Alle recht past zich aan aan
de geest des tijds
In Papoea leeft sterke
naar het nieuwe
drang
Sport uitermate belangrijke vorm
van cultuuruiting
Psychologische aspecten
van de emigratie
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
MAANDAG 8 FEBRUARI 1960
voor loeiden
ng Maandag
en Hotel Central, 8 uur: Ned. Ver. Chr.
nt Handelsreizigers, W. Kamp over Verkoop-
er techniek, -takitiek.
de Dr. A. van Voorthuijsen&ohool, 8
en ouderavond.
rg Den Burcht, 8 uur; Jiergearkomste
Selskip Fryslan-
Den Burcht, 7.30 uur; Feestavond vijf-
11tienjarig bestaan Markt-, straat- en ri vier -
ïcr) handeL
rs- Oegstgeest, Bovenzaal Geref. kerk,
8 uur; Gerei vrouw'en vereniging, i
D. GraaCland-Nijman over; In en o:
Jeugdhaven.
Dinsdag
Stadhuis, 2 uur; Raadsvergadering
Schouwburg, 8 uur: Rotterdams Toneel
met 'n Hete Zomeravond, voor K.
Stadsgehoorzaal, 7.30 uur: Tien jaar
Jong en Jolig.
Oegstgeest, zijzaal Willem de Zwlj-
genkenk, commissie voor buish.- en
zinsvoorlichting, Peulvruohtenavond.
Woensdag
Rehobotih, 8 uur: Ver. tot Bevordering
der Belangen van Slechthorenden, mevr
0. D. C. Idenburg Siegenbeekvan Heu-
lekom, filmlezing over Centraal-Afrika.
Rijksmuseum van Geologie en Minera
logie, 8 uur: C. J. Overweel over De vul-
canologische geschiedenis van de Vesu-
Rij ksmuseum van Volkenkunde, 3
dr. A. A. Trouwborst over Een volken
kundig onderzoek in Boeroendi, Centraal-
Afrika.
Stadsgehoorzaal, 7.30 uur: Tien jaar
ire,; Jong en Jolig.
Kerkzaal Acad. ziekenhuis, 12.501.
ur: Middagpauzebijeenkomst.
Oegstgeest Hofidyckschool,
Rijnsdorp over Het kind als vader v:
de kunstenaar
Raadhuis, 7 uur: Gemeenteraad.
Endegeest 7-30 i
met microcabaret Koldera-do.
Donderdag
Het gulden Vlies, 8 uur
reiking jonggezel zetters
Het gulden Vlies, 8 uur
ring A.V. Holland.
ur: Het Residentie-
Kakschool, 8 uur: Cabaret Jan Blaaser.
Vrijdag
Rijksmuseum voor Volkenkunde, 8
Ned. Bond van oud-strijders, luit. S.D.
W. C. Lemaire met praatje over Kon.
Marine.
Geref. Jeugdhuis, 8 uur: Arjos leden
vergadering.
Pieterskerk, 7.15—7.50 uur: Avondgebed.
Zaterdag
Schouwburg, 8 uur; De Plankemiers uit
.Naaiden met De geborduurde bal, door
|S. I. Hsiung.
Foyer Stadsgehoorzaal, 8 uur: Propa-
ganda-contactavond reserve-gemeente-
politie.
Films
Casino 2.30 en 8 uur, zaterdag 2.30, 7
915 uur): Het licht aan de overkant
(18 jaar); woensdagmiddag: Iedere minuut
idertelt. Voorstelling voor scholieren; don-
ronjderdag: Paris Canaille.
neJ Lido (2.30, 7 en 9.15 uur): De onzicht
bare spion slaat toe (18 jaar); donderdag
middag: Iedere minuut telt. Voorstelling
ynalvoor scholieren.
L d| Luxor (2.30, 7 en 9.15 uur): Tempest (14
jaar); woensdagmiddag: Iedere minuut
telt Voorstelling voor scholieren.
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur): Animeer-
I meisjes (18 jaar); donderdagm
i Iedere minuut telt. Voorstelling
(scholieren.
l| Studio (2.30, 7 er
cents coups (14 ja;
9.15 uur): Les quatre
r).
