CHRISTELIJK
ia
Verliezen we God
in de ruimte
r--
Hervormde synode wil gesprek met
Gereformeerde Kerken voortzetten
Chefarine 4
maast richts
Hervormde bonden op G.G.
krijgen vrijgestelde
Een woord voor vandaag
C. S. Lewis over kerk
en ruimtevaart
blad „Eternity" heeft de be
kende Engelse schrijver C. S.
Lewis (van ,J3rieven uit de hel")
een artikel geschreven over God
en de ruimte. De schrijver, die
van atheïst tot geloof is ge
komen, is -professor in de Engelse
literatuur uit de middeleeuwen
en de renaissance aan de univer
siteit van Cambridge. Hij heeft
een groot aantal theologische
boeken geschreven en een aantal
kinderboeken. Bovendien publi
ceerde hy een serie van drie
fantasieën met het zonnestelsel
als achtergrond: ,.Out of the
silent planet", J'erelandriaen
That Hideous strength".
Gedurende mijn leven heb
ik twee verschillende argu
menten moeten aanhoren tegen
mijn geloof die beiden berusten op
de wetenschap. Toen ik nog maar
een kind was zeiden de mensen
dat het universum niet alleen on
vriendelijk maar positief vijandig
tegenover het leven stond. Als een
kans van één op de miljoen was
het leven op deze planeet gebo
ren, alsof er op een gegeven ogen
blik een breuk was gekomen in
de uitgebreide verdedigingsmaat
regelen die waren opgeworpen.
Het zou dwaasheid zijn om aan
te nemen dat iets dergelijks ook
op een andere planeet was ge
schied.
Waarschijnlijk was het leven
niets meer dan een aardse abnor
maliteit. We waren alleen in een
oneindige wildernis. En dat be
wees hoe dwaas het was om te
geloven in de christelijke gedach
te dat er een Schepper is, die zich
interesseert voor de levende
schepselen.
Maar toen kwam prof. F. B.
Hoyle, die cosmologie onderwees
aan de universiteit van Cambrid
ge, en in een paar weken tijds
leek het wel alsof iedereen het er
mee eens was dat het heelal vol
is met bewoonbare werelden cn
met leven om die werelden ook
inderdaad te bewonen. En dat be
wees eveneens de dwaasheid van
het christendom, met die paro
chiale gedachte dat de Mens be
langrijk kon zijn in Gods ogen.
werkelijk eens dierlijk (plant
aardig doet er niet toe) leven op
een andere planeet wordt ont
dekt. Iedere nieuwe ontdekking en
zelfs iedere nieuwe theorie heeft
altijd van het begin af aan de
meest verstrekkende theologische
cn filosofische consequenties ge
had. Zij wordt onmiddellijk aan
gegrepen door de ongelovigen als
de basis voor een hernieuwde aan
val op het christendon!cn tevens
gebruiken gelovigen, die niet al te
logisch denken, die ontdekking om
een verdediging op te bouwen.
Maar als dan gewoonlijk de op
geschroefde belangstelling wat af
neemt en de nieuwigheid eens
flink overdacht is door theologen,
echte mensen van de wetenschap
en echte filosofen, ontdekken bei
de partijen dat ze nog precies
staan, waar ze voorheen stonden.
Zo verging het de Copernicaanse
astronomie, het darwinisme cn de
bijbel-kritiek. En ik kan bet echt
niet helpen, maar ik ben er vast
van overtuigd dat het ook zo zal
gaan als er .leven op andere pla
neten" wordt ontdekt als die
ontdekking tenminste ooit
gemaakt.
om af te trekken en op te tellen,
maar ook om waarden te onder
scheiden, de kracht om te weten
wat goed is, en niet alleen wat
voor mij goed is of wat goed is
voor mijn ras. Als u er liever de
voorkeur aan geeft om u zelf af
te vragen „Zijn het geestelijke
dieren?" dan geloof ik toch, dat
we beiden hetzelfde bedoelen. Als
het antwoord „neen" is dan zou
het helemaal niet vreemd zijn
dat ons menselijk geslacht an
ders wordt behandeld.
Het heeft geen zin om een
schepsel, hoe knap en hoe lieflijk
ook een geschenk te geven dat
het niet waarderen kan, noch er
naar verlangen of het ontvangen
We leren ons kind lezen, maar
niet onze hond. De hond heeft lie
ver een been. En omdat wij nog
lang niet zeker weten of er wel
dierenleven op andere planeten is,
weten we helemaal niet of het een
rationele ziel bezit.
