OHRISTFUJ
KONING -
RICHARD
Veertig jaar naast de
christelijke school
Hongaarse
weinig
Jaarverslag 1958 lierv.
predikantstractementen
jeugd bezit
idealen
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Chinese Kerk
nog
leeft
Samenspreking staat en
kerk wordt hervat
r
Een buurman haalt
herinneringen op
In hel Christelijk Schoolblad
„Onze Vacatures" schrijft een
buurman over zijn leven veertig
jaar naast de school:
En ik woon er veertig
jaar naast. En al ben ik dan geen
onderwijzer, toch zou ik ook wel
eens een stukje in uw veelgelezen
blad willen schrijven, mijnheer de
redacteur.
Gisteravond had ik drie pas ge
slaagde H.B.S.-ers op bezoek. Ik
zeg: „Jongens, dat treft. Reken
eens voor me uit. Ik zet de
pootaardappels een halve meter
uit elkaar. Hoeveel heb ik er dan
nodig per ha?" Ik moest het wer
kelijk weten en de knapen vonden
het nogal eenvoudig. Ze waren het
eens: ik moest 9 aardappels per
m2 hebben, dat werd 10.000 x 9!
Och nee, in de opleiding zit het
hem ook al niet. Ikzelf heb zes
jaar de lagere school bezocht en
onze oude meester heeft me reke
nen geleerd en de oude spelling.
U moet me niet kwalijk nemen,
maar ik kan van die oude school
geen kwaad horen. Mijn jongste
zoon is nu geslaagd voor het toe
latingsexamen H.B.S. en ik heb
hem altijd met de sommen kun-
Mijn buurman praat veel over
vernieuwing, over zelfstandig wer
ken van zijn leerlingen. Die taal
versta ik. Ik denk aan mijn oude
rekenboekje Zelf denken en doen.
maakt en hij is de minste niet,
geloof ik. In de oorlog kwam hij
elke dag bij ons, toen gold voor
hem en voor de ondermeester:
Wij zaaien en wij maaien niet, wij
teren op de boer.
Onze school is een beste school.
Dat kan ik bewijzen. Toen onze
oude meester met pensioen ging,
kregen we meester Boonstra. En
pas toen werden we gewaar, hoe
erbarmelijk het onderwijs van de
oude geweest was. Meester Boon
stra liet me eens twee taalschrif
ten zien, nog van de oude meester
en toen liet hij zijn eigen schrif
ten er naast zien. Wat een ver-
De papierbak stond vlak naast
ons en ik gooide de twee slordige
oude schriften erin. Maar Boon
stra legde ze weer netjes in zijn
kast! Enfin, hij maakte na
twee jaar flink promotie naar een
stadsschool.
Toen kwam Hoofd no. 3, die
me in een vertrouwelijk ogenblik
hoofdschuddend vertelde, hoe wei
nig de kinderen bij zijn voorgan
ger geleerd hadden.
het onderwijs op hoog peil staat,
'tls alleen jammer, dat we er
geen twaalf in plaats van zes ge
had hebben.
Als je naast de school woont, ls
één ding gemakkelijk, we konden
veertig jaar lang onze klok gelijk
zetten bij liet uitgaan van de
school.
Of we nooit last gehad hebben
van de schooljeugd? Slechts één
keer werd van de speelplaats uit
een ruit van het dakraam inge
gooid. Boonstra zou de schuldige
wel uitzoeken. Binnen een kwar
tier kwam hij met de jongen bü
me. Wel vier, vijf kinderen had
den gezien, dat Henk het had ge
daan. Maar Henk, een wat achter
lijke jongen, ontkende koppig.
De volgende dag kwam Henks
moeder bij me. Niet om de ruit
te betalen, maar ze zei. dat Henk
helemaal overstuur was en maar
bleef volhouden, dat hij het niet
gedaan had. Achter ons huis
hebben we toen Henk met stenen
laten gooien, zo ver hij kon. Toen
kon ik voor Boonstra van Henks
onschuld getuigen, die jongen kon
lang niet zo ver gooien, van de
speelplaats tot de dakruit.
IS er een tijd geweest, dat de be
woners van ons büurhuis kwa
men en gingen als in een Kronie
kenhoofdstuk, Meester Roymans
is er nu al twintig jaar. Mijn
vrouw zegt, dat juffrouw Roy
mans zo nieuwsgierig is. Gister
avond stapte de juffrouw uit de
bus, beladen met pakjes. „Zie je
nu wel," zegt mijn vrouw, ,,ze
loert naar ons raam. om te kijken,
of ik wel achter 't gordijn sta."
