
ring het eens is met de c.h. fractieleider
mr. Pollem3. Deze stelde, dat de huur
wetten formeel-juridisch eerst 20 dagen
na afkondiging in het Staatsblad in
king kunnen treden, dus pas op 19 april.
Zou men dit niet doen, dan is me
strijd met de Wet algemene bepalingen.
De c.h. fractie heeft overigens tegen
de huurverhoging op zichzelf geen enkel
bezwaar.
De heer Reijers (c.h.) betreurde het
echter, dat op grond van de officieel
nog niet bestaande wet tot huurverho
ging reeds uitvoeringsmaatregelen zijn
genomen. Ook een "groot aantal huurders
van woningwetwoningen is reeds ea
gere huur aangezegd.
Het was voorts de heer Reijers niet
duidelijk waarom de regering de huui
verhoging gepaard wil doen gaan met
een verhoging der grond- en personele
belasting, die weer tot verhoging
de kostprijshuren zal leiden. Deze belas-
(Van onze parlementsredactie.)
DE WIJZE waarop het subsidie voor de rooms-katholieke primaire mid
delbare school (P.M.S.) in Hollandia is toegekend, heeft mijn fractie
diep geschokt. Het is onze uitdrukkelijke wens dat de regering de Kamer
een plan voorlegt over de bevordering van het onderwijs op Nieuw-Guinea
en de verdeling van de subsidies aldaar in de komende jaren. Dit zei de
heer F. H. van de Wetering (c.h.) gisteravond bij het debat over Nieuw-
Guinea in de Tweede Kamer. De heer Van de Wetering gaf te kennen dat
hij, indien het antwoord van minister Toxopeus en staatssecretaris Bot
hem niet bevredigt, aan de Kamer een motie zal voorleggen.
De heer Patijn (soc.) vroeg of de zelf bepaalt waar subsidie terecht-
regering het subsidiebeleid wel se
rieus heeft genomen. Dat de missie
zelf bepaalt
komt, is in strijd met algemene be
ginselen van behoorlijk bestuur. De
heer Patijn vroeg om objectieve
maatstaven.
Ik zeg niet dat aan de rooms-katholieki
P.M.S. in Hollandia of elders geen sub
sidic mag worden toegekend, omdat Hol
landia geen r.-k. gebied is, zei de hee
Van de Weteringen. Er is
katholieke en de protestantse kerken op
Nieuw-Guinea nu eenmaal geen bepaald
gebied gereserveerd. Mijn betoog is ook
niet tegen de r.-k. missie als zodanig ge
richt. Het is mij tc doen om een duide
lijk en eerlijk beleid.
De c.h. afgevaairxffigdia noemde het „een
vreemde kreet" dat men op Nieuw-Gui
nea over een verdeling van het onder-
wijssubsidae op een basis van fifty-fifty
spreekt. Zo'n verdeling is dwaasheid,
want er zijn bijvoorbeeld in het noorden
zesmaal zoveel protestanten als in het
zuiden. De zending is door die fifty-fifty-
kreet dan ook tekort gedaan.
Dr. Van Baal
Sprekend over de „onwettige post-
gluurderij" (de censuurkwestie) ze»
de heer Van de Wetering dart de uit
spraak van de regering ten onrechte
de indruk heeft gewekt dat het beleid
van oud-gouverneur dr. J. van BaaJ
volledig wordt veroordeeld. Wait de
heer Van Baal tot stand heeft ge
bracht, is waard in de historie te
worden geboekstaafd' ads van grote
stijil en von omvengielijke waarde voor
de bevolking van Nieuw-Guinea.
Andere afgevaardigden spraken ove
dr. Van Baad in diezelfde geest. De heer
J. de Kaïdit (soc.) merkte op dat het beleid
van de heer Van Baad in de censuur
kwestie terecht is gelaakt, maar dat de
badans van zijn optreden in Nieuw-Guinea
ais geheel niet doorslaat naar blaam,
maar naar de hoogste lof. De heer De
Graaff Okarth.v.) zei dalt die heer Van
Over de toekomst van Nieuw-Guli
sprekend, zei de heer De Kadt (soc.) dat
de verklaringen van de regering ovei
streven naar zelfbeschikking pas ernstig
kunnen worden genomen indien dc r
gering een streefdatum vaststelt. Binn*
tien jaar moet Nieuw-Guinea het ree
van zelfbeschikking over de toekomst
van dit gebied ontvangen. Binnen één
jaar moet er een toonbare Nieuw-Gulnca-
raad alsmede een voorlopige bewindsre
geling komen.
Ook dc heren Van de Wetering (cJh.)
1 De Graaff (katih.v.) meenden dat de
ontwikkeling naar zelfbeschikking ver
sneld moet worden, maar voor een streef-
daitum bleken zij toch niet te voelen.
