CHRISTFU
Uit de portretten
de tijd kennen
HONING
RICHARD
Gebedsweek voor eenheid
van de kerk begonnen
iTelthen
Drie vrouwelijke theologen
willen bevestigd worden
de
fhaardolie
Presbyteriaanse kerken
in Korea herenigen
Een woord voor vandaag
Kanttekening
2
MAANDAG 18 JANUARI 1960
Een gelaatsstudievan
ds. IJ. K. Vellenga
Ds. IJ. K. Vellenga, de hoofd
redacteur van het Gereformeerd
Kerkblad voor Drenthe en Over-
ijsel", werd gepakt door de fo
to's van de dertien predikanten
op de achterzijde van het boek
„Hoe vindt u dat er gepreekt
moet worden?" Deze portretten
hebben hem aan het mediteren
gezet en hij schrijft:
rR WORDT nog al veel over
..de nood" van de tegenwoor
dige tijd gesproken, uiteraard
eerst en vooral over die van ,,de
Jonge mensen", maar ..onze be
jaarden" worden in dit opzicht
toch ook niet vergeten, evenmin
als de gehuwden, die niet te best
met elkaar opschieten, de huis
vrouwen, die er zo nodig eena
uit moeten, de kleine middenstan
ders, die het zwaar te verantwoor
den hebben, de boeren in geval
de zomer te droog of te nat is,
en tal van anderen. Ik doe niets
af van deze allerwege ontdekte
nood. Maar ik waag toch wel op
te merken, dat aan portretten, die
gepubliceerd worden van een ge
bukt gaan onder de veelvuldige
nood in het algemeen niet veel te
bespeuren is. Op portretten kijkt
iedereen even opgewekt, of het nu
gaat om staatslieden, die elkaar
ontmoeten, artiesten, die komen
spelen of gewone mensen, wier af
beeldingen in de etalages van fo
tografen uitgestald worden. Wan
neer de gehele wereld dit jaar
eens in slaap viel, duizend jaar
slapen bleef en gaandeweg geheel
tot stof verviel, met uitzondering
van de portretten, dan zou een na
geslacht, dat deze portretten na
vele eeuwen zou opdelven, stellig
niet anders kunnen denken, dan
dat, te oordelen naar de blijmoe
digheid, die de afbeeldingen ver
toonden, onze tijd een bijzonder
opgewekte tijd geweest moet zijn.
Die opgewektheid straalt blijkens
de portretten in wekblad of om-
roepgids ook van menig dominees
gezicht. Ze straalt ook van dat
van het merendeel der dertien af-
gebeelden van het boek.
]VU IS HET stralen van ge-
zichten niet eerst iets van onze
tijd. Ergens vandaan heb ik eens
een bundel ..Mengelstoffen" ver
worven, preken van Laurentius
Steversloot, in zijn dagen domi
nee te Leiden. De bundel is in
1718 aldaar gedrukt bij Hendrik
van Damme. Na een zeer uitge
breide voorrede en enige „dank-
digten" van toegewijde bewonde
raars van Steversloots „weldoor-
wrogte Kerkreedenen" volgt een
uitslaande staalgravure, die het
beeld vertoont van de waardigheid
uitstralende, gepruikte schrijver,
die met onnavolgbaar bevallig
gebaar de plooien van zijn toga
bijeengaart.
De plaat is in mijn exemplaar
helaas gescheurd, maar de scheur
heeft het gezicht onberoerd gela
ten. Overigens heeft een vorige
bezitter van de bundel de scheur
geheeld met een stuk van een pa
pieren tabakszak, die blijkens op
schrift eenmaal Fijne Krul, twee
een tweede nederl. oneen" tabak
uit „De Rookende Moor" te Hee
renveen bevatte.
Wie wel eens portretten van Wil
helmus a Brakel, Theodorus van
der Groe of Petrus Broes, allen
18de-eeuwers, onder de ogen kreeg
zal zich misschien herinneren, dat
ook deze afbeeldingen gelijksoor
tige waardigheid uitstraalden. Na
derhand vermilderde de waardig
heid soms tot blijmoedigheid.
Men beschouwe bijvoorbeeld de
beeltenissen van Johannes Henri-
cus van der Palm en Dirk Moole-
naar, die rondom de wisseling van
de 18de naar de 19de eeuw leef
den en die geen van beiden het
lijden ook bepaald gezocht heb
ben. Het stralen van een en ander
zette zich voort in de 19de eeuw.
Alleen de uitgesproken orthodoxie
keek de eeuwen door ietwat
stroef. Misschien in navolging
van Calvijn. Noch de baardige
Johannes Bogerman. noch de een
ogige Maccovius, noch de kerk-
recht-heros Gisbertus Voetius.
noch ^de ^stoere Alexander Com-
Naar hun afbeeldingen kan men
dit ook moeilijk zeggen van H
P. Scholte of S. van Velzen, va
deren der Scheiding, en wanneer
het na zijn dood getekende por
tret van Hendrik de Cock enige ge
lijkenis met hem bij zijn leven
vertoont, heeft hij er bepaald on
gelukkig uitgezien, heel anders
dan zijn grote tegenspeler, de in
drukwekkende Hofstede de Groot.
