Jlicuwe £ril ïsctfeÖTouranl
NIEUWE GOLF VAN ONLUSTEN
OVER ZUID-AFRIKA
Westen dient plan
voor controle in
Wig®© 1
KONGO
Sigaretten en
longkanker
Branden in kerken en
openbare gebouwen
Serie
tunnels nodig
Zuid-Holland
voor
Vreselijke vuurzee in Glasgow
Puin en brandende
alcohol doden 19
brandweerlied en
Gouverneur handhaaft
ontslag De Rijke
Tulpebolexpress start morgen
Balletmeester
vrijgesproken
DINSDAG 29 MAART 1960
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling Tel. 31441
ABONNEMENTEN 7.50 per kwartaal;
ƒ2,55 per maand; ƒ0.59 per week
L
Directie: F. D1EMER
Hoofdredacteur: Dr. E. D1EMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stuntïasticfi is Qfatblcuta
mgn hert in leghenspott"
Veertigste jaargang no. 11832
LINK VAN BRUGGEN
Na gespannen dag van massale staking
pEN zevenlanden-commissie van de
Wereldgezondheidsorgani;
(WHO) heeft nu onomwonden
klaard, dat het roken van sigaretter
een voorname oorzaak is van hei
voortdurend stijgend aantal gevallen
van longkanker. Als voornaamste be-
I strijdingsmiddel wordt geadviseerd-
Ophóuden met roken. Naast het roken
worden verontreinigde lucht en bloot
stelling aan ongezonde lucht in
brieken en werkplaatsen als se<
j daire oorzaken van longkanker ge
noemd.
I Conclusies en adviezen werden neer
gelegd in een gisteren gepubliceerd
I rapport van de commissie, die werd ge
vormd ddor vooraanstaande hoogleraren
I uit Engeland, de Verenigde Staten, Noor
wegen, Rusland, Finland en Japan
De experts (longspecialisten) menen
dat oorzaken van longkanker een in
ternationale studie waard zijn. Zij
voegen er echter aan toe dat er al
voldoende inzicht is verkregen om
vast te stellen dat het ophouden met
roken de meest doelmatige bestrij
ding van de dodelijke ziekte is.
I Unaniem komt de commissie tot dr
conclusie dat er een duidelijke en ge
stage toeneming valt te constateren in
liet aantal sterfgevallen als gevolg van
iongkanker en dat een toenemende stij-
I ging van dit cijfer mag worden verwacht
Zelfs al wordt rekening gehouden met
het feit, dat longkanker thans eerder
als zodanig wordt herkend, wordt alge
meen aangenomen dat het grootste deel
van de toeneming in vele landen reëe1
is en wel degelijk een gestegen kans op
het krijgen van deze ziekte weerspiegeld
Advertentie
TELEVISIE 1960
Alléén bij ons alle Duitse merken
43 CM 675.—
53 CM f 795.
Onze bekende - bétere - service
Edly Radio Service
MORSSTR. 20 - TEL. 33975 - LEIDEN
Fidel Castro
Desnoods vernielen
we suikerfabrieken
Premier Fidel Castro heeft zondag
avond te Havanna op een bijeenkomst
van arbeiders in de suikerindustrie ge
zegd, dat de Cubaanse suikerfabrieken
zonodig zullen worden vernield, indien
zijn regering door buitenlandse agressie
wordt bedreigd.
De premier maakte de heerlijkheden
van de vrije ondernemingen belachelijk
en zei, dat Cuba cr in 57 jaar geen enkel
voordeel van heeft gehad.
Gezeten in hun lange kano slaan
de Papoea's van het eiland
Manam aan de noordkust van
Australisch Nieuw-Guinea gade
hoe de vulkaan in rookwolken
gehuld is. De berg braakte lava,
rook en stoom. Vele aanplantin
gen werden verwoest en de be
woners waren genoodzaakt te
vluchten. Maar slachtoffers
zijn er gelukkig niet gevallen.
