Wilhelm
Furtwangler
i tslag
van
Hei on\
Wij zien van Vlaamse tv
„De dans van Waterloo"
LANGE AFSTANDS RADAR
Schiphol ziet toestellen
tot op 300 kilometer
Laat mij in de eerste plaats mijn bewondering uitdrukken voor de onverschrok
kenheiddoelbewustheid, het verantwoordelijkheidsgevoel en de taaiheid, waar
mede gij uwe in april begonnen campagne ter redding van ons concertwezen van de
bedreigende vernietiging door de rassenzuiveraars hebt geleid. Wanneer ik aan
uw actie de enige in het Duitsland van heden die tot een positief resultaat
heeft geleid de daden van Toscanini (het afzeggen van Bayreuth)van Pade-
retvski het Parijse hulpconcert) en de gebroeders Busch ter zijde stel, dan bevangt
mij een gevoel van trots, ook musicus te mogen zijn."
i WILHELM FURTWANGLER
„Hij zag de dingen duidelijk, zoals zij waren, maar steeds nam hij het
standpunt in, dat hij zijn land en zijn orkest niet in de steek mocht laten."
DR. BERTA GEISSMAR.
Wilhelm Furtwanglei
Albert Schweitzer
als theoloog
Op donderdag 14 januari
dr. Albert Schweitzer 85 jaar te wor
den, De AVRO wil hem op die dag
gedenken met een speciale radio-uit-
Zoals u weet. is Albert Schweitzer
niet alleen als arts, maar ook als mu
sicus en theoloog zeer bekend gewor
den. Het ligt nu in de bedoeling, voor
al deze laatstgenoemde kwaliteit van
de 85-jarige te belichten.
Prof. dr. G. Sevenster. hoogleraar
in de uitlegging van het Nieuwe Tes
tament, de inleidingswetenschap en de
Oud-Christelijke letterkunde aan de
Rijksuniversiteit te Leiden, zal spre
ken over „De opvattingen van Albert
Schweitzer over het leven van Jezus", Brussel, 15 juli 1815: vooravond van de slag bij Waterloo.
k^Henfhfi«»nv™ ^Rrimaiw De Hertog en de Hertogin van Richmond geven in Brussel een bal
Wrede" later omgewerkt tot Ge- waarvoor 240 officiële uitnodigingen werden uitgestuurd. Men komt, men
schichte der Leben-Jesu Forschting". danst, men is vrolijk en onbezorgdmaar terwijl Wellington en zijn
Prof. Scvenstern zal ook aandacht wij- generaal de dames van de Brusselse adel ten dans noden breekt Napoleön
den aan kritieken op Schweitzers vi- door te Charleroi en enkele uren later staat hij voor de poorten van de
sie stad Brussel.
Vlaamse hoorspelen
alle trage-
Dit historische bal m<
die daaraan verbonden,
Voor degenen die woensdagsavonds viaams-e auteur Eddy Seylaerts
graag luisteren naar de hoorspelen derwerp geworden
van Brussel Vlaams delen we mede, spei, dat Brussel Vlaams dinsdag
dat een wijziging in de avondprogram- avond om 9.10 uur in Eurovisie uit-
ma's voor deze zender het hoorspel zendt en dat ook door de NTS wordt
van de woensdag- naar de donderdag- overgenomen.
geheugen nog
Wij in Nederland krijgen een
rechtstreekse verbinding met de sa
lons van het Concert Noble te Brus
sel. waar de opvoering in decors van
9.10 tot
wetenschap
dat de Nazi-ministers hem niet wil
den ontslaan, omdat hij de roem wss
van het Duitse muziekleven.
QP 25 januari 1933 vertrokken de Berliner Philharmoniker naar 5e^™ik makende
Engeland, om, onder leiding van hun beroemde dirigent Wilhelm A"
Furtwangler, concerten te geven in Londen. Op 30 januari 1933 was
Franz von Papen gereed met de vorming van het kabinet-Hitier.
Die twee achtereenvolgende data geven weer de glans en tragedie HET CONFLICT
van de dirigentenloopbaan van Wilhelm Furtwangler, die aan het
begin van de jaren dertig de nationale grootheid was van het Duitse
Maar binnen het jaar scheen het de-
maardheid had gekregen in Europa en Amerika.
