CftRISTFlIJK
Ouderlingenbezoek vaak
een bezoeking
Ministers van onderwijs
in Vredespaleis bijeen
Grotere belangstelling
voor moderne talen
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Blikman Sartorius
Raad voor zending schrijft
hervormde predikanten
De korf tvordt soms al
te hoog opgehangen
In de Gereformeerde Kerkbode
voor de classes Barendrecht en
Dordrecht schrijft ds. H. J. Hip
hagen over het probleem van het
huisbezoek onder de titel „Daar
komen ze weer aan!"
L toch i
minste geen andere dan
dig zich houden aan Jezus' woord:
„het zal u in die ure gegeven
worden". Ik geef grif toe. dat
hiermee die texst een weinig uit
zijn verband is losgepeld. Maar ik
moet altijd denkon aan een oude
collega uit mijn eerste classis, van
wie ik heel veel geleerd heb en die
ook heel wat betekende, zelfs op
zijn tijd praeses van onze Gene
rale Synode was. Hij stond met
z'n ene been in het emeritaat, en
verklaarde: ik geloof dat ik nu be
zig ben erachter te komen hoe je
het doen moet. U begrijp: wel:
daarmee was het dominees-kui
ken, dat de schaal nog achter zich
aansleepte uitnemend vertroost.
Nu moet ik ineens denken aan
de lezer, die mij opbelde en zei:
ik geloof dat u van plan bent ons
een beetje gezellig bezig te hou
den, maar wanneer wordt u nu
eens zakelijk? Komaan, we gaan
zakelijk worden. Zakelijk, maar
daarom nog niet systematisch. Dat
moet je gegeven zijn. Bovendien
zou ik dan een heel omstandig ver
haal moeten ophangen over: het
huisbezoek in de historie, karak
ter, doel, noodzakelijkheid, object,
subject en inrichting, benevens de
persoonlijke vereisten in de man
die het aflegt. Maar wie de vele
handleidingen op dit gebied kent,
weet dat er iets ontzettend verve
lends zit in het intrappen van open
deuren. Bovendien blijven we soms
alle getheoretiseer ten spijt nóg
met de brokken zitten.
LATEN WE dus maar zeggen, met
een variatie op een Frans
spreekwoord: „iedere methode is
goed, behalve de vervelende". En
dan verder de al te systemati
sche. Dat wil natuurlijk niet zeg
gen dat een kerkeraad niet vooraf
kan afspreken: we zullen ditmaal
eens de nadruk leggen op de nood
zaak van de heiligmaking of op de
vragen van het christelijk leven.
Maar als daar op een bepaald
adres niet van komt door de loop
van het gesprek, behoeft men nog
niet te zeggen: het is ons uit de
hand gelopen. Waarom zouden we
zo krampachtig bij de mensen zit
ten? Laat ze het in elk geval
niet merken. Laat het in elk ge
val levend en onopzettelijk blijven,
ook al zouden we persoonlijk met
een systeem behept zijn en
een ziel met vakjes bezitten.
Een goed huisbezoek heeft Iets
van een Abrahamietisch avontuur:
„niet wetende waar hij komen
zoude". Waarom zou het een be
zwaar zijn om ergens, waar msn
beslist niet op afleidingsmanoeu
vres uit is, de ontwikkeling en de
richting van het gesprek groten
deels aan de mensen over te la
ten. al moeten natuurlijk bepaalde
dingen ter sprake komen? Luiste
ren is vaak groter kunst dan spre
ken. En een rijke bron voor men
senkennis!
de nood van een ziel te verstaan.
Dat is al of niet aangeboren.
Een blinde kan geen kunstschilder
worden en iemand zonder muzi
kaal gehoor geen koordirigent.
Eenvoudige zielen met maar één
snaar, eenvoudig en enkelvoudig
ook in het geloofsleven, zijn mij
persoonlijk heel dierbaar. Ik zou
er wel een hele gemeente van wil
len hebben, en dan zouden we
misschien óók wel zulke ouderlin
gen kunnen gebruiken. Maar aan
gezien de werkelijkheid ónders
is bewijst niemand de éénsnari-
gen een dienst met hen ouderling
te maken. Evenmin trouwens als
aan de andere kant een geboren
probleemsjouwer is aan te Beve
len. Het enige dat men van ons
vragen mag, is: begrip!
