CHRISTELIJK
Hervormde Kerk wijst
voetbaltoto af
Gods genade antwoord
onze hulneloosheid
op
Vooral voor de jeugd
ernstig en noodlottig
D
Nog minstens een eeuw
wel vaartsstij ging
De gevaren
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Beweging rnag niet
tot rust komen
v°.
iteiflten
Discussie over de
uitverkiezina
Vorige week hebben wij uit
voerig een discussie over de uit
verkiezing tussen drie Ameri
kaanse theologen weergegeven.
In dit laatste artikel komen zij
'tot een slotbeschouwing.
Dr HENRY Als de onkerke
lijke massa once discussie sou
volgen, zouden zij cr spoedig ge
noeg van krijgen, vrees ik. Ze
zou denken dat dit alles van
weinig belang is voor de daad
werkelijke problemen van onze
tijd. Wat is zo belangrijk in dit
theologische debat dat daardoor
verschillende theologische tradi
ties zijn ontstaan en er zoveel
scheldingen en strijd door zijn
ontstaan? Wat heeft deze discus
sie over de uitverkiezing de mo
derne mens. die een antwoord
zoekt op zijn geestelijke vragen
te zeggen?
DR. BROMILEY: Volgen» mij
als u denkt aan de massa'
toont dit gesprek dat de mans
hulpeloos is zonder de genade van
God en volkomen afhankelijk
is van God voor zijn heil. wie hij
ook is. door het verzoeningswerk
van Christus Dat springt er in
deze discussie uit afgezien nog
van de conclusies die wij kun
nen opstellen. Voor de meer in
tellectuele mens, die een veel
groter probleem is dan de massa,
is de noodzakelijke les om te ko
men tot een werkelijk heil en een
werkelijk kennen van God deze
totale hulpeloosheid van de mens
en de noodzakelijkheid om te ge
loven dat God souvcreln helpt van
het begin tot het einde, van het
eerste zoeken van God, van Zijn
verzoening door het plaatsver
vangend sterven van Christus tot
de directe gave van de Heilige
Geest. Natuurlijk begrijpt de
moderne mens deze terminologie
niet, maar dit Is dc boodschap
die we hem moeten brengen.
En in dit opzicht is het oude
armlnianlsme niet zo ver van
de waarheid af als het de taak
zou verstaan om deze kant van
de boodschap werkelijk voor dc
mensen verstaanbaar te maken
Onze gehele moderne wereld, zo
wel de massa-mensen als de In
tellectuelen hebben deze bood
schap nodig.
DR. WILEY: Ik ben het er he
lemaal mee eens dat de mens in
zichzelf hulpeloos is en niet ge
red kan worden dan door de ge
nade van God van begin tot ein
de. Als hlj[ in Christus gelooft is
dit geloof geen substituut voor ge
rechtigheid! Alle verdiensten mo
gen slechts aan Christus worden
toegekend Zij die In Christus
worden gezet zijn de uitverkore
nen in Christus. En wat de rest
aangaat gaan wil terug tot in
de natuur van God en spreken we
over een heleboel dingen, waarin
we eigenlijk slechts verschillen
In terminologie Maar zo lang we
geloven dat de mens verdorven
is kan de mens alleen maar door
de genade van God worden be-
ons tot Christus
door genade verheerlijkt v.„.
den.
DR NICOLE: Ik ben het met de
anderen helemaal eens dat we de
nadruk moeten leggen op de hul
peloosheid van de mens. En die
boodschap, die we niet graag ho
ren, wordt zeker begrepen. Het
is ook belangrijk dat we de na
druk leggen op het plan van God
in het genadewerk en daar zijn
we het ook allemaal over eens. Of
deze discussie belangrijk is* Ik
geloof dat deze vragen velen bezig
houden. Als je de uitverkiezing
maar noemt, ontataat er ln iede
re groep een discussie. Daarvoor
behoef jc nog niet eens te mid
den van de intellectuelen te verke
ren. Deze vragen komen op in de
filoaofie en bij andere godadiens-
ten de mohammedanen worste
len bijna evenzeer met dit pro
bleem als wij christenen. Ik heb
helemaal niet het gevoel, als ik
over deze dingen praat, dat ik dan
de belangrijke vraagstukken van
deze tijd laat liggen. Ik geloof dat
deze dingen belangrijk zijn.
tuurlijk moeten we dit mei eer
bied doen. We kunnen niet zomaar
nieuwsgierig in de geheimen van
God gaan delven. Maar tegelijker
tijd wordt deze discussie gerecht
vaardigd en zelfs noodzakelijk ge
maakt door de toestand van ons
geloof en werpt zij een groot aan
tal echte vragen op die van be
lang zijn voor de manier waarop
en de vorm, waarin wij de bood
schap van Christus brengen.
