it WYBERT Geloof in het herovering vasteland van Voorzitter van de B.B.N.: Woonruimtewet remt woningvoorziening FLITSEN Brood duurder door E.E.G. Zich van kind ontdaan Hogere winkelomzetten in negen maanden Zomerslaap van jaren Formosa was lang geleden Nederlands bezit Economische opgang eist bedachtzaamheid Luns bepleit één Europa 5 DINSDAG 1 DECEMBER 1959 ig con duldt lijkc zetelwinst heeft opgclevci en schrjjft verder: 1 zetels gingen naar groep. In dat laatste zit l Nederland. En dat prof. chr. partijen c ken de prot. chr. invloed op effectieve wijze stijgt. De praktijk lande is, dat door onze verbrokkeling onze invloed daalt. Wij weten het allemaal wel. En geneigd er zich bij neer te leggen. Maar hier worden we geconfronteerd met de j resultaten van een samenwerking, die con amore geschiedt. Hiermee staan we voor de vraag waai i het nu in zit dat het in de Noordoost- i polder zo goed ging. En dan komt het ons voor. dat dit niet een kwestie is van verflauwing ginselgrenzen, maar dat het is een kwes- j (ie van de frisse wind in een nieuw land. Men is met elkaar gaan pionieren. Men kwam uit het door tradities be- schutte oude land, waar men de oude structuur en het oude gareel zo gewend Men nam die structuur wel r. I het nieuwe land, maar men stond toch 1 ook open voor elkaar. Men herkende in elkaar nu ook hetgeen principieel ver eende naast dat wat nog verdeeld hield. En men heeft verstaandat om de i greep van de Reformatie op het nieuwe land zo effectief mogelijk te doen zijn, I samenwerking plicht was. Zo heeft de frisse wind principieel I winst opgeleverd. Wat men verkreeg door samenwerking was van meerdere waarde dan datgene wat men door gescheiden optreden hebben behouden. Een goede les voor ons allemaal. Philips naar aanleiding van de kwar cijfers van Philips. De vergelijkbare cijfers tonen j slotte aan, dat het Philips-bestuur het I niet gelaten heeft bij het opvoeren var j produktivitelt en afzet. Opvallend is im mers het gestadig verbeteren van dt i winstmarge, waarin, buiten de winstbe- j langen, alle kosten zijn verwerkt, ook de lonen en salarissen. Laat men daarbij de wat moeizame jaren 1948—1949 buu i beschouwing, dan vertoornt de u marge-lijn een verbetering van 10,4 in 1950 tot 16,9 pet in de afgelopen negen maanden. Bij het zien van deze laatste ontwikkeling dringt zich de vraag op, of ips er niet goed aan zou doen ook de consument mee te laten profitere de stijging van de produktiviteit. JONKER FOTO TOE STEL ZEGT. Sinterklaas: geknipt om te (en... om foto-artikelen te geven!) MOODMAATREGELEN, genomen in tijden van schaarste, zijn alleen aanvaardbaar zolang de schaarste duurt. Breken normalere tijden aan. dan dienen de noodmaatregelen niet langer als vanzelfsprekend te wor- "en aanvaard. Zij mogen beslist niet orden gecontinueerd en gelegali seerd. Volgens de heer D. J. Beuker, voor zitter van de Nederlandsche Bond van Bouwondernemers (B.B.N.), die dit op merkte, is er b-ij de volkshuisvesting echter nog steeds sprake van noodmaat regelen. Het zijns inziens te grote aandeel van de woningwetbouw in de totale wondn'g.prod'ukbie (met honderd procent overheidssteun) en de bevoor rechting van de als aanvulling bedoelde woningwetbouw boven particuliere bouw, noemde hij dan ook een „volstrekt onjuiste behandeling van zaken". De heer Beukers sprak op de buiten gewone vergadering van zijn bond, die gisteren in Den Haag werd gehouden. Ook het handhaven van de woonruim tewet 1947 is volgens de heer Beukers onjuist. De wet, bedoeld als noodwet, vormt volgens hem nu de basis voor het kunstmatig in het leven houden van vele overbodige huisvestingsbureaus. De wet betekent dus een belemmering voor de woningvoorziening, aldus de heer Beukers. Het streven van de minister, arbei ders- en goedkope middensbandswoningen door de particuliere bouwondernemer te doen realiseren, kreeg de instemming van de N.B.B.