Over tien jaar ontstellend
aan
tekort
technici
Rapport spreiding hoger onderwijs
Op
korte termijn zijn
maatregelen nodig
Economische faculteit
1961 in Leiden?
in
Geen
voor
universiteit
Rotterdam
„Openbaar Kunstbezit met
televisie-experimenten
Nederland onthoudt
zich van stemming
AMERIKAANSE SCHEPEN
ONDER EUROPESE VLAG?
Prijzenoorlog
in de lucht
■WOENSDAG 11 NOVEMBER 19S9
(Van
redacteuren)
OVER TWEE JAAR zullen de eerste brekers van de geboortegolf op de
kusten van het hoger onderwijs aanspoelen. Terwijl minister Cals
nog altijd een wat schraal „mammoet"-wetsontwerp voor het middelbaar
voorbereidend hoger onderwijs op zijn bureau heeft liggen, terwijl
de middelbare scholen worstelen met een enorm tekort aan leraren en
een overschot aan leerlingen, hebben twee commissies nu een rapport uit
gebracht waarin zij de minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen
dringend adviseren onmiddellijk een groot aantal maatregelen te nemen
ten behoeve van het hoger onderwijs.
De commissie voor spreiding ho
ger onderwijs is door de minister
in 1957, de commissie voör sprei
ding technisch onderwijs een jaar
later ingesteld. De problemen en
conclusies raakten elkaar zozeer
dat de commissies besloten hebben
om een gezamenlijk rapport uit te
bréngen dat 67 pagina's met ruim
25000 woorden en talloze uitvoerige
bijlagen omvat.
De commissies hadden steun van sub
commissies van de commissie voor statis
tiek van het Interuniversitair Contact
orgaan, van het C.B.S., het Centraal Plan
bureau en de Rijksdienst voor het Na
tionale Plan en van primaire en secun
daire werkgroepen van het „Interfacul
tair Overleg", dat voor dit doel was ge
organiseerd door het Interuniversitair
Contactorgaan, Het rapport dat even
grondig als lijvig is, werd op 6 oktober
aan de minister aangeboden en is van
daag aan de pers vrijgegeven.
Achtergronden
De commissies hebben in de eerste
plaats aandacht geschonken aan de ge
boortegolf. Onmiddellijk na het einde van
de laatste wereldoorlog werden een groot
aantal uitgestelde huwelijken geslo
ten. Het gevolg was dat het. aantal kin
deren vooral in de jaren 1946 en 1947 over
weldigend groot was. Over enkele jaren
zal deze uitzonderlijk grote generatie de
middelbare scholen hebben doorlopen en
een plaats zoeken op de collegebanken
Deze geboortegolf en de snel groeiende
belangstelling voor het onderwijs aan de
voorbereidend hogere en middelbare
scholen hebben tot gevolg dat in 1970 on
geveer twee maal zoveel jonge mensen
niversitair onderwijs zullen volgen
Is nu.
Maar ook de groeiende welvaart van
a de oorlog stelt zijn eisen. Niet alleen
worden er veel studenten verwacht, er
rallen er ook veel moeten komen. Het
streven naar verhoging van de welstand
dwingt tot vergroting van de produktie
(n tot verhoging van de prestatie per in
dividu. Dit en de eisen voor een korte
arbeidsduur nopen tot toepassing van
steeds gecompliceerder en verfijnder tech
nische apparatuur.
Industrialisatie
Sterker dan ooit in onze geschiedenis
jn we daarom genoopt tot intensivering
an de industriële produktie. Wij zullen
loeten kunnen concurreren met andere
landen en zullen dus moeten gaan indus
trialiseren. Hiervoor is één groeiend aan
tal academici nodig.
Dé zaak zou eenvoudig liggen als dé
geboortegolf ons het juiste aantal studen
ten zou kunnen opleveren, maar zo een
voudig ligt de zaak niet omdat de op
voering van ons welvaartspeil, volgens de
commissie, voornamelijk natuurweten
schappelijk en technisch personeel zal
Verschuiving
De commissies hebben éen uitvoerige
studie gemaakt van het aanbod en dé be
hoefte aan academici en zijn tot dé ont
dekking gekomen dat wij nu wel kampen
met een groot tekort aan academici die
onderwijs kunnen geven op middelbare
scholen en die dus de faculteit van
teren en wijsbegeerte of de zogenaamde
a-wetenschappen hebben gestudeerd,
maar dat wij in 1980 voorgJ inet eed te
kort aan technici en mensen die de b-wé-
tenschappen hebben bestudeerd zullen
kampen.