DR. HENRY: Kunnen we zeggen
waarom de moderne weer aan
dacht is gaan schenken aan de uit
verkiezing In de filosofie van van
daag die toch een bepaald fatalis
tische bestemming aan de mens
geven? Het communisme bijvoor
beeld stelt ook dat wij uitverko
ren" zijn tot een bepaalde toe
komst. Helpt deze gedachte tn de
hedendaagse filosofie de mens
werkelijk om in tegenstelling daar
mede in het evangelie van Chris
tus hoewel het ons veroordeelt
een lichtstraal van hoop te ont
dekken die de wanhoopsfllosofieën
van vandaag missen?
Dr. Bromile>Misschien kan
het interesse van de mens er voor
wakker worden geroepen, maar
ik geloof dat de christelijke theo
loog scherpmoet differentiëren
tussen het Evangelie van genade
en het determinisme van het ma
terialistische of wetenschappelijke
soort Ik geloof dat het een fata
le vergissing is om daarvan ge
bruik te gaan maken, zoals som
migen hebben gedaan, om de
christelijke leer te verdedigen of
te probaren een brug in die rich
ting te vinden. Precies zoals er
eens een fatale tendens was, of
tenmlns'z de lutheranen meenden
die te zien er ook sommige ge
reformeerden. om een beroep te
doen op de Islam. Veel lutheranen
in de zeventiende eeuw dachten
dat de calvinisten geheime mo
hammedanen waren wat na
tuurlijk ver bezijden de waarheid
was. Maar wel zijn sommigen te
recht gekomen bij het deisme.
Ik geloof da' wij de verleiding
moeten weerstaan om dit soort
determinisme te gaan gebruiken
als een brug naar het geloof. Aan
de andere kmt is er geen twij
fel aan dat zij bezig zijn met de
ze vragen zodat wij kunnen
woorden met het J
de bestemming van c
een christelijke zetting.
s dogma
!t rj'
E Nederlandse Hervormde kerk acht de voetbaltoto een kwaad
en wijst deze daarom af. De kerk verwerpt deze toto met het
oog op de positieve waarden die op andere wijze moeten wor
den gediend.
Vooral voor de talrijke nog minderjarige jeugd van 18 tot en met
21 jaar moet de wekelijks herhaalde verlokking met prijzen tot
50,000,ernstig en noodlottig worden geacht.
TOT deze krachtige veroordeling van de voetbaltoto is de her
vormde raad voor de zaken van kerk en samenleving gekomen in
zijn rapport over het vraagstuk van de voetbalpool. Het rapport, dat
is opgesteld, nadat de generale synode van de Nederlandse hervormde
kerk zich in hoofdzaken reeds over het vraagstuk had uitgesproken,
is door het moderamen van de synode aanvaard. In al zjjn besprekin
gen over het probleem van de voetbaltoto heeft het moderamen dit
rapport als uitgangspunt gebruikt.
De conclusies van de raad voor zaken van kerk en samenleving
gaan verder en zijn meer afwijzend dan de uitspraken van de laatst
gehouden hervormde synode.
Heem dit tablet]*
tegen aambeien
om de pijn
te stillen
en om afdoned een einde te maken
aan flic hinderlijke kwaal Als U de
Hemotabkuur volgt kunnen zalf of zet
pillen achterwege blijven. De zwellingen
flinken al gauw. genezing wordt tege-
Ihkertyd bevorderd. Daarom, ook voor
V Hemotab». om van aambeien spoedig
te hei
De c
lellen.
Strandrovers. jutter» en redders. Voor
geschiedenis en geboorte van het red
dingwezen. door H. Th. de Booij. Uit
gave Bert Bakker Daamen N V Den
Haag
Zo stelt de raad duidelijk en waar-i „Kansspel
schuwt zij met klemu dat het hoge sieJc kwaad
doel van wei-begrepen maatschappe
lijk werk wordt bedreigd, wanneer
het achteloos of verwarrend wordt
behandeld als een bij-produkt
een op zichzelf reeds zo bedenkelijke
zaak als het gokken in een voetbal
toto. De Kerk is er dan ook op te
gen, dat gelden uit de toto ten goe
de komen aan het maatschappelijk
De generale synode had zich over
deze kwestie nog niet willen uitspre
ken.
ln het rapport wordt niet ingegaan
op de vraag: „Is spel (in de zin van
kans- of lotspel) en gokken goed of
kwaad tn zichzelf?"
