ïlieuwe £cihsrt|e GFtroranl Energie opgewekt van 25 miljard volt circa Wolkenkrabberraket liet niets van zich horen Opzienbarend succes van Europese geleerden Bang-Jensen sinds maandag spoorloos Minister Vitolo ontbeet niet prins Bernliard DONDERDAG 26 NOVEMBER 1959 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling Tel. 31441. ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter. Familieberichten f 0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting) Postrekening 58936. Veertigste jaargang F. DIEMER CURISTELUK-N ATION AAL DAGBLAD Poor Leiden en Omatreken Wetenschappelijke wereld verrast Advocaat in arrest te Hollandia Te Hollandia in Nederlands Nieuw - Guinea is volgens Trouw de advocaat mr. De R. in voorlopige hechtenis ge nomen. Hij zal zaterdag voor het land- gerecht terecht staan op beschuldiging van valsheid in geschrifte. Een boek handelaar heeft namelijk een aanklacht ingediend, dat hij een vervalste akte zou hebben gebruikt ter verkrijging van de voogdij over een minderjarig meisje. Daling suikerprijzen niet uitgesloten Er gaan geruchten, dat de suikerprij zen met ongeveer twee centen per kilo gram zullen dalen. Hoewel er op dit punt nog geen zekerheid is te krijgen, is het niet al te onveilig met de moge lijkheid van een daling te rekenen. Rechtse overwinning bij verkiezingen in Noordoostpolder In de Noordoostpolder zijn gisteren ver kiezingen gehouden voor de „poldercom missie voor algemene belangen". In to taal zijn er uitgebracht 11.465 geldige stemmen (in 1954 7404). Daarvan wer den er uitgebracht op lijst 1 (prot. chr. i groep, waarin verenigd de A.R.P., de C.H.U. en de S.G.P.) 4350 stemmen (in 1954 op de A.R.P.: 1852. op de C.H.U. 1260), op lijst 2 (PvdA) 2810 stemmen (in 1954: 1913), op lijst 3 (K.V.P.) 2830 stem men (in 1954: 1799), op lijst 4 (V.V.D.) 1219 stemmen (in 1954: 580) en op lijst 5 (Gereformeerde kiezers) 256 stemmen. Dit jaar voor het eerst zal de commissie uit 21 leden bestaan (de vorige maal 17). De zetelverdeling is als volgt: lijst 1: 9, lijst 2: 5, lijst 3: 5. lijst 4: 2 en lijst 5:0 De zetelverdeling in de vorige commissie was: A.R.P.: 4, C.H.U.: 3, P.v.d.A.: 5, K.V.P.4, en V.V.D.1T" Chroesjtsjef, de Russische premier, gaat vermoedelijk naar Boedapest om he vende congres van de Hongaarse con nistische partij bij te wonen. Westelijke correspondenten mogen niet op het gres aanwezig zijn. dat het kostbare protonsynchrotron te G*enève, daar door het Europese centrum voor kernfysisch onderzoek (C.E.R.N.) is gebouwd, een energie heeft bereikt van circa 25 miljard elektron volt. Het is daarmee de grootste deeltjesversneller ter wereld geworden. Op de tweede plaats komt het tot dusver grootste apparaat, dat de Russen nabij Moskou hebben gebouwd. Dit apparaat kan tien miljard elektron volt halen. Het bevatron van de universiteit te Californië in de V.S. heeft een energiebereik van 6 miljard elektron volt. Dr. J. H. Bannier, directeur van de Nederlandse organisatie voor zuiver weten schappelijk onderzoek en een van de twee Nederlandse gedelegeerden bij de CJE.R.N., die het nieuws gisteren in Den Haag ontving, vertelde dat men de tot doel gestelde energie 25 miljard e.v. een jaar eerder heeft bereikt dan werd verwacht. Voor kernfysisch onderzoek zijn nu tal van nieuwe mogelijkheden geopend. Met de ver snelde deeltjes kunnen atomen worden beschoten en kan een nader inzicht worden gekregen in dc structuur van de materie. Misschien