Mocht de studiekeuze ongewijzigd
blijven dan zullen we in 1980 met een
overschot van 175 procent zitten van
hen die Frans hebben gestudeerd, en
als we het totaal van de faculteit van
letteren en wijsbegeerte zullen nemen
zal het overschot 103 procent bedra
gen.
Bij andere faculteiten zullen we echter
met geweldige tekorten moeten werken.
Zo wordt een tekort van 43 procent aan
tandartsen verwacht, van 27 procent aan
Ingenieurs elektrotechniek, van 31 procent
aan fysici en als we het totaal vai
technische wetenschappen nemen ee
kort van 13 procent. Ook op het terrein
HET HOGER ONDERW'JS NU EN IN 1980
van maatschappijwetenschappen (zoals
rechtsgeleerdheid en economie zullen we
met tekorten rekening moeten houden.
De conclusie van de commissies is dan
ook dat het geboden is om in de toekomst
een groter percentage studenten aan te
trekken voor de b-wetenschappen dan nu
het geval is. Het zal moéten toenemen
van 54 tot 62 procent.
Het rapport gaat er niet
mogelijk is. Jonge mensen
i of dit
Verhoging
Wel la de commissie van mening dat
zelfs een verschuiving alleen niet vol
doende zal zijn. Wil Nederland in de toe
komst kunnen heschikken over het nood
zakelijk aantal academici dan zal er zeker
een verhoging van het potentieel nodig
WAARDERING VOOR BACCALAUREAAT
(Van een onzer redacteuren)
Terwijl de voorgestelde universiteit
in Overijssel en de IJmond-T.H.
moeten helpen het tekort aan tech
nische academici snel in te lopen,
krijgt de Rijksuniversiteit van Leiden
de taak om in de sector van de maat
schappelijke wetenschappen te hulp
te komen. De commissie voor de
spreiding van het onderwijs raadt de
minister aan de universiteit van Lei-
Overijssel
Dotterdam krijgt voorlopig geen uni
versiteit, hoewel deze stad het
inwonertal van een miljoen nadert en
ir als gevolg van de ontwikkeling
an de Europoort, het Botlekgebied
n het Deltagebied grote bevolkings
concentraties komen ten zuiden, zuid
oosten en zuidwesten van de stad. De
commissies voor spreiding van hoger
teclinisch hoger onderwijs zijn
mening dat in het kader van de
lunctieverdeling van de randstad
Holland op Rotterdam het accent
moet blijven liggen van wereldhaven,
lerwijl andere steden op betrekkelijk
geringe afstand in universitair en
technisch hoger onderwijs voorzien.
Een schrale troost blijft dat Neder-
md na 1970 waarschijnlijk nog zal moe-
m overgaan tot de stichting van eer-
vierde technische hogeschool. Rotterdam
«1 dan opnieuw kunnen mededingen,
omdat de commissie het nog prematuur
om reeds thans een plaats aan
If wijzen voor dit centrum van de be
oefening van technische wetenschappen
Bovendien hebben zowel een lid van
nmissie spreiding hoger onderwijs
_n de commissie spreiding techniscn
^oger onderwijs het pleit gevoerd vooi
Botterdam.
Volgens voorzichtig opgestelde bere
keningen zou de Rotterdamse universi
kit kunnen uitgroeien tot maximaal
UOO a 8000 leerlingen inclusief 2500 to*
•W studenten aan de economische ho-
(tschool. Dit aantal is aanzienlijk hoger
ó»n de verwachtingen voor de IJmond-
J-h. (2100) en voor de universiteit in
Overijssel (3400).