Deze vraagstelling is theoretisch
praktisch verwerpelijk, omdat
nauwkeurige aanduiding van het pro
bleem ontbreekt. Het door de roomse
moraaltheologie ingegeven antwoord
Economische profetie in: Eindhoven
INAUGURELE oraties hebben
over het algemeen niet de be
langstelling van het grote pu
bliek. Maar de rede die prof. dr.
J. Wemelsfelder zaterdagmiddag
heeft gehouden aan de T.H. in
Eindhoven zal veler aandacht
trekken. Onder de titel: „In de
voorhof van het jaar 2000" vroeg
deze nieuwe hoogleraar in de
economie zich af of we weer een
economische crisis of een tijd van
welvaartsstijging op lange ter
mijn tegemoet gaan.
De kansen op een nieuwe crisis lij
ken niet groot, zo stelde prof. Wemels
felder. Crisis zou kunnen worden ver
wacht. indien het tempo der technische
ontwikkeling geen gelijke tred zou hou
den met dat der economische ontwikke
ling. of omgekeerd. De kans op storin
gen In deze gelijkmatige opgang lijkt
echter gering.
Arbeidsbesparende uitvindingen
soals automatisering die technologi
sche werkloosheid zouden kunnen
veroorzaken, zouden wel op nim
mer gekend grote schaal moeten
plaatsvinden, willen zij de jaarlijks
toenemende vraag naar arbeid ln
haar tegendeel doen omslaan, wat
nauwelijks te verwachten valt.
Een andere storingsmogelijkheid: die
van onvoldoende investeringen, veroor
zaakt door conjunctuurpessimisme. lijkt
onwaarschijnlijk. Allerlei
structurele veranderingen, sedert 1929
in onze maatschappij ontstaan, bevorde
ren het handhaven van de vraag naar
goederen op een hoog peil. Dit werkt
stimulerend op het investeringsbeleid
der ondernemingen.
Eenwiiie welvaart
Men zou zich op grond van het voor
gaande kunnen afvragen, of wij dan
wellicht op weg zijn naar de eeuwige
welvaart, aldus de hoogleraar. Dit
confronteert ons met het vraagstuk
tfan de economische groei op lange
termijn. Uiteraard zou deze groei ee.i
eindpunt vinden wanneer de be
vrediging van al onze behoeften is ver
zekerd en dus de schaarste opgeheven.
Van dit punt zijn wij echter nog heel
ver verwijderd.- Lang voor die tijd zou
er echter een situatie kunnen ontstaan,
waarin er geen nieuwe investerings-
moeilljkheden meer aanwezig zouden
zijn. Tot nu toe is dit punt van de ..ab
solute kapitaalsovervloedImmer ver
schoven. Het waren echter steeds vol
maakt „toevallige" omstandigheden, die
telkens weer een uitweg boden.
Wanneer dit wordt bedacht, dan wordt
het duidelijk, dat er geen enkele garan
tie bestaat, dat aan dc welvaartsgroei
t.z.t. geen eind zal komen. Niettemin I ty
kan het ons tot troost strekken, aldus
besloot prof. Wemelsfelder dat verschil
lende omstandigheden erop wijzen, dat
wij In Europa tenminste nog voor de
tijd van een eeuw een welvaartsstijging
mogen verwachten.
•oor ons geen intrin-
onvhichtbaar.
Het rapport gaat daarom in hoofd
zaak in op de zogenaamde sport- of
voetbaltoto, zoals die wordt genoemd
in het rapport van de Commissie Lote
rijwezen. Deze commissie stelt een dui
delijke toto voor tn een nieuwe ..Titel
III" van de Loterijwet, dit in afwijking
van het algemeen verbod van prijs
vragen in artikel 2.
GROTE RESERVE
en verminking van de dienstge-
dachte, een gedachte, die behoort
tot ons beste erfgoed en zjjn grond
vindt in de gedachtènwereld van
Oude en Nieuwe Testament.
Een ander probleem is dat van de
levenrichtende en -verrijkende zir
van de arbeid. t
Beide verschijnselen zijn inge
wikkeld en hebben diepe wortels.