Veel nieuws heeft de school in
die veertig jaar niet gebracht.
Wat vertelde de meester me van
morgen nog, zo over 't hek? Juf
frouw Zomers was bij hem ge
weest, met Hans. Die moest naar
de Mulo. Ik kon mijn oren niet
geloven, maar Roymans zei: ,,Ja,
die halve, die nog in klas drie
zit." De moeder zei: „Hans kan
wel niet leren, maar ze zeiden me,
dat leerden ze hem op de Mulo
Zie je, als dat not
gens iets uithalen,
zit
- 'rf 1 ff.
Liever leven dan
sterven voor
een overtuiging
AAN driehonderd leerlingen van
middelbare scholen in Honga
rije werd onlangs gevraagd of zij
bereid waren aan een executie deel
te nemen. De leerlingen warert
allen tussen de 17 en 18 jaar oud.
Deze vraag vormde een onderdeel
van een enquête, die gehouden
werd om na te gaan wat de nieuwe
generatie denkt en hoe' zij leeft.
De enquête kreeg grote bekendheid
toen het blad Elet es Irodalom de vragen
publiceerde en de antwoorden analyseer
de. De volgende vragen werden gesteld":
1. Wat is volgens jou de zin van het
het leven?
2. Wat is het doel van je leven?
3. Heb je een ideaal?
4. Welk levenslot acht je het beste, dat
van Galileï, die) zijn .wetenschappe
lijke ontdekking onder druk van Rome
herriep, of van Giordano Bruno.
5. Indien het lot (leven of dood) van
10 mensen geheel van jou zou afhan
gen, wat zou je dan doen?
6. Ben je bereid deel te nemen aai
executie van eenr gevangene.
7. Hoe denk'je over ongetrouwde i
Het blad geeft niet aan wat het juiste
antwoord op vraag zes is, maar het is
wel merkwaardig dat deze vraag juist
werd .gesteldtoen het bekend werd dat
in. Boedapest l50. jonge mensen werden
geëxecuteerd, omdat zjj deelgenomen had
den aan de opstand van'1956, Zij waren
ih' dé gevangenis 'vastgehouden tót zij de
wettelijke leeftijd'v4n 18 jaar hadden
bereikt 'en' konden worden gefusilleerd.
Volgens'het blad koos de grote meer
derheid- van-de jongeren het voorbeeld
van Oallileï, die zijn theorie over het
universum introk', toen hij voor de
Inquisitie wer'd gédaagd. Zij wilden
het voorbeeld van de Italiaanse filo
soof ~Brti.no''niet volgen, die verkoos
op de brandstapel te sterven in plaats
van zijn filosofische stellingen, die vol
gens de kerk van Róvie ketterij wa-
zn té herroepen'.'-
Het blad "Steekt zijn teleurstelling
ver de mening van deze jongeren
niet onder'stoelen of banken. Het'zegt
daf uit de antwoorden blijkt dat het
merendeel 'van de leerlingen een
makkelijk comfortabel leven verkiest
en alslevensdoel alleen heeft dë leuze:
„Leve de lol."
Deze uitspraken wekken teméër op-
zi'en. 'daar het' communistischregiem
irt. Hongarije 'nu 12 jaar lang het heft
ih' handën heeft, ep deze jóngeren
éenlïjk de eerste generatie vormen die
geheel onder communistische leiding
is opgegroeid ih de staatsscholen.
VERSCHENEN IS het jaarverslag
1958 van de kas voor de predi
kantstractementen in de Ned. Herv.
Kerk. Het vangt aan met de vermel
ding van personeelsmntaties in de
raad, waaruit wij noteren een waar
derend memoriam gewijd aan de heer
J. D. Dibbets Riemstra, overleden 4
dec. 1958, sinds 1950 lid van de raad.
Uitgegeven is in het verslagjaar aan
periodieke verhogingen aan predikan
ten 1.690.584.61 en aah kindergelden
1.151.787.23. Bij het opstellen van het
verslag waren er 14 predikanten die
wegens achterstalligheid van hun ge
meente over 1958 hun uitkering naar
diensttijd en kindertal niet of niet ten
volle ontvingen, tot een gezamenlijk
bedrag van 8.230.38.
