fKumVéf--
Experts spreken te vaak
in naam van de kerk
PMS-scholen op Nieuw-Guinea
moeten worden verdubbeld
Een ivoord voor vandaag
Eenheid geref. belijders
schijnt ver af
ffeithen
Nieuiv fundamentalisme
steekt de kop op
gATERDAG gaven we een arti
kel weer in „Hervormd Ne
derland" van ds. F. H. Landsman
over het spreken van de kerk.
Over hetzelfde onderwerp schreef
de predikant van de Presbyte
riaanse Schots-hervormdekerk
van Washington, waarvan pre
sident Eisenhower belijdend lid
is, ds. Edward L. R. Elson in
Christianity Today. Deze predi
kant is voorzitter van de oecu
menische raad van kerken in zijn
stad.
HET Amerikaanse protestantisme
heeft nog niet geleerd hoe het
tot ons volk moet spreken. Indivi
duele leden van de kerken, zowel
predikanten als mensen die niet
in een ambt staan, hebben van tijd
tot tijd een incidenteel en con
structief woord gesproken. Maar
de kerken als organisaties hebben
nog niet geleerd hoe zij de rege
ringsleiders werkelijk door een
goed advies kunnen helpen.
Tijdens mijn pastoraat in Wash
ington waar ik zeven maal een
nieuw Congres heb zien verkiezen
en vier maal een president, ben
ik tot de conclusie gekomen dat het
protestantisme liefdevol en duide
lijk tot zijn eigen mensen moet
spreken. Als overtuigde christenen
naar Washington komen bespeuren
zij spoedig dat zij afhankelijk zijn
van God. Zij missen en het protes
tantisme heeft hun dit tot nu toe
nog niet gegeven het pastorale
woord en de pastorale zorg voor
deze zonen van het reformatorisch
geloof.
Over het algemeen genomen
heeft het protestantisme de indruk
gegeven negatief te zijn. Dit nega
tivisme komt voor een groot deel
voort uit het feit dat de kerk zich
op politieke studies en acties werpt
zonder zich eerst pastoraal te be
zinnen. De kerken nemen deel aan
de politiek, zonder dat zij de steun
achter zich hebben van de indivi
duele leden.
nieuw „fundamen
talisme" de kop opsteken. Ik
doel niet op het theologisch en
bijbels fundamentalisme uit het
begin van deze eeuw. Dit nieuwe
..fundamentalisme" is opgestaan
als de opvolger van het nu deca
dente „sociale evangelie" dat eens
van veel kansels klonk. De profeet
is de expert. „Orthodox" zijn zij
die instemmen met de uitspraken
van kerkelijke organen, die zijn
opgesteld door „experts"
De opdracht van deze experta is
om de studie te leiden en te laten
zien hoe de christelijke ethiek kan
toegepast worden in het sociale,
economische en politieke leven. Hij
brengt de stof bijeen, die moet
worden bestudeerd, aan zijn waar
de moet worden getoetst en moet
J' ïm tot een uitspraak te
HIJ kan ook eenvoudig
W
dienen
kooan.HPBlHPIPHiliP
feiten over het hoofd zien. die hem
niet interesseren. Het zou te veel
eisen zijn, als wij gingen verbie
den dat deze experts of studie
groepjes hun eigen sociale, econo
mische en politieke inzichten ver
werken. Dat zou in strijd zijn met
de menselijke natuur. Het is daar
om niet moeilijk om te begrijpen
hoe bepaalde standpunten van ex
perts, die een bepaailde studie moe
ten maken, worden overgenomen
door grote blokken in of zelfs door
kerkgenootschappen zelf.
TN dit nieuwe „fundamentalisme"
1 worden deze uitspraken in de
naam van het gehele lichaam naar
voren geschoven als de juiste
christelijke visie op het onderwerp,
het enige authentieke en christe
lijke standpunt Dan verstijven
deze uitspraken tot „heilige huis
jes". Orthodox is dan de man die
deze inzichten overneemt en door
geeft. een ketter de man die der
gelijke sociale en politieke stand
punten aanvalt, of zelfs maar pro
beert om op zijn eigen manier tot
een eigen conclusie te komen.
Al te licht wordt dan de man,
die deze inzichten niet wil over
nemen, beschouwd als iemand die
buiten de stroom van het kerke
lijk leven staat Spoedig gaat deze
„ketter" zich opsluiten in zichzelf,
durft niet meer te spreken, omdat
hij toch niet au sérieux wordt ge
nomen door de experts. Hij krijgt
het gevoel dat de groep van ex
perts voor hem een gesloten groep
is geworden.