slaagt men er ook in, tot nu toe onbekende deeltjes te produceren, aldus dr. Bannier. In de Cern werken twaalf landen sa- len: België, Denemairken, Frankrijk, Griekenland, Italië, Zuid-Si avië, Noor wegen, Nederland, West-Duitsland, Groot- Britannië, Zweden en Zwitserland. Di recteur-generaal van het centrum is de Nederlander prof. dir. -C. J. Bakker. Aan de bouw van het protonsynchro tron is onder leiding van de Engelsman John Adiarns zes jaar gewerkt. Het toe stel, dat 150 tot 200 miljoen gulden heeft gekost, is in de afgelopen zomer gereed gekomen en daarna beproefd. Het heeft een middellijn van 200 en een omtrek van 700 meter. Het protonsynchrotron versnelt proto nen tot 99 procent van de voortplantings- snelheid van het licht. Per puls (elek- trisohe stroomstoot) worden tien miljard protonen in het cirkelvormige apparaat gejaagd. Door een bunnel leggen de pro tonenbundels een afstand af. die en>: malen groter is dan de omtrek van aarde. Naar men hoopt zullen door de; proeven dus nieuwe, instabiele deeltj worden verkregen. Commentaar Dit laatste werd meegedeeld door prof. dr. P. M. Endt, hoogleraar in de expe rimentele natuurkunde aan de rijksuni versiteit te Utrecht, een van de eerst' die commentaar leverden op het suco In Genève. Andere commentaren:' Minister Cals zei dat deze prestatie wei Door communisten ontvoerd? eens bewijst, dat samenwerking tussen een aantal kleinere landen kan leiden tot resultaten die elk van die landen afzonderlijk nooit zou hebben bereikt. De minister achtte zich overigens te weinig deskundig om op de weten schappelijke kant van de prestatie in te gaan. Prof. dr. A. II. \V. Aten van het instituut voor kernfysisoh onderzoek te Amster dam: deze prestatie is vroeger bereikt dan werd verwacht, maar er bestond niet de minste twijfel aan dat wij haar zouden - 'bereiken Prof. Endt, al eerder genoemd', veTte-1- de dat het nog enige tijd zal duren, voordat het apparaat voor wetenschap pelijk onderzoek bruikbaar is. Hij noemde het experiment nuttig omdat men nu het gedrag van de meest ele mentaire deeltjes (de wisselwerking tussen neutronen en protonen) kan na gaan. Prof. dr. H. de Waard, hoogleraar in de experimentele natuurkunde aan de Groningse universiteit: „Alérlei geleer den uit Europa, maar ok uit de Ver. Staten, zullen ongetwijfeld naar Genè ve komen om daar hun proeven uit te voeren. Door deze prestatie is een van de kernpunten op dit wetenschappelij ke gebied weer naar Europa verlegd". Prof. Bakker, de directeur-generaal van de C.E.R.N., wees op het nut van de grote energie bij het onderzoeken van de juistheid der natuurwetten. „Wij zullen zien of wij meer natuurwetten kunnen vinden of bekende wetten be ter kunnen formuleren. Wellicht zal blijken dat bekende wetten niet klop pen bij deze hoge energieën. Er kun nen zioh bovendien wijzigingen voor- BANG—JENSEN DE AMERIKAANSE politie is een grote speurtocht begonnen naar de Deen Povl Bang-Jensen, die sinds maandagmorgen toen hij naar zijn werk in New York ging wordt vermist. Vorig jaar heeft de secretaris-generaal van de Verenigde Naties Bang-Jensen zoals bekend ontslagen uit zijn functie bij het secretariaat van de volkenorgani satie, omdat hij weigerde een lijst met •n van Hongaarse vluchtelingen te leggen aan een V.N.