ZONDAGSBLAD
Acht kolommen om
te vullen
JOOP (die schreef)
QUUS (die tekende)
CEES
THEO (die dichtte
ZATERDAG 19 DECEMBER 1959
„Ontzettend leuk, 'k had het zelfs niet durven
hopen", zei Theo van Roon en hij gaf een brede
glimlach ten beste.
„Verheugend", vond joop N. Cranendonk,
omdat je tenslotte als pril Leienaar er niet zoiets
als „machtig" uit kunt flappen, joop flapt trou
wens nooit.
,/t Is toch niet waar. Fantastisch", klonk
het enthousiast door de telefoon met aan de
andere kant van de lijn Cees van Dop, die er
best voor uit wil komen echt Rotterdams te
kunnen reageren.
En in een Haagse huiskamer ging een veer
tienjarige broer met een zwaai de lucht in, waar
door de moeder van „Quus", mevrouw Kool,
bijna haar lamp door een andere had moeten
vervangen.
Theo (gedichten), Joop (verhalen), Cees (nét die
éne foto) en Guus (cartoons): dat zjjn ze dan, de
vier vrjj geregelde medewerkers aan onze eigen
rubriek, die de prijzen hebben gewonnen. Waarom
zjj? 't Ljjkt me het beste dan maar even heel
fragmentarisch overigens de juryleden aan het
woord te laten.
De heer Corn. Basoski, die de gedichten heeft be
oordeeld, meende over het werk van Theo van Roon:
goede literaire kwaliteiten" en hjj zou geen goed
kunstkritikus zjjn, als hjj er niet bjj had opgemerkt:
„alleen zou Van Roon misschien iets suggestiever
en minder beeldend kunnen zijn". Waardering had
hfl trouwens ook voor de gedichten van Piet (uit
Middelharnis) Koster en Cees van Dop, die dus
hierbjj eervol worden genoemd.
4 De heer Hein J. Waalwijk, het jurylid voor de ver
halen, vond het werk van Joop Cranendonk ,,met fan
tasie en bijzonder gevoelig geschreven, 'n Volkomen
eigen stijl". Hij wilde graag de eervolle vermelding
in deze categorie geven aan Kees van der Velden (uit
Rotterdam) voor diens verhaal over het goede en het
kwade.
En dan: Cees van Dop, die jullie als „dichter" en
bijna niet als „fotograaf" kennen. Voor die éne foto,
welke hjj onlangs inzond, gaf de heer Jas van Hof
wegen hem de prijs met de argumenten: „goede
compositie, illustratief uitstekend èn een plaat met
sfeer". Dit jurylid vond Anneke Winkelman (uit
Schiedam) en Mieke Hille (Pjjnacker) zeker in aan
merking komen voor een eervolle vermelding wat
hun foto's betreft.
De heer Otto Dicke tenslotte heeft het beslist het
moeilijkst gehad. Een tijd lang heeft hij getwijfeld
„Quus" of Cor den Duik? Het werd „Quus", omdat
hij die iets subtieler vond, maar direkt op de tweede
èn belangrijke plaats wilde hij Cor den Duik (uit
Scheveningen) zetten, die in dit geval dus met zijn
cartoons de eervolle vermelding ontvangt. Anneke
van Leeuwen (Rotterdam) tekent volgens de heer
Dicke ook helemaal niet slecht!
Dr. E. Diemer, onze hoofdredakteur, kon het met
de beslissingen van de jury eens zijn en wilde er dan
ook graag zijn fiat aan geven.
En dat was dan het „hot news" over de uitslag.
Maar, omdat ik jullie heb beloofd aan deze uitslag
een speciaal karakter te geven, wil ik je even mee
nemen naar de vier „uitgekozenen" om dooi* een
korte schets te laten zien, wie er achter die namen
staan. We hebben zelfs voor deze éne keer van hen,
die iets te vergeven hebben, een héle pagina gekre
gen. Dus daarom konden we vandaag ook een
„Ruimte voor hen" meenemen!
