KAARSENACTIE
Joodse volk houdt besnijdenis in ere
Sylvia Ursula Laurentia ij
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1959
Catastrofale vergissing I
De rector van de Praagse Comenius-faculteit, dr.
Hromadka heeft in Frankfort aan de Main een le
zing gehouden. Daarin zei hij onder meer:
Het zou een catastrofale vergissing zijn het atheïs
me met hel communisme gelijk te schakelen, om
dat men dan onmiddellijk een front tegen het athe-
isme zou gaan opwerpen. We mogen het atheïsme
ook niet voor een politieke zaak houden, omdat het
door het communisme wordt geleerd. De opdracht
van' de christen is niet om tegen de communisten
of de atheïsten te strijden, maar met hen geestc-
j lijk om de ziel van de mens te worstelen,
De Praagse theoloog is van mening dat de christe
nen de communisten voor een nieuwe werkelijkheid
moeten plaatsen en hun niet door discussies, maar
door hun practische levenshouding moeten laten zien
dat hun opvatting over de christenen niet met de
werkelijkheid overeenstemt, omdat de communisten
denken dat christenen altijd reactionairen en obscu-
ranten zijn.
De heerschoppij van de communisten in Oost-Europa
is een gevolg van het falen van de democratie,
meent Hromadka en er is geen weg terug. Men
moet het communisme welwillend tegemoet treden
en mee helpen aan de opbouw van een nieuwe
maatschappij. Dan kan men de communisten van
hun fouten en ziekten genezen nl het atheïsme en
de titanische zelfoverschatting van'de mens.
Volgens Hromadka heeft hij onmiddellijk in 1948, toen
de communisten de macht in Tsjechoslowakije over
namen, ingezien dat het geen toeval was dat zij
de macht in handen namen en dat het communis
me geen catastrofe was voor de Europese bescha-
I ving. maar een bijzonder grote bijdrage aan de
ontwikkeling van de mensheid. Het zijn tegenwoor-
plossen dii
konden oplossen, zegt hij.
Hromadka bestreed de gedachte dat het atheïsme
tot het wezen van het communisme behoort, ,,Wij
moeten hun laten zien dat dat niet zo is, maar dat
kunnen we alleen als we positief tegenover hen
staan. Als we ons echter voor de politieke wagen
laten inspannen", zei de hoogleraar, „zijn we ver-
loren. want dan zullen we niet de kracht kunnen
I opbrengen om in deze nieuwe werkelijkheid stand
te houden."
Catastrofale vergissing II
Zelden heeft Hromadka zo duidelijk gesproken, maar
ook zelden is zo duidelijk gebleken dat niet de
I christenen van het westen, maar Hromadka een ca
tastrofale vergissing maakt.
Hij meent dat we het communisme niet moeten ver
eenzelvigen met het atheïsme. Maar kunnen we de
ze twee dingen scheiden? Er staat niet voor niets
op het Kremlin: Godsdienst is opium voor het voIk.
De communistische levensbeschouwing is door en
door materialistisch. Wanneer het godsdiensten
zelfs in de meest ruime zin van het woord zou
erkennen, zou zijn leer schipbreuk lijden, want dan
I zou het rekening moeten gaan houden met andere,
geestelijke factoren bij de opbouw van een maat-
"~l" ffibewust worden
daarom zal het kapotbreken op de geestelijke wt
den die het verwaarloost.
Hromadka ziet de idealen van het communisme. In
zekere zin liggen deze idealen- parallel met de
christelijke levensbeschouwing. Maar hij vergeet dat
niet de bovenbouw uiteindelijk de constructie be
paalt. maar het fundament.
De grootste vergissing die Hromadka echter maakt,
is dat hij het communisme ziet als een roede van
God over de onmacht van de democratie. Dat is stel
lig niet ten onrechte gezien. Maar hij geeft de roe
de daarom een goddelijke opdracht. Hij vergeet dat
God in het verleden vaak roeden gebruikt heeft,
maar nooit om een nieuwe wereld te bouwen. De
roeden sloegen de valse bovenbouw neer, opdat op
gebouw zou kunnen wor-
Oost-Europa ligt
..i de kerk van
Christus.