TNAAROM mag men dan ook niet
van zijn ouderlingen verlangen,
dat zij persoonlijk alle stormen
hebben doorstaan. Maar ze moe
ten, om zo te zeggen, een kogel-
gewricht in hun ziel hebben. Niet
eigen rijke zieleleven als maatstaf
aanleggen bij de eenvoudigen die
niet meer weten dan: ik wès blind
en nu zie ik, en juist dèèrdoor
eigenlijk nog rijker zijn. En aan
de andere kant ook weer zo flexi
bel dat hij van zichzelf los kan ko
men en in de huid, ja in de ziel
van een ander kruipen.
Tot slot wil ik even twee tegen
werpingen voorkomen. De eerste
is: dat is nogal wat! Och, dat
heeft ieder kind van God dat van
God geleerd is. Ik zeg niet: van
nature, maar: door genade. En de
tweede is: zó heeft men de duur
van het huisbezoek helemaal niet
meer in de hand, en komt men
nóóit klaar. Maar waèr staat het
dat men beslist in een jaar moet
rondkomen? Dat is kerkeraadsbij-
geloof.
het
TK BEN BANG, dat wij
a huisbezoek de korf wel t
hoog hangen. Het is natuurlijk
moeilijk te zeggen wat nu eigen
lijk het doel is. althans nu wij
van de oorspronkelijke opzet zijn
afgegaan: een kort bezoek vóór
ieder Avondmaal met de vraag:
zijn er nog moeilijkheden? Maar
het grootste bezwaar dat de men
sen ertegen hebben, is: dat het zo
licht een geestelijke inspectie
wordt. Niet iedereen is daar al
tijd aan toe, en het is ook de
vraag of dat altijd verlangd mag
worden. In elk geval, een bezoek,
waarbij de ouderlingen geen woord
hebben losgekregen, kan juist een
heel goed bezoek zijn. Men heeft
de band aan de kerk weer gevoeld,
en dat is zeker het belangrijkste.
Men heeft geluisterd toen het ging
over Gods beloften en eisen voor
ons leven. En misschien niet veel
gezegd, maar wie geen problemen
opwerpt om de broeders een ple
zier te doen, maar werkelijk in de
knoop zit, komt vanzelf wel voor
den dag. Misschien niet op het mo
ment zelf. maar dan toch later.
Er zit dan ook een sterk zielkun
dige kant aan het huisbezoek. Se
dert ds. S. G. de Graaf de ziel
kunde „de voornaamste kwaal van
onze tijd" heeft genoemd, zou
men ertegen opzien om dat woord
te gebruiken. Maar we bedoelen
ook niet het lezen van vele boe
ken óver de ziel. maar een alge
mene vatbaarheid om de taal en
- Wvt'L'h.
'.j -AA -
■P'--
Cals nodigt
collega s uit
Op uitnodiging van de Nederland
se minister van onderwijs, kunsten
en wetenschappen, mr. J. M, L. Th.
Cals, zullen zijn collega's uit de lan
den van de Westeuropese Unie, Bel
gië, Frankrijk, Groot-Brittannië, Ita
lië, Luxemburg en West-Duitsland,
op 12 en 13 november in het Vredes
paleis te 's-Gravenhage bijeenkomen.
Op deze bijeenkomst zullen internatio
nale problemen op universitair ge
bied zowel die van het hoger on
derwijs als van het wetenschappelijk
onderzoek worden besproken die in
organen als Euratom, de Organisatie
voor Europese Economische Samen
werking (O.E.E.S.), de Europese Eco
nomische Gemeenschap (E.E.G.) en
de Noordatlantische Verdragsorgani
satie (Navo) aan de orde zijn gesteld.