Het is noch hem noch één zijner vele medewerkers gegeven ge
weest, een stil en gerust leven te leiden, gewijd aan een nijvere
beoefening der toonkunst. Stormen gingen over hem heen, conflicten
werden uitgestreden. Wat een heroïsch leven had kunnen zijn, werd
een tragische loopbaan: Wilhelm Furtwangler is één der sprekendste sik", het officiële orgaan
voorbeelden, op welk een wijze Hitier en de zijnen het Duitse cul- tionaal-socialistische „Kuiturgemeh
tuurleven hebben beschadigd en voor goed verminkt. Er is tragedie verbod1
die achteraf slechts stille nabeschouwing vraagt
nleiding van de uitvoering
van de werken van de vermaarde
componist Paul Hindemith. Het ver
bod van de uitvoering van deze com
posities verwekte een ware storm in
de gehele wereld.
Het novembernummer t
toelichting op dit
LOOPBAAN
Geboren op 25 januari 1886 te Ber
lijn, was deze jonge dirigent afkom
stig uit een zeer cultureel gezin. Zijn
moeder was een niet onverdienstelij
ke kunstschilderes, zijn vader, Adolf
Furtwangler (18531907), was een ar-
chaeoloog van internationale ver
maardheid, die de renaissance der
Griekse opgravingen volop meemaak
te, en in talloze boekwerken vastleg
de, om zijn resultaten sinds 1894 te
München als hoogleraar aan een en
thousiaste jongeren-vakschool van ar-
chaeologen bekend te maken. Ook de
jonge Wilhelm (zijn oudste zoon) deel
de in deze voorliefde van zijn vader,
en wel op de gelukkigste wijze: reeds
jong reisde hij met zijn vader in
Italië en Griekenland, en waar de di
rigent Furtwangler in later jaren ook
verscheen, altoos zou zijn eerste gang
in zijn vrije tijd naar het museum
zijn, om er de Oudheid en de kunst
te bewonderen. In de
kringen in het algemeen gevoelde Wil
helm Furtwangler zich thuis: geleer
den als Helnrich Rickert, Karl Jas
pers en Max Weber behoorden tot zijn
vaste connecti
zijn grote, en in feite zijn enige harts
tocht. Reeds in zijn prille jeugd poog
de hij te componeren: op zijn vijf
tiende jaar schreef hij een kwartet en
was al spoedig een voortreffelijk
pianist. Hij werd leerling van de gro
te Rheinberger en Max Schillings, en
dirigeerde sinds 1905 als theaterdiri
gent te Zlirich, Straatsburg en Lü-
beck.
Zijn eerste grote benoeming vond
plaats te Mannheim, in september 1915
als opvolger van Bodanzky, die de
Metropolitan-Opera te New York ging
dirigeren. Om de betekenis van leze
Mannheimse benoeming te verstaan,
moet men weten dat gedurende de
eerste wereldoorlog het Duitse cultu
rele leven ongehinderd voortgang
vond, en dat de Duitse Weimarrepu-
bliek in cultureel bpzicht een hoogte
punt van het Duitse geestesleven be
tekende.
immer een voorspel van een gelukki
ge loopbaan: dat zou aan Wilhelm
Furtwangler gedemonstreerd worden.
Hij werd meegezogen onder de slacht
offers van een boos en overspelig
gouvernement, dat evenzeer zijn mis
daden binnen Duitsland bedreef als
later jegens het culturele leven bulten
de Duitse landsgrenzen.
DE NAZI'S
Nauwelijks waren de Nazi's aan
het bewind, of Hitier kreeg een me
morandum toegezonden waarin Furt
wangler beschuldigd werd, zijn hoge,
in het buitenland verdiende honora
rium. met behulp van zijn Joodse se
cretaresse. dr. Berta Geissmar, in het
buitenland te hebben belegd, terwijl
zijn orkestleden soms maandenlang
op, uitbetaling moesten wachten. De
werkelijkheid was. dat Furtwangler
vaak zijn honorarium had afgestaan
om ten minste het salaris van zijn
taire orkestleden geregeld te kunnen beta
len
Sinds het optreden van Hitier heers
te een volmaakte chaos in de organi
satie van de Duitse orkest- en opera-
wereld. Niet alleen werden diverse
jongsaf vormde de muziek Joden ontslagen of bedreigd met ont-
slag. maar ook bemoeiden allerlei re
geringsinstanties zich door elkaar heen
met orkestzaken, terwijl de minis
ters in hun beslissingen weer gehin
derd werden door de maatregelen van
verschillende lagere partijgoden^ Ter
wijl Göring chef w
Staatsopera, stelde Göbbels alle ande
re theaters onder zich, om invloed te
behouden in het Duitse muziekleven.