!n nimmer heeft de kerk, of laat ik lieve]1 zeggen
de christen, die door God is geroepen tot een. hei
lig leven op aarde, het recht gehad om te pr'obe-
valse levensbeschouwing Gods opdracht
tel tegen
wereldlijking van het westen als het materia
lisme van het oosten. De kerk moet laten zien dat
Christus Heer is en dat is ook de taak van ons al
lemaal. Het grote gevaar is dat de kerk achter het
ijzeren gordijn doet, waarvan zij de westelijke kerk
beschuldigt, zich overgeven aan politieke inzichten
die tijdgebonden zijn. Daarmee verliest zij haar eeu
wige opdracht uit het oog.
r
Nog ieder uur een nieuwe
tbc-patiënt in Nederland
voor 3£erótleeot
onnecfloreix^,
^ANNEER DERTIG JAAR
geleden in een gesprek de
lettercombinatie tbc werd ge
noemd, trokken de mensen een
rimpel in het voorhoofd. Er werd
bezorgd gekeken. Tbc, een ge
vaarlijke ziekte, volksvijand num
mer één, zei men. Tegenwoordig is dat heel anders. Men veronder
stelt dat de ziekte vrijwel overwonnen is. Dat sanatoria over korte
tijd overbodig zijn geworden. Maar men vergist zich! Ieder uur wordt
in Nederland namelijk een nieuw geval van tuberculose ontdekt.
Dit betekent dat per jaar 7000 nieuwe tbc-gevallen de aandacht van
de medici opeisen. Aandacht en zorg van artsen en verplegend per
soneel. Daarnaast nog zoveel andere dingen, zoals recreatie en
arbeids-therapie. Daarvoor is geld nodig. Veel geld! Dit komt binnen
bij de sanatoria en daarover vertelde ons de hoer H. E. v. d. Bogaert,
een der propagandisten van het prot.-chr. sanatorium Zonnegloren
in Soest.
„Ja, het geld komt
binnen", vertelde ons de
heer Van de Bogaert.
„Gelukkig zijn er tien
duizenden Nederlanders
die hun plicht tegenover
de met tbc besmette
medemens verstaan. Met
z'n allen brengen ze een
enorm bedrag bijeen, dat
gebruikt wordt om de
nog steeds niet ver
dwenen tbc te bestrij
den. Tallozen brengen
regelmatig hun offer
voor de zieken en het is
dus te begrijpen dat wij,
van Zonnegloren, af en
toe niet meer durven
vragen om „nog-es-een-
offer".
En toch is er steeds
meer geld nodig. Zo
denken we nu bijvoor
beeld aan de komende
feestdagen. De patiënten
in de sanatoria worden
juist in deze dagen sterK
aan hun ziekte, aan hun
afwezigheid van huis
herinnerd. Daarom is het
nodig dat de feestdagen,
vooral het Kerstfeest, in
het 'sanatorium hoogtij
dagen worden. En zonder
geld kun je dat weer
niet bereiken. Dus een
beroep doen op de offer
vaardigheid van weer
diezelfde groep Neder
landers? Nee, dat is niet.
de bedoeling. Wij berei
ken ons doel nu anders.
Wij leveren aan iedereen
die mee wil werken een
of meer prachtige kaar
sen tegen de normale
loinkelprijs. Een fabri
kant verleende ons zijn
medewerking en zo is
het mogelijk dat de
normale winst naar Zon
negloren vloeit, i vaar
dit geld in veel aange
naams voor de zieken
wordt omgezet", zo deelt
propagandist Van de
Bogaert ons enthousiast
Vorig jaar is eveneens een kaar
senactie gevoerd. Alle kaarsen
werden verkocht. Aan de aan
vraag kon zelfs tenslotte niet
'en voldaan. Dit jaar is
larom grootser opgezet.
1958 zijn er weer prij-
In de 32 centimeter
(brandtijd
„Iedereen heeft toch kaarsen no
dig en waarom dus niet bij Zon
negloren besteld, tegen de norma-
Vorig jaar hebben verscheidene
mensen reeds mee geholpen de ac
tie te doen slagen. Het was toen
een proef die een succes werd en
dit jaar hebben deze mannen en
vrouwen zich weer geestdriftig
voor de kaarsenverkoop gemeld.