En toch gebeurt het maar al te
vaak, zoals geschied is in Cleve
land, waar een studiecommissie
de Wereldraad van Kerken
aandrong op erkenning van com
munistisch China door de Ver
enigde Naties, dat de uitspraak van
zo'n commissie volkomen in strijd
is met de gedachten die leven
binnen de kerk. De man. die er
anders over denkt wordt onder
gebracht bij de groep malconten
ten. antl-Wereldraad-mensen en
chronische critici van alles wat
door het georganiseerde kerkelijke
leven wordt gedaan.
JN Cleveland kwam de studie
commissie voor geloof en
kerkorde bijeen, die een rap
port uitgaf dat een aantal zeer
goede opmerkingen bevat. Maar
tevens werd in die studie ook
gevraagd om Rood-China te er
kennen. Betrouwbare opinieon
derzoekenwezen uit dat de leden
van de kerken voor de overgro
te meerderheid deze conclusie
verwierpen. De orthodoxen ver
zetten er zich unaniem tegen, de
midden-orthodoxen voor de over
grote meerderheid en de vrij
zinnigen voor een groot deel. De
ze uitspraak werd in China ge
publiceerd als de mening van
het protestantisme, en omdat
Amerika een protestants land is
als de mening van het Ameri
kaanse volk. Zo werd er een wa
pen in handen van de commu
nisten gegeven om een wig te
drijven tussen de regering en
het volk. Ds. Elson is van me
ning dat de kerk niet het recht
had om tot deze uitspraak te
komen, omdat de bijbel ook nog
een loyaliteit aan het eigen door
God gegeven gezag vraagt. Hij
vervolgt:
TJTET is een fatale vergissing om
'A mensen, die het niet met de
mening van experts eens zijn, als
reactionairen te brandmerken als
groepjes die behoren tot de franje
van het kerkelijk leven. En in de
afgelopen maanden is dan ook te
recht de vraag gesteld wie eigen
lijk behoort tot de franje van de
kerk en wie werkelijk zegt wat de
kerk denkt en wil zeggen tot het
volk en de wereld.
Ik wil niet verkeerd begrepen
worden. Ik ben er niet op uit om
een smet te werpen op de studies
van sociale en politieke vraagstuk
ken. Zelf heb ik sociologie gestu
deerd voor ik voor predikant ging
studeren, en altijd ben ik levendig
geïnteresseerd geweest in de bin
nen- en buitenlandse politiek. Een
groot deel van mijn gemeenteleden
bestaat uit politici en diplomaten.
Maar ik wil dat de bezorgdheid,
die door de kerk wordt uitgespro
ken, een godsdienstige basis heeft.
Daarom moet iedereen en iedere
groep die uit naam van de kerk
wil spreken dit doen vanuit een
duidelijk geestelijke grondslag en
de uitspraak moet voortvloeien uit
een duidelijk pastorale zorg. Alleen
dan zal er naar de kerk worden
geluisterd, als zij spreekt.
gesproken moet worden.
moet het duidelijk zijn
er gesproken
er gesproken
spreekt,
vordt
vordt.
Ds. Rumainum op Schiphol:
Drie Papoea's naar Nederland
voor studie in theologie
(Van onze speciale verslaggever)
De primaire middelbare scholen op Nieuw-Guinea kunnen met
gemak verdubbeld worden en dan nog zal het moeilijk zijn alle
kandidaten op te vangen. Voor het sociale werk onder de leden van
de Evangelisch Christelijke kerk zullen nog twee Nederlandse krach
ten worden aangetrokken, terwijl ter plaatse opgeleide Papoea's hen
ter zijde zullen staan. Voorlopig gaan drie Papoea's op kosten van
de E.C.K. naar Nederland om daar theologie te studeren.
rillerig?
verkouden
GRIEP VLUCHT VOOR
Beroepingswerk
Dit verklaarde ds. F. J. S. Rumai-
im, voorzitter van de algemene sy
node der Evangelisch Christelijke
kerk op Nieuw-Guinea, toen hij gis
termiddag uit Biak op Schiphol arri
veerde. De Papoease theoloog, die
zijn opleiding aan de school van Ma
kasser op Timor genoot, zal, op uit
nodiging van de Raad voor de zen
ding van de Nederlandse hervormde
kerk, gedurende een-half jaar in 1
derland verblijven. Reeds vandaag
morgen zal hij de vergaderingen van
de generale synode der Nederlandse
hervormde kerk bijwonen, terwijl
binnenkort besprekingen met het Ge
reformeerde zendingscentrum en de
doopsgezinde zendingsraad op zijn
program staan.
