t
Regering grijpt krachtig
Ilieutuc geihsctfe dTouraitl
m
Prof. Oberlander had het in
Den Haag niet gemakkelijk
niet
-
Censuur op Nieuw-Guinea werd aanfluiting
Mr. Van Beek gaat zonder
predikaat „eervol" heen
Krachtige Amerikaanse
steun voor de K.L.M.
Verhoor van tweeëneenhalf uur
Geen getuigen
van achter het
Ijzeren Gordijn
Koude lucht tijdelijk
naar het oosten
Neonazisten
toeh bijeen
Riiif: 1
Vorst
VERHAAL VAN VERSCHRIKKELIJKE
SNEEUWMAN IS EEN SPROOKJE
MAANDAG 11 JANUARI 1960
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie. Redactie. Abonnementen- en
Advertentie-afdeling Tel 31441
ADVERTENTIES. 0.20 per millimeter
Familieberichten f018 pe» millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 58938.
Veertigste jaargang no. 11765
CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„StanhmsUch is gbtMtoen
myn bert in kgfjcnspoct"
SPORT VAN ZATERDAG
(Van een onzer redacteuren.)
TAE ZGN. CENSUURCOMMISSIE heeft op voor de regering onweerleg-
bare gronden aangetoond, dat gedurende een betrekkelijk beperkte
periode in het verleden een ernstige schending van een der grondrechten
in Nederlands Nieuw-Guinea heeft plaatsgevonden in dier voege, dat op
ruime schaal een aanfluiting is gemaakt van de waarborgen, welke de toe
passing van een op zichzelf wettige censuur tegen misbruik moeten om
geven. De staatssecretaris van binnenlandse zaken, belast met de zaken
betreffende Nieuw-Guinea, mr. Th. Bot, schrijft dit heden aan de Tweede
Kamer.
De regering wenst overigens niet de ogen te sluiten voor de dikwerf uit
zonderlijke moeilijke omstandigheden waaronder moest worden gewerkt,
waarbij subversieve acties van buiten en een aanvankelijk zeer gebrekkig
georganiseerd inlichtingenapparaat het toepassen van briefcensuur op
zichzelf verklaarbaar maken.
De regering onderkent daarbtf tevens, aldus de staatssecretaris, dat de oensuur-
kwestlc niet mag worden afgewenteld op een of enkele personen, doch alleen kan
worden begrepen tegen de achtergrond van het gehele toenmalige bestel van Neder,
lands Nieuw-Guinea en de structuur van de samenleving aldaar.
Ten aanzien van mr. W. C. van
Beek, die als de centrale figuur in
de censuurkwestie is te beschouwen,
is de regering tot de conclusie ge
komen, dat deze advocaat-generaal
niet in 's lands dienst gehandhaafd
kan blijven en dat zijn ontslag zal
moeten volgen. Zij meent bovendien,
dat in afwijking van het advies
van de commissie niet volstaan
kan worden met een eervol ontslag
wegens ongeschiktheid, doch dat mr.
Van Beek ontslagen moet worden
zonder het predikaat eervol.
De regering is tot de conclusie geko
men, da. het mr. Van Beek in hoge mate
moet worden aangerekend, dat hij zich
niet heeft ontzien tal van geheime be
scheiden aan een onbevoegde ter hand
te stellen. Als verzwarende omstandig
heid rekent zij het hem aan, dat de cen
suur zich niet heeft beperkt tot perso
nen die van subversieve acties worden
verdacht, doch dat zij zich ook heeft
uitgestrekt tot personen, die boven elke
verdenking staan.
Voor deze commissie heeft de
Westduitse minister Oberlan-
der zijn oorlogsgedragingen
uiteengezet. Van rechts naar
links de heren K. R. van Staal
(voorzitter, Nederland), Olie
Bjoern Krakt (Denemarken),
Hans Capellen (Noorwegenf,
dr. Kurt Schock (Zwitserland)
en prof. Flor Peters (België).