-voorzitter. Voor de terugkeer naar een op nor male verhoudingen gericht woningbouw beleid gaf hij de volgende richtlijnen: voor eigen rekening en risico zijn produktde richt op de grootste en blij vende vraag: arbeiders- en midden groepen. Subsidie voor de belegger, die daar mee tot een redelijke exploitatie kan komen en deze kan handhaven. 3. Een financiële regeling voor de huis vesting van de sociaal-zwakkeren en de zogenaamde vergeten groepen. De thans voorgestelde subsidieregeling moet volgens de N.B.B.-voorzdtter de volgende wijzigingen ondergaan: Verla ging van de jaarlijkse bijdrage, evenre dige verhoging van de premie en uit kering van de gekapitaliseerde bijdrage, Indiien deze na zes jaar nog een restant vertonen. OVERAL DREIGT BESMETTING Gebruik regelmatig Op een in Haarlem gehouden vergade ring van de vakgroep akkerbouwers dc Katholieke land- en tuinbouwbond heeft de heer F. W. J. Kriellaars, econo misch adviseur van deze bond, in een In leiding over het voergraanbeleid van de E.E.G. o.m. als zijn verwachting uitge sproken dat de gemeenschappelijke markt voor de tarwe elders niet ongun stig zal worden. De consequenties hier- zullen zijn dat in de toekomst ïr. Nederland de broodprijs minstens met 25 tot 30 procent zal stijgen, aangezien het dan niet meer mogelijk zal zijn tarwe tegen lage prijs in te kopen. De Amsterdamse politierechter heeft twee inwoners van Zandvoort ter zake van het „verlaten van een kind met het oogmerk zich ervan te ontdoen", elk oordeeld tot een geldboete van f 40 voorwaardelijke gevangenisstraf i maand met een proeftijd van drie De officier van justitie had tegen elk veertien dagen onvoorwaardelijk ge elst. De Zandvoorters, de 28-jarige aa'n- smer C. A. de M. en de 23-jarige ma troos W. H. S., hadden op 1 augustus van dit jaar het ruim twee jaar oude jonge tje A. W. Janssen in de Niersstraat Amsterdam onder de hoede van tv zevenjarige meisjes op straat achter gelaten. Op verzoek van de moeder van het kind, die in een echtscheidingsprocedure was gewikkeld, waarbij zij met haar echtgenoot was overeengekomen, dat die het jongetje onder zijr hoede zou nemen, waren de aannemer en de matroos met het kind op de bromfiets naar Amster dam gegaan. Op het adres van de groot ouders vonden zij de vader echter niet ?n de grootouders zelf zeiden, dat ze geen plaats voor het jongetje hadden. Rechtbank sprak Leidenaar vrij van oplichting De Haagse rechtbank heeft vanmorgen i de 40-jarige A. van O., een burgerambte- I naar bij de Koninklijke marine te Leiden, vrijgesproken van een hem ten laste ge- I legde oplichting van het Camegie-hel- i denfords en van de Maatschappij tot red- ding van drenkelingen. De man had zelf verteld, dat hij een jongetje met gevaar voor eigen leven van de verdrinkingsdood had gered, maar hij werd ervan verdacht het jongetje slechts van de walkant af een hand te hebben toegestoken. Van O. had steeds volgehouden geheel gekleed te water te zijn gesprongen, om dat hij drie meter van de kant het kind j in het water had zien drijven. De offi- cier van justitie had een gevangenisstraf van twee maanden voorwaardelijk en een geldboete van 300 gevorderd. Niet voor meubels, huishoudelijke artikelen, speelgoed, sigaren TAE OMZETTEN van de winkels hebben over de eerste negen maanden van 1959 een stijging te zien gegeven, aldus blijkt uit de cijfers van het Economisch Instituut voor de Middenstand. Een uitzondering echter vormden meubels, huishoudelijke artikelen en sigaren. Grote verschillen bestonden er in de zaken onderling en tussen grote steden en platteland. Voor september waren de omzetten lager dan voor augustus. Hier zag men naast stijgingen ten opzichte van 1958 ook