Jlieutue £ciJtsr()e WTourant
nieuwe
Controle domineert ook in het
ontwapeningsplan
S
Zonodig ook actie
van vakcentrales
Kordate redding in Leiden
Zag Loenik de„maanrug"?
Tien landen spreken over
veilige, vrije wereld5
Adenauer onderzoekt de
westelijke politiek
Zes jaar voor
doodslag op
blonde Marie
Oude passen in Oostzone
zijn weer geldij
'g
Maart houdt
zich goed
DINSDAG 15 MAART I960
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling Tel. 31441
ABONNEMENTEN 7,50 per kwartaal;
2,55 per maand; 0.59 per week
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter,
Familieberichten 0,18 per millimeter
Directie: F. D1EMER
Dr. E. DIEMER
CHR1STELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantuasticfj is ahfbltotn
rntjn bert ia tcoljcnspocf
Veertigste jaargang no. 11820
De regering en de STAKING
Zie pagina 5.
WELVAART houdt huis
in Australië
Zie pagina 9.
OUD EN JONG
de Kamers
Zie pagina 9
Oost en West ontmoeten elkaar weer in Genève
Terwijl men in Agadir pas is begonnen aan het puinruimen en nog
steeds overlevenden worden gevonden, bestudeert kroonprins Moulay
Hassan van Marokko al plannen voor de bouw van een nieuw Agadir.
De Prins heeft, zoals bekend, de leiding gehad van het reddingswerk.
Bevreesd voor concessies
TTONDSKANSELIER Adenauer is Oekc betrekkingen met elkaar. Wel be-
t* naar Amerika gekomen
te gaan of het westelijk standpunt
voor de komende topconferentie, zo
als dat in december te Parijs werd
overeengekomen, nog van kracht is.
Ook wil hij zien, hoever het weste
lijke voorbereidend werk voor deze
conferentie is gevorderd.
Dit heeft gisteren de woordvoerder van
de Westduitse regering, von Eckhardt, in
New York verklaard. Hij drong er bij de
westelijke mogendheden op aan, met een
krachtig eigen standpunt het hoofd te bie
den aan de onbuigzame houding die vol
gens hem de Sowjetunie aan de confe-
rentietafel zal aannemen. Ongetwijfeld
zal Adenauer bij zijn ontmoeting met pre
sident Eisenhower erop aandringen, dat
de westelijke landen geen stap terug doen
in vraagstukken als de hereniging van
Duitsland en West-Berlijn.
Gisteren hebben Adenauer en premier
Ben Goerion van Israël een onderhoud
gehad. Zij logeren beiden in liet Waldorf
Astoria hotel te New York. West-Duits-
land en Israël onderhouden geen diploma-
De Haagse rechtbank heeft vanmorgen
de 27-jarige schilder Adrianus S. uit Den
Haag veroordeeld tot een gevangenis
straf van zes jaar met aftrek van voor
arrest en terbeschikkingstelling van de
regering wegens doodslag op de 47-jarige
publieke vrouw Marie van E., die bekend
stond onder de naam „blonde Marie",
en diefstal van sieraden en andere goe
deren van deze vrouw.
De schilder had in de nacht van 30
december 1958 de vrouw in haar woning
aan de Nieuwe Haven gewurgd.
De officier van justitie had veertien
dagen geleden een gevangenisstraf van
twaalf jaar met aftrek van voorarrest en
terbeschikkingstelling van de regering
gevorderd
Sukarno installeert
nieuw kabinet
President Sukarno heeft heden het
Indonesische kabinet in nieuwe vorm
geïnstalleerd, waarvan hij zelf premier
is, tevens opperbevelhebber van de strijd
krachten, voorzitter van de nationale ad
viesraad en de nationale planhouder
alsmede houder van het hoogste bestuur
lijke en militaire gezag. Ir. Djuanda
werd geïnstalleerd als eerste minister en
de chef van de staf van het leger, ge
neraal Nasution, als minister van natio
nale verdediging. Deze beiden zijn tevens
eerste en tweede plaatsvervanger van
Sukarno. Verder zijn er 17 hoofdminis-
ters en 22 gewone ministers.
staat er contact door middel
schadevergoedingscommissie.
