Meumc geihsctfe GTöuranl
Groot alarm in New
Jersey
Hongersnood dreigt
verdeeld Roeanda
in
Bakolie-zwendel
verlamt Marokko
Bahoetoe doen beroep
de Verenigde Naties
op
Kooplieden in arrest
Dragline stuit
op zware bom
Akkoord over
kernexplosies
in Genève
Drijvend V.U.-ziekenhuis
voor Amsterdam-noord
Storm bracht schepen in
grote moeilijkheden
ZATERDAG 14 NOVEMBER 1959
ADVERTENTIES: t 0.20 per millimeter
Familieberichten fü.lM pei tnillimetei
(Bi) contract belangrijke korting)
Veertigste jaargang no. 11719
CHRISTELIJKS ATIOI* AAL DAIiBLAU
Voor Leiden en Omstreken
„Slanluastich li abfblmn
mgn hert In tcaljcnspott"
WERELD icordt anders
KWART EEUW GELEDEN
Stadion voor KALKOENEN
Zie pap
MEER SPAREN
Boeren ontvluchten afgebrande dorpen
Maatregelen voor
Nieuw-Guinea's
verdediging
Voor dc verdediging van Nederlands.
Nieuw-Guinea rijn in het begin van dit
jaar bijzondere maatregelen getroffen, al
dus deelt de minister van defensie mede
in zijn nota naar aanleiding van het ver
slag edr vaste commissie uit de Tweede-
Kamer over de begroting voor 1960. Hij
acht het ongewenst hierover bijzonder
heden te geven.
Deze maatregelen komen ten laste van
het marinegedeelte zijner begroting. De
minister kan niet zo maar beamen, dat
die verdediging beter en doelmatiger zou
worden indien daarvoor in Nederland mi
litairen met bepaalde verbandakte wor
den geworven. De res uitaten van de nor
male werving zijn bovendien zodanig dat
van pogingen tot werving van extra vrij
willigers weinig kan worden verwacht
De gebruikmaking van Papoea's is nog in
voorbereiding.
Het
de t
BELGISCHE mandaatgebied Roeanda-Oeroendi. geteisterd door
niet te stuiten burgeroorlog, wordt nu ook bedreigd door hongers
nood. Afrikaanse boeren ontvluchten hun afgebrande dorpen om be
scherming te zoeken in dc grotere centra en in de rooms-katholieke mis
siehuizen. Het gehele gebied, waar donderdag de staat van beleg werd
afgekondigd, staat thans onder toezicht van dc Belgische kolonel Logiste,
die de bevolking met nadruk heeft verzocht aan het werk te blijven om
hongersnood te voorkomen.
Duizenden strooibiljetten, waarin
de kolonel zijn beroep op de Afrika
nen doet, zijn boven de bewoonde
centra uitgeworpen.
Noch de strooibiljetten, noch de 1500
manschappen, die de kolonel onder zijn
bevel heeft, kunnen echter veel uitrich
ten tegen de activiteiten van de benden
die de heuvellanden afstropen en overal
hutten in brand steken.
Hoewel na het ingrijpen van Kongolese
troepen er geen sprake meer is van een
Tienduizend slachtoffers
geregelde stammen-oorlog en de benden
nu daden van terrorisme, zoals brand
stichting en verminking van vee, bedrij
ven, houden de autoriteiten er rekening
mee dat de vijandelijkheden ieder ogen
blik weer fel kunnen oplaaien. De Wa-
toetsi-st.am zal. zo verklaren de kenners
van Roeanda. de opstand van hun vroe
gere slaven, de Bahoetoe, niet ongewro
ken laten.
Op verschillende plaatsen in Roe
anda worden reeds vergeldingsacties
door goed georganiseerde eenheden
van aristocratische Watoetsi uitge
voerd. 7,o fel zijn deze aanvallen, dal
honderden Bahoetoe die in aantal
vele malen sterker zijn. vluchten.
