Zegevierend
Leïds chr.
tiental van
lyceum
van het draaiboek
Marie Octobre, spanning
op boog niveau
Dr Van den Handel aanvaardde
zijn ambt
Nieuwe Beestenmarkt voor 1906
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 20 FEBRUARI 1960
Agenda
voor
Leiden
Zaterdag
Schouwburg, 8 uur: De Plankeniers
uit Naarden met Mrs. Bolbec en haar
echtgenoot, van Georges Berr en Louis
Vemeufl.
Stadsgehoorzaal, 8 uur: jubileum-uit
voering Brunhilde.
Evangelisch-Lutherse kerk, Hoogl.
Kerkgracht 26: 7.15-7.45 uur Avondgebed.
Rapenburg 75, naast academie: fancy-
fair van de kinderen Servaas ten bate
yan de NCRV-actie 4 x Z....N (bouw
ziekenhuis Suriname).
Zondag
Luxor, 10.30 uur: Bijzonder kerkewerk
Herv. Gemeente, Bijbel en wereldgeschie-
Maandag
Logegebouw. 8 uur: K. en O. cursus,
Han Rensenbrink over Voor en achter
tralies in de dierentuin.
De Doelen, 8 uur: Leidse amateur-foto
grafen vereniging, Joh. Scholten over
eigen werk.
Schouwburg, 8 uur: Jubileum-feest
avond afd. Leiden Ned. r.k. middenstands-
Degstgeest, Irene, 7.30 uurJaar
vergadering Christen-Vrouwenbond.
Dinsdag
Het Gulden Vlies, 4—5.30 uur: Receptie
t.g.v. vijftigjarig bestaan afdeling Leiden
Ned. r.k. middenstandsbond.
Filmzaal universiteit, 8 uur: K. en O.
Filmstudie-Kring met Grapes of Wrath,
van John Ford.
Woensdag
Foyer Stadsgehoorzaal, 8 uur: Cebuto,
filmavond Waar gaat U deze zomer heen?
Café Amiba, 8 uur: Jaarvergadering
Door eendracht verbonden.
Leidse Houtschool, 3 uur; Zendingsfili
De Harmonie, 8 uur: Expogé, J. Jonker
over verzorgen en schikken van bloemen.
Schouwburg, 8 uur: Het Rotterdams
Toneel met 'n Hete Zomeravond.
K. en O. (tweede voorstelling).
Acad. Ziekenhuis, kerkzaal, 12.50—1.20
uur: middagpauze bijeenkomst.
Boshuis, 8 uur: Ned. Christen-
bond, dr. G. T. van Beusekom over atoom
bewapening.
Chr. Geref. Kerk, Steenschuur 9, 8 uur:
ds. M. Boertien over Ontmoeting tussen
Kerk en Israel.
I1 De Kleine Burcht, 8 uur: Postzegel
verzamelaars.
Oegstgéest, nieuw gebouw Ende
geest, 7.30 uur: Personeelsorkest en -to
neelgroep met De rijke schoonzoon.
Geref.' Kérk, 8 uur: Zendingsfilmavond.
Donderdag
Kleine Stadszaal, 7.30 uur: Jarverga-
dering ambachtsschool.
Snouck Hurgronjehuis, K. en O. letter-
kundecursus, prof. dr. J. G. Bomhoff
over De tijd vooruit.
Gebouw Prediker, 8 uur: Leger des
Heils filmavond over Billy Graha:
Oegstg eest, Patronaatsgebouw 8.15
uur; De Lekenspelers met Kromme Pe-
Het witte Huis, 8 uur: Jaarvergadering
j woningbouwvereniging Buitenlust.
Vrijdag
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Quintetto Boc-
cherini (2.30 uur: 65ste jeugdconcert).
Het Gulden Vlies, 2.30 uur: Ned. Ver.
van Huisvrouwen, voordracht over be-
Pieterskerk, 7.157.50 uur: Avondge-
bed.
Maranathakerk. 8 uur: Vereniging Het
1 Zonnehuis met filmvertoning.
Zaterdag
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Ere-avond t.g.v.
35-jarig bestaan Nieuw Brunhilde.
Stationsplein, 1.42 uur: Excursie Kon.
Ned. Natuurhistorische Vereniging naar
Staatsbosbeheer Noordwijk.
