Or. LMOST
DROMEN DUREN WEL EENS
MEER DAN EEN UUR
keek
eens even om
ZONDAGS
BLAD
Slieiimr CciftsrlK «ToiiranJ
ZATERDAG 20 FEBRUARI I960
DE ZEVEN KRUISJES GEPASSEERD
„Ach man", zei hy,
terwyl hy zich enige
malen door de grijze
maar nog zeer tal
rijke lange haren
streek, „waar moet ik beginnen? Ik heb zóveel op
m'n kerfstokIk heb het goed gehad, ik heb het
moeilyk gehad, maar nu ik zeventig geworden ben
gaat het me beter dan ooit. En als je je dan nog vol
komen fit voeltAlleen jammer, erg jammer,
dat zeven maanden geleden m'n
vrouw overleed, met wie ik 41 jaar
gelukkig was getrouwd
Even verdwijnt dan die graag ge
ziene glans uit die kastanjes van
ogen, maar meteen is ze terug als
hij vervolgt: „Ja, die schuilnaam
dr. Lastpost kent iedereen. Toch ben
ik nog steeds J. J. L. v a n Z u y -
len" (zoon van een hervormd
schoolhoofd te Hattem). Waarmee
hy bedoeld zou kunnen hebben: An
ders dan anderen, iemand die op
kritieke ogenblikken altijd zichzelf
was en bleef, zij het dan ook, dat hij
met het klimmen der jaren steeds
beter het betrekkelijke van alle din
gen begon in te zien.
„Dit was het bewuste begin", zo ging
hij verder, een ogenblik de wimpers sa
mentrekkend, nadat hij een vluchtige
blik had geworpen op een ijlings te voor
schijn gehaalde groepsfoto, die hij ons
overhandigde. „Daar sta ik, in een boek
te loeren. En achter me, dus op de bo
venste rij van links naar rechts: Klaas
Schilder (de latere prof dr.), J. A. Ris
pens (de dichter), B. M. Schuur
man (de zendeling) en J. Wate
rink (nu prof. dr.). Dat is uit
m'n gymnasiumtijd in Kampen.
J. G. Teenstra en C. Bouma,
later predikanten in Schevenin-
gen en Den Haag, kun je er ook
op vinden. En Donner, de pre
sident van de Hoge Raad, ging
daar eveneens op school. Die zat
echter een klas hoger dan wij. Er
werd hard gewerkt, maar op z'n
tijd hadden we ook lol...
'k Zal nooit vergeten de dag
dat prinses Juliana geboren werd.
Die moest besloten worden met
een stevige feestavond. Doch de
rector vond zoiets minder gepast
en verbood het ons. Hetgeen na
tuurlijk geen belemmering kon
zijn voor het uitvoeren van onze
reeds weken tevoren beraamde
plannen. We zongen, we speech
ten, we dronken een glas en we
dansten, maar toen we de vol
gende ochtend op school versche
nen was het helemaal mis. Eén
voor één werden we op het mat
je geroepen en we wonden er
geen doekjes om dat we ons uit
stekend hadden geamuseerd. Al
leen Jan Waterink kon naar
waarheid getuigen, dat hij helaas
niet van de partij was geweest,
daar hij inmiddels vernomen had
veel te hebben gemist. Dit nu
deed bij de rector de deur dicht.
We werden met z'n allen voor
drie dagen van school gestuurd
en... daarbij met jaloerse blikken
gadegeslagen door vele andere
scholieren.
f „IK ZAT IN DE KLAS BIJ KLAAS SCHILDER
EN JAN WATERINK"
dus begrijpen, dat toen eindelijk op die bewuste vrijdag
morgen de vijf Britse vliegtuigen open Avro's boven
Middelharnis verschenen, en de bevolking haar ogen uit
keek, mij de tranen uit de ogen sprongen.