TN ZUID-AFRIKA zijn gisteren, aan 't eind van 'n dag van staking en na-
L tionale rouw, opnieuw onlusten uitgebroken tussen Afrikanen en politie-
troepen. Een Afrikaanse politieman kwam hierbij om 't leven. Twee anderen
werden gewond. In Worcester, 100 km van Kaapstad, hebben de Afrikanen
alle kerken, scholen, bestuurs- en r.k. gebouwen in brand gestoken. Wor
cester wordt nagenoeg geheel door Afrikanen bewoond. Ook uit andere
plaatsen nabij Johannesburg komen berichten binnen over felle branden,
door de Afrikanen gesticht. Kerken, openbare gebouwen en een politie
bureau moesten het hier ontgelden.
De politie heeft alleeh waarschu
wingsschoten in de lucht gelost.
Verder trad zij met gummiknuppels
en traangas op om de menigten
Afrikanen te verspreiden, die ge
bruik maakten van grote aantallen
stenen, die in de loop van de dag
zorgvuldig op hopen waren gelegd,
Er werden ook Afrikanen met strijd
bijlen gesignaleerd.
Kort na middennacht deelde de p.
mee dat de rust Ln de Afrikaanse wijken
ken. Een functionaris noemde de toe
stand in de Unie zeer ernstig.
De gehele dag was het in de Afri
kaanse centra vrjj rustig gebleven.
De overgrote meerderheid van de
negers had aan de oproep tot staking
gevolg gegeven. De treinen die dage-
vanult de
uit. Togen die tijd
waren ook cle treinen en taxi's met de
schaarse werkwillige Afrikanen
teruggekomen. Tegen hen richtte zich de
BRANDEN
Het sein was toen al vlug gegeven or
ook openbare gebouwen, kerken en café'
te verwoesten. In de stad Dube brandde
een protestantse kerk tot de grond af.
Alle spoorwegstations tussen New Canada
en Nelegi werden omsingeld en met ste
nen bekogeld. De nederzetting Orlando
was in korte tijd omgevormd tot
hechte vesting van de Afrikanen. De
politie moest hiertegen met gevechts
wagens optreden. In Orlando verwoestten
de Afrikanen ook een radiostation.
In enkele steden verbrandden de Afri
kanen in het openbaar hun passen. Kolo
nel Van Wijk, plaatsvervangend commis
saris van politie in Pretoria, deelde mee
Over tien jaar is het op onze
wegen TWEEMAAL zo druk
(Van een onzer verslaggevers.)
VERWACHT mag worden, dat het
aandeel van Zuid-Holland in
de nationale verkeersontwikkeling
minstens gelijk zal blijven. De prog
noses van de verkeersdrukte, die tot
dusverre zijn gemaakt, blijken niet
te kloppen met de werkelijkheid:
men heeft de snelle groei van het
autopark sterk onderschat. Aange
nomen mag worden, dat dee ver
keersdrukte in 1970 ongeveer zes
maal die van 1950 of ruim twee
maal die van 1958 zal zijn. Dit heeft
uiteraard ook voor het Zuidholland
se wegennet ingrijpende conse
quenties.
De knelpunten zijn vooral te vinden in
de zuidwestelijke driehoek van de Rand
stad Holland in het gebied tussen Leiden.
Dordrecht en de Zuid-Hollandse eilanden.
Daar komt het erop neer, dat de inter
lokale wegen stadswegen worden. Wi!
de verkeersdrukte behoorlijk kunnen
•erken, dan zullen vele nieuwe we
en oeververbindingen nodig zijn. Ook
breken. Daarbij komen dan nog de nood-
railverbindingen zullen niet mogen ont-
zakelijke voorzieningen voor het stadsver-
eer en niet te vergeten het parkeer-
raagstuk. Deze opmerkingen maakte
vanmorgen drs. A. G. van der Veen. di-
ur van het E.T.I. voor Zuid-Holland,
op de eerste Zuid-Hollandse verkeersdag
de contactcommissie voor veilig ver
keer in de provincie Zuid-Holland, ge
houden in Gouda. Deze dag. gewijd aan
„De bevolking en het verkeer in de pro
vincie Zuid-Holland", wer dofficieel ge
opend door de commissaris der Koningin,
J. Klaasesz. Na de heer Van der
Veen sprak ir. P. C. Lange, adjunct-diree-
van de provinciale planologische
dienst, over het onderwerp „Verkeers-
■oorzieningen in verband met
•an. bevolking en verkeer, mede uit
lomisch en sociaal oogpunt".
