Gisteren.va ndaag morgen is op een Gjocló archie} op aarden OQRLOGSVLIEGER MUZIEK. VAN HAYDN EN BEETHOVEN MUSIC IN HOLLAND DE RESTEN VAN ATLANTIK-WALL ZATERDAG 5 MAART 1960 ,,Er is geen heugenis van de vorige tijden Prediker 1:11 nis, laat staan v bewogen tijden huizing verteld i i wat er ln de n de volksver gedicht is. AANLEIDING tot dit artikeltje is het januarinummer van Maatstaf, Maandblad voor Letteren, uitg. Daamen N.V., Den Haag en wel het laatste stukje in de reeks „Herinne ringen uit den Ouden Tijd" van Annie Salomons en het eerste van een korte reeks „Boek en Gouden Kalf" van Jacques den Haan. Meer dan aanleiding ook niet, want de herinneringen aan letterkundigen van Annie Salomons heb ik al meermalen geprezen om het belang van de stof en om de verfijnd-eenvoudige wijze waarop zij, die vrijwel iedere belangrijke schrijversfiguur van haar tijd heeft ge kend, over deze mannen en vrouwen heeft geschreven. En wat de „fragmenten uit een ongepubliceerde studie" van Jacques den Haan betreft hij is een der weinige werkelijke lettrés van ons land, die tevens heel goed schrijven kan de fragmenten zijn nog niet geheel af gedrukt en bevatten zoveel bijzonderheden over de maat schappelijke en zakelijke kant van het boek als verschijnsel, dat men toch met een verwijzing en een aanbeveling tot lezen moet volstaan. Arm de auteur, die ziel en za ligheld verkoopt om de literaire eeuwigheid te verwerven. Hier worden bepaalde figuren of af- zijn de einden van de mensellj- zonderlijke werken later inspira- ke cultuur. God houdt er op aar- tiebron voor lieden die iets der- de een wonderlijk archief op na, gelijks willen. Is het wel zo heel boven en onder de grond. Maar anders als in de mode? „Toute „wat móet, dat wordt geborgen", mode passée est ridicule", elke zei de stervende Jacqueline van voorbije mode is belachelijk. Het der Waals, die ook al met dit, ons recent-ouderwetse is onuitstaan- door de wereldlijke cultuur opge- baar. Maar uit vroegere perioden drongen vraagstuk geworsteld kiest men afzonderlijke dingen of heeft. God vergeet niets en nle- détails en doet die tijdelijk her- mand en ln het nieuwe Jeruza- leven. lem wordt precies alles blnnen- De symbolisten uit de negenti- gedragen wat daarvoor bestemd ger jaren wekken elkaar op bijv. Is- En beter dan ln encyclopedie- over de middeleeuwen te lezen; en of ln bloemlezingen en school- Ter Braak en zijn vrienden her- boeken tot en met de zoveelste ontdekken omstreeks 1930 Nietz- eerzuchtige criticus, lezer, en ook de geschreven zijn ln de heme- „Verblijdt u daarover", zei C. RIJNSDORP sche. Juli en Benda, Diderot. Ro- denko zoekt al bloemlezend oude re verzen bij elkaar die op de ex perimentele poëzie preluderen. Jezus. Het is vermoedelijk zo: het werk van de bovenste plank wordt blij- vend althans geprézen; het waar- -i- lijk representatieve werk wordt nog wel eens her-ontdekt; een I i. schuchter, zuiver geluid komt nog DlJDêl 111 niGUWG Vertaling wei oonc in de herinnering terug Het merkwaardige voor mij ligt in de verwantschap van het onderwerp, dat u, lezer van deze regelen, in de titel van deze korte bijdrage vindt uitgedrukt. Over de belangrijkheid van fi guren en van boeken, het zich voortdurend wijzigende, weer sprekende en ten dele in eer her stellende oordeel van de opeen volgende generaties, het vele dat onherstelbaar vergeten wordt, het verstarren tot een dode naam in een dood schoolboek dat is het complex gedachten en vragen, dat zowel Annie Salo mons als Jacques den Haan aan- Annle Salomons doet dat zon der enige essayistische opzet. Ze vertelt eenvoudig over haar ont- en de rest stuift onder. Werk dat alleen maar zegt wat anderen zeggen en dat niet eens zo goed, is onherroepelijk uit de tijd. Den Haan noemt interessante onderscheidingen: officiële en of- ficieuse literatuur, of die andere verdeling in „high-brow, middle brow en low-brow" letterkunde. Bijbel ln nieuwe vertaling met verklarende kanttekeningen; deel bevattende Jesaja, Jeremla, Klaagliederen. Uitgave Bosch en Keunlng N.V., Baarn. Weer i deel a r huis op de bunker aan Ruychrocklaan te Den Haag. (foto Jan Versnel, A'dam) JACQUES DEN HAAN tijdsprobleem de ontgroening de wereld in zijn h®t geprezene wordt lang niet al- moetingen. Ze roept een voorbije zak, maar in werkelijkheid kan *>Jd gelezen, letterkundige wereld op. En die hij zijn leven nog niet ordenen 2.) De gedachte Hij wijst erop dat vooraanstaan- deskundig geschreven populaire de dichters en schrijvers soms verklaringen van de Schrift die vreemde voorkeuren tonen, bijv. in deze tijd verschijnen. Hier in vorm van „kanttekeningen", i oude beproefde methode, aan- Zwevende zaak gepast aan dezc üid: zowei wat betreft de inhoud als de typogra- RESUMEREND kan men vast- fische verzorging die uitnemend stellen: is. Jesaja, Jeremia en de Klaag- 1.) Toekenning van literaire lederen werden behandeld resp. waarde is een zwevende en wisse- door Ds. H. A. Wiersinga, ds. A. lende zaak. Wel schift de tijd het A.Wildschut en dr. D. S. Attema. d?Sf.rïrked.r™m hTwl?; W" bijbelverklaring bezit WT] nog iets als een avontuur. Er is zal haar «tellig gedurig dankbaar TT geen definitief laatste oordeel gebruiken. 'E kunnen ons voorstel- le arbeidsuren, die pen nodig waren, len, dat de lezer op het den worden gebruikt. nuttiger kon- ordelijke stadsstraat keurig op e bijvoeging, „uit den ouden tijd' met die hier zo aandoenlijke bui- gings-n hult dat verleden in een waas van weemoed. Omdat dit alles onherroepelijk voorbij Is. Het Is de illusie van Iedere ge neratie het laatste woord te spre ken (waarom men meestal begint met alvast het hoogste woord te voeren). Men zet zich af tegen de hlilvend letterkundige vaders en moeders, 8tempel kan' hij zich" geestelijk aÜeen onsterfelijkheid rekent niet vol- maar bewegen in de sfeer van doende met rampen en oorlogen, het apodictische. yan het verleden, bijv. van Grie- Kritisch is hun pink dikker dan ken en Romeinen, hebben wij hun vaders lendenen en kastijden maa zij met schorpioenen. Ondertus sen bemerken zij niet, hoe zij juist begonnen zijn kind van hun tijd te worden en het stempel te ontvangen, dat zij verder vrijwel eerste gezicht wel wat vreemd tegen deze foto zal aankijken. Trappen in ver- Schouten en ds. s. de Vries. Uit- schillende richtingen naar gave j. h. Kok N.v., Kampen, boven en naar beneden, ver- Vandaar dat men in verschillen de gevallen getracht heeft, bun kers te laten staan en ze onzicht- Avondzegen, door ds. W. baar te maken en zo mogelijk nog bunker is hier waarschijnlijk met voortuintjes, die in een gen dit bouwwerk opklimt en in -1 rijkdom van geuren en kleu- de constructie overspoelt, dan Zulk een voorbeeld hebben wij voelt men eerst welk een aan- hier in dit woonhuis van de Haag- trekkelijk geheel hier verkregen architect Romke de Vries. De rij staan. fragmentarische ken- Na hat algemene dagboek kwam dtvijnend tussen weelderig waardoor dat voor de jeugd en hier is er groen en_ heel. ho?g daarbo- iets nuttigs te gebruiken. Zo heeft men hier en daar in een park of bosgebied een bunker on der zand én aarde weggewerkt, waardoor een kunstmatige heuvel met ontstaan, die nu zij begroeid is kanten open staat En dit alles heeft een economi- hoofdzaak kubusvormig geval 8Che achtergrond: het opruimen van gewapend beton geweest, maar van een dergelijke bunker wordt de architect heeft dit ingebouwd voor een particulier veel te duur. het landschap en het bekroond Zq .g dug uit de noodzaak van bungalow cLie naar alle het zoeken naar een oplossing, de waarbij de hoge kosten vindt