Het weer was gelukkig prachtig ook een belangrijke
factor voor zoiets, vooral in de herfst de kennismaking
met de Engelsen verliep allerplezierigst, ik ging mee de
lucht in om pamfletten boven de eilanden uit te gooien en
toen de zaterdag was aangebroken, de eigenlijke demon-
Gratis
Voor twee kwartjes per persoon mocht men het vlieg
terrein betreden en duizenden grepen gretig de gelegenheid
aan, om nu eens goed alles van nabij gade te slaan. Maar
ik moest klanten voor de rondvluchten hebben. Gelukkig
kwamen deze eveneens opdagen. De eerste was een man
van 82 jaar, die me almaar achterna liep met het verzoek,
of hij gratis een tochtje mocht maken, daar hij het
gelijk betalen kon. „Vooruit
prachtige reclame. En
gegadigden, a raison 1
dacht ik, dat is een
hem meldden zich nog 142 andere
25. 't Liep dus wel lekker. En
m'n mond en schreeuwde zo hard
ik kon: „Jongens! Stoppen! Geeft
acht! Zijn jullie helemaal mesjok
ken! Moeten we elkaar doodschie
ten! Rechtsomkeert! Naar je bed-
Een groepsfoto uit de Kampeuse
gymnasiumtijd van dr. Lastpost:
„Daar werd hard gewerkt, maar op
z'n tijd hadden we er ook veel lol."
1 de mensen geschonken
had.
Tekort
Veel erger was echter, dat ik na het opmaken van de
balans moest constateren 9400 te hebben ontvangen, maar
er 10.000 te hebben uitgegeven. Dus toch nog een strop
en wel van 600. Maar zie, er gebeurde nóg een wonder.
Toen dat nieuws ni. bü geruchte tot de burgerij doordrong
vervoegden zich weldra twee rijke boeren bij me die
vroegen: „Is het nu echt waar, dat je er nog 600 bij inge-
- want we vonden
De volgende dag gaf ik de tekst
j, die in grote, vette letters te
zóchten lezen gaf: „DE LUCHTDUIVELS
die KOMEN! VRILLE MORTE!
LOOPING THE LOOP! PASSA-
GIERSVLUCHTEN BOVEN UW
geen "óp- WOONPLAATS! VOOR ƒ25 VIJF
officier". Maar MINUTEN DE LUCHT IN!!
bloedbad moeten
soldaten mochten Dit sensationele nieuws kwam
stuk, daar ik altijd vrijdags onder de ogen
hen wist grote publiek en vrijdag en zater-
jja - 'aarop zouden de vllegde-
De Haagse „free lance" journalist J. J. L. van Zuylen, alias dr. Lastpost, die c
herhaaldelijk materiaal leverde voor radiorubrieken van diverse omroepverenit
gen. Zo had hy zijn aandeel in „De groene kalebas" en ,,'t Hangt aan de muur
het tikt" van de V.A.R.A., in de „Hersengymnastiek" en in een quiz van
A.V.R.O., in dertig intelligentietests van de K.R.O. enz. enz.
En ze staakten het vuren, kwa
men weer tot zichzelf en
hun kribben op... Ja, c
mobilisatietijd alleen al
boekdelen kunnen schrijven. Want
natuurlijk had ik het weer niet
goed gedaan. „Dat - -
treden van
had Jk dan
"ichten?
stuk vo
Na hun vertrek heb ik toen nóg
eens gehuild.
De heer Van Zuylen zucht eens
diep, als hij aan het einde is van
dit verhaal en gaat dan weer
vrolijk verder:
„Begin 1921 kwam ik bij de re
dactie van de „Haagsche Post",
waar ik aangenomen was door S.
F. van Oss persoonlijk, omdat hij
ilal eens enkele artikelen van me
uit Middelharnis had geplaatst, 't
Redacteur
In Rusland, bij de ingang van een
arbeiderswoning in de omgeving
van de Wolga. Daar werd de jour
nalist Van Zuylen in 1923 heenge
zonden als waarnemer van het
Nansen-Comité, om toezicht te
houden op de distributie van voed
sel, dat ook ons land naar de
hongerende kinderen stuurde.