Het is echter nauwelijks te be
twijfelen, dat een spel, dat volgens
de beste deskundigen zijn sterkste
prikkel vindt in de geldzucht, ook
hier bedervend zal werken.
3 Op het terrein van de sport.
Spel en sport moeten vooral in
de moderne tijd positief worden
gewaardeerd. Het zou volkomen
onjuist zijn dit over het hoofd te
zien en deze belangrijke verschijn
selen vooral te benaderen vanuit
het gezichtspunt van gevaar en
dreiging. Het zou aan de andere
kant struisvogelpolitiek zijn en de
positieve waarden irl spel en sport
niet ten goede komen, wanneer
men de ogen sloot voor de facto
ren, die de sport bedrpigen.
Sport zal allereerst moeten wor
den gezien onder de gezichtspun
ten van vreugde, spel en ontspan
ning en daarom vrij moeten blij
van een krampachtige, grimmige
ernst, die het totale mensenleven
gaat beheersen.
Het is niet genoeg de woorden
kijksport, beroepssport, invloed
van het publiek en de moderne
middelen van-publiciteit te noemen
"öm daarmee even zovele euvelen
aan te duiden. Daarvodr zijn deze
verschijnselen te samengesteld.
Maar onmiskenbaar schuilen hier
machten, die de sport horig dreigen
te maken en daarmee zijn vrijheid
en wezen te doen ontaarden.
De toto zal deze tendens tot ver
zakelijking en ontaarding verster
ken en moet als zodanig als een
gevaar worden gezien.
De Nederlands Hervormde Kerk
is nu van oordeel, dat tegenover dit
voorstel de grootste terughoudend
heid en reserve geboden is. Het is
haar ten enenmale onmogelijk te
begrijpen, laat staan te onderschrij
ven, dat het gereglementeerd spe-
len in sportprijsvragen uit het oog- op an(iere wijze moeten worden gt-
Kerde1re^bva"dhS' "pel he,
blijft, hier niet om een positief goed of een
De Kerk acht de houding van som- j zedelijk onverschillige zaak gaat.
migen van de meerderheid van de
commissie, als zou het maatschap
pelijk verschijnsel van het „gokken"
zedelijk onverschillig zijn, een be
langrijk en wellicht het grootste ge
vaar. Het is de wortel van allerlei an
dere gevaren en euvelen.
Immers, zo gaat het hervormde
rapport verder, hier dreigen niet al
leen waarden, normen en zeden, die
onder de prediking van het Evan
gelie gestalte hebben gekregen, te
'orden genegeerd, maar hier dreigt
ok een bloedloze neutraliteit de
maat te worden van alle dingen.
In het herderlijk sdhrijven „Ohris-
ten-zijn in de Nederlandse samenle
ving" wordt gesproken over de ban van
de neutraliteit en de onverschilligheid.
De bekritiseerde houding is hier een
uiting van.
TAE HERVORMDE KERK ziet de
volgende gevaren voor het
geestelijk welzijn van ons volk:
Het spelen in de toto wordt, zelfs
door niet-christenen, gezien als een
uiting van kinderachtige onrijpheid.
Zelfs deze milde veroordeling kan
niet verbergen, dat zulk een uiting
van onrijpheid het streven naar
geestelijke volwassenheid verzwakt
en de geestelijke zelfstandigheid en
verantwoordelijkheid ondergraaft
In alle verantwoordelijke kringen
van ons volk wordt geworsteld met
de problemen van de verzwakking
De Nederlandse Hervormde Kerk
wijst daarom de toto af, vooral met
het oog op de positieve waarden, die
GEEN BIJPRODUKT
Ove:
het profiteren van de opbrengst
van de toto door maatschappelijke in
stellingen etc., zegt het rapport ten slot
te: Wij hebben voldoende geleerd, dat
het werk op deze gebieden geen zaak
kan zijn voor goedwillende dilettanten
en dat hier plaats moet zijn voor be
kwame. goed-getrainde specialisten, die
het ..helpen" als ambacht bedrijven. De
beste specialisten zullen echter falen
en onmachtig blijven wanneer hun ar
beid niet is geworteld in een levende
belangstelling, sterk verantwoordelijk
heidsbesef. warme naastenliefde en die
pe solidariteit onder brede lagen van
ons volk. In dit verband roept, het hele
vraagstuk van de verhouding van kans
spel en maatschapoeliik werk tot ern
stige, nuchtere bezinning.
