Leiden kwart eeuw geleden
koudste plekje van heelal
§km
Ir»
.ffc
Na 27 Leidse jaren
Meester Te Nijenhuis is
bezig koffers te pakken
Kleurendia-avond voor afdeling
Leiden chr. Reisvereniging
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG 17 FEBRUARI 1960
Naar extreem lage temperaturen
Agenda voor Leiden
Woensdag
In den vergulden Turk. g uur: Tuin
bouw en Plantkunde, huishoudelijke ver
gadering.
Rijksherbarium, 8 uur: Kon. Ned. Na
tuurhistorische Vereniging.
Schouwburg, 8 uur: De Plankeniers
uit Naardcn met Mrs. Bolbec en haar
echtgenoot, van Georges Berr en Louis
Verneuil.
Ambachtsschool, Haagweg 4, 7.30
K. en O.-cursus Praktische Autotechniek.
Foyer Gehoorzaal, 8 uur: eau:
kleurenfilm van Han en Wina Born,
Naar onbekend Bulgarije.
Huis Over 't Hoff, 8 uur: I
cursus Calligrafie.
Oegstgeest, Het nieuwe gebouw Ende
geest, 7 uur: film Moni en Manuel.
Zendingshuis, 8 uur: Lezing baronesse
C. M. van Heemstra over Afrika,
Donderdag
Antonius clubhuis, 8 uur: IKO-avond
Interscholaire Contact-Commissie.
Bellevue, 7—9 uur: Receptie t.g.v. vijf
tigjarig bestaan Leidse Damvereniging.
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Residentie-
Orkest voor K. en O.; soliste: Lola Bo-
besco, viool.
Schouwburg, 8 uur: De Plankeniers
uit Naarden met Mrs. Bolbec en haar
echtgenoot, van Georges Berr en Louis
Verneuil.
Casino-theater, 8 uur: K. en O.-film
van de maand. Zo vaders, zo zonen.
In den vergulden Turk, 10.30—12 uur:
Koffie-uurtje Ned. Vereniging van Huis-
Prytaneum, 8 uur: dr. ir. P. C. Linden-
bergh voor Viro en Oost en West over
Reisindrukken in Israël.
Het Boshuis, hoek Hoflaan-Telderskade,
8 u.: Filmavond Ned. Bijbelgenootschap
Restaurant Van der Heijden, 8 uur: De
Natuurvriend.
Vrijdag
Restaurant Van der Heijden, 8
Genootschap Nederland-Engeland, d6. W.
Hodgkins over de verandering
sociale patroon in Engeland.
Pieterskerk, 7.15—7.50 u.: Avondgebed.
Rehoboth, 8 uur: Ned. Christen-Vrou
wen Bond, ds. J. H. Boerlijst, Herv. pre
dikant te Den Haag, over Het raadsel
van het lijden.
Wijkgebouw Levendaal, 8 uur: a.r.
kiesvereniging wijk III, mevrouw T. H.
Attema-Roosjen over Gezin en politiek
Zomerzortg, 8 uur: KynologenverenAgi'rBg
Rijnland.
Oegstgeest, zijzaal Willem de Zwij'
gerkerk, 7.45 uur; ledenvergadering
christelijke korfbalvereniging Fiks.
Zaterdag
Schouwburg, 8 uur: De Plankeniers
uit Naarden met Mrs. Bolbec en haar
echtgenoot, van Georges Berr en Louis
Verneuil.
In den vergulden Turk, 34.30 uur:
Receptie t.g.v. vijftigjarig bestaan dames-
gymnastiek- en atletiekvereniging Brun-
Stadsgehoorzaal, 8 uur: jubileum-uit
voering Brunhilde.
Evangelisch-Lutherse kerk, Hoogl.
Kerkgracht 26 7.15-7.45 uur Avondgebed.
Rapenburg 75, naast academie: vam
's morgens half tien af, fancy-fair van de
kinderen Servaas ten bate van de NCRV-
actie 4 x ZN (bouw ziekenhuis Suri-
Apotheken
Geopend Zu wier-apotheekLammec-
schansweg 4 «ted. 23553.
Films
Casino (2.30 en 8 uur. zaterdag 230. 7
en 9.15 uur): De naakten en de doden
(18 Jaar)
Ltdo (2.30, 7 en 9.15 uur): Het meisje
der zonde (18 jaar).