neerderheid van de commissie was
«venwel van mening dat een nieuwe in
stelling uit het oogpunt van de sprei-
fcag in het westen van het land ni®'
««treffend zou werken. Ben groot aan-
I»1 studenten zou worden onttrokken
ün Leiden (2500 op de 8300) terwijl de
ffmeentelijke universiteit van Amster
dam, die het meest verlichting nodig
heeft, daardoor slechts 600 a 700 studen-
t»n op een tottaai van 11.000 zou verlie-
«n. De commissie heeft een uitvoerig®
Rudie gemaakt van de invloed die be
paalde studierichtingen in Rotterdam op
■"et totaal van het aantal studenten zou
Aebben. Men meende echter dat wat
betreft letteren en wijsbegeerte en de
faculteit der medicijnen de vier in de
en IJmond favoriet
randstad Ho-lland aan-wezige universitei
ten voldoende zijn
De oprichting van een technische fa
culteit of hogeschool in Rotterdam zou
vrijwel uitsluitend leiden tot een over
hevelen van studenten van Delft, maar
geen nieuwe studenten aantrekken die
anders misschien ook geen hogere oplei
ding zouden hebben gevolgd. I)c commis
sie was van mening dat 't zo noodzakelijk
is dr.t nieuw potentieel wordt aange
trokken, dat zij geen genoegen meende
te moeten nemen met een alleen maar
verlichten van ruimteproblemen van
Delft.
Van beide commissies hebben een lid
gepleit om toch wel over te gaan tot
vestiging in Rotterdam. Zij brachten
naar voren dat het oosten van het land
een kleine instelling van brede allure
zich niet kan venoorloven. Wel zou in
de aanloopperiode een groot aantal
nieuwe studenten worden aangetrokken
maar er zal spoedig een „verzadigings-
toestand" intreden, zodat het aantal
afgestudeerden op de duur gering is.
In dit veroand heeft een ander lid uit
gesproken dat als een beperktheid van
middelen tot een keuze noopt bij de be
paling van de plaats het belang van een
bestaande, zich krachtig ontwikkelende
gemeenschap all Rotterdam de voorrang
moet hebben boven het belang van een
stad of streek buiten het westen van
het land, waarvan de ontwikkelingskan
sen nog onzeker zijn.
Ook is er door een van de leden op
gewezen dat in een plaats als Deventei
het noodzakelijke academische klimaai
ontbreekt. Dit impliceert dat docenten
en leden van de wetenschappelijke sta
ven aanzienlijke persoonlijke offers zou
den moeten brengen. Dit houdt in dat
het veel moeilijker zal zijn otn in het
oosten van het land hoogleraren aan te
trekken dan in Rotterdam.
Het advies van de meerderheid van de
commissie blijft echter om niet In Rot
terdam, maar in Overijasel en de IJmond
over te gaan tot de oprichting van In-
instellingen van hoger onderwijs en
voorlopig zal Roterdam genoegen moe
ten blijven nemen met de economische
hogeschool die er een juridische faculteit
hij zal krijgen en een opleiding in de
sociologie, met de rijksbelaatingacade-
mle en de stichting klinisch hoger on
derwijs.
den uit te breiden met een economi
sche faculteit en een baccalaureaats
opleiding.
Het Leidse initiatief voor de instel
ling van een centrale interfaculteit van
een algemeen vormende baccalaureaat..-
studie heeft de waardering van de com
missie. Dit is een studie van eenvoudi
ger opzet en kortere duur om een deei
van het beschikbare intellectuele poten
tieel op efficiënter wijze tet gebruiken.
Deze studie zou geschikt zijn voo-
studenten die minder geschikt zijn voor
een volledige universitaire studie ge
richt op het zelfstandig verrichten van
wetenschappelijke arbeid. Bovendien zou
deze studie kunnen dienen voor de vor
ming van een type academicus dat te
gemoet komt aan de behoefte van over
heid en bedrijfsleven van personen, die
een assisterende taak k\
len, aldus de commissie.
Reeds in 1957 heeft de Leidse univer
siteit een voorstel ingediend om ook een
economische faculteit te stichten, omda'
deze wetenschap op betere wijze behoor
de vertegenwoordigd te zijn dan als een
bijvak van de juridische studie.
De commissie heeft nu in haar rap
port uitgesproken dat de economie als
zelfstandige studierichting aan een m
derne universiteit niet mag ontbrekei
Op een van haar leden na die het niet
noodzakelijk acht. stelt de
dan ook voor dat reeds in 1961
de hacalaureaatsstudie als de studie in
de economie opgesteld zal worden.