140.000 LEDEN
De Evangelisch Christelijke kerk op
Nieuw-Guinea is thans sinds die drie
jaar zelfstandig. Zij wortelt op de
dingsterreinen van hervormden, gerefor
meerden en doopsgezinden en telt thans
140.000 leden en ongeveer 750 gemeen
ten. Aan haar theologische school stu
deerden achtentwintig predikanten af.
terwijl er twaalf in opleiding zijn. Het
overige deel van haar voorgangers be
staat voornamelijk uit onderwijzers.
Ds. Rumainum toonde zich teleurge
steld over het subsidiebeleid van de re
gering. dat de stichting van een r.k.
primaire middelbare school in Hollan-
dia ten gevolge heeft gehad. Over deze
kwestie zijn vragen in de Tweede Ka
mer gesteld en duidelijk is ook geble
ken, dat noch de meerderheid in het
parlement noch die in het kabinet, het
door de missie ingenomen standpunt
kan ondersteunen.
De zaak zit zo, zei de Papoease theo
loog. dat wij een aanvraag hadden in
gediend voor het openen van enkele pa-
rallel-klasSen aan de bestaande zen
dingsschool van Hollandia, daar we de
'stroom van kandidaten niet langer kon
den verwerken. De missie verkreeg sub
sidie voor de stichting van een primaire
middelbare school te vergelijken met
een Mulo in Merauke, doch dit
derwijsinstituut kwam uiteindelijk
Hollandia terecht. Het vreemde feit doet
zich thans voor, dat wegens de onvol
doende capaciteit van de zendingsschool,
vele'protestantse leerlingen thans aan
de nieuwe missieschool onderricht ont
vangen.
De vraag waarom het gaat is, of
overheidsgelden, die voor de bouw van
een school in Merauke zijn verleend,
voor een zelfde project in Hollandia
mogen worden gebruikt. Volgens de
Evangelisch Christelijke kerk heeft de
missieschool in Hollandia geen recht
van bestaan.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Burgh, Z—'and: M. G. L.
den Boer te Chaam, N.Br.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Lemele-Lemelerveld: H.
E. Smid, kand. te Haarlem; te Oegst-
daal' (b^ accl J' °verduin te Veenen-
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt voor Middelharnis: G. Zwe-
rua te Norwich, Ont. Can.
SCHRIKBAREND
Overleg contraeten
ziekenfondsen
Tussen de ziekenfondsorganisaties
en de organisatie van medewerkers is
onlangs overeenstemming bereikt over
nieuwe contracten. De minister van
sociale zaken en volksgezondheid heeft
thans aanleiding gevonden met de be
sturen der medewerkersorganisaties
overleg te openen over de wjjze, waar
op deze nieuwe contracten kunnen
worden aangepast bü het algemene
prijsbeleid der regering.
Het tekort aan pms-scholen was vol
gens de papoease theoloog schrikbarend.
Er waren er op 't ogenblik vier (twee
protestantse, een rooms-katholieke en
een openbare), die gemakkelijk verdub
beld konden worden. De Papoea's wer
den in hun ontwikkelingsmogelijkheden
geremd, want er moesten steeds meer
leerlingen worden afgewezen.
De Evangelisch Christelijke kerk
streefde er naar de zendingsscholen op
Nieuw-Guinea onder haar beheer te krij
gen. De zending zou zich op onderwijs
terrein terugtrekken, doch dit zou pas
geleidelijk en op de lange duur gestal
te kunnen krijgen.
Het diaconaat kreeg in de grotere ste
den steeds meer betekenis door het le
ven daar in een minder hechte gemeen
schap. Het sociale werk moest daarom
worden uitgebreid en vandaar, dat er
twee Nederlandse krachten zouden wor
den aangetrokken. Er was reeds een
sociale werkster aan de E.C.K. verbon
den. terwijl vijf Papoease meisjes een
kadercursus volgden.
De Evangelisch Christelijke kerk zou
zich bij de Wereldraad van kerken aan
sluiten. zodra ze de beschikking had
over enkele predikanten, die de Engel
se taal beheersten. De vrouw in het
ambt vormde voor de E.C..K geen pro
bleem, daar ze reeds verscheidene
welijke voorgangers telde.
Voor de grote afstanden, die vaak
moesten worden afgelegd, zonder dat
gebaande wegen waren, maakte de
Evangelisch Christelijke kerk dikwijls
gebruik van- de diensten van de Missio
nary aviation fellowship. Deze Ameri
kaanse organisatie van ex-oorlogspiloten
die zowel in Zuid-Amerika als op
Nieuw-Guinea missionair werk verricht,
had in Hollandia drie vliegtuigen gesta
tioneerd.