Een h
•t Is
EN HELE PAGINAAcht lege zondagsblad-kolommen om te vullen
dan ook een bijzondere dag vandaag. De uitslag, waarop we met z'r
allen bijna vier maanden hebben gewacht kom je in de eerste plaats tegen:
„Ruimte voor hén" maar natuurlijk ook een „Ruimte voor jullie", jullie, die dan
de prijzen wel niet wonnen, maar die het naar ik hoop toch wel eens kun
nen zijn met de beslissing van de jury. Laat het een kleine troostprijs zijn, dat
de wellicht in hun hart teleurgestelden, vandaag toch een kans krijgen iets te
zien opgenomen op deze feestelijke pagina. Want meer ruimte betekent immers
ook meer namen en misschien is de jouwe er wel bij!
Golden fiction
Dit U het: middernacht, je draait wat verveeld aan de knoppen van de
kleine radio, het ene volkslied na het andere wordt gespeeld, daarna de absolute
stilte. Dit is het: nacht, het wordt heel koud.)
Er wordt gebeld en ze komt de trap op, my fair lady, ze heeft voor ons
allebei een speelgoedbeest meegebracht, alles wordt snel anders. Laten we naar
de maan kijken, zegt zij.
Terwijl onze speelgoeddieren elkaar nieuwsgierig besnuffelen, maken we
de gordijnen open. De maan is hoog en geel, we kijken er naar tot onze ogen
pijn doen.
(Dit is het: de piano is vol dromen, de engeltjes aan het plafond hebben
hun kleine bazuinen laten zakken, ze zijn de muziek vergeten, dit alles is ver
drietig genoeg.)
Zij glimlacht, my fair lady.
70 de»
Crai
N.
Iets nooit horen vertellen, nooit Maar Joop hourly
horen zoggen, als je hem lang:
goed kent héél misschien cc
In een ogenschijnlijk verloren
ón het konijn. Van poezen, om- lands studeert, al
zc zo menselijk ontrouw zijn schrijft van zijn
minder van honden omdat veertiende af. he-
."■""'"i*. le schoolkranten
It ook over poezen, over
1 die kleine dieren spe- vulde met f?raP-
len in zijn gedachten dus ook in verhaaltjes en nu
zijn verbalen. En als op de blan- nog liefst zijn ge-
ke blocnote-vellen een meisje ge- dachten op papier
zijn kamer stalte krijgt, kijkt hij vaak naar zet ^plaats van
die (bijzonder artistieke) pop in te anre-
haar lange broek en strakke trui. k tastbare
cn j: .srss «kkü.'Se /Kirr*,1
.,'n Rock-and-roll" meisje, die pop. da* h'J «raag en véél. véél leest,
nou ja....meisje, op het gezicht is bijna overbodig te zeggen. Beet-
na dan. dat je brutaal en oud hoven uit de kleine radio en hoe-
aankijkt. ..Ze ziet cr een beetje zen van jazz-platen aan de muur
slecht uit" vindt Joop en hij voor muziek, alle muziek, van
steekt een afgebrande lucifer als iThe paper m0on" af tot „Mari-
...v. een "'Wagende sigaret in de even na„ toe aUes wat daar maaf
dan niet geopende poppenmond.
praat niet veel
doet hij het zachtjes. Daarom
kun je ook de muizen horen, de
habitué'» van dat hoge oude huis
aan de Leldse Haagweg,
hU net student zijn
heeft. Ze trippelen onder het
MhniM zolderraam, waardoor Je jaar4 lange broek
een vierkant stuk grijze winter- fl
1 urht ziet. De potkachel brandt,
de lamp Is aan en het konijn
staat lussen ccn asbak en wat
hoeken op de tafel.
Muizen ..houdt u van muizen?
Jawel, als ze maar in de buurt
van de dakgoot blijven. Het wol
lige speelgocdkonijn met zijn
haren van plastic mag
zo'n warm velletje hebbi.
onder Je het leven voelt kloppen.
Nu heb je vorige week kunnen dagen heb binnengekregen, leek
lezen, dat de kopij, die oorspron- het me goed zoveel mogelijk op
kelijk zo'n beetje voor de negen- deze twee dagen afgestemde kopij
t.ende was gepland ook door de d b k vandaag mee te
jury is beoordeeld. Ik kan je ver-
eekeren. dat dit inderdaad is ge- nemm De beoordeelde m-
beurd! En toch gaat een groot deel zendingen blijven natuurlijk be-
van deze uitgekozen kopij vandaag waard tot de eerstvolgende keer.
niet mee De oorzaak ligt in Zo en dat was dan een heel ver-
het feit, dat het volgende week haal. Nu gauw de bijdragen. Een
immers Kerstfeest is. Dan zal er overigens héél korte impressie
geen zondagsblad uitkomen en kreeg ik van Annie van der Wijn-
omdat ik van verschillende mede- gaard (bibL-assistente, 20 en uit
werkers juist iets voor deze Kerst- Den Haag) die schreef:
Ik was een dichter.