Schouwburg, 8 uur: Toneelgroep The
ater met Mama San, van Leonard Spigel-
Leidse Volkshuis, 8 uur: Culturele film-
avond.
Films
Casino (2.30 en 8 uur), De jonge leeu
wen (14 jaar); donderdagDesiree.
donderdagDesiree
Li do (2.30, 7 en 9.15 uur): Koningin
Zenobia. de ontembare (14 jaar).
Luxor (2-30, 7 en 9.15 uur): In de greep
der spionage (18 jaar).
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur): Schiet of
sterf (14 jaar).
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur): Manie
Octobre (14 jaar).
Trianon (2.30. 6.45 en 9.15 uur): De
man, dlie moest verdwijnen (18 jaar).
Tentoonstellingen
Museum voor Volkenkunde: Ook dit
is Japan), tot 28 februari. I960.
Musea, instituten, leeszalen e.d.
Jeugdbiblotheek, leeszalen en biblio
theek Reuvens, Plantage 6: maandag
dinsdag en donderdag van 4 tot 5.30 u
woensdag en zaterdag van 12 tot 4.30 u.
en vrijdag (speciaal voor de grotere
jeugd) van 6.30 tot 8.30 uur 's avonds.
Pilgrimfathers-huisje, Boisotkade 2, el
ke dag geopend van half 10 tot 12 cn
van 2 tot 4 uur.
Legermuseum Generaal Hoefer", Pest
huislaan 7: elke dag geopend van 105 u
Rijksherbarium, Nonnensteeg 1: elke
dag geopend van 8.30 tot 12.30 en van
|2 tot 4 uur (behalve zaterdagmiddag).
Academisch-Historisch museum Rapen
burg 72, elke dag geopend van half 10 tol
half 1, uitgezonderd op dinsdag en vrij
dag van 2 tot 5 uur.
Rijksmuseum voor Oudheden, Rapen
burg 28: elke dag geopend van 10 tot 4 u
.Archeologisch instituut, Rapenburg 26
elke dag algemene studiezaal en uitleen
bibliotheek tot 5 uur (behalve zaterdag
middag).
Contactbureau voor afgestudeerden
Rapenburg op maandag, woensdag
•vrijdag geopend van 10 tot 12.30 en v;
lot 4 uur.
i Bibliotheek universiteit, Rapenburg 74
elke dag algemene studiezaal
efdeling, geopend van half tien tot half
6, op zaterdag tot 5 uur.
Geologisch en mineralogisch
Garenmarkt lb: elke dag geopend van
10 tot 12 en van 2 tot 4 uur.
Inlichtingen kantoor V.V.V., Steenstr
Voor het eerst is het aan he t tiental.
het Leids christelijk lyceum,
Kagerstraat gelukt in het faarlijks
schaaktoernooi van Leidse .scholen
de anderen ver achter zich te laten
en op de eerste plaats te e indigen.
De wisselbeker, die de laats te twee
jaren door het r.k. lyceum was ge
wonnen, komt nu in het ben it van
het christelijk lyceum. Deze onder
scheiding houd ook in, dat hivt tien
tal mag uitkomen in de landelijke
competitie. In de paasvakantie be
gint de strijd om nog hoger e tro
feeën, vermoedelijk tegen Der? i Haag
en Rotterdam. Het kampioei vichap
van Zuid-Holland kan de jongens
(maar dan zal er wel heel'- wat
schaakwerk moeten worden verzet)
in de finale brengen. Henk Hebly
komt de eer toe geen enkele partij
te hebbên verloren. Overigens 'heb
ben de jongelui het er allemaal nog
al goed afgebracht, hoewel het hard
tegen hard ging in de strijd tegen
de bekerhouder. Maar ook deze
groep werd verslagen, al was het
op het nippertje, met. 64. De
christelijke kweekschool, die on fter-
aan op de lijst eindigde, ma.zïzte
niets klaar tegen de Kagerstraat.