Behalve door hun zoon Wim, die
Zutphen aan een lyceum studeert t
hun dochter Fien, die verpleegster
welkom geheten. Namens de Raad
de zending der Nederlandse hervormde
kerk waren o.m. aanwezig dr. J. H. Stel-
ma, mr, S. C. Graaf van Randwijck, dr.
G. P. H. Locher. ds. P. J. Mackaay,
mr C. C. W. Uffelie, dr. W. J. H.
Dake en dr F. C. Kamma. De Gerefor
meerde kerken en haar zending
door dr. F. L. Bakker, prof. dr. H. Ber
genia en de heer G. M. A. Laernous
vertegenwoordigd en de doopsgezinde
zendingsraad door dr. A. H. Hertstein,
ds. J. Matthijssen en ds. S. Daalder.
Ook de waarnemend praeses
nerale synode der Nederlandse her
vormde kerk. ds. P. G. van der Hooff,
was aanwezig, zomede de secretaris
generaal, dr. E. Emmen.
Ds. J. G. R. Langhout
vandaag 75 jaar
Ds. J. G. R. Langhout, de hervormde
emeritus predikant, die zich gevestigd
heeft in Leiderdorp, wordt vandaag 75
jaar. Na zijn theologische studie werd
hij in Utrecht in 1911 kandidaat Zijn eer
ste beroep bracht hem naar Terheijde
waar hij 2 maart 1913 in het ambt werd
bevestigd. Achtereen-volgens diende hij
daarna de gemeenten van Den Bommel,
Mijdrecht, Lienden, Den Ham, Hooge-
veen, Welsrijp, voor de tweede maal Den
Bommel, Kamerik, Westerembden er
Sleeuwijk. Na zijn emeritaat op 1 ja-
1952 diende hij nog twee jaar de
In een van de laatste hoofdstukken van Openharingen wordt
ons een prachtige beschrijving gegeven van het Nieuwe Jeru
zalem dat uit de hemel zal neerdalen. Er wordt gsproken over
gouden straten, fundamenten van edelstenen, paarlen poorten.
En toch zal die stad ook iets angstwekkends hebben: Zij wordt
ingesloten door een hoge muur van diamant.
Diamant heeft de gave om licht dat er op valt met een ver
rassende kracht terug te kaatsen. Het kan fonkelen en
schitteren. Deze muur zal het licht van Gods heiligheid
duizendvoudig weerkaatsen. Aan de ene kant is dat een rust:
Zij die binnen zijn worden door Gods heiligheid omgeven.
Maar het is vreselijk voor de mens die buiten staat. De muur
is te hoog om er over te klimmen, te hard om te doorbreken
en het licht zal de ogen verblinden.
De mens die buitengesloten wordt kan bidden, hij kan gods
dienstig worden, hij kan zijn ziel oppoetsen tot hij blinkt en
toch staat hij buiten. De muur blijft staan tussen God en hem.
En toch is het eenvoudig om binnen te komen. Terwijl de
muur buitensluit geven de poorten toegang. Er is slechts een
manier om binnen te komen door de paarlen poort, door Jezus
Christus.
VRIJE UNIVERSITEIT MET DOCHTERS
het diakonessenhuis te Gouda is, wer-|gemeente van Joure als hulppredikant
Vereniging Herstel Kerkelijke Eenheid
Geschillen
hebben iets
kunstmatigs
(Van een onzer verslaggevers)
Velen beschouwen het werk van
de Vereniging tot herstel van de
kerkelijke eenheid der gerefor
meerde belijders, hoewel zij er
sympathiek tegenover staan, als
een hopeloze zaak. Indien synodes
er niet in slagen om de hereniging
te bewerkstelligen zo zeggen zij
wat zal dan een vereniging op
dit punt kunnen uitrichten?
Zo sprak zaterdag te Utrecht ir. H. van
Harten te Ede, voorzitter van de boven
genoemde vereniging op de algemene
ledenvergadering van deze organisatie.
Wie het werk van deze vereniging als
»n wanhopige onderneming ziet, ver
geet echter dat men als lid van een ge
reformeerde kerk zélf een stukje van
die kerk is. Staande in het ambt der
gelovigen mag men zijn verantwoorde
lijkheid nimmer delegeren aan welke
instantie ook.
De mondigheid der gemeente 5s een
kostelijk erfgoed der reformatie van Cal-
vyn. Daar zal men aan vast moeten hou
den. Dat houdt dus in, dat elk kerklid
taak heeft inzake de pogingen om te
komen tot herstel van de kerkelijke een
heid.
Kunstmatig
De heer Van Harten verzekerde, dat
de verschillen tussen de kerken vooi
groot deel haar betekenis verliezen
BABY ZEPHYR
;i
Elin zou niet hebben kunnen verklaren wa
lijk plaats greep, terwijl zij vertelde. Zij
leen dat zl) zich zo rustig en blij voelde als zij
zich ln lange tijd niet had gevoeld. Toen zij
alleen was. sliep zij in en sliep
uur door.