Daarom waarschuwt de Hervorm
de Kerk er met klem tegen, dat het
maatschappelijk werk geen bijpro-
dukt wordt van een op zichzelf reeds
zo bedenkelijke zaak als het gokken
voetbaltoto.
In een oratie die zaterdagmiddag in Eindhoven is gehouden
viel het woord eeuwige welvaart". Dat is het ogenblik, dat
alle behoeften van de mens te allen tijde worden bevredigd.
We schijnen eindelijk een beetje uit de wanhoopsfilosofie van
de afgelopen jaren te komen. Toen leerde men: ,.De enige hoop
die we hebben, is dat we geen hoop hebben." Het pendulum
schijnt nu weer naar de optimistische kant te zwaaien: „Het
gaat zo goed en het gaat steeds beter".
Het gevaar van deze nieuwe levensopvatting, die een weer
klank is van alles wat in veel harten leeft, is, dat we geluk
gaan berekenen in termen van stoffelijke dingen. Daarmede
zijn we precies in de lijn gekomen van wat het communisme
leert.
Christus zei: „Wat zou het een mens baten, als hij de gehele
wereld won, maar schade leed aan zijn ziel," Welvaart is de
bevrediging van de behoeften van de mens. Zaligheid is de
bevrediging van de behoeften van God. De mens wordt niet
gelukkig door de vraag: Wat word ik er beter van?", maar
door: „Wat kan ik God geven, dat Hij tot Zijn doel komt?"
Onze welvaartsfilosofie is het reinste egoïsme en daarom
drijft zij de mens naar de ondergang. Voor ons is geen „eeuwige
welvaart", maar „eeuwig geluk" weggelegd.
DUIDELIJK AFWIJZEND RAPPORT
TAUIDELIJK afwijzend heeft de Ne- zelf, de sport die ook ln dit hervorm-
derlandse Hervormde Kerk zieh de rapport duidelijk positief wordt
i kwaad. Een kwaad voor de wanneer zij slechts door middel van
geestelijke volksgezondheid. Een
i toto financieel
kwaad voor het sociale leven. Een moet komen. Hier wordt licha-
kwaad ook voor de sport zelf. Het rap
port ziet ook hier waarden, normen
zeden, die onder ons gestalte heb-
melijke gezondheid gewonnen
koste van geestelijke gezondheid.
Geestelijke ongezondheid Is de prijs,
ben gekregen onder de prediking van waarmede lichamelijke gezondheid
het Evangelie, bedreigd door een moe* worden betaald. Het kan de be-
bloedloze neutraliteit, welke voor doeling van de sport niet zijn. Wat
steeds meerderen
wordt tot een ^et hervormde rapport te dezen aan-
maatstaf van alle dingen.
iet zovee
klem aangevoerde bedenkingen ver- baar-
dienen alle aandacht: van on:
kerkmensen, van ons ook als
evengoed ook van ons als bur-
zien opmerkt, is al evenmin als het
De hier tesen de toto met zoveel overise voor tweeërlei uitlegeinevït'
er_ baar.
als Verblijdend achten wij het om dit
„n_ alles ook, dat bet hervormde rap
port zich duidelijk distancieert van
geré van deze staat en van deze bur- he' rooms-katholieke standpunt, vol-
gerlijke samenleving.
gens hetwelk het kansspel,
Bij herhaling hebben wij gemeend immers een der vormen is,
de toto te moeten brandmerken als &een wezenlijk kwaad moet worden
een levensgroot gevaar voor onze
geacht. De Nederlandse Hervormde
geestelijke volksgezondheid. Wat ^erk blijkt, op maar al te wezenlijke
men ten dienste van het sportleven gronden, daarover gehee! anders te
tracht te verwerven, is men bezig
aan het volksleven te verderven.
Jong en oud stelt men bloot
verlokkende verleidingen
denken.