Met nul punten konden ze naar de
P. Buysstraat terug. Het succes van
de tien jongens wordt gedeeld d'oor
dr. C. de Vroedt, de wiskundeleraar
van het lyceurrt en mentor van het
tiental. Zittend van links naa
rechts: Henk Hebly, Gerard van de
Kwaak, Hans Vogelaar, Jacques de
Leeuw en Nico de Vreugd. Staan'-de
van links naar rechts: Roel Brands
(invaller), Harmjan Smid, dr. I")e
Vroedt (mentor), Ridens Bolhu.'is,
Wim Dorrepaal en Paul Mékkimg
(secretaris). De tiende speler, Ber
nard Bijleveld, was, toen de foto
werd gemaaktziek.
Foto N. van dier Hordt.
Voor dè nieuwbouw
het
DIACONESSEN HU IS LEIDEH
ontvangen;
tot 1 januari i960 453318.54
gedurende januari 2.855,74
totaal 456.174,28
DIT MOET EEN MILJOEN WORDEN
Actiecomité Diaconessenhuis
Secretariaat;
Willem de Zwijgerlaan 41 Oegstgees t
Postrekening van de Stichting Steunfond
Diaconessenhuis Leiden 533001.
Afscheid Te Nijenhuis
De heer A. te Nijenhuis, die vertrekt
van de christelijke Leidse Houtschool,
stelt zijn oud-leerïdmgen in de gelegenheid
volgende week zaterdag tussen drie en
zes uur persoonlijk van hem afscheid te
nemen te zijnen huize, Rijnsburgerweg 89
te Leiden.
Burgerlijke stand
van Leiden
GEBOREN: Petronella Maria d v
M Zierikzee en A Kop; Teddy Marino
z v H Kroeze en H Haan; Johannes
Petrus Wilhelmus Maria z v J L van
Hameren en J G M Cozijn; Rudolf
Willem Daniël z v A Rogeer en J P F
Vonk; Trudy d v W Dekker en C J
M Oldenburg; Lily Heieen d v J H
Waller en SR van Veen; Maria
Adriana Remona d v N C M Beugels-
dijk en P M van den Bulk.
ONDERTROUWDM W Vermeeren
en E L Steensma; W van de Beek en
J van Beuzekom; J D Groenendijk en
L H Hartmann; J L Schmale en H
Polman; P J ZLrkzee en H Ammer-
laan; J Geskus en R van Soeren;
J Kluivers en S Barendse; C Molenaar
en M Slingerland; A Flippo en I I H
Schoeman; J W van der Vlast en J
N van de Rotte; A vam Soest en J
Holswilder.
OVERLEDEN: W van Bockel, 63 jr.
man: P H M Huijben. 16 uur. zoon.
Zie voor stadsnieuws
ook pagina 4
lb: elke dag geopend van 9 tot 5 uur, op
Z8terdag tot 1 uur.
Gravesteen, Pieterskerkhof 6, juridisch
studiecentrum, elke dag te bezichtigen
tussen 9 en 12.30 en van 2 tot 5 uur
(liefst i nde vakanties), concierge- Kolf-
makersteeg 16a.
Leeszaal en bibliotheek Reuvens, Bree-
straat 27, maandag en woensdag van 1
tot 5.30 en van 7 tot 9 uur; dinsdag en
donderdag van 1 tot 5.30 uur; vrijdag van
10 tot 5.30 en van 7 tot 9 uur, zaterdag
i 10 I
5.30
A.R. kiesvereniging 3 over
de vrouw en de politiek
Het verhaaltje, als zou de a.r.
vrouw tot de categorie domraen
worden gerekend, is weliswaar niet
zo sterk meer aanwezig, maar het
is de hoogste tijd dat de vrouw, die
de centrale figuur is in het gezins
leven, de kinderen het verschil tus
sen a.r. zijn en de leer van de p.v.
d.a. aanhangen kan bijbrengen", al
dus mevrouw T. H. Attema, die gis
teravond in „Levendaal" voor le
den van de a.r. kiesvereniging wijk
3 een causerie hield. Voordat zij
met haar inleiding begon, waren er
nog wat huishoudelijke zaken te
bespreken
In verband met het voorstel van Kat
wijk inzake een wijziging in de regle
menten betreffende het aftreden en het
herkiesbaar stellen van bestuursleden
besloot de vergadering zich eensgezind
achter het plan van Katwijk te scharen.
Een voorstel tot bepaling van een leef
tijdsgrens voor leden van de Kamer
centrale werd met- algemene stemmen
verworpen.