Zelfs als wij ze zouden ontmoe
ten zouden we nog niet zo gauw
met zekerheid kunnen zeggen of
het geestelijke wezens zijn.
Het lijkt mij zelfs mogelijk dat
er wezens zouden kunnen zijn die
kunnen spreken, terwijl ze vanuit
theologisch standpunt bezien toch
eigenlijk maar dieren zijn, die al
leen maar het natuurlijke kunnen
zoeken. Wc ontmoeten wel eens
mensen, het materialistische ty
pe, die precies zo reageren. Als
christenen weten we dat die in
druk verkeerd is; ergens onder
die gladde oppervlakkigheid moet
een menselijke ziel schuil gaan.
Maar in andere werelden zouden
we wel eens iets kunnen ontdek
ken dat werkelijk zo materialis
tisch is. Maar aan de andere kant
zouden er ook geestelijke wezens
kunnen zijn wier abstract denken
op een zo laag peil staat, dat we
ze zouden kunnen aanzien voor
dieren. God behoede ons voor iets
dergelijks.
■j Als er wezens zijn buiten ons
mensen, zijn zij dan ook even
als wij gevallen? Dit is iets wat
niet-christenen altijd weer schij
nen te vergeten. Zij schijnen te
denken dat de incarnatie bewijst,
dat we toch wel op een hele hoge
trap staan. Maar in wezen bete
kent het precies het omgekeerde.
De incarnatie laat zien hoe ver
dorven wij zijn. Een schepsel dat
de verlossing verdient behoeft
niet verlost te worden. Wie ge
zond is heeft de medicijnmeester
niet van node. Christus stierf voor
de mensen omdat zij het niet
waard waren dat iemand voor hen
zou sterven, om hen waardig te
maken.
Morgen vervolgen wij met
nog twee vragen en hoe wij als
christenen tegenover deze din
gen moeten staan.
Dc veronderstelde aanval richt
zich duidelijk tegen het dogma
van dc incarnatie, het geloof dat
de God der goden, ..voor ons men
sen, cn voor ons heil uit de he
mel op aarde is nedergedaald cn
mens werd." Waarom voor ons
mensen wel cn voor anderen
niet? Als we tot de ontdekking ko
men dat wij ons temidden van
een miljoen rassen bevinden, die
over een miljoen werelden zijn
verdeeld, hoe kunnen we dan nog
zo absurd arrogant zijn om te ge
loven dat wij de uitverkorenen
zijn? Ik geef toe dat dit probleem
fabelachtige afmetingen kan gaan
aannemen. Het zal een geweldig
probleem worden als we zo
odt «en antwoord hebben op
vijf vragen.
tBevinden zich behalve op de
*- narde ook elders nog dieren?
We weten het niet en we
ook niet of we het wel ooit zullen
Veronderstel dat het wel to
is, hebben deze dieren dan wat
we zouden kunnen noemen een
rationele Bel? Deernte. w.l,.k met
alleen denken i
de mogelijkheid
Plaatselijk contact het belangrijkste
derlandse Hervormde Kerk
heeft gisteren gesproken over
het gesprek met de Gereformeer
de Kerken. De conclusie van de
besprekingen was, dat de her
vormde synode uitspreekt, dat
het gesprek met het oog op een
hereniging fnoet worden voortge
zet. De vorm, waarin de synode
zich dit voorstelt, zal binnenkort
door een schrijven van het mode-
ramen kei&aar gemaakt worden.
Tijdens de besprekingen werd
benadrukt, dat het plaatselijk ge
sprek centraal moet worden gesteld.
De gewone organen van de kerk,
Advertentie
BETER EN SNELLER
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar en doen wonderen I
De 4 geneesmiddelen in één tablet ver
enigd, werken niet alleen beter bij de
bestrijding van pijnen en griep. Door
de juiste keuze der middelen - elk op
zichzelf al beroemd - is bovendien be
reikt, dat de geneeskrachtige werking
sneller tot stand komt. Chefarine „4"
helpt ook vaak dan, wanneer andere
middelen fajen en doet w e r k e I ij k
wonderen!
ir de gevoeligste miag,
H beitanddeel Chefiroi
30. Voordelige gezlniverpakking 100 Ubl. 13.60
ICCC-conferentie op
Woudschoten
Volgend jaar van 16 tot 23 augustus
zal onder auspiciën van de Europese al
liantie van de Internationale Raad var
Christelijke Kerken UCCC) op Woud-
schoten een conferentie worden gehou
den. Doel van de conferentie is het be
spreken van de oecumenische vragen in
het licht van de Bijbel. Als thema ii
gekozen Het koninkrijk der hemelen.