In het gesprek, dat de laatste weken
de in ons land op gang is gekomen over
mogelijke toenadering tussen protes-
goklust, en dit in een tijd waarin tantse en rooms-katholieke politieke
materialisme en winstbejag toch Partijen, is als een verhindering in
nde wijze hoogtij de toenadering v
ook genoemd de
Of is het geen ondermijning van de wijzen over de toto. Van socialisti-
volksgezondheid, wanneer men in de sche kant is daarmee prompt de gek
gelegenheid gesteld wordt, bedragen gestoken; liggen de belemmeringen,
tatie alleen r
i fr-rn waanzinnige Hiertegenover kan van protestant
verhouding staan? Zeker is, dat
dit alles kennelijk ontbreekt de
schuld van het spel. Het kan
slechts verheugen, dat ook dit her- dat hoe men denkt
vormde rapport juist vanuit deze ge- wezenlijk belang
daehtengang zo onmiskenbaar scherp denkt over levensstijl, levensgewoon
kant worden staande gehouden,
dat belemmeringen als deze tot toe
nadering maar al te reëel zijn, om-
de toto van
tegen de toto waarschuwt.
ten, levenszin. En dan mag het her-
Dan is er het gevaar voor het sociale vormde rapport met alle recht
leven. Nog deze dagen is uitgekomen reden opmerken, dat het hier geldt
een geschrift, waarin tal van sociale waarden, normen en zeden, die on-
en culturele instellingen aanspraak der de prediking van het Evangelie
op een deel van de opbrengst uit de onder ons gestalte hebben gekregen,
toto maken. Alleszins begrijpelijk Zoiets gooit men niet weg. Zoiets
vanuit de moeilijke situatie, waarin kleineert men niet. Zoiets ruilt men
verscheidene van deze instellingen niet in voor wat aan enkelen wcl-
zich bevinden. Maar die situatie is, licht grote sommen aan geld gaat op-
behalve moeilijk, ook beschamend, leveren, maar wat voor onze volks-
Want zij bewijst, dat deze instellingen gemeenschap, jegens welke de kerk
len kunnen komen, en zij achten zich lijke verarming. Moge het hervorm-
het hervormde rapport, waar blijft litiek, waar immers straks de be-
het dienstgevoel? slissingen vallen gaan.
En dan het gevaar voor de sport
Landelijk lustrum J. en E.
Waken tegen
verstarring en
eigengereidheid
maar zij rende en rende
45
Het wa» nf alles wat heidens en wild was en wat
het bos sedert eeuwen »til verborgen had gehouden,
tot leven was gewekt. Zij wilde roepen, maar kon
niet, zij wilde weglopen, maar haar benen beefden
n waren als lood Dr onbegrepen doodsangst en
het afgrijzen van heel het leven overweldigde haar.
Plotseling herkreeg zij de macht over haar le
dematen en begon hef bos door te hollen. Haar
hart klopt» in haar keel. vond zij, zij had
troel of zij «tikken
maar door.
Eindelijk werd h«t bos minder dicht en vlak
voor haar lag het grote moeras. Daar liep de
koe springlevend.
Dadellik liet de beklemmende angst haar los.
Zij werd weer zichzelf, maar de spanning was zó
hevig geween dat zij begon te schreien.
Zij schreide, terwijl «ij Witroos melkte, op een
boomstronk gezeten en met haar hoofd tegen de
warme flank van de koe
Maar toen zij uitgehuild was, voelde zij zich
vrijer en opgewekter dan ooit tevoren. Het moeras
log voor haar geel cn rood van moeraabessen en
7aar het moeras naar het Zuiden af-
zij keek vrij en
streek, over kleine glanzende meer
tjes. naar bergen die wegblauwdcn in al fijner waas
Boven haar hoofd had zij de hoge hemel met
blauwe en zilveren wolken Zij wist dat zij het
bos weer door moest, maar nu was zij niet bang
meer. Zij zong. onder het voortsprlngen van pol op
pol om de moerasbessen te plukken in een mand
van berkenbast. dia ztj op haar rug droeg. Maar
toen de mand vol was. nam zij plaata op een
s'.een en zeide een lied op voor zich zelf in de
tilte
avond vóórdat zij Charlottendaal hadden verlaten
Toen haar herinneringen daar waren aangeland,
deed iemand de keukendeur open en Marlt kwam
JEAVNA OTIKIIWII-
Buiten waait
tie zomerwind
Wat is er. Marlt" Heb je gehuild?
Toen las zij in de trekken van haar oudste de
zelfde schrik voor het onvatbare, die ook haar die
keer in het bos had bevangen en haar hart stroom
de over van tederheid. Zij stond op, ging de keu
ken in en sloot de deur, dat dc slapende Ellri hen
niet zou horen. In de keuken trok zij Marlt naar
zich toe en liet haar uithuilen.
Lieve kind. zei Elisabef terwijl zij Marit over
he: haar atreek. Lieve kind!