Mevrouw Attema gaf in haar causerie
een beschrijving van de evolutie die het
gezin in de afgelopen honderd jaar heeft
ondergaan. Zo rond 1850 was dit één
grote huisgemeenschap, die zich ken
merkte door eew grote mate van zelf
standigheid en een onderlinge band. die
niet licht te verbreken was.
De vrouw, die een ondergeschikte func
tie daarin bekleedde, werd stelselmatig
dom gehouden. In de loop van deze eeuw
kwam daar echter verandering in. Men
kwam na de tweede wereldoorlog tot de
conclusie, dat het gezin en de band die
daarin bestaat, bijzonder belangrijk zijn
voor de sociale structuur van een land.
Doordat de maatschappij een ander aan
zien kreeg, veranderde tevens het ge
zinsleven. De vrouw, die door het vele
afwezig zijn van de man de centrale
figuur in huis is geworden, komt bij het
opvoeden van de kinderen voor tal van
politieke moeilijkheden te staan.
Toch zijn er nog velen die zich
afvragen of het wel verantwoord is,
nu de vrouw zo'n belangrijke taak
in huis heeft gekregen, dat zij zich
met politiek gaat bemoeien. Me
vrouw Attema was deze mening
wèl toegedaan. „Alleen al op het
gebied van melksanering, woning
bouw en onderwijs is het belangrijk
dat de moderne vrouw iets van deze
zaken afweet".
Zij achtte het aan de andere kant be
slist niet noodzakelijk, dat moeder thuis
de Kamerverslagen gaat lezen. Wel is zij
er voorstandster van, dat het verschil
tussen de politieke partijen in Nederland
bekend is.
De vrouwen moeten de opgroeiende
jeugd kunnen onderrichten in het
om stemmen op die partij en wa:
«iet op de andere. In verband hiermee
wekte zij de aanwezigen op om de jeugd
lid te laten worden van de Arjos. Zij
krijgt daar een gedegen uiteenzetting
de huidige politiek en
zij straks ter stembus gaat, een positieve
daad kunnen stellen. Dus ook voor het
vrouwelijke deel van onze jongeren is
dit, gezien de verantwoordelijke functie
die het straks krijgt, uitermate belang-
Na de pauze was er gelegenheid tot
het stellen van vragen.
(Advertentie.)
Champagne 1.50 per glas
Wordt geserveerd in de kelders van
„Het Oude Koningshuys"
Van dp Leidse veemarkt
Varkensmarkt: nog
geen hoerastemming
Als wij de stemming goed hebben ge
peild, dan zou men zo zeggenKennelijk
komt er iets meer vertrouwen op betere
prijzen. Ging het vorige week bij de
varkens bergafwaarts, zaterdag op de
Utrechtse Beurs wees op iets betere
stemming. Zo ook verder deze week. Op
al die mankten waar niet een al te grote
aanvoer was, konden de pnijizen ever
aantrekken. Meestal echter was de af
loop minder. Iets meer vertrouwen, maai
nog geen hoerastemming.
Leiden: minder aanvoer dan de vorige
week en een redelijke handel. Hoogste
notering ƒ1.511.54, even hoger dus dan
vóór 8 dagen. Biggen en schrammen
maakten het redelijk wel. de handel vie!
niet tegen.
Kleinvee
Het aantal nuchtere kalveren n
aanmerkelijk toe. Op vele markten daar
door overwegend lagere prijzen, gisteren
op de mairkt hier echter een vlugge han
del. Zo ook de vette kalveren: vlug en
goed. Mogelijk ook doordat er maar
weindig van deze diersoort werd- aange-
Grootvee
Over het algemeen kan men spreken
van een ruim aanbod. De handel
melkkoeien en varekoeien had in
beste soorten een (redelijk) prijshoudend
verloop. Normale aanvoer van slachtvee.
Het goede slachtdier vindt spoedig een
koper en dan maakt de verkoper nog
wel de prijs. Maar met de mindere
ten ging het stroef.
Schapen
Wij mogen ons gelukkig prijzen,
elke week het schapenfront goed nii
geeft. Weliswaar over heel de linie ge
ringe aanvoeren, hetgeen al lang
verwacht. Leiden nog 1500 stuks, doch
de handel in vette schapen en vette lam
meren was goed en alles werd vlug ver
kocht. Notering 80 tot 120.