Als secretaris trad op de heer
J. Zwart Op het afzonder
lijke fotootje de heer
Oberlander
GEZAGSDRAGERS
Aan de andere kant heeft de regering
een open oog voor de verzachtende om
standigheid, dat opeenvolgende superi
euren en ook de hoogste gezagsdrager
mr. Van Beek te veel de vrije hand heb
ben gelaten.
Bij de overweging van de tegen be
paalde personen te nemen maatregelen
heeft de regering dan ook in aan
king genomen, dat de voormalige gou
verneur dr. J. van Baal en de gewezen
procureurs-generaal mr. Beun en
Okma in de eerste plaats gehouden
ren het recht hoog te houden en te
biedigen en te waken tegen schendingen
van de grondrechten. Indien deze ge
wezen ambtsdragers hun plicht hadden
verstaan, zou de onwettige briefceusuur
nimmer die proporties hebben kunnen
aannemen en uitgegroeid zjjn tot een zo
grove schending van het briefgeheim.
De regering heeft overwogen of tegen
bepaalde personen een strafvervolging
zou moeten worden ingesteld. Zij is na
rijp beraad tot de overtuiging gekomen,
dat daarvan moet worden afgezien en dat
behoort te worden volstaan met admini
stratieve maatregelen van verschillende
zwaarte en draagwijdte.
ernstige schriftelijke ontevredenheidsbe-
tuiiging aan de heer Kahle en een duide
lijke vermelding van de reden in het
overplaatsingsbesluit van de heer Winia.
JUIST HIER
Alle andere betrokken politie- en post
ambtenaren zal mondeling de ernst van
de kwestie voor ogen worden gesteld. Een
desbetreffende opdracht is de gouverneur
reeds verstrekt. Tevens is de gouverneur
verzocht in een algemeen rondschrijven
alle diensten te wijzen op de ernst van
het gepasseerde. Daarbij zal tevens de
aandacht worden gevestigd op de nood
zaak om juist in een gebied als Neder
lands Nieuw-Guinea de hoogste maatsta
ven van rechtshandhaving en onkreuk
baarheid aan te leggen.
Verder is de ergering van oordeel, dat
een behoorlijk werkende inlichtingen
dienst niet kan worden gemist. Met het
oog daarop is een deskundige belast met
de taak op de kortst mogelijke termijn te
adviseren over de reorganisatie van het
bestaande inliohtingenapparaat en de
plaats daarvan in het ambtenlijk bestel
van Nieuw-Guinea. Voorlopig wordt de
D.T.O. Diensten-toezicht-ordonnantie
nog toegepast. Wel wordt het hoofdstuk
Rechtswezen van de bewindsregeling
Nieuw-Guinea herzien,
(Zie ook pag. 8)
RESIDENTEN
de i
De regering heeft begrip
zachtende omstandigheden, die gelden bij
de beoordeling van de rol deT residenten,
van wie de heren J. van Bodegom en mr.
F. R. J. Eibrink Kansen thans nog in gou
vernementsdienst zijn. Zij is echter van
oordeel, dat aan deze twee schriftelijk een
ontevredenheidsbetuiging behoort te wor
den gegeven, waarin hun verantwoorde
lijkheid.duidelijk wordt gesteld. Zij wenst
hierbij evenwel aan te tekenen, dat zij
overigens geen aanleiding heeft te twij
felen aan hun integriteit en bekwaam
heid. Zij is met de huidige gouverneur
van oordeel, dat deze residenten thans
weer het volle vertrouwen kan worden
geschonken. Van hen had eohter mogen
verwacht, dat zij tegen de aandrang van
het parket weerstand zouden hebben ge
boden.
Van een handhaving van de ambtena
ren bij het parket van de procureur-gene
raal, de heren W. Kahle en A. G. C.
Winia, kan geen sprake zijn, zo meent
de regering. Ingestemd wordt derhalve
met de suggestie van een overplaatsing
naar een administratieve tak van dienst.