Het was zo prettig dat moeder niet dadelijk fnet
vragen kwam. Als zij het -wilde kon zij het voor
zichzelf verwerken, maar als zij wilde verteilen,
dan was er niemand die beter kon luisteren dan
moeder.
Het is over nu. Marlt hief het hoofd op. Er
ging rust en troost uit van alle bekende dingen
om haar heen. van moeders gezicht cn zelfs van
het rustige gesnuif van de slapende Elin.
Ik zal w-at eten voor je opwarmen. Het is bij
na negen uur, Ie bent uitgehongerd, stakkerd Zij
heeft geen recht om jullie zó lang aan 't werk te
houden.
Maar zij betaalt ons voor de tijd die wij over
werken. moeder. En het is trouwens nu uit. want
maandag komt er een nieuw meisje bij.
Elisabet legde een servet op tafel en dekte even.
Marlt dacht, wat ls het altijd netjes als moeder
dekt. het zag er altijd zo smakelijk en keurig uit,
hoe weinig het soms ook was
Dank je moeder "t Zal lekker smaken.
Marlt at. en Elisabet ging met haar naaiwark
tegenover haar aan tafel zitten. Zij vertelde nu
Je behoeft niet af te wassen, Mant.
Och. dat gaat zo gauw en als het blijft staan
is 't morgen veel vervelender. Zo ja!
Zij droogde haar handen af, en nam weer plaats
aan de keukentafel.
Moeder, zei zij, en Elisabet knikte, eigenlijk
is er niets bijzonders gebeurd. Maar ik vind het
soms zo naar op het atelier. Niet wat het werk
betreft: ik vind wel dat ik veel leer en mevrouw
is aardig en flink en Julia ls ook wel vriendelijk,
al is ze dan ook dikwijls uit haar humeur
Ja?_
weet je wat zo gek is. moeder, zij vertellen zoveel
dingen die maken dat ik alles akehg ga vinden,
ik kan niet meer blij zijn, moeder, net is of zij
alles kapot maken, beduimelen, verknoeien
Elisabet legde haar werk neer Nu stonden Ma-
rits ogen weer vol tranen. Zij schudde ze energiek
weg; zij dacht: nu niet weer gaan hullen
Maar Elisabet voelde een woede in zich opko
men tegen die twee naaimeisjes, die zij zelfs nooit
had gezien Hadden zij haar hartekind kwaad ge
daan met hun giftige, loszinnige praatjes. Zij had
ze wel kunnen slaan, maar zij overwon dat ge-
Help mij om te begrijpen, dacht zij. help mij
om te begrijpen en om verstandig te zijn!
Kijk moeder zij hebben ieder een jongen
waar zij mee omgaan dat heet zo en waar
zij altijd mee uit gaan. Zij willen 's avonds nooit
thuis zijn, en dat begrijp ik wel. want thuis bij
hen allebei schijnt het veel te vol te zijn en on
gezellig: er is altijd ruzie en Astrids oude tante
i* zo kwaadaardig
Ja en dan zijn zij maar op straat en gaan naar
danslokalen en naar bioscopen Ik vind, moeder
dat er iemand voor zulke meisjes als wij zijn
moest zorgen, als zij geen tehuis hebben, waar zij
't gezellig hebben, en het wèl gezellig voor hen
moest makerj vind Je ook niet móeder" Geen
kerkelijke jeugdvereniging, want daar zouden As-
trid en Viola nóóit heengaan, maar iets anders....
trum van Jeugd en Evangelie. Uit alle
hoeken van Nederland kwam oud en
jong J. en E. bijeen ter reünie. Hon
derd vijf en zestig middelbare scho
lieren, degelijke huismoeders, zaken
lieden en gevestigde predikanten be
leefden een middag in de ongedwon
gen sfeer die het karakter van J. en E.
OORAFGAAND aan het jaarlijks! is.
districtenconvent van zondag werd!Na de eigenlijke officiële ontvangst in
zaterdag jl. in het Gereformeerd
Beroem»'
-rk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Boskoop (toez.) M.
Bosch te Nigtevegt.
Aangenomen naar Gouda: A.
Beek 1
ledankt
de
dc bejaardenzorg te
mr. Q- Rovers
sch. adviseur
Amsterdam:
Warns. Fr.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Alphen aan de Rijn: K H.
Schuring te Hallum.
Aangenomen naar Culemborg; H.
Scholing te Zuidland.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt voor Krabbendfjke: Chr. van
Dam te Rotterdam Z.