Luxor (2.30, 7 en 9.15 uur): Jeugd in de
nacht (18 jaar).
Rex (2.30, 7.13 en 9.13 uur): Haven der
hartstochten (18 jaar); woensdag en don
derdag: De wereld der stilte.
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur): Een stad
zoekt haar moordenaar (18 jaar).
Trianon (230, 6.45 en 9.15 uur): De man
die moest verdwijnen (14 jaar).
Tentoonstellingen
Museum voor Volkenkunde: Ook dit
is Japan), tot 28 februari, i960.
Musea, instituten, leeszalen tjd.
J eugdbiblotiheek, leeszalen en biblio
theek Reuvens, Plantage 6: maandag
dinsdag en donderdag van 4 tot 530 u..
woensdag en zaterdag van 12 tot 4.30 u.
en vrijdag (speciaal voor de grotere
jeugd) van 6.30 tot 8.30 uur 's avonds.
Pilgrimfathers-huisje, Boisotkade 2, el
ke dag geopend van half 10 tot 12 en
van 2 tot 4 uur.
Legermuseum „Generaal Hoefer", Pest
huislaan 7: elke dag geopend van 105 u
Rijksherbarium, Nonnensteeg 1: elke
dag geopend van 8.30 tot 1230 en van
2 tot 4 uur (behalve zaterdagmiddag).
Academisch-Historisch museum Rapen
burg 72, elke dag geopend-van half 10 tot
ha^f 1, uitgezonderd op dinsdag en vrij
dag van 2 tot 5 uur.
Rijksmuseum voor Oudheden, Rapen
burg 28: elke dag geopend van 10 tot 4 u
Archeologisch instituut. Rapenburg 26
elke dag algemene studiezaal en uitleen
bibliotheek tot 5 uur (behalve zaterdag
middag).
Contactbureau voor afgestudeerden
Rapenburg op maandag, woensdag en
vrijdag geopend van 10 tot 1230 en van 2
Bibliotheek universiteit. Rapenburg 74
elke dag algemene studiezaal en uitleen-
ifdeling, geopend van half tien tot half
6, op zaterdag tot 5 uur.
Geologisch en mineralogisch museum
Garenmarkt 1b: elke dag geopend van
10 tot 12 en van 2 tot 4 uur.
Inlichtingen kantoor V.V.V., Steenstr
lb: elke dag geopend van 9 tot 5 uur, op
zaterdag tot 1 uur.
Gravesteen, Pieterskerkhof 6, juridisch
studiecentrum, elke dag te bezichtigen
tussen 9 en 12 30 en van 2 tot 5 uur
(liefst i nde vakanties), concierge: Kolf-
makersteeg 16a.
Leeszaal en bibliotheek Reuvens, Bree-
straat 27, maandag en woensdag van 1
tot 5.30 en van 7 tot 9 uur; dinsdag en
donderdag van 1 tot 5.30 uur; vrijdag van
10 tot 530 en van 7 tot 9 uur, zaterdag
van 10 tot 5.30 uur.
Prof.W.J. de Haas was Amerikaan
net een slag voor
HET IS deze maand 25 jaar geleden dat Wander Johannes de Haas, des
tijds hoogleraar in de natuurkunde aan de Rijksuniversiteit te Leiden
en directeur van het Kamerlingh Onnes-laboratorium aldaar, een tempe
ratuur bereikte, die slechts 1/4000 van het absolute nulpunt verwijderd
was. Een prestatie, waardoor opnieuw een lauwertak werd toegevoegd
aan de kroon van de Leidse faculteit der wis- en natuurkunde, die vanaf
het begin van deze eeuw reeds zovele eminente geleerden met wereldnaam
tot haar leden mocht tellen. Prof. De Haas is sinds 1948 emeritus en woont
met zijn vrouw een dochter van die andere befaamde Leidse natuur
kundige Lorentz in Bussum, doch wij herinneren ons goed het bezoek
dat wij hem jaren geleden brachten, toen hij nog aan de Rijnsburgerweg
20 te Leiden woonde en ons over zijn onderzoekingen bij lage temperaturen
vertelde.
De eerste vraag, die wij hem toen stel
den was of hij de eerste was, die zich
bezighield met het zoeken naar extreem
lage temperaturen.