Volgens het Belgische persbureau Belga
heeft de „Bahoetoe emancipatiebeweging"
gisteren een telegram aan de Verenigde
Naties gezonden. De Bahoetoe. zo wordt
in het telegram gezegd, vormen 85 pro
cent van de bevolking van Roeanda. Zij
staan onder het feodale juk van de Wa-
toetsi-stam. Zij veroordelen de huidige
toestand' v,an terreur en vrezen het erg
ste voor het gehele land als gij (de V.N.)
de geografische verdeling
Ir. Visser meent:
Nederland krijgt
kernonderzeeërs
De uitlating van de onderminister vai
defensie van de Verenigde Staten in )a
nuari. omtrent de bereidheid tot leverini
van een installatie voor kernvoortstuwing
voor onderzeeboten, moet worden gezien
als een persoonlijke mening, zegt de mi
nister van defensie in zijn nota naar aan
leiding van het verslag van de vaste com
missie voor defensie uit de Tweede Ka
mer over de begroting voor i960- Het le
veren van dergelijke installaties en zelfs
het verstrekken van informaties op
gebied, behoeft de toestemimng van
Amerikaanse Congres. Bij de Kon. n
ne is en werkgroep gevormd, die zich
verdiept in de problemen van de kern
energie voortstuwing.
In beginsel antwoordt de minister be
vestigend op de vraag of hij werkelijk
van mening Is. dat het eerlang mogelijk
zal zijn onderzeeboten met kernvoortstu
wing voor overwegend Nederlandse re
kening te doen bouwen. Het is dc minis
ter niet mogelijk een definitieve tijd te
noemen in verband- met de financieel
economische en organisatorische aspec
ten van een dergelijke bouw.
Gisteren is in Zierikzec een bom gevon
den van 1.45 meter lengte en een omvang
van 50 centimeter. Het projectiel weegt
naar schatting 1000 kilogram.
De bom werd ontdekt door 'n dragline-
machinist die ei- bij werkzaamheden plot
seling op stootte. Hij deed van zijn vondst
aangifte bij de rijkspolitie, die het terrein
afzette, een permanente bewaking instel
de en het ministerie van binnenlandse za
ken op de hoogte stelde.
Tweemaal is de ongeveer 600 kilo zware
tak van de dragline waarmee de drag-
ine-machinist A. Bron. aan het werk was.
ip de bom neergekomen zonder dat het
projectiel ontplofte. De eerste maal raak
te de bak de bom. die recht overeit
de bodem stond, boven op de staarl
weede maal werd de bom in de flank ge-
aakt. Bij die gelegenheid werd het ding
evoorschijn gewoeld en kreeg de heer
)ron pas door wat het voor een „obsta-
irdt.
Wa
olie met bakolie heeft in Ma
rokko geleid tot een nationale ramp.
Tot nu toe zijn 9.467 gevallen ge
meld van verlamming van armen
en benen.
Het Marokkaanse ministerie van ge
zondheid rapporteert dat het aantal
slachtoffers waarschijnlijk ver boven de
10.000 ligt. omdat veel van de olie in af
gelegen gebieden werd verkocht.
Inmiddels zijn 27 kooplieden gearres
teerd. Zij worden ervan verdacht de
minerale olie te hebben vermengd met
olie van olijven en aardnoten en het
mengsel als bakolie te hebben verkocht.
De machine-olie was gekocht van een
Amerikaanse luchtmachtbasis bij Casa
blanca. De luchtmacht staat echter geheel
buiten de gewetenloze zwendel.
Volgens de autoriteiten hebben de
kooplieden de minerale olie. welke bijna
dezelfde kleur heeft als olijfolie, ver
mengd met normale bakolie om deze
zeer goedkoop te kunnen verkopen tij
dens een Mohammedaans feest in sep
tember jl.
Doktoren namen aanvankelijk aan dat
zU te doen hadden met een epidemie
van kinderverlamming. Later vonden
zy de juiste oorzaak en zij constateer
den dat er geen geneesmiddel tegen dé
verlamming, die de bewegingszenuwen
van de slachtoffers aantast, bestaat.
Aangenomen mag worden dat de gehele
partij gevaarlijke olie is achterhaald en
dat de waarschuwingen tegen het gebruik
van de olie in het gehele land zijn door
gedrongen.