-oomniissie de kwestie-Hongarije. De Deen had deze Hongaren ondervraagd en beloofd hun amen nooit bekend te zullen maken. Bang-Jensen werkt sinds zijn ontslag bij de V.N. op het New Yorkse bureau de C.A.R.E., een welzijnszorg-organi satie. Hij zou daar in december mee op houden, maar onlangs is zijn betrekking zes maanden verlengd. Men was bij de C.A.R.E. zeer met hem ingenomen. Vrienden verklaarden echter dat hij de laatste tijd erg zenuwachtig was e politie schreef dit toe aan moeilijkheden met het zoeken van een nieuwe betrek king. Inmiddels acht men het niet o gelijk dat Bang-Jensen ls ontvoerd door communistische agenten. Som migen vrezen zelfs dat hu „uit de weg geruimd" is. Hij heeft indertijd betoogd dat de commissie van de V.N. te mild is geweest In haar rapport ove Hongaarse opstand van 1956- Zijn vrouw zei vanmorgen: „Mijn is fel anti-nazi en fel anti-communistisch en heeft nooit een geheim van zijn ge voelens gemaakrt. Hij is iemand die nooit aarzelt zijn mening te uiten". Marechaussee slal geld van meerderen „Omdat hij het zo spannend vond" stal een Haagse beroepsmarechaussee tijdens wachtdiensten in de Prinses Juliana- kazerne geldbedragen (in totaal 180) toebehorende aan het rijk, twee officie ren en een onderofficier. De aud-iteur-militadr van de krijgsraad te Velde West. waarvoor de zaak van morgen werd behandeld, vond het een zeer betreurenswaardig feit, dat een manschap van dit koninklijk wapen cfielst-al terecht moet staan. „Ik zie maar een enkele uitweg en dat is ontslag uit de militaire dienst", vond hij. Tevens eiste hij een jaar onvoorwaardelijke ge vangenisstraf. De jonge marechaussee, die in de be treffende kazerne met de bewaking was belast, stal het geld uit portefeuilles van zijn meerderen. Ook nam hij een geld kistje met 123 mee naar huis. dat aao het rijk toebehoorde. De raadsman, kapt- W. G. Tibben, wees erop, dat de man in de dienst uitstekend stond aangeschreven. „Bij de marechaus see kan hij natuurlijk niet meer gehand haafd worden, maar er zijn verschillende andere takken van dienst, waar hij uit stekend werk kan verrichten. Het is in zijn levensbelang", besloot hij. „dat deze jeugdige en onbezonnen daad zijn leven niet een totaal andere wending geeft." Pionier niet in baan om de maan TAE vanmorgen met een rlrietraps- raket de ruimte ingeschoten Pionier-5 zal niet de eerste kunst matige satelliet van de maan wor den. Bijna anderhalf uur na dc lancering der Atlas-Able-raket moest men op de raketbasis Cape Canaveral bekendmaken dat de proef mislukt was. De raket en het ruimtescheepje zijn vermoedelijk in de Atlantische Oceaan terechtgeko men. Volgens professor Lovell, di recteur van de reusachtige radio telescoop hij de Engelse plaats Jod- rell Bank, wijst alles erop dat de tweede trap van de raket niet ont brand is. Er zijn namelijk in het ge heel geen seinen opgevangen. Dc raket, die de hoogte had van een gebouw van tien verdiepingen en de krachtigste was die de Amerikanen tot dusver hebben gebouwd, ging vanr gen om 8.26 uur met een satelliet 150 kg in haar neus de lucht in. Na reis van 360.000 km moest de satelliet baan om de maan gaan draaien. Amerikaanse geleerden noemden de opgave, waarvoor zij zich door het lan- ceren van deze raket hadden geplaatst, de moeilijkste die men op dit gebied tot dusver in Amerika en in Rusland heeft gekend. De satelliet had een schoepenvorm zou foto's moeten nemen van het ma oppervlak, de ruimte tussen aarde maan moeten onderzoeken, de straling moeten meten, een onderzoek moeten instellen naar de gasachtige „plasma wolken", welke door de ruimte drijven, moeten trachten enige