„O nee," was het antwoord. „Het stre
ven naar temperaturen, die ver onder
het nulpunt liggen, is al oud. Want men
besefte al heel lang geleden dat lage
temperaturen een belangrijk hulpmiddel
zijn tot bestudering van verschijnselen
der verschiHende stoffen.
Het begon eigenlijk met het vloeibaar
maken van verschillende gassen. Er wa
ren hier een zestal van, die niet in vloei
bare toestand bekend waren: zuurstof,
stikstof, waterstof, stikstof-ovyd, kool-
oxyd en methaan. Het was de Ier An
drews (18131886), hoogleraar te Belfast,
die veel onderzoekingen in deze richting
deed en op duidelijke wijze aantoonde
In januari 1934 vernam ik van de po
gingen, die Giauque aanwendde om door
middel van aöiabatische demagnetisatie
dat is: demagnetisatie, waarbij geen
nte uitwisseling met de omgeving
plaats vindt tot uiterst lage tempera-
te komen. Dit was mijns inzien
juiste weg. En onmiddellijk toog ik
werk. Het was voor mij een
kwestie om nog vóór Berkeley aar
finish te komen. Er waren er die twij
felden of deze weg resultaten zot
leveren, doch ik ging rustig door, er
geen drie weken later had ik mijn doe'
Met recht was in ons laboratorium
hel koudste plekje van het heelal,
want voortwerkend zijn wij naderhand
gedaald tot een temperatuur, die ge
schat wordt op 1/4000 van het abso-
Hct apparaat waarmee het voor de eerste maal gelukte heliumgas
vloeibaar te maken. Dit gelukte Kamerlingh Onnes reeds in 1908. Het
betekende een belangrijke stap op de lange weg naar het bereiken van
extreem lage temperaturen.
dat bij gassen sprake is van een critisch
punt, dat wil zeggen dat er voor elk gas
bepaalde temperatuur bestaat, waar
boven het niet vloeibaar gemaakt kan
Iet was dus zaak om te ontdekken
ar het critisch punt van het te onder
zoeken gas ligt. Dat in de eerste plaats.
en tweede om onder dit punt te
geraken. En hiermee kwam men dus van
en op het ander: van het vloeibaar
maken van gas op het bereiken van lage
temperaturen.
Verminderde druk
nu ging eenvoudig door koken van
vloeistof onder verminderde druk. In dit
verband moet ik de namen noemen van
de Polen Olzewski en Wroblewski en
vooral van de Zwitser Pictet. Hoewel de
methode van vloeistoffen met een laag
critisch punt onder sterk verminderde
druk te laten koken heel verdienstelijk
is, heeft men op deze wijze niet de cn-
tische temperaturen van waterstof en
heliumgas kunnen bereiken.
Men heeft deze gassen beneden hun
critisch punt gebracht en vloeibaar ge
maakt door hen arbeid te laten verrich-
Arbeld kost warmte, en men kan
het zó inrichten, dat een gas arbeid ver
ten koste van de eigen warm te-
inhoud. Wanneer men het technisch be
hoorlijk inricht (tegenstroomprincipe).
■rdt het gas, al arbeid verrichtend,
vloeibaar. Laat men nu een vloeistof.
ooral het vloeibaar helium, onder ver
minderde druk koken, dan krijgt men
uiterst lage temperaturen.
Dit is de weg, die Kamerlingh On
nes is opgegaan. Deze verminderde
druk van ongeveer 0.003 mm verkreeg
hij door middel van een zogenaamde
moleculaire pomp. Hij kwam toen tot
een temperatuur van 032° absoluut.
Keesom ging op die weg voort en gaf
zijn moleculaire pomp groter vermo
gen, waardoor hij een temperatuur be
reikte van 0.7° absoluut. Dit dit alles
ziet u wel dat er allang naarstig
werd gezocht, doch dat er nog geen
sprake was van extreem lage tempe-
Andere weg
„Ging u op dezelfde voet voort, pro
fessor, of bewandelde u een andere weg?"
„De weg die ik met mijn collega uit
Delft, prof. dr. E. C. Wiersma hij over
leed in de oorlog insloeg, was een
geheel andere. De methode die wij toe
pasten en die ons prachtige resultaten
opleverde, was al aangegeven door pro
fessor Debye uit Zürich en professor
Giauque van de Berkeley University
(Cal.)
lute nulpunt, terwijl dc gasdruk bij
die temperatuur kleiner is dan de
interstellaire gasdruk."