stilstand en achteruitgang. De indexcijfers voor september e eerste negen maanden waren met 1957 op 100: Kruideniers, 102 (vorige maand 110. vorig jaar 102> met individuele verschillen tussen 80 en 118, en 955 (vj. 933) met stij gingen voor 68 pet der zaken, en een toenemende omzetstijging naarmate za ken en gemeenten kleiner waren. Zelfbedieningszaken 118 (v.m. 137, v.j. 110) en 1127 (v.j. 1072). Slagers: 102 (106, 101), individuele ver schillen 86-124, en 921 (896) met stijgingen 69 pot; cijfers voor grote steden, in sept. 101 (v.j. 104), middelgrote steden 199), kleine steden en platteland 111 (103)hoeveelheden ingekocht vlees ln sept. 101 (v j. 104), 9 maanden 871 (907); daling van de hoeveelheidsomzet is niet uitgesloten. Textiel: 83 (v.m. 72, v.j- 77) en 860 (833) niet gespecialiseerde zaken 81 (78, 18) en 869 (849), herenmode 63 72,62) en 842 (815), heren- en jongensconfeotie 64 (67,58) en (836), damesconf. 96 (48,88) en 800 stoffen 125 (63,95 en 914 (821); van gemengde winkels was voor 80 pet de omzet hoger, herenmode 61 pet, heren- jongensconf. 59 pet, damesconf. 52 pot, stoffen 83 pet, ongunstig waren de cijfers a. voor zaken met omzet boven f 100.000 i grote steden en platteland. Schoenreparatie: 112 (104,113), en 978 (947), met stijging voor 54 pet der zaken: bij zaken boven f 20.000 omzet zag men ?n daling. Banketbakkers: 100 (107 (92), individuele erschillen 80-118, en 907 (876), met stij gingen bij 59 pet.. Aardappelen, groenten en fruit: 104 (111, 89) individuele verschillen 83-129, 958 (923) met stijgingen voor 63 pet; hoge fruitprijzen droegen tot stijging bij. Kantoorboekhandel: 126 105, 117), in dividuele verschillen 96-156, en 854 (9830) stijgingen bij 62 pet. Melk en zuivel: 109 (118,105), individuele verschillen 99-122, en 1010 (955), met stij gingen voor 75 pot. Glas, aardewerk, porselein, huish- art.: 92 (106, 92), individuele verschillen 55-125. 18 (802) met stijgingen voor 51 pet; aardewerk, porselein 108 (119,98) en 921 (853), huish. art- 94 (96, 90) en 823 (845). luxe art. 88 (108, 89) en 825 793), speelgoed 73 (86, 76) en 647 (659), diversen 62 (76. 110) 1 590 (683). Bakkers: 104 106, 104), individuele ver- 157) Het is algemeen bekend dat verschillende plantenzaden, bacteri ën schimmelsporen en andere water- arme organismen gedurende zeer lange tijd hun klemkracht kunnen be houden. Kleine waterdiertjes, zoals raderdiertjes en beerdiertjes, die ln moddersloten cn bemoste dakgoten zijn te vinden, schrompelen tijdens de droge tijd ineen tot kleine stofjes, die niemand op het idee brengt, dat daarin nog leven schuilt. Toch kun nen die vormeloze korreltjes in deze toestand 10, zelfs wel 15 jaren het leven bewaren. Want worden zij na die tijd in een voch tig milieu gebracht, dan zwellen zij op, 1""""™™™"™™""" spronkelijke weer aan, worden doorzichtig en krij gen pootjes, waar op het diertje na vele jaren weer ge- noegelijk rondkruipt. Heeft de zomer slaap slechts enkele weken geduurd, dan kan het ontwaken zich in een korte periode van bijv. 10 minuten voltrekken. Heeft de uitdrogings toestand echter een jaar of langer ge duurd, dan duurt de herleving een half uur. of een uur. Bij nog langere perioden van uitdroging wordt dus ook de tijd die voor het ontwaken nodig Ls voortdurend langer. En, wat tnomcnteel voor ons het belangrijkst is, steeds grotere percentages var deze diertjes blijken de langer wor dende rustkuur niet te kunnen over leven. Ook sommige slakken en in secten kunnen na een uitdrogings toestand van verscheidene jaren weer tot ontwaken komen, maar de tijds duur waarin het leven zich in deze vorm kan handhaven wordt meestal in jaren gerekend, niet in tientallen Bjj plantenzaden komen we in de grote getallen, althans wanneer we onze eisen niet te hoog stellen. Za den van