het een en ander te deren in sommige artistieke m grootouders - en voor men het Vrar'de' zullen vertonen: stempel van hun generatie. Sommigen zijn met dertig twee kinderen in beginsel al het 'weet is men zelf geschiedenis, in dien nog maar geschiedenis. De „zwarte aardlaag van geheel ver geten", die Van Deyssel ove door hem afgekraakte voorgan gers spreiden wilde, komt er door de verstuiving krachtens de wind des tljds vanzelf wel overheen. i het uitermate moeilijk om na onge veer het 35ste jaar nog mee te ®r" evolueren, behalve misschien in de de technische sfeer de knop van een televisietoestel omdraaien of een bromfiets berijden. Wie im een bedrijf zit moet natuurlijk wel mee. Maar geestelijk (dit woord in de ruimste zin geno men) ligt het anders. In de kunst komt daarbij, dat de scholen en stijlen elkaar °U wfi steeds sneller opvolgen. De Mid- HH deleeuwen waren eeuwen, renais- barok en romantiek heb- Leeftijdsoordeel A JAAR HET is mijn bedoeling d"k. k^iek te schrijven. De woorden gebruiken puber kent alleen de uitersten te. cultuurhistorische van verering en verachting en -- - - het is de ellende van veel mo derne pubers dat zij niets meer vinden om te vereren. Dan blijft er alleen maar de kreet over van Mischa de Vreede, of liever van JHH de Anna uit haar novelle ..Meis- literatoren jes de beperk- de Nederlandse literatuur ver schilde de generatie van negentig reeds van die van tachtig; die van 1910 voelde zich anders, maar werd weer min of meer zachtkens gedesavoueerd door de de eerste CXJriendócUap volg je mijn spoor tot binnen de kring van mijn gehoor je ogen brengen mij een brief ik die gevlucht ben als een dief sta stil in de tijd nu ik je lees en vrees alleen nog mijn vrees de waarheid die ik zocht vond ik niet nu kom jij naar mij toe PIET BOEKESTIJN ven achter zich heeft. De schrlj- grote, openslaande ramen. waar de ligging vers denken bij hun mediteren Neen, dit is niet de normale zich daartoe leende, licht lucht en 'zonnestralen en aan de gj~~n Van een restant van de At- bewoners een uitzicht biedt op de iantik_wau konden worden ont- de Schrift de i wijze, waarop men aan van deze leeftijd. En zeggen hun Ruychrocklaan in Den Haag dan veel dat hun goed tal doen. want daar staat dit hujs ruimten pleegt te wonen. Wij hebben hier Vijf minuten, door H. Glessen, gebruikt als onderbouw bunker omgeving, maar vooral ook op de *~aan" e~en woonvorm tot stand bunker hemel met zijn blauw en zijn Hol- |ek0men, die wij wel aan de Ri- doen met huis op een bunker. Onder bunker verstaan wij een bom- landse wolken, als de normale vièra maar niet in een Haagse woonhuis. Dit huis kreeg daardoor stadsbewoner niet kent. woonwijk mogelijk hadden geacht Aantrekkelijk Het moet hier heerlijk wonen Voegt men hierbij de rijke be- Zljn planting, die naar alle kanten te- Prof. Dr. Ir. H. G. v. BEUSEKOM markante ligging, de bunker konden na de nodige wijzigingen voor kelder en opslagruimte, soms zelfs voor garage dienen. Speels geval Geluk. Uitgave Boekencentrum de bezetter N.V., Den Haag. Weer een dagboek. Het zoveel ste. Maar het pleit voor de Bijbel dat al die dagboeken zo kunnen verschillen. Dit uit het Duits ver taalde dagboekje laat een zeer fris geluid horen. Het luistert zó naar de Schrift dat de lezer er vandaag houvast aan heeft. Een kort ge- beton met meters dikke tijdens de oorlogs- Zj de gemeenten in het duinge- jaren in ons land vele tientallen bied, bunkers die eenmaal een on- heeft gebouwd, vaak met opoffe- derdeel van de geduchte Atlantik- ring van waardevol natuurbezit of wall vormden, doch die nu als on- van gehele stadswijken. derbouw dienen voor een ietwat Deze bunkers stonden er na de speels geval, waarvan namen als bevrijding en dienden weer te ,,op de bunker" of ,,'t konnet" worden