Adiabatisch koken
„Kunt u misschien als het kan op
eenvoudige wijze uitleggen hoe u le
werk bent gegaan?"
„Voor het bereiken van lage tempe
raturen moet men steeds gebruik maken
een verschijnsel dat warmte kost.
Men kan een vloeistof laten koken en
geregeld de damp, bij het koken ont
staan, wegvoeren. Dat koken kost warm
te: verdampingswarmte. Voert men van
buitenaf die warmte geregeld toe. dan
blijft de vloeistof ook geregeld koken
onder constante druk, totdat de gehele
hoeveelheid weggekookt is. Daar men
in dit geval de warmte van buitenaf
even snel heeft toegevoerd als de ver
damping kost, zullen de kookdruk en de
temperatuur constant blijven.
Voert men evenwel de warmte van bui
tenaf niet toe (adiabatisch koken), dan
ordt de warmte aan de stof-zelf ont
dokken en daalt de temperatuur (en ook
de dampdruk) van de kokende vloeistof
Men kan hiermee zo ver gaan, dat prak
tische moeilijkheden, aan het pompen
gesteld, benevens de warmte-isolatie te
gen de omgeving die nooit absoluut
kan zijn een grens stellen. Men heeft
geen pompen, die onder bijvoorbeeld
1/100.000.000 mm nog kunnen pompen.
Moeilijkheden opgelost
De methode van de adiabatische de
magnetisatie nu lost in hoge graad deze
praktische moeilijkheden op. Wanneer
men een magnetische stof magnetiseert,
kost het in de richtin gvan het magneet
veld stellen van alle moleculaire mag
neetjes, waaruit de stof bestaat, warmte
Omgekeerd, wanneer men bij een ge
magnetiseerde stof het magneetveld op
heft en derhalve de moleculaire mag
neetjes vanuit hun evenwijdige stand
zich laat desoriënteren en men doet
dit adiabatisch wat zeggen wil: dat
generlei warmte-uitwisseling met 'de om
geving mogelijk Is dan wordt de
kostende warmte aan de stof-zelf ont
trokken, en daalt deze in temperatuur
Men heeft hier niet te kampen met tech
nische moeilijkheden van pompen, die
niet mogen lekken, enzovoort, zodat men
het veld tot iedere willekeurige kleine
waarde kan laten zakken. Kortom, deze
methode is uiterst succesvol."
Warmte werkt verwarrend
pelijke onderzoeker, is altijd yerriegd bij
dergelijke experimenten nuchter te
gen: „Wat koop ik daar nu allemaal
voor?" Ook wij hebben prof. De Haas de
vraag gesteld, en het antwoord wa
omwonden.
„Voor het dagelijkse leven had het
bereiken van deee extreem lage tempe
raturen vooralsnog weinig direet
wijsboor nut. Maar dit zou ongetwijfeld
komen; dat was nog steeds de gang
zaken geweest. En voor de wete»chap7
Wel, door middel van zeer lage tempe
raturen lean men beter de eigenschappen
der stoffen onderzoeken.
U moet het n «aenwarmte werkt
verwarrend. Doer wamte dji de
leeulen niet in rast maar in eee
paalde beweging. Het is daidelijk dat
bestudering van de stof het naawken-
rigst kan gebeuren, wanneer m in m
rortlg mogelijke staat verkeert. Men
kan een auto beter bekijken en
oordelen wanneer hij stilstaat
wanneer Mj om ons heen cirkelt.'
Het laatste gedeelte vim het interes
sante onderhoud wijdde prof. De H;
aan enkele merkwaardige verschijnselen,
die zich voordoen bij zeer lage tempe
raturen. In het gebied dat beneden 40'
»b9oluut ligt, vertonen verschillende me
talen de eigenschap dat zij geheel hun
elektrische weerstand verliezen. Men
kan, zoals Kamerlingh Osmes heeft
getoond, ln oen ring van een dergelijk
metaal een stroom zonder verzwakking
laten doorlopen, zonder dat een eloktro-
motorische kracht aanwezig fa.
Tteee fasen
Uiterst merkwaardig
vondst van Keesom en WoHke, dat de
heliumvloelstof in twee fasen kan be
staan. De zogenaamde helium Iï-vloei-
stof, beneden 2.19* absoluut bestaanbaar,
heeft zeer merkwaardige eigenschappen.