Ik bepaal mij nu maar tot theo-
vertoon van soberheid, strak
heid. stoerheid, waardigheid en
blijmoedigheid, maar de monter
heid schijnt van onze tijd te zijn.
Ik gebruik het woord vertoon,
alsof er in de tentoongespreide
opgewektheid iets voorgewends
steekt. Dat geloof ik namelijk.
Niet zo, dat ik mij voorstel, dat
men zich ondanks zichzelf door
de fotograaf laat aansporen even
tjes opgewekt of Vriendelijk te kij
ken. Fotografen kunnen ten slotte
niet iedereen als kind of half-on-
nozele behandelen. Nog veel min
der is aan te nemen, dat men zich
met een hello-boysachtig voorko
men uitbeelden laat, om te la
ten uitkomen, dat men niet zo
plechtstatig is als men misschien
de naam heeft te zijn en moge
lijk ook wel eens is. Ik geloof
aan de ernst. Ook serieuze men
sen kunnen stellig door speelsig-
heden bekoord worden, maar de
ernst zal de ondertoon blijven.
Vanwege voornoemde noden.
Hoe het mogelijk is in noden
mee te leven en tegelijk glunder
de wereld in te kijken, moeten we
niet van de tandarts leren, maar
van koning Joram van Israël.
Van hem wordt in 2 Kon. 6 ver
haald, dat hij rondgaande over de
stadsmuur van het belegerde Sa
maria, aangesproken werd door
een vrouw, die hem de gruwel
meedeelde, dat zij met een buur
vrouw haar kind had gekookt en
opgegeten en er zich nu over be
klaagde, dat de andere weigerde
haar kind gelijk lot te laten delen
Toen de koning dat vernam,
scheurde hij zijn kleren en toen
zagen de mensen tot hun verba
zing. dat de koning daaronder een
rouwgewaad droeg.
WAANNEER ER misschien nog
geen tijd geweest is, waarin
men zo afstak in en zoveel sprak
over de noden der mensen als te
genwoordig, maar er tegelijk
waarschijnlijk niet eerder een tijd
is geweest waarin in conterfeitsels
zoveel monterheid aan den dag
werd gelegd als nu, moeten we
niet denken, dat óf het een óf het
ander wel overdreven en dus on
echt zal zijn, maar moeten we
ons Jorams gedrag voor de geest
stellen. Dan kunnen we èn het een
èn het ander voor echt blijven
houden. En dat moet het toch wat
blijven, dacht ik.
Van 18-25 januari
"IfANDAAG begint de interna-
tionale gebedsweek voor de
eenheid van de christelijke Kerk.
Een oproep tot gebed is uitge
gaan van de Wereldraad van
Kerken waarin protestantse, Ang
licaanse en Oosters-Orthodoxe
Kerken elkaar hebben leren ken
nen. Bovendien is er een oproep
uitgegaan van een rooms-katho-
lieke groep. De Wereldraad heeft
bewust deze week van het jaar
gekozen om samen met de rooms-
katholieken te kunnen bidden.
In de Rooms-Katholieke kerk lopen
twee lijnen door elkaar. Deze week is
bestemd om te bidden voor de terug
keer van de „afgevallen broeders".
De Franse abbé Couturier van Lyon
riep echter op tot een gebed dat de
eenheid van de Kerk aan de geeste
lijke leiding en werking van God over-
De Wereldraad voelt zich nauw verbon
den met het gebedswerk van deze
Franse priester. In de oproep tot ge
bed die de Wereldraad dit jaar
stuurde aan de kerken die ei
Advertentie
de meest gevraagde
Vrouiven op Zweedse kansel
TARIE vrouwelijke theologische
kandidaten hebben bij de
Lutherse bisschop van Stock
holm, Ljunberg, een verzoek in
gediend om tot predikante beves
tigd te mogen worden. In 1958
heeft de Lutherse staatskerk het
voorstel van het parlement aan
genomen om ook vrouwen tot de
kansel en in het ambtelijk werk
toe te laten.
De bisschop heeft zyn voorlopige toe-
kandidaten neeft gewezen op de bis
schoppelijke conferentie, die zich
volgende week nog één keer met
deze zaak zal moeten bezighouden.
De „vrouw in het ambt" heeft in Zweden
heel wat kerkelijke bitterheid en bijna
een scheuring veroorzaakt Zo hebben
de predikanten die zich tegen de
het ambt" verzetten een
het bisdom Stockholm zich laten
Elaatsen naar een ander bisdom van de
utherse kerk uit protest tegen de
bevestiging van deze drie vrouwelijke
theologen. Het ziet er echter niet naar
uit dat de kwestie alsnog tot een scheu-
Advertentie
met hel hoogste
rendement
1 ZUINIG GEEN ROET - MEER WARMTE.
Stockholm
lijke kandidaten tot op heden
soort „wika-werk" verrichtte, heeft
zich eenstemmig achter de bevestiging
van hun medewerkster verklaard. Hij
zal een beroep op haar uitbrengen
zodra vaststaat dat de bisschop haar
wil bevestigen.