De beide staatslieden zouden niet over
het aanknopen van diplomatieke betrek
kingen hebben gesproken, omdat zij, zo
als werd medegedeeld, belangrijker za
ken te bespreken hadden. Het gesprek
heeft twee uur geduurd. Na afloop spra
ken zowel Adenauer als Ben Goerion bij
zonder prijzend over eikaars volken.
Adenauer zei ervan overtuigd te zijn
dat de wederzijdse samenwerking met en
de steun voor Israël, ook in de toekomst
vruchten zullen afwerpen. Hij prees Ben
Goerion als de voornaamste grondlegger
en bouwer van het moderne Israël en zijn
merkwaardige ontwikkeling.
Ben Goerion herinnerde aan zijn gezeg
de, dat het Duitsland van nu zeker niet
het Duitsland van vroeger is. Tijdens zijn
onderhoud met Adenauer was hij nog
meer overtuigd van de juistheid van dit
oordeel.
Adenauer is gisteren, voor de zoveelste
maal in zijn leven, eredoctor geworden.
Ditmaal aan de univérsiteit van Prince
ton, waar hem het eredoctoraat in de-
rechten werd verleend.
Ben Goerion wordt zondag in Londen
verwacht, waar hij belangrijke bespre
kingen zal voeren over de situatie in het
Midden-Oosten en over internationale
kwesties.
55
t'EN ONTWAPENINGSPLAN, opgesteld door vijf westelijke mogend-
•*-i heden, met een „veilige, vrije en vreedzame wereld" als doel, is van
morgen enkele uren nadat de ontwapeningsconferentie in het Volken
bondspaleis was begonnen in Genève bekendgemaakt.
Het plan houdt een totaal verbod van kern- en andere massale vernieti
gingswapens in, binnen het raam van een internationale ontwapenings
organisatie (I.D.O.). Drie fasen zijn er, vërlopend van het beperken van
troepenmachten en besnoeiing van fabricage van kernmateriaal via een
verbod voor het lanceren van raketten zonder toestemming van de in de
eerste fase opgerichte I.D.O. en verdere beperking van de troepen tot
een zo goed als volledige ontwapening.
TAE VIJF westelijke mogendheden
-L' (Amerika, Engeland, Frankrijk,
Italië en Canada) hebben ook nu het
accent weer gelegd op de doeltref
fendheid van de controle op de uit
voering van de ontwapeningsplan
nen. En ook nu weer zal de kans van
slagen afhangen van de mate, waar
in de Sowjetunie deze controle wenst
te aanvaarden. Tot nog toe hebben
de Russen dit punt ontweken.
In tegenstelling tot het ontwapeoiiings-
plan doit.de Sowjetunie zal indienen (met
een tijdlimiet vam vier jaar) noemt het
westelijke plan geen periode. Wel opent
het plan de mogelijkheid, China te doen
deelnemen aan de ingrijpende vermin
dering en mogelijk eliminatie van
de bewapening. De Chinese communisten
zijn niet op de ontwapeningsconferentie
aanwezig.
Minstens een jaar
In de komende maanden en waar
schijnlijk jaren (de Amerikaanse
delegatieleden hoorden vóór hun ver
trek naar Genève dat zij op minstens
een jaar onderhandelen moeten reke
nen) zullen de afgevaardigden van het
Westen streven naar ontwapenings
overeenkomsten met de delegaties uit
de Sowjetunie, Polen. Tsjechoslo-
wakije, Roemenië en Bulgarije. (Er
zijn zowel van Oost als van West vijf
landen vertegenwoordigd).
De tweede fase van het ontwapenings-
plam voorziet in het bijeenroepen van een
tweede conferentie van „andere staten die
belangrijke militaire vermogens bezitten'
en zouden overwegen zich aan te sluiten
bij een door de tien landen uitgewerkte
overeenkomst.