Tevens zullen minister Cals en zijn col
lega's zich beraden over een aantal
problemen van internationale samen
werking waarover op de in septem
ber op initiatief van de Europese Uni
versiteiten Commissie te Dyon gehou-
Advertentie
Snuif en wrijf
Uw verkoudheid van neus.
keel of borst
•Era
Onderwijsverniemving in de V.S.
"JVTU DE zomervakanties voorbij
zijn, zijn ook overal in de
Verenigde Staten de kinderen en
jeugdige volwassenen weer naar
de verschillende onderwijsinrich
tingen. En dit keer is weer een
schooljaar begonnen, dat wat het
aantal leerlingen betreft alle vo
rige in de schaduw stelt: op alle
openbare en particuliere scholen
van hoog tot laag tezamen zijn
dit jaar rond 46,5 miljoen leer
lingen en studenten ingeschreven,
d.w.z. meer dan een kwart van
de gehele bevolking bezoekt een
of andere onderwijsinstelling. Dit
is niet alleen voor het onderwijs,
maar ook op maatschappelijk ge
bied een ontwikkeling van enor
me betekenis.
In de leeftijdsgroep van 14 tot 17 jaar,
waartoe hoofdzakelijk de leerlingen
van de middelbare scholen behoren is
dit percentage zelfs nog veel groter:
niet minder dan 90 procent van hen
volgt de zogenaamde high school. Bij
het hoger onderwijs colleges en
universiteiten zijn 4.000.000 studen
ten ingeschreven.
Met deze cijfers voor ogen kan men
het onderwijs in de Verenigde Staten
als een algemeen erkende functie van
de democratische samenleving zien.
Wij vinden het doodgewoon dat elke
jongen en ieder meisje in de gelegen
heid moet worden gesteld zoveel ken
nis van omgeving en wereld op te
doen als zij kunnen opnemen.
Dank zij deze nieuwe inzichten breekt
zich een omwenteling op onderwijsge
bied baan waarvan de gevolge
"jk
en meestal 's nachts. De 23
genezende bestanddelen van
Abdijsiroop (Akker-Siroop)
zorgen dat er niemands slaap
wordt verstoord.
ABDIJSIROOP
volkomen nieuwe instelling tegenover
het taalonderwijs. De geschiedenis van
de laatste jaren heeft kracht bijgezet
aan de nieuwe stromingen, want naar
mate de wereld kleiner en de behoef
te aan internationaal begrip groter
wordt, is het niet meer dan natuur
lijk dat op school groter aandacht
wordt besteed aan het onderwijs
vreemde talen.
Wat deze omwenteling vooral belangrijk
maakt is de premisse: om een vreem
de taal goed te leren, dient de leer
ling meer te doen dan haar te leren
hij moet ook in staat zijn de taal
te spreken en haar goed te begrijpen.
Meer en meer wint de gedachte veld
dat althans de leerlingen die voorne
mens zijn hun studie aan een college
voort te zetten een vreemde taal be
horen te beheersen.
veranderin„
de leermethoden voltrokken,
als eerste eis geldt dat men
zich een groter aantal achtereenvol
gende jaren aan dezelfde taal dient te
wijden. Van even groot belang is de
hernieuwde nadruk die wordt gelegd
op het zeer vroegtijdig taalonderwijs
aan kinderen. Onderwijs in vreemde
talen wordt aan de meeste „junior
high schools" (leeftijdsgroep 1214
jaar) reeds gegeven en meer
dringt het ook door tot het normale
lesrooster van de high school.
Uit een onlangs gehouden opinie-onder
zoek is gebleken dat zelfs driekwart
van de schoolbesturen de taallessen
eerder zouden willen laten beginnen.
Enkele openbare schoten hebben de
lessen in b.v. Frans en Spaans
achtjarigen reeds ingevoerd.
Hoogleraarsjubileuin
prof. mr. A. Anenia
Woensdag 28 oktober hoopt prof. mr
A. Anema de dag te herdenken waarop
hij voor 55 jaar het hoogleraars-ambt
aanvaardde met een inaugurele oratie
getiteld: „De positie van het privaat
recht in onzen tijd". Op 1 oktober 1945
verkreeg hij zijn emeritaat. Hij doceer
de staatsrecht, burgerrecht en volken
recht aan de vrije universiteit.