Wk:
Prinses Irene bracht gisteren
een bezoek aan de Marcuskerk
In Utrecht. Rechts van haar ds.
H. van Schothorst, predikant
pan de kerk en links de uit be
ton gegoten doopvont met de
basreliëfversieringen van Pieter
d'Hont.
zijn; dan zal het percentage van hen die
gaan studeren moeten stijgen
De commissies hebben in twee verschil
lende richtingen gestudeerd om hiervoor
?n oplossing te vinden.
Een uitvoerige studie is gemaakt van
de studieduur en de verbetering van de
studieresultaten. De studietijd die de
meeste studenten nodig hebben voor het
doctoraal examen voor arts, tandarts,
diergeneeskunde, apotheker of ingenieur
is te lang. Op dit punt worden er echter
geen conclusies gegeven omdat de
lies van mening zijn dat een complex
factoren die grondige bestudering
dienen de oorzaak is.
Ook is aandacht geschonken aan de
betering van het studierendement door de
invoering van een propedeutisch proef-
laar. Dit proefjaar wordt met Instemming
besproken, maar de praktische conclusies
in de richting van de ondcrwijsvernieu-
wing blijven op dit punt vaag.
Tevens Is gedacht aan nieuwe korte
universitaire studies, het zogenaamde bac
calaureaat. De Rijksuniversiteit van Lei
den ziet in deze richting mogelijkheden.
Ie instemming hebben van de
dat zij in hun advies aan de
araden tot deze vorm van op
leiding over te gaan. Tevens raadt de
spreiding technisch onderwij:
n Eindhoven een proef te nemer
technisch baccalaureaat.
Stimuleren
Toch verwachten de commissies mei
dat de invoering van deze nieuwe studie
richtingen belangrijke gevolgen zal heb
ben voor het totale aantal studenten
Daarom zijn zij het ook gaan zoeken in
de richting van regionale studies
Op het ogenblik leveren de forensenge
meenten het hoogste percentage sti
ten, de agrarische gemeenten verr
het laagste. Door stimulering zou
de grootste winst te boeken zijn
Het blijkt dat de Nederlandse un
gi ter ten en hogescholen met uitzondering
van de Landbouwhogeschool in Wage-
ningen en de Vrije Universiteit
stenk een regionale taak vervulden. In
de Randstad-Holland zijn zes van d<
elf Nederlandse universiteiten en hoge
scholen gevestigd, waaronder drie var
de vier openbare universiteiten.
In de afgelopen maanden hebben eer
groot aantal steden een gooi gedaan
naar een nieuwe instelling voor hoger
onderwijs. Rotterdam, Zwolle, Deven
ter. Arnhem en Maastricht, maar ook
Friesland en Twente kwamen met rap-
Volgena de commissie hebben de drie
noordelijke provincies In Groningen een
universiteit die gemakkelijk tot het dub
bele van haar huidige omvang kan uit
groeien. De Invoering van toegepast
wetenschappelijke studierichtingen in de
faculteit der wis- en natuurkunde opent
voor de universiteit nieuwe perspectie
ven. Een universiteit in Friesland zou,
meent men. dan ook alleen maar stu
denten onttrekken aan Groningen.
voorgoed. Bij het eerste
kuchje een lepel Abdijsiroop
(Akker-Siroop). De 23
genezende bestanddelen voor
komen een hoop narigheid.
ABDIJSIROOP
De ruimtelijk*! problemen in het weelen
van het land en de aanwezige concentra
te in dat gebied van instellingen van ho
ger onderwijs, die met uitzondering van
Amsterdam nog zeer sterk kunnen uit
groeien. plod ten teigen de vesttg-.rvg van
□nieuwe instelling. Wel is de oom-
mise-.e voor spreiding technisch hoger
onderwijs van mening dat in de kop van
NoordhoMamd nog een groot ongebruikt
potentieel is. Ben technische hogeschool
n de IJmond, maar bcldst niet in of bij
Amsterdam zou zowel d-o Gemeentelijke
Universiteit als Delft verlichting bieden
en nieuwe studenten aantrekken Dat Is
dan ook ric reden dat gepleit wordt voor
eatiging van de derde TH. in de
IJ-mond. Waar precies geeft de commls-
--en Groningen en Nijmegen Ie geen
rsibeit Jydst in het oosten van one
meent de' commissie dat de belang-
stelilrioig voor de universitaire studiie nog
■terk gestimuleerd kan worden. Na een
uitvoerige ntudie van de situatie advt-
en do beide commissice dan ook om
Overijssel een nieuwe universiteit op
richten met een technische faculteit
>r de studie in de werktuigbouwkun
de elektrotechniek en de scheikun
dige technologie, met faculteiten voor de
reohtsgeleendheid en de economische we
tenschappen en studiemogelijkheden voor
lologie en met een prekandidatenop-
I ei ding voor wiskunde, natuurkunde,
scheikunde met de mogelijkheid van uit
groei tot volledige opleidingen.