Advertentiê
PETRUS REGOUT
zou trots zijn
Petrus Regout legde 125 jssr gele
den in Maastricht de grondslag van
de aardewerk-industrie.
Thans de N.V. Sphinx-Céramique,
een bedrijf van meer dan 4000 wer
kers.
Hier begint de triomftocht van
Maastrichts Aardewerk over heel
de wereld.
Ook het moderne Maastrichts aar
dewerk wordt hier volgens de
nieuwste methoden gemaakt.
Vakkundige ontwerpers garanderen
een verantwoorde vormgeving en
een decoratief kleurenspel.
De technische outillage staat borg
voor kwaliteitsproducten.
Het is waardewerk waarop Petrus
Regout trots zou zijn. Let op deze
merken, dan heeft U een goed
product.
AARD EWE F?K
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Bodegraven; T. Langerak
te Vinkeveen.
Aangenomen naar Bovenkarspel: W. J.
Fournier te Goutum.
Bedankt voor Utrecht (twee univer-
siteitspred.) dr. G. van Leeuwen, studen-
tenpred. te Amsterdam, voor Houten U.
T. Langerak te Vinkeveen.
Kerk moet plaats
maken voor
startbaan
De hervormde gemeente te Rijk i:
de Haarlemmermeer heeft van de di
rectie van de n.v. Luchthaven Schiphol
aanzegging gekregen dat het dorpskerk
je aldaar dinsdag 24 november a.s. ge
heel moet zijn ontruimd. Dit 300 zit
plaatsen tellende kerkgebouw wordt ge
sloopt, omdat het te zamen met een
aantal huizen van dit dorpje plaats
moet maken voor de 3300 meter lange
start- en landingsbaan van de luchtha-
?n, die wordt aangelegd ten behoeve
in df grote straalverkeersvliegtuigen.
De tiervormde gemeente, wier nood
kerk nog niet geheel voltooid is, kor
geen langer uitstel worden verleend,
omdat de slopers het gebouw reeds
dicht zijn genaderd. Zondag 22 novem
ber a.s. zal in dit gebouw de laatste
godsdienstoefening worden gehouden. Het
is een bijzondere dienst, waarin de
plaatselijke predikant, ds. H. P. Swets,
I zal voorgaan.
„Religieus nationalisme'"
Vaderlandse liederen
en de Gezangenbundel
Liederen, die als vaderlandse liede
ren moeten worden gekenmerkt, beho
ren niet in de Gezangenbundel voor de
eredienst thuis, zo is het gevoelen van
de kerkeraad van de Gereformeerde
kerk van Emmer-Compascuum. Daar
om heeft de kerkeraad aan de gere
formeerde synode verzocht om een acht
tal van deze gezangen niet in de bun
del op te nemen. Opneming in de bun
del zou naar de mening van de kerke
raad voedsel geven aan een onjuiste bin
ding van de kerk aan de natie waarbij
'.iet gevaar dreigt van religieus natio-
nalisme.
De jongeren
geven hoop
*-
zo zei prof. Berkhof, moeten
contact zoeken. Het gesprek dient
op de agenda van de verschillende
vergaderingen te staan.
Verschillende leden van de syno
de waren somber gestemd over de
mogelijkheden in de plaatselijke
gemeenten.
Maar ook werd opgemerkt, dat
er onder de jongeren weer moge
lijkheden zijn.
HET VERSCHIL
Aanleiding van de besprekingen in
de synode van gisteren was de brief,
die de hervormd-gereformeerde ge-
sprekscommissie aan de generale sy
nodes van beide kerken heeft ge
stuurd.
In deze brief schreef de commissie
it in 1957 en 1958 bijeenkomsten
zijn gehouden, waarin gesproken werd
over de dogmatische uitspraak van
Assen in 1926 en de hervormde leer
ingaande de Heilige Schrift in 1953.
Verder is er nog een conferentie
met dertig niet-theologen gehouden.
Duidelijk is geworden, dat vooral
zer de aard en het functioneren van
de Belijdenis in de kerk verschillend
wordt gedacht.
In de brief stelde de commissie ten
slotte voor haar van haar opdracht
te ontheffen.