Zij komt nog eens terug, moeder, zei zij. toen
haar moeder boven kwam om het middageten op
te zetten. Zij zal zo gauw als zij kan weer te
rug komen!
Zij heeft al wonderen verricht, dacht Elisabet.
Ik weet met wat ik wel zou willen doen voor de-
geen. die mijn meisje beter maakt.
Na enige dagen kwam zij werkelijk weer. Elisa
bet was toevallig in de keuken en deed haar open.
Ik weet niet wat u met Elin hebt uitgericht,
zei zij. Maar het is of zij een stuk beter is. mis
schien doordat zij iets nieuws heeft ontmoet, naar
iets verlangt, maar het is of het haar geholpen
heeft
Juffrouw Falk keek Elisabet met haar verstan
dige ogen aan. keek ook eens rond in de keuken
en overwoog zeker zo het een en ander bij zichzelf.
Zij heeft geloof ik altijd erg verlangd, ant
woordde zij. maar altijd naar wat geweest Is. denk
Ik. Wij moeten proberen haar naar de toekomst
te doen verlangen.
Zo is het. antwoordde Elisabet, en dat heeft
die vreemde nu ingezien en ik niet.
Deze keer was hoofdzakelijk juffrouw Falk aan
het woord. Zij had veel gereisd en zij had een
tas vol prentbriefkaarten en foto's bij zich.
Nu gaan wij samen op reij. rul Je zien. Waar
wil Je heen?
Zij reisden ver. ver weg. naar Tyrol en Italië,
naar Frankrijk en Tunis. De hele wereld spreidde
haar glans en rijkdommen uit voor het arme zie
ke stakkerdje op de zolderkamer aan de binnen
plaats. Elin luisterde met tintelende ogen.
Kom gauw terug! vroeg zij, toen de bezoek
ster wegging.
Ja, maar dan moet Jij beloven te eten wat
moeder je geeft.
Buiten waait
de zomerwind
Elin beloofde haar best te zullen doen, meer durf
de zij niet te zeggen. Zij spande zich ook in. maar
er was uiteraard weinig afwisseling in het dagelijks
voedsel. Haar dagen waren afwisselend lichter en
donkerder. Soms dacht zij wel weer gauw te kun
nen opstaan, soms scheen die mogelijkheid zich in
een bijna onbereikbare toekomst te verliezen.
Op een dag vertrouwde Elin haar nieuwe vrien-
.din haar zorgen toe niets te kunnen en niets te zijn.
De anderen zijn zo flink, zei zij. Marit is in
betrekking en verdient, en alies durft zij aan en al
les gaat En Ragnhild, die pas negen is. beeft op
school een klas mogen overspringen, omdat de juf
frouw haar te knap vond voor de klas waarin zij
zat. Niemand begrijpt waar zij alles leert, maar zij
kan van alles. Het is of het er van 't begin af in
zit. het ene ontwaakt maar na het andere. En zij
zijn zo vrolijk als vader was en iedereen houdt van
hen. Maar ik en nu rolden de tranen weer ik
hg hier
Eens. ging Elin voort, dacht ik iets te kunnen,
iets bijzonders, wat de anderen niet konden.
Zij zweeg even. terwijl zij naar de sprei keek.
Toen keek zij weer op en zag de vragende blik van
de andere.
Eigenlijk was het zo onnozel, begon zij weer.
Ik dacht dat ik verzen zou kunnen maken. Op een
nacht dat ik niet kon slapen, maakte ik een vers,
ik weet het niet eens meer, maar toen nooit weer.
En met Kerstmis bedacht Ragnhild hele verzen,
die zij op de pakjes schreef.
Misschien komt het wel weer eens terug, zei
juffrouw Falk. Dat weet je niet.
Wat?
De verzen. Misschien dicht je wel eens op een
goede dag; dat gebeurt wel.
Dat geloof ik niet, zei Elin.
Juffrouw Falk keek rond in de kamer, keek eens
naar het familieportret, waar de tuinbaas zijn arm
zo teder en voorzichtig om de schouders van het
ernstige kleine meisje hield.
Nu zal ik je eens wat vertellen, zei zij, en Elin
knikte. Zij leunde achterover in de stoel en keek
nog eens naar het portret.
Lang geleden, begon zij, was er eens een klein
meisje dat gezond en goedgeschapen was en als alle
anderen was. Maar op een dag, zij was juist een
jaar oud, liet het kindermeisje haar op de grond
vallen. Men merkte niet dadelijk wat, maar zo lang
zamerhand werd het haar omgeving duidelijk, dat
er iets niet in orde was.