Al heel snel weigerden internationa
le beroemdheden als Adolf Buseh. Lot
te Lehmann, Bruno Walter, Yehudi
Menuhin. Krelsler en Huberman, diep
beledigd over wat diverse Joden was
aangedaan, nog langer in Duitsland op
te treden. Ook Furtwangler protesteer
de waar hij kon tegen de Nazi-terreur
in de Duitse kunstwereld, en toen dat
niet hielp had hij de moed, op 12
april 1933 een Open Brief te richten
tot Göbbels, waarin hij onder meer
schreef:
„De nationaal-socialistische Kul-
turgemeinde weigert principieel ae
uitvoering van composities van Paul
Hindemith op haar concerten, en
ziet ook af van het aanvaarden van
uitvoeringen door andere concert
verenigingen of instellingen, wcuri
neer een werk van Hindemith on
.het programma staat. De motive
ring van dit standpunt berust op
Hindemith's arbeid der laatste tien
jaren. Indien Hindemith thans met
zijn ,,Matthis der Maler'' al een po
sitieve houding aanneemt, dan is
daarmee nog niet bewezen, dat hij
die in de geest van de wetgeving
van het nationaal-socialistisch Duits
land niet-Arisch is, zich innerlijk
heeft veranderd. Het feit dat hij in
het buitenland nog na de nationaal-
socialistische revolutie grammofoon
opnamen liet maken van zijn pres
taties in samenwerking met twee
geëmigreerde Joden, toont duidelijk
zijn onstandvastig karakter, dat
reeds door zijn geestverwantschap
met iemand als Bert Brecht het be
wijs heeft geleverd, dat hij een
Bannertrager des Verfalls" was."
Wilhelm
In 1920 verliet Furtwangler Mann
heim, om naar Berlijn te gaan, waar
hij de opvolger werd van Richard
Strauss, die van 1908 tot 1920 de Ber-
lijnse Staatskapel gedirigeerd had. Te
vens aanvaardde hij het leiderschap
van het in 1812 gestichte „Gesell-
schaft der Musikfreunle" te Wenen
In 1922 volgde zijn grootste triomf: hij
volgde Arthur Nikisch op als dirigent
van de Berliner Philharmoniker. In
oktober 1922 gaf hij zijn eerste con-
als vast dirigent met het orkest,
aan Hans von Bülow en Arthur
Nikisch hun leven lang gearbeid had-
Tegen het einde der twintiger jaren
as de veertigjarige dirigent reeds op
het toppunt van zijn roem: hij stond
aan het hoofd van de Berlijnse Phil
harmoniker, het Leipziger Gewand-
hausorkest en de Weense Philharmo
niker, welk laatste orkest eens de gro
te componist Gustav Mahler onder zijn
leiders had geteld.
In de loop der jaren dirigeerde hij
tevens te Amsterdam, Stockholm, Pa
rijs, Milaan, Rome, Londen, New
York, Genève, Zürich, Bazel en Ant
werpen, en deze lijst zou gemakkelijk
te vullen met een minstens
even indrukwekkende serie andere
namen van Europese en Amerikaanse
steden. In Milaan zou tegen het eir
de van een uitvoering de impulsieve
Toscanini naar het podium snel'en,
om hem voor het oog van de ganse
'aal de hand te schudden. In Parijs
rou de enthousiaste staatsman Eduard
Hcrriot. die een groot muziekkenner
fn schrijver van een boek over Beet
hoven was, hetzelfde Joen, toen deze
als minister van onderwijs zijn dank
wilde betuigen na een uitvoering van
Furtwangler. Bij dit alles heeft men
't bedenken, dat grote orkestreizen in
it twintiger jaren nog een zeldzaani-
htld waren.