Seizoenwerk"
casseerdcr van het Gemeentelijk
Energie Bedrijf en heeft tussen de
kwitanties die hij gaat innen, de
bouwstenen voor Zonnegloren, die
hij maandelijks meeïnt. Toen dc
kaarsenactie begon, vroeg hij de
mensen die ook een bouwsteen be
zaten leen kwartje per maand en
dat loopt behoorlijk op, als er ge
noeg meedoen» of zij een kaars
wilden kopen, Verscheidene men
sen wilden dat en zo hoopt hij er
dit jaar zeker 500 aan de man te
brengen.
„Er vielen oen paar prijzen In
mijn wijken (Bergsehenhoek en
Bleiswijk) en zo kreeg ik al gauiv
te horen, toen de aetie afgelopen
was. Kon je ons ook niet aan
kaarsen helpen? Hel waren
rooml.katholieken die dat vroegen.
En zij hebben gelijk, want Juist
7.1,1 gebruiken toch meer kaarsen
dan de protestanten. Dus dit Jaar:
Ook de rooms-katholieken".
Gouden bruiloft
In Boskoop ontving de presiden
te van het plaatselijk comité Zon
negloren, mevrouw J. E. Both-v.
d. Feyst ons. Met de zeven dames
van het comité en een aantal an
dere medewerksters verkocht zij
vorig jaar in haar gemeente 350
kaarsen. „Maar dit jaar worden
het er meer," verzekerde zij ons.
Misschien wel duizend. Bij haar
gebeurde het dat men 's middags
kaarsen kwam halen en dat men
's avonds om nieuwe voorvaad
kwam. Zelfs stuurde men kaar
sen in kerstpakketten naar Zuid-
Mevrouw Both nam ons mee
naar hotel Neuf, waar de eigena
resse, mevrouw G. Lamorée ver
telde hoe zij vorig jaar een aantal
kaarsen had gekocht en in een
kandelaar bij een gouden bruiloft
had geplaatst. Een van de kaar
sen ging uit: oen metalen pit en
een attractie van Zonnegloren.
Achter loket
lange gotische kaars
acht
zitten die gedeeltelijk van metaal
is. Op iedere 100 kaarsen is er één
met metalen pit te vinden. Treft
men zo'n kaars dan ontvangt men
naar verkiezing een stel manchet-
knopen of een lepelvaasje. Boven
dien schuilt tussen iedere 25.000
kaarsen één exemplaar met een
wat langere metalen pit. Die kaars
brandt dus korter, maar dit ver
lies wordt goedgemaakt. De per
soon die zo'n kaars treft ontvangt
een splinternieuwe' fiets.
„Verdeelplaatsen"
zijn reeds 25.000 kaarsen
en onderweg naar de di-
.verdeelpla
i hun mening
die
i dit
besteld
zul
len de volgende 25.000 door dc fa
brikant afgeleverd worden.
De kaars, gevat In een keurige
verpakking met Zonnegloren-op
druk, kost... 0.75.
'▼VVTVVVTTTTVTVWVZVTTTVTTVTfVVTtfVVTTTTA
De eerste was de heer J. Pee
reboom i Rozemarijnstraat 19, Rot
terdam) die we vonden bij Waal-
havenpler 1, waar hij werkzaam is
bij het controlebedrijf van de N.V.
Globus.
Hij bracht vorig jaar 6000 kaar
sen aan de man. maar heeft er nu
vast 10.000 besteld, want vorig
jaar kwam hij tekort. Overal
heeft deze vlotte, amikale Rotter
dammer zijn relaties en op zijn
brommer bracht hij door de hele
Maasstad en omgeving kleinere
partijtjes kaarsen, die dan weer
Werden doorverkocht.
Dc kaarsenactie, is maar een bij
komstig „seizoenwerk" voor de
heer Peereboom („Peer" zeggen
zijn vrienden en dat zijn er heel
wat», want voor Zonnegloren
spreidt hij tal van activiteiten ten
toon. Aan het Soester sanatorium
bewaart hij overigens goede herin
neringen. Hij kuurde er tien maan
den, vier jaar geleden. „Het valt
vooral de eerste tijd niet mee.