De heer De Graaff bepleitte een urgen-
bieprogiram. In de kritiek vam een voor
aanstaande Papoea ais Nicolaas Jouwe
op de te langzaam vorderende inschake-
van Papoea's dn hert bestuur schudlit
element van waarheid. De ontwik
keling zal meer op bepaalde plaatsen ge
concentreerd dienen to worden, tenedn-
en politieke eliiite van Papoea's te
ten. Laait de ontwikkeling in het
binnensland (maar aan een toekomstig
Papoeagouvennement over, aldus de heer
De Graaff.
(Zie vervolg op pagina 4)
President Eisenhower en pre
mier Macmillan in Camp David,
waar zij besprekingen voerden
over het westelijke antwoord
op de voorstellen van Rusland
voor het stopzetten van proe
ven met kernwapens.
Gegevens van Pionier
over „zonnewind"
De Amerikaanse zonne-satelliet pionier
vijf, die zich nu op 4 miljoen kilometer af.
stand van de aarde in de ruimte bevindt,
heeft nieuwe gegevens verstrekt, die de
theorie versterken dat een „zonnewind",
geladen met elektriciteit, chaos kan ver
oorzaken in de radio-verbindingen op aar
de.
1VAUWELIJKS hebben de
deskundige van de we
reld gezondheidsorganisatie
(WHO) hun ernstige waar
schuwing tegen het roken
van sigaretten wereldkundig
gemaakt, of uirt de Ameri
kaanse ta ba leastaart Kentucky
weet men te melden, dat er
op hot ogenblik reeds veilige
s garotten op de markt, de
Amerikaanse markt althans,
Dr. E. CuyOer Hammond,
leider van hot statistisch on
derzoek van hert Amerikaan
se toamkergenoortschap. neemt
deze mededeling ernstig. Hij
heeft reeds aangekondigd, te
zullen onderzoeken of de be
wuste sigaret inderdaad een
grotere veiligheid biedt.
Het is mogelijk dart de si
garet sleohrts oen vierde van
het naoobinegehailte en de
helft vam hert teergehalte van
een gewone sigaret heeft. Dr.
Hammond, dde overigens
overtuigd is van het verband
tussen sigarettenroken en
longkanker, aoht het nicoti
ne- en teergehalte van be
lang. Hij zegt: ..Eigenlijk
zouden de fabrikanten ver
plicht gesteld moeten wor
den het teer- en nicotine-
percentage van hun sigaret
ten bekend te maken".
De reeks waarschuwingen
met hert WHO-alarm als
sluitstuk heeft in de Verenig
de Starten niet veel indruk
gemaakt De verkoop van
sigaretten heeft een nieuw
hoogtepunt bereikt. Mis
schien zijn de waarschuwin
gen toch niet helemaal aan
dovemansoren gezegd, want
de verkoop van sigaretten
met mondstuk en met woinig
nlootine en teer is eveneens
stormachtig toegenomen.
Baal zich ondanks zijn tekortschieten
in de censuurkwestie een kerel heeft
getoond dte wist wart hij wilde en die
land en volk van Nieuw-Guinea lief had.
Tien jaar
tingverhoging is In strijd met de doel
stellingen van de regering. Wil men tot
verlaging van het subsidiepeil van de
woningbouw komen, dan is een verlaging
van de bouwkosten door een verlaging
van de belastingen op het wonlngberit
beslist noodzakelijk.
De heer Elfferich (a.r.) zei. dat zijn
fractie slechts -bij wijze van uitzondering
aan deze wel zeer snelle afhandeling
van de huurwetten kan meewerken. Met
de strekking van de huurverhoging gaan
de air. senatoren akkoord. Naar hun me
ning verdient echter voor de toekomst
een systeem van geleidelijke huurver
hoging de voorkeur. Dit zal minder dras
tische gevolgen hebben/voor de vergeten
groepen. De getroffen compensatiemaat
regelen vond de heer Elfferich bevredi
gend. Van de nieuwe instructies aan de
huuradviescommissies verwachtte hij
goede resultaten voor het onderhoud.
Naar zijn mening zullen de onderhouds-
eisen scherper moeten worden gesteld
naarmate het huurpei'l stijgt. De huis
eigenaren zullen zich hun sociaal-econo
mische functie beter bewust moeten won
den.
De K.VJ'.-er Rottinghuls zei, dat zijn
fractie aanvankelijk geaarzeld had aan
deze haastige behandeling mee te wer
ken. De compensatiemaatregelen vond
de K.V/P.-er sociaal aanvaardbaar.
De P.v.d.A.-fractieleidcr mr. In 't Veld
heeft tijdens dit debat tot veler verras
sing de minister vau financiën prof. Zijl
stra in bescherming genomen tegen de
leider van de Tweede-Kamerfractie der
K.V.P., prof. Romme, en diens financiële
specialist dr. Lucas. Mr. In 't Veld gaf
de regering de raad zich door deze heren
niet te laten intimideren.