monstratieVplaats hebben, 't Was Boterde evenwel niet zo best met
dus kort dag, maar ik had wel de collega's, die dat „boertje van
vertrouwen in de zaak. Totdat ik maar matie konden
hoorde, dat in tal van kerken op Flakkee maar matig konden
Flakkee tijdens de godsdienst- waarderen. En drie maanden la-
oefeningen op zondagmorgen te- ter stond ik op straat „wegens
gen yan^Z^lei^ was^gepreekt Er wejnig algemene ontwikke-
"®25 ling". Ze hadden me eruit gepest,
dood wilde laten val- Daar stond ik in Den Haag, nog
haast zonder relaties, 'k Was in-
Wat nu? Hoe zou de uitwerking lussen getrouwd, zodat het even
stond vroeg zijn? Ik kon er slechts naar gis- tobben werd. Maar in augustus
mij, of ik kans zag, het sen. Maar ik zette door, stapte Werd ik stadsverslaggever van
abonnementental een flink stuk naar een grote boer, zekere Al- .on jnrir
op te voeren. Ik mocht schrijven bert Mijn, om een flink stuk land -De Avondpost toen geleid door
Eenmaal weer uit dienst viel
m'n oog op een advertentie, „QO
waarin een jong redacteur werd die beweerd had dat ik
gevraagd voor ,een plaatselijk de m
'weekblad, 't Bleek het blad len...
„Vooruit" te zijn, dat in Middel
harnis verscheen. Daar het
niet zo goed
wat ik wilde. En dit
een kolfje naar m'n hand. Eerst
werd het omgedoopt in „Onze daarna zelimet
Eilanden", er werd
der gereorganiseerd en ik kon
hem'te huren bij de haven Van Paassen. 'k Bleef er twee
Middelharnis en ging het jaar, ging toen voor het „Nansen-
comité" vier maanden naar Rus
kennis uit
zoeken. 't Zat echter weer niet
want juist in dit weiland land. om toezicht te houden op
Onder de wapenen
starten. Tegen allerlei ongezonde stond nog te veel gras voor de het voedsel, dat ook Nederland
van de uitgever Muusses uit Pur-
merend, een krantje op te zetten,
een algemeen militair blad dat
„De militaire Veldpost" heette.
de Utrechtse universiteit. Totdat AJÊSSLïï1 JSft
wapenen geroepen en bleef eron- konden nog lang niet altijd gena-
de vinden in de ogen en oren van
der tot het einde, dus haast tot m-n superieuren. Zodat het nog-
1919. Die mobilisatietijd was soms
spannend, vaak moest je ook la
chen of je wilde of niet, en of
het laatst werd het oervervelend. daten daar de langdurige
Een echte militair heb ik me bilisatie
trouwens nooit gevoeld. Ik kon hangen
eigenlijk nimmer goed begrijpen, geda;
hoe het dragen-van-een-geweer en
de bijbel met elkaar waren te
verenigen. Inderdaad, ik had een
pacifistische inslag, met een sterk
vrijheidsbesef, al ben ik nooit an
ti-militarist geweest. Anders was
lk heus geen officier geworden.
toestanden trok ik 1
koeien 't was oktober 1919 daarheen zond voor de hongeren-
zodat ik aangewezen was op twee .„r„n twpIüIt cchreef ik
Zo begon ik op een goede dag andere stukken, die echter door ^e kinderen. Tg j
een sloot gescheiden waren. En artikelen erover in „De Avond
dat was natuurlijk een geduchte post" en het „Alg. Handelsblad",
handicap. de iiDaiiy Mail" enOnze
Ik moest hout hebben, planken, Eilanden",
alle planken die in Middelharnis
te krijgen waren en nadat ook de- Free lanCe
hindernis
protest- ik de volgende dag i
'opvaar- lefoontje u—
genomen kreeg
te-
Weer terug naar „De Avond-
digden uit alle betrokken ge- Duitse vliegers niet konden ko- Dag'
meenten, te houden
hotel
M'n hart stond bijna stil: sneeuwbal-affaire
bilisatie hun de keel begon uit te ™erd
v..,*,<>n de oorlog meer en
n eind liep kreeg 2ers
diverse spelen
maar had ten departemente,
als ik achteraf hoorde, al eer
kruisje achter m'n naam verwor
ven, wat zoveel betekende als:
„Met deze mijnheer moeten w<
voorzichtig zijn".