aanwijzingen te Atoomschepen, onder Westduitse vlag, zullen vermoedelijk binnen drie jaar in de vaart komen, zo is gisteren in Ham burg meegedeeld. De V.S. zullen i verlenen bij de bouw. Smokkelaar. Aan de Belgisch-Franse grens heeft de douane uit de zittingen van de autobanken van een Nederlandse ju welier wiens naam niet bekend is ge maakt 250 horloges gehaald. PRISMA HORLOGES MATTH. BRINKS (Mr. Horlogemaker) Haarlemmerstraat' 126 LEIDEN TELEFOON 21074 De vroegere echtgenote van de Sjah van Perzië, Soraya, is de laatste tijd veel in gezelschap van prins Raimondo Orsini. De zer dagen brachten zij een be zoek aan een van de meest ex clusieve restaurants in Romede „Da Meo Patacca", waar zij op het balkon de maaltijd gebruik- Onschendbaarheid van Mitterrand opgeheven De Franse Senaat heeft gisteren met 175 tegen 27 stemmen besloten de par lementaire onschendbaarheid van oud- minister en senator Mitterrand op te heffen. Dit is geschied in verband met het ingestelde gerechtelijke onderzoek naai een aanslag, waarbij verleden maand in een Parijse straat met machinegeweren werd geschoten op een auto, waarin Miterrand zich had bevonden, maar waar hij uit was gesprongen, toen hij merkte dat hij gevolgd werd. krijgen over het bestaan van een mag netisch veld om de maan, het gedrag de meteorieten en de uitwerking der zonnevlammen moeten meten. Voorts bevond zich in de Pionier-5 en nieuwe vinding, een klein apparaat, zaarmee de snelheid van het ruimtc- oertuig tijdens de vlucht zou kunnen worden gewijzigd. Wallstreet verdeeld De New Yorkse effectenbeurs sloot gis teren .verdeeld bij levendige handel. Zelfs voornaamste toonaangevende aande- n waren verdeeld. De opening was hoger en levendig, aarbij de tikker ten achter bleef, doch tegen de middag kwam een verdeelde iming. Na een licht herstel in het midden van de namiddag dwongen late (nemingen de markt terug in een ver deelde stemming en de tikker was op- w achtterop. De meeste winsten en verliezen liepen uiteen van enkele cen ten tot twee dollar met grotere verschil len bij elektronische fondsen. De drie grotere autobedrijven, de meeste koper waarden en vliegtuigen liepen op, staal en chemische fondsen waren verdeeld, spoor wegen daalden. Van de 1227 verhandelde fondsen wa ren er 532 hoger, 472 lager en 223 onver anderd. Het gemiddelde van A.P. voor 60 aandelen daalde 0,10 tot 221,70, van Standard and Poor voor 500 waarden won 0,09 en kwam op 57,44, dat van Dow Jones voor 30 industrieëlen steeg 1,41 tot 651.10 punten. Conferentie over weerschepen Half maart volgend jaar zal in het Vri despaleis in Den Haag een conferentie worden gehouden, op verzoek van Ne derland uitgeschreven, waarop de landen, die betrokken zijn bij het verdrag van de weerschepen op de Noord-Atlantische oceaan ten behoeve van de luchtvaart, vertegenwoordigd zullen zijn. Nederland heeft het initiatief genomen om een nieuwe conferentie te doen hou den, omdat ons land de financiële bepa lingen niet helemaal aanvaardbaar meer acht, voornamelijk ten aanzien van de verdeling der verplichtingen tussen de varende landen (waar Nederland bij hoort) en de niet-varende staten (contri buanten), die niet meer reëel is, volgens het sttandpunt aan Nederlandse zijde. In Europa hebben Nederland (twee schepen). Frankrijk (twee), Noorwegen en Zweden (samen twee), en Groot- Britannië (vier) sohepen in gebruik Verenigde Staten en Canada same De niet-varende landen, die dus wel be