De Kampense hoogleraar L. Doekes,
van de Geref. Kerken (vrijgemaakt) zal
op 10 november a.s. promoveren aan
de universiteit van de Westduitse stad
Münster.
Van Nederlandse zijde bestaat hiervoor
grote belangstelling gezien het aantal
van enkele honderden dat zich reeds
heeft opgegeven om de plechtigheid bij
den rectorenconferentie van gedach
ten gewisseld werd.
Speciale aandacht zal besteed worden
aan het vraagstuk der opvoering van
het wetenschappelijk potentieel in de
Westeuropese landen.
Ter voorbereiding van de conferentie
zullen op 10 en 11 november, even
eens in het Vredespaleis, een aantal
topfunctionarissen uit de betrokken
landen inleidende besprekingen
Op 12 november zal de minister-presi
dent, namens de Nederlandse regering
aan de Westeuropese ministers van
onderwijs een diner in het Rijksmu
seum aanbieden.
Anglicaans weekblad
in andere handen
Het bekende en toonaangevende an
glicaanse weekblad in Engeland „The
Church of England Newspaper",
wordt uitgegeven door Marshall, Mor
gan and Scott in Londen zal in ande
re handen overgaan. Sinds de staking
in de krantenwereld worstelen een
groot aantal weekbladen om het
hoofd boven water te houden.
Een groep van lezers van het blad heb
ben nu een combinatie gevormd oir
het nieuw leven in te blazen. De lei-
'ding van deze groep berust bij een in
dustrieel, A. G. B. Owen.
Ondanks de wat officiële naam is het
blad nimmer een officieel orgaan ge
weest van de Anglicaanse Kerk. Het
is steeds het blad geweest van de
evangelischen in deze kerk, met vaag
een wat ethische tot zelfs vrijzinnige
Owen is van plan om het blad een mo
derner cachet te geven en meer aan
dacht te gaan besteden aan de nieuws-
verzorging en het begeleiden van het
kerkelijk nieuws door commentaren.
Het ziet er naar uit dat het blad een
wat meer orthodox karakter zal krij
gen, omdat onder meer speciale
aandacht gegeven zal worden aan
de evangelisatiemethoden die Billy
Graham toepast
Onbevoegdheid bij
het v.h.m.o. slechts
weinig toegenomen
Het Centraal Bureau voor de Statis
tiek heeft dezer dagen gegevens omtrent
de bevoegdheidssituatie bij het dag-
v.h.m.o. op 16 september 1959 gepubli
ceerd. Van alle wekelijkse lessen in de
wettelijk verplichte vakken werd 24,7 pet.
onbevoegd gegeven tegen 23.5 pet. een
jaar ..teyo^gn. jDe_ hoogste percentages
treft men aan bij de vakken Frans (43»,'
biologie (35), Duits (36), Nederlands
*13) en Engels (31 pet.).
Bij de gymnasia is de situatie het
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Utrecht (tweede
teitspredikant)dr. G. van Leeuwen,
studentenpredikant te Amsterdam; te
Utrecht wijkgem. Oog in Al: W. L. Jens,
algem. secretaris A.M.V.J. te Amster
dam; te Utrecht wijkgem. Noorderbrug
(toez.): S. Gerssen te Huizen, N. H.; te
Borculo: W. v. d. Ven te Zaandijk; te
Opheusden: J. Bakker te Giessendam; te
Hoenderlo (toez.) W. W. Verhoef vic. te
Voorburg; te Harich, Fr. (toez.) A. v. d.
Schoot, vic. te Drachten; te Slochteren:
Spaans te Vrouwenparochie.
Aangenomen: Het beroep van de clas-
s Rotterdam-Zuid als pred. voor bui-
tengew. werkzh. (geestelijk verz. Delta
ziekenhuis Poortugaal): K. P. v. d.
Graaf te Heino.
Bedankt voor Vancouver, Canada: J.