Maar je weet nu dus wat kuren
betekent en daarom weet je nu hoe
belangrijk het werk is voor het sa-
Verschillende andere mensen
hadden we kunnen bezoeken, maar
we moesten een selectie maken.
Zo was de heer D. Roos de laat
ste. Hij is kassier bij de gemeente
's-Gravenhage en zetelt ergens in
het enorme nieuwe stadhuis. Aan
zijn collega's en via, via allerlei
familieleden verkoopt hij zijn Zon-
neglorenkaarsen, die aan zijn lo
ket te pronk staan. Ruim 400 wa
ren het er voTig jaar, maar ook
hij zei: „Het worden er nu meer!1'
„Ik kan wel een paar uur ach
ter elkaar over de kaarsenactie
Opneming In verbonden tussen God en vat'er Abraham
j (Van onze Joodse medewerker) de kenn:
ten en v
I Dezer dagen hebben wij een
besnijdenis meegemaakt. Dich
ter waren wij erbij betrokken
dan gewoonlijk. Formeel juis-
I ter gezegd hebben wij een be
snijdenis verricht. Het was on
ze (eerstgeboren) acht dagen
oude zoon die wij hebben opge
nomen in het Verbond tussen
God en Abraham gesloten. In
Genesis 17:9-12 staat het be
schreven het Verbond der be
snijdenis. dc Beriet-haMilIa
,.Gij nu zult Mijn Verbond hou
den, gij, en uw zaad na u, in
hunne geslachten. Dit is Mijn
verbond, dat gij houden zult.
tussen Mij en tussen u en tus
sen uw zaad na u: dat al wat
manlijk is u besneden wordt.
En gij zult het vlees uwer voor
huid besnijden en dat zal tot een
teken zijn van het verbond tus-
ituele voorschrif-
medisch college
dc medische kant aangaat
Operatie
:elf de
dat, zoals zovele, door het Jood
se volk in ere wordt gehouden
Vroeger vond de besniidenis
plaats in de synagoge: dat is
niet meer. Doorgaans wordt zij
thans verricht in het huis waar
de geboorte plaats vond. Bij onze
zoon was dat te Amsterdam het
Centraal Israëlletische Ziekenver
pleging. Daar kwamen op de acht
ste dag de genodigden bijeen om
Ïetuige te zijn van de opneming
i het Verbond. Daar ook ver
scheen de Mohél, de man die de
besnijdenis zou verrichten. Oor
spronkelijk dient de vader
Beriet-haMilla te verrichter
nigen echter zijn hiervoor be
kwaam genoeg. Want niet ieder
mag de besnijdenis uitvoeren. Hij
moei deskundig zijn. Een examen
dient hij afgelegd te hebben voor
het Opperrabinaat wat betreft
Antwoord
i De Lutherse predikant ds. E. W.
Albright van Miami heeft zich
afgevraagd of zjjn boodschap wel
de harten raakte. Deze week krepg
hij een telefonisch antwoord. Een
dief helde op die uil de kerk een
bandrecorder had gestolen. Dc
dief'had naar de opname, een
r bekering, geluis
mg. Een medicus behoeft de
Mohél echter niet te zijn. Van dc
vijf in Nederland aanwezige Mo-
helliëm. van wie vier in Amster
dam en één in Rotterdam, oefe
nen er echter drie praktijk als
arts uit. Ook de besnijder van on
ze zoon is medicus. Het was de
voorzitter van het kerkbestuur
van het Portugees Israëlietisch
Kerkgenootschap dr. E. A. Rodri-
gues Pereira die het oude gebod
voltrok. Het wordt als een eer be
schouwd de uitnodiging te ontvan
gen een kind te besnijden. Im
mers de Mohél neemt de plaats
van de vader in op dat moment.
De vader staat naast hem om
hiermee tot uitdrukking te bren
gen dat de besnijder handelt als
zijn gemachtigde. Toen orlze acht
dagen oude zoon uit zijn wiegje
in het ziekenhuis werd gehaaid
huilde hij.