opgeruimd. Dit was ech- aan de historie herinneren, ter vlugger gezegd dan gedaan. Ja, vaak vormt zulk een bijzon- Vele van deze bunkers vormden der woonhuis een speels geval, constructies van gewapend omdat de architect bij een derge lijke markante situatie veel uit het Frans vertaald bed staat erbij voor elke dag; èn dje slechts stukje voor stukje gelegenheid krijgt om zijn fanta- lied. Uitgegeven in handig konden worden gesloopt. Dit was sie te laten werken dan bij ontzaglijk duur, terwijl ook de formaat. T\E VERMAARDE vliegenier schrijver De Saint-Exupéry omgekomen in de tweede Bram Verhagen du Perron schrijft zijn denigre rende „Uren met Coster" en de experimentelen kunnen aan de hun onmiddellijk voorafgaande generatie hoogstens alleen histo rische waarde toekennen... VIA NAALD EN PLAAT Ultgave Holland. Am- Lucebcrts „kleine revolutie' sterdam. examenvraagje gewordt Van de hand van de bekende schlen verwart een zen» schrijver Aart Romijn is een examinandus dan een v jeugdroman verschenen, die niet berts verzen met dat van e alleen jongeren van omstreeks genstander, zonder dat hij zeventien jaar buitengewoon zal zakt. Bram Verhagen i. echter een donkere wolk leven: zijn vader is alcoholist. Deze zakenman bezoekt vaak een Le Coq d'Or, waar alleen son, waar hij zegt (ik geef het vrij in het Nederlands weer): J| ..Verschillende scholen hebben op kauri* hèroi "köüaC'Er worf't verschillende tijden van de lite- heid, in 't bijzonder al wat lijdt en verdrukt wordt. St. Ex was een geestdriftig hu- - manist van de daad. Aan de top normale nette woonhui- reldoorlog (31 juli 1944), is nu yan de piramide des levens. die reeds een klassieke figuur, ge- hij opb0uwt (La CitadeUe), rijst de tuige de omstandigheid, dat al- idee van God als schepper en dra- Ie proza van zijn hand, ook van ger van al wat bestaat, maar slechts persoonlijk karakter, brieven als denk-constructie. De gedachte aan zijn moeder of aan een verzandt in een vaag deïsme. Er- Jeugdvriendinnetje, «d als «i- seciteerd,: „d. - raderen van het uurwerk zijn ge- aantekeningen m zakboekjes, broke„, de Klokkemnaker is weg." aan de druk|,ers wordt toeV"- Het boek „Oorlogsvlieger" geelt 7~)E twaalf Londense symfonieën I J I I I I I f L^aar later werd het uitSegeven trouwd. Het geheim van deze het relaas van een verkennings- kan men als hoogtepunten j) II JV \J P" e|"d°]i d,5ach' aa" rèfL'Suï aantrekkingskracht schuilt, be- tocht boven Noord-Frankrijk in Haaans oeuvre tien Maar JIII V LI y tog Rudolph van Oostenrijk het voorjaar van '40 met drama- tevens rhn re fundamenten "oor Beethoven's leerling en vriend, halve in atjn literair talent, in tlsche momenten, maar een geluk- 'en j J"j Het imposante karakter van dit «ijn warme menselijkheid en in kige afloop. Het geeft echter veel ..ils- de verdere ontwikkeling van de werk wordt al direct gedemon- z«Jn warme mensenjKneia en m «ge «"mop. em uchtiec symfonie. Tussen de jaren 1791 en 1795 heeft Haydn eigenlijk dante) Beide werken zijn zo vol streerd in het krachtige hoofdthe- zijn mannelijke levensaanvaar- schouWingen over leeer en volk in i Luce- geheel nieuwe indrukken opgedaan. Hij zag Engeland, vierde er vreugde en zo vol schone lyriek. ma van het eerste dccl. Opval- ding. de ontreddering van die dagen. - triomfen, kreeg opdrachten werken te schrijven en de 60-jarige daj ."J1u «»n le1d is.verder, de grote verwant- Meer dan een mdjtair is het eeri voelde zich opnieuw jong worden. In Engeland wist men wat Vjnden En vooral alc wofrtpn ff^aP d® verschillende de- Wie prjjs stejt op onderscheidin- psychisch rapport. Vooral de laat- goede muziek was en de eer voor Haydn voelde hij dan ook als rspéêidrïaJsTp'deÏÏ&s"^" ËSU"-1 them"UCh JfS Inspiratiebron een ^bbeleejr.Hvg,n_g hetbeste sehrvuen ™t_hVkon_enna Zpwjddoor Louis Martin aldoor Dit wonderschone werk^ook JedeeM» «er^!