J. Veen, pred. voor buitengew. werkzh.
te Den Helder; voor de benoeming vot
pred.-voorg. van de Ver. voor Vrijz.
Herv. te Kampen: R. K. de Jong te
Oosterlittens.
Beroepbaarstelling: P. Bons, vicaris
Schoklandstraat 2 te Lemmer, Fr.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te 's-Gravenmoer: C. M. v.
d. Loo te Dordrecht.
Tweetal te Dieren: (vac. H. v. d.
Plaat)W. Griffioen te Nijkerk en H. R.
Zijlstra te Koudekerk a. d. Rijn.
Z. Hollander geheel
onverwacht overleden
Te zijnen huize in Halfweg is gister
avond plotseling overleden de heer Z.
Hollander, redacteur „kerk en school"
van de N.V. Dagblad Trouw. De heer
Hollander bereikte de leeftijd van 46
jaar. Hij werd op 19 maart 1913 te Arn
hem geboren. In Den Haag, waarheen
het gezin Hollander verhuisde wegens
benoeming van de heer Hollander Sr. tot
redacteur van de Standaard, bezocht
hij het gymnasium.
Op jonge leeftijd trad hij in de jour
nalistiek. Hij volgde de voetsporen van
zijn vader geheel en verbond zich aan
de redactie van De Standaard. Na de
bevrijding werd hij redacteur van het
dagblad Trouw in Rotterdam. Enkele
jaren later volgde zijn overplaatsing
naar de Amsterdamse redactie. Hier
verzorgde hij de kerk- en schoolmibriek.
De heer Hollander heeft zich op veler
lei terrein verdienstelijk gemaakt Hij
diende de protestants christelijke journa
listen kring, o.a. als redacteur van het
vakblad" „De Journalist". In zijn Rot
terdamse jaren diende hij de Geref. Kerk
in Charlois als ouderling en was hij se
cretaris van de a.r.-kiesvereniging „Ne
derland en Oranje 9".
We zien vaak met een zekere mate van jaloersheid naar men
sen die meer talenten bezitten dan wij. Op school slaagden zij
erin de hoogste cijfers in de wacht te slepen zonder uiterlijk
iets te doen, terwijl wij hard moesten ploeteren. In het maat
schappelijk leven nemen ze een leidinggevende positie in er
ondanks hun jeugd slagen ze erin overwicht te hebben op dt
mensen die zij moeten leiden.
Maar talenten geven ook een geweldige verantwoordelijkheid
In Daniël 1 geeft de vijandelijke koning opdracht om uit de
groep van gevangengenomen jonge Israëlieten, de besten en
knapsten te kiezen. Maar juist zij komen in een positie van
verleiding. Zij moeten kiezen tussen toegeven en met de beten
verzorging de verboden dingen slikken, of weigeren en mti
de niet gekozen jongens weer in de kerker terechtkomen.
Talenten zijn ons niet gegeven om trots op te zijn. Zij ziji
ons gegeven om een grotere verantwoordelijkheid te dragen
En wie grotere verantwoordelijkheid draagt, komt in groten
verleidingen. Vandaar dat wij soms zeggen moeten: Ho<
groter geest, hoe groter beest. Maar gaven of geen gaven: God
is dezelfde en Christus stierf voor de knappen en de dommen
de groten en de kleinen zonder onderscheid.
LEERZAME TERUGBLIK
gunstigst (16 pet. onbevoegd gegev
lessen); daarna komen achtereenvolgens
de lycea (24). de h.b.s.'en (28). de mid
delbare scholen voor meisjes (32) en de
handelsdagscholen (32). Wegens gemis
aan docenten konden 2.172 lessen niet
gegeven worden.