9.15 uur): Slaap-
jkamergeheimpjes (18 j
Apotheken
Geopend apotheek Herdingh en Blam-
jken, Hogewoerd 171, teL 20502.
Tentoonstel!! ngen
Museum voor Volkenkunde: Ook dit
sseiis JaPan- 28 februari I960.
'jjïï JeugaDiDUotneek, leeszalen en bibli
ichetlieek Reuveris, Plantage 6: maanda
^jj,dinsdag en donderdag van 4 tot 5.30 u..
va,woensdag en zaterdag van 12 tot 4.30 u
eket01 vrijdag (speciaal voor de grotere
zo'fleugd) van 6.30 tot 8.30 uur "s avonds,
nlel Pilgnmfathers-huisje, Boisotkade Z.
„eeielke ^dag geopend van half 10 tot 12 en
Legermuseum „Generaal Hoefer", Pest-
prlnjhuislaan 7- elke dag geopend vaD ,0—5 u
zijn; Rijksherbanum, Nonnensteeg 1: elke
ziddag geopend van 8.30 tot 1230 en vao
idig|2 tot 4 uur (behalve zaterdagmiddag)
uit Rijksmuseum voor Oudheden, Rapen
coüburg 28: elke dag geopend van 10 tot 4 u
Academisch-Histonsch museum Rapen
burg 72, elke dag geopend van half 10 tot
half 1, uitgezonderd op dinsdag en vrij
dag van 2 tot 5 uur
va. Archeologisch instituut, Rapenburg 26
;hriielke da8 algemene studiezaal en uitleen-
in rerjkhotheek tot 5 uur (behalve zaterdag
(geiP'ddaS)
ovc Contactbureau voor afgestudeerden
eei'Rapenburg op maandag, woensdag en
slijkpijdag geopend van 10 tot 12.30 en van 2
rstaf Bibliotheek universiteit, Rapenburg 74,
euwielke dag algemene studiezaal en uitleen
we ihfdeling, geopend van half tien tot hall
men*, op zaterdag tot 5 uur
jinelt Prentenkabinet, Kloksteeg 23, elke dag
i h«van 2 tot 5 uur
sy.' Hortus Botanicus Rapenburg, elke dag
Khcageopend van 9 tot 12 en van 2 tot 4 uui
cheRna l april tot 5 uur)
"j i Geologisch en mmeralogisch museum
Garenmarkt lb: elke dag geopend van
d2fü tot 12 van 2 'o* uur.
Tal Gravesteen, Pieterskerkhof 6, juridisch
en ii^udiecentrum, elke dag te bezichtigen
hetussen 9 en 1230 en van 2 tot 5 uui
heellhefst in de vakanties), concierge: Kolf
ig iifciakersteeg 16a
en 7 Leeszaal en bibliotheek Reuvens, Bree-
•treat 27, maandag en woensdag van I
van 7 lot 9 uur; dinsdag en
)ruri?onc'€rdaS van 1 tot 5.30 uur; vrijdag van
ittlnr0 101 530 en van 7 tot 9 uur, zaterdag
led*?'40 10 tot 530 uur.
en B Inlichtin o kantoor V.V.V., Steenstr
bijgflb: elke dag geopend van 9 tot 5 uur, op
jkvitaterdag tot 1 uur
^mi» opgaven gelden niet
a feestdagen).
Dies-oratie Leidse universiteit
Prof. Jonkers: Onze eigen
bewogenheid vinden wij
in het recht terug
ELK JAAR WEER, als de Leidse universiteit haar verjaardag viert ei
hoogtepunt van deze viering is aangebroken bij het uitspreken va
dies-oratie door de rector magnificus, wordt op schrijnende wijze het gemis
gevoeld van een auditorium maximum, een eigen, stijlvolle aula onder
versitair dak. Een kamer in eigen huis, waarin plaats is voor kleine maar
ook grote plechtigheden van de civitas academica. Wanneer men jarig is,
viert men dit feest thuis, niet bij een ander. Doch 's lands oudste universi
teit moet het hoogtepunt van haar verjaarsfeest vieren in een stijlloze ge
meentebehuizing, waarin zelfs geen stoet van getabberde hoogleraren, met
en zonder cappa's van ere-doctoraten, enige sfeer van oude glorie en w
digheid vermag aan te brengen.