Zij had haar ruggegraat bezeerd, die kon nooit
meer recht worden en groeide zo langzamerhand uit
tot een lelijke bochel...
O, zei Elin. Juffrouw Falk had nog nooit tevo
ren doen merken dat zij niet was zoals anderen.
Ja, zo was het. Eerst begreep zij het natuur
lijk niet, maar toen zij ouder werd, leerde zij het
begrijpen. Je weet wel, dat kinderen niet altijd aar
dig zijn voor elkaar. Heb je wel eens gelezen over
het lelijke jonge eendje, ja, dat verhaal staat in je
leesboek. Kinderen verdragen niets wat anders is
dan gewoon. Maar misschien zijn zij niet zo kwaad
als zij eruit zien en als het klinkt, ik geloof het ten
minste niet. Zij weten niet welk een pijn het doet
ivat zij zeggen of wat zij hardop roepen op straat
zij weten met hoe het treft. Maar het was niet ge
makkelijk voor dat kleine meisje, weet je, hoewel
zij het thuis zo goed had als een kind het maar
hebben kan. en haar vader, moeder en broers de
den alles wat zij konden voor haar.
Zij zweeg even, als zag zij het kind dat door de
schoolkameraadjes met scheldwoorden werd nage
roepen voor zich. Elin zag haar ook.
(Wordt vervolgdj
neer het gaat om contact tussen de leden
der diverse kerken onderling. In officiële
kerkelijke contacten, speciaal tussen
hoogleraren in de theologie, staan de
meningsverschillen evenwel op de voor
grond. Zozeer, dat diar voor hereniging
weinig kansen zijn-
Volgens de heer Van Harten hebben
die geschillen iets kunstmatigs. Zy leven
niet bij het kerkvolk en komen daar niet
op uit. Zij worden echter door de theolo
gen naar voren geschoven. Dat is jam
mer. Want de theologische bezinning
moet dienstbaar zijn aan de praktijk van
het geloofsleven der kerkleden. Wanneer
theologische geschilpunten in de gemeen
te niet leven, mogen ze niet aan de orde
gesteld worden.
Zo was het b.v. in de jaren dertig,
toen prof. dr. V. Hepp zijn brochure over
dreigende deformatie uitgaf. Wanneer de
theologen zich in de periode 1936-1940 ge
houden hadden aan de hiervoor genoem
de regel, zou er in 1944 geen kerkscheu
ring ontstaan zijn. En als de theologen
zich ook nu niet bepalen bij hetgeen we
zenlijk leeft onder het kerkvolk, dan
wordt de eenheid der gereformeerde be
lijders opnieuw in gevaar gebracht.
Kanselruil
De heer Van Harten noemde de be
sluiten der generale synode van de gere
formeerde kerken (inzake de opheffing
der vervangingsformule) een stap in de
goede richting. De synode deed datgene
weg wat niet dienstbaar was voor de
praktijk van het geloofsleven der ge
meente. De wijze van spreken der sy
node en vooral ook de daarop gevolgde
reactie van vrijgemaakte zijde, heeft wel
duidelijk gemaakt dat de kerkelijke een
heid der gereformeerde belijders nog ver
af is.
Daarom heeft dc vereniging nog reden
m bestaan. Zy hoopt op uitbreiding van
haar aanhang. Eigeniyk zou er in iedere
plaats een afdeling moeten bestaan. In
het onderling contact tussen de leden
van verschillende gereformeerde kerken
mogen de geschillen niet het enige zyn,
dat op tafel komt en de contacten gaat
beheersen. Wat verenigt moet meer oj:
de voorgrond staan dan wat scheidt.
Erg hoopvol aangaande de mogelijk
heden tot kanselruil was ir. Van Harten
niet. Zolang daarvan geen sprake is, zal
men zich plaatselijk moeten bezinnen op
wat tot eenheid leiden kan.
Tolerantie
Dr. F. L. Bos te Vlaardingen sprak op
deze vergadering over tolerantie. Het ge
brek aan christelijke tolerantie viert
hoogtij. Er is wel een soort verdraag
zaamheid die soms uit farizeïsme
voortkomt maar de bijbelse roeping
tot christelijke tolerantie wordt weinig
verstaan.
Natuurlijk is er ook een christelijke
intolerantie. Dr. Bos meende, dat daar
inzonderheid de gereformeerden
hervormde kerk mee te maken hebben.