Eén grote partij van dc olie werd ge
vonden in een parfumfabriek. in Casa
blanca. waar zij gebruikt werd voor
vervaardiging van goedkope haarolie.
De Amerikaanse luchtmacht heeft be
sloten vier vrachtwagens met levensmid
delen. kleding en medicijnen ter beschik
king te stellen. De geschenkzending
ordt naar Meknes. waar de eerste
lammingsverschijnselen zich hebben
'oorgedaan. gedirigeerd.
De Marokkaanse regering stelde
bedrag van 100 miljoen frank voor hulp
de slachtoffers ter beschikking.
Ijzig avontuur
In het slachthuis te Venlo werd
een noodslachting verricht, waarna
het vlees in de koelcel werd opge
borgen. Groot was de verbazing
van het personeel van het slacht
huis, toen men in de koelcel de
heer D. en zijn zoon aantrof, die bij
een bezoek aan het Venlose slacht
huis door een misverstand in een
der koelcellen waren opgesloten.
Dank zij dc noodslachting behoef
den vader en zoon niet de gehele
nacht in de koude cel door te
brengen.
Grote lening van
Amerika aan
India
De Verenigde Staten zullen India
240 miljoen dollar (ongeveer 910 mil
joen gulden) lenen voor de aankoop
van katoen en graan in de V.S.
In Amerikaanse regeringskringen
wordt de overeenkomst gezien als een
gebaar om India materiële cn morele
steun te geven in de moeilijkhedi
rondom het geschil met
tisch China.
PAS IN MEI EEN
TOPGESPREK
De Franse minister van buitenlandse
Z3ken. Maurice Couve de Murville. heeft
gisteren op een kabinetsvergadering ge
zegd dat het misschien niet mogelijk zal
zijn voor mei een topconferentie met
premier Chroesjtsjef te houden.
Verslag uitbrengend over zijn bespre-
ikingen met zijn Britse ambtgenoot Sel-
wyn Lloyd, zei Couve de Murville dat
dc Franse cn Britse zienswijzen met el
kaar verzoend zijn. Hij zei echter da!
gezien het bezoek van Chroesjtsjef aar
°arijs in de tweede helft van maart er
het bezoek van president De Gaulle aar
Groot-Britannië in begin april een top-
conferentie wel niet voor eind april of
mei gehouden zal kunnen worden.
Joke Haanschoten, het meisje dat
een tijd geleden op de voorpaginas
van alle kranten verscheen toen een
radio-actieve naaldpunt in haar neus
was blijven zitten, werd vandaag
ven jaar. Met haar negenjarig zusje
Sieneke mocht ze gisteren naar de
speelgoedwinkel in Putten (Gld.) om
alvast een cadeautje uit te'zoeken
N.V. Levftwvfti7<«l®«nn U80
N.V. Aloei*. Vftrje^inn l)Bft
Brand-. Inbraak-, Ongevallen- en
W.A.-verzekeringen. UBO voor alle
verzekeringen.
Kromme Nieuwe Gracht 8tO
twëcht
Kinderen kunnen hun neu
zen plat tegen de ramen druk
ken nu grote warenhuizen
weer met bewegende taferelen
in hun etalages komen de
inmiddels tot traditie gewor
den Sinterklaas-attractie in de
grotere steden.
Deze etalage, waar tien man
vijf dagen aan werkten, brengt
„De bouw van het eerste wa
renhuis op de maan" in beeld.
Temidden van het fantastische
maanlandschap, compleet met
raketten, spoetniks, vanguards,
vliegende schotels, die bouw
materialen aanvoeren en wat
dies meer zij, ziet men 'n grote
bouwput met bijstelling, waar
druk in gewerkt wordt. Het
spreekt vanzelf dat alles be
weegt. Violette belichting
zorgt voor de finishing touch.
De voorbereidingen hebben
maanden gevergd.
Zuiderkruis als
opleidingsschij
Als,
de plannen verwezenlijkt kun-
_.en worden, krijgt Amsterdam-
Noord een drijvend ziekenhuis. De
zieken zullen dan niet meer via de
pont het IJ moeten worden overge
bracht en zullen evenmin behoeven
ie wachten op het ziekenhuis aan hel
Mosveld dat pas over tweeëneenhalf
jaar klaar zal komen.