Toen de nog jonge iirigent in het
htgin der dertiger jaren de Gncthe-
"itdaille werd uitgereikt, destijds de
hoogste culturele onderscheiding die
Duitsland kende, gevoelde een ieder
ije het Duitse muziekleven volgde,
Juist in die dagen w
Furtwangler de uitvoering
opera's van Hindemith aan het voor
bereiden, en hij kreeg van Göring het
verzoek dit werk van zijn programma
te schrappen en van deze schrapping
géén cause célèbre" te maken. Maar
de Duitse het was Wilhelm Furtwangler gegeven
dat wèl te doen!
Op 25 november 1934 publiceerde
Furtwangler in de Deutsche Allge-
meine Zeitung" zijn beroemde artikel
„Der Fall Hindemith", waarin hij
scherp protesteerde tegen deze uitslui
ting, en stelde publiekelijk de vraag:
„Wat zou er gebeuren, wanneer vage
politieke aanklachten voortdurend te
gen kunstenaars worden gericht?"
Op de beide concerten die Furt
wangler die zelfde zondag dirigeerde
te Berlijn (waarbij Göring en Göbbels
in de loges zaten) vonden bij zijn op
treden zulke huldigingen van niet ein
digend applaus plaats, dat de aanwe
zige Nazi-ministers begrepen dat zo
veel applaus vóór alles moest worden
opgevat als een protest tegen de Na
zi-maatregelen en een bijval voor Hin
demith en Furtwangler, die ten bate
van Hindemith naar de pen had ge
grepen.
De Nazipers weerde zich. De „Völ-
'ïer Beobachter" antwoordde in
artikel: „Wij betreuren, dat een
t Duits kunstenaar als Furt
her als zodanig voor Hindemith
partij heeft gekozen, en wij hopen,
dat hij zal inzien, dat deze houding
geen zin heeft gehad".
Furtwangler deed aan Hitier weten,
dat hij alleen als kunstenaar wilde
en
leen dirigent wilde blij'
„Wanneer deze strijd zich richt
tegen de ware kunstenaar, dan is
dat niet in het belang van het cul
tuurleven. Het moet daarom duide
lijk, worden uitgesproken, dat man-
nen als Walter. Klemperer, Rein- m
hardt en anderen ook in de toekomst kischer Beobachter'
in Duitsland aan het woord moeten een artikel: „Wij fc
komen. Daarom zij herhaald: laat groot Duits kunstenaar
onze strijd gaan tegen de wortel- wangier als zodanig
loze, aan stukken slaande, vervlak- partir
kende, destructieve geest, niét ech- dat
ter tegen de ware kunstenaar, die 8eGjy
op zijn manier, hóe men ook zijn
kunst moge beoordelen, steeds vor
mend is en als zodanig een creatie
ve werking heeft. In deze zin doe
ik een beroep op U in naam van Hitler met dit standpunt
'de Duitse kunst, opdat geen dingen wenste te gaan. Toen Hitier dit stand-
i die misschien nooit meer punt Piirfmanirior
meende, dat, nu hij ontslagen was. hij
óók „ontslagen" was van zijn verhou
ding tot de Duitse regering. Maar het
zou anders gaan dan hij gedacht had.
Terwijl diverse naaste medewerkers
van Furtwangler in de muziekwereld
op staande voet ontslagen werden,
verzocht de Führer aan Furtwangler
heel beleefd niét naar het buitenland
te gaan, doch zijn vertrek twee we
ken te willen uitstellen, totdat de op
winding in het buitenland zou geëin
digd zijn. Het was heel duidelijk dat
men Furtwangler niet vrijwillig de
grens zou laten passeren. De ontsla
gen dirigent moest toestemmen en
bleef, ontslagen, ellendig, zonder or
kest, zonder werk, een gevangene in
eigen land. Hiermee voorkwam men.