Het ziet er niet naar uit dat haar nog
iets in de weg gelegd zal worden. Er
bestaat zelfs de mogelijkheid dat de
primaat van de Lutherse Kerk, aarts
bisschop Hultgren, persoonlijk de drie
vrouwen in het ambt zal bevestigen.
Kerkelijk onderzoek
op de Antillen
De minister van eredienst van de Ned.
Antillen, mr. I. C Debrot, heeft een
werkgroep ingesteld die tot taak heeft,
een onderzoek in te stellen naar de po
sitie van de bedienaren der onderschei
den kerkgenootschappen en hierover de
minister te adviseren Over deze kwes
tie is weliswaar in 1953 een rapport uit
gebracht maar er is nog nooit een afge
rond. aangepast ontwerp van landsver
ordening verschenen.
Voorzitter der werkgroep is dr. Ch. de
la Try Ellis, leden zijn pater Vrada, ds.
Mietes en de heer Moreno.
Vragen over bevoegdheid
middelbare akten
Het Tweede Kamer-lid de heer Kleij-
wegt (P.v.d.A.) heeft aan de minister
van onderwijs, kunsten en wetenschap
pen de volgende vragen gesteld:
1. Kan de minister mededelen of de „aan
te wijzen studierichtingen" en „de
daarbij aangewezen akten van be
kwaamheid". bedoeld in artikel 133bis
van de hoger-onderwijswet, nu aan
gewezen zijn?
2. Indien vraag 1 ontkennend mocht wor
den beantwoord, is de minister dan
niet van mening, dat het dringend ge
wenst is een einde te maken aan de
onzekerheid, waarin vele bezitters van
middelbare akten sinds 11 juni 1959
de datum, waarop het in de eerste
vraag bedoelde artikel in de hoger-
onderwijswet werd opgenomen ver
keren met betrekking tot de vraag
of zij al of niet zullen worden toege
laten tot het afleggen van universitaire
zijn aangesloten wordt uitgesproken
dat beide motieven openbaar gewor
den zijn door de oproep van paus Jo
hannes Voor het komend wereldconci
lie van rooms-katholieke bisschoppen.
Men is zich opnieuw pijnlijk bewust ge
worden dat de kerkelijke gedachten
betreffende de christelijke eenheid oi
derling zeer van elkaar verschillen.
Maar het wordt tevens meer en me.,
duidelijk dat God de eenheid van de
christenen wil en dat Hij ons in de
ze dagen bijeenbrengt.
De Wereldraad legt er de nadruk op
dat de eenheid niet iets is wat zich
voltrekt op het „hoogste
maar de gemeenschap van christenen
in een bepaalde plaats betreft. Daar
beleven zij in hun samen christen
zijn vreugde en teleurstelling, groei
en smart, maar dat alles moet ertoe
dienen opdat, zoals Paulus schrijft
het lichaam gevoed en de eenheid
versterkt worde.
Twente sticht nu ook
plaatselijke comité's
voor universiteit
Aangezien verwacht wordt dat de mi
nister van onderwijs, kunsten en weten
schappen eind februari een beslissing
zal nemen ten aanzien van de eventuele
vestiging van een derde Technische Ho
geschool in Twente, is men in de grote
steden in dit gewest alsmede in Win
terswijk van plan nu ook de bevolking
in de pogingen om deze school tot stand
te brengen, te betrekken.
Nadat enige tijd geleden reeds
regionaal actie-comité was gevormd, zul
len nu plaatselijke comité's worden sa
mengesteld, die de bevolking zullen
voorlichten. In Hengelo is reeds
comité. Er hebben onder meer leden
de gemeenteraad, vertegenwoordigers
van grote bedrijven en onderwijsdeskun
digen zitting in. Voorzitter is mr. P. J.
Jebbink. Het comité zal dinsdagavond
a.s. een openbare vergadering beleggen.
Zoals men weet heeft de commissie die
rapport uitbrengt de minister aangera
den de derde T.H. in de Umond te vesti
gen en een nieuwe universiteit in het
oosten. De meerderheid van de commis-
adviseerde Deventer, een minderheid
pleitte voor Drienerloo in Twente.
Westlandse Uniedag
De Westlandse Uriiedag in het belang
an het chr onderwijs zal 20 januari
in Maasland worden gehouden. In de
morgenvergadering zal prof. dr. J. R.
d. Fliert van Amstelveen spreken
er: „Enkele resultaten van de moder-
natuurwetenschappen in* de bijbel".