Ten opzichte van het aantasten der'
heid Gods zal men altijd intolerant
De tolerantie betreft dan ook niet de
fundamentele zaken maar wel de
schillen in levensweg en geloofsinzicht,
Jiggingsverschllicn'En juist
tolerantie bemerkt men zo weinig
in de diverse gereformeerde kerken. Het
zyn in de kerkeiyke pers veel meer de
schcrpsiypers dan de vredemakers, die
woord komen. Zy offeren de
eenheid en gemeenschap op aan
triomf van het eigen geloofsinzicht.
Drie zonden
Drie zonden der intolerantie somde
dr. Bos op. Eerst de harde logicistische
.Jtonzekwenzmacherei"die er hele
maal niet mee rekent dat Christus het
gekrookte riet niet verbreekt. Ten
tweede het kerkisme, dat niet enkel
wordt gevonden bij hen, die de eigen
kerk als de enig ware zien, maar dat
zich overal openbaart waar de kerke
lijke organisatie haar dienende func
tie verliest.
De derde zonde is de door dr. A.
Kuyper niet uit de heilige schrift
uit de historie geconstrueerde
leer van de pluriformiteit der kerk.
Men kan wel spreken van een pluri
formiteit in de gemeente zelf, maar
het is in strijd met de heilige schrift
om de verscheidenheid der kerken aan
vaardbaar te maken.
^AN vorige week verrichte publi
caties over de vermoedelijke ont
wikkeling van het hoger onderwijs
verbonden we de conclusie, dat dit
bij een grotere spreiding van het
openbare hoger onderwijs in een
ongunstiger positie komt, zal van de
mogelijkheid grondig studie moe-
onderwijs blijkbaar meer en meer ten maken. Zij zou kunnen denken
ter van het hoger onderwijs zelfs Het blad meent hieraan nog te moe
ten toevoegen: ,41 et zal haar niet
gemakkelijk vallen, over deze moge-
het voor de Vrije Universiteit niet lijkheden een objectief gesprek te
noodzakelijk zal zijn, te zoeken i
beginnen, want aan elke universiteit
aanpassing bij deze ontwikkeling, vieren lokaal-patriottisme en conser-
Straks zijn er in ons land nog ver- vatisme nog altijd een steil woord,
scheidene mogelijkheden mèèr tot en na Leiden heeft de V.U. het daar
liet volgen van hoger onderwijs, in misschien het verst gebracht",
maar de Vrije Universiteit blijft te Dit laatste oordeel lijkt ons wat
Amsterdam. Moet, zo vroegen we, scherp. Maar aan de V.U. in de ko-
de Vrije Universiteit ook niet wat mende tijd de gelegenheid om te la-
meer gaan „spreiden"?
Het trof ons, geheel onafhankelijk
van onze vraag een soortgelijke sug
gestie te lezen in het met ons be
vriende „Friesch Dagblad". Schrij-
dat het behalve scherp bo
vendien nog onjuist is. Want het
heeft onze instemming wat het
Friese blad nog over de wenselijk
heid van het spreiden opmerkt:
vende over de mogelijkheid van „Maar het zal serieus moeten wor
meer dan één
EEN WAT ZIELIG GEVAL
TANZE lezerskring hebben we mi
niet lastig gevallen met de
ben aangevoeld als een onduldbare gemakkelijker wil laten lenen tot r
leemte in wat zij behoorden te 1
ten.
Dat er voor dit soort zielig aandoende auto, die ze in Engeland gekregen
activiteiten belangstelling bestaat, is heeft, vanwege de invoerrechten daar
misschien nog net iets bedenkelijker beter kan verkopen. Nu ze toch een-
dan de activiteiten zelf ?ijn. Vanuit maal voor „Miss World" moet door
een beslissende rol speelt, al de ver- houden zal. Het kan haar te pas ko-
gelijking gemaakt met markten men om zich de onvermijdelijke be
en inderdaad hebben vertoningen als lagers van het bekroonde lijf te hou-
deze alles weg van mensenmarkten. den.
Blijkbaar acht het Vaticaan met deze Een zielig geval blijft het niettemin,
wedstrijden de geestelijke volksge- duidelijk opgezet in een streven naar
zondheid in het geding. Volkomen publiciteit. Onze meisjes, zakelijk in-
terecht, menen we. We zouden al- gesteld of niet, hebben geen reden
leen gaarne zien, dat van de zijde om jaloers te zijn. Er zijn gelukkig
van het Vaticaan ook bij andere nog andere maatstaven dan de centi-
verschijnselen de gedachten naar de meter,
geestelijke volksgezondheid uitgin-
AFREMMING EN WAARSCHUWING
met niet minder dan driekwart pro
cent draagt het karakter zowel van
een afremming als van een waar
schuwing.