Een voorlopige berekening van
aantal bevoegde en onbevoegde leraren
leert, dat het aantal bevoegde leraren
sincjf yerleden jaar vermoedelijk is
stegen van 7.28(Ttof ca. 7.700. aan'gi
men, dat het gemiddeld aantal lessen
per leraar ongeveer hetzelfde is geble-
De nieuwe Zweedse schrijfmachine
Zending kampt met tekorten
/AMDAT de najaarszendingsweek in
het zicht komt heeft de Raad voor
de Zending van de Ned. Herv. Kerk
zich gericht tot alle hervormde pre
dikanten om hen op te wekken de
financiële actie voor de zending te
steunen. De hervormde zending kampt
op het ogenblik met enorme tekorten
terwijl juist nu geheel nieuwe deuren
open gaan. De brief die ondertekend
is door de voorzitter en de secretaris
van de Raad ds. J. II. Stelma en S.
C. Graaf van Randwijk en door ds. P.
G. van den Hooft, de waarnemend
praeses van de generale synode en dr.
E. Emmen de scriba luidt:
'ij menen dat ieder zich er over ver
heugd heeft, dat bij de verslechtering
van de verhoudingen met Indonesië,
JEANNA OTERDAIIL-
Kom nu in de kamer, jongens, jullie hebt het
verdiend. Alle drie gingen de kamer binnen. De
jongens keken met goedkeurende herkennende blik
ken om zich heen naar de welbekende meubels en
voorwerpen. Zij zeiden niets, maar Elisabet wist
dat zij dachten: het is hier of je thuis komt. En
tot zichzelf zei ze, hoe zal het hun vergaan, wat
zullen zij beleefd hebben, wanneer ik ze weer te-
terug zie? Die diensttijd is een moeilijke tijd, dat
weet ik. Was Sven nog in leven geweest, dan had
hij met hem kunnen spreken, dan had hij hen te
gen vele moeilijkheden kunnen wapenen. Misschien
heeft Egblad wel met hen gesproken dat zal
hij wel gedaan hebben. Maar zij kon zich niet los
maken van de gedachte, dat ook zij hun iets mee
moest geven, waaraan zij houvast konden hebben.
Zij bleef voor het raam staan, waar zij anders
niet graag stond. Maar nu zag zij de grauwe bin-
t gesproken hebben, als hij z
De beide jongens hadden ieder.in een hoek
de sofa plaats genomen. Zij ging naar hen toe en
ging tussen hen in zitten, terwijl zij Kristers lin
ker en Karls rechterhand in de hare nam; het wa
ren twee grote, bruine, harde knujsten.
Luister, jongens, zei zij. tot nu toe hebben
jullie bij ons behoord, hebt als 't ware deel uit
gemaakt van ons gezin, en ik vind dat ik jullie
niet kan laten wegtrekken, zonder gevraagd te heb
ben: pas op jezelf.
Ernstig en trouwhartig knikten beiden haar toe.
Zij schenen het begrijpelijk tc vinden, dat zij hun
wat tc zeggen had en dat hielp haar.
Er zijn zoveel verhalen in omloop over het
soldatenleven, ging zij voort. Dat zal ook wel erg
verschillend zijn, denk ik. Waar de hoger geplaats
ten zich verantwoordelijk voelen voor de jeugd die
zij onder zich hebben, daar kan er zelfs opvoe
dende kracht van uit gaan, zoals het eigenlijk moest
zijn. Maar wat men er zo van hoort is treurig.
Zoveel grofheid en ellende als er onder de dienst-
Buiten waait
de zomerwind
Elisabets handen la-
plichtigen is, waar geen der hoger geplaatsten zich
om bekommert; ik vind het een nare gedachte dat
jullie in een dergelijke omgeving komt. Ik zou aan
allebei willen vragen: hebt eerbied voor jezelf, Karl
en Krister! De kinderen en ik zullen aan jullie
denken en wij zullen dikwijls over jullie spreken,
begrijpt wel, dat wij allemaal naar de dag dat
jullie weer voor ons staat, zullen verlangen
De jongens knikten
gen nog in hun handen.
Als Sven nog geleefd had, sprak zij verder,
dan zou hij beter dan ik hierover hebben kunnen
praten, en jullie beter dan ik hebben kunnen ver
tellen waarvoor op te passen. Maar
Karl kuchte even:
De baas heeft ons toch over een en ander
gesproken wat u bedoelt, zei hij.