De handel in fokschapen daarentegen
Och, het
De jonge leeuwen
CASINO „Ik doe uw wagens in rook
opgaanUw jonge leeuwen zal het
aard verteren, en Uw roof zal Ik
n de aarde verdelgen". Deze tekst
Nahum 2 heeft de Amerikaanse auteur
a Shaw drie jaar na het einde
de tweede wereldoorlog zijn grote ro
De Jonge leeuwen, meegegeven.
In pocket-uitgave heeft dit boek reeds
meer dan zeshonderd bladzijden, geen
wonder dan ook, dat de verfilming zi
veel meters celluloid in beslag heeft gi
nomen dat men drie uren, het voo
programma meegerekend, aan zijn sto«
gekluisterd blijft.
Wat heeft regisseur Edward Dmytryk
nu met deze indrukwekkende literaire
prestatie, met één van de beste
over de grote oorlog, gedai
recept is eenvoudig voor
in de keuken van Hollywood. Men gaat
er als volgt te werk: Men neme
aantal hoofdmomenten uit het boek,
zover geschikt om in beeld te worden
gebracht, men zoeke op de een of andere
er schakels om deze hoofdmomen-
ianeen te breien en dan make men
vooral een ander slot, want de bioscoop-
ganger mag niet in neerslachtige steal
ing huiswaarts keren.
Het resultaat is er dan ook naar. Wij
willen niet ontkennen dat deze film
boeiende scènes bevat. Men behoeft de
Amerikanen niets te leren wat de ver
filming van oorlogshandelingen betreft,
en ook de menselijke betrekkingen van
de drie militairen die de hoofdrollen
pelen, één uit het Duitse en twee uit
het Amerikaanse kamp, zijn nog wel
aanvaardbaar uitgewerkt.
Maar daarmee houden de positieve
elementen dan ook op. Een zeer belang-
ijk onderdeel van het boek, namelijk
le zware strijd die de Jood Noach Acker-
.nan heeft te voeren tegen de ook in het
Amerikaanse leger levende rassenwaan,
de film vervalst tot onhebbelijk
gedrag van militaire meerderen, die dan
ook prompt worden verwijderd. De
waarheid mag in Hollywood niet com
mercieel worden verfilmd.
Ook de pogingen van Dmytryk om hel
karakter van de hoofdfiguren aanneme-
te maken moesten wel, gezien de
ombuigingen van de bedoelingen van
de auteur, op een mislukking uitlopen.
De desertie van van Noach in Amerika
komt als een onbegrijpelijk fragment
de lucht te hangen, kapitein Harden-
burg blijft een bespottelijke schimmige
figuur en zelfs luitenant Diestl in de
vertolking van Marlon Brando blijft min
ïeer een blonde Germaan, wiens
v aan het leger nergens begrijpelijk
wordt gemaakt.
Trouwens, hoe slecht Amerikanen
Duitsers aanvoelen bleek al direct in
de eerste meters, waarin men het Horst
Wessellied kan horen vertolken als een
luchtig danswijsje met lichte spiritual
invloeden Dat is wel symbolisch voor
het gehele werk; slechts in fragmenten
de juiste sfeer getroffen.
(Niet gelukte filmbewerking van een
prachtige roman.)
Bezoek uitgesteld
Het bezoek van de nieuwe commandant
an het Leger des Heils aan Lelden,
genavond, gaat ln verband met ziekte
niet door. De heer Palstra zal nu op
nader vast te stellen datum komen.
Tussen
de
bladzijden
STUDIO. Vijftien jaar na de tweede wereldoorlog krijgen negen oud
verzetsstrijders van het vrouwelijk lid van hun groep, Marie Octobre, een
uitnodiging voor een reünie naar het vroegere hoofdkwartier te komen.
Eenmaal bijeen blijkt, dat Marie Octobre tot de ontdekking is gekomen,
dat een van de leden een verradersrol heeft gespeeld, alleen is niet be
kend wie. Het doel van het samenzijn is nu de verrader te ontmaskeren,
waarbij de reünisten om beurten tegen wil en dank aanklager, getuige,
verdediger en verdachte zijn. In de woelige oorlogsjaren heeft een ieder
wel eens iets gedaan, dat aanleiding kan geven tot achterdocht. Alles
komt nu onbarmhartig aan het licht, het onderzoek dat hier wordt ver
richt is soms bepaald, wreed, maar het resultaat is dat de dader bekend
De film die door Julien Duvivier is
vervaardigd naar een roman van Jacques
Robert munt uit door sfeertekening. Het
spel speelt zich uitsluitend af in één
enkele kamer, waarin de vroegere ver
zetsstrijders eigenlijk niets anders doen
dan elkaar met hun vragen tp belagen.