Beperkt
Ir. Larage deelde mede. dat zijn dienst
;n ideeënschets heeft opgezet voor de
toekomstige onderlinge relaties tussen de
samenstellende delen van het Zuidhol-
landse deed van de Randstad. Daarbij is
bijzondere aandacht besteed aan de sprei-
dring van het verkeer en aan de verbin
dingen met andere landsdelen. Naar het
oordeel van de heer Lange leidt de op
bouw van een dergelijk stolsel tot de er
kenning. dat de sleutel tot dit alles ls
de beperkte mogelijkheid tot het bou'
van rivierkruieingen binnen de Watcr-
wegsteden.
Sommige van deze tunnels zullen
het stadsverkeer geschikt zijn, andere
meer voor het doorgaand verkeer. Het
js naet uitgesloten, dat in de loop der
(Zie vervolg op pagina 11)
dat het verbranden van passen een straf
bare handeling is, waartegen de politie
zal optreden.
PASSEN
Dr. P. Tsele, een leider van de
Panafrikaanse beweging, heeft gis
teravond meegedeeld dat als de re
gering niet onmiddellijk een wets
voorstel zou indienen om de passen
geheel af te schaffen, de campagne
tegen deze persoonsbewijzen voort
gezet en verscherpt zal worden.
van het Afrikaan-
de Afrikaan
se onganiisatiies nog grotere moeilijkheden
teweeg zou brengen. Do politie heeft gis-
Loethoeli. Hot étui va nde pas die Loe
thoeli zaterdag heeft
vlugschrift,
Opgewonden negers volgen
het voorbeeld van Albert
Loethoeli, de leider van het
Panafrikaanse congres:
verbranden hun passen, on
danks de waarschuwing van
de politie dat dit strafbaar is.
Camp DavidIke en Mac
ontbieden adviseurs
President Eisenhower en premier Mac-
millan hebben hun hoogste wetenschap
pelijke en politieke adviseurs naar Camp
David ontboden om een nieuw Ameri
kaans-Brits voorstel voor het verbod van
kernproeven op te stellen. De beide staats
lieden bespreken ook de stretegie die
gevolgd zal worden op de topconferentie
met Rusland.
Bosch koelkasten 1960
Edly - Radio Service
MORSSTR. 20 - TEL. 33975 - LEIDEN
komen bij een brand in een pakhuis voor whisky in de Schotse plaats
Glasgow. Zij kwamen om in een lawine van puin en brandende alcohol.
Het is de ergste ramp die de Britse brandweer ooit heeft getroffen. Zelfs
in de Tweede Wereldoorlog heeft geen enkele brand zoveel slachtoffers
geëist onder brandweerlieden.
Het ongeluk gebeurde gisteravond kort
nadat de brandweerauto's op de plaats
van de brand waren aangekomen. Er
klonk een waarschuwend gerommel, toen
boog een muur door naar buiten
scheurde, waarna een verwoestende
lawine puin omlaag kwam. Het dak werd
weggerukt door een hevige explosie en
brandende vaten whiskey schoten de
lucht in en kwamen op straat terecht.
Tonnen, puin. brandend hout en stro-
ien brandende alcohol stortten zich over
:n brandweerauto. Niemand due op de
wagen zat overleefde dit. Aan de andore
kant van het gebouw gebeurde hetzelfde.
Ook daar werd een auto getroffen. Een
brandweerman strierf toen hij op de top
ladder omhoog werd gedraaid
Hij viel zestig meter naar beneden.
Vijf brandweerlieden drie zich een weg
trachtten te banen naar de vuurhaard
verbrandden levend toen hun terugtocht
werd afgesneden door een vallende muur.
Minstens veertig brandweerlieden zijn ge
wond geraakt.
De brandende whisky stroomde als
in vlammende rivier over de straat,
wee schepen drie in de buurt van het
pakhuis lagen gemeerd werden onmid
dellijk naar een veiliger plaats gebracht
s onmogelijk
te naderen. De vlammen scho
ten tot zeventig meter boven het gebouw
uit Het pakhuis van zes verdiepingen
bevatte 230.000 liter whisky en voor een
aarde van twintig miljoen gulden aan
tabak. Het totale verlies schat men op
honderd miljoen gulden.
Tot diep in dc nacht was het onmo
gelijk iets tegen de brand te ondernemen.
de dorde grote brand in Glasgow
binnen een maand. Op 20 maart ging voor
drie en een kwart miljoen gulden
vlammen op. Op 28 februari zijn haven
loodsen over een lengte van driehonderd
meter uitgebrand.