De Vrije Universiteit en de gemeen
te Amsterdam overwegen namelijk
om van het rijk het emigranten-en
vroegere troepentransportschip Zui
derkruis. dat binnenkort uit de vaart
zal worden genomen, te kopen of te
huren en in te richten voor ziekenver
pleging.
Volgens de wethouder van openbare
IN GENEVE is overeenstemming be
reikt over een nieuw wetenschappe
lijk onderzoek naar de methoden, waar
mee ondergrondse kernexplosies kunnen
worden vastgesteld.
De overeenkomst moet echter nog
door de regeringen van de onderhande
lende delegaties, t.w. Amerika. Engeland
en Rusland, worden goedgekeurd.
De inhoud van het bereikte compro
mis is niet bekend. Misschien wordt
maandag bekendheid aan de zaak ge
geven.
Het schijnt dat van Russische zijde
belangrijke concessies ziin gedaan. De
Russen zouden erin hebben toegestemd,
dat de geleerden zich gaan verdiepen in
nieuwe seismologische gegevens omtrent
ondergrondse kernexplosies. Maanden
lang heeft de Sowjetunie zich tegen de
nieuwe wetenschappelijke studie, di
baseerd is op Amerikaanse geg*
verzet, omdat dit een poging var
Westen zou zijn de onderhandelingi
dood spoor te brengen.
Het zware weer van gisteren heeft
heel wat schepen in moeilijkhe
den gebracht. Een krachtige storm
bracht bovendien hagel en sneeuw
vele delen van West-Europa en
>k op de Middellandse zee en op het
Italiaanse vasteland spookte het. De
Poolse treiler-Sova kreeg op de vis1
serijgrondén ten noordwesten van
IJmuiden machineschade. Het schip
door Nederlandse slepers naar
Scheveningen worden gebracht.
Ook een Nederlands schip, de kust-
aardcr Ador (288 ton) raakte in nood
Een zegsr
bij het
M l eg
betrokken is geweest, verklaarde echt.
dat de Russische delegatieleider T-;
kin het niet geheel met de inhoud
het compromis eens is en dat hij twijfelt
of zijn regering ermee zal instemmen
ZOEKEN NAAK MUNTER
WORDT VOORTGEZET
Op verzoek van de R A.F. zijn van
morgen twee Neptunes van de Neder
landse marine opgestegen om het zoeken
naar overblijfselen van dc deze week
miste Hunter voort te zetten. Men zal
gaan vliegen boven een gebied ten nor
den van Texel, op ongeveer 55 gradi
noorderbreedte.
Vijf bladzijden
vol cadeau-tips
het
Worstelt
Sinterklaasprobleem: wat zal
ilt geven
Libellevan de volgende week
schaft raad. Tientallen leuke
ideetjes voor geschenken:
voor ,,hcm", voor „hasr",
voor oma en voor de teen
ager. 5 pagina's vol met fo
to's en met de prijzen erbij.
Ook de Sint is er van over-
Is nu eenmaal beter
Locomotief racist onbemand over de
rails
JpEN ONBEMANDE 123 tons dte-
*-* sellocomotief is donderdag
avond op het spoorwegemplacement
in de Amerikaanse stad Jersey City
langzaam maar onstuitbaar in be
weging gekomen en is allengs snel
ler gaan rijden om tenslotte bijna
veertig kilometer lang als 'n spook
trein over de rails te denderen.
Blijkbaar was de 600 pk diesel met
draaiende motor op de rem ge/et en
is de rem later losgeschoten. Rangeer
ders die op het emplacement aan het
werk waren bemerkten tot hun ver
bazing dat de diesel in beweging was
gekomen. Hun verbazing veranderde
sqhirk t
zager
zich
op dc locomotief bf
Dertig fpannende minuten verliepen,
voordat de diesel - na een wilde
tocht langs lege goederenwagons en
door emplacementen en stations van
een dichtbebouwde industriestreek
tot stilstand kon worden gebracht
Uit Jersey City vloeen waarschuwingen
in zuidelijke richting Door het dicht
bevolkte stadje Bayonne. naar Eliza
beth. over Newark Bav draaibrug
(waai vorig jaar een treinongeluk ge
beurde dat 48 mensen het leven kostte!
joeg de locomotief voort naar het
district Middlesex.