Met enkele forse lijnen heeft Duvivier,
in samenwerking met de schrijver, de
scherp uiteenlopende karakters geschetst,
waarbij echter vooralsnog volkomen in
het duister blijft, wie de gezochte is.
Telkens denkt men mèt de illegalen de
dader te hebben gevonden, telkens blijkt
men het mis te hebben. Op deze manier
wordt een spanning opgewekt, die vak
kundig is volgehouden tot zij enkele
seconden voor het pind haar hoogtepunt
bereikt.
Men moet de regisseur bewonderen,
dat hij bijna zonder hulpmiddelen en zo
weinig kunstmatig een filmspel heeft
weten te creëren, dat blijft boeien. Hij
bereikte dit door te morgen voor
goede camera-instelling, voor scherpe
dialogen, voor een treffende verbinding
Hoogleraar in de natuurkunde
gistermid
dag vrijwel geheel bezet, toen prof. dr.
J. van den Handel zyn ambt aanvaard
de als buitengewoon hoogleraar in de
natuurkunde met het uitspreken
een rede, die tot onderwerp had: „Ther
modynamica en magnetisme". Afge
vaardigden van curatoren, academische
senaat, leden van de wetenschappelijke
staf, familie en vrienden, woonden de
plechtigheid by. die besloten werd met
een druk bezochte receptie in de ont
vangstzaal van de academie.
Prof.Van den Handel begon zijn oratie
met uiteen te zetten wat de thermody
namica eigenlijk inhoudt. De ontwikke
ling van deze wetenschap is langs vele
ups en downs gegaan, mede doordat men
zich niet geheel rekenschap gaf van het
verschil tussen warmte en temperatuur.
In dit verband noemde hij de naam van
Black, die erop wees dat het verschil
tussen warmte en temperatuur bestaat
in de hoeveelheid en de intensiteit
de warmte. Ook voerde hij het begrip
„warmtecapaciteit"in. Rumford ontdek
te dat warmte geen stof kon wezen
maar een vorm moest zijn van wat wij
arbeidsvermogen van beweging zouden
kunnen noemen. Ook andere namen
zoals die van Keivin en Carnot zijn aar
de ontwikkelingsgeschiedenis der ther
modynamica verbonden, en niet te ver
geten die van Robert Mayer, die formu
leerde dat warmte een vorm van ener
gie is en dat de som van alle energic-
hoeveelheden constant is.
De nieuwe hoogleraar zette voorts uit-
DEZE FOTO van de Nieuwe Bees
tenmarkt is nog vóór 190G geno
men. Wij zien het Cameleonshof In
het midden, dat in 1906 is afgebroken
ten behoeve van de vergroting van
het marktterrein.
Voorheen was deze straat een
gracht, de IJzerengracht of West-
dwarsgracht, in 1860 gedempt ter ver
groting van de eigenlijke Beesten
markt. In 1879 kreeg zij haar tegen
woordige naam, Nieuwe Beesten
markt.
De gracht lag in het door Leiden
in de zestiende eeuw begeerde grond
gebied (men zie de beschrijving van
de Paardensteeg 14 dagen geleden). In
1610 werd de stad vergroot met een
gebied tussen Mors- en Rijnsburger-
singel cn Maresingel, van Galgewa
ter tot Houtmarkt. De erkentelijkheid
voor deze vergroting en de verwach
tingen zijn geïllustreerd op een gevel
steen aan de hoek Beestenmarkt
Nieuwe Beestenmarkt. Onder de drui
ventros leest men; „In het land van
belofte. In de nieuwe stad".
De woonhuizen van de N. Beesten
markt werden van lieverlede winkels.
Verder is alles tot aan de molen weg
gebroken. De marktpalen zijn opge
ruimd en het verkeer is er vrij druk
geworden. Volgens het wegenschema
der gemeente is de markt bestemd
een belangrijke verkeersader te wor
den tussen de weg over het Schutters
veld en de (te verbreden) Turfmarkt.