Prof. dr. H. Berkhof lichtte giste-
:n de brief van de commissie toe.
Sinds 1948 heeft de commissie ge
werkt. Het thema was: Wat staat de
hereniging tussen de beide kerken
de weg?
In 1952 en 1956 werden rapporten
ingediend. Steeds bleek weer, dat er
verschil bestond bij de vraag naar de
grenzen van de kerk.
In 1956 werd in het rapport weder
zijdse afvaardiging naar beide syno
des gevraagd.
De gereformeerde synode van Leeu
warden heeft dit afgewezen.
Hierna heeft de hervormde syno
de een brief naar de gereformeerde
synode geschreven. Het probleem
van het schriftgezag is toen dieper
bestudeerd. Maar hoe verrijkend ze
ook waren, de besprekingen bleven
te theoretisch.
IN BEWEGING
Dat wij niet verder konden komen,
zei dr. Berkhof, ligt daaraan, dat bei
de kerken sterk in beweging zijn. De
het persoonlijke mening van prof. Berk
hof was, dat beide kerken
men moeten doorleven.
Er bestaat wel degelijk geestelijke
gemeenschap. De commissie stelde
daarom geregelde besprekingen tus-
de moderamina van beide ker
ken voor en bespreking op het plaat
selijke vlak. Prof. Berkhof stelde
voor beide suggesties over te nemen.
Bij de discussie pleitten diaken L.
Graaf en ds. J. Vermaas voor voort
zetting van de besprekingen.
Ds. J. R. Wolfensberger wees voor
al op de noodzaak van het plaatselijke
contact.
Ds. M. A. Krop bracht
dat beide kerken verantwoordelijk
zijn voor het reformatorische karak
ter van ons volk. Dit vooral moet
de discussie worden betrokken.
Een commissie, die de plaatselijke
besprekingen terzijde kan staan, vond
ds. Krop zeker wenselijk.
Ds. Rumainum tot
hervormde synode
Op de vergadering van de gene
rale synode der Nederlandse Her
vormde Kerk waren ook aanwezig
ds. en mevrouw Rumainum. Ds.
Rumainum sprak de synode in het
Malefc toe. HU was verheugd deze
synode, evenals die van de andere
kerken, te mogen bezoeken. HU
herinnerde eraan, dat 104 jaar ge
leden de eerste zendelingen naar
Nieuw-Guinea kwamen. Drie jaar
geleden ontstond de zelfstandige
Evangelisch ChristelUke Kerk uit
dit zendingswerk. Er zUn in die
104 jaar veel offers gebracht, maar
er was ook veel zegen.
Tot de Evangelisch ChristelUke
Kerk behoren 140.000 leden. Ds.
Rumainum hoopte dat de banden
tussen de Nederlandse kerken en
die van Nieuw-Guinea zuilen wor
den verstevigd.
Structuur van
herv. jeugdwerk
gewijzigd
AAN de vurige wens van de
hervormde jongelings- en
meisjesverenigingen is vol
daan. De hervormde synode
heeft gisteren op de laatste dag
haar herfstzitting ds. A. J.
Jorissén van Oudshoorn, die in
Alphen aan de Rijn woonachtig
is, beroepen tot predikant voor
buitengewone werkzaamheden.
Het ligt in de bedoeling dat hij
als vrijgestelde het werk van
beide jeugdbonden zal gaan lei
den en verder uitbouwen.
Ds. Jorissen is dus vrijgesteld van
ambtehjke dienst, zoals talloze predikan
ten die een bijzondere opdracht hebben
gekregen voor apostolair, maatschappe
lijk of ander jeugdwerk. In hervormd-
gereformeerde kringen beschikt men
reeds over een predikant voor buiten
gewone werkzaamheden namelijk ds. J.
de Lange, directeur van de Gereformeer
de Zendingsbond.
Voorts heeft de synode gesproken over
;n nieuw plan dat door ds. O. N. Steen
beek en dr. H. Schmardt, secretarissen
van de Jeugdraad, werd ingediend en
waarin de structuur van het jeugdwerk
wordt gewijzigd. Het nieuwe plan, waar
van de bijzonderheden niet werden be
kend gemaakt In het aan de pers
strekte verslag, werd in principe
genomen. Over de technische uitwerking
zal het breed moderamen beslissen.