In de middagvérgadering sprééktfle
heer H. A. Douma directeur van de Chr.
Kweekschool te Gorinchem over:- „Op
voeding tot arbeid en vrije tijdsbeste
ding" en in de avondbijeenkomst zal ds.
C. v. d. Bosch, herv. predikant te Bode
graven de unierede houden.
B eroepingswerk
NED. HERV. KERK
GEREFORMEERDE KERKEN
Predikanten-jubilea
Een rij van hervormde predikanten
vierden in het afgelopen weekend óf
vandaag verjaardagen of jubilea:
Ds. R. Steenbeek, emeritus predikant
van de Ned. Herv. Kerk herdacht zater
dag het feit dat hij 50 jaar geleden te
Scherpenisse in het ambt werd beves
tigd. Deze predikant diende achtereen
volgens Driesum, Hoogeveen, Wapen
veld, Ridderkerk, Zetten en ging op 1
mei 1947 met emeritaat. Hij was daarna
nog hulpprediker te Zetten en te Doe-
Ds. W. L. Hermanides eveneens
ritus predikant in de Hervormde Kerk
herdacht gisteren de dag dat hij 45 jaar
geleden het ambt aanvaardde. Hij begon
zijn ambtelijke loopbaan in Uitwyk. Hij
diende na zijn eerste gemeente sléchts
twee, nl. Kleverskerke, waar hij twee
Jaar stond en Hulst waar hij van 1920
tot zijn emeritaat in 1949 predikant was.
Ds. W. van Limburg vierde ook zyn
45ste .ambtsverjaardag. Hij is eveneens
emeritus predikant in de Hervormde
Kerk en begon zijn ambtelijk werk in
Thamen aan de Amstel, waar hij eerst
hulpprediker was. Hy diende slechts
twee gemeenten want van Thamen ver
trok hij naar Amsterdam in 1920. waar
hjj bleef tot zyn emeritaat op 1 mei 1953.
Ds. Johs Stehouwer herdacht gisteren
eveneens de dag waarop hij 45 jaar ge
leden in de Hervormde Kerk predikant
werd. Hy werd bevestigd in Nyega en
Elahuizen en diende vervolgens Broek
op Langendyk, IJsselmonde, Weesp en
Alphen. Hy ging in 1954 met emeritaat.
Ds. mr. W. Kroese viert vandaag zijn
75ste verjaardag. Ook hy is emeritus
predikant in de Ned. Herv. Kerk. Hy
werd op 13 maart 1910 bevestigd t<
Vrouwenpolder en diende achtereenvol
gens Burg op Texel, Velsen, IJmuiden-
Oost en Öosterhout, Gelderland. In 1950
ging hij met emeritaat.
Ds. B. Peysel viert vandaag het feit
dat hy 40 jaar geleden in het ambt werd
bevestigd. Hy begon in Ureterp en dien.
de vervolgens Woltersum, Beusichem,
Uhorst. Wartena en ging in 1956 met
emeritaat.
Uniecollecte
Lijst 13 van de 81e Uniecollecte bevat
de volgende bedragen:
Aduard 336.75; Siddeburen 1.214,50;
Stadskanaal-W. 99.'t Zandt 330,—:
Balk 357,07; Drachten 1.513.65.
Echtenerbrug 470,50; Hardegaryp
248,—; Hollum op Ameland 275,50;
Hommerts 205,Ooster-Nykerk
362,Oudeschoot 340,Paesens
65,86; Rottevalle 206.75; De Tike
219,50; Borger 807,50; Boven-Smilde
298,50; Elim 86,50; Nw. Amsterdam
f 550,— Nieuwlande 213,50; Schoone-
beek 198,89; Ittersüm 113,70; Ommen
(Witharen) 273,25; Schalkhaar 156,29;
Haart 330,50. Totaal van 325 locale
comité's 199.407,71.
Vorig Jaar 176.352,43.
Na breuk van
zes maanden
scheuring in de grootste Pres
byteriaanse Kerk van Korea
spoedig tot het verleden zal beho
ren. Vertegenwoordigers van de
beide partijen hebben reeds toe
gestemd om te herenigen. De
vraag is nu of zij hun groepen mee
zullen krijgen.
Zoals men weet ontstond de breuk over
de verhouding tot de Wereldraad van
Kerken. In deze Presbyteriaanse Kerk,
die theologische orthodox is en reeds lang
met wantrouwen de vrijzinnige invloe-
de Wereldraad aanzag, had men
ernstige bezwaren tegen de contacten die
de Wereldraad probeert te leggen met
de Russische Kerk en andere kerken
achter het ijzeren gordijn.