Om er één te noemen: haar warmte-
geleiding kan 800 maal groter zijn dan
die van het metaal kopei
Wij hebben een leerling van prof. De
Haas gevraagd iets te zeggen
wetenschappelijke onderzoekingen op dit
terrein van zijn leermeester. Deze leer
ling is de huidige directeur
Kamerlingh Oim«laboratoriumprof. dr.
C. J. Gorter.
„Ongetwijfeld heeft De Haas met zijn
onderzoekingen belangrijk pionierswerk
verricht. Door het bereiken van zeer lage
temperaturen werd een nieuw gebied
voor onderzoek blootgelegd. Het richten
van atoomkernen, de proeven omtrent de
pariteit, de eigenschappen der materie,
om maar enkele voorbeelden te noemen,
zijn «Me hedendaagse toepassingen van
zijn wetenschappelijke bevindingen."
Gouden echtpaar op
de Geregracht
„Nee, woningnood kenden wij vijf
tig jaar geleden ndet, je kon net zo
veel venhuizen als je wilde en van
de lijst voor woningzoekenden had
ik nog nooit gehoord", aldus de nu
77-jarige heer S. Arnold us. Woens
dag 2 maart hoopt het echtpaar
ArnoMua Geregracht 37 te Leiden,
zijn vijftigjarig huwelijksfeest te vie-
De bruidegom geniet nu. na een
ruim 42-jarige werktijd in het maga
zijn van Tieleman en Dros, van een
welverdiende rust. Zij mogen zich
beiden nog in een goede gezondherid
verheugen, al heeft de bruid, die nu
74 jaren telt, wat last ven rheuma-
tiek.
Misschien is dat wel de reden, dat
zij beiden de uitdrukkelijke wens
te kennen hebben gegeven er niet
teveel ophef van te maken. Met hun
drie kinderen, elf kleinkinderen, en
één achterkleinkind, hopen zij het
feest in intieme kring te vieren.
Wagenvoerder Devilee
in het zilver
De heer B. Devilee te Leiden, wagen-
voerder eerste klas, herdacht gisteren het
feit dat hij 23 jaar bij de N.ZJLV.M. in
dienst trad. Ten huize van de jubilaris
Staalwijkstraat 28 had 's morgens een
huldiging plaats. De chef van de ver.
voersdienst, de heer T. van Heten, die
vergezeld was van de heer J. Koeten,
chef van de exploitatie die de directie
ertegenwoordigde, prees de heer Devi
ce voor zijn plichtsbetrachting en bood
en enveloppe met inhoud, het vererend
getuigschrift en de zilveren medaille
de Nederlandse Mij. voor Nijverheid
Handel en de zilveren draagmedaille
de N.Z.H.V.M. aan. Het bestuur van
het jubileumfonds en vale collega's uit
ten hun waardering door het zenden van
cadeaus en bloemstukken.
en een pakje
fluweel voor de ke
X*
'1
»- r*
Uitstekend mevrouw,, meneer,
ik hoor steeds meerl
FIFTY-FIFTY
20 stuks
75 ct
WANNEER OP DE eerste dag van maart dc heer A. te Nijenhuis zijn vyf-cn-
reatigste verjaardag viert, dan zal dat niet in Leiden zijn, maar in zijn ge
boorteplaats Surhuisterveen in Friesland. Dat is dan tevens het eind van een onder
wijzersloopbaan en het begin van de pensioengerechtigde leeftijd. Van de oprich
ting af van de christelijke Leidse Hontschool was de heer Te Nijenhuis onderwijzer
au deae school en in de loop van meer dan een kwart eeuw heeft h|j ongeveer zes
honderd leerlingen voor zich in de banken gezien, nn vrouwen en mannen, van wie
i oen leidinggevende functie hebben.
De heer Te Nijenhuis is een Fries en
dat niet alleen omdat zijn wieg in Sur-
h ui sterveen stond, waar hij op de lagere
school ging, of omdat hij de lessen aan
de normaalschool in de Friese hoofdstad
volgde. Neen, hij is een Fries uit over
tuiging en enkele uren nadat de deur van
de Leidse Houtschool voor het laatst
achter hem wordt gesloten, zal hij op
weg zijn naar Friesland.