Rusland: eerst ontwapening
HET WESTEN heeft gisteren op de ontwapeningsconferentie in Genève
een voorstel voor internationale controle ingediend. Het plan om
schrijft de eerste taken van de Internationale organisatie voor ontwape
ning (I.D.O.), die het Westen ingesteld wil zien in de eerste ontwape
ningsfase. De volgende tien taken worden genoemd:
De ongarósailiie moeit van tevoren in
kennis wonden gesteld van het op
laten van satellieten. Zij verzamelt de
een centrum
het ontvangen van Inttahtringen
de eteriote aan wapens
Het controleren van de plannen
venmiind'enlng van strijdkrachten
canvenitkxnele bewapening.
Het verzamelen en controleren vair
gegevens der veroohriiMiende. Landen
over hun mriilrifcuiire begroting®i
Voordat ar overeenstemming wondt
bereikt over het verbieden van ruim
tevoertuigen met middelen tot
sale vernietiging, moot er een i
konten vóór hot controleren en opspo
ren van nuimitesateHMeten.
De organisatie moet van te voren in
kanmis wonden gesteld
7. Heit controleren van verminderingen
in de produktrie van splijtbaar mate
riaal voor mriiMitaiire doeleinden,
8. De controle op hot overdragen van
overeengekomen hoeveelheden splijt
baar materiaal voor niet-millitadire
doeleinden.
9. Het vaststellen van de manier waarop
de militaire operaties van belangrijke
landen na hun toetreding tot
drag voor internationale ontwapening
zullen worden gecontroleerd.
10. Het
in bewapening en personeel
scheppen van middelen voor grotere
bescherming tegen onverhoedse aan-
De Rus Zorin zei in een commentaai
op het plan, dat het naar z(jn mening niet
alleen controlemaatregelen inhoudt. Ver
liet hem opgevallen, dat er geen
concreté ontwapeningsmaatregelen wor
den genoemd. Hy bljjft op het standpunt,
•ereenstemmlng over ont-
Ongeschreven
plichten
G°
ouverneur Platteel van Ned.
Nieuw Guinea heeft geweigerd
het ontslag van mr. O. C. de Rijke
als lid van de adviesraad te Hol-
landia ongedaan te maken.
De gouverneur zet volgens de Nieuw
Guinea Koerier uiteen, dat de raad geen
wettelijke grondslag heeft, maar bekend
gemaakt is bij gouvernementsbesluit
9 augustus 1955. Daar men nog generlei
ervaring had met zulke raden en hot be
sluit niet van wetgevende aard is, zijn
daarin niet alle bijzonderheden opgeno
men. Er werd niet vain de mogelijkheid
van schorsing of ontslag gerept, omdat
men onwaarschijnlijk had geacht, dat de
gouverneur ooit dit recht zou behoeven
te gebruiken.
Nu zich toch een dergelijk geval had
ISTANBUL-FLORIADE IN 39 DAGEN
riadc in Rotterdam) zal bren- Begin vorige week werd dc chef d'équipe. Zuid-SIavië
gen was op het uitgangspunt karavaan in Den Haag gefor- zocht hem voor 300 Dinarcn
3401 kilometer meten- meerd. De tocht naar Istan- (?n_Sevee.r /.1,40X' had in
kennelijk het fijne nog niet de route aangekomen,
van begrepen trok begin van Twee dagen waren er om
deze week een Nederlandse koets cn paarden weer een
postkoetskaravaan door de toonbeeld van Hollandse zin
poorten van het oude Sultans- delijkheid te maken cn mor-
paleis Topkapi Saray te Istan- gen om negen uur precies
bul: dc postkoets, die op- trekt dc stoet over de niet al-
nieuw de eerste tulpebol van tijd wei-gebaande wegen Flo-
Turkije naar Nederland (Flo- riadc-waarts.