De Koreancn hebben veel te lyden
gehad van de com mimisten en staan
zeer wantrouwend tegenover iedere
kerkelijke leider die meent dat het
mogelijk is om met het communis
tisch regime samen te werken. Dit
wantrouwen richt zich vooral tegen
26
Op dc avond nu van een bij uitstek warme dag
lag Richard woelend op zijn ziekbed, evenveel lij
dend door het ongeduld dat hem verteerde als door
de pijn die hem kwelde. In zijn helblauwe ogen,
die in normale omstandigheden een tintelend, le
vendig licht uitstraalden, schitterde een ongeduri
ge gloed die door de koorts nog werd aangewak
kerd en zijn blik leek daardoor even hard en
scherp als de laatste stralen der zon, voor ze on
dergaat achter een wolk van naderend onweer. De
ziekte had hem vermagerd en door zijn gezicht
liepen scherpe rimpels, terwijl de nu onverzorgde
baard niet alleen zijn kin maar ook een flink deel
van zijn lippen bedekte.
Naast hem stond Thomas de Vaux, groot en
sterk als een reus, met het bruine haar, in tegen
stelling tot de koning, zeer kort geknipt, zodat het
volledig onder zijn helm kon schuilga a a Zijn ogen
waren groot en donker en het licht dat er uit op
sprong deed onwillekeurig denken aan een herfsti
ge morgen, meer dan aan de gloed van de zon,
zoals bij Richard het geval was. Zijn gelaatstrek
ken hadden onbetwistbaar iets sterks en misschien
zou men hem zelfs schoon hebben kunnen noe
men, als niet al te veel littekens zijn wangen en
voorhoofd zouden hebben ontsierd. Boven zijn
krachtige lippen prijkte, naar Normandische mode,
een dikke, bruine knevel die zo lang was dat de
punten zich vermengden met zijn golvend, hier en
daar grijs wordend haar
De tent waarin de twee mannen zich bevonden
feuzat weinig of niets aan koninklijke praal, doch
was moer die van een onvervaard krijgsman.
Overal in het rond lagen wapenen, waaronder som
mige van een heel nieuw maaksel, terwijl de
grond was bedekt met de behaarde huiden van
oleren, die men op de jacht had geveld. Op een
van die huiden lagen in een hoek drie wolfshon-
den, ongemeen groot en wit als sneeuw, wier ster
ke koppen talloze sporen droegen van verwondin
gen. toegebracht door klauwen en slagtanden cn
wier wijdopen ogen onafgebroken op de zieke ko
ning bleven gevestigd, met een uitdrukking van
doffe smart, die men welhaast menselijk kon noe-
Op een tafeltje, dicht bij het ziekbed, zag men
verder een driehoekig schild van glimmend staal,
versierd met drie stappende leeuwen en daarnaast
een kleine gouden kroon, omgeven door een tiaar
van purper fluweel, het voornaamste waardigheids
teken van de Engelse souverein. Vlak daarnaast
lag een enorme strijdbijl, het beroemde en ont
zaglijke wapen van Richard dat hij overal met
zich voerde en dat zo groot en zwaar was. dat
geen andere arm dan de zijne het zonder moe te
worden kon zwaaien.
Eens te meer dus. zei de koning na een lan
ge en onrustige stilte, tijdens welke de Vaux hem
af en toe een verfrissing toereikte, kunt gij mij
mets anders dan slechte tijdingen brengen. Onze
ridders zijn vrouwen geworden en onze dames lij
ken wel nonnen. Nergens vindt men nog één vonk
van dapperheid of galanterie. De beste ridders van
Europa bevinden zich hier bij ons en wat blijft
van hun eerzucht over?
De wapenstilstand, Mylord, antwoordde de
Vaux op een geduldige toon die er op wees dat
hij ditzelfde al ettelijke keren had gezegd, de wa
penstilstand belet ons daden te stellen en wat on
ze dames betreft. Uwe Majesteit weet dat ik mij
zelden met hen ophoud. Mijn kuras van buffelleer
cn mijn schild van staal zijn mij liever dan goud
en fluweel. Voor zover ik weet zijn onze mooiste
vrouwen echter voorlopig afwezig, want ze verge
zellen de koningin en de prinses op een bedevaart
naar het klooster van Engaddi, waar ze bidden
voor Uwe Majesteit's genezing. Het is een belofte
die ze hebben gedaan en daarom....
Hoezo? onderbrak Richard eensklaps geprik
keld, laat men toe dat koninklijke vrouwen en
maagden zich buiten wagen, terwijl ongelovige hon
den door het land zwerven, even onbetrouwbaar
ten overstaan van mensen als ten overstaan van
de Heer onze God?
Neen, Mylord, antwoordde de Vaux, Saladm
zelf heeft beloofd dat geen haar hen zal worden
gekrenkt.
Dat weet ik. hernam Richard bitter, en Sa-
tadin houdt zijn woord. Ik heb hem onrecht ge
daan door daar aan te twijfelen. Ha, waarom is
het mij niet gegund hem dat persoonlijk te zeg
gen. ergens op een kampplaats tussen mijn en
zijn leger in?