Ik was een dichter en ik dicht
te een gedicht. En zie, het was
slecht! Ik verscheurde het be
smette blad en dacht optimitisch:
„morgen is er weer een dag" en
bracht mijn dagelijks offer aan
Bacchus.
En zie, de volgende morgen
was ik weer dichter en dichtte
weer een gedicht en wederom
was het slecht. „Het geluk is
niet met me", mompelde ik en
zocht het ergens anders!
Maar zie, de volgendedag
was ik eerst recht dichter, al
leen, het gadicht bleef nu weg.
En zo ging het zes dagen lang.
En toen was het zondag en rust
te ik van de arbeid omdat het
zondag was.
En de rozen bloeiden, en de
struiken geurden, en de vogels
zongen hun schoonste lied. En
zie, een traan welde op uit mijn
hart en spatte in het zonlicht
uiteen. En toen was ik geen
dichter, alleen maar een secre
taris, die gehoorzaam opschreef
wat gedicteerd werd door God.
Het is voor de eerste keer, dat Jullie in „Ruimte" een gedicht
tegenkomen van Bert den Braber (chr. kweekschool en uit
Rotterdam). H!j schreef over Kerstfeest:
"A
Och kon ik
Wat heb ik aan een groene boom,
de takken vol met gulden strengen,
de bollen, die als zonnen zengen.
Als 'k willoos drijf op 'n brede stroom?
Wat heb ik aan het koude licht,
dat in mijn hart niets doet ontbranden,
het vrome woord dat zal verzanden,
als ik op u niet ben gericht?
Snel vliedt de tijd, zonder dat 'k vind
mijn bonkend hart trekt naar de zwarte grónd
die wenkt, opdat ik kan vergeten.
Och, kon ik als een bevend kind
maar nader komen en met blijde .mond
een zacht gefluisterd danklied spreken.
BERT DEN BRABER
Als er ergens in een hoekje „Prettig Kerstfeest" zou staan in
van die gouden lettertjes, zou deze foto zo kunnen doorgaan
voor een traditionele Kerstkaart.... Sjaan Bijl (uit Rotterdam)
maakte dit plaatje bij de Plaszoom in Kralingen.
eens wat mee. Dit koos lk
uit:
Na d® storm
Het is allemaal zo moe, zo raoa
de bomen, die niet mee willen
de wolken, schuwe dieren
het licht zo grijs en mat
boven de stad
ik zie de straten glimmen
en ga slapen
Ook dit:
de woorden zijn zo groot
over de dagen heen gelegd
er Is al veel te veel gezegd
ze drukken alles dood
en tenslotte dit»
Ziek zijn
In lange eenzaamheid van slape
loze nachten
die kringen, wallen legden in 't
koortsklein gezicht
heeft hij zo vaak gezucht van pijn
het ls niet zwaar om ziek te zijn
maar rust te vinden in de onrust
van een geschonden tempel.
MARIANNE VAN RAAY
En dit schreef NIc. van Domme,
len (17 cn uit Rotterdam) naai
aanleiding van de komende Kerst
dagen.
Gabriël tot
Zacharias
Een gedicht van Jan de Berg
(die als ik me goed herinner op
een kantoor zit. en in Rotterdam
woont)
Kerstfeest... Christus' feest.
KerstfeestHeilig feest,
NIC. VAN DOMMELEN
Hoog stond hij
Sprak luide
Sprak overluide
loekt dwaas die my ziet
En gij ziet mij niet
Ben ik Gabriël niet
Die sta voor de troon
van de Koning der Koningen
En de Koningszoon?
Zijn hoge waarheid duldt
het niet
De stamel van uw twijfel niet!
Daarom: verstom!