.'triiep «onder «role "5» - choulfenr v»n ren
moeilijkheden. En al, de Ha«, Iran.porlbedrijf niet
nu» r.„-A voldoende Zuidslaviscb geld
in z»ld-sta- bij ,{cb om Ie betalen wat e,
v,e gezochte personen er nirl belaIen viel- De „huld
was geweest, waren er hele- wtrj nu promt voldaan en de
maal geen problemen ge- naam Van der Touw komt
weest. Op die zwarte lijst niet langer op de zwarte lijst
stond Joop van der Touw, voor.
voorgedaan, behoeft het besluit hieraan
niet in de weg te staan, aangezien dezelf
de autoriteit bij later besluit van
eerder besluit kon afwijken.
Zo'n geval heeft zich reeds Ln 1957
gedaan, toen alle leden van de advise
rende raad van hun lidmaatschap werden
ontheven, aangezien twijfel was ontstaan
aan de geldigheid daarvan.
Het ontslag wordt niet ongedaan ge
maakt, daar de raad een belangrijke taak
heeft voor de democratisering en ontwik
keling van het land, zodat de leden bij
zondere plichten hebben, die in grote
mate ongeschreven zjjn. Verwaarlozing
van deze plichten schaadt niet alleen het
democratisch bestel, doch ook de instel
ling zelf. Als het privé-leven van een lid
niet daarmede in overeenstemming is,
behoort hij zelf af te treden of zijn om
geving moet hem daartoe brengen. Ge
beurt dit niet, dan staat de gouvern
voor de püniyke noodzaak ontslag
Geen vrouwenhandel
De 40-jarige balletmeester J. B. uil
Den Haag, thans woonachtig in Casa
blanca, is vanmorgen door de rechtbank
te Rotterdam vrijgesproken.
Hem was ten laste gelegd, dat hij tn
de jaren 1938 en 1959 meisjes geronseld
had voor balletgroepen om op te treden
in Afrika, het Nabije en Midden-Oosten,
terwijl het tevens de bedoeling was, da:
ze volgens de regels van de etablisse
menten van vermaak daar zouden „ani-
eis was een jaar gevangenisstraf
met aftrek, waarvan vier maanden voor-
.ardelijk mei drie jaar proeftijd.
wapening moet zijn. Daarna is de con
trole aan de beurt.
Het Westen is voor de omgekeerde
volgorde. Tot overeenstemming over de
volgorde kwam men ook gisteren niet.
In Haaksbergen
Geen kermis op avond
van 4 mei
(Van onze parlementsrcdactie)
Naar aanleiding van ingediende bezwa
ren heeft het gemeentebestuur van Haaks
bergen bepaald dat de kermis op 4 mei
a.s., de dag van de dodenherdenking,
van 's avonds zes uur af gesloten zal zijn.
Dit heeft de minister van binnenlandse
zaken, mr. E. H. Toxopeus, in antwoord
op schriftelijke vragen van het Tweede-
Kamerlid drs. Nederhorst (soc.) meege
deeld.
De Haaksbergse meimarkt, waaraan een
tweedaagse kermis is verbonden, wordt
reeds sinds jaar en dag op de eerste
woensdag van mei gehouden. Dit jaar
valt de kermis daardoor weer samen met
de dag van de dodenherdenking. Een
verzoek Om de kermis op een ander tijd
stip te doen houden, heeft het gemeente
bestuur afgewezen, omdat daardoor de
hele kalender van jaarmarkten in de om
geving in de war zou worden gestuurd en
omdat de kermisexploitanten hun reis
schema lange tijd van tevoren moeten op
stellen, aldus minister Toxopeus.
Suriname wil boycot
van Zuid-Afrika
Premier Emanucls van Suriname heeft
bekend gemaakt, dat zijn regering stap
pen zal doen om alle handelsbetrekkin
gen met Zuid-Afrika te verbreken, aldus
met A P. uit Paramaribo. Hij deed dit in
antwoord op vragen in de Staten.
Grootbandelsprijzen
in januari gedaald
Het algemeen indexcijfer van de
groothandelsprijzcn is in januari met 1
punt tot 142 gedaald (basis 1948 100).
Voedingsmiddelen daalden 4 punten.
Nog vrij koud
De Bilt verwacht tot woensdagavond:
Bewolkt en op de meeste
plaatsen droog weer. Mor
gen overdag enkele ver
spreide opklaringen. Matige
tot vrij krachtige wind tus
sen noordoost cn oost. Over
het algemeen weinig ver
andering in temperatuur.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Woensdag 30 maart: Zon op 6.21, onder
1.10; Maan op 7.58, onder 22.44 4 april
srste kwartier.