Elisabet kreeg tranen in de ogen. Het was haar
te moede of haar man haar een trouwe handdruk
gaf van uit de wereld waar hij nu was. Ze hiel
pen elkaar dus nog altijd, ten beste van degenen,
die hun waren toevertrouwd.
Nu trilden Kristers mondhoeken, die mond, die
meestal scherts en grapjes verkoent.
Ik heb het zo goed gehad, zei hij. Goede men
sen hebben zich mijn lot aangetrokken, iets anders
kan ik mij niet heugen. Maar ik ben toch iemand,
die zijn vader en moeder nooit heeft gekend. Maar
wel heb ik mij voorgenomen, als ik ooit zelf kin
deren in de wereld zet, dan zullen zij zich niet
over mij behoeven te schamen.
Wel, wel, dacht Elisabet, heeft zowaar ook niet
Krister de kinderschoenen uitgetrokken en is een
volwassen man geworden! Zij had hem nog nooit
tevoren een woord over zijn ouders horen zeggen.
Maar toch hadden er achter dat zorgeloze uiter
lijk andere gedachten gescholen.
Dominee Engblad heeft hetzelfde gezegd als
u zoëven zei, zei Karl, en wat ook de baas ons
heeft voorgehouden. En we zullen zeker ons best
doen. Trouwensnou ja, dat komt er niet op
aanHij had bedoeld te zeggen, dat, waar zij
met eigen ogen hadden gezien hoe goed man en
vrouw het samen kunnen hebben, wanneer alles was
zoals het moest zijn, was dat op zichzelf een steun.
Maar hij kon de woorden niet over zijn lippen
krijgen.
En dit was iets wat zij niet alleen bij de Eng-
blads hadden opgemerkt, maar ook thuis op Char-
lottendaal. Maar van zo iemand als Karl kon men
niet eisen dat hij dat onder woorden bracht.
Elisabet voelde dat meer niet nodig was. Het was
voldoende zo: beiden hadden haar begrepen, en zij
wist dat zij hun best zouden doen om hun belof
te te houden.
Zij trok haar handen terug en stond op.
Nu zullen wij dekken, zei zij. De kinderen
zullen dadelijk hier zijn en de soep is ook gauw
klaar. Zij haalde een schoon tafelkleed te voorschijn,
de jongens wisten waar alles lag, en in een oog
wenk was de tafel in de keuken gedekt. Toen kwa
men de kinderen binnen met hun handen vol koe
koeksbloemen en primula's. De sombere woning
was plotseling een en al vrolijkheid en Elisabet
dacht, zoals ook zoëven het geval was geweest, dat
het was of zij en Sven vijf kinderen hadden,
plaats van drie.
Het had moeder gehinderd, dat zij er niet
kon denken haar oudste door te laten gaan met
leren, nadat de wettelijk verplichte schooltijd was
afgelopen.
Het kon niet. Marit had er zelf reeds lang naai
verlangd om met betaalde arbeid te kunnen be
ginnen.
(Wordt vervolgd)
"jyTAG MEN de socialistische pers Zij togen massaal naar Den Haag on f
te protesteren tegen het loonbeleid r
en de directie van de Nederlands ei
ker uitgezien met de loonpolitiek als Spoorwegep legde voor het vervoe ac'1
thans. Het wordt bijna als onbegrij- extra treinen i
pelijk voorgehouden, dat een ver- De Opbouw, het orgaan van de Nepai
Hc
In deze woorden ligt danopgeslo- bouw-c.a.o. enkele jaren geleden dffwi
ten, dat het loonbeleid van de so- instanties in Den Haag, en dus
cialistische ministers, die voordien de werkgevers, er behoefte aan
aan het bewind waren, niet alleen den, dat er een zesde groep ii
veel beter, maar bovendien aange- c.a.o. zou worden opgenomen
merkt moet worden als het beste een loon van 1,12 in de eerste ei e(i1<
loonbeleid, dat zich maar denken 1,02 per uur in de vijfde gemeen0''
laat. teklasse. Wie wil er op het ogenblilidei
Tegenover deze socialistische opvat- praten over het achterblijven van di
ting, welke, naar ons gevoelen tegen economisch zwakkeren bij de gedil
beter weten in, tot in haar uiterste ferentieerde loonpolitiek?