Totdat al deze dingen
zijn geschied.
jan de berg
(die fotografeerde
TE hoort niet alleen reeds bij de eerste woorden,
J dat Cees van Dop een Rotterdammer ls, je merkt
het ook zodra je eens wat met hem praat. Want,
generaliserend gezegd, is het wel typisch Rotter
dams als je blijft volhouden, nadat je je eerste in
zending met het bekende „begeleidende schrijven"
terugkrijgt. Dat je naar „Ruimte" blijft sturen, de
paar kritische kreten in een „Eruit gelicht" ter
harte neemt, gaat schaven, nog eens overlezen en
dan maar weer een enveloppe dichtplakt om hem
zegen" in de bus te doen.
tussen kan liggen, én klassiek.
Het verbaast je even als je
hoort dat Lij, nog maar pas in
Leiden, een dispuut heeft opge
richt en 't lijkt een vage ver
ontschuldiging als hij er „vak
dispuut" bij zegt.
Joop Cranendonk....hij won dus
de verhalen-prljs. Je zult zijn naam
wellicht niet kennen, omdat zijn
werk steeds onder een pseudoniem
lepU.UI u. wit hij ov.rl,™ m« «n -°P h»°P
zal blijven doen en daarom lijkt T<>t je je min of meer een vaste plaats in de ru-
het nlot sportlef dit pseudo te ver- briek hebt veroverd en dat kan van Cees van Dop
tellen. Wat lk nog wél even wil toch we, worden geseffd! Zijn gedichten „De auto
zeggen. ia dat hij, na deze pas
begonnen Leldse jaren In de baan" en „Liften" waren het begin en sindsdien
richting van de journalistiek zijn jullie zo op geregelde tijden zijn naam en zijn
denkt. „Boeken bespreken enzo... status (Chr. Kweekschool) tegengekomen,
kim Jo veel lezen". Dat je er dan
ook over schrijven moet: we mo- En tochhet waren niet zijn een man, die zich zogezegd niet wachten,
gedichten, die de aanleiding wa- voor een gat laat vangen. Toen
gen aannemen, dat nlj dat el ren het toekennen van een de map al voller en voller werd
zal weten, maar, hij schrijft lm- Prijs. Het was een foto, nét die en hij, evenals velen van .jullie,
mers graag? éne foto. Want Cees
Sfemmingsplaten
Als illustraties voor de ru
briek van vandaag koos ik
enkele stemmingsplaten,
omdat naast de feestelijke
uitslag toch ook aandacht
wordt geschonken aan Kerst
feest. Deze foto van Wout
van der Kooy (uit Leiden)
vond ik bijzonder sfeervol.
Het is een opname van de
Rapenburg.
Bijzonder prettig vond ik het ook
weer eens een brief uit Flakkce
te krijgen. L. Kats, die al eerder
gedichten zag opgenomen, zond ook
nu weer iets, afgestemd op de
komende dagen. Hij gaf zijn vers
als titel mee:
Kinderkerstdroom
Dat zette H. E. van Gilst (21, en
studerend in Doorn) boven het ge
dicht, dat hij me stuurde.
Wat is er?
Hoe komt het,
dat wij nu hier gaan?
Wij zaten toch
thuis met de kerstlichtjes aan?
De nachtlucht is licht en
toch schijnt er geen maan.
Zie ons tegemoet
komen herders daar aan.
Zij komen met haast en
nu blijven ze staan
voor de deur van de herberg
en één klopt er aan
en vraagt iets zij spreken
men wijst, hoe Ie gaan;
wij lopen in 't donker
stil achteraan. i
'-TJMË* y"
HIJ spreekt de namen van
zijn jazz-favorieten uit
in een Amerikaans slang en
zijn stem klinkt op dat mo
ment even donker als die
van Pete Felleman. Dan is
hij wel zo eerlijk te vertel
len, dat hij er best van houdt
„nogal hard" op zijn brom
fiets te rijden (al is die dan
gewoon zwart) en dat hij in
die boekhandel in Loosdui
nen de romans, gedichten
bundels, pockets en tijd
schriften verkoopt, omdat je
nu eenmaal wat moet doen
eer je in dienst gaat. Zijn
„baas" in die boekwinkel is
overigens een „fijne kerel",
zodat het daar best is uit te
houden.
overgav
j_JET is ruim veertig jaar geleden, dat er op de eer
ste pagina van onze zaterdagse extra uitgave
in die tijd was er nog geen sprake van een Zon-
hij intussen negentien is gewor- dagsblad, zoals dat thans elke week uitkomt zo
hem1 bijzon* d"> *edlcl" verechren. Lydi. stond er on-
der boeien. der en die Lydla was zeventien jaar.