succes. Vertegenwoordi-
niet minder dan 65 ge-
kantine met meenten bleken present te zijn en
lectuur kwamrichtten een actie-comité op,
burgemeester zorgen, onder
land gehuurd en bergen hout. En En nadien nooit
nou toch alles tevergeefs? Ik was krant. Ik werd „free lance"
sprakeloos. Maar m'n „impressa- gjng voor diverse bladen artike-
liet op zijn trieste boodschap ien schrijven. Ook boeken, zoals
volgen, dat hij wel voor vijf En- de Radio-encyclopedie. Want door
gelse machines en piloten kon m-n puzzel-rubrieken in de Arbei-
de eenogige derspers kreeg ik een_ soortgelijk
i Middelharnis, de heer Bouw- luchtduivel Hinchliffe, die kort te verzoek van de V.A.R.A. In die
l onderge-
Tevoren had ik m'n denkbeel
daar de den, die knap progressief waren,
oplossing voor
Met dat al sloeg
plank werkelijk mis. Ze begrepen uiteengezet
me namelijk niet. Wat o.m. wel ons isolement Ie vinden. Ik nee,,.-
-, --- de drie mogelijkheden: a) Het in
honderd man van de oude „land- bleek, toen het communistische de vaart brengen van snelvaren-
weer" gelegerd^was en waar ik Kamerlid Lou de Visser een op- de boten, uitgerust met een vlieg-
rulende toespraak wilde komen tuigschroef; b) Het bouwen van
een brug over het Haringvliet: c)
Een regelmatige dienst met vlieg
machines. En de
zonder uitzondering vaders houden voor de manschappen v
i gezinnen waren, die zich erg ons garnizoen. Een
lastig' in het militaire leven kon- nogai op ruime schaal bekend ge- werd uitgelaten van enthousias-
den schikken. Mede door m n ka- r 8 - - -• -
rakter had ik daar oog
bij de demonstraties op de dagen (1936) ging ik me dr. Last-
E.L.T.A., de Eerste Luchtvaart- post noemen. Van 1938—1939 was
Tentoonstelling te Amsterdam, zo ik verbonden aan de Ver. Pers-
de aandacht getrokken had. Doch bureaux van Meijer Schwencke.
dit vijftal stelde weer heel ande- Wéér een drama, want die ont-
re condities en moest met elkaar popte zich op een kwade dag als
2000 hebben. Daar kon je in die N.S.B.'er. Hij werd in de mei-da-
dagen een flink huis voor kopen! gen van 1940 opgehaald, lk bleef
nog even zitten. Na vijf dagen hij
Er was voor mij echter geen terug en lk foetsie. Toen thuis
„terug" meer mogelijk. Dus zei rustig boeken vertalen. In 1941 be-
Ik wederom „ja". En de komen- noemd tot chef der afdeling
de dagen en nachten deed ik geen propaganda van het Rijksbureau
vergadering 00g meer dicht. Ik had er trou- voor oude metalen en afvalstof-
maakt, zodat tegen het
dat
wat afleiding hy met het stoomtrammetje uit de» sc'hreef" bitter: „Van Zuylen
op het scheppen
en zette een soort O.
wikkeling en ontspanning)
kaar, met voordrachten, lezingen voor 20-n
etc. In samenwerking met nog met militairen. Voor het grote blaasbalg"
ook de tijd niet i
daar er nog duizend e:
Scheldebo- Ken «lel»
twee collega's, onder wie de la- merendeel vanzelfsprekend geen
tere Rotterdamse hoofdonderwij- communisten
zer Jan Ubink thans woonach-
tig in Den Haag - maakten we nieuwsgierigen
bovendien een krantje, dat luis- genaar toch wel te vertellen zou
„Het Fort- hebben. Zover kwam het echter
terde naar de
twee centen per stuk. Dit
of meer het begin van m'n jour
nalistieke ambities geweest. Want beslist niet spreken mocht
eigenlijk redigeerde ik reeds in
Kampen een schoolkrant, een
krant die de vorm had van een
prekenboekje en van tijd tot tijd
ook bijdragen bevatte van Schil
der, Waterink, Schuurman en Ris-
compleet gek geworden,
wallen vol zaten Waarom pleit hij eigenlijk niet
onderaardse schiet-
'aarvan in de Came-
Obscura gewag wordt ge-
doodgewoon maakt?"