meerderheid van de commissie stelt
om de instelling In Deventer Ie
vestigen, maar ccn kleinere minderheid
heeft het landgoed Drienrrlo op hel oog
dat gelegen is tussen Enschede en Hen-
Uitbreiding
Tevens hebben de commissi es uitvoerig
bestudeerd hoe de bestaande univenaulei-
ben en schoten uitgebreid kunnen worden
en hoever die uitbreid-lng zal moeten
gaan. Volgens de commissies zal de op-
vanging van de verwachte toename van
het aantal studenten noch uit onderwlja-
kundtg noch uit bestuurlijk oogpunt be
nwaren behoeven op te leveren, mits tij
dig de noodzakelijke materiële en per
sonele voorzieningen worden getroffen.
Toch zal er een sterke matiging
van de uitzonderlijke groei van be
paalde instellingen zoals de Gemeen
telijke Universiteit van Amsterdam
en de Rijksuniversiteit van Utrecht
noodzakelijk zijn.
De opleidingscapaciteit van de geza
menlijke faculteiten der letteren en wijs-
bogeerte wordt voldoende geacht, het
zelfde geldt voor de totaio opleidings
capaciteit der maatschappijwetenschap
pen. Daarom wordt er alleen op aange
drongen dat de beide economische hoge
scholen van Rotterdam en Tilburg uitge
breid zullen worden met een juridische
faculteit. Maar deze uitbreiding dient ge
leidelijk te geschieden en zich in eerste
aanleg te beperken tot datgene wat ge
wenst is om de studie der belastingwe-
tenechappen mogelijk te maken.
De landelijke capaciteit van de me
dische opleidingen wordt begrend door
het co-assislenlsplaatsen voor het kli
nische deel van de studie en dat Is weer
afhankelijk van het aantal beschikbare
bedden en patiënten. Hier lijkt uitbrei
ding niet noodzakelijk. Wel echter aal
de studie van de tandheelkunde uitge
breid moeten worden. Utrecht en Gronin
gen zullen niet voldoende zijn. Deze uit
breiding wordt mogelijk geacht aan de
r.-k. universiteit te Nijmegen.
De totale opleidingscapaciteit van de
bestaande faculteiten der wis- en natuur-
Na DRIE JAARGANGEN „Openbaar Kunstbezit", waarbij reproduc
ties van werken van beeldende kunst uit Nederlandse musea via de
radio zijn besproken, wil de stichting zich nu ook verstaan met de tele
visie. De bekende radio-cursus gaat gewoon door: op 18 januari 1900 be
gint de vierde jaargang. Maar tevens zullen in het komende jaar enkele
televisie-experimenten worden gehouden. De vorm hiervan is nog niet
bekend.
De bekende activiteit van de Stichting Het bedrag, dat In het afgelopen Jaar
„Openbaar Kunstbezit", waarbij weke- uit overschotten van de ahonnementa-
lijks een reproduktie wordt besproken zelden beschikbaar kwam. stelt de
welke de leden al in hun bezit hebben stichting weer In staat 175 werken van
en waarvan zij de gesproken tekst later kunstenaars aan te kopen en te verloten
ontvangen, kan niet zonder meer door onder de leden, die zich vdór 21 novem-
de televisie worden overgenomen, nok lier a.s, op de jaargang I960 abonneren,
al omdat de kleuren van schilderijen- Fr Is ditmaal een honfdpr||s (ngrsteld:
reproducties daarbij verloren gaan. de winnaar mag een portret van zlrhzelf
Daarom zoekt het stichtingsbestuur in nf Iemand anders luien schilderen,
overleg met de NTS naar een andere, beeldhouwen, tekenen nf etsen door een
bevredigende vorm. Nederlandse kunstenaar, te kiezen uit
een lijst welke het bestuur van de stleh-
"«•Jv 'n
dat deze experimenten zullen leiden
tot regelmatige televisie-uitzendingen
in latere ji
Gebleken Is. dat ongeveer R2 pet van
de huidige 90.000 leden van de stichting,
die dus de radlneursiis volgen, geen
televisietoestel bezit. Vla de televisie
denkt men dus een geheel andere groep
van de bevolking „op voor leder be
vattelijke wijze kunstzinnig te vormen",
zoals de doelstelling van „Openhaar
Kunstbezit" luidt.