Terwijl hij zo sprak ontstak hij ln woede cn
oalde de vuist, de arm heffend cn zwaaiend als
lield hij zijn bijl omvat en als bewoog hij die
dreigend boven de met juwelen versierde tulband
«ran de Sultan. Doch de Vaux kwam één stap dich
ter bij hem, greep hem bij de arm cn dwong
nem opnieuw neer te liggen, waarna hij het de
ken terug over hem trok, als een moeder die een
ongeduldig kind sust. Zonder zich om het morren
.•an de vorst te bekommeren, sprak hij hem on
derwijl toe: (Wordt vervolgd
Hromadka, de Tsjechische theoloog.
Tijdens de generale synode kwam het
vorig jaar tot een geweldig tumult. Een
zeer kleine meerderheid wilde, het con
tact met de Wereldraad handhaven, de
anderen wilden dit verbreken. Het was
onmogelijk om de synode verder voort
te zetten.
Het bleek dat de minderheid op de
synode een meerderheid bezat in de kerk.
Reeds in november organiseerde deze
groep een eigen synode, waar besloten
erd om de Wereldraad te verlaten.
Zendelingen van de Noordelijke en
Zuidelijke Presbyteriaanse Kerken var
de Verenigde Staten en van de Austra
lische Presbyteriaanse Kerken probeer
den de kloof te helen, maar slaagden
Een nieuwe poging werd ondernomen
door twee vertegenwoordigers van
Amerikaanse Presbyteriaanse Kerk
de voorzitter van de Zendingsraad dr. S.
Hugh Bradley en de redacteur var
orthodox-evangelische blad „Christianity
Today" dr. L. Nelson Bell. de schoonva-
van de bekende Amerikaanse t
geilst dr. Billy Graham. Zy vergader
den met vertegenwoordigers van beide
groepen en slaagden erin hen weer by
elkaar te brengen.
De vraag is nu nog of de vertegen
woordigers van de groep die zich van de
Wereldraad wilden losmaken de predi
kanten Song Kil Yi en In Sik Yi, hun gehe
le groep mee kunnen krijgen om w<
tot hereniging over te gaan, omdat
de zes maanden door het wederzijdse
modderslingeren reeds heel wat predi
kanten ten onrechte in een bepaalde hoek
zyn gedrongen.
Op vrijdag 22 januari zal in de rol
zaal van het Binnenhof te 'saGraven-
hage de postuum aan dr. A. Plesman
toegekende Edward Warner Award Me
dal officieel uitgereikt worden aan me
vrouw S. J. Plesman-Van Eijk. De pre
sident van de International civial avia
tion organisation, de heer Walter Bi-
naghi, zal de onderscheidingstekenen
aanbieden.
Maandblad voor accountancy en
drijfshuishoudkunde, Limpergnummer,
december 1959. Uitgave J. Muusses.
Purmerend.
Suriname. Foto's en tekst van Willem
van de Poll. Uitgave N.V. W. van Hoe
ve, 's-Gravenhage.
Dokter mag ik.. Gerechten voor
suikerpatiënten, door J. J. C. Montx.
diëtiste Voorlichtingsbureau voor de
Voeding te 's-Gravenhage. Voorwoord
van dr. F G. Schlesinger, medisch ad
viseur Nederlandse Vereniging van Sui
kerzieken. Uitgave G. J. A. Ruys N.V.,
Bussum.
Dokter mag ik Een keur van ge
rechten voor het zoutloze en zoutarme
dieet, door J. J. C. Mantz, diëtiste Voor
lichtingsbureau voor de Voeding te
's-Gravenhage. Inleiding F. H. Wolt
huis. internist Amsterdam. Derde druk.
Uitgave G. J. A. Ruys N..V, Bussum.
Atlantis, de wereld na dc oorlog, door
F. C. Spits, met medewerking van dr.
J. C. Ramaer. Inleiding H. Baudet.
hoogleraar te Groningen. Uitgave Van
Gorcum Comp. N V., dr. H. J.
Prakke H. M. G. Prakke, Assen.
Vandaag begint de internationale gebedsweek en zullen de
protestanten, anglicanen en oosters-orthodoxen, die bij de
Wereldraad van Kerken zijn aangesloten en de rooms-katho-
lieken bidden om de eenheid van de Kerk.
Er zijn mensen die zich afvragen waarom wij daarvoor zou
den moeten bidden. Is de eenheid niet veeleer een opdracht
van God aan de gelovigen, een eis? Moeten wij bidden voor
een eenheid, die verscheurd is door onze eigen zonden? Zeg
gen wij dan niet in zekere zin: Heer, wij hebben moedwillig
de boel stuk gemaakt. Nu moet Gij maar weer genezing
schenken?
Reeds Christus bad voor de eenheid. Maar dat was niet in de
eerste plaats een eenheid van verschillende kerken, maar
een eenheid van gelovigen, van discipelen. Christus bad „dat
zij één zijn, zoals Wij." Tussen de Heiland en Zijn Vader was
sprake van een eenheid van gevoelen, een eenheid van wil
len. Wat God wilde, wilde de Heiland.