wat die Ha- Deze persoonlijke aanval stak
me wel een beetje en ik zon op
revanche. Doch terwijl ik zo op
penhouder zat te knabbelen
Rotterdam
verstandig aandeed linea recta stelde meteen
terug te keren.
vliegtuigdemon
stratie te organiseren. Hij kon
bemiddelen voor drie Duitse ma-
Zo geschiedde ook. doch vele dUiZen"
pens voornoemd. Maar goed. ®.ras wachtten,
„Het Fortspook" leek al wat ,'"h
meer op een echte krant, waar
over m'n toenmalige comman-
dant, de reserve-kapitein Verspijck Brielsestraatweg
nogal goed te spreken scheen, ge- gaan poefen,
tuige z'n herhaalde vragen waar
het blaadje bleef, als het eens
wat later uitkwam dan gewoon
lijk. Ik zei dan maar: „Och ka
pitein, u heeft de hele week nog
niets geks gezegd. Hoe moet ik
soldaten, die tevergeefs
gras wachtten, werden kwaad,
lieten zich door enkele lawaaima
kers opruien en gingen hun ge-
halen om ermee langs de
Inch» to
de lucht te
Opstand"
gulden moest kosten.
't Leek me iets geweldigs,
maar hoe kwam ik aan die dui
zend pop? 'k Zei dus, dat ik er
eerst eens over na moest denken.
echter niet bij: 'k
Moest onmiddellijk „ja" of „nee"
zeggen. Anders ging het aanbod
over.... En ik zei: „ja".
Advertentie
je i
aanwezig stapte er
plotseling een oud-Indisch majoor
bij me binnen, die op beverige elk keval k°rocn °I> een
toon uitriep: „Maar dat is toch gegeven ogenblik had ik het
Luitenant
In 1916, toen de landweer af-
zwaaide, omdat er langzamerhand gen te ronken, vertelde vlug wat
je reinste revolutie Van Zuylen
Ga de opstand onderdrukken!"
Zoiets was uiteraard gauwer
gezegd dan gedaan. Maar ik wek-
tien jongens, die al hard la-
genoeg jongere militairen be
schikbaar kwamen, werd ik over
geplaatst naar Nieuw-Helvoet, al-
ik als tweede luitenant der laten. Aldus ging ik met hen
vestingartillerie m'n entree maak
te. Hier was de sfeer ook al niet
bijzonder. Doch opnieuw kreeg
het Idee dan. Ik belde diverse
ellandenkrantjcs op, verzocht de
ganse frontpagina van het eerst
volgende nummer te reserveren
voor een advertentie en hoorde
toen de heren achterover slaan
van verbazing voor zoveel tam
tam. Want ln die dagen was voor
hen een annonce over een volle De heer I',
Toen we dicht genoeg genaderd pagina nog een grote zeldzaam-
gaande was, liet ze het geweer
omhangen, doch voegde eraan toe
hun munitie thuis moesten
fen, dat in 1946 werd geliqui-
deerd. Daarna nog 4 jaar admi-
Men zal nistrateur bij het Residentie-Or
kest, dat ik, om
de kas te spek
ken, liet spelen in
de Houtrusthal-
len! En toen
„Wonderland", in
1951 op Houtrust,
in 1952 en 1953
in de R.A.I. In
1956 in Eindhoven
en in 1958 en
1959 in de Ener
giehal te Rotter
dam. Prachtig
werk. dat geheel
is gericht op zelf
werkzaamheid van
de jeugd in vakan-
tietijd. Alleen in
Rotterdam verle
den zomer door
92.000 kinderen
bezocht!