In de huiskamer achter zijn va-
ders zaak aan de Haagse Prins Nu, zoveel jaar later, hebben wij haar ontmoet,
Hendrikstraat, zijn er dan ook al schrijft ze nooit gedichten meer en is die
heel wat van die „gekke plaat-
jes gemaakt, het ene na het an- naam Lydia voor haar allang herinnerirg geworden,
dere. het ene ook beter dan weer Xoch heeft ze de laatste tijd vrij veel juist aan die
dat andere. Hoe Guus Kool te-
kent dat heeft iedereen, die ene naam gedacht en met bijna hetzelfde gevoel
R.j"ï?.tc ,£cre£c[d v.?'8t- zel' al als vroeger vouwde zij zaterdag de krant open om
ontdekt. Quus heeft een eigen
stijl, niet altijd is zijn humor di- het eerst haar ogen te laten gaan over „Ruimte
rekt, je moet het zogezegd „door j_iii.ii
hzbbrn voor Juule
Maar dat hij tekenen kan al
moet hij volgens de heer Otto „5" J™ J?/ R
Dicke nog heel wat leren he- dicht van Theo van Roon
l;ic*c nog nee» wa-. leien oe- w,_, j_,
ff 5™rit' nT.iï1'i|ren die ""rf""'
komen. Wat in de
eerste plaats wel
...%TDarM srursus. r-t'Lr'jz
E"JslreaSs5
zonder verrast én gelukkig, dat vell€n of nu van Th€Q of
hij zelf het was geworden. epn ander zjjn je moet eerst h»;
lang. kort geknipt Het heeft hem moed gegeven om proberen het te begrijpen, je moet
meer dan tot nu toe zijn car- er over lezen en pas dan mag Je
toons „ter plaatsing aan te bie- geloof ik met een zekere voorzicb-
J dat zeker niet alleen tigheld in je mening een oordeel
u 't Zijn
ieg hel nu
Guus Kool
haar, een gezellig prater
een beetje ongedurig. Heel lang
almaar met hetzelfde bezig zijn
ligt hem niet, nee. een taaie
doorzetter zou Je hem beslist
niet kunnen noemen. Met éér
uitzondering na., tekenen. Want
wat er ook gebeurt, wat hij ook
onderneemt rekenen doei hij
veel en altijd Al op zijn derdf
jaar grepen zijn toen nog kleine
handen ieder stuk papier, dat hij
te pakken kon krijgen om er op
te gaan zitten kladderen, vol
met betrekkng tot c
i verstandige
wat opvallend was.
vonden we het feit
dat deze negen
tienjarige onder
wijzer, die thans
bezig is aan zijn
il hoofdakte, pas de eerste dacht- thans
n regels op papier zette, toen was r
hij onze rubriek had gelezen.
„Ruimte" bleek voor hem een sti- Wat lk Je verder nog
mulans hetzelfde te doen als zijn kan vertellen? Dat hij bijzonder
moeder veertig jaar geleden: een graag kampeert, vist,
gedicht maken en het opsturen, siasme volleybalt cn ook een deel
impliceert overigens niet, dat van zijn tijd geeft aan de Gercf.
Hopelijk zal het hem lukken, den en aj pratend blijkt het al hij tot dat moment n;et veel met Jeugdvereniging „Christo Volen-
•orden opgenomen, heeft hij he\
soort „injectie" rnaar
..t een plaat geprobeerd
heel tijdje moest Een foto, gemaakt met een dóód
simpele camera, maar wel zó
raak. dat de jury juist dat plaat
je uitkoos. Waarmee maar gezegd
wil zijn, dat de aanhouder toch
op welke manier dan ook we] eens
't Spreekt vanzelf, dat we met
Cees in zijn huis aan de Oide-
gaarde meer hebben gepraat over
zijn gedichten, dan over zijn foto-
en filmhobby. De twee camera's
hebben we de camera's gelaten Ni iet graag
cn we zijn in een dik schrift ge
doken, waar heel wat verzen de
pagina's vullen, gedichten, die
vooral de laatste maanden zijn
geschreven, omdat Cees, evenals
Theo van Roon, pas zijn gedach
ten deze vorm heeft gegeven toen
hij „Ruimte" had gelezen. Een
paar weken na onze eerste start
jegon hij er mee, een enkele
naand later kwam zijn eerste en
veloppe op de redaktie binnen..