(De carte postale" van de „Alge-
mecne Postvcrceniging" werd ons toe
gezonden door de heer S. Postma,
Hugo de Grootstraat 7 Leiden).
een dat de thermodynamica van oor
sprong een technische wetenschap is
Alvorens de betekenis van de warmte
leer voor de magnetische verschijnselen
uit te leggen, behandelde prof. Van den
Handel enkele begrippen uit de ther
modynamica in engere zin, waarbij hij
vooral stilstond bij de entropie, welk
begrip hij als volgt uitlegde.
In een gas bevinden zich veel mo
leculen, die zich op een chaotische
wijze met allerlei verschillende
snelheden dooreenbewegen. Wan
neer men aan zo'n gas een kleine
hoeveelheid warmte toevoert, zul
len de snelheden gemiddeld groter
worden. Zeer grote snelheden, die
censt nog niet of vrijwel niet mo
gelijk waren, zijn nu juist bereik
baar geworden. Van de eventueel
aanwezige onderlinge krachten trek
ken de nu harder lopende moleculen
zich iets minder aan dan de lang
zamere. Doordat er nu meer ver
schillende snelheden zijn, wordt, om
het zo eens uit te drukken, de chaos
vergroot. Het is wel duidelijk dat
dit bij lage temperaturen meer uit
gesproken zal zijn dan bij hoge. Als
men een calorie, een warmte-een-
heid. toevoert aan een gas bij heel
lage temperatuur, zal de relatieve
invloed veel groter zijn dan wanneer
de temperatuur zeer hoog is. Een
beetje warmte meer verandert dan
aan de situatie niet veel, en wel des
te minder naarmate de tegipera-
tuur hoger is.
Prof. Van den Handel maakte aan d-
hand van enkele voorbeelden duidelijk
dat als men de aan het gas of een vaste
stof, bijvoorbeeld kristal, of een vloei
stof toegevoerde warmte deelt door de
temperatuur, men een maat heeft vooi
de toeneming van de wanorde.De hoe
veelheid toegevoerde warmte, gedeeld
door de temperatuur waarbij die w
te wordt toegevoerd, is gelijk aa
toeneming van een grootheid, die de
naam entropie heeft gekregen en
dus nauw samenhangt met de orde, ja,
als een maat voor die orde kan wor
den beschouwdhoe groter entropie,
hoe groter wanorde.
Hierna hield de nieuwe hoogl
een korte verhandeling over het
netisch gedrag der materie, waarn
uiteenzette hoe de thermodynamica te
maken krijgt met het magnetisme. Hij
wees erop dat de sterkte van een mag
neet bepaald wordt door de heersende
orde; dus het ligt voor de hand de vraag
te stellen of de magnetisatie afhankelijk
is van de temperatuur. Prof. Van den
Handel begaf zich hierbij op een
gedetailleerde en technische beant
woording van deze vraag en behandel
de vervolgens enkele magnetische sy
stemen en hun warmtehuishouding.
In het laatste gedeelte van zijn betoog
stond hij stil bij het belang van de
lage temperaturen, die kunnen worden
verkregen door middel van adiabatische
demagnetisatie. (Over deze methode
schreven wij enkele dagen géleden uit
voerig ter gelegenheid van het feit dat
het 25 jaar geleden is dat prof. dr. W.
J. de Haas met deze methode een tem
peratuur bereikte van 1/4000 graad
soluut).
Bij zijn adres aan het eind van
ratie, gericht tot curatoren, de senaat
docenten, sprak prof. Van den Han
del enkele woorden van waardering aan
het adres van de zojuist genoemde
prof. De Haas en diens echtgenote,
wier beider leerling hij is geweest.
(Mevrouw De Haas-Lorentz doceerde
namelijk thermodynamica).
Een scène uit de film Marie
Octobre. Eert der oud-verzets
strijders wordt aan een verhoor
onderworpen.
tussen beeld en geluid. Zeer suggestief
werkt ook het spaarzame gebruik van
televisiebeelden van een parallel met
het onderzoek lopende worstelwedstrijd.