En zo gaan we
maar steeds door,
met artikelen en
puzzels in diverse
bladen, met de
radio, en in 1961
ook weer met de
kinderen in de
Energiehal.
herrieschoppers tegemoet.
ik do kans. Nu met medewerking waren zette ik belde handen aan held.
Zuylen als officier der vestingartillerie
der barakken te Nieuw Helvoet. Spannende
dagen1
Geleerden drongen door in droomwereld
J^JEER dan twee jaar lang is een leger van psychiaters
en geleêrden aan het werk ten behoeve van een der
merkwaardigste onderzoekingen in de geschiedenis. De
invasie van het domein der dromen wordt georganiseerd
als een militaire operatie met de techniek van de com
mandotroepen en onder gebruikmaking van alle bekende
middelen van wetenschap en techniek. Honderden vrij
willigers hebben zich hiervoor beschikbaar gesteld, soms
zonder te weten, waarvoor het allemaal was. In Amerika
zowel als in Frankrijk zijn duizenden jonge mensen op dit
gebied als proefkonijn gebruikt als onderdeel van een
ruimteprogrammaEnkelen van hen zijn inderdaad ge
kozen als „wereldruimtecandidaten"maar het merendeel
van de experimenten diende alleen de invasie in de
droomwereld.
Als men ruimtecandidaten ver
bond m«t elektrische draden aan
slapen en schedel, op borst en
rug, dan meenden zij, dat dit
bij hun candldatuur voor de ruim
te hoorde. Het hóórde er ook bij,
dromen te beïnvloeden door be
paalde geneesmiddelen toe ta
De langste droom
Hoe vaak hoort men niet zeg
ge volg van een slechte spijsver
tering en dromen wijzen niet op
een geestelijke onevenwichtig
heid.
Het omgekeerde
Het is een bewezen, zij het
verrassend feit, dat blinden dro
men, ook als zij blindgeboren
zijn. Hun dromen worden ge
vormd door gevoels- en geluids-
indrukken, iets wat voor de nor
male dromer een zeldzaamheid
is. De typische nachtmerrie van
een blindgeborene wordt ge
vormd door het eenzaam staan
temidden van een grote lege
ruimte omgeven door stappen
van dieren en aanraking van
natte beestensnuiten en ruige
pelzen. Een heerlijke droom van
een blinde is een verblijf in een
tuin met geurende bloemen en
zingende vogels. Freud haeft
een groot deel van zijn werk
aan droomstudies gewijd, maar
hij beschikte nooit over het ma
teriaal dat zijn hedendaagse col
lega's hebben. Hij deed pioniers
werk, waarvan de resultaten
doch ln werkelijkheid verwierven geni dat
de medici uit deze droomsiapen enkele seconden duurt? De ge- noodgedwongen beperkt bleven,
op de laboratoriumdivan belang
rijke gegevens op het onbekende
terrein van dromen en slapen.
Wakker gemaakt
De proefpersonen werden
tien, twaalf maal per nacht
De betekenis van dromen heeft
enkele seconden, maar al duizenden jaren lang het on-
zijn ook dromen geconsta- dcrwerp van veel studie ge-
uur vormd. Artemidoros van Ephe-
Griekse droomuitlegger
elfde eeuw, wist al dat
vaak het omgekeerde
loos te slapen. De oorzaak van betekenen. Hij wist ook al
„akker eemaakt «n vertelden
die laatste bewering is het feit.
hun dromen via een microfoon
aan een bandrecorder voordat
zij ze konden vergeten. Zij ver
rijkten de wetenschap daar
door niet alleen met belang
wekkende gegevens, i
herinneren,
tro-encephalograaf registreert
ook bij hen een hevige activi
teit Met het electro-encephalo- betrokkene,
gram heeft men kunnen consta-
dat ook huisdieren dromen,
-at moderne droomuitleggers
hun dro- bevestigen dat men geen dro-
de elee- men kan uitleggen zonder alles
te weten over gevoelsleven en
geestelijke achtergrond van do
r ook net als wilde dieren trouwens.