trokken zijn bij het transatlantisch lucht verkeer en in het weerschepenverdrag al leen een financiële bijdrage leveren, zijn Austtralië, België, Denemarken, Duits land, Ierland. Portugal, Cuba, Columbia, IJsland, Israël, Italië. Zwitserland en Spanje. Boterprijs daalt 31 ct. per pakje De voorlopige afrekeningsprijs van roomboter aan de producerende fa brieken is gisteren met f 1,20 per kg verlaagd. De detailprijzen zullen als gevolg daarvan met 31 cent per pak je van een kwart kilogram omlaag gaan en 1.42 a 1.45 bedragen. Duitsland, dat de laatste tijd alle boteroverschotten uit ons land op nam, wil klaarblijkelijk orde op za ken stellen en heeft de import goed deels gestopt. In ons land wil en gaat de han del terug naar de prijs die Dene marken in Engeland maakt, om zo doende de Engelse markt te kun nen bereiken. Het wordt nu echt aftellen. En in elk vaderlands gezin klinkt het elke dag opnieuw: „Nu nog zoveel nachtjes slapen en danDe speelgoed winkels liggen vol en er is vooral op woensdag- en zater dagmiddagen soms geen slag aan de bak te krijgen. En voor de etalages staat de jeugd, de neus op het raam gedrukt, trouwens: komen ook vader en moeder niet onder de in druk van zo'n levensechte pop- penverzameling? SCHILDER ZELF MET DE VERF VOOR HET SCHILDERFEEST SIKKENS-TjALLEHA FRODUKT FLEXA verkrijgbaar bij Uittocht belastinginspecteurs beroert minister Zijlstra (Van onze parlementsredactic) Het aantal belastinginspecteurs dat de laatste jaren dc dienst heeft verlaten, is naar verhouding nog niet verontrus tend, maar het laat minister Zijlstra toch „niat onberoerd". Dit heeft dc mi nister in zijn memorie van antwoord de begroting 1960 van financiën aan de Tweede Kamer meegedeeld. VoLgens de minister moet men hierbij bedenken dat een aantal van deze in specteurs een dikwijls zeer eervolle benoeming ten deel is gevallen, bij- vorbeeld als raadsheer in een gerechts hof of in een functie in internationaal of bovennationaal verband. Om an-dere redenen dan pensioen of overlijden hebben in 1958 en 1959 de navolgende aamslagrogelende ambtenaren de dienst verlaten. Tussen haakjes is steeds de reden vermeld. In 1958een hooÊdcontroleuT (belastingconsulent) en (hoofd (controleurs alsmede een (afkeuring). In 1959: ven inspec- (iraadsheer), tien inspecteurs (belas tingconsulent), twee inspecteurs (in fa- (Van i -yANMORGE ben orins r redacteuren) acht uur reeds heb ben prins Bernhard en dc Argen- se minister van binnenlandse zaken, Alfredo R. Vitolo, gezellig samen on:- beten. Minister Vitolo maakt een reis door Europa om uitnodigingen te doen tot bijwoning van de feesten rond de 150-jarige onafhankelijkheid van Argen tinië, welke in mei 1960 gevierd wordt. In Nederland, zo vertelde de ambas sadeur, dr. Raul Carlos Migonc en mi nister Vitolo, is een grote delegatie uit genodigd, daar de banden tussen Neder land en Argentinië al van oudsher da- Prins Bernhard, met zijn levendige be langstelling voor de Zuidamerikaanse staten, is natuurlijk ook genood en Z.K.H. heeft dit met grote welwillend heid in overweging genomen. Er zijn door de Argentijnse delegatie overigens ijverig zaken gedaan. Behalve minister Vitolo is ook meegekomen de directeur-generaal voor de immigratie, prof Ciapuscio, dr. Vidal, de president van de nationale landbouwraad en Romanelli, de directeur van de nationale hypotheekbank. Er zijn gesprekken gevoerd zowel met de minister van sociale zaken als met 1e