Is de rolprent filmtechnisch dus bij
zonder knap, in ethisch opzicht zijn er
vragen. Omdat de misdaad is verjaard,
levert men do verrader namelijk niet uit
aan de justitie, maar neemt men het
recht in eigen hand en wordt tot liqui-
datie overgegaan. Ook in dit opzicht
laat men de oorlogstijd herleven, vergeet
men, dat in een rechtsstaat geen nood-
recht mag worden toegepast.
(Boeiend dankzij knappe regie.)
Man, die moest verdwijnen
TRIANOiN. North by Northwest heeit
de geprolongeerde Kiibahoock-ftlm, d'iie
een spion aigegeval in de koude oorlog tot
onderwerp heeft. De man dlie verdwijnen
moest, is de Nederlandse itlfteldlie heel
wat meer te zeggen heeft. Men moeit al
tijd weer bewondering hebben voor de
scherpzinnigheid waarmee Hitchcock een
thriller in eikaar weet te zetten. Boven
dien valt -deze film op d'oor zijn boeien
de opnamen onder andere van het V_N.-
gebouw en van de Rushmore-beng waar
de koppen van enkele Amerikaanse pre
sidenten formidabel groot in de rotsen
zijn uitgehouwen. Dat HBtchcoek deze
rotspartijen gebruikt voor enige beklem
mende achifcervoligingsscènes behoeft geen
Evenals in Vertigo (Hoogtevrees) speelt
ook hier het hoogtevreesmotief mee om
de spanning op te voeren. Gary Grant is
de man. die moest verdwijnen. James
Mason, zijn grote tegenspeler, de spion.
Voorts een pertecfe mysterieuze rod van
Eva Marie Sainit.
Om de aardigheid niet te betderven,
kunnen wij better niet verder op de in
houd ingaan.
(Spannend.)
In de greep der spionage
LUXOR. Wie zich interesseert voor
de praktijken, die intematrionale spdo-
nagebenden er op nahouden, vindt wait
van zijn gading in de zich in het Duits
land van heden afspelende film. In de
greep der spionnage.
Legio zijn de middelen, waarvan een
spionagebende gebruik kan maken. Eén
ervan is het ..voor wat-hoort waf-
systeem. Van diit systeem wordt een jon
ge Duitse vrouw de dupe. Door ..bemid
deling van 'n communistische s_
benie ziet zij haar onschuldig
deelde man uit Oost-Duitsland terug, op
voorwaarde dat zij agente van de bende
Al gauw is ze in de greep der spionage.
Als zij tracht zich uit deze greep los te
maken, moet ze dit met de dood beko
pen. Door ./tussenkomst" van de Ameri
kaanse spionagedienst weet haar man te
ontkomen.
(Spionage-pcrikelen.)
Koningin Zenobia
LIDO. Er zal wel niemand zijn, die
zin heeft in een film, waarin de historie
geweld wordt aangedaan en die boven
dien volkomen volgens een standaard-
recept is gemaakt, z «dat er niets verras
sends in gebeurt. Daarom kunnen Ko
ningin Zenobia. de ontembare (gespeeld
door Anita Ekberg, die in een soort
strandpakje op paarden rondhobbelt)
niemand aanbevelen. Regisseur Guido
Brigreone heeft er weuni<g van terecht
gebracht. Hij heeft slechts volstaan met
te suggereren, dat de oude Romeinen
ruiterlijk waren en de Syriërs goede rui
ters. maar dan met laaghartige karak
ters. Felle kleuren en een breed doek
kunnen de slechte indruk met ver
beteren
(Cliché-geval.
Schiet of sterf
REX - In een schuilplaats in de bor
gen leeft een ten onrechte van moord
verdachte jongeman mot zijn vader in
alle eenzaamheid. Een verdwaalde jonge
dame maakt een eind aan hun verlaten
heid. Na allerlei avonturen komt de on
schuldige voor de rechter cn aanvanke
lijk lijkt het erop of hot recht op vrese
lijke wijze zal worden verkracht. Maar
opnieuw: bij het zien van deze soont films
behoeft men niet bevreesd te zijn. Wat er
ook gebeurt, hoe de scherpzinnigste boe"
ven ook proberen een loopje te nemeL
met de gerechtigheid, op het laatste nip
pertje neemt het verhaal altyd weer een
keer ten goede. De dapperen worden be
loond, de kwaden gestraft.
(Woest c