Wie als lid een nieuw lid werft, mag
voorts nog kiezen uit twee kunsttooek-
jes „Rembrandt" door dr. A B. do
Vries en „Schouwend oog" (over mo
derne kunst) door W. Jos de Oniljter
geschreven.
Mr. Y, Scholten, staatssecretaris van
onderwijs, kunsten en wetenschappen,
zal op maandag 16 november, 's avonds
om fi.50 uur over de zender Hilversum
II de nieuwe jaargang van Openbaar
Kunstbezit inleiden,
j., o1irh. Onder de werken, welke In 1900 wnr-
Un?rn ™tïwï. torn*™. .UI. 10 v„„ bult«Un«H
viteit op de scholen. Voor het onder- meesters opgenomen, om. van Corot,
wiis worden dia's van de reeds verschc- Degas, Chagal, Bracque en Kokoschka.
nen jaargangen beschikbaar gesteld, ook In ,elde de stjrHting
zullen de scholen de teksten ontvangen ab7""ef8- H" mlnd" dan ïn
en de wissellijsten kunnen aanschaffen, maar in 1900 h °"P,e f?e." w*
De 40 dia's van elke Jaargang kosten ben- Er zUn al 404)00 inschrijvingen bin-
voor de scholen 30. nen*
De stichting heeft daarbij echter de
medewerking van de leerkrachten
nodig.
leunde kan redelijk worden uitgebreid.
AIMoen beslaat er de vrees dat er
geen ruimte genoeg zal zijn voor
de studie von scheikunde. De commis
sie spreiding technisch hoger onderwijs
acht de oprichting van twee instellingen
noodzakelijk. De oprichting van een vijf
de technische faculteit of hogeschool zal
wellicht na 1970 noodzakelijk zijn. Deze
t*woc nieuwe instellingen zullen dus vol
gens de commissie in Overijssel en dc
IJmond moeten komen.
De commissies dringen aan om op zeer
korte termijn deze adviezen In daad
werkelijke plannen om te zetbcn en ze uit
te voeren. Op de persconferentie die In
Den Haag werd gehouden, zen de voor
zitter van de commissie spreidtng hoger
onderwijs dr. A. J. Piekaar dat Neder
land zal moeten vechten om het noodza
kelijk aantal aeadwmci op de college
banken te krijgen, omdat de toekomst
van ons volk op het spel staat.
Allen
al aan Invesleriiii
van de commissie;
gulden, terwjjl per
de
minstens 412
a gul
150 miljoen gulden geïnvester
zal 1 'rn worden in de komende jaren
wil' op tjjd klaar z|jn.
Hei woord is nu aan minister Cals en
aan de Staten-Generaal. De enmmlsslcs
hopen dat de beide Kamers zich nog dit
jaar over de plannen zullen kunnen
uitspreken.
Natuurlijke glans voor Uw haar
- natuurlijk
haarcrème
Zuiden
In het midden heeft Noord braband
bwee hogescholen (Tilburg en Eindhoven)
terwijl de universiteit van Nijmegen op
de grens ligt Inderdaad ontbreekt in
Zuid-Limburg een dergelijke instelling
maar deze zou door de afgezonderde
ligging en door het beperkte studenten-
po te uk eel niet levenskrachtig zijn
Wol heeft de commissce nog gedacht
aan een prekanddda.tenopleiding voor
wiskunde, natuurkunde en scheikunde.
Na het kandidaatsexamen zouden deze
studenten dan alsnog naar een andere
hogeschool of universiteit kunnen gaan.