Zoals alle kinderen voelde hij
dat het niet de handen waren van
zijn moeder die hem beeipakten
Zijn grootmoeder bracht hem
naar hel vertrek waar de Beriet
haMilla zou plaatsvinden. Zij was
de zen. Gevatterin, een erefunetii
die doorgaans door een grootmoe
der wordt verricht. Evenals alle
andere aanwezige mannen had de
kleine het hoofd gedekt. Ten slot
Ie is ook hij een Joodse man. Zijn
snikken vertederde vooral de da
mes onder de aanwezigen. Zo >s
hel bij iedere besnijdenis. Dc
moeder is er zelden bij.
is de stoel voor de profeet Eli
Immers volgens Maliachi 3:23 zal ben Mordecha
de profeet Élia de komst van het Maurits
Messiaanse tijdperk (dat zoals
kend volgens de Joden nog nie
aangebroken» aankondigen. Zou sle Kreeg
het dan niet mogelijk zijn dat Niet veel.
hij juist op het moment dat een
Joodse jongen met het Verbonds-
teken getekend wordt zou ver
schijnen? Dan als alles gereed is.
onze zoon gedeeltelijk was ont
kleed en zijn grootvader de been
tjes uiteenhield, enige gebeden
door de Mohél waren gezegd,
werd het mesje in zijn voorhuid
gezet. Onze zoon liet het niet on-
straft toe. Hij zette het op een
het Hebreeuws. Als Uri
Philip zoon van
het Verbond op
genomen. De Mohél zei de zege-
preuk over de wijn. En als
ons nog na: „Doe me een plezier
en zet mevrouw Roodenburg in de
krant. Dat is een vrouw uit dui
zenden. Ze 16 al in de 80, maar
verkocht vorig jaar maar eventjes
ruim 200 kaarsen." We beloofden
het.
Tussen kwitanties
Een heel andere methode van
kaarsenverkoop houdt de heer Jac
Mangert (Soetendaalseweg 32 b.
drinken. Rotterdarr
praten", zei de heer Van de Bo
gaert. Een paar voorbeelden noem
de hij nog.
In de Eerste Chr. Huishoudschool
in de De Ruyterstraat in Den
Haag ging hij een middagje bab
belen. Aan 100 meisjes gaf hij
kaarsen mee. Het was voor do
herfstvakantie. In drie dagen tijd
hadden de meisjes voor 2100 be
stellingen gezorgd. Dat gaat hij nu
ook in Rotterdam doen en. wie
weet, hebben de Rotterdamsp
meisjes wel net zulke businessca-
paciteiten als de Haagse.
Assistentie nodig
Er zijn nog plaatsen, waar de
heer Van de Bogaert nog geen
contactadressen heeft voor de
kaarsenverkoop. Dat zijn o.m. Lei
den en Delft en een groot aantal
kleinere plaatsen. Voor een tele
foontje „Brengt u er maar wat bij
mij. dan komt het wel in orde"
is hij daarom altijd ontvankelijk.
Wil men helpen de kerstviering
in Zonnegloren tot een onvergete
lijk feest te maken en het ziet
er wel naar uit dat dit gaat ge
beuren dan kan men contact
opnemen in Den Haag en omge
ving met de heer H. E. v. d. Bo-
wijk. tel. 982231. Voor Den Haag
Moerwijik en Morgenstond: de
heer D. Roos. Genemuidenstraal
431, tel. 661440. Voor Rotterdam:
de heer J. Peereboom. Rozema
rijnstraat 19, R'dam. Voor Dor
drecht: mevr. G. van Eyk-van
Zutphen, Rozenhof 12, Dordt. Voor
Leiden en andere plaatsen Voor
lopig nog de heer Van de Bogaert
Denkt u nu allemaal eens aan
liet nuchtere feit dat de statistici
hebben vastgesteld: Ieder uur een
nieuwe tbc-patiënt. En bel dnn op
naar dc dichtstbijzijnde rontacl-
inan of -vrouw, of schrijf een
kaartje. Kaarsen heeft u met
Kerstfeest tóch nodig en heel veel
patiënten zult u gelukkig maken,
daar in het sanatorium ln Soest.