Dat is een eenheid die niet te bereiken is door alle kerken
onder een overkoepelend orgaan op te vangen. Dat is niet de
grootste gemene deler van de eenheid zoeken. Dat houdt in
volkomen overgave aan God. Dat is alleen mogelijk als wij
Gods openbaring verstaan, zoals God haar ons wil duidelijk
maken. 1
DE MENS BLIJFT NAAR GOUD HAKEN
r>OUD heeft de mens altijd op
magische wijze aangetrokken.
700 jaar vóór Chr. wentelde ko
ning Croesus zich al in goud, in de
middeleeuwen probeerden de al
chemisten goud uit hun retorten te
toveren, in de 16de eeuw plunder
den de Spaanse conquistadores het
pas ontdekte Midden- en Zuid-
Amerika, in de 19e eeuw droom
den de Amerikaanse gouddelvers
dat zij een grote goudvondst zou
den doen. En thans acht menige
Fransman zijn met veel zorg bij
eengegaarde spaarpenningen pas
veilig, als hij ze in de vorm van
goud bezit.
De mens heeft een ongeschokt ver
trouwen in goud. Hij ziet dit gele
metaal als de beste beschermer te
gen de waardedaling van het geld.
Vandaar dat velen in de wereld
goud kopen. Vandaar dat de prijs
op de vrije markt stijgt, als er po
litieke of economische onrust ont
staat. De huidige politieke moeilijk
heden in Frankrijk doen dan ook
op de Parijse goudmarkt de gou
den frank, de Zwitserse Louis, de
Engelse sovereign en de Ameri
kaanse eagle in prijs stijgen.
De bittere ervaring leert, dat de
waarde van het geld heel lang
zaam maar toch heel zeker daalt.
Vergeleken met vóór de oorlog
heeft onze gulden thans nog maar
V* van zijn koopkracht van toen.
Maar ook na de oorlog is «r aan
de waardedaling geen eind geko
men. Sedert 1951 toch zijn de kos
ten van levensonderhoud ruwweg
met 25 pet. gestegen, waardoor de
gulden sedertdien V# van zijn koop
kracht is kwijt geraakt.
Zij die hun inkomen zien oplopen,
hebben de kans dat zij de wedloop
met de prijsstijging winnen, zij ho
pen in elk geval niet achter te ra
ken.
Maar niet ieder is zo gelukkig:
pensioentrekkers, obligatiehouders,
bezitters van een levensverzekering
allen die geld op de spaarbank
hebben staan, zij krijgen guldens
die op het tijdstip van betaling
minder waard zijn dan waarop zij
in het begin gehoopt hadden. De
man die in 1935 een verzekering
sloot voor een uitkering van
20.000 in 1960, ziet thans heel
wat illusies die hij in 1935 had, in
rook vervliegen.
De overheid onderkent dit gevaar.
Zij heeft de uitkering van de
A.O.W. dan ook aan de stijging
van de kosten van levensonderhoud
gekoppeld. Er is ook al een ver
zekeringsmaatschappij in ons land,
die de verzekerden een steun tegen
waardedaling tracht te geven door
de premiegelden in aandelen te be
leggen.
Overigens kunnen wij ook in ons
land goud kopen, zij het dan alleen
in de vorm van munten. Goud in ba
ren is voor ons nog altijd taboe.
De prijs van een gouden tientje is
momenteel ongeveer 29. Wil men
een exemplaar met een bepaalde
beeldenaar of uit een bepaald jaar
dan moet men echter méér neertel
len.
In het buitenland is men minder
streng. In verscheidene landen al
thans mag men gouden baren be
zitten. Maar zij die deze gouden
staafjes in huis nemen, zullen er
voortdurend op bedacht moeten zijn,
dat dieven niet de lucht van het
goud krijgen.
Om dit gevaar uit de weg te rui
men, heeft vorig jaar een Zuidafri-
kaanse bank een overeenkomst ge
sloten met een Engelse, Canadese
en Duitse bank voor de uitgifte en
onderlinge verwisselbaarheid van
goudcertificaten. Eind 1959 werd
bekend, dat een andere Zuidafri-
kaanse onderneming, International
Gold Corporation, eveneens goud-
certificaten wil uitgeven.
De eigenaar van zulk een certifi
caat bezit dus een stukje goud, dat
de bank echter voor hem bewaart.
Het risico van diefstal is hierdoor
zo goed als verdwenen. De prijs
van dit certificaat zal met de prijs
van het goud op de vrije markt op
en neer gaan; in die prijs zit ech
ter wel een kleine vergoeding voor
de bank.
De koper van zulk een goudcertifi
caat kan te allen tijde zijn goud op
vragen, maar dan haalt hij zich
weer het probleem van het veilig op
bergen op de hals. De koper kan zijn
certificaat ook verkopen, waarbij
hij alleen het risico loopt, dat hij
op een gegeven ogenblik minder
ontvangt dan hij heeft betaald.