(Advertentie)
JUNKER+ RUH
GASFORNUIZEN
53
W»I het nu werkelijk Kr;,:,Wal het Karl! Zij
w.ren mannêS te,roeii: dat maakte het verschil
Ui— Welkom thuis, set Krister eindelijk, terwijl hij
hem zijn hand toestak. j t
Welkom zeif. antwoordde Karl en nam de toe
gestoken hand. En alhoewel ook hun stemmen waren
veranderd, vaster en dieper geworden, wisten zij dat
zij goed hadden gezien cn dat alles was als vroe-
f<Zij namen hun Intrek in een goedkoop Pension:
hun oude schuur had Sundberg verhuurd dat wis-
ten zU- En »°en begon het zoeken naar werk.
Natuurlijk was hun eerste gang naar Charlotten-
Buiten waait
de zomerwind
al donker i
ook in, men wil geen
Maar neen. er was niets tc doen. des te minder
waar Sundberg zelf de plaats had verlaten. Hij had
de pacht aan iemand anders overgedaan: hun bezit
tingen o Jn. daar stond wat rommel In een
schuur, dat moesten zij maar zo gauw mogelijk
^z!]1 keken met kritische blikken in de tuin rond.
Het was April, het Lente-werk moest aan de gang
zijn. Het rag er niet uit zoals het behoorde, vonden
zit, en dat hinderde hen.
Nu. goede dag. wij zullen onze bagage zo spoe
dig mogelijk halen
Het ging hun eigenlijk met
was of niet. maar net scheen 1
toe. dat er weer veranderingen
op Charlottendaal. Sundberg had er zeker niets
kunnen verdienen, alhoewel hij flink heette te zijn.
Als wij nu eens eerst naar de Erikssons gingen,
voordat wij verder zoeken, rei Krister Het heeft
weinig zin om
bijna donker.
of Sundberg -
vandaag verder te zoeken.
Ja. vond Karl, laat ons dat doen. En toen
liepen iH de bekende straten door. staken de bin
nenhof over naar nummer acht en gingen de trap op.
Wat zullen ze wel zeggen' overwoog Krister.
ZM hebben geloof ik een nieuw naambordje aange-
ach
haft. Hij boog zich voorover om
i c. het licht was nog niet op.
Axel Lindberg, las bij. Karl, zij zijn verhuisd!
Wij zullen beneden navragen, zei Karl, en zij
klopten een verdieping lager aan.
Eriksson, herhaalde de vrouw die open deed, de
weduwe Eriksson, neen zij wist niets van haar af.
maar zij woonde hier zelf pas. Vraagt u het even
aan de opzichter, misschien weet hij waar zij heen
Z JZij gingen naar de opzichter, maar daar was nie
mand thuis. Erg teleurgesteld liepen zij de trappen
weer af cn de straat op. Dat was ontegenzeggelijk
een slecht begin!
Als zij vijf minuten later waren gekomen, hadden
zij Marit bij de grote ingangspoort ontmoet. Maar
nu waren zij al een eind op weg naar hun logies,
voordat zij thuis kwam van haar werk.
Als wij het nu bij Engblad proberen, dan krij
gen wij daar te horen dat hij naar Amerika Ls
trokken, zei Karl, die een hel
derde klas coupé had gezeten.
Laten wij nog even
weer thuis, vond Krister.
ZIJ liepen een eetgelegenheid binnen, waar zij een
kop koffie en boterhammen aten, en gingen toen
naar huis en naar kooi. De volgende morgen gingen
zij weer op zoek naar werk, maar zonder resultaat.
Buiten de stad waren verscheiden grote tuinen,
maar overal waren de plaatsen bezet.
Zij begaven zich nog verder naar bulten, ln de
buurt om de stad heen waren enige grote kwekerij
en. waar zij kans hadden werk te vinden. Maar
overal kregen zij hetzelfde te horen: wij hebben
geen mensen meer nodig.
nacht rechtop i
i wachten, dan komt hij i
Wij plaatsen een advertentie, v
flinke tuinlieden met ervaring, dat
gezegd.
Ongehuwd, dat moet
getrouwden.
Krister had er niet aan gedacht dat hun ongehuw
de staat moest worden genoemd, maar vond het
goed. De advertentie kreeg haar beslap, kwam in
de krant, maar had slechts een aderlating van hun
kas ten gevolge.
Wel hadden beiden enige tientjes gespaard van
het werk van het laatste jaar. maar eten en logies
kostten wat. Nu hadden zij bijna een week lang
tevergeefs naar werk gezocht.