sommige coniferen kunnen enige tientallen jaren bewaard wor- TOCH IS HET ZO! den zonder hun kiemkracht liezen. En zaden behorende tot het plantengeslacht Cassia bleken na een verblijf van 150 jaar in een museum nog tot kiemen te kunnen komen. Oe Japanse onderzoeker Ogha heeft zelfs melding gemaakt van zaden van de Indische lotus, die in Mantsjoerije op grote diepte waren aangetroffen onder een droge korst kiel van een meer, dat reeds sedert enige eeuwen was drooggevallen. Volgens de geolo gen moest deze gebeurtenis ongeveer vier eeuwen geleden hebben plaats gevonden, zodat de lotuszaden ten minste die ouder dom moeten hebben bezeten. Desondanks kwamen zij tot ont kieming. Een der gelijk uitzonderlijk lange tijd schijnt mogelijk te zijn wan neer zaden (die een grote kiemkracht bezitten) volkomen droog bewaard worden en van de zuurstof zijn afgesloten, zodat geen stofwisseling plaats vindt, althans geen stofwisseling die met de thans ter beschikking staande middelen kan worden aangetoond. Uiteraard mogen we de bijzonder lange tfld dat lotuszaden hun kiem kracht onder ideale omstandigheden kunnen behouden, niet zonder meer van toepassing verklaren voor alle andere planten. Integendeel, de klem kracht loopt bij allerlei planten soorten zeer uiteen en zo worden de granen gerekend tot de planten die reeds spoedig het vermogen tot kie men verliezen, evenals andere gras- We spraken zojuist over het be waren onder afsluiting van zuurstof als ééD van de voorwaarden, waar onder plantenzaden lange tijd be waard kunnen blijven. Wanneer zuur stof toetreedt en dat is in alle nor male omstandigheden het geval eet de graankorrel zichzelf op. Daarover een volgende keer. Directeur-generaal voor volksontwikkeling (Van onze parlementsredactie) De minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen, mr. J. M. L. Th. Cals. heeft de Tweede Kamer voorgesteld bij zij<n departement een direoteur-generaa 1 voor de volksontwikkeling te benoemen Dit betekent geen uitbreiding van het personeel, want het is de bedoeling de functie te doen vervullen door een raad adviseur, aan wie in feite al sinds jaren alle belangrijke stukken van de betrok ken afdelingen worden voorgelegd. Het gaat hier om de seotor vrijetijds besteding, jeugdvorming, lichamelijke op voeding en sport, volksontwikkeling, ra dio, televisie en pers. Grotendeels valt dit samen met het terrein van de huidige afdeling jengdivorming en volksontwikke ling. De directeur-afdelingschef van deze afdeling, de heer Schüttemhelm, heeft op 1 november wegens zijn benoeming bot voorzitter van de Nederlandse Tele- visiestichting het departement verlaten. Te verwachten is dat mr. IL J. Schöl- vinok, thans raadaviseur in algemene dienst en plaatsvervangend secretaris- gonraal, deze functie krijgt Het departement heeft reeds directeu ren-generaal voor onderwijs en voor kun sten. De benoeming van zo'n functionaris voor wetenschappen is reeds eerder aan gekondigd. De bedoeling is dat dit dr. A. J. Piekaar wordt, die thans direoteur- aftioliingschef van hoger onderwijs en wetenschappen is. schillen 80-127, en 955 (939) met stijgingen voor 56 pet. Tabak: 105 (109, 103), individuele ver schillen 90-119, en 942 (927), met stijgingen voor 53 pot, sigaren 99 (103, 100) en 899 (906), sigaretten 106 (110, 105) en 951 (935), tabak 113 (118, 110) en 1003 (962), verwante art. 110 (120, 96) en 990 (891); gunstigste cijfers voor grote zaken in kleine steden en platteland. Meubels: 89 (85, 91) individuele verschil len 61-119. en 896 (936) met stijging voor 34 pot. Dranken: 97 (98, 93), individuele ver schillen 61-119, en 896 (936), stijging voor 63 pet. Drogisten: 104 (108, 100), individuele verschillen 88-123, en 977 (936), stijgingen 79 pot; gunstigste cijfers voor kleine steden a platteland. Kappers: 