dat Furtwangler direct contacten zou
leggen in het buitenland. Men liet hem
liever als een banneling rondzwerven
binnen het vaderland, welks regeer
ders hem uit zijn werk hadden gesto
ten. Vervallen in een diepe melancho
lie, zuchtte de eenzame kunstenaar
wat hem te doen stond, welke toekomst
voor hem open stond, of hij juist had
gehandeld, welke de weg was die hij
ZWAKHEID
Men liet hem maanden lang
beroofde,
iet 1
dit als
De Open Brief maakte in de ge
hele wereld diepe indruk, maar de Na
zi's, begrijpende dat Wilhelm Furt
wangler té belangrijk was om naar
het buitenland te jagen, lieten hem
begaan, en stonden niet alleen de pu
blicatie van deze Open Brief toe,
maar betuigden hem zelfs „hun be-
Daarbij deed zich nog de
khcid voor,
Göbbels grote
waren, die deden wat ze konden om
Furtwangler in hun netten te vangen,
door hem in persoonlijke ontmoetingen
welwillend te behandelen. Als bewijs
van „vertrouwen" benoemde Göring
Furtwangler zelfs tot lid van de Prui
sische Staatsraad, een benoeming die
Furtwangler later in het buitenland
zeer kwalijk is genomen. Wat voorts
zo lang gehoopt was in de loop der
jaren, geschiedde plots op 26 oktober
1933: de zorgen over het Berlijns Phil-
harmonisch Orkest werden door de
Staat overgenomen, die voortaan sa
larissen en pensioenen garandeerde
terwijl men beloofde dat de Ariërpa
ragraaf niet op de leden van het or
kest van toepassing zou zijn.
Inmiddels, kon de wat wereldvreem-
welverdiende bekroning op de Furtwangler niet geloven, dat de
Göbbels dreigde,
wangier nog langer i
was het besluit van
Furtwangler afwees,
het geval Furt-
erzet zou plegen,
Furtwangler ge-
HET ONTSLAG
Op 5 december 1934 verzocht Furt
wangler aan Göring ontslag als direc
teur van de Berlijnse Staatsopera.
Göbbels ontslag als leider
Philha
Beide ministers aanvaardden het
slag, en weinig publicaties hebben in r'nS
de kunstwereld in Europa en Amerika 'eden op
zoveel indruk gemaakt als de ontslag
name van deze begaafde Duitse diri
gent. Wat velen in die jaren niet meer
voor mogelijk hadden gehouden, ge
schiedde: omdat Furtwangler weiger
de de Nazi-politiek ook in zijn kunste
naarsarbeid te verdisconteren. had
hem zijn arbeid onmogelijk ge
welke weg hij
Onder die omstandigneden
lokte de propagandaminister Göbbels
lar zijn departement. Eind fc-
trad Furtwangler opnieuw in
indeling met Göbbels. en deze
maakte hiervan gebruik om door de
radio rond te zenden: „Rijksminister
Göbbels ontving heden Staatsraad dr.
Furtwangler". Het bericht werd gr-
volgd door een verklaring, waarin ge
zegd werd, dat Furtwangler bet con
flict betreurde, en uiteraard niet had
willen treden in bevoegdheden lie iot
de Rijksregering behoor
de gepubli-
Göbbels ge-
datgene, wat van het eeuwige Duits
land tuas overgebleven, smartte het
mij ten zeerste, dat hij zich ook
uiterlijk niet van een systeem kon
losmaken, dat verraad pleegde aan
ons vaderland en aan zijn geestpbjk
leven."
Zullen wij Furtwangler deze houding
kwalijk nemen?
Bewónderen kunnen wij zijn latere
houding niet, maar wij hebben bij het
opmaken van ons eindoordeel wel te
bedenken dat Engeland hem onder het
Hitlerrcgime rustig bleef uitnodigen
om in Londen te dirigeren, terwijl de
zozeer anti Hitier gezinde Sir Thomas
Beccham eveneens onder de Nazi's
in Duitsland bleef dirigeren, en dat
met de zelfde argumenten die Furt
wangler aanvoerde om in Duitsland te
blijven dirigeren: dat kunst niets met
politiek te maken had!
Kunnen wij Furtwanglers latere
houding niet bewonderen, het zou
onjuist zijn ooit te vergeten op
welk een wijze hij in het openbaar
geprotesteerd heeft tegen al het
onrecht dat Hitier ook de kunstwe
reld heeft aangedaan. En zo hij
niet de heroïsche houding
can i n i, die niet enig compro
mis wist aan te gaan met Musso
lini cn zijn fascisten, dan blijft
Furtwangler toch de tragi-
zullen de uitzending voor later op
de telerccording opnemen.
De uitzending duurt
frissen, de volgende bijzonderheden 9.55 uur.
over het verloop van het bal. Het
nieuws van Napoleons doorbraak te
Charleroi bereikt Wellington tijdens 1
het banket. Uiterlijk onbewogr
maar innerlijk verschrikt door as
nieuwe tegenzet van Napoleon moet
Wellington, temidden van zang en
dans bevelen geven aan zijn gene
raals en ervoor zorgen dat zij, zon
der paniek te zaaien, op discrete wij- Hein Jordans dirigeert het Brabants
ze verdwijnen om zich onmiddellijk orkest dat tussen 7.3i"
>nd
hun hoofdkwartieren te begeven
en de troepen in bloedige strijd te
brengen.