De enige kans op verdiensten was een vage be
lofte op het kantoor van de stadstuinen en plantsoe
nen voor werk; later in de tijd. Maar vóór die tijd
zouden hun spaarpenningen wel op zijn.
Wij moeten maar alles aanpakken, zei Karl.
Wij moeten maar naar de arbeidsbeurs. En voorlo
pig zullen wij ook niet bij elkaar kunnen blijven.
Neen, zei Krister. Hij was de meest terneer-
geslagene, en begreep zelf niet wat hij had.
Zeg, je wordt toch niet ziek?
Ik zou niet weten, hoe ik ziek moest worden.
Neen hoor, ik zal wel gauw opknappen.
Zij gingen naar de arbeidsbeurs de volgende dag.
maar ook daar was geen werk voor hen.
Voor de deur stonden jongens en oudere mannen
en slenterden rond, bleek en ongeschoren, met de
handen in de broekzakken en met een gewild-onver-
schillige uitdrukking.
Zouden wij er zó uit gaan zien, dachten zij, met
het beste pak ln de lommerd en met een lege maag'
Een veertienjarige bleekneus riep hen een scheld
woord na. toen zij de straat afliepen: waarschijnlijk
zagen zij er te netjes uit.
Wij gaan even zitten, stelde Krister voor. toen
zij langs een lege bank kwamen. Ik weet niet wat
ik heb, maar het is of mijn benen niet meer mee
willen. Ik geloof dat ik kou heb gevat. Hij hoest
te scherp. Zij bleven zitten tot Krister het koud
kreeg. Hij kon die dag niets eten. Dat is wel
goed, dat spaart uit en daar moet ik blij mee zijn
in deze tijden.
(Wordt vervolgd j
Doop
Uitvoerig heeft de synode nog gespro
ken over de doop. In de wintervergade
ring van begin van dit jaar werd een
rapport, dat in de synode behandeld was
over de moeilykheden die zich in de
dooppraktyk voordoen, in handen van
een commissie gesteld. De commissie
had opdracht een pastoraal advies uit te
brengen.
Op het punt van de doop wordt in de
hervormde kerk op het ogenblik sterk de
invloed gevoeld van sectarische stromin
gen die de kinderdoop verwerpen op
schriftuurlijke grondslagen. Dat maakte
een nieuwe theologische bezinning nood
zakelijk. De synode vroeg de commissie
in het bijzonder een antwoord te geven
op de praktUk (wat deze
kennelijk verzuimd had).
KcnnelUk was de synode nog niet te
vreden met de adviezen van de commis
sie want zU kreeg de opdracht
aantal opmerkingen die door synodeleden
waren gemaakt te verwerken ln het rap
port dat dan In februari weer zal moe
ten worden behandeld.
Benoemingen
Ds. C. M. ten Kate uit Sèvres (Frank
rijk) is beroepen tot predikant voor bui
tengewone werkzaamheden in verband
met zijn benoeming tot geestelijk
zor-ger in de arbeiderskampen. Ds. A. D.
H. Roscam Abbing (Biggekerke) is be
roepen tot predikant voor buitengewone
diensten voor de Nederlands sprekende
gemeente te Manokwari (Nieuw-Guinea)
De synode heeft benoemd V. C. var
der Horst, arts, tot secretaris van de
Raad voor de Zending. Tot leden van
deze raad zijn benoemd dr. I. N. Th. Die
penhorst te Epe en dr. W. J. Maan te
Oegstgeest. Tot vast docent aan het theo
logisch seminarium benoemde de synode
prof. dr. L. de Klerk, Utrecht. De synode
heeft benoemd tot curator van de stich
ting Kerk en Wereld mr. L. A baron
Ittersum te Driebergen en tot lid van de
generale commissie voor Bezwaren en
Geschillen de heer H. van Dijk te Haar-
Het moderamen heeft mededeling ge
daan van de instelling van eert advies
commissie voor kerkordelijke aangele
genheden. Hierdoor wordt de huidige
procedure
Gisteren schreven we over de paarlen poort van het Nieuwe
Jeruzalem. We zijn het zo gewoon geworden om in enkelvoud
over deze poort te spreken, dat we vaak vergeten dat er twaalf
poorten zijn. Naar iedere windrichting zijn er drie poorten.