Maar een dergelijke opleiding zou alleen
mogelijk zijn in filasalverhouding mot
de r.-«k. universiteit van Nijmegen. Maar
zowel in Eindhoven als Nijmegen staan
deze sbudiw nog maar in de kinderschoe
nen en ontbreokrt voorlopig de mogelijk
heid om sla pater of mater op ta treden.
Resolutie apartheidspolitiek
DE SPECIALE politieke commissie van de Algemene Vergadering der
Verenigde Naties heeft voor de achtste keer haar bezorgdheid tot
uiting gebracht over de Zuidafrikaanse apartheidspolitiek. De uitslag van
de stemming over een desbetreffende resolutie, was 67 stemmen voor, 3
tegen en 7 onthoudingen. Tot de landen die zich van stemming onthielden,
behoort ook Nederland.
Naar aanleiding hiervan heeft het mi
nisterie van buitenlandse zaken in Den
Haag gisteravond een communiqué uit
gegeven, waarin wordt gezegd dat de
Nederlandse regering van lening is, dat
de apartheidspolitiek van Zuid-Afrika
onverenigbaar is met het rechtsgevoel m
alle drie landen die in het Koninkrijk
zijn verenigd. Zij heeft zich echter van
stemming over de resolutie onthouden,
omdat zij twijfel koestert over de vraag
of de Verenigde Naties het recht heb
ben zich met het interne beleid der re
gering van de Unie van Zuid-Afrika in
Haar twijfel betreft met name de
vraag van de toepasselijkheid van twee
de goedkope vlaggi
Honduras en Liberia, hebben gisteren
in een memorandum te kennen gegeven
dat zij gedwongen zullen zijn hun sche
pen in Europa te doen gegistreren, In
dien het de Amerikaanse honden van
zeelieden zou gelukken de buitenlandse
bemanningen op hun schepen te organi
een comité waarbij 18
-cheepvsartmaatschauuijen en industrt
Ie of olieondernemingen zijn aangesloten
In het memorandum, dat is aangeboden
aan de regering, wordt gezegd dat hel
vrijwel onmogelijk is om zonder sub
sidie tank- en vrachtschepen in de vaart
ie houden die met Amerikaanse zeelie
den zijn bemand, wegens de scherpe in
ternationale concurrentie. De lonen van
dp Amerikaanse zeelieden zijn aedort
1946 met 350 procent gestegen en hier
mede is een niveau bereikt dat meer
dan dnerns»! zo hoog i* ali het inko
men van Europese zeelieden.
artikelen van het handvest, waarvan het
ene. artikel 2 lid 7, de Verenigde Natiea
verbiedt zich te mengen in dc Interne
aangelegenheden van een lid-staat, tor-
wijl het apdere zekere verplichtingen
aan de leden oplegt op het gebied van
de rechten van de mens.
Volgens het communique wijzen de
tekst en de plaats ln het handvest van
het eerstgenoemde artikel cn de geschic-
nis van de totstandkoming van beide
artikelen er op, dat ook het artikel over
de verplichtingen op het gebied van dc
rechten van de mens valt onder het ver
bod van inmenging in de binnenlandse
aangelegenheden.
De Nederlandse regering erkent, aldus
het communiqué, dat er behalve een in
het handvest vermelde uitzondering op
het verbod van inmenging, nog twee uit
zonderingen bestaan, te weten de geval
len waarin de twistvraag beheerst wordt
door verdragen of andere regelt v
internationaal recht en de gevallen
waarin de schending van het artikel
over de mensenrechten van zodanige
aard en omvang ia dat humanitaire in
terventie geboden is.
liet communiqué eindigt aldus: „De
Nederlandse regering Is er niet van
overtuigd, dat onder de huidige om
standigheden zulk een interventie In net
Zuidafrikaanse binnenlandse beleid toe
laatbaar la".
MO. aTAATHl.-ianorDKt'NDK EN
STATISTIEK
UTRBCHT. 9 november GeMsaad voor
M O Staathuishoudkunde et
B Tb Brdcjaar Amsterdam
Inrichting A Dlepatraten.
van Dtfken, Leidarttendam
v «na
rond
9 Vanavond heb ik echt eena tijd
om naar de radio te luisterenl
Dat is prachtig. En wat wil je
horen? Goede muziek? Een hoorspel?