Wat u nu te zien krijgt Is géén
krijgsgewoel: het gaat immers al
leen maar om de wonderlijke voor
avond van de vermaarde slag. Neen,
het wordt een historisch-wclenschap-
pelijke reconstructie van het be
roemde bal, waarop verschillende
prinsen, hertogen en baronnen voor
de laatste maal hun bevallige part
ners naar de dansvloer geleidden.
de KRO optreedt. Uitgevoerd wor
den werken van de Nederlandse
componist Van den Booren, solist is
Dick Vos, alt-viool. Om 8.30 uur be
gint de maandelijkse musical „Een
hart zoekt het geluk" en om 9.20
uur het amusementsprogramma
^Tierelantijnen".
om 9.15 uur het spel „Wie is het?"
uit. Om 9.40 uur voortzetting van
het hoorspel „De Z 69" cn daarna
allerlei amusementsmuziek.
Deze reconstructie is tot in de uit-
gevoerde dansen nauwkeurig gemaakt, r rogrammo VOOT TïïlOrgetl
dat betekent een krachtproef
11.45 De
de sectie Culturele en Educatieve pro
gramma's van Brussel Vlaams.
Niet minder dan 137 personen her
scheppen voor u de sfeer van deze GewljdeJ
historische feestavond en onder hen
ziet u een schaire van Vlaamse ac-
teurs en actrices in de rollen van de ai
belangrijkste personen. Strfjkork: ~i2.
Stella Blanchart speelt de hertogin hand aan d
van Richmond, Fik Moeremans de «'adders, hoo
hertog. Jackie Morel zult u zien als Vd Wnd: 14 S0 Kamermuz; 15 00 Kamer-
de Prins van Oranje die ook op het Hollander, praatje): feöo Sport; l« A i
vezig was en Piet Bergers als profeet van de nabijheid Gods.
- Dit zijn CONVENT VAN KERKEN: 17.00
I 402 m. KRO: 8.00 Nws;
8.25 Hoogmis. NCRV: 9.30
rst; 9.45 Gram. 1KOR: 10.00
10.15 Inl Kerkdienst: 10.30
Kerkdienst: 11.30 Vragenbcantw;
.ilcgel van de pers.
NCRV: 12.00 Gram KRO: 12.15
problemen, lezing: 12.30
Act; 13.00 Nws; 13.05 De
ploeg, praatje; 13.10
3.30 Lichte
14.00
„the duke of Wellington",
uiteraard maar enkele
de' mede- Evt
16 30 De
czlng;
Vrij-
18.30 i
t, 19.00 Nwg uit de kerker
:ang; 19.30 Doe aan mij ee
goede, lezing. KRO: 19.4
20 15 Gevar progr; 20.45 U
VARA: 8.00 Nw
9.45 Geestelijk i
Commentaar:
Niet te klagen
TT/F hebben deze week niet te kla
gen gehad over de televisie-pro
gramma's. Er was veel goeds en ijTób^'cösmi
vooral veel afwisseling. De NCRV 12.35 Orgel
heeft daarvoor gisteravond ook ge- Meded^of10
zorgd. Misschien had u meer ver- Soid; 14.00
wacht van de jacht op het Afrikaan- 15.10 Tonec
se wild dat door het water in nood vara - 'nc
was gekomen en nu door handige ja- mot de ge
gers in veiligheid werd gebracht Nwb. spor
maar u kreeg prettig in uw huiska-
mer gezeten toch maar weer iets heel avro"T
aparts te zien. U weet nu, hoe dat 20.35 Logboek 19:
daar in het Zambesi-gebied allemaal spM^ltal^l.455 Redt een kind gevar
is toegegaan. progr; 23.55—24.00 Nws.