Door het personeel in Jersey City wer
den aan blok- en seinhuizen bevelen
leiden of te doen stoppen In Middlesex
zou geprobeerd worden de rangeerloc
tot slaan te brengen
Men wilde het als volgt doeneen twee
de locomotief zou het baanvak worden
opgestuurd waar kort nadien ook de
diesel zou verschijnen. De voorste loc
moest dusdanig manoeuvreren dat hij
de diesel liet naderen, het tempo van
de diesel overnam om vervolgens heel
geleidelijk de afstand tussen beide lo
comotieven te verkleinen totdat de
voorste locomotief dc diesel zou kun
nen opvangen cn afremmen.
Machinist Chester Gudmundsun kreeg de
benauwende opdracht om dit kunst
stukje uit te halen. Gudmundsun deed
precies wat hem werd opgedragen en
de nachtmerrie od dc rails in de slaat
New Jersey behoorde tot het verleden.
Machinist Gudmundsun. ren rustige vijl
tiger. vertelde na afloop rnn (Ir jacln
op de dolle locomotief dal dr heide
machines ongeveer twee kilometei
achter elkaar hebben gereden voordal
hij de diesel kon „opvangen".
is een ontzaglijke klap. i
erop gerekend en hield mij
honden stevig vast Gelukkig
e diesel geen brokken heeft
nder kalm
gemaakt."
tij vertelde dat hi,
bij de uitvoering van zijn uitzonder
lijke opdracht. ..Maar toen het allemaal
voorbij was stond ik te trillen op miji
henen. Ik hoop het nooit weer t
dingen gebeuren bij zoiets."
en wel in de Ierse zee. Dc coaster, die
een defecte stuurinrichting had. werd
naar Milford haven gesleept.
Bij de kust van Cornwall liep een
Fools schip, de Gliwice op de rotsen,
evenals de Griek Evros. Beide schepen
konden met sleepbootassistentie behou
den blijven. Voor het Zweedse eiland
Oeland liep het Engelse vrachtschip
Lough Fisher aan de grond, maar direc:
gevaar voor de bemanning bleek er niet
?e' bestaan. Een andere Brit, de Loch-
wood, kon in het Kanaal van Bristol
niet geholpen worden; het was de sle
pers onmogelijk dichtbij te komen. On
middellijk gevaar w;as er overigens niet
Bij de Ierse kust verdronk een visser,
die van het dek van zijn schip werd
geslagen en bij het Kanaaleiland Al-
derney sloeg oen roeiboot met twee
mannen om. Beiden zijn verdronken.
Te land
Tc land richtte de storm veel schade
aan. In Italië raakten twee mensen
mist door overstromingen, die zich
der meer in Rome en Venetië lieten
gelden. In het zuiden en op Sicilië
dc-n van honderden boerenwoningen de
daken afgerukt. In Zwitserland strand
den vier helikopters in de bergen, ir
Oostenrijk ontstond gevaar voor lawines
Het kwam tot overstromingen in Austra.
lie. Okinawa in Japan had te lijden var
de tyfoon Emma. In vele andere landen
werden wegen onbegaanbaar door
sneeuw of zware regenval.
Veel soldaten kunnen
niet zwemmen
De lichamelijke opvoeding in Neder
land heeft tot gevolg dat bij opkomst ge
middeld 65 tot 70 procent van de dienst
plichtigen niet kan zwemmen. Bij de
pontonniers ligt dit percentage tussen de
30 en 35 procent. B ijvertrek met klein
verlof is dit gedaald tot ongeveer 25 pro
cent. Bij de overige genie-onderdelen is
het percentage niet-zwemmers aan het
einde van de diensttijd 60 tot 65 procent.