Het hondt de mogelijkheid en zelfs
de waarschijnlijkheid van bestedin
gen in. Daarnaast is het bedrijfsle
ven zelf op sterke expansie uit. Maar
Het betekent een afremming in de het kader, waarbinnen dit alles zich
mogelijkheid om geld te lenen. Gelet voltrekken kan, is niet onbeperkt. El-
op het totale monetaire beeld, dat ons ke druk op de begrenzing van dit
land op dit ogenblik vertoont, bete- kader roept spanningen op, die maar
kent verhoging van de rente geen al te gemakkelijk in overspanningen
verrassing. Het verrassende komt al- kannen overgaan. De nationale wel
de verhoging
met niet minder dan driekwart
Kennelijk hebben de aanvragen
de mate waarin vaart loopt dan levensgevaar,
toegepast: immers Gelukkig zijn er nog mogelijkheden
om deze gevaren af te remmen of
zelfs te keren. Een van die mogelijk-
kredietverlening de laatste tijd zulk he'den, zelfs een der het meest
een omvang aangenomen, dat de lei-
de hand liggende, heeft de lei
ding van onze Nederlandsche Bank ding van de Nederlandsche Bank nu
die immers vanuit haar wachtpost aangegrepen. Ze bestaat in deze ren-
méér dan wie ook het financieel ter- teverhoging, die de animo tot ex-
rein kan overzien dit ingrijpen pansie wat kan bekoelen,
geboden achtte. De bedoeling van Deze maatregel draagt het karakter
het ingrijpen is duidelijk: overspan -
i een afremming. Maar als afrem-
ning, dit altijd weer dreigende ge- ming betekent hij tegelijk een i
schuwing. Moge het ook als zodanig,
in het belang van onze volkswel
vaart, ter harte worden genomen.
ACHTER DE GAULLE
/AP HET partijcongres van de gen hebben.
U.N.R. (Unie voor de nieuwe Soustelle leed zijn zoveelste neder-
republiek) is het tot een interes- laag. Zijn waarschuwing werd in de
sant politiek steekspel gekomen. wind geslagen, en in het nieuwe
Het merkwaardigste was, dat de hoofdbestuur van 50 man werden
elkaar bestrijdende groeperingen slechts vier van zijn aanhangers ge-
zich beide als voorvechters van de kozen. De man, die zich opnieuw
politiek van generaal De Gaulle op- aan De Gaulle wilde optrekken,
wierpen. werd door De Gaulle naar de ach-
De gedesillusioneerde vice-premier tergrond verwezen.
Jacques Soustelle deed een greep Nu moet men niet al te veel be
naar de macht in de partij door het lanS hechten aan de beslissing van
te doen voorkomen, alsof De Gaulle's het U.N.R.-congres. Zij betekent
plan voor Algerije de meest uitdruk- slechts, dat de partij de president
kelijke veroordeling is van alle vor- behoorlijke kans wil geven zijn
men van afscheiding, nu of later. plannen met Algerije uit te voeren.
Soustelle achtte het de plicht van Wat men van hem verwacht blijkt
de partij, ervoor te zorgen, dat Al- nit het dee' van de motie, waarin
gcrije niet van Frankrijk wordt af- wordt gezegd, dat het handhaven
gescheiden. Hij drong erop aan, dat van een nauwe band tussen Frank-
het nieuwe hoofdbestuur als eerste en Algerije een van de doelstel
taak zou krijgen, psychologische oor- üngen van de U.N.R. is. En men
log te voeren tegen de vijanden van reden om aan te nemen, dat De
een Frans Algerije. Gaulle er dezelfde mening op na
De gangmaker van de opstand van houdt-
vorig jaar beweerde, dat deze vijan- De mogelijkheid is thans niet uit-
den proberen. De Gaulle van zijn gesloten, dat er spoedig in Parijs be-
getronwen te scheiden, en dat zij sprekingen zullen worden gehouden
eerst Algerije en daarna De Gaulle tussen vertegenwoordigers van de
zelf willen liquideren. Franse regering (misschien wel De
De andere groep in de leiding van Gaulle zelf) en de leiders van de
de U.N.R., die over grote invloed Algerijnse tegenregering, die in
schijnt te beschikken, verklaarde het Cairo zetelt
schadelijk te achten, wanneer de Zolang dit gesprek slechts over
partij zich zou uitspreken voor een een wapenstilstand gaat, zal het in
bepaalde politieke oplossing. Het de U.N.R. nog wel rustig blijven,
zou dan lijken, alsof de toekomstige Mocht het contact echter een poli-
kenze van de Algerijnen niet werke- tiek karakter krijgen, dan zal het
lijk vrij zou zijn, en generaal De hek van de dam zijn. En daar wacht
Gaulle zou daar grote bezwaren te- Soustelle nu op.