Ook de kennismaking met de Ame
rikaans-Deense zanger-conferencier Televisieprogramma's. AVRO. KRO,
Freddy Albeck had iets aparts door ^n^rf wedsT^Rturnen7'°te~KrefeldEurvPRO'
het grappige Nederlands dat hij dooi 20.00 Gesprek aan de schrijftafel, praat-
zijn Engelse tekst strooide, al viel ^e; 20.10—21.45 Redt een kind, gevar pro-
de telerecording niet zo bijster goed gr
Programmo voor maandag
espr: 10.00
16.30 Sportrevue.
:r: 17.30 Het huis
VPRO:
V d Jeugd; 19.30 De
21.20 Theaterork;
Peter van Campen had verschil
lende interessante dingen in zijn ac
tualiteitenrubriek, o.a. flitsen van en"
het bezoek dat ds. en mevrouw Ra- voo
moeng uit Nieuw-Guinea aan Rot- Nws- 815 R«
terdam brachten. Tenslotte hoorden v ^trouwf i?ïs
we deze papoease predikant in de theologische etherleergang; 11.00 Lichte
studio nog eens zijn wensen voor de muz; 11 30 Qulz: 1200 s°Pr cn gitaar-,
kerk in rijn elpen land kenbaar ma- £"^{"„55: TLfuSK. mü
\KerlPraatje: 13 00 Nws; 13.15 Meir-poicnrk
i koor; 13.40 Gram; 14.05 Schoolradio;
.30 Gevar progr; 15.45 Gram; 16 00 BIJ-
I 402 m. NCRV: 7.00 Nwi
7.10 Gram; 7.30 Een woon
dag; 7.40 Gewijde muz; 8.0i
8.35 Gram: 9.00
9.35 Watorst: 9.41
was een niet onaardig filmpji
over Finland en een best gezellig bXvi
weerpraatje over voorspellingen or v d
lange termijn, waarbij ons nop eenG"m
„een zachte winter" werd beloofd.
snktng; I6.3i
17.41
7.15 V
Tip*:
ultzRijksdelen C
in Suriname II d
Eelconc; 18.30 Gra
er; 19.10 Op de
17.45 Reger
16.00
17.30
uil het buitenland
20 20 De
21.05 Gram
v koperbla?
Bij Brussel Vlaams is het tussen 8 tai.
en 9 uui (op 324 m.) weer radio- Gram; 22 45
cajbaret. Daarna gevarieerde ont- derne muz
spanningsmuziek. Hilversum
Een Adventsuitzcnding voor jonge-
ren wordt tussen 8.10 en 9.45 via de 9 10 Gram
Duitse zender 309 m. of 971 kHz in VARA- 1021
de ether gebracht. Het programma Clavecimbelr
bevat liederen en gedichten uit de flanni!" 1e-n,„tu
gehele wereld. Onder de medewer- middenstand
kenden zijn de organist Gerhard Wikken en
2115 Lichte
VPRO
Gran
ecltal; 12.
Hlnton, hoorsp;
muz; 21.35 Muz
2200 Parlemen-
am; 22.30 Nws; 22.40
verdenking; 23 00 Mo-
23.5524.00 Nws.
m. VARA: 7 00 Nws;
Jw; 7.23 Gram; 8 00
35 Gram; 9.00 Gvm;
10.00 Morgenwijding.
17.00 Plannduo; 17 20
Utrechts Stede-
Zestig minuten
'tig; 16.45 Oude liedjes;
de taak
den. Hij had lang
ceerde verklaring met
streden, en in feite kan
klaring zo lezen, dat het standpunt
Furtwanglei
dat
gehandhaafd werd.
)r de publieit.'it hel
Het voornaamste
ande voet zijn ontslag had
.„ngeboden. Het valt te verstaan, dat,
én in Duitsland én in het buitenland',
velen daarover teleurgesteld waren cn
deze gang van zaken Furtwangler
hebben kwalijk genom.-n. Op 10 april
lO'JS -.an Göring meI
had Furtwangler
snelle als schitterende loop- Nazl-maatregeien tegen Joden
dere burgers, die door de Nazi'
Maar bepaald gevleid door al deze haat werden, definitief
baan.
Fur»
«rbewijzen gevoelde Furtwangler zich wangier bleef weigeren fascistische 1
«iet: hij was en bleef
jongeman, die nooit „een man
«an de wereld" zou worden, waardoor
bij des te meer was voorbeschikt
'oor de tragische situatie waarin hel
ütler-regime hem bracht.