Daarnaast waren er nog 10 predikan
ten, met een totaal bedrag van i
14.000 gulden, wier uitkering ook
Advertentie
R.-K. concilie op
8 december 1962
Volgens inlichtingen uit niet-officlële
bron m Vaticaanstad bestaan er plan
nen om het wereldconcilie van driedui
zend geestelijke leiders van de Rooms-
Katholieke Kerk op 8 december 1962
met een plechtigheid in de Sint-Pieter
te openen. Men verwacht dat een 2700
kardinalen, bisschoppen, abten en hoof
den van religieuze orden het concilie
zullen bijwonen. Verder zullen er enige
honderden theologen en deskundigen in
het kerkelijk recht aanwezig zijn.
Latijn zal de officiële taal van
concilie zijn.
Advertentie
Abdijsiroop (Akker-Siroop)
bij het eerste kuchje en u
verjaagt die gevaarlijke ziekte
kiemen. De 23 genezende be
standdelen geven hoest geen
schijn van kans.
ABDIJSIROOP
GMEPGBi/AAR,
Förmattiitif-
Friesland wenst
universiteit
De commissie tot onderzoek naar d
mogelijkheid en wenselijkheid van ht
ger onderwijs in Friesland heeft haar
tweede rapport gepubliceerd, waarin zij
tot de conclusie komt, dat het streven
gericht zal moeten blijven op de ves
tiging van een universiteit ln Leeuwar-
Ter voorbereiding daarvan zou de op
richting van een atheneum, waaraan
een prae-kandidatenopleiding van zweel
mogelijk faculteiten verzorgd zal wor
den, zeer aantrekkelijk zijn. Zo'n athe
neum zou geschikt zijn voor het in het
leven roepen van baccalaureaatsople.-
dingen, die voorzien in de toenemende
behoefte aan verkorte universitaire stu-
De commissie is van oordeel, dat de
door haar in haar eerste rapport aan
gevoerde argumenten voor de sticnting
van een instelling van hoger onderwijs
in Friesland door de beide landelijke
spreidingscommissies voor het hoger on
derwijs in Nederland niet op ook maar
enigszins steekhoudende wijze zijn weer
legd.
haat
1957 of voorafgaande jaren i
de reden geheel of ten dele
gelegd. Tegen het bedrag van
aandeel in de omslag dienden ói ge
meenten een bezwaarschrift in, waar
in er 15 zijn afgewezen.
Bijna 40 gemeenten waren in gebre
ke te betalen hetzij over 1958 of over
voorafgaande jaren, waaronder 1 sinds
1947. De administratiekosten bedroegen
in 1958 97.459.57 d.i. 7.2 pet.
totaal der uitgaven.
In 1958 is een aanvang gemaakt met
de voorbereiding van de periodieke her
berekening van de omslag en de
groepsindeling voor de jaren 1960-1964,
De herberekening van de omslag
en daaruit voortvloeiende herzie
ning van de omslagfactor was hei
geëigende ogenblik om enkele hiaten ln
de regeling van de predikantstracte
menten aan te vullen, voorstellen die
bereids zijn aanvaard.
Voorts is wat de betaling
kas betreft bepaald, dat de basis
■r de omslag, het ledengeld, in 1960
volgende jaren niet meer, zoals tot
dusverre, zal worden gevormd door het
aantal lidmaten, doopleden en geboor
teleden, maar enkel door het aantal
lidmaten en doopleden. Vele
laatste jaren terzake opgekomen be
varen zijn hierdoor weggenomèn.
Wat de betaling uit de kas betreft,
werd aan de uitkeringen toegevoegd
aanspraak op vakantiegeld, gelijk
4 pet. van de periodieke verho
gingen en kindergelden, gepaaid „mét
een gelijke vakantietoeslag over aan-
vangswedde en huishuur door dege
meenten rechtstreeks te verstrekken.
Tezamen met de sinds 1951 ingetreden
belangrijke wijzigingen brengt' dit' mé
de, dat de lasten voor 1960 hoger zijn
dan die voor 1959.
De Melanesische unie
Gaf mr. Bot inzicht
van regering weer
De heer Van de Wetering (chr. h.)
heeft minister Toxopeus gevraagd, of hij
heeft kennis genomen van berichten' uit
Canberra (Australië), volgens welke
staatssecretaris Bot de mogelijkheid heeft
geopperd, dat Nederlands en Australisch
Nieuw-Guinea in de toekomst zullen be
sluiten samen een onafhankelijke Mela
nesische unie te vormen.
Wanneer dit zo is, kan de minister
dan mededelen, of deze mening het
zicht van de regering vertolkt en moet
het uitspreken van dergelijke vérstrek
kende staatkundige ideeën op interna
tionaal niveau niet bevreemdend worden
geacht, zolang de Staten-Generaal hier
over niet zijn ingelicht, in elk geval
vóórdat bespreking met de vaste com
missie voor Nederlands Nieuw-Guinea
in de Tweede Kamer heeft plaats|ehad?
aldus vraagt de heer Van de Wetering.