104 (111, 94) en 958 (895), stij ging voor 68 pot, herensalons 104 (114, 96) en 948 (905), damessalons 108 (111, 96) en 1001 (923), parfumerie 94 (107, 88) en 878 833). Boekhandel: 148 (127, 134), verschillen 104-199, en 892 (826), stijging bij 74 pot. Gouden en zilveren werken, juwelen, uurwerken 101 (108, 98), verschillen 76-129, 879 (813), stijgingen 70 pet, gouden en zilveren werken 99 (104, 93) en 869 (735), -erken 93 (110, 89), en 850 784), repa raties 126 (115, 110) en 983 (893). TN deze artikelenreeks gebruik ik steeds de naam „Formosa" omdat J- deze bij de Nederlandse lezers beter bekend is. Het woord Formosa betekent „het schone eiland", welke naam in de 16de eeuw door de Portugezen werd gegeven. Ik kan mij indenken dat deze zeevaarders onder de indruk kwamen van de schoonheid van Formosa, een eiland waarvan ongeveer twee derde met bergen bedekt is en een derde be staat uit zeer vruchtbare vlakte, waar de landman jaarlijks drie en soms vier rijstooogsten verkrijgt. Hadden die 16de-eeuwse Portugezen het land in vliegmachines kunnen overvliegen zoals ik heb mogen doen, dan zouden zij misschien een nog mooiere naam voor dit eiland hebben bedacht. De Chinezen gébruiken doorgaans een andere naam, nl. Tai wan, hetgeen betekent terrassenkust. Dat is dus een naam die de ge steldheid van het land aangeeft. De geschiedenis van Formosa gaat terug tot de verre oudheid, waar over men allerlei wetenswaardigs kan lezen. Voor ons is het interes sant te weten dat de Nederlanders reeds in 1624 het zuidelijk gedeelte van dit eiland hebben bezet, terwijl de Spanjaarden in 1626 in het noor den zetelden. Maar in 1642 na de be zetting van La Sanctissima, het te genwoordige Kiloeng, waren de Ne derlanders meester van geheel For mosa met als centrum het fort Zeelandia bij Tainan. De grondves ten van dit fort zijn er nog, de op bouw is enige jaren geleden tot stand gekomen. Wie wat meer van deze Neder landse tijd wil weten, raad ik aan kennis te nemen van het academisch proefschrift van W. A. Ginsel getiteld -De Gereformeerde kerk op Formo sa", dat in 1931 verscheen. Hierin lezen wij uitvoerig zowel over het werk der Protestantse kerk als van dc zich afspelende politieke gebeur tenissen. Voor aan het werk der pre dikanten George Candidius (1627— 31), als van Robertus Junius (1629— 43) wordt veel aandacht besteed. Ook lezen wij van de ondergang der Ne derlandse bezetting toen de Chinees Tcheng Tch'eng-Koung, in de ge schiedenis bekend als Coxinga onze troepen verdreef. Coxinga TN DEZE periode vinden wij de hui- -1 dige situatie van generalissimus Tsjiang Kai Sjek terug. Want in die dagen we schrijven 1662 was op het vaste land de Mingdynastie verdreven. Coxinga kwam nu naar Formosa om dat eiland van de Ne derlandse bezetting te zuiveren ten einde aldus vaste grond onder de en te hebben om de herovering het vaste land voor de verdre- Mingdynastie tot stand te bren gen. Daar is niets van gekomenhet bewind van Coxinga heeft slechts 21 jaar geduurd, want toen hebben de Mansjoes, die in China regeerden, er een eind aan gemaakt. We zouden ziende op de huidige situatie kunnen zeggen dat Coxinga niet als Tsjiang VOORZITTER CHR. WERKGEVERS TVE ALGEMEEN voorzitter van Verbond van protestants-chris telijke werkgevers in Nederland, de beer A. Borst Pzn, is van mening dat de huidige opgaande conjunctuur to' bedachtzaamheid noopt. Opnieuw dreigen gevaren, waarvan men zich goed en tijdig rekenschap dient te geven, gedachtig de bestedingsbeper king, die op de vorige economisch** opgang volgde. De heer Borst zei dit vanmorgen in een rede ter opening van een (beslo ten) ledenvergadering van het ver bond in Amsetrdam. Hij sprak aller eerst over de verdeling en de beste ding van het nationaal inkomen, vol- cens hem beide „goede sleutels