Tweede conferentie
Europese kerken
Voor de tweede maal zal vol
gend jaar een conferentie van
Europese kerken worden gehouden
en wel van 3—8 oktober 1960. Op
nieuw zullen de verschillende de
legaties elkaar in de Deense stad
Nyborg ontmoeten.
Het organiserend comité rekent
er op dat vele Europese kerken
aan deze conferentie zullen deelne
men. Hel patriarchaat van Moskou
en van Constantinopel heeft reeds
medewerking toegezegd, 'en ook
de Gereformeerde Kerken in Ne
derland hebben op hun synode van
enkele weken geleden besloten
het contact te handhaven.
Slechts in Engeland is kritiek ge
komen op deze nieuwe vorm van
samenwerking en contact. Dc En
gelsen zijn van mening dat het
werk in de Wereldraad van Ker
ken door deze regionale conferen
tie te kort gedaan zal worden,
omdat de kerk niet over voldoen
de oecumenische leiders beschikt
om beide zaken goed te doen.
Zoals men weet heeft in het uit
voerend comité ook de algemene
secretaris van de hervormde sy
node dr. E. Emmen zitting, sa
men met aartsbisschop Kiïvit van
Estland en dr. Lllje van Hanno
ver. De beslissing werd genomen
door het centrale comité dat op
de eerste conferentie werd be
noemd en uit elf leden bestaat.
ü-Crtrü-trtrir-trtrtrirCi-irtr-irii-trCrCi-Crtrlrtrirtrü-h-trtTlrlr-k-trtrfrtftrk-tr-liirfrirtctriiirtt
..Brie ven onder letter XYZ bureau deses*f
Wat moet een man beginnen, die een drukke werkzaam-
heid^heefl èn een dochter maar geen vrouw? Hij zoekt
iemand, die de plaats van de moeder kan innemen. Maar het
is de vraag of zo iemand gemakkelijk te vinden is! In het.
geval van Sylvia's vader bleek het heel moeilijk. Natuurlijk, j
er was personeel te over toen de kleine Sylvia thuis kwam li-
In de dertiger jaren ouderen onder ons herinneren rich
dat nog roei kreeg men voor zijn gave guldens gemak-
kelijk huispersoneel. Een keukenmeisje. Een kamermeisje,
Uit de praktijk van een
MAATSCHAPPELIJK
WERKSTER
theeie-
Maa:
Lofzegging
Hij Is nog klein. Twe<
peltjes wijn kreeg hij. Het zou
hem de pijn doen vergeten. Hij
zou er van in slaap doezelen.
Maar evenals de meeste acht da
gen oude jongetjes wist hij hel
al niet meer. Zijn huilen was
reeds over. Geen erg had hij er
er in, dat hel kussen waarop hij
lag een paar druppeltjes bloed
had opgezogen. De plechtigheid
was ten einde. Gefeliciteerd wer-
ONDANKS DRUK VAN DE STAAT
Evangelisatie-campagnes
in Oost-Duiisland
corden geknipperd
besnijdenis verricht. Wij zeiden To«
de lofzegging: „Geloofd Gij Eeu- j0n
wige onze God. Koning der we
reld die ons door Zijn geboden
geheiligd en bevolen heeft, hem
'de jonggeborene» in het verbond
van onze vader Abraham te d-oen
intreden". Nog een lofzegging zei
den wij in het Hebreeuws, Wij
brachten God dank dat Hij ons
in staat had gesteld deze dag te
beleven. Philip heet onze zoon.
wij het
mogen beleven dat wij onze zoon
Bar Mitswa (de dertien-jarige
kerkelijke meerderjarigheid) zien
worden en dat wij onze zoon en
ischoon)dochter onder de clioepa,
het bruidsbaldakijn mochten lei
-Ion. Uri ben Mordeohai had het
leken van zijn Jood-zijn gekregen
zoals dat aan Abraham was ge
boden.
Uikhcden
land leven,
deze herfst weer begoi
evangelisatiecampagnes.
tot zeven dagen en wc
houden onder auspiciën
„Evangelischen Allianz"
zowel de officiële Duitse
ïaamde vrije kcrki
n Vrije Evangelis
Een' van deze campagnes werd
rln en druk waar- gehouden in de Nikolai-kerk van
ïen in Oost-Duits- Stralsund. waar de bekende predi-
veel kerken toch kant van Magdeburg Fritz Hot
listen
zijn
irdigd.