Waarschuwing
met kostbare verhalen uit hun
onderbewustzijn. Zij meenden
dat dit bij hun examen als we
reldruimtevaarder behoorde.
Dieren dromen voornamelijk
datgene wat hun leven beheerst:
wilde jacht, een vlucht voor tekenis hêeft
gevaar, of.
laatste kan men opmaken ÜHHi
kauwbewegingen en vloeiend Seerd. om een waarschuwing" te
Al spoedig bleek, dat men het speeksel, het eerste aan de ge- gevcn. Hiervan zijn tal van frap-
.Waarschuwende" dromen zijn
a] eeuwenlang bekend; hun be-
tekenis heeft men nu onderkend
et®n- Dat als toneelstukjes, die door ons
onderbewustzijn worden geregis-
droom- en slaaponderzoek moest maakte geluiden, die op jacht- pante voorbeelden
specialiseren. Dokter Calvin Hall lust of angst duiden,
werkte voornamelijk met meis
jesstudenten, dokter Pacella in
New York werd specialist in
nachtmerries, dokter Ritter in
Brooklyn concentreerde zich op
het droomleven van blinden.
Geen psychiater heeft ooit zo
veel materiaal bijeengehad, zo
oprecht verteld zonder fantasie
isen dromen meer dan oudc-
Hoe jonger IBIÉm
■t heeft men wensdromei
de toekomst, terwij! oude-
Wie heeft ooit gedroomd,
dat hij viel? (Wie niet?) Der-
zeer gelijke dromen zijn zo alge-
dro- meen. dat men ze kan opwek-
jonge ken door een plotseling geluid,
oude- De Franse wiskundige Lam-
is, des te bert geloofde niet aan dromen,
tot hij wekenlang zwoegde aan
algebraïsch vraagstuk, dat
bij voorkeur gebeur- hij niet kon oplossen. Op
terughouding, zonder leugen- tenissen uit het verleden bcle- nacht zag hij de hele oplossing
Ontwikkelde
i actiever dan weinig ontwik-
dr°- in twee dozijn letters en cijfers
droom voor ogen en de
of onbewust het geval is. Ook keld- en geschoolden. Velen dro- volgende ochtend lag de oplos-
de medische wetenschap heeft
ervan geprofiteerd; het is een
bekend feit, dat maagzweren,
hartaanvallen en astma bij
voorkeur des nachts een hoogte
punt bereiken.
Nocturnis
regelmatig van onenigheid,
al dan niet gepaard met licha
melijk geweld. Een van elke tien
mensen droomt in kleuren.
sing, klaar om te worden opge
schreven, in zijn geest. De Fran
se accountant Meyer worstelde
wekenlang met een niet kloppen
de boekhouding van een auto-
Men heeft geprobeerd dromen mobielfabriek, tot hij op een
te beïnvloeden; dat kan alleen nacht de fout rood onderstreept
als de proefpersoon reeds
i droom zag. Het bleek de
Uit de dromen kon men daar- zag zijn droom bij t0
omtrent vele gegevens afleiden, gehouden pianotoon veranderen talrijker dan
Nachtmerries duiden vaak op in het beleven
aardbe- moeten ook al
i naderende aanval van kies- ving. Een andere dromende zijn, want het „Slaap
pijn, hoofdpijn of reumatiek, proefpersoon werd door
l kramp in de hartstreek, die Een waterdruppel bracht
geen enkele lichamelijke
zaak heeft, maar alleen
chische. Bij slapende
heeft men spiervi
constateerd
gen, die gevolgen
ganisme konden hebben. Omge
keerd is het mogelijk slapen
nachtje over!" is al een oud
gezegde. De droomexperts heb
ben uit hun talrijke experimen
ten dan ook als eerste resultaat
een goede raad te melden: Als
problemen of moeilijkheden
negen van de tien ge
vallen komt de oplossing in de
■- hoewel twee van elke drie dro- slaap tot u! Wees dus zuinig op
dromende proefpersoon tot
angstdroom van te verdrin
ken. Men kan dus dromen wel hebt, denk