Een zeker onderscheid van behandeling
acht de regering op zijn plaats. Zij wil
dit tot uitdrukking zien gebracht in een
DROF. dr. Th. Oberlander, de West-
duitse minister voor vluchtelin
genzaken, heeft het zaterdag in Den
j niet gemakkelijk gehad. Niet
alleen heeft de internationale com-
ie, die hem uitboorde over zijn
gedragingen in de oorlog, hem in
gesprek, dat tweeënhalf uur heeft
geduurd, „het hemd van het lijf ge
vraagd", maar ook de journalisten en
Dersfofografen hebben hem het
na aan de schenen gelegd. De bijeen
komst waarin prof. Oberlander zich
zou verantwoorden voor een comn
sie onder leiding van de heer K.
van Staal, was geheim en zelfs de
/n Wassenaar werd zaterdag het
huwelijk voltrokken tussen de
oudste zoon van de burgemeester
van Gorinchem, de heer A. G. A.
ridder van Rappard en mejuf
frouw J. E. Arnold te Wassenaar.
De fotograaf trof het. jonge paar
na de bevestiging in de Dorpskerk,
uitgeleide gedaan door ds. J. E.
Prinses Beatrix, juist terugge
keerd van een korte winter
sportvakantie, woonde de kerk
dienst bij. De andere foto toont
prinses Beatrix met twee vrien
dinnen, de zusters Hasseler
Kirchner.
Koningin Juliana kwam des
middags op de receptie in
Kasteel Oud-Wassenaar het
jonge paar gelukwensen.
BRIGITTE^BARDÖT
HEEFT EEN BABY
De Franse filmactrice Brigitte Bardot
heeft vanmorgen in haar woning te Pa
rijs het leven geschonken aan een
gen, Nicolaas. Brigitte Bardot is de echt
genote van de filmacteur Jacques Char-
plaats van samenkomst had men ver
borgen gehouden.
Journaksten hadden daarom de heer
Van Staal bij zijn woning in Heemstede
opgewacht, maar dank zij het feit, dat
hij een coureur als chauffeur had geno-
hen, wist hij hen kwijt te raken. Des
ondanks kwam men er achter, dat
un hotel Central in Den Haag moest
Toen de minister dan ook wiilde
trekken, bileek hij niet zonder mei
zijn auto te kunnen stappen. Hij moest
door een haag van publiek heen. En
thousiast werden de journalisten, foto
grafen en cameramensen toegejuicht, wat
de minister nogal opwond. Eindelijk
lukte het hem zijn auto te bereiken,
waarna hij in snelle va-art vertrok,
der iets te hebben verteld.
De
de
de
heer J. Zwart, nam zijn verlies sportie
ver. Hij beloofde, dat men voortaan wat
openhartiger zou zijn. Hij vertelde, dat
de commissie bestond uit mr. Hans Ca
pellen (Oslo), Ole Björn Kraft (Kopen
hagen), prof. dr. Flor Peters (Antwerpen),
mr. Kurt Schock (Zwitserland) en de
heer Van Staal, van wie de laatste de
verhoren leidt. Wat prof. Oberlander had
verklaard, wilde hij echter niet zeggen
Men kan overigens wel aannemen, dat
hij is gebleven bij zijn eerder afgelegde
verklaring, dat op 7 juli 1941, toen hij
als commandant van het z.g. Nachtigall-
hataljon Lemberg binnentrok, de stad
rustig was en dat de slachting onder de
bevolking (34.000 mensen werden ver-
Frans vissersvaartuig
vergaan: bemanning
(19 koppen) vermist
De Franse vissersboot Edwige uil Saint
Vaast la Houque is in de nacht van zater
dag op zondag ter hoogte van Cherbourg
vergaan. Men heeft geen hoop meer de
negen opvarenden te vinden. De Edwige
is indertiid in Nederland gebouwd voor
de Duitse vissersvloot. Na de oorlog werd
chip, in het kader van de herstelbe
talingen, aan Frankrijk geleverd.
Een Iers marineschip heeft zaterdag de
Belgische trawler A-meLie Maithiilde we
gens hiat v-issen in de Ierse territoriale
wai beren opgebracht naar Waterford.