Niet dat de heer Te Nijenhuis geen
plezier in zijn werk heeft gehad. Na de
militaire dienst van 1915 tot 1917 en vijf
tien jaren werk aan lagere scholen in
Surhuisterveen en Ouderkerk aan den
Armtel, kwam hij in 1932 in Leiden om
het begin van de Leidse Houtschool voor
Leiden en Oegstgeest mee te maken. Sa
men met de heer Smelik (nu gepensio
neerd te Oegstgeest) en mejuffrouw Stel
ler fdie later een zendeling trouwde
T^EN GOED bezette foyer van de Stadsgehoorzaal heeft gisteravond ge-
noten van bijzonder mooie kleurendia's die voor leden van de Ne
derlandse Christelijke Reisvereniging afdeling Leiden door de heer J.
Beekman uit Amstelveen werden vertoond. Voorzitter A. v. d. Bos richtte
zich in zijn begroetingswoord apart tot wethouder Jongeleen en de heer
Beekman en diens echtgenote. Het is een hele reis geworden die de ope
rateur de leden deze avond liet meemaken. Maar dank zij de kwaliteit
van de dia's en de duidelijke commentaar daarbij, vergat men de lijd.
Aan het begin van de avond deed de
voorzitter enige mededelingen. Ook dit
jaar staan vele reizen voor de N.CJLV.
op het programma. Voor de jeugd- en
de kampeerreizen, waarvoor tot nu toe
veel animo bleek, is eveneens ei
plaats op het programma Ingeruimd.
Met het oog op de komende Floriade
organiseert de reisvereniging ééndags-
excursies naar Rotterdam. De prije voor
de leden bedraagt f3.70 en voor niet-
leden f4. Tevens werd bekendgemaakt,
dat donderdag 17 maart de laatste cul
turele avond wordt gehouden.
De heer Beekman voerde de aanwezi
gen hierna via Parijs dwars door Frank-
naar de Cóté d'Azur en Corsica.
Toepasselijke Franse muziek zorgde
voor een speciale stemming, terwijl de
operateur zelf de commentaar erbij gaf.
Goede compositie
Parijs is ontelbare malen gefoto
grafeerd, met of zonder toren, en
toen de heer Wijnbeek aankondigde
eerst wat plaatjes van deze stad te
laten zien, scheen de aandacht wat
te zullen verslappen. Doch bij het
zien kregen wij bewondering voor
de wijze waarop hij vaak goede com
posities in zijn beeldboek had weten
te krijgen.
De kleuren deden er nog wat bij, zo
dat men met spanning steeds de vol
gende wachtte.
De omgeving van Antibes en Nk
een dankbaar jachtterrein voor deze fo
tograaf geweest. Bijzonder geslaagde
opnamen van het vestingstadje Antibes,
dat tweeduizend jaar geleden door do
Romeinen werd gebouwd. De opnamen
van een tonijnenvangst gaven de be
zoekers een goed inzicht in deze spec
taculaire „sport".
Ook werd een bezoek aan Monaco,
het belastingvrije staatje, gebracht. De
foto's, genomen op de vesting van het
slot, boden een prachtig uitzicht ovqr
Na een korte pauze, waarin brillen
werden verstrekt voor het bekijken van
stereo-opnamen, bracht de heer Beek
man de aanwezigen verder op zijn va-
kantietochten. Eer. dankbaar applaus
mocht hij voor deze geslaagde avond in
ontvangst nemen.
verschrikkelijke jaren in Japanse kam
pen doormaakte) begonnen zij dc nieuwe
school, die inmiddels tot een opleidings
school uitgroeide en moeder werd
de Oegstgeestcr HofdUckschool.
Vele leerlingen uit andere plaatsen dan
Leiden en Oegstgeest zullen met de an
deren zich de bescheiden figuur herin
neren. die de klas in zijn ban hield met
prachtige verhalen. Want bescheiden is
de vertrekkende meester altijd geweest.
Verenigingsbesturen deden, met uitzon
dering van de a.r. wijkkiesvereniging,
een vergeefs beroep op hem. „Ik houd
er niet van in het middelpunt te staan."
Tandarts
Toch zal dat volgende week op het
officiële afscheid wel gebeuren. Bestuur,
ouders en leerlingen zullen hem huldi
gen voor alles wat hij voor de Leidse
en Oegstgeester jeugd heeft gedaan.