Minder wind
De Bilt verwacht tot zondagavond:
Wisselend bewolkt en op de
meeste plaatsen droog, maar
in het oosten van het land
kans op enige regen: tot
matig of zwak afnemende
zuidoostelijke wind. Koudere
nacht cn ochtend niet hier
en daar mist. Overdag onge
veer dezelfde temperaturen
oud. (Opgemaakt om 11.15 uur).
gezondheidszorg mr. R. Th van den
Bergh heeft dit plan vele voordelen: Het
?en snelle oplossing betekenen voor
het grote gebrek aan ziekenhuisbedden
de hoofdstad.
Amsterdam benoorden het IJ zou reeds
ior het gereed komen van hot zieken-
jis aan het Mosveld een eigen zieken-
gedacht het schip te meren aan de noor-
Op deze manier zou ook spoedig aan
het verlangen van de Vrije Universiteit
tegemoet gekomen worden om alvast
met de aanwezige medische kern de aca
demische opleiding te beginnen in een
lijdelijke inrichting, in afwachting van
de voltooiing van het in aanbouw zijn-
ziekenhuis dat zevenhonderd bedden
il bevatten.
Het plan zou daarom slechts een tij
delijk karakter dragen. Maar de Vrije
Universiteit zou er zeker door gered zijn,
reeds een basis voor haar werk heb
ben als straks het grote ziekenhuis
wordt geopend.
Thans wordt nagegaan of de Zuiden-
kruis inderdaad te verkrijgen is en of
roor dit doel voldoende mogelijkhe
den biedt en ook wat de financiële con-
ecfuenUes van dit plan zijn voor zowel
dc gemeente ale de Vrije Universiteit.
Een tweede moeilijkheid, die nog be
studeerd zal moeten worden, is de diep
gang van het schip. Het meet ruim
4000 ton en zal daarom een aparte lig»
plaats nodig hebben, zodat waarschijn
lijk voor de wal een diepe geul gebag
gerd zal moeten worden.
De wethouder legde er daarom de na
druk op dat dit plan niet meer is dan
een „geboren idee".
Naar men ons van dc zijde van de
V.U.-directeuren vanmorgen mededeelde,
hebben er tot nu toe geen officiële be
sprekingen plaats gevonden tussen de
V.U. en de gemeente Amsterdam. Wel
is er een verzoek gekomen aan de direc
teuren om dit plan in overweging te
Waarschijnlijk zal midden volgende
week de eerste officiële besprek:ng
gehouden worden. De grote moeilijkheid
zal zijn, dat dit plan slechts een tijdelijk
karakter draagt en dat het de vraag zal
zijn of men voor dit doel enige miljoe
nen kan investeren.
Wind en buien
(Van onze weerkundige medewerker)
Tot windkracht tien nam de wind gis
teren boven de Noordzee foe en ook
hoven land stond ren koude en harde
zuidoostenwind. Eerst toen in dr middag
een regenfront was gepasseerd, steeg
dr temperatuur van 4 tot bijna H graden.
Het blijft nog onbestendig, want dr
weliswaar m betekenis afnemende storiw
depressie boren Engeland, komt nog tets
dichterbij en zal morgen ongeveer drie
honderd kilometer ten wrsten van
IJmuiden liggen. Hierdoor blij/t de wind
nop krachtig tot hard en voert onsta
biele lucht aan. waarin enkele buien
voorkomen, waarvan sommige met hagel
en onweer. Er zijn echter nok opklarin
gen ie verwachten:odat het komende
weekeinde een juist voorbeeld geeft van
onbestendig herfstweer De temperatuur
wordt geleidelijk ets lager.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
ZON EN MAAN
Zondag 15 nov.: zon op 7.58, onder 16.50.
maan op 17.21, onder 7 39; maaDdag 16
nov.: zon op 8.00: onder 16.50: maan op
17.56, onder 8.38; 15 nov. Volle Maan
Ëe.'de
De B.!t
rwentc-
Eindh
Zd -LiroU"
Bordenu
Crcnobie
Nice
Berlin
Frankfort
Münchcn
ZUrieh
Cenéve
2 iaar gratis 4-voudig verzekerd
!z f*
ijfh bew