In aanwezigheid van curatoren, de Academische Senaat, hoogleraren,
vertegenwoordigers van studenten-faculteiten, leden van de wetenschappe
lijke staf, studenten, oud-alumni en voorts vele andere belangstellenden,
heeft vanmiddag in de Stadsgehoorzaal de rector magnificus der Rijksuni
versiteit te Leiden, prof. mr. J. E. Jonkers, de traditionele oratie uitgespro
ken, ter gelegenheid van de 385ste verjaardag der Hogeschool. Een oratie,
die tot onderwerp had: „Het recht in beweging".
Prof. Jonkers begon zijn rede met erop
te wijzen dat recht in concrete, d
rechtspraak, en recht in abstracte, c
wetgeving, lang niet altijd absoluut recht
zijn. Het geschreven recht, dat van huis
statisch is, is niet bij machte het ganse
cn in zijn volheid en voortdurende
wisseling te grijpen, zelfs niet in
heden, laat staan in de toekomst. De rech
ter met zijn dynamiek kan hier wel
hulp komen, doch ook aan deze hulp zijn
grenzen gesteld. Vrouwe Justitia koket
teert gaarne met een harer grootste char-
de rechtsvinding, maar ook deze i
ondanks haar belofte, niet altijd in sta;
het recht te vinden.
Geen nulliteit
:chter heeft weet van zijn geboi
denheid. Hij kan er maar niet op los
rechtspreken. De wet vermaant hem ook
"n dit opzicht. Hij moet volgens de
•echtspreken; hij mag in geen geval de
innerlijke waarde of billijkheid der
beoordelen. Hoewel met begrip
heeft de rechter in
tspraken zich terecht niet laten degi
deren tot een nulliteit, die slechts u
in herhaalt de woorden van de
Gevoelig voor de geest des tijds,
ontdekt hij als kind van zijn tijd
nieuwe waarden in geschreven
woorden, die hij met dezelfde wet in
de hand was voorbijgegaan. Hij is de
trait d'union tassen vroeger en nu.
Zo gaf hij redenerend en interprete
rend een ongekende vlucht aan het
kort geding, zonder dat er ook maar
één woord in de wet veranderd
werd. De aanvankelijke benepen op
vatting omtrent de onrechtmatige
daad, die aanleiding had gegeven tot
vele onbevredigende vonnissen, blies
hij nieuw leven in door zich bij de
uitleg dezer woorden los le maken
van het enge begrip „onwetmatig-
heid", en daarin mede een plaats in
te ruimen voor het ongeschreven
recht. Het ongeschreven recht,
dat een filosoof-jurist karak
teriseerde als „het ongeschrevene in
het geschrevene".
De rector magnificus stond vervolgens
stil bij het beginsel „nulla poena sine
lege", dat een belangrijke mijlpaal is ge-
de geschiedenis van het straf
recht. Het maakte een eind aan het te
recht gehate arbitraire strafrecht, dat
leidde tot willekeur en onrecht. Tn het
strafrecht gaat het veelal om ons hoogste
rechtsgoed: de vrijheid en zelfs het leven.