Het stelsel heeft iets weg van de
goldsmith's notes van dc Engelse
goudsmeden die in de 18de eeuw
goud en zilver in bewaring gingen
nemen, omdat zij hiervoor beter
waren uitgerust. De ontvangstbe
wijzen die zij afgaven, burgerden
in en zij werden de voorlopers van
onze bankbiljetten.
De Intern. Gold Corp. verwacht
veel van haar systeem, ook al is
introductie in verschillende landen
door de bestaande deviezenvoor-
schriften onmogelijk. Zij prijst ze
aan als garantie tegen een infla
tie en als een belegging bij een
eventuele verhoging van de officiële
goudprijs.
Naast de prijs op de vrije markt
(die hoger is) bestaat er namelijk
een officiële prijs, ontstaan door
de oprichting in 1944 van het In
ternationale Monetaire Fonds door
een vijftigtal landen. Hierdoor is
er een vaste band gevormd tussen
het geld van de aangesloten landen
en het goud.
Zou nu die officiële prijs verhoogd
worden, dan zou dit tot gevolg heb
ben dat de waarde van de dollar
zakt, dus een devaluatie van deze
valuta. De Ver. Staten willen hier
niets van weten. De goudproducen
ten hameren echter voortdurend op
dit aambeeld omdat een hogere
prijs een grotere opbrengst vormt.
Wij behoeven ons in deze strijd niet
te verdiepen. Momenteel ziet het er
nog niet naar uit, dat de Ameri
kanen zullen zwichten. Maar dat
wil weer niet zeggen, dat dit ogen
blik niet eens kan komen. Onze Ne-
deriandsche Bank tracht in elk ge
val eventuele risico's zo klein mo
gelijk te honden: 84 pet. van de to
tale voorraad goud en deviezen
bestaat uit goud.
De Nederlandse grens is voor de
goudcertificaten gesloten, omdat de
Nederlander geen ongemunt goud
mag bezitten. Ieder die dus toch
goud wil hebben, zal het met Ne
derlandse of buitenlandse munten
moeten doen. En inderdaad wor
den die regelmatig gekocht. Maar
de kopers weten, dat dividend of
rente er nu niet meer bij is. Dat
is het offer dat zij moeten brengen,
om zich volledig tegen een waarde
daling van het goud te dekken.
Opnieuw twee
getuigen voor
Anastasia
Opnieuw hebben zich getuigen ge
meld, die verklaren te kunnen bewij
zen, dat Anna Anderson Anastasia,
de jongste dochter van tsaar Nikolaas
de tweede van Rusland is.
De ene getuige is een handelaar,
die thans in het Zwarte woud woont
maar tot 1918 te Sint Petersburg (Le
ningrad) was gevestigd. Volgens hem
wist iedereen in de zomer van 1918
Sint Petersburg, dat Anastasia aan
het bloedbad waarbij de overige le
den van het gezin van de tsaar om
het leven kwamen, was ontsnapt en
met de hulp van een soldaat van het
rode leger was ontkomen.
Dc tweede getuige, een arts, wil de
rechtbank te Hamburg die de zaak-An-
derson behandelt, de foto's voorleggen
die hij tijdens het bezoek van het ge
zin van de tsaar aan Hessen voor de
eerste wereldoorlog heeft gemaakt.
Intussen heeft het Deense conservatie
ve blad „B.T." bekendgemaakt dat be
paalde documenten waaruit zou kunnen
blijken dat Anna Anderson inderdaad
Anastasia is, verbrand zijn, toen Deen-
militairen in opdracht van de Duit-
■s op 19 december 1945 het gebouw
van de Deense scheepvaartmaatschap
pij „Oost-Azië" te Kopenhagen in brand
hadden gestoken. Deze stukken waren
eigendom van prins Axel van Dene
marken, een van de directeuren van
genoemde maatschappij. Volgens „B.T."
waren de stukken waarschijnlijk de pa
pieren, welke de advocaten van Anna
Anderson sinds lang langs diplomatieke
weg m handen trachten te krijgen Er
zou een rapport bij zijn van de toen
malige Deense ambassadeur te Berlijn,
Herluf Zahle, die op verzoek van de
Deense koninklijke familie de kwestie
heeft onderzocht.
Tevlers genootschap
Het Teylers Godgeleerd Genootschap
te Haarlem heeft een nieuwe prijsvraag
uitgeschreven, waarvan de beantwoor-
.d'"g ™°et PIaats vinden voo, 1 januari
1962. Het genootschap vraagt een verhan
deling over de methode en de dogma-
tisch-theoretische implicatie; van de
phaenomenologie van de godsdienst
Op de prijsvraag die in 1958 werd
uitgeschreven „Welke is de beteke
nis van de „entmythologisierung" voor
het kerygma in hc' Nieuwe Testament"
kwamen drie antwoorden binnen, die
geen van alle voor bekroning in aan
merking kwamen.