De derde en laatste fase behelst de
mindering van de troepen tot eei
geringe omvang dat geen ervan „zich
doeltreffend zou kunnen verzetten tegen
het internationaal recht"
Sowjet-plan
Een Amerikaanse woordvoerder
verklaarde reeds, dat de Sowjetvoor-
stellen onrealistisch zijn op het punt
van het toezicht. Sommige delen van
het Russische program zouden echter
ingepast kunnen worden in de wes
telijke voorstellen. Het merendeel
blijft echter onaanvaardbaar voor de
„vrije wereld".
De Poolse onder-minister Marian Nasz-
kolski, kondigde gisteren aam dat zijn
land het Raipaokuplan (een neutrale zone
in Midden-Euro paweer aan de orde zal
stellen, als het Russische plan niet wordt
aanvaard.
Het Westen zal zich ongetwijfeld
/eer tegen dit plan verzetten omdat
Chroesjtsjef komt nu volgende
week woensdag naar Parijs
Het bezoek van de Russische pre
mier Chroesjtsjef aan Frankrijk is
nu vastgesteld van 23 maart tot 3
april, zo heeft het bureau van presi
dent De Gaulle gisteren laten weten.
De Sowjet-premier zou oorspronkelijk
vandaag aangekomen zijn, maar hij
moest zoals bekend zijn bezoek wegens
een aanval van griep uitstellen. De
snelle wijze waarop een nieuwe datum
vastgesteld is, schijnt inderdaad te be
vestigen dat Chroesjtsjef geen diploma
tieke ziekte heeft voorgewend, zoals in
sommige kringen te Parijs is beweerd.
Chroesjtsjef zal nu 12 dagen in Frank
rijk, terwijl aanvankelijk een bezoek van
14 dagen geregeld was.
De bekendmaking van het Elysee volg
de op een bespreking tussen president
De Gaulle met de leiders van de veilig
heidsdiensten, in verband met wijzigin
gen in het programma
Conf ectief abriek
uitgebrand
Een uitslaande brand heeft gisteravond
:n twee uur tijds een confectiefabriek te
Paterswolde geheel vernield en een aan
grenzend café ernstige brand- en water
schade berokkend. Om tien uur kreeg
de brandweer van Eelde melding dat
brand was uitgebroken in de confectie
fabriek van Robuc. Dev schade is aan-
Na het bezoek van Chroesjtsjef
trekt De Gaulle op 5 april voor
staatsiebezoek van vier dagen aan 1
den. Op 19 april zal de president v
voor een staatsiebezoek naar de
Staten gaan. De topconferentie begin
Het Amerikaanse Congres heeft giste
ren de behandeling van maatregelen tér
bescherming van het kiesrecht van ne
gers voortgezet met het vooruitzicht dat
de Senaat ten slotte een wetsontwerp zal
goedkeuren dat, naar verwacht wordt,
later deze week door het Huis van Afge
vaardigden wordt voltooid.
het, zoals een Amerikaanse woord
voerder gisteren zei, een politieke
zaak is met een tendens, tegen de
NAVO gericht.
Het is geen kwestie van gebrek
aan galantheid dat prinses
Margaret de paraplu vasthoudt,
waaronder zij zich met haar
verloofde, Anthony Armstrong-
Jones door de motregen naar
haar auto spoedt. Volgens de
fotograaf die dit plaatje maakte,
heeft Anthony geprobeerd de
paraplu over te nemen. De Prin
ses voelde daar echter niets
voor, omdat men nu eenmaal
zichzelf het best tegen de regen
kan beschermen.
Russen besluiten:
Vier dagen nadat Amerikanen en
Britten hebben besloten, de bewe
gingsvrijheid van de Russische mili
taire missies in West-Duitsland te be
perken. heeft de Russische regering
de stafchef in Oost-Duitsland, lt.-gen
G. V. Woronzow. opdracht gegeven
tot nader order geen wijziging aan
te brengen in de passen die eerder
voor 29 januari zijn uitgereikt aan
de drie westelijke militaire missies
in Oost-Duitsland.