Al moet dan de mens door die poort, dat wil niet zeggen dat de
toegang tot de stad begrensd is. De stad ligt met openingen
naar alle kanten. De mens behoeft niet van een bepaalde kant
te komen en een bepaalde weg bewandeld te hebben om de
stad te kunnen binnentreden. Waar hij ook vandaan komt en
welke achtergrond hij ook heeft, hij vindt toegang. Het krite-
rium is niet wat de mens was of waar hij vandaan komt, maar
of hij door de paarlen poort, of hij door Christus tot God
wil gaan.
Vaak wordt er tegenwoordig gesproken over de grenzen van
de kerk. Wat moet een mens geloven om tot God te kunnen
komen? Het Nieuwe Jeruzalem heeft ook een grens, de muur
van Gods heiligheid. De grens van de kerk is niet theologisch
maar ethisch omschreven. Dat wil niet zeggen dat de mens
die goed leeft toegang heeft. Ook buiten de muur kan de
mens proberen goed te leven. Alleen de mens die in Christus
deel krijgt aan Gods heiligheid heeft toegang, en het doet er
niet toe waar die mens vandaan komt of van welk ras hij is.
HOGER ONDERWIJS DICHT BIJ HUIS
TAE wijze waarop het hoger onder
wijs bij ons zich almeer regio
naal over alle landsdelen spreidt is
iets wat ook de vrienden van de
Vrije Universiteit niet zal mogen
ontgaan, zo hebben we dezer dagen
in deze kolommen geschreven. En
we konden daaraan inmiddels toe
voegen, dat in het ons bevriende
„Friesch Dagblad" soortgelijks werd
geopperd.
Het is trouwens een zaak, die aan
alle levensbeschouwelijk gerichte
universiteiten en hogescholen ge
meen moet zijn. Zodat het ons niet
verwondert, dat thans ook van r.k.
zijde aandacht wordt gevestigd op de
problemen waarvoor, bij de door ons
geschetste ontwikkeling, het eigen
hoger onderwijs komt te staan.
Zo is van bisschoppelijke kant reeds
de opmerking gemaakt, dat de staats
commissies in haar rapporten met de
belangen van het bijzonder hoger
onderwijs onvoldoende rekening
hebben gehouden. Ook bij toenemen
de spreiding, aldus is eveneens het
r.k. standpunt, behoort het bijzonder
hoger onderwijs gelijke kansen te
hebben als het openbare.
In dit verband schrijft „De (r.k.)
Volkskrant": „Eén factor vooral
maakt deze kwestie bijzonder inge
wikkeld. De feitelijke situatie is zo,
dat een universiteit en hogeschool,
ook als die „bijzonder" is, het groot
ste deel van zijn studenten uit de on
middellijke omgeving betrekt. Dit
betekent dat de werfkracht van het
regionale krachtiger werkt dan die
van het godsdienstige. Nijmegen
heeft weinig aantrekkingskracht op
katholieke studenten die wat verder
weg wonen. Dit maakt een betrekken
van het levensbeschouwelijke aspect
b(j de spreidingsplannen niet gemak
kelijk. Het kan echter nooit als ver
ontschuldiging gelden voor een na
genoeg volledig veronachtzamen van
de vragen die hier liggen."
Tot zover „De Volkskrant". Nu ligt
Amsterdam stellig gunstiger dan Nij
megen. En of onder de protestanten,
in gelijke mate als bij de rooms-ka-
tholieken, het regionale krachtiger
trekt dan het godsdienstige, is een
vraag, waarop wij voor ons het ant
woord gaarne openhouden. Dat van
regionale instellingen aantrekkings
kracht uitgaat, is intussen zeker.
AFWACHTEN BLEEK GEBODEN
TAE Tweede Kamer heeft gisteren
besloten, de behandeling van het
verdrag op de instelling van een eco
nomische unie binnen de Benelux
nog even aan te houden.
Tot die aanhouding bestond reden.
Het vlot met de Benelux nog altijd
niet. Vooral op het gebied van de
landbouw liggen er knelpunten.
Daarbij staan de Belgen bijzonder
star op hun standpunt en is hunner
zijds van toenadering, als waartoe
Nederland de bereidheid toont, nog
weinig gebleken.
Onder deze omstandigheden te doen
alsof er geen vuiltje aan de lucht is
cn alsof niettemin een ontworpen al
gemeen economisch verdrag zomaar
kan worden bekrachtigd, was voor
onze Tweede Kamer te veel.
Wij respecteren haar reserve. Het
kan mooi lijken, wanneer Nederland
op internationaal gebied niet achter
aan blijft. Nu, het blijft niet achter
aan, het loopt integendeel vaak tame
lijk voorop, en met een ijver die in be
paalde gevallen zelfs wat overtrok
ken lijkt. Intussen echter moet ook
hier de liefde van twee kanten ko
men.