De strijd om de verankering van dit be
ginsel in de wet is bloedig geweest
ligt derhalve in de lijn der rechts
ontwikkeling. dat de uitleg der strafwet
afkondiging van dit principe aanvan
kelijk eng is geweest. In de loop der tij-
j ruimer geworden. De rechter
streeft, ondanks het zich gebonden w
de wet, naar haar zin en het recht-
rdige oordeel. Alle recht, geschr
ongeschreven, past zich aan aai
geest des tijds. Het recht is evenzec
■tdurende beweging als de samenle-
Zo leert de ervaring, dat het he
el van art. 1 van het Strafrecht, hoe
belangrijk op zichzelf, niet het één en a
Algemene beginselen
In deze richting heeft zich ook het n;
tionale en internationale strafrecht ont
wikkeld. In het Verdrag van Rome
1950, geratificeerd in 1953, waartoe vijftien
Europese landen toetraden, vindt men de
beginselen van art. 1 van het Strafrecht,
op internationaal niveau gebracht, te
rug. Echter niet in de absolute zin van
het Nederlands wetboek. Art. 7 van het
verdrag luidt: „Niemand kan worden
veroordeeld wegens een handelen of
nalaten, dat geen strafbaar feit naar
nationaal of internationaal recht uit
en tijde dat het handelen of het
nalaten geschiedde. Evenmin zal een
'zwaarder straf worden opgelegd dan die,
welke ten tijde van het begaan van het
strafbare feit van toepassing was. Doch
het tweede lid maakt uitdrukkelijk een
uitzondering. Immers, het artikel staat
niet in de weg het vonnis en de straf
van iemand, die schuldig is aan een han
delen of nalaten, hetwelk ten tijde da'
het geschiedde een misdrijf was overeen
komstig de algemene rechtsbeginselen
die door de beschaafde volken worden er
kend." Hier wordt dus met zoveel woor
den uiting gegeven aan de gedachte, dat
strafbaarheid ook kan emaneren uit het
ongeschreven recht, welke gedachte de
grondslag vormde van de berechting der
oorlogsmisdrijven. Het is thans een ge
schreven regel van internationaal straf
recht.
Dc rechter hanteert de ruime uitleg
niet alleen ten aanzien van de vraag der
strafbaarheid, maar evenzeer ten
zien van die der onstrafbaarheid. De
strafwet somt bepaalde gevallen op, waar
in naar het oordeel de sehuld of de straf
baarheid vervalt. Er zijn echter nog tal
van andere situaties denkbaar, waarin het
evenzeer onrechtvaardig zon zijn te straf
fen, hoewel formeel de wet is overtreden.
Moet de rechter in dergelijke gevallen
straffen, omdat er in de wet geen uitzon
deringsregel is gegeven, of mag hij voort
borduren op de wel uitdrukkelijk ver
melde uitsluitingsgronden, en daaruit de
conclusie trekken dat de wet niet wil
it een onschuldige wordt gestraft?
Geleerden getuigen dat het „het recht
der onschuld is onstrafbaar te zijn"
rechtspraak is, zij het na aarzeling, dit
voetspoor gevolgd. De volgende o
schreven uitsluitingsgronden hebben
cessievelijk in de rechtspraak erkenning
gevonden: geen straf zonder schuld, de
wederrechtelijkheid is een stilzwijgend
element van elk strafbaar feit, en de ver
geeflijke of verschoonbare dwaling in het
Spelregels
Prof. Jonkers betoogde dat elk proces,
zowel het civiele als het strafproces, be
hoefte heeft aan spelregels. Toch is het
spel dat in een proces wordt gespeeld,
geen spel in eigenlijke zin. Het gaat niet
om het spel zelf, doch om de verwerke
lijking van het recht, dat partijen, hetzij
ij gewikkeld zijn in een straf- hetzij in
en burgerlijk proces, als hun recht zien.
Het procesrecht heeft een dienend ka
rakter realisering van het materiële
■echt. Daartoe zal nu eens het spelele
ment moeten worden geaccentueerd, dan
teruggedrongen. Ook in het straf
proces zien wij dit gebeuren. De jurispru
dentie werkt niet alleen met het in de'
neergelegde beginsel van de formele
nietigheid (de wet bedreigt niet-naleving
bepaalde voorschriften met nietig
heid), doch evenzeer met dat van sub-
stam-tiële nietigheid, hetgeen wil zeggen
dat niet-naleving van bepaalde voorschrif
ten. hoewel de wet hier niet met nietig
heid dreigt, toch zo belangrijk wordt ge
acht, dat het behoort te leiden tot nietig
heid. Ten aanzien van beide beginselen
worden in de rechtspraak weer modu-
ties toegepast.