Daarbij, een snelle opkomst is niet
Nazi-liederen te spelen,
eens het verzoek af. op de Neuron-
berger Partijdagen en op de begra
fenis van Von Hindenburg te dirige
ren, maar meende op zijn post te moe
ten blijven, wAér hij kon zich ver
zettend tegen de Nazi-invloed, daarbij
maakt.
In Berlijn veroorzaakte het ontslag
van Furtwangler de zoveelste chaos:
de abonné's van de door Furtwangler
geleide concerten eisten hun ged te
rug. Reeds de eerste dag na het ont
slag moest een bedrag van 180.000
Mark worden terugbetaald, tot .voede
van Göbbels, die deze terugbetaling
had willen verbieden.
Bloemen, telegrammen en brieven
werden aan Furtwangler gezonden
om hem te danken voor zijn moedige
houding, maar na zijn bijna twee
jaar lange, uitputtende strijd tegen de
Nazi's, wenste de vermoeide Furt
wëngler slechts één ding: rust. Hii
had het plan daartoe een reis naar
Egypte te maken, mair oonieuw had
hij de Nazi's onderschat. Furtwangler
1935 (de
Emmy Sonnema
een onderhoud
gematigd was,
bereid
Van dinsdag 22 december af i ken waarmede de vliegtuigen tot op
zal de afdeling luchtverkeersbe- 55"af,stan<? van Schiphol
Hitlei
veiliging op Schiphol van
rijksluchtvaartdienst officieel de
beschikking hebben over de zgn.
lange-af standsrad ar.
R'dammer machine 28 nacht
De eigenlijke antenne met reflector is
geplaatst op een in het Amsterdamse
bos gezet gebouw. De reflector van de
antenne is zestien meter lang en ruim
vijf meter hoog. Het gewicht bedraagt
zeventien ton. De constructie is be
rekend op windsnelheden tot honderd-
PUPPP i, Dcze radarinstallatie zal het de ver
trekken. verklaarde" hij "zich bereid Ikeersleiders moÊeUik moeten maken
weer enkele losse concerten te geven he' luchtverkeer op het radarscherm veertig kilometer per uur Dit om
keerde w^etm_Furt»iing„tot op een afstand van driehonderd yangrijke gevaarte ral normaliter het
.wentelingen per
terug in het Duitse mu-1 kilometer
- wMtwu mu-1 'v„wi„v.,ui von Schiphol en tot op een luchtruim m^t ta
ziekleven Dat hij een vijand was van! hoogte van ongeveer vijftienduizend mjnUut afzoeken
Sa, rV\deJ b,!ke"d' maar, meter te observeren. Tot nu toe be- Ut afzoeken'
ven 'onnr HrfC j d gebo--i schikte de rijksluchtvaartdienst op
hit rich bevond, wa'a" óók'glblcke""" s,'h'P.h°l °ver een rondroek-radar met
fealf, rijn trouwe secretaresse, dr een, bm' bU"a honderd kilo-
Berta Geissmar, die later optrad als meter en tot op Gen hooPtG van onge- De Algemene Vergadering van de
secretaresse van de beroemde Engel-1veer drie duizend meter. |V.N. heeft voor het vierde achterecn-
se dirigent Sir Thomas Beccham. Nu het straalvliegtuig ook in het1 volgende jaar besloten niets te doen ten
schreef in haar mémoires over dr- Nederlandse luchtvaartgebied geen ?,anz'en vaT\ gelo°T8brieven van de
'.e houding van Furtwangler: onbekende meer is. was het. als gevolg sluü «tem'(HmürlUi'
bnfr"dn V".' r T f-'1" V,n, d' "TT VA hu «n «SÓS'TSo'^nl^o'p".^:
haar duider van hei uazi-rcqvmrgrotere vlieghoogten, noodzakelijk beveling van de commissie voor de ge-
zijn oorzaak had in zijn trouw 1i1.,,.
een radar-installatie te beschik- loofsbrieven.
ïïun7„; „18'?° Openbaar kunstbezit, lezing;
K0VCr' 1!U5 Rcscrlngsultz: De
Gestrüpp auf Iri
Vision - Neh<
i dem Bnche - Am Was
ing nAuf hlumigo Wie-
i'egen - Auf d<
A'ic;
igenbllcke
igen auf - Die
lehllch Elegie
komt vanavond
het NTS-journaal. om uc.
gint de VARA met „Je neemt er' wat
°m 9,5 uur de sh°w
„Publieke Tribune