Advertentie
LUSf U GRAAG EEN BORRELTJE
Eft,1
Beroepingswerk
d. Woude): E. J. Oomkes te Schiedam
W. Diepersloot te IJmuiden.
Beroepen te Den Bommel: J. Jeuring,
kand. te Emmen,
Aangenomen naar Erica: J. de Hoop,
kand. te Harderwijk.
Bedankt voor Eernewoude: J. de Hoop,
kand. te Harderwijk.
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal: te Bruinisse: H. Ligtenberg te
tötterdam-West en Chr. van de Woestïjne
a Barneveld.
Op zoek naar Sodom
en Gomorra
Een uit vier personen bestaande Ame
rikaanse expeditie onder leiding van dr.
Ralph E. Baney uit Kansas City, Mis-
i, is in Jordanië aangekomen om
poging te ondernemen op de bo
dem van de Dode Zee de verwoeste
bijbelse steden Sodom en Gomorra op
te sporen.
De expeditie is voorzien van al het
nodige materieel, waaronder moderne
apparaten voor het duiken en het foto
graferen onder water. Zij staat officieel
bekend als „Baney's Dead Sea Diving
Expedition", en krijgt de steun van de
Jordaanse regering.
Baney, een baptistisch predikant is di
recteur van „The Holy Land Christian
Approach Mission".
Uniecollecte
Lijst 18 van de jaarcollecte voor de
scholen met de Bijbel bevatte de vol
gende bedragen:
Delfzijl ƒ879,80; Farmsum ƒ273,50;
Godlinze 146,50; Hoogkerk ƒ527,75;
Kielwindeweer ƒ220,75; Onstwedde
271,50; Opende 163,Sauwerd
ƒ499,50; Zuidbroek ƒ266,50; Arum
267,50; Bergum ƒ618,30; Bornwird
ƒ195,—; Eestrum ƒ304,—; Gorredijk
ƒ397,25; Harlingen ƒ901,13; Hemelum
ƒ133,25; Lollum ƒ250,40; Oosterbierum
ƒ209,20; Oudwoude ƒ185,25; Wanswerd
ƒ820,Beilen ƒ676,Coevorden
ƒ1.124.85; Dwingelo 555,—Een 180,50;
De Krim ƒ200.— Totaal van 450 locale
Comité's ƒ262.857,51. Vorig jaar:
232.717,27.
In Engeland is op 65-jarige leeftijd de
anglicaanse bisschop van Blackburn*
dr. W H. Baddley, overleden. Hjj heeft
een ongewone loonbaan achter zich.
Reeds op de leeftijd van 38 jaar werd
hij tot bisschop van Melanesië gewijd.
Toen de Japanners oo de Salomon-
eilanden landden, vlnohtte hij het
woud ii> en leidde daar met een arts
een verborgen ziekenhuis voor gealli
eerde soldaten. Hij werd door de Ame
rikaanse regering onderscheiden. Na
de oorlog werd bfj bisschop ovei
Engels bisdom.
„En het geschiedde toen Hij op sabbat in het huis van een
der hoofden van Farizeeën kwam om brood te eten, dat zij
nauwkeurig acht op Hem sloegenZo begint Lucas li
en het lijkt niet meer dan een situatieschets om wat volgen
gaat te belichten. Maar ook die situatieschets verdient aan
dacht.
Immers, niemand beter dan Jezus kende de bittere vijand
schap dezer Farizeeën jegens Hem toch verkeerde Hij te
midden van hen, nam Hij zelfs hun uitnodiging tot een maaltijd
aan. Er was wat wij zouden noemen sociaal verkeer" Jezw
deed niet aan een opsluiting in het isolement. Ook al wist Hij
dat dat sociale verkeer door Zijn tegenstanders gezocht werd
met bijzonder onsociale bedoelingen!
In dit milieu bleef Jezus zichzelf het lijkt haast te vanzelf
sprekend, zo vanzelfsprekend, dat het niet vermeld behoeft
te worden. Maar is het ook zo vanzelfsprekend voor ons die
willen gaan in Zijn voetstappen? Midden in de wereld staan
is goed, is nodig maar weet dat men „acht op u geeft". Sta
in de wereld zo dat men u herkennen kan als een volgeling
van Jezus. Als een christen die een boodschap heeft.