Grote eer
rdoor
onder de indruk
icn, dat lifj onmiddellijk br
sloot zijn diefstal te belijden,
i u. I— Time
Want ook al is de ingreep aan
de kleine gering van omvang,
huilen doet het toch. En weinie
moeders „zijn er die dat kunnen
weerstaan Onze zoon werd in het
vertrek waar het gebod zc>u wor
den verricht op de met kussens
bedekte school gelegd van zijn
grootvader. Op zijn benen zou de
besnijdenis plaatsvinden. Zijn be
nen zouden het altaar vormen
Ook dit is een erefunctie. Zou het
geen grote eer ziin te worden uit
genodigd altaar te vormen waar
op een van God-s geboden wordt
verricht. Sandck heet de man die
hiervoor wordt uitverkoren en ook
hij is doorgaans een der groot
vaders Gehuld is hij in de Tal-
liet, het gebedskleed.
Maar niet alleen voor hem staat
een stoel klaar. Naast hem staal
een die onbezet zal blijven. Het
4£&iei/6b.
De inzichten die in de eerste jaren
oorlog binnen de kerken de toon aai
worden steeds meer door jonge mense
gevochten. Deze week noteerden we et
van die gevallen.
<>ES< 'III I.I.K.V
Ds. Ab van der Heuvel, de jeugdpredikant
die leiding geeft aan het jeugdwerk binnen
de Oecumenische Raad van Kerken in Neder
land in het blad „Jeugd en Evangelie":
Ee.
flirt
l'ü
sOI.I I) All ITKIT
P M. Riemeus
artikel over Jazz
„De Waagschaal":
Wanneer .Ie kerl
tijden verbaal, zal
J. L. van der Baan in een
i jeugddiensten in het blad
I.MEHIEI It
In hetzelfde blad schrijft J. Viss
middelbaar scholierenwerk „Ichtus" in Den
Haag:
Isprak over het thema:
De sa- wij fis christenen niet kunnen op-
:slal vijf geven."
■den ge- De kerk werd in staat gesteld
van de niet slechts de mensen persoon-
waarin l'jk uit te nodigen, maar ook
kerk als door raambiljetten. Het bezoek
groeide iedere avond, ln het bij
zonder kwamen er buitengewoon
veel jonge mensen naar de sa
menkomsten, en iedere avond
kwamen velen van hen naar de
consistoriekamer om een per
soonlijk gesprek te hebben met
de evangelist.
Ook in Dresden werd een op
merkelijk grote evangelisatiecam
pagne gehouden, die geleid werd
door de Oberkirchenrat dr. Dc
Boor van Schwedin. Dc samen
komsten werden gehouden in dr
Martinskerk die meer dan 2500
zitplaatsen bevat. Dr. De Boor
sprak avond aan avond over het
thema „Wij willen leven." Er
was een opmerkelijk grote be
langstelling voor deze diensten
Niet slechts protestanten kwa
men naar de samenkomsten maar
ook zeer veel rooms-katholieken
Op verschillende avonden was de
kerk zo vol dat zelfs velen nop
naar huis moesten worden gezon-
Een hitlepetit voor de bel en
de kleine bestellinkjes. Des
noods een huisknecht-chauf
feur, want in die dagen van de
gave guldens lagen de betrek
kingen niet hoog opgestapeld
en de werkzoekenden waren al-
derkomen hadden gevonden. Alleen, de onderlinge verhoudin
gen waren ook toen niet zo bijster goed. Het personeel leefde 4
in een andere wereld dan de werkgever of werkgeefster. Het
personeel kende de ellende van werkloosheid en de zorgen van
thuis waar de vader misschien in de steun liep. Het personeel in
voelde iets van jaloezie en van wrok tegenover de heer en
de mevrouw des huizes, die zich schijnbaar in weelde konden
baden, terwijl men elders gebrek had. En die jaloezie met die L-
wrok zijn nu niet bepaald de gevoelens om met de anderen in
die warme relatie te treden waarover Luther sprak toen hij
„knechten en meiden" tot de familie rekende Familie-gevoe- sa
lens? Geen sprake van! En dat betekende dat men voor de zorg 'V
voor een babytje lang niet altijd mocht rekenen op al dat per- H"
soneel. Ja, dat ook meneer en mevrouw zich niet verzekerd
konden houden van de warme sympathie van hun huisgenoten.