Hierna stond prof. Jonkers stil bij de
>rm van het proces. De vraag naar de
betekenis van de vorm in het proces is,
zoals Rölimg opmerkt, „een typisch mo
dern probleem: sociologisch gezien duidt
rne wijze van vormbehandeling
vergang van de vroegere selec-
mocratie naar de massademocra-
het ogenblik". Het verzet tegen
het onbegrijpelijke in de rechtspraak gaat
prevaleren. De autoriteit van de élite
verminderd en de massa is min of me
spraak- en rechtmakend geworden. Het
juristenrecht wordt hoe langer hoe n
mensenrecht.
Prof. Jonkers besloot zijn oratie r
„Ik houd van de rechter, die door
van wijsheid getuigende uitleg het recht
weet te realiseren. Ik gaf u kaleidosco-
pisch enige flitsen van het recht dat
voortdurend in beweging is: onze eigen
bewogenheid vinden wij erin terug".
Atoomscliepen en
hun exploitatie
TN DE JURIDISCHE faculteit sprak mr
A H. Schadce over Enige juridische as
pccten van de exploitatie van atoom- ei
andere schepen. Op geestige wjjze schet
ste hij het verschil ten aanzien van de
aansprakelijkheid tussen goed<
voer en passagiersvervoer.
ut het
Prof. Hoeiiderdaal over
„De scheppende mens en
zijn Schepper"
Prof. dr. G. J. Hoenderdaal sprak zater
dagmiddag in de gewelfkamer van het
Academiegebouw over „De scheppende
en Zijn Schepper". Hij wees erop.
dat niet alleen het Oude maar ook het
we Testament spreekt van de Schep-
Nieuwe echter niet zozeer over d<
Schepper als wel over God. Di«
hemel en aarde geschapen heef. Ook
dc lofprijzing wordt God als Schep-
geëerd (Openbaring, waar dc
schepping duidelijk in correlatie staat
met de dag van het Laatste Oordeel).
Het scheppen vam God Is het dm het aan
zijn roepen van bet niet tevoren bestaan
de, het formeren van het ongevormde,
het gehele beeld is afhankelijk
het geloof. Op de boog van schepping
"tl Koninkrijk Gods is de geschiedenis
an de mensheid gespannen.
God schopt uait het niet. de i
schept uit de materie. God- is
moeiteloze Schepper, het scheppen va.,
mens geschiedt niet zonder moeite. God
schept de wereld maar blijiDt God, de
transcendeert zichzelf. Maar er zijn
ook overeenkomsten, zoals deze dat beide
origineel zijn. Nergens liigt de verleiding
„Gij zult ais God zijn" zo duidelijk ais
-vaar die mens zijn creatief vermogen tot
leiding brengt.
In het slot van zijn voordracht merkte
de hoogleraar op, dat God Zijn genade
aanbiedt aan het totale mens-zijn en Zijn
gerechtigheid aan de gehele schepping.
De kunst verlost bij momenten, duurzame
verlossing is daar waar in die creativiteit
de relatie met God niet wordt ontbeerd.
Bach zette onder al zjjn werken „Sol!
Deo Gloria". HU was dan ook een be
genadigd mens, een groot man en een vrij
kunstenaar.
Chr. Geref. Kerk Leiden
De vorige week zondag in de Chr Ge
ref. kerk te Leiden gehouden kerkbouw-
collecte heeft met enkele nagekomen gif
ten 900 opgebracht. Leiden had 1200
moeten opbrengen.
Zie voor stadsnieuws
ook pagina 4
EJke oufomaat kan er over mee„praten"..,
FIFTY-FIFTY
die trekt iedereen!
20 stuks
75 ct
Diesvoordracht in Leiden
NIEUW-GUINEA als cultureel-anthropologisch studieveld verdient de
belangstelling niet alleen van de cultuur-anthropologen zelf, maar
ook van ieder die hetzij rechtstreeks, hetzij zijdelings met dit vak te maken
heeft. Als veld van onderzoek speelt dit gebiedsdeel al een rol sinds 1898,
toen W. H. E. Riffers een methode van onderzoek introduceerde, die ook
heden ten dage nog met vrucht wordt toegepast, aldus dr. J. van Baal,
de oud-gouverneur van Nieuw-Guinea in zijn Diesvoordracht.