VERANDERENDE MAATSCHAPPIJ
Rijstchristenen
keerden de kerk
de rug toe
TOENde Raad voör dé Zen
ding - van de Amerikaanse
methodisten voor een jaarverga
dering in de stad Buck Hill Falls
bijéén was, heeft hij in- het bij
zonder kennis kunnen nemen van
de omstandigheden waaronder
de kerk in Ghina verkeert.
De secretaris-géneraal van de
taad heeft onlangs een uitgebrei
de reis gemaakt door landen die
grenzen aan Rood-China. Hij
heeft in het bijzonder métériaal
pver de Chinese kérken verza
meld.
„Het bclangrljksteis wél dat wij er steeds
aan -moeten denken dat ondanks' het
geweldige lijden dat zij heeft moe
ten doormaken de Kerk van - China
nog altijdleeft," vertelde hij. „Zij
heeft zich vaak onderworpen aan de
politieke en economische eisen van
de staat, maar zij is blijven bestaan.
Geen man of vrouw durft het aan om
zich onder de huidige omstandighe
den een christen te noemen, tenzij
hij of zij werkelijk leeft uit het geloof.
Al de rijst christenen uit het verleden,
mensen ^ie zich bij de kerk aansloten
omdat zij er beter van dachten te
worden, hebben de kerk de rug toe
gekeerd. Dit moeten we goed voor
ogen houden - als we lezen dat er
nog altijd 70.000 methodisten en
minstens 700.000 andere protestanten
het geloof trouw gebleven zijn."
52
Laat dat, riep de Schot, of ik zal u tegen de
grond vastspijkeren, wie u ook zijn mag.
Reeds had hij zijn lange lans gegrepen en maakte
zich klaar om die als een werpspies naar de zwarte
gedaante te slingeren, toen hij het wapen beschaamd
weer liet zakken, merkend hoe de onbekende op
eens uit de schaduw in het maanlicht trad. zodat
hij tot zijn verbazing een kleine, wanstaltige man
zag. waarin hij schier onmiddellijk de zonderlinge,
mannelijke dwerg herkende die hij niet lang gele
den in de kapel van Engaddi had ontmoet. Verrast
Saf hij zijn hond bevel te zwijgen en direct keerde
et dier naar de standaard terug en ging daar
knorrend liggen.
Toen de dwerg dit merkte begon bij hijgend de
heuvel te bestijgen, nam de kleine boog in de lin
kerhand en bereikte de top, een waardige houding
aannemend en Sir Kenneth zwierig de rechter hand
toestekend. Toen de ridder geen aanstalten maakte
om de uitgestoken hand te kussen, kwam een boze
blik in de ogen van de bochel en hij nep kwaad:
Krijgsman, waarom bewijst u Nebectamus de
hulde niet die men hem verschuldigd is? Weet u
al niet meer wie ik ben?
Grote Nebectamus, antwoordde Sir Kenneth,
wie u eens ontmoet heeft kan u nooit meer verge
ten. Vergeet echter niet dat ik hier op wacht sta,
zodat ik niemand het recht mag verlenen deze plek
te betreden. Laat het u dus volstaan dat ik mij
aan uw waardigheid onderwerp door u iets te laten
doen wat ik van niemand anders zou dulden.
Goed. zei nu de dwerg, ik zal het u niet kwa
lijk nemen, op voorwaarde dat u mij terstond ver
gezelt naar iemand die mij heeft gestuurd om u te
halen^rote ^eer, antwoordde de ridder, ook daarin
kan ik u niet terwille zijn. Ik heb bevel gekregen
?m tot het aanbreken van de dageraad bij deze
anier te blijven. Ik verzoek u dus mij met rust
te laten.
SIR WALTER SCOTT
Hij keerde zich om en maakte aanstalten om een
korte wandeling over de platte top te maken, maar
de dwerg Liet hem zo gemakkelijk niet ontsnappen:
U moet mij volgen, zei hij krijsend, omdat het
uw plicht is. Ik beveel u dit in de naam van
iemand wier schoonheid zelfs de geesten verblindt
en wier grootheid alle andere zaken overschaduwt.
Deze woorden verrasten Sir Kenneth en een
vreemd voorgevoel maakte zich van hem meester.
Niettemin slaagde hij er in zich te beheersen en.
zei schamper: Laat eens horen, Nebectamus, be
doelt u misschien de schoonheid van de vrouw die
ik samen met u de vloer van de kapel zag vegen?