Dat hangt ervan af. wat er is!
Nou. de NCRV geeft om 8.15 uur
een concert door het omroeporkest on
der leiding van Carl Caraguly, met wer
ken van Grieg cn Borodjien cn wat je
niet elke dag hoort, het saxofoonconcert
van Tomasl, Marcel Perrin is solist.
En is er geen orgelconcert?
Nee, maar 9.30 uur, nadat dr. J.
Blauw tien minuten over de zonding
heeft gesproken, begeleidt Piet van Eg-
mond aan het orgel de zanger Michael
O'Duffy. En voor de gezelligheid zingt
om 1010 UUr het meisjeskoor Sweet
Sixteen.
De VARA geeft zeker een hoor
spel?
Ja, om 835 uur: „De visser in het
net" van Carl Pieter Carls en denk
het duurt tot tien uur.
vanavond
Na het NTS-journaal is er een ge
varieerd KRO-prpgramma. Om 8.20 uur
begint de toneel- en filmrubriek, om
8 50 uur de laatste reportage „Over
paarden en ruiters" en om 915 uur
„Spotlicht" op het Nederlandse lied, de
damesbladen en de Miss-verklezingen.
De epiloog wordt gesproken door aal-
P. C. Groenendijk.
Programma voor morgen
DONDERDAG 12 NOVEMBER 1959
Hilversum I. 402 m. 746 kc/s, KKO 7 W
Nws 7 15 Gram 7 30 V d Jeugd 7 40 Gr.m
7 45 Morgengebed en overweging 8 00 Nw:
8 18 Gram R 50 V i
Gewijde
10 O3 Gr
.0 00 Gram 10 30 Mor-
KRO: 11 00 V cl zieken 1145
muz 12 00 Middagklok-noodklok
14 00 Grs
Hoi
Lichte mui on zang NCRV:
i .4 30 Avondrust, hoorspel ld 00
gaarse concertante muz ;5 30. Vocaal
rtet \t> 00 Vetlicnnlngen In de Btjbel
16 20 Cello en piano 50 Gram -7.00 V d
Jeugd !7 30 Gram 17 40 Beumber 17 46
Orgelspel
16 16 Sportrubrlric 16 30 Aceordeonmuz
18.50 Soolnal pentpceiief 19,00 Nw» en
weerber 19 10 Op de man nf. praatje 10 15
Radiokrar
19 50
Pol praatje 20 00 Gevat progr 22 00 Pe
riodieken parade 22 10 Koorzang jfl 30 N
22 40 ZaalsportuitM 27 48 Avondovrrd*
king 23 00 Orgelconc 33 30 Gram 20 8!
Uil vi
AVRO
10 Gym 7 20 Gram VPRO
Dagtekening AVRO: 8 00 Nw» 8 18 Gram
9 00 Gvm 9:0 De groenteman 9 18 Gram
WO Morgenwijding 10 no Gram VARA:
10 30 Rap Congren PvdA AVRO:
11 45 Kookpraatjo
■Pi Mil It
ibouwimoded '.0 33 Llch-
uz 10 90 Uit het bedrUWeven, lezing
Nws 13 '.5 Mcdedo of gram 13 20 Mc-
12 30 Land.
13 0
tet vijf 10 00 Gram IA IS V d Jeugd 17.45
G 'l 8*00
Jeugd
SUtUtlek: C
Vws 18 15 Dansmuz 18 30 V d
46 Sportpraatje 18 26 Geaproken
V d kleuters :0.OS Gevar progr
20 05 Radio Philharm oric en
Progr over Pcni en Uruguay
var progr 22 00 FlulL bdbo en
30 Nw en betirwbcr van New
40 Journ X 99 Sportaet 23.05
De Argentijnse luchtvaartautoriteiten
hebben de luchtvsartmaattthappijrn die
terblndingen onderhonden tussen Zuid
Amerika en Europa, gewaarschuwd, dat
ongeoorloofde kortingen op de passagc-
blljctten niet meer zullen worden toe
gelaten.
Dit kan een einde maken aan d« prij
zenoorlor. De negen lucht vaartma.il
schappijen, die deze dienaten exploite
ren hetihen kortingen toegestaan van 40
som* 50 procent op de gangbare tarlc-