IK MAG niet generaliseren. In die dagen waren er nog
dienstboden met een grote liefde voor „hun" gezin. Ik heb
er in de loop van mijn vooroorlogse practijk velen leren ken-
nen: jongere en oudere vrouwen, die de hele dag Ln touw wa- i>
ren opdat alles maar netjes en prettig marcheren zou. Ver-
grijsde „booien", die zichzelf onmisbaar gemaakt hadden en
die op den duur de intieme vriendinnen geworden waren van J;.
dc dames bij wie ze het huishouden verzorgden. Vermoedelijk ti-
zuilen velen hunner nog in leven zijn: ze wonen nu m vrien-
delijke hofjes en ze krijgen zo af en toe maar wellicht tc
weinig bezoek van de kinderen die ze mee hielpen groot j:.
brengen. Maar in hel geval van Sylvia's vader waren derge- i>
lijke vertrouwde en betrouwbare dienende Reesten niet aanwe-
zig. Waarschijnlijk heeft dat te maken met de houding van g
in dr aanvang van h.-t huwelijk wel personeel
maar die niet de mensenkennis bezeten had en ii-
ndacbl en de oplettendheid om de juiste krach- nr
ten aan te trekken. In zekere zin had het haar toen al geen
klap kunnen schelen wie bij haar over dc vloer kwamen. Zij yr
betaalde een goed loon en de mensen hadden goed werk te P
presteren Een zakelijke aangelegenheid en daarmee uit,
Hetgeen betekende dat er een zakelijke mevrouw moest nan-
wezig zijn om al dat personeel goed te drillen on tc comman
dren. Maar toen Sylvia's moeder er vandoor ging, viel luist P
die opperbevelhebstcr weg. En hel gevolg was een chaos, waar- 'P'
in ieder deed wat haar gned dacht, en dus niemand aan zijn
trek kwam. Allerminst dc kleine Sylvia, die boven in haar
wiegje lag.
P
\/OOR SYLVIA's vader zat er toen niets anders op dnn te
adverteren naar een toegewijde kracht, die voor bezet ga
de moederlijke zorg voor li-
gehuurd had,
de leiding van het g<',
jong kind op zich kon ner
m dit blad Hulp i
het
pla;
In Dresdei
gehouden. H
.Het hiihrls.
:erk -
i onder lettei
allo huishoudelijke
■tenties schijnen al
lus in overvloedige
erder
mate beantwoord.
Men kan dat wel begrijpen. De annonce verscheen Immers
-I gebrek heerste En die
toekomstbeeld" De
ze hiieenkomsten trokken gemid-
deld duizend bezoekers per sa
menkomsl.
In de laatst" dagen waren or
zoveel mensen die ron persoonlijk
gesprok met de leiders van deze
vangelisatiecampagne wilden heb
ben. dat besloten moest worden
tepo-n om persoonlijke gesprek
In ri
annonce deed alom tróuwlustigi
voor mij geen kansje in. Zo'n
nelijk rijk. want hulp
denken: ..Wie weet.
enman met één kindje. Ken-
huishoudelijk werk in ruimeamnte
aanwezig. Laat ik eens proberen of ik er niet wat wijzer door
r kan worden En van heinde cn verre kwamen de brio- 1
-fc ven „In antwoord op uw advertentie heeft ondergetekende de
V eer of de vrijmoedigheid Of wat andersEn Svl-
vla's vader is geschrokken bij het openen van al deze brie-
ven. Die met de grootste taalfouten en raarste uitspraken gooi- !-'
de hij maar meteen weg En de gunstigste ontbood hij maar p
p eens ter nadere kennismaking. Zij het met een bang h.-rt.
WIJKPREDIKANT. p
tr
lüïiüüüïzTJÜtffr'h-izirü'tflrtffr'fr-ti-leüttirtrü-tztiiiüüiiifbtilflziririiüti üüüt&f,