De westelijke mogendheden hadden
zoals gemeld geprotesteerd tegen de
nieuwe passen waarin Oost-Duitsland
als „Duitse Democratische Republiek"
staat aangegeven. De oude passen die
nu dus weer geldig zijn geven de
houders het recht te reizen door de
„Russische zone van Duitsland".
Het Russische besluit werd door het
Oostduitse persbureau A.D.N. wereld
kundig gemaakt. Later werd het berichf
:n West-Duitsland bevestigd.
De Russische generaal Woronzow zei
de hoofden van de westelijke missies,
dat de Russische regering de oude pas
sen weer geldig heeft doen verklaren
„om de betrekkingen tussen de grote
mogendheden, in het bijzonder voor de
topconferentie, niet te schaden."
Een Britse zegsman heeft later in
Bonn verklaard dat de Britse autoritei
ten de beperking van de bewegingsvrij
heid der Russische missies in West-
Duitsland zullen intrekken, zodra beves
tiging is ontvangen over het geldig blij
ven van de oude passen.
f310 miljoen voor
eerste Starfighters
(Van onze parlementsredactie)
De minister van defensie, ir. S. H.
Visser, heeft thans in verband met de
aanschaf van Starfighters voor de Neder
landse luchtmacht bij de Tweede Kamer
een suppletoire begroting ingediend. Het
gaat om de eerste 50 Lockheed-F 104 G-
vliegtuigen, welk voorlopig aantal
naar de minister meedeelt eventueel
zal worden verhoogd zodra het defensie
plafond 1961/1963 vaststaat. De aanschaf-
fingskosten voor deze 50 vliegtuigen
met inbegrip van reservedelen en ver
dere benodigde uitrusting worden
thans geraamd op f 310 miljoen
Staking weer uitgebreid
Emmer aannemers
willen akkoord
(Van onze sociaal-econ. redactie)
TERWIJL Drentse aannemers de
Raad van bestuur bouwbedrijf
hebben verzocht het op een voorlopig
akkoordje te gooien met de bouw
vakarbeidersbonden, hebben de drie
grote vakcentrales (NW, KAB en
CNV) besloten een uitgebreide soli
dariteitsactie te ondernemen om de
stakende werknemers in de bouw te
steunen, mocht het conflict deze
week niet tot een#einde zijn gekomen.
Drentse aannemers uit Emmen en om
geving, die menen dat een oplossing van
het conflict nog wel enige tijd op zich
kan laten wachten, willen een einde ma
ken aan de staking op hun bedrijven. Zij
hebben de raad van bestuur telegrafisch
gevraagd contact op te nemen met de
werknemersorganisaties om met volle
dige handhaving van het aannemersstand
punt inzake de doorberekening tot
voorlopige oplossing te komen op de vol
gende basis: het werk wordt hervat op de
bestaande voorwaarden onder toezegging
het t
1 regering
i de
dat
raad van bestuur
hoe dan ook is opgelost, de n
zal gelden vanaf 1 maart 1960. Naar de
voorzitter van de Drentse federatie
bouwvakpatroons, de heer J. Scholten
ons vertelde, acht men het in Emmen
niet langer verantwoord op een beslis
sing te wachten. Welke uitspraak de pre
sident van de Haagse rechtbank ook doet.
het is bijna zeker dat de verliezende partij
in hoger beroep gaat. Dat betekent, aldus
de heer Scholten. dat het conflict
dus ook de staking nog wel maanden
kan voortduren. Daarom leek het hem
beter dat voorlopig de oude Ionen
den uitbetaald onder de garantie dat bij
een definitieve oplos.sing de loonsvi
ging alsnog met terugwerkende kracht
wordt uitbetaald. Om die garantie zeker
der te stellen, wilde hij een fonds stich
ten. waarin de aannemers de loonsverho
gingen storten, zodat er geen moeilijkhe
den ontstaan bij de uitkering op een later
tijdstip.