De onderzoeker heeft, aildius Riffers, de
taak vam elk lid vam de te onderzoeken
maatschappij een genealogie op te teke-
zodö-t men die famiiddestnuctuuir op
bloedverwantschap en alle wederkerig
heden leert kemmen.
Een tweede maal was Nieuw-Guimea in
het beeld, toen Maidmoflsky tijdens de eer
ste wereldoorlog volhardend speurde naar
de functie vam de verschillende verschijn
selen. Deze functionele methode is een
tijdlang mode geweest, maar op een ge
ven ogenblik is men tot de ontdekking
■komen dat er tail van instituten worden
gevonden waarvan de functie volkomen
onduidelijk is.
Ten derden maile speelde Nieuw-Gud-
ea een rol bij de ontwikkeling van de
ethnologlsche wetensohap en het begrip
cultuur door de onderzoekingen van Be
nedict en Mead, die aan de hand van
Dies Leidse universiteit
VOOR de Verenigde Faculteiten van letteren, wis- en natuurkunde en
geneeskunde hield de heer C. van Raalte uit Amsterdam een voor
dracht over „de volwassene en de wedstrijdsport". In tegenstelling tot wat
vaak in intellectuele kringen en kunstkringen wordt gedacht, noemde spr.
de sport een uitermate belangrijke vorm van cultuuruiting. Men denkt en
spreekt dikwijls denigrerend over sport, omdat men daarbij denkt aan
massasport, aan volksamusement, waarbij op ongezonde wijze vaak de
gemoederen worden opgezweept. Anderen denken bij sport aan naturisme,
nudisme en andere vormen van lichaamscultuur. Doch het feit dat geen
dier maar wel de mens sport kan beoefenen, zegt duidelijk dat voor sport
iets komt kijken, dat alleen de kroon der schepping, de mens, kan opbren
gen. En dat is de geest. De geest, die de vrijwilligheid, het willen, schept.
Die ook de vreugde, de (gepaste) trots doet ondergaan. Die aanzet tot moed,
volharding.
Volgens de heer Vam Raailte lijdt io het
bijzonder de academicus van boven de
Moerdijk aam een cmderwaarderimig vam
de sport door een overwaardering vam
eigen wetenschap, vam eigen functie, vam
eigen cultuur. Hij neemt een meewarige
houding aam ten opzichte vam de sport,
dlit komt veelal mede voort unit
schaamte om te doen wait die sport hem
vraagt: hot bloot geven vam niet alleen
zijn lichamelijke doch evenzeer zijn gees
telijke habitus. Met zorg heeft hij een
goede reputatie im de maatschappij opge
bouwd, een (weliswaar miiin of meer ge
camoufleerde) superioriteit, cn daar komt
hij bij de sport niet vor mee, om de dood-
Spreker toonde hierna aan op welke
wUze dc sportbeoefening lichamelijk
zowel als geestelijk gezond kan zün
voor de volwassene. Wat dit laatste
betreft, wees hU op het aankweken
van sociaal gevoel, (wedstrijd) men
taliteit cn andere deugden. Het
spreekt evenwel vanzelf dat de wed
strijdsport voor de volwassene geen
Jesse Owens, Plet Moeskops of Car-
nera behoeft op te leveren. Zelfs is
het zo, dat dc volwassene In de wed
strijdsport speels improviserend te
werk kan gaan. waar deze sport voor
dc jeugd streng gereglementeerd ts;
hU kan de strijd aanbinden, niet alleen
tegen zijn rivaal, doch vooral ook
tegen conformisme en slenr. In dit op
zicht is er geen sprake van zogenaam
de edele sport, zoals schaken, cricket,
hockey, golf en nog enkele andere,
en daartegenover de meer vulgaire
als krachtsport, voetballen, wielren
nen. enz. Het gaat erom hoe men de
sport beoefent en welke waarden men
er weet uit te halen.
Ten slotte wees de heer Vam Raalte
erop dart de meest indirecte vomm van
sportbeoefening nog heilzaam kam wer
ken, omdat men hierdoor im een ander
milieu terechtkomt. Deze meest imdiiirecte
vormen zijn bijvoorbeeld: het donateur
schap van een vereniging en een functie
dmdmiistraiteur, verslaggever of coach.