Gedichten, soms lukt het niet,
lelemaal niet, dan staan er in-
-■ens een stuk of tien op het pa
pier en kan zijn pen de woorden
oijna niet bijhouden. Hij houdt
»rvan om boven in zijn eigen
tamer zijn impressies en gevoe
lens zó te formuleren, dat het
woorden en zinnen worden, zoals
jullie die van hem zijn tegenge
komen. En als het eens helemaal
niet wil, „leent" hij zijn vaders
filmcamera om bijvoorbeeld in
hem de haven eens wat rond te dwa-
nder len en vast te leggen wat hij voor
enthou- zUn lens krijgt. Op Brienenoord
in de buurt van IJsselmonde, zag
hij op een voor hem wel bijzon-
Verwachting
In
de bedding
van de nacht
jagen de stromen
der twijfel
ons voort
het strand der tijden
breken onze dromen
in de branding
der uitzichtloosheid
Monotoon
verglijden de beelden
van onrecht en verwoesting
op het scherm
boven de grauwe kusten
der dreiging
markeren
morgensterren
ons Zijn komst.
l. kats
Het i
zij blijven weer staan;
ze kunnen naar binnen:
de staldeur staat aan.
Ook wij gaan er in
de deur valt zacht dicht
't is hier heerlijk warm en
door 't raam valt het licht
van een heldere ster
op een kribje in de hoek, en
er in ligt een Kindje,
gïwikkeld in doeken,
e herders en wij
knielen vol eerbied neer
en vinden geen woorden
dan: „Jezus, O, Heer..
Dan zie ik naar buiten
de sterren ...zij beven,
zij schijnen te leven,
daarboven, daarbuiten,
Maar zie, 't zijn geen sterren,
Er uit gelicht
Zynde althans voor dit jaar de
laatste korte opmerkingen, die ik
naar aanleiding van binnengekomen
brieven wil spuien.
leurenHet bekende „nee" bedoel
k hiermee, dat deze maal betrekking
leeft op inzendingen van Jac. K.
Rotterdam), Jaap C. (uit Rotterdam)
:n B. Andcrsson (Goudriaan), die het
iverigens veel beter kan. Weinig
irigineel kon ik tevens vinden hel
erhaal van E. L. C. van D. (uit Rot-
erdam), terwijl ik het verhaal van
oanne L. (uit Rysoord) niet uitge-
proken slecht knn noemen, maBr iets
Niet mee gaat het gedicht,
dat Hans Bink (uit Leiden) over
Kerstfeest inzond, wél deze fo
to, die ik van hem ontving.
een begin i
i in die huiskamer
imse Christiaan t"
Wetstraat met de prijswinna;
:al Van Roon. als met zijn moeder
en zomaar wat van gedachten te wis-
en selen.
rubriek Maar. 't was niet „Lydi
n heeft opgehad. Integendeel, te"
Is gedichtenbundels en kritie- toel
ken heeft hij en op het ogenblik het onontkoombare „dienst"
is hij zalfs bezig met een scriptie houden en dan. naar hij hoopt, e
de experimentelen. Maar be- gezellige school ergens in
Die klomp, die knoestige
en dat water. Hij had in dit geva
'iin fotobox meegenomen, schoot
en schoot zich zó een prijs. Met
vriendelijke stad. To( zoiets mag je de dichtende Cees
ter gaat geven.
i lichtvoetig karak- slotte.
beste dichter uit de bus
die als de hij dacht direkt
schnj- je hem tr'
Hij had een duwtje nodig al- „Ruimte" tegenkomen
Dop dan ook wel gelukwe
gen, hetgeen we dan hierbij zeker
ook niet willen nalaten....
Voor de eerste keer ontving ik tekenwerk van Evert van der
Veer (16, H.B.S.-B. en uit Den Haag). Ik vind het een goeie
tekening! Graag méér van jou. j