De vakcentrales besloten gisteren de
bouwvakarbeiders zo nodig niet alleen
met financiële, maar ook met morele
steun bij te staan. Verwacht mag worden
dat bij voortduring van het conflict tegen
volgende week een solidariteitsactie zal
worden georganiseerd onder de leden
de drie centrales.
De staking heeft zich intussen weder
om uitgebreid. In Breda staakten 30
meer dan door de stakingsleiding
verwacht. Het werk aan een ziekenhuis
ter plaatse blijft gewoon doorgang
den. In Apeldoorn werd de reeds aange
kondigde staking vandaag een feit. Elf
projecten (met 250 arbeiders) zijn „be
smet" verklaard en zonodig zal de actie
nog worden uitgebreid. De staking in Hel
mond leidde er toe dat ook de ongeorga
niseerden het werk moesten neerleggen.
Toen de bouwvakkers thuis bleven, be-
I sloot een zevental aannemers zelf de
TN OKTOBER van het vo-
rig jaar fotografeerde
een Russische Loenik de
geheimzinnige achterkant
van de maan. Een opmer
kelijke prestatie, die ove
rigens niet alleen de we
tenschappelijke wereld in
beroering bracht. Natuur
lijk was er ook twijfel:
waren de platen van de
nimmer aanschouwde
maanzijde niet het onder
deel van een goedgeslaagde
pr^Dagandastunt?
Gisteren bracht William J.
Young, conservator van het
museum voor schone kunsten
in Boston, de twijfel onder
woorden. HU zei: Bij projec
tie van de Loenik-opnamen
op een scherm van 2.5 bij 3
meter heb ik een grote gelij
kenis geconstateerd met de
structuur van houtskoolteke
ningen.
Het publiek kan de mening
van Young zelf op zijn waar
de schatten. Dat wil zeggen
het Amerikaanse publiek. In
het museum te Boston werd
een van de Sowjet maanfo
to's geëxposeerd.
En op die foto ziet men
volgens de heer Young dui
delijke penseelstreken. Men
ziet ook nog steeds volgens
de heer Young dat de Rus
sische foto plekjes heeft m
de hoeken als bij tekeningen
die zijn opgespeld en daarna
gefotografeerd.
Veel bijval is er niet voor
de Amerikaanse conservator.
Men herinnert eraan, dat
de Russen zelf hebben toege
geven, bij de vervaardiging
van de maanfoto's enige re
touche te hebben toegepast.
Sterrenkundige James Pic
kering van het Newyorkse
Hayden-planetarium zei het
krachtiger: „De astronomen
zijn ervan overtuigd, dat de
foto's echt zijn. Zij tonen op
correcte wijze iets van de be
kende helft van de maan.
Bovendien weten de Russen
heel goed dat de achterkant
nog tal van malen zal worden
gefotografeerd. Het zou dus
wel bijzonder stom zijn om
nu zelf een foto in elkaar te
zetten, die later als bedrog
zou worden ontmaskerd."
Een dramatische foto van een kordate
redding, die gistermiddag in Lelden
plaats had. De hoofdpersonen zyn rechts
op de wallekant te zien. Terwijl omstan
ders dc 24-Jarigc redder J. H. Segers
uit Zoeterwoude (geheel rechts) op het
droge helpen, nemen anderen ondertus
sen de door hem geredde 63-jarige Leidse
autobestuurder I. Lotte van hem over.
De heer Lotte was even daarvoor in zijn
rp dc onbeschermde wallekant van dc
Nieuwe Rijn geparkeerde auto gestapt,
waarvan hU dc motor had gestart en de
handrem had losgemaakt. Plotseling reed
de auto vooruit het water in. De heer
Segers bedacht zich geen seconde cn
■prong gekleed tc water. Het gelukte
hem onder water het portier open te
kken cn even later slaagde hij er in de
onfortuinlijke bestuurder, die met zijn
hoofd onder water lag onder dc naar
cn gevallen bagage, weg tc trekken
uit dc auto te bevrijden. Dc heer
Lotte liep een lichte shock op en werd
de politie naar zijn woning vervoerd.
bouwing van een kledingmagazijn ter
hand te nemen* omdat dit project bijna
gereed is en spoedig opgeleverd moet
worden. In Eindhoven vond gisteren een
rustige demonstratie plaats van circa 50
stakende bouwvakarbeiders. Geëscorteerd
door motorpolitie hield men een demon-
stratiestratie-optocht door de binnenstad.