In de -loop van de ochtend drong met
:n noordoostenwind opnieuw vorstluch»
het noorden van ons land binnen. Boven
Skandinav-ië is de luchtdruk weer gaan
stij-gen, zodat in de komende dagen op-
lieuw van een koude-inval sprake zal
:ijn. De wind neemt tijdelijk uit het
noordoosten tot krachtig toe. In de ko
mende avo-nd en nacht is ook in Zuid-
De Venezolaanse ambassadeur in Den Holland weer 2 tot 5 graden vorst te
Haaig is zaterdag van Caracas naar zijn verwachten. Hier en daar kan een
post vertrokken, waarmede een einde lsl sneeuwbui vallen en morgen zal het
gekomen aan de gespannen betrekkingen I kwik wellicht niet boven het vriespunt
Nederland en Venezuela. j J~* SB
moord) toen reeds achter de rug was.
Het Nachtigall-bataljon, bestaande uit
Duitsers en Oekraïners, werkte in Lem
berg samen met de z.g. Bandera-natio
nalisten, die ais antisemieten berucht
n. Volgens prof. Oberlander zouden
de Russen in Lemberg vreselijk hebben
huisgehouden.
In een verklaring heeft de internatio
nale commissie van onderzoek nog ge
zegd, dat berichten, in het bijzonder uit
het oosten, dat van een reeds bewezen
«chuild van Oberlander sprake zou zijn.
volkomen uit de lucht zijn gegrepen.
Aangezien de commissie er n-aar streeft
alle kanten van de zaak te belichten,
betreurt zij het, dat de uitgenodigde ge
volgen van achter het IJzeren Gordijn
niets van zich hebben laten horen. Daar
entegen hebben getuigen uit het westen
m ook prof. Oberlander zonder enig be
zwaar gevolg gegeven aan de uitnodi
ging om voor de commissie te verschij-
Het ministerie van buitenlandse zaken
heeft inmiddels medegedeeld, dat het
gerucht als zouden er visa zijn gewei
gerd aan getuigen, onjuist is. Er is geen
«nkele aanvraag om een visum binnen
gekomen. De (communistisch getjnte)
..Verein von Verfolgten vom Naziregime
V.V.N." in Frankfort, die prof. Oberlan
der heeft aangeklaagd, heeft tot nu toe
geweigerd bewijsmateriaal, dat zij be
weert te hebben, over te leggen.
T)E AMERIKAANSE bladen blijken
-L/ veel sympathie te hebben voor
het Nederlandse verzoek om landings
rechten in Los Angeles.
De Detroit Free Press schrijft onder
meer, dat het er niet alleen om gaat
dat een buitenlandse luchtvaartmaat
schappij toestemming verkrijgt haar
luchtnet in de Verenigde Staten
te breiden tot aan de westkust.
„Kunnen wij een land, dat de Ame
rikanen zien als een zeer goede afnemer,
op dit punt een verzoek weigeren dat
veel op discriminatie z-ou lijken? Neder
landse afnemers kopen voor een bedrag
dat twee maal zo hoog ligt als het tota.il
van de export van Holland naar Ame
rika", aldus het blad. „Deze feiten schep
pen een ongunstige handelsbalans Aan
genomen dat Nederland in de Verenigde
Staten blijft kopen, dan kan dat alleer
maar goed worden gemaakt door de
inkomsten op transportgebied", zo ver
volgt het blad, dat er ook nog op wijst
dat de K.L.M.-vloot voor een groot dee)
i nde Amerikaanse vliegtuigfabrieken is
Bovendien heeft de K.L.M. nog orders
uitstaan voor 108 miljoen dollar. He:
artikel besluit: „Het komt ons voor, da'
het commercieel volkomen verantwoord
is indien men een land helpt de dollars
te verdienen, die de Amerikaanse in
dustrie weer ten goede komen."
De Washington Star wijst er op. dai
vele belangrijke groepen in California
achter het verzoek staan. Het blad zegt
Montgomery naar
Rood-China
VeLdmaarsohalk Montgomery zal in
mei naar communistisch China gaan, op
uitnodiging van Mao Tse-Toeng.