regeringscommissaris, mr. ir. B. W. Ha- veman. Argentinië wil gaarne Neder landse emigranten opnemen, vooral de landbouw-technische sector. De financiering van de emigratie moet een samenspel worden van het uitzen dende land, het ontvangende land ei emigrant zelf. Argentinië stelt zich via de nationale hypotheekbank de migrant land, onderkomen en krediet te verstrekken, doch de finesses dienen nog bestudeerd te worden. Ook het aantal emigranten, dat in gentinië opgenomen kan worden, is nog niet bepaald, daar Argentinië bezig aan de ontwikkeling van een economii plan. Minister Vitolo legde er de nadruk op, dat de economische en culturele ban den met Europa voor zijn land zwaai tellen en zelfs die met Amerika in be langrijkheid overtreffen. De Europese integratie beziet Argentinië dan ook met belangstelling, daar voorspoed in Europa ook voor Argentinië van grote beteke nis is. Een deel van de Argentijnse delegatie zal nog enige tijd in ons land blijven voor verdere besprekingen, terwijl mi nister Vitolo vanavond vertrekt om ook in Frankrijk, Spanje en Portugal gas ten voor mei 1960 uit te nodigen. lie-N.V. opgenomen), een inspecteur (kandidaat-notaris), een hoofd controleur (belaslingconsulerrt). een hoofdcontroleur (emigratie), een hoofdcontroleur en een commies-titulair (afkeuring), drie com- ïzen-bitulair (divense betrekkingen) en controleur (bij wijze van straf). Iet aantal surnumerairs (adj-unct-in- spect eurc) dat door de belastingacademie wend afgeleverd, bedroeg in 1958 in to taal 27 en in 1959 in totaal 13. Statutenwijziging Interunie De N.V. Internationale Beleggingsunie Interunie te 's-Gravenhage zal op 4 dee. aan aandeelhouders statutenwijzigingen voorstellen om het kapitaal van f 80 mil joen te verhogen tot f 100 min.'verdeeld in 2 min, aandelen van f 50, waarvai 940.000 geplaatst en volgestort. Bij d' instverdeling wordt evenals vroeger an aandeelhouders eerst zo mogelijk pet dividend uitgekeerd. Van het over schot komt ten hoogste 3 pet aan diree- sn gezamenlijk, ten hoogste 2 pet aan raad van toezicht tot ten hoogste f 10.000 per lid en ten hoogste 2 pet a overige commissarissen tot ten hoog! f 5000 per lid, waarbij de N.V. de co missarissenbelasting draagt. Volgens de huidige statuten komt 5 pet aan dé di rectie, 4 pet aan de raad van toezicht 1 pet aan elk der overige commissaris! tot ten hoogste f 5000 per lid. Het overige komt aan aandeelhouders. Prijzenslag in Frankrijk De Franse bond van levensmiddelen- bedrijven. die 250.000 leden telt. zal op 4 december een voorbeeld van de kruide niers een commerciële mobilisatie be spreken om vrijwillige prijsverlagingen mogelijk te maken. Vele warenhuizen Pariis kondigen prijsverlagingen aan 6 tot 15 procent voor kruidenierswaï Het Nederlandse schip Prins Willem George Frederik, dat bij het begin het zomerseizoen als eerste schip de Ca nadese havenplaats Sarnia bereikte, heeft voor die plaats nu ook de oceaanvaart afgesloten. Als laatste schip van dit sei zoen is het namelijk gisteren de haven gevaren. Zachtex De Bilt verwacht tot vrij dagavond Zwaar bewolkt met plaat selijk enige regen, maar later voornamelijk ln het westen van het land ook enkele opklaringen. Tot matig of zwak afnemende wind tussen zuidoost en zuidwest. Zachter. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Vrijdag 27 november: zon op 8.18, on der 16,36 uur. Maan op 4.04, onder 15.13 i 30 november N.M. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1