Het demissionaire hoofdbestuur van de
NCAB heeft medegedeeld dat het nog
slechts de lopende zaken zal afhandelen.
Daaronder wordt niet begrepen het te
kenen van de cao, ook niet wanneer dc
andere aannemersorganisaties eventueel
daartoe zouden overgaan. Dc NCAB zal
namelijk geen partij kunnen zijn omdat
de bond geen gemachtigd hoofdbestuur
heeft. Voordat er een nieuw bestuur is,
kan het wel juni worden. De procedure,
voorafgaande aan dc bestuursverkiezin
gen, neemt namelijk nogal wat tijd in be
slag.
De ziekenfondsraad heeft medegedeeld
dat stakende bouwvakarbeiders er ver
standig aan doen zich bij hun ziekenfond
sen te melden voor nadere inlichtingen,
omdat zij niet meer verplicht verzekerd
rijn. De ziekenfondsen zijn door de raad
voorgelicht over wat er met de stakers
dient te gebeuren.
Koningin draagt
erelijst over
De plechtigheid ter herdenking van de
Nederlandse gevallenen uit de tweede
wereldoorlog die aanvankelijk jaarlijks,
later eens in de vijf jaar door de com-
misie nationale herdenking in de Ridder
zaal in Den Haag is gehouden, zal dit
jaar een bijzonder karakter dragen. De
commissie en de minister van onderwijs,
kunsten cn wetenschappen zullen een
bijeenkomst beleggen waarin de Konin
gin namens de regering aan de Staten-
Generaal de erelijst van gevallenen zal
overdragen ter plaatsing in de entreehal
van het gebouw van de Tweede Kamer.
De lijst bevat de namen van bijna
18.000 personen. Zij is in de afgelopen
gecalligrafeerd door de
nedic
de On:
Liev»
Vrouw abdij te Oosterhout. Zij wordt ge
plaatst in- een gedenktafel, ontworpen
door de architect Aldo van Eyck.
Onmiddellijk aansluitend aan de bij
eenkomst in de Ridderzaal zal de erelijst
naaT de entreehal worden overgebracht.
(Van ome weerkundige medewerker)
If ET IN Rotterdam. Den Haag en
Ifl j
teren niet alleen tot het warmste deel
van ons land. maar vrijwel nergens tn
Europa was het op dat moment zo warm,
met uitzondering van Zuid-Italië en
Griekenland. Maart houdt zich dus voor
treffelijk.
Vanmorgen kwam er tijdens mist een
temperatuur van drie graden voor, maar
zodra de zon doorbreekt, stijgt het kwik
weer tot 14 a 15 graden. Een depressie
voor de Franse westkust voert wat on
stabielere lucht aan, zodat in de namid
dag, evenals dit gisteren het geval was,
op enkele plaatsen een bui tot ontwikke-
ling kan komen, zodra de temperatuur
aan de grond tot ongeveer 14 graden is
gestegen. Het blijft voorlopig zacht win.
van de kleine depressie bij west Frank-
erweer, maar door het dichterbij komen
rijk worden de regenkansen iets groter.
Overdag koud
De Bilt verwacht tot woens
dagavond:
Veranderlijke bewolking en
*op de meeste plaatsen droog
weer- Matige, af en toe
vren krachtige noordooste
lijke wind .agere temperatu-
ren overdag. (Opgemaakt i
11.15 uur).
Woensdag 16 maart
Zon op 6.53, onder 18.46; maan op 22.48,
onder 8.24; 20 maart laatste kwartier.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
14 10 16