Adverleu
de meest gevraagde
het modernè kantoorgebouw
zendingscentrum (die overigens volstrekt
niet officieel verliep) volgde de „feest
maaltijd der 165" in de stijlvolle zalen
van het oude hoofdgebouw. Hier gaven
vertegenwoordigers van de drie genera
ties in J. en' E. in korte speeches hun
indrukken weer van het werk in de be
weging door de tijden heen: „J. en E.,
dat vroeger onder veel onbegrip en tegen
kanting van kerkelijke zijde te lijden
had. blijkt zijn erkenning verkregen te
hebben. maar overigens telkens voor
nieuwe problemen te staan die in de
eigen stijl van de zich vernieuwende
generaties moeten worden opgevangen".
Als besluit van de reünie begaf men
zich naar het verenigingsgebouw voor
Christelijke Belangen. Hier werd voor
een volle zaal het speciaal voor deze ge
legenheid geschreven spel „Petrus en de
Cameraman" opgevoerd, dat in hoofd
zaak het probleem behandelde, hoe het
„gearriveerde" J. en E. van vandaag kan
en moet waken tegen verstarring en
eigengereidheid.
Ds. Okke Jager van Almelo ging als
oud J. en E.'er op deze kwestie in zijn
slotwoord dieper in: „Vroeger moesten
we vechten om een plaats. Die tijd
waarin dominees rare dingen schreven
over J. en E. is uoorbü en thans on
denkbaar. Maar we zijn er niet en we
zullen er ook nooit komen, want mèt
veranderen de tijden. De statuten
J. en E. die nog geen drie jaar
geleden als up-to-date werden vast
gesteld zijn deels al weer verouderd
en moeten in revisie. De vereniging J.
en E. kan als beweging nooit uitrusten,
omdat het steeds zo zal blijven dat
het weliswaar een christelijk werk is
o?n een heiden te bekeren, snaar een
heidens werk om een christen tot ver
kondiging te brengen!"
Op deze reünie volgde zondag het jaar
lijks districtenconvent, de landelijke
werkvergadering, waar de afgevaardig
den der diverse districten hun mening
gaven over het gevoerde en te voeren
beleid.
Na deze landelijke lustrumviering volgt
het „kleinere werk" in de districten. Dat
vaak groter in opzet is. District Zuid-
Holland-Zuid (het gehele Europoortge-
bied) viert haar lustrum aanstaande za
terdag met een appèl aan de gehele ker
kelijke jeugd, zich bij één of andere
vorm van jeugdevangelisatiewerk aan te
sluiten
Alle kerkeraden, predikanten en
een groot aantal verenigingen wer
den daartoe aangeschreven. In de
meeste kerken van Dordrecht. Maas
sluis, Vlaardingen, Schiedam. Rotter
dam en Delft werd gisteren tijdens de
dienst op dit komend appèl geatten-
Naar het Bijbelwoord: „De velden zijn
wit om te oogsten, maar dc arbeiders
zijn weinige", zullen de twee Rotterdamse
predikanten, ds. E. L. Ruitenberg (N.H.)
en ds. H. J. Kouwenhoven (Ger.) resp.
spreken over: „Zijn werk wacht" en
„Treedt dan aan".
Op dit Jeugdappèl dat zaterdag 14 no
vember a.s. om 8 uur in de Gereformeer
de kerk aan de Franselaan 110 gehouden
wordt, hoopt J. en E. alle jonge christe
nen te ontmoeten die zich de opdracht
van Christus tot verkondiging bewust
zijn, maar niet weten hoe hieraan te
kunnen voldoen.
„Kerk en Wereld"
viert 20 november
14de dies
Het instituut ..Kerk en Wereld" te
Driebergen zal op 20 november zijn
veertiende verjaardag vieren, 's Mor
gens zal de directeur van „Kerk en
Wereld" mr. A. W, Kist. een diesrede
houden over „Wereld ln verwachting".
In deze bijeenkomst zal dr. A. It), van
Leeuwen zich voorstellen als het nieuwe
directorium-lid van „Kerk en Wereld"
tevens als secretaris van de Raad
r de Arbeid ter Verbreiding van het
Evangelie. Om kwart over twee 's mid
dags begint in het recreatie-centrum
.Het Grote Bos" te Doorn een program
ma onder de titel „Het schaap met vijf
poten". Daarin zal een groep jeugdwerk
leiders een indruk geven van wat er in
het jeugdwerk gedaan wordt.