voor de onderkenning van de gevaren di> de nationale economie in haar hui dige ongang bedreigen." Sprekend over de vrijere loonpolitiek, die zich volgens hem thans als een onder deel van onze maatschappelijke orde be gint af te tekenen, na een moeilijke over gangsperiode, gaf de heer Borst als zijn persoonlijke indruk te kennen, dat ver scheidene van de overeengekomen en nog goed te keuren verhogingen, ietwat aan de hoge kant zijn, dat zij met name niel gedekt worden door de economische si tuatie ln de desbetreffende sectoren. In die gevallen is een vertraging in de be handeling onvermijdelijk, aldus spreker, die zich overigens voorstander verklaar de van deze vrijere loonpolitiek, mede doordat er thans metterdaad loononder- Duits romancier Jahn (65 jaar) overleden Hans Henny Jahn, bekend Duits toneel- Hamburg gestorven aan een hartaanval Jahn, 65 jaar oud, werd door sommige critici vergeleken bij James Joyce of Georges Bernanos. Zijn belangrijkste werk „Fluss ohne Ufer", een trilogie zal binnenkort in Frankrijk verschiinen De schrijver, die oorspronkelijk orgel bouwer was, werd dor de nazi's „politiek onbetrouwbaar" geacht Tijdens het re gime van Hitier woonde hij op het Deen se eiland Bornholm als boer en paarden fokker. handelingen plaats vinden loonsverhoging Haag werd gedecreteerd. Wel, zo vervolgde hij, doemen er moei lijkheden op voor de bedrijfstakken met een relatief kleine produktivlteltsstfjging. Deze bedrijven vrezen voor verlies hun ner arbeiders aan beter renderende be drijfstakken. Het was hem echter geble ken, dat het verloop in alle bedrijfstak ken de laatste maanden vrU groot Is, ook bü ondernemers die de lonen reeds heb ben verhoogd. Daarom Is er voor de werkgevers geen reden tot paniekstem ming. Over de hier en daar geuite mogelijk heid om naast de vrijere loonpolitiek over te gaan tot vrijere prijzen, zei de heer Borst; voor loon- en prijspolitiek tezamen geldt, dat de vrijheid altijd begrensd moet zijn. Voor beide zijn derhalve spel regels nodig. Voor de prijzen geldt deze regel; nagestreefd moet worden een in globale zin gelijk blijvend prijspeil. Dit betekent, dat de lonen uit de produkti viteit moeten voortspruiten en niet ten laste van de consument komen. Een loonsverhoging kan uitsluitend betaald worden uit produktiviteitsstijging; dat gold vroeger in macro-economische zin, het geldt nu onder de nieuwe loonpoli tiek vooral micro-economisch. Het vast houden aan deze regel zal ons onder Gods zegen er voor kunnen behoeden te ver vallen in een der gevarenzones, die de huidige economische opgang bedreigen Het verheugende is, dat de strijd tegen Inflatie niet alleen in Nederland, maar vrijwel in alle andere landen van de vrije wereld met kracht wordt aangebonden. Bij het bespreken van de besteding van het nationale inkomen zei de verbonds voorzitter onder meer, dat zijns Inziens een hoge prioriteit moet worden toege kend aan een grote omvang van de in vesteringen. De toekomstige welvaart van ons land en derhalve ook van de arbei dersbevolking is hiermee in sterke mate gediend. Ook de arbeiders moeten zich bij de besteding van het grotere inkomen mede rekenschap geven van de enorme investeringstaken, waarvoor ons volk staat. In dit verband wees de heer Borst op het belang van bezitsvorming. Ten slotte besprak de heer Borst de in ternationale verhoudingen en het pro bleem van de onderontwikkelde landen Dit laatste noemde hij „het internationale vraagstuk van de eerste orde". in 1949 gekozen Chinese parlement, bestaande uit vertegenwoordigers der 28 Chinese provincies, w.o. ook het onlangs onder de voet gelopen Tibet, geloven vast en zeker aan de onder gang van het communisme en de her overing van het vasteland. Deze ver wachting is o.a. op twee hoofdpijlers gebouwd. In de eerste plaats de