- voeten uit getekend. Beide ^"*UCltijd~'zijn "geweest",." die 12 symfonieën Engeland was zijn symfonisch veel strijd geleverd: de steeds weer mislukkende strijd i der en Bram om vader drank af te helpen en het ge vecht van vader tegen zichzelf, om van die ellendige gewoonte verlost te worden. De schrijver heeft Bram getekend als een jongen van deze tijd, een jongen, die ondanks vele moeilijkheden de weg naar zijn vader terug- verschillende dingen agd: eenheid, symmetrie. de versaliteit, oorspronkelijkheid, vi- yjL a inspiratie, vreemdheid, sug- p vprhPtprinp van Hp mora- Vr.eU«a! gestie, verbetering liteit. socialistisch realisme Hij had zich symfonisch geheel uitgezegd. Terug in eigen land zou hij slechts kamermuziek, kerk muziek en oratoria schrijven, geen symfonieën meer. De vreug de van het abstracte muziekbele- verdiept worden in de van bet uitzingen van zijn geloof. In totaal heeft Haydn minstens Een letterkundige richting komt 104 symfonieën geschreven. nooit als zodanig terug, wel thans dit aantal heeft hij het na geslacht nagelaten. Van die 104 symfonieën zijn de 12 Londense symfonieën eigenlijk het grootst van verwerking en gedachten. Hier heeft Haydn zich op de top van de Parnassus begeven. Enke le van die symfonieën hebben bij namen gekregen, zoals b.v. „Sym fonie met de Paukenslag", Wond er- symfonie. Londen-symfonie, Klok- symfonie, etc. Die bijnamen heb ben werkelijk met de muziek zelf niets te maken. Maar in die veel heid van symfonieën zoekt men al gauw naar een herkenning en die gesugce- i pau- reerde klok-imitatie of i kenslag. De muziek van Haydn is altijd buiten elke literaire inmenging ge bleven. Netzomin als Mozart heeft Haydn zich in zijn symfonische oeuvre „bezondigd" aan een in brengen van buitenmuzikale ele menten. Men kan hoogstens Haydns stemming aflezen in de symfonieën, daar Haydn minder Dit wonderschone werk i vóet™"ua"t ®°etLW„ddB57edndS "dfS ïaad«"Te'n""eersS de m geen plaat, was voor de- genten weten de luiste maat te i°P 8 kinderjaren, die voor hem een heer- faitisme en nihilisme, noch voor En 7. II1 n .1. vastgelegd en wel in een vertol- lijke tijd zijn geweest, waarnaar onvruchtbare verwijten aan het noot «vaar hff^Havdn) pS «nelen t R cTi n® BlarC' NVIS°i hiJ later terugblikte als naar een adres van hen, die faalden. Zijn p^Mpnni4 7nalf hrt nnk wprL mann "/oa ade!" Verloren Paradijs. Nooit heeft hem constructieve geest wijst af wat htk eesDeeld moet worden Daar- r» la*>KsPeel- in het diepst van zijn ziel het ge. verdeelt en zoekt aanstonds mede- bii /even ze Ten volkomen ^oor- P MMS—78) Deze drie instru- VQel van eenzaamheid losgelaten, bouwers. De vertaling is vlot en bij geven ze een volkomen door mentalisten spelen prachtig. Hier DIMIvi4 ,-iiver, behoudens enkele vlekjes. aar veel goede vondsten tegen- ver staan. De uitgave is Donker •aardig. DR. M. C. v. d. PANNE itzon- TewerkeUjk spÏÏke Tan^demo^ra- Bevri)din* zocht hij in de kame- ver- raadschap, die, in de heldentijd tkaij een volkoTen op "ftaar inge" ^«r aviatiek, bij .amea doorge- W™ Haydn wel eens de genoemd, Beethoven kreeg naam „apostel van de Franse re volutie". AUe vergelijkingen en be titelingen zijn natuurlijk relatief. Haydn heeft echt wel meer ge daan dan genoeglijk gecauseerd. Hij was de voorloper van Beet hoven, die in de muziek mense lijke en sociale factoren ging projecteren. Maar ook Beethoven zocht niet altijd naar de mense lijke spanning van een Vijfde sym fonie of naar de psychologische verdieping van zijn laatste strijk kwartetten. Zijn Pianotrio's b.v. zijn veel meer absolute muziek, zijn minder belast met diepzinnige een volkomen op elkaar ingi speeld zijn. Het is echter al een oudere opname en de plaat is dus