Onze indruk is, dat onze internatio-
BIJ EEN BENOEMING
nale ijver ietwat is bekoeld, nadat
andere landen getoond hadden niet
een gelijke voortvarendheid te kun
nen of te willen opbrengen. Wij heb
ben daarbij gezien, dat er tijden kun
nen zijn van vooruitsnellen, maar
óók tijden waarin men genoopt is de
pas te vertragen.
Niemand heeft er iets aan, ook wij
zelf niet, indien wij straks zouden
blijken, voorop te lopen mét al onze
goede voornemens en bedoelingen,
terwijl anderen zijn achtergebleven.
De aanhouding door de Tweede Ka
mer van dit verdrag heeft deze" be
tekenis: wij kunnen vooruitgaan, wij
kunnen óók wachten.
Wachten kunnen wij te gereder, om
dat wij op internationaal gebied reeds
ruimschoots van onze goede gezind
heid hebben blijk gegeven. Dan heeft
men temeer het recht, zich enige te
rughoudendheid te veroorloven.
Waarbij wij de indruk hebben, dat
de terughoudendheid van de Kamer
tevens enige steun betekende voor de
regering in het nastreven van het
door haar in het welgemeend belang
van heel de Benelux voorgestane
beleid.
TAE dagbladpers lijkt niet de eerst
aangewezene om benoemingen
bij het hoger onderwijs aan een be
oordeling te onderwerpen. Er kunnen
echter uitzonderingen zijn. En dan
is het ook ons een behoefte, uitdruk
king te geven aan dankbare vreugde
bij de benoeming door de generale
synode der Nederlandse Hervormde
Kerk van dr. Berkhof tot kerke
lijk hoogleraar te Leiden.
Onze voldoening nader te argumen
teren, is nauwelijks nodig. In de va
derlandse theologische wereld neemt
dr. Berkhof een vooraanstaande, en
tegelijk een eigen, plaats in. Door
zijn belangrijke vormende arbeid aan
het kerkelijk instituut, waaraan hij
als rector leiding geeft. En, tevens
in wijdere kring, ook door zijn pu-
blikatics.
Wij voor ons willen niet verbergen,
dat een nieuwe publikatie van dr.
Berkhof voor ons het karakter pleegt
te dragen van een gebeurtenis. Zijn
studies kenmerken zich door diepte
en wijdte tegelijk, en hij weet, staan
de midden in het leven van vandaag,
op opmerkelijke wijze de Schriften
voor ons te openen.
Eén typerende opmerking van dr.
Berkhof, ditmaal gelicht uit de In
leiding tot zijn prachtige boekje
„Christus en de machten". Na excuus
te hebben gevraagd voor mogelijke
fouten op terreinen waar hij zich
minder deskundig acht schrijft hij:
„Ik bied géén excuus aan voor het
feit dat ik me over zoveel terreinen
beweeg. ïk meen, dat we dat steeds
meer moeten gaan doen. De dienen
de betekenis der theologische bezin
ning brengt mee, dat we aan specia
listenwerk op zichzelf niet genoeg
hebben; het zal vruchtbaar moeten
worden gemaakt voor het leven en
de roeping van Christus' Gemeente
in de wereld."
Vruchtbaar maken van de theologi
sche bezinning: Welnu, wij erkennen
volgaarne aan verscheidene studies
van dr. Berkhof veel te hebben ge
had bij de altijd tè gebrekkige
volvoering Van onze taak om bij on
ze voorlichtende arbeid de gebeur
tenissen mee te plaatsen onder de be
lichting van het Woord van God.
Zal dr. Berkhof zijn benoeming aan
nemen? Wij vermoeden, dat zeker
van twee kanten, doch met uiteen-
wijkende hoop, naar zijn beslissing
wordt uitgezien.
Welke echter straks zijn werkkring
ook zijn zal, moge het hem en ons
gegeven zijn, dat hij ons nog pu-
blikaties mag schenken, in waarde
gelijk aan hetgeen hij reeds zo rijk
geboden heeft.
Waar gaan we been, mevrouw?
Naar het station, maar eerst
even langs het postkantoor,
om geld van mijn
spaarbankboekje te halen.
HET POSTKANTOOR
OW SPAARBANK
I1—^1
...U >n*ct enófcA&u*..