wijze van besturen van het platteland en van het organiseren van het leven op het platteland door de communis tische machthebbers in China. De ra dicale wijze waarop de communisten met harde hand de volksi Kai Sjek over zo'n modern defensie apparaat beschikte en dat er geen 7e Amerikaanse vloot ln de buurt lag om beschermend op te treden. Vooruitlopend op de volgende arti kelen wil ik even vertellen dat ik niet aleen in Formosa oren en ogen wijd open heb gezet, maar ook in Tokio (Japan), in Hongkong en in Bangkok zoveel mogelijk gegevens en wetenswaardigheden heb verza meld over de Chinapolitiek. Zo ver nam ik van een hooggeplaatste per- soon die de Tsjiangperiode in China, de revolutie en de communistische overheersing heeft meegemaakt het volgende verhaal. Toen de commu nisten steeds meer op het vasteland van China de overhand kregen, de Regering en het parlement zich meer naar de kuststreken moesten terugtrekken, heeft president Tsjiang Kai Sjek een bezoek aan Formosa gebracht en wel in het bijzonder aan de tempel gewijd aan Coxinga. Ik heb die tempel in Talnan ook be zocht en vond daar enige naar mijn westerse smaak affreuze beelden met als hoofdfiguur het beeld van Coxinga, de verdrijver van de Neder landse bezetting, de man die geloof de aan het herstel der Mingdynastie. Reeds toen, aldus mijn zegsman, ging in diplomatieke kringen het verhaal rond, dat Tsjiang het vaste land zou gaan verlaten om evenals zijn voor ganger Coxinga vanuit Formosa de strijd opnieuw aan te binden. Verwachting HET EILAND FORMOSA' hebben ingevoerd, waarbij de tradi tionele Chinese familiebanden den uiteengerukt en men wordt in geschakeld in een geheel aan Chinese karakter vreemd arbeids proces en onderworpen wordt een ongewilde politieke beïnvloe ding, heeft onrust onder het volk ge bracht. Miljoenen zijn daarom de Chinese communistische Volksrepu bliek ontvlucht, waarvan zeer velen in Formosa een uitwijkplaats gevon den hebben. In de laatste jarc dat bepaald een zorgelijke aangele genheid geweest voor het Formosa- gouvernement, want behalve dat de bevolkingsaanwas door geboorte overschot een der grootste vai gehele wereld is (33.48 per 1000), deden ruim twee miljoen vluchte lingen de bevolking toenemen tot ruim 10 miljoen. Al deze vluchtelingen brachten verslag uit van de communistische terreurmethoden in de Volksrepubliek en verstevigden zo de verwachting van de uiteindelijke ineenstorting het communistische bewind. Ik geef hie louter weer wat ons werd mede gedeeld, want aan het probleem zelve zitten nog wel enkele kanten, die mij aan dpze verwachting in de i te toekomst doen twijfelen. Totalitai re regeringen kunnen mits zij niet door oorlogsgeweld worden wegge vaagd lang stand houden. Spirit TTE TWEEDE PIJLER, waarop het loof in de herovering van het vaste land van China vanuit Formo sa berust, is die van de spirit die be stuurders en bevolking van Formosa bezielt. Inderdaad is dit een zeer sterke pijler, want de geestdrift, het enthousiasme, de offergezindheid voor de zaak van een vrij China, een van communisme bevrijd China, is zeer groot. Wie heeft" toch de dwaas heid bedacht om te vertellen dat het Formosaanse leger verouderd is, ge demoraliseerd en zwak. Wij vonden een zeer sterk leger van 600.000 man, dat krachtig wordt getraind. Bij de landmacht, de marine en de lucht macht een enthousiasme en toewij ding die diepe bewondering opeisten. Ook de uitrusting is van de meest moderne uitvoering. De vraag, die bij mij opkwam, was hoe men in staat zal zijn deze spirit en moreel te continueren indien het bij kleine luchtgevechten en marineverkennin- gen blijft zonder dat er werkelijk van zee- en luchtslagen sprake is. „Hoe verklaart u de overmacht tot nu toe in de lucht van Formosa?" vroegen wij aan luchtmachtofficieren die