Het betoog dat prof. Romme ln de
Tweede Kamer over de grondbelasting
heeft gehouden, achtte de heer In 't Veld
staatsrechtelijk niet sterk, daar het de
eigen verantwoordelijkheid van de rege
ring miskende. Voor de houding van dr.
Lucas tegenover minister Zijlstra had hij
p.og minder waardering. Hij schertste
deze K.V.P.-er als een voor elke bewinds
man van financiën uitermate lastig man,
die geobsedeerd is door zijn rol van
kampioen der belastingverlaging. Het
verband met het uitgavenpeil verliest
hij uit het oog. Daardoor maakt hij het
werk van de bewaarder van de schat
kist onmogelijk. Het zou al bijzonder
goedsuillig zijn, wanneer een minister
van financiën daarin zonder meer zou
berusten. „Wanneer tijdens de behande-
v>an de verhoging der grondbelas
ting het overleg tussen regering en Ka-
is gefrustreerd, ligt de oorzaak niet
bij minister Zijlstra, maar bij de heren
s en Romme," zo riep mr. In 't Veld
uirt. Hij voegde daar evenwel aan toe
te verwachten dart prof. Romme „dit
kabinet zal laten vallen".
Ook de heer In 't Veld protesteerde
tegen de larte indiening van de huuront
werpen. De verhuurders zijn daardoor
in grote praktische moeilijkheden ge
bracht. .Bovendien heeft het mij een
groot deel van de zondag gekost wat ik
christelijk noch sociaal kan roemen,"
aldus sprekerVoor de huurverho
ging zelf had hij nauwelijks een goed
(Zie vervolg pagina 4)
(Van een onzer verslaggevers)
UET AANLEGGEN van aparte
J-A bromfietspaden langs rijks- en
provinciale wegen was een van de on
derwerpen waarover een forum op de
eerste Zuidhollandse verkeersdag van
de Contactcommissie voor Veilig Ver
keer, gehouden in Gouda, zich moest
uitspreken.
Ir. D. Mathlener, adjunct-directeur van
de Provinciale Waterstaat, stelde, dat
de rijwielpaden langs de provinciale we
gen afgestemd zijn op rijwielen, maar
dat deze in sommige streken van de pro
vincie, o.a. op Voorne en Putten, reeds
verbreed zijn tot vier meter. Hij achtte
het wenselijk langs de rijkswegen
bromfietspaden aan te leggen. Ook meen
de ir. Mathlener, dat het wenselijk zou
zijn bepaalde rijwielpaden te verbieden
voor bromfietsers, in elk geval 1
dan tot nu toe. Naar mijn mening, zi
N. P. H. J. Roorda van Eysinga, direc
teur „Het Zuidhollands landschap", is
het noodzakelijk de fietspaden in be
paalde recreatiegebieden te verbieden
voor bromfietsen, zodat degenen die aan
rijwieltoerisme doen rust hebben.
Bermtoerisme
Ten aanzien van de steeds toenemende
bermrecreatie merkte ir. Mathlener op,
dat er voor gezorgd moet worden, dat
deze vorm van recreatie kan geschieden
op plaatsen, die behoorlijk afgescheiden
zijn van de wegen en op daarvoor aan
gewezen plaatsen, die worden aangege
ven door het op enkele plaatsen in de
provincie reeds geplaatste bord: een P
met een liggend mannetje. Er zullen op
deze terreinen banken en tafeltjes moe
ten worden geplaatst, er zal water moe
ten zijn en het is ook noodzakelijk, dat
toiletten worden aangelegd. Tevens zal
er een parkeerterrein moeten zijn. Door
het nemen van deze maatregelen houdt
men de bermrecreatie ook in de hand.
Ook werd er nog gesproken over het
steeds toenemende aantal puzzel- en
oriënteringsritten van auto-, motor- en
bromfietsclubs. Ir. Mathlener deelde me
de, dat alles wordt gedaan om deze rit
ten te beperken. Zo hebben Ged. Staten
in een rondschrijven gezegd, dat in de
bollentijd geen ontheffing meer wordt
verleend voor het organiseren van deze
ritten in de bollenstreek, ook Is dat zo
mers het geval ln bepaalde recreatiege
bieden en ten slotte zal toestemming ge
weigerd worden op bepaalde feestdagen.
Kans op opklaringen
De Bilt verwacht tot don
derdagavond:
Opklaringen, maar bier eo
daar ook een regenbui. Van
nacht plaatselijk mist en over
het algemeen iets lagere tem
peraturen. Morgen overdag
dezelfde temperaturen als
andaag of iets hogere. In het noorden
an het land matige oostelijke wind. El
ders zwakke wind uit uiteenlopende
richtingen. (Opgemaakt om 11.15 uur).
Donderdag 31 maart
Zon op 6.18, onder 19.11. Maan op 8.30,
onder 23.45 4 april eerste kwartier.