Hoe waagt u het zo iets te zeggen? riep de
dwerg verontwaardigd. Duizendmaal neen, hoe hoog
u ook wordt geëerd, u zult nooit de aandacht ver
dienen van haar voor wier hoge troon zelfs konin
gen dwergen lijken. Maar zie hier of u het teken
herkent dat ik heb meegebracht. En laat mij dan
weten of u bereid bent het bevel op te volgen of
Dit zeggend legde hij in Sir Kenneth's hand een
ring met een robijn van grote waarde, die deze
zelfs in het zwakke maanlicht direct herkende als die
van de hoogedele jonkvrouw aan wiens dienst hij
zich had toegewijd Als om de laatste twijfel uit te
schakelen was aan de ring bovendien een klein
vleeskleurig lint gebonden. HIJ. wist dat dit de ge-
liefdekleurva'ri 'zijn'bémindè was, want zelf had
hij in tornooien meer dan eens- de vleeskeur aan
genomen om die boven alle andere te vereren.
Hij stond sprakeloos 'met het bewijsstuk in de
hand, tóen de dwerg triomfantelijk vervolgde: Wel
nu, weigert u nog mij te,volgen? Twijfelt u nog als
ik Zeg aat ik Arthur van Tintagel bén en het recht
heb bevel- te voeren oyer alle ridders van Engeland?
In naam van alles wat mij heilig is, wie stuurt
u met dit teken? vroeg Sir Kenneth, noem mij de
persoon en. zeg mij de-.juiste inhoud van uw bood
schap, En pas op uw woorden, want dit is geen
onderwerp voor scherts.
Dwaas die y bent, antwoordde, de dwerg, wat
wilt u meer dan het teken van een prinses, u
bracht door èen koning? Volg mij, want elke
nuut oponthoud is'êéh misdaad tegen uw plicht'
gehoorzaamheid!
Goede Nebectamus, hernam de ridder, weet
mijn dame waar en met welke 'opdracht ik de
nacht doorbreng? -Weet zij dat niet enkel mijn le
ven maar meer nog; mijn eer er mee gemoeid is?
KarLzij..ivensen dat,ik mij aan een bevel zou ont
trekken? Dit alles lijkt mij onmogelijk. Het komt
mij voör als wil.de prinses de_ spot drijven met
eèn arme dienaar, te méér daar zij. zulk een bode
Denk wat u wilt, riep Nebectamus, mij Tfan
het niet- schele" of zich tén opzichte van haar
als een tróuw of als een lafhartig ridder gedraagt.
Vaarwel dus!
Neen, blijf, blijf, riep- S'r Kenneth met na
druk, beantwoord nog één vraag: bevindt de dame
die u gezonden heeft zich dicht bij deze plaats?
W-at heeft dat er mee te maken? grijnsde de
dwerg,-moet getrouwheid gemeten worden met me
ters en, mijlen? Maar 'goed, om u ter wille te zijn
kan ik zeggen dat zij slechts een boogschot van hier
vandaan is.
Iifi-'.. Wordt vervolgd
Dr. Jones, die zijn mededelingen voor
al baseerde op gesprekken met men
sen die nog maar onlangs uit China
zijn gevlucht of door China hebben
gereisd, beschreef de politieke en e
nomische omstandigheden van
land als „verward", maar voegde
aan toe: „We behoevën er echter n
welijks aan te twijfelen dat de ov_.
heid de gehele bevolking volkomen
onder controle heeft. De mensen le
ven nog stèeds in de gespannen ge
voelssfeer ontstaan door de politieke
propaganda die zich richt op snelle
industrialisatie en een economische
omwenteling.
Als de belangrijkste ontwikkeling bin
nen de kerken noemde hij de „vrij
willige" vereniging van kerken. „Ter
wijl het nog te vroeg is om nu reeds
te zeggen wat dit inhoudt," zei dr.
Jones „ziet hét er naar uit dat het
Wel het einde betekent van alle
schillende kerkgenootschappen
voorheen in China werkten".
Ede krijgt tweede
streek-lyceum
Naast het Marnix-college wordt in
Ede nu een tweede streek-lyceum voor
de Zuidwest-Veluwe gesticht. Vrijdag 12
februari is de vereniging tot het stich-
een christelijke school voor
officieel opgericht. De school
zal 1 sept, van dit jaar de deuren ope
nen van voorlopige klaslokalen in de
buurt van het station Ede-Wageningen.
Als grondslag voor de vereniging werd
genomen: De Heilige Schrift als Gods
onfeilbaar Woord, naar de belijde-
de kerken der reformatie hier
te lande zoals deze is vastgelegd i
drie formulieren van enigheid.