Twee huldigingen staan hem nog te
wachten, zoals hij zelf zegt; „Voor ik
wegga, moet ik ook nog tweemaal naar
de tandarts, maar dat lijkt me heel wat
makkelijker."
Hij zal blijven meeleven met wat er in
Leiden cn Oegstgeest, waartoe hij kerke
lijk behoort, gebeurt. Oud-leerlingen van
lang vóór de oorlog en van daarna zullen
een genoegen doen hun levenssuccessen
mee te delen aan de rustende onderwij
zer in Surhuisterveen, die overigens niet
van plan is het hustig aan te doen. „Er
is nog veel werk in Friesland te doen",
zegt de man, die als vrijgezel zijn gewest
verliet, en er als vrijgezel zal terug-
Het leven begint
bij zestien
Gisteravond vertoonde de Alpheuse
filmclub in het Nutsgebouw de film
Immer, wenn der Tag beginnt. Voor Ne
derland heeft deze rolprent de titel Het
leven begint bij zestien, meegekregen.
Een jonge lerares die aantrekkelijk moet
heten, komt voor een klas met jongens
van een jaar of zeventien te staan. Twee
leerlingen worden hopeloos verliefd, één
van de jongens sterft, de ander gaat in
haar een plaatsvervangend-moeder zien
en de directeur wordt de bruidegom.
Tussen dit alles door worden pogingen
aangewend iets te laten zien van de goede
kanten van de moderne jeugd en van de
verdorvenheid van vele ouderen. „Heb
medelijden met de volwassenen", zo
klinkt het op een gegeven ogenblik. Maar
al mag hier dan iets waars in zitten, de
uitwerking van dit gegeven is van dien
aard, dat men in de rolprent niet veel
anders kan zien, dan wat pretentieloze
ontspanning, waarbij men echter zo nu cn
dan moet lachen op ogenblikken, dat bij
dc toeschouwer ernst wordt veronder
steld.
De jongelui spelen op voortreffelijke
wijze enkele blues.
Morgenavond wordt dc film nogmaals
gedraaid.
Citosa breidt weer
diensten uit
Na een belangrijke uitbreiding van dc
diensten van vorige week heeft dc auto-
busonderneming Citosa N.V. te Boskoop
met ingang van maandag jl. weer op
twee lijnen de avonddiensten belangrijk
uitgebreid.
Hierdoor zullen reizigers op dc trajec
ten LeidenAlphen a. d. RijnBodegra
venRee u w ij k —Goud aWaddinxveen
BoskoopLeiden fn de avonduren wat
meer armslag in gaan en komen hebben.
Vanuit Gouda gaat nu om 21.50 uur
ïen bus, die over Waddinxveen en Bov
coop naar Leiden gaat, waarna om 22.50
jut cn 23.50 nog bussen rijden met als
ïindpunt Boskoop. Omgekeerdvan Lei-
ien naar Gouda gaat de laatste bus om
21.04. om 2139 uit Boskoop en om 21.45
uit Waddinxveen. Daarna gaan uit Lei
den met als eindpunt Boskoop nog bus
sen om 23.04 uur op alle werkdagen en
om 2336 op zaterdagen, zon- en fccst-
Van Gouda naar Bodegraven (over
Reeuwijk) worden weer bussen ingelegd
om 20J5 en 22.15 uur, met als eindpunt
Leiden. Omgekeerd van Leiden via Bo
degraven naar Gouda rijden weer bus
sen om 2033 en 2133 uur, die respectie
velijk om 21.30 en 2230 uit Bodegraven
vertrekken.
Voorts wordt alleen op werkdagen de
dienst ingelegd, die reizigers uit Bode
graven naar Gouda vervoert, t.w. 2330 u.
De dienst BoskoopReeuwijk (dorp)—
Gouda krijgt weer uitbreiding door de
bus, die om 21.50 uur uit Boskoop en om
22 uur uit Reeuwijk (dorp) vertrekt. Van
Gouda'Reeuwijk (dorp)Boskoop kan
men zioh door middel van een bus ver
plaatsen, die op werkdagen om 22.50 en
op zon- en feestdagen om 2130 en 2330
uur uit Gouda vertrekt.
Met de uitbreiding op de lijn Boskoop
Reeuwijk (dorp)Gouda v.v. ka de fre
quentie op dit traject thans weer als
normaal worden beschouwd.