Montgomery deelde dit zaterdag mee
bij zijn terugkeer i-n Londen van een
bezoek aan India. Hij zei verder, dat
het Westen een grote vergissing begaat
door te denken, dat de werkelijke rege
ring van China op Formosa zetelt. „Dit
is niet waar. De lieden van Formosa
tellen in het geheel niet mee. De wer
kelijke regering van China is in Peking
Deze regeert over 600 miljoen Chinezen
Macmillan vandaag
naar Nigeria
Premier Macmillan van Engeland 1
vandaag naar Nigeria gereisd, na eei
verblijf van vijf („zeer interessante ei
zeer lonende") dagen in de Ghanesi
hoofdstad Accra te hebben doorgebracht.
Er schijnt echter tussen Macmillan en
premier Kwame Nkroemah van Ghana
geen overeenstemming te zijn bereikt
over de grote Afrikaanse vraagstukken,
zoals het plan van Nkroemah om
grote Afrikaanse staat te vormen
In Londen is gisteren van regerings
zijde meegedeeld dat premier Macmillan
van 22 tot 24 maart een bezoek zal bren
gen aan Rome, op uitnodiging van d«
Italiaanse regering.
TOESTAND VAN BEVAN
MINDER GOED
De toestand van de Engelse La-
bourleider Aneurin Bevan, die enkele
weken geleden een zware buikopera
tie heeft ondergaan, is minder bevre
digend dan de eerste week na d»
operatie het geval is geweest.
(Van onze weerkundige medewerker)
T~\E KOUDE LUCHT waarin wij
zondag nog bevonden, met
de ochtend hier in het westen 3 tot 6
graden vorst, is tijdelijk naar
oosten verdreven. Een depressie
van Noord-Zweden naar Polen is
trokken, bracht in de afgelopen nachl
in het westen voornameijlk regen ei
in het oosten van ons land sneeuw
Op enkele plaatsen werd in het oos
ten vanmorgen 1 a 2 centimeter
sneeuw gemeten.
I komen. De kans dat wij ook hier i
Gladheid in Groningen
Door sneeuwval, dooi in de loop van
de nacht en opvriezing naderhand waren
vooral in het noorden van het land de
wegen vanmorgen vroeg spiegelglad. Het
verkeer stagneerde daardoor in ernstige
mate. De autobusdiensten van dc stad
Groningen naar de verschillende plaatsen
in het noorden des lands ondervonden
ernstige overlast.
De eerste bussen van nagenoeg alle
diensten vielen overal uit. Toen op de
meeste hoofdwegen pekel was gestrooid,
liet men omstreeks acht uur voorzichtig
de eersite bussen vertrekken. Er ont
stond echter veel vertraging, van onge
veer gemiddeld een half uur. Op ver
schillende spiegelgladde weggedeelten
kwamen autobussen stil te staan. Het
treinverkeer ondervond weinig last.
In het buitenland is de situatie ongun
stiger dan in Nederland. Uit Frankrijk
komen berichten over gevaarlijke situa
ties. Sneeuw-waarschuwingen komen
voorts uit België en Duitsland.
ook: „Daar zulike landingsrechten aan
andere Europese luchtvaartmaatschap
pijen zijn toegekend, is het moeilijk in
te zien hoe ons land ze aan Nederland
kan ontzeggen, zonder de indruk te ma-
Ken op onbillijke wijze discriminatie to»
te passen."
De Baltimore Sun argumenteert op ge
lijke wijze als de Detroit Free Press en
voegt er aan toe, dat Nederland lan
dingsrechten nodig heeft om in leven te
blijven.
De Duitse Rykspartü heeft toch z(jn
aanvankelijk verboden landdag kun
nen houden. In kort geding heeft de
rechtbank in Kaiserslantern beslist, dat
het door het ministerie van binnenland
zaken van Rüniand-Pais in Mainz op
gelegde verbod geen rechtskracht bezit.
De partij is door Bonn nog niet officieel
verboden. De regering van Rijnland-Pals
Is inmiddels tegen dc uitspraak in hoger
beroep gegaan.