niet ruisvrij. Daardoor mist men wel eens iets van de glans der instrumenten. Maar muzikaal wordt er gaaf gespeeld. maakte sensaties, winningen, rijk opbloeide en zich uitte in ongereserveerd hulpbetoon. Deze kameraadschap verbreedt en verdiept zich in vriendschap en liefde. Daarin betrekt St. Ex zijn vaderland, voor hem een levende CORN. BASOSKI persoonlijkheid, ja, de ganse mens- „Oorlogsvlieger" door An- tolne de Saint-Exupéry. Ver taald door A. Viruly. Uitg. Ad. Donker, Rotterdam. Stichting Donemus te Am- Wouter Paap schrijft over sterdam heeft in samenwerkius e°mP°nisten, dr. Jos Wouters Sir Adrian Boult, di MMS de Symfonie no. 1 Haydn dirigeerde. de orkesten, kamermuziekensem- gedachten, zijn meer geschreven met uitgeverij j. M. Meulen- bles en andere musici. dr. Johr e geest van Haydn. hoff een boekwerk voor het bui- Daniskas over de muzikale opvoe- Die Pianotrio's van Beethoven ,enia„d nitgeeeven in de Engel- ding, mr. Evert Brautigam over dt vertonen een volkomen gelijkwaai organisatie van het muziekleven, drie instrumenten: se taal onder de titel „Music inclusief radio en bibliotheken en piano. Er is niet j„ Holland". Het is een boek Aat Swart over de lichte muziek, ïverheerst of die t f f Het boek wordt ingeleid door prof. „Meiding zou dienst met -47 pagina s en tal van lo- Ar 7^v..i doen. In deze kleine werken var volmaakte de- diplomaat der ge- MUZIKALE MEESTERWERKEN dan Mozart voelens I eerlijk, ongecompliceerd, verborg Symfonie no. 101 (De klók) iets. Er is eens geschreven dat dur door het Pasdeloup Orkest uit Havdn f n aan ff 111 - Pvrli. a 1 if T mtia Mvviin an rl O digheid viool, cello één stem die overheerst of die slechts als begeleiding zou dienst met 247 pagina's die Londense symfo- B°eethoïen is^er'ieïtoSïï.'dï to's waardige les Haydn zijn door de mocratie. Van die Pianotrio's is presentatie van het Nederland- natuurlijlf de persoonlijke v™- gppcTrDiiiu-DVTv ,a" U1C ^wiiumo s is keur van de schrijvers zich wei Men kan zich voorstellen de gen te maken, zoals b.v. het feit dat bij het Radio Filh. Orkest de naam van Paul van Kempen dr. John die l°ch eigenlijk dit orkest heeft groot gemaakt werd vergeten. Dat ook het Rotterdams Kamer orkest niet is genoemd, evenmin als de Kon. Bond van Chr. Zang en Oratoriumverenigingen, in te genstelling tot de Bond van Arbei- boek^ vinden, waarbij derzangvereniging, die wel enkele regels kreeg. Bij de beroepskoren is het NCRV-Vocaal Ensemble vermoedelijk vergeten en ook werd er geen aan- dr. Eduard Reeser. Zo kan n i dirigentenorganisaties. Maar kan niet direct alles bij de land. Het is uitgegeven ter dan die schrijvers Mozart's melodi.éa ,en Blij- Parijs 0.1.v. Louis Mirtin au da °°^ompl.ceerd- herdenking van wijlen Eduard dacht bes,eed d* vlucht hebben gelijk een spieden- Symfonie no. 104 (Londen) in D- "e'? Beethoven'hmpmi^k ?n van Bemum en geeft 'n VIif worden, dat onze naam in het bui de adelaar en Haydn s melodieën dur door het Londens Filharmo- bem zelfs s d eerste hoofdstukken een bijna compleet 'enland goed zal doen. Zoiets mis- overzicht l- - SS***? 1 typeert ook wel goed. En mis- 2151). De hijnaam „De klok" S iiL e° bJ2arre schien is daardoor Mozart alleen kreeg de symfonie door het re- maar in de opera de meerdere ge- gelmatige tik-tak-effect van fagot- Het Pianotrio Op. 97 voltooide weest van Haydn. tan an bassen in het 2e deel (An- Beethoven in maart 1811 en vijf seerd is. i wat er in Neder- vrienden land op muziekgebied te bele- geven ov ven valt pn wat er eenrean!. dit boek van J 10-0V een Pra«»ilg leiuana en o cu wai. cr gcuigouj geschenk vinden. Er zijn natuurlijk kenkast, als onmisbaar naslag- altijd wel enkele kleine opmerkin- werk. muziek- eigen boe-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1960 | | pagina 20