Rapporten van het economisch Tech
nologisch Instituut te Arnhem
Plannings-commissie van de Bond voor
christelijk v.h.m.o. hebben uitgerekend
dat door de snelle ontwikkeling van de
bevolking in 1965 ongeveer 1600 kinde
ren voor middelbaar onderwijs beschik
baar zullen zijn, waarvan de overgrote
meerderheid voor christelijk onderwijs.
Volgens deze rapporten is er plaats voor
twee of drie scholen. Het Marnix-college
werd vlak voor de oorlog geopend;
die tijd was er geen middelbare
school in Ede.
Kerkbouwactie der
Christ. Ger. kerken
De kerkbouwactie, die de Christe
lijke Gereformeerde Kerken hebben
gevoerd, is thans vrijwel beëindigd.
De kerken hebben een bedrag van
173.644,36 bijeengebracht. Deze ge
meenten omvatten 54.785 zielen, zodat
gemiddeld per persoon een bedrag
van 3,17 gecollecteerd werd, terwijl
2,— gevraagd was.
HER EN DER
Bisschop James P. Davis, de rooms-
katholieke bisschop van San Juan,
heeft vandaag bevestigd, dat de apos
tolische nuntlns van de Dominicaanse
republiek wellicht naar Amerikaans
grondgebied zal verhuizen. Maar hij
verwierp de bewering dat deze stap
het gevolg zou zijn van wrijvingen
tussen de regering van generalissimo
Rafael Trujillo en de kerk aldaar.
ÜIJ de populaire socialistische pro- ke maatstaf wordt gehanteerd?
paganda spreekt men nog her- Massaproductie en consumptie, méér
haaldelijk over de „kapitalistische" dan winstbegeerte, werd het grond-
maatschappij, waarin wij zouden le- beginsel van ons hedendaags econo-
ven. misch handelen. Dit heeft, volgens.
Dr. Banning echter is, blijkens zijn Banning, verstrekkende gevolgen
jongste sociologische studie „Maat- ook voor het denken en geloven der
schappij, Kerk en Evangelie", van mensen. Niet de enkeling, maar de
oordeel, dat men „met een eerlijk collectiviteit en de bevrediging van
geweten ons huidig economisch stel- haar behoeften staan het eerst in de
sel niet meer kapitalistisch kan noe- aandacht.
men". Hij wijst op een reeks van Banning constateert een onbevredigd
feiten ten bewijze van deze door gevoel, dat er iets toch niet klopt,
hem geponeerde stelling. Dat gevoel ls et* niet alleen bij ar-
Overheidsbedrijven zijn noodzakelijk beiders, maar ook bij managers, over
geworden, en door alle groepen aan- de wijze waarop het arbeidsproces
vaard. De interventie van de staat reilt en zeilt.
is wel wat de grenzen betreft, niet Dan komen de enorme verschillen!
wat het beginsel aangaat, in discus- in levensstandaard tussen de vol-
sie. De stelling, dat particulier be- ken. „De strijd tussen de klassen in
zit voorwaarde is voor bestaansze- Europa maakt plaats voor de strijd
kerheid, wordt uitgehold, o.a. door tussen rijke en arme, bezittende en
het verzekeringswezen, dat aan de bezitloze continenten". Hierin lig-j
behoefte aan bestaanszekerheid in gen enorme zedelijke problemen, aan
belangrijke mate voldoet. Of men welker oplossing de christenen en de
reeds zover gevorderd is, dat men christelijke kerken hebben mee te
economische crises kan voorkomen werken. De vraag moet beantwoord:
durft de schrijver niet te verklaren, wat is de inhoud van de christelijke,
„Wel schijnt het, dat men ze in ze- bijbelse gerechtigheid, die van de
spelling om te zeggen, dat ook bij vervolgt Banning, in de veranderde
zekere liberalisatietendensen
terugkeer tot de liberale, individua
listische, op privaat bezit der onder
nemers berustende economische or-
situatie nieuwe zedelijke problemen
voor. Hij noèmt de bevolkingsont
wikkeling, de ontvolking in sommige
staten van het platteland, de ver-
de uitgesloten is; daarvoor waren oudering van dé bevolking, de spe-
de interne krachten, die het stelsel cialisatie, mechanisatie en automa-
pleidooien horen voor een pluralisme De vraag dringt zich op: ligt inder-;
in de ondernemingsvormen, waarbij daad de zin van onze arbeid, van ons
worden stellingen gehoord, dat coör- Verwante vraag komt van andere)
dinatie in de plaats moet treden van zijde. Uit de praktijk van het ar-
verkiezen boven de particuliere on- streeft naar „humanisering
dernemingsvorm, in welke gevallen arbeidsverhoudingen". Daarbij staat
verdient liberalisatie de voorkeur? men voor de oeroude vraag: wat
De discussie is veel meer zakelijk dunkt u van de mens? Er is behoef
te aan een concreet-praktisch ant-;
woord.