Gedurende het weekeinde is in vele
plaatsen in de wereld geprotesteerd tegen
het opduikende antisemitisme. Bisschop
Otto Dlbelius, voorzitter van de Evange
lische Kerk in Duitsland, heeft in een
telegram aan de Israëlische premier Ben
Goerion de gebeurtenissen scherp veroor
deeld. De protestantse kerk in Duitsland
stelde honderdduizend mark beschikbaar
emigranten die naar Israël willen
gaan. De r.k.-kerk ln West-Dultsland
heeft tot dusver gezwegen, maar radio
Vaticaan heeft de rassenhaat eveneens
scherp gehekeld.
Dillon in Parijs
Beroep op Europese
bondgenoten
De Amerikaanse onderminister van
buitenlandse zaken, Dillon, is in Parijs
aangekomen om een nieuwe poging to
doen, Amerika's bondgenoten tot een gro
ter aandeel in de Atlantische defensie-
kosten en de hulp aan onderontwikkelde
gebieden te bewegen.
Zoals bekend staat men in de Verenig
de Staten op het standpunt dat de welge
stelde bondgenoten meer moeten doen om
de onderontwikkelde landen in Azië en
Afrika te helpen. Een land, waarvan men
in dit verband meer verwacht, is West-
Ouitsland
Morgen zal Dillon in Parijs een confe
rentie van vooraanstaande Europese eco
nomen openen. Vermoedelijk zal hij dan
de stichting voorstellen van een soort At
lantische economische raad, die in de
plaats moet komen van de Organisatie
voor Europese economische samenwer
king (de O.E.E.S.).
In de OE.E.S. zijn de Verenigde Staten
en Canada sleohts als waarnemers ver
tegenwoordigd. In het nieuwe lichaam
zouden zij stemgerechtigd lid moeten
worden.
Britse financier
Jasper in arrest
De omstreden Britse financier Haairy
Jaspar, die sleutelfiguur was in een za-
kenaffaire die vele miljoenen ponden ster-
%lig beliep, is gisteravond to Londen ge-
De politie arresteerde voorts de leider
mi een bouw- en lOningmaatschappij
Herbert Murray, toen deze uit een vLieg-
buig stapte dat hem van een vakantie to
Frankrijk terugbracht naar Londen.
Beide mannen zouden vandaag voor een
Londens hof verschijnen.
De 54-jarige Jasper die van Duitse af
komst is, zal zich moeten verantwoorden
inzake beschuldiging wegens fraude De
naam van Jasper is vooral in hot nieuws
gekomen tijdens de laatste Britse verkie
zingen.
De Bilt verwacht tot dins
dagavond
Opklaringen en plaatselijk
enkele lichte sneeuwbuien.
Matige tot vrij krachtige
noordoostelijke wind. Lichte
tot matige vorst. (Opge
maakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
„Hij heeft veel van
de woestijn geest'"
sprookje! Dit
heeft de leider van een Rus
sische expeditie, die negen
maanden lang in de Aziatische
bergen naar het wezen heeft
gespeurd, gisteren in Moskou
meegedeeld.
tijd door menselijke wezens is
bewoond. Deze menselijke we
zens zouden de nog primitie
vere sneeuwman ongetwijfeld
hebben opgejaagd en vernie
tigd", aldus prof. Stanyuko-
vitsj.
tot tn westelijk k"en doorsetrokken
Prof. Kirili Stanvukovitsj schapen en geiten als
-"i""; hoeveelheid
onder het vele wild dat
zijn gezien, verschillende werd gevangen onder an
dere een groot aantal beren
„Archeologen
besneeuwde bergen
i geen spoor ntie hebben onomstotelijk
i ontdekt. vastgesteld dat de centrale
er dan twintig Pamir gedurende zeer lange Gulbiyavan",
„Ethnografen, die een grote
belangwek
kend materiaal hebben verza
meld, zijn tot dc conclusie ge-
rschrikkeiijke komen dat de legende van de
sneeuwman een variatie is op
nmtnioHiU ^et duizend Jaar OUde sprOOk-
de geest der woestijn,
besloot hij.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