de laatste tijd 34 communistische vlieg tuigen hadden afgeschoten tegen het eigen verlies van één vliegtuig. En prompt was het antwoord dat behal ve de betere opleiding de Formo saanse piloten voor een eigen ideaal vechten en de communistische Chi nese piloten deze missen. Op Formosa bij de regering leeft dus sterk de overtuiging dat Com munistisch China eens zal vallen. Een geloof dat ik graag toejuich als we bedenken dat dan de wereldge schiedenis volledig zich zou wijzigen, want een ineenstorting van Commu nistisch China zou een radicale ver andering betekenen van de wereld- verhoudingen en de weg openen naar de wereldvrede. Toch bestaat er weinig kans dat Formosa voorlopig een andere rol krijgt toebedeeld dan waakster te zijn van een stukje vrije wereld, opdat het communisme niet haar opmars in het verre Oosten doorzet. Amerika, dat pas door het Koreaconflict de strategische positie van Formosa is gaan inzien, staat achter de Tsjiangregering zowel fi nancieel als materieel. Aanvankelijk werd de vrees gekoesterd dat de Formosa regering aanvallend zou op treden door bombardementen en lan dingen op het vasteland van China waardoor een openlijke oorlog zou ontstaan. De vlak voor de kust van het vasteland gelegen eilanden Que- moy en Matsu, sterke bastions, wens te Tsjiang als vuisten tegenover Chi na te handhaven, maar onder be lofte zich van offensieve vijandelijk heden tegenover Communistisch Chi na te zullen onthouden. Dat de rege- rign van Tsjiang zich volledig aan deze belofte heeft gehouden, heeft Amerika bijzonder gewaardeerd. De generositeit waarmee de Verenigde Staten zowel, militair als economisch Formosa steunen is hier het bewijs Bolwerk UORMOSA, eens een Nederlands A bezit, nu een eiland als een Chi nees bolwerk gelegen in de eerste gevechtslinie, waaraan de grote taak is toebedeeld het communisme de pas af te snijden. Maar men hoopt op meer, men hoopt eenmaal het vasteland communisme te kunnen F. n. v. d. Wetering voor Ambonezen De minister van buitenlandse zaken heeft in zijn memorie van antwoord in zake zijn begroting aan de Tweede-Kamer krachtig gewezen op het grote belang van en band tussen de Euromarkt en de an dere landen van de Organisatie voor de Europese Economische Samenwerking, Onze uitvoer naar die laatste landen was even groot als onze uitvoer naar West- Duitsland, Frankrijk en Italië, onze voer uit die landen 60 procent. Ons 1 delig uitvoersaldo naar die landen be droeg ln 1958 f 1246 miljoen, waardoor deel van ons tekort ten opzichte van der Euromarkt. Ook dc Euromarkt heeft een groot be lang bij die band. Van haar uitvoer gaat 34 pet naar de overige leden der O.E.E.S., van haar invoer komt 24 pet daarvan daan. Het gunstige saldo van dc handel op die landen bedraagt f 5700 miljoen. Ook de produktie zal worden verbeterd als een dergelijke band tot stand komt. Wat de toetreding tot het verdrag be treffende de genocide of rassenmoord be treft, is er nog geruime tijd nodig om de strafwetgeving van Nederland, Suriname, de Nederlandse Antillen en Nederlands Nieuw-Guinea aan het verdrag aan te pas sen. Zo spoedig mogelijk worden wets ontwerpen ingediend. De minister hoopt, dat de Nederlands- Australische ambtelijke conferentie be- gin volgend jaar de samenwerking tussen oostelijk en westelijk Nieuw-Guinea zal versterken. De Zuld-Molukkers zullen als Indo- nesiers geregistreerd blijven. Het is on mogelijk hen als Nederlandse onderdanen in te schrijven en voor de status van vluchteling komen zij op grond van het vluchtelingenverdrag van 1951 niet in Utrecbtsche Hypotheekbank. Uitgeloot f 1.147.500 pandbrieven Utr„ Nationale en Holla ndsche Hypotheekbank, tot 19 december verwisselbaar ln 4% pet pand brieven Utr. Hyp, Bank serie S 5

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 5