Banning richt ook zijn blik naar de
Voorop staat de vraag: wat is het cultuur en naar de politiek. Maar wij
doel van het economisch handelen? hebben reeds genoeg geciteerd. Wij
Zeker niet meer alléén het maken stellen ons nu voor eerst enige op-
van winst. In de ethiek der bedrijfs- merkingen te maken over het be-
leiding komt naar voren het motief toog. Banning is geen geestverwant
van dienst. De vraagstukken van de in engere zin. Hij is wel een man van
verdeling (van winst, van nationaal zedelijke ernst naar wiens woord het
inkomen) zijn aan de orde. Maar wel- de moeite waard is te luisteren.
Pools bisschop
werd met verlof
gestuurd
TNE Rooms-katholieke bisschop Czes-
law Kaczmarek nit Kielce, een
uitgesproken anti-communist, is vol
gens gewoonlijk betrouwbare kringen
in Warschau om „gezondheidsrede
nen" voor onbepaalde termijn met
verlof naar een plaats in de bergen
vertrokken.
Zijn vertrek uit zijn bisdom was
de absolute voorwaarde die de Poolse
regering stelde alvorens in te stem
men met heropening van de bespre
kingen tussen kerk en staat ovr
vraagstukken waarover diepgaande
meningsverschillen bestaan.
Onlangs werd in kerkelijke kringen
gezegd dat kardinaal Wyszynski na de
geheime besprekingen die di commu
nistische leider Gomoelka op 11 januari
met de primaat voerde bisschop Kacz
marek ertoe zou overhalen een „ge
zondheidskuur" te ondergaan.
De 65-jarige
geleden naar K
bergte gegaan.
Zijn vertrek effent de weg voor
formele besprekingen tassen kerk en
staat op een bijeenkomst van de ge
mengde commissie die in december
1956 werd ingesteld. Verwacht wordt
Jaarvergadering van
v.g.l.o.-groep P.C.O.V.
De v.g.l.o.-groep van de Protestants
Christelijke Onderwijzersvereniging
houdt op 27 februari de jaarvergadering
in Esplanade te Utrecht, Dr. L. J. Men-
ges zal spreken over Enkele psycholo
gische aspecten van het v.g.l.o.
dat deze commissie, die achttien j
maanden geleden voor het laatst j
vergaderde, binnen enkele dagen
bijeen zal komen.
De toenemende spanning tussen kerk
:n staat in het afgelopen jaar werd
weerspiegeld in een golf van aanvallen
de pers over verschillende „misbrui-
i van rechten" door de kérken over
haar houding inzake geboorteregeling.
In juni 1959 wilde de regering hem
et meer „erkennen" om wat men'
noemde zijn „belediging van niet-gelovi-
gen en het „aannemen van een vijan
dige houding jegens de staat". Voorts
werd hij beschuldigd van het uitoefenen
van scherpe kritiek tijdens een preek op
het optreden van communistisch China
tegen de Rooms-Katholieke Kerk.
Schreeuwend
tekort aan verple
gend personeel
Directie en bestuur van de Stichting
Vrederust te Bergen op Zoom kampen op
het ogenblik met een ernstig tekort aan
verplegend personeel, voornamelijk ver
pleegsters voor de vrouwenafdelingen.
Het gaat hier zeker om een dertig veer
tigtal meisjes die nodig zijn om te voor
komen dat een der paviljoens moet
worden gesloten, hetgeen betekent dat
zeker zestig tot zeventig patiënten naar
huis moeten worden gestuurd. De inrich
ting „Vogelenzang" te Bennebroek is al
tot deze droevige maatregel moeten over
gaan. Er is nu een beroep gedaan op
predikanten om waar zij met de vrouwe
lijke jeugd in aanraking komen, op cate
chisaties. verenigingen etc., haar op te
wekken dit prachtige en noodzakelijke
werk van christelijke barmhartigheid aan
te pakken Werktijden en salarissen zijn
op het ogenblik wettelijk geregeld, zodal
geen te grote inspanningen gevergd kun
nen worden. Vrederust heeft hoop dat
er nog meisjes zijn die aan deze dringen*
de oproep gehoor zullen geven, zodat de
inrichting haar werk kan voortzetten.