Per slot
veldonderzoek het vraagstuk vam dc een
heid van de cultuur, zo men wal vam
baar sitijl, onderzochten.
Het vraagstuk vam struotuur en ethos
speelt weer een rol im het nieuwe mate
riaal dat thans wordt uitgewerkt, aldus
dir. Vam Baal. Het is ter sprake gekomen
door da behoefte temidden vam de ver
schrikkelijke verscheidenheid vam de cul-
Tclkens valt weer op het ontbreken
van een strakke regel, die bindend
is voor grote Papoea-groepen. Deze
losse structuur leidt tot een opvallen
de variabiliteit. Echte geïnstitueerde
hoofden zUn zeldzaamheden. Mis
schien is hier sprake van een merk
waardig individualisme, hoewel dit
begrip raocilUk past blf het begrip
Stads 1950 is im hot Nederlandse ge
deelte van Nieuw-Guimea veel ethnogra-
fiisch wenk verricht. Dr. Vam Baal gaf
een levendig beeld vam de ontstellende
gevarieerdheid vam het beeld der sa
menlevingen dm diiit gebied, lopende vam
culturen die een duidelijk geïntegreerd
beeld vertonen tot culturen, die diaair
Juist het tegenovergestelde vam zijn. Hij
kwam daarbij tot de uitspraak, dat de
vaak waargenomen opvallende dramg
naar bet nieuwe bij sommige Papoea-
groepen wel eens zou kunnen samenhan
gen met een weinig geïntegreerd cultuur
beeld.
Prinses Wilkelmina
35 jaar ere-doctor
Morgen is het 35 jaar geleden, dat aan
prinses Wilhelmina. toen Koningin, in de
Pieterskerk te Leiden het ere-doctoraat
in de rechten werd uitgereikt. De ere
promotie werd geleid door prof. mr. Blok,
reetor-magnificus. De uitreiking geschied
de ter gelegenheid van het 350-jarig be
staan van de Leidse universiteit.
nij DE EMIGRATIE wordt de mens
teruggeworpen op zichzelf, hij lijdt
aan contactuele ondervoeding, ziedaar één
van de kemachtigfc uitspraken van dr.
L. J. Menges in zijn Diesoverdracht onder
de titel Enkele psychologische aspecten
van de emigratie. Als natuurlijke reactie
op de nieuwe toestand ontwikkelt de emi
grant een paranoïde reactie, een poging
om het evenwicht te herstellen. Men heeft
dit wel eens gezien als een vluchtreactie,
maar het is in werkelijkheid een typische
actieve daad van de mens die herstel
van het contact wenst. Hij wil liever het
negatieve onderwerp van de belangstel
ling zijn dan worden uitgebannen.
Dan kan de mens zijn eigen angst pro
jecteren op de omgeving en heeft hij het
„recht" anderen te beschuldigen. Dit is
volkomen bevestigd door het emigratie-
onderzoek, dat dr. Menges heeft ingesteld.
De paranoïde reactie lijkt te behoren tot
de geestelijke bagage van de emigrant.
De emigrant is losgeraakt van de oude
wereld, hoewel hij aan die wereld emotio
neel is gebonden. Hij is zich ervan be
wust dat hij zich moet aanpassen aan de
nieuwe wereld, maar hij kan dat niet
omdat hij zich daaraan voorlopig niet
emotioneel gebonden kan voelen.
Soms neemt de paranoïde reactie ern
stige vormen aan. Dit is dan het mani
fest worden van latente desintegratie, zo
dat de emigratie hier aanleiding is, geen
Er kunnen verschillende aanleidingen
zijn tot het optreden van een verscherpt»
paranoïde reactie, namelijk een conflict
tussen de huwelijkspartners, een conflict
in de gezinssfeer, de leeftijdsfactor en
ten 6lotte de intelligentiefactor.
Naar dr. Menges meende heeft emigra
tie uit ideële motieven verreweg de beste
kans van slagen, dan komt men over d*
eenzaamheid heen.