consekwentie wordt volgehouden, Het is juist de gedifferentieerde loonde
hebben wij reeds verschUlende malen politiek, die de mensen in de laagst tdo<
de positieve waarde gesteld van een toongroepen de hand kan toesteken n t
vrijere, meer gedifferentieerde loon- De procentuele loonronden onder d£zw
vorming. geleide loonpolitiek boden immer j®
In de werknemerswereld valt hier- de laagstbezoldigden, altijd minde !"t'u
voor een groeiend begrip te consta- mogelijkheden dan de beter betaal [n
teren. Dit begrip komt met name den. Een bepaald percentage va r bi
naar voren in een duidelijker zien een laag inkomen zal immers altijji o
van de gebreken van de voormalige, minder blijven dan datzelfde per
star geleide loonpolitiek. Het lijkt centage van een hoger loon. Bij d
ons juist ook voor deze kant van de gedifferentieerde loonpolitiek ka
actuele loonpolitiek eens aandacht te hiervan afgeweken worden. Wan c,
vragen.
Men zal zich nog eens
ring moeten roepen de gang
neer het bedrijfsleven van deze gefjjs
herlnne- legenheid gebruik maakt, zal
aan de laagst bezoldigden dezelfd
ken rondom de collectieve arbeids- loonsverhoging, in geld uitgedrukt
overeenkomst voor de bouwnijver- kunnen geven als aan de best be
toen verre van gesticht over de be- fisch bedrijf reeds gebruik gemaakte,,
en de houding van ene want de werknemers in deze bedrijfsord
tak hebben van hoog tot laag eeie
deze zelfde bedrag aan loonsverht^;'
ging ontvangen.
minister Suurhoff.
Een levendige herinnering
tijd hebben ook de spoormannen,
ONZE VERANTWOORDELIJKHEID
die verleden jaar bijna alle Neder
landers gedwongen heeft dit land te
verlaten, de zendingsarbeiders op uit
drukkelijk verlangen der Indonesische
Kerken ginds gebleven zijn. Zo werd
voor ieder duidelijk, dat wij ons als
Kerk van Christus over alle grenzen
heen verbonden weten met de Chris
tenen daarginds.
Maar ook al kon dan de arbeid worden
voortgezet nog altijd zijn e
alleen reeds Hervormde zendingsar
beiders in Indonesië toch wa
Raad voor de Zending zich er
bewust, dat er aan dit werk allerlei,
ook financiële, risico's verbonden wli-
ren en zouden blijven. Gelukkig heb
ben wij de afgelopen jaren geen kwa
de gevolgen hiervan ondervonden, dit
jaar leden wij echter onverwacht
tamelijk zware verliezen. De Raad
meent U daarvan in kennis te moeten
stellen, opdat U dit de gemeente mede
deelt.
Het werk in Nieuw-Guinea ontwikkelt
zich op een wijze, die ons dankbaar
stemt, maar waarvoor dan ook van
onze Kerk een grote financiële krachts
inspanning wordt gevraagd, ook voor
nieuw werk in het binnenland.
In West-Afrika is onlangs de eerste
Hervormde zendingsarbeider gearri
veerd. Twee andere bereiden zich voor
om daar in 1960 heen te gaan. Met een
ander is de Raad voor de Zending in
gesprek. Er zijn vele mogelijkheden
om ten Zuiden van de Sahara in oecu
menische verbondenheid met andere
Kerken en Zendingen aan het werk
te gaan. Het verheugt de Raad dat
de gemeenten onzer Kerk met blijd
schap kennis nemen van deze nieuwe
mogelijkheden. Hij hoopt echter dat
de gemeenten ook zullen begrijpen,
dat er veel geld voor nodig is o
nieuwe werk aan te vatten.
Door dit alles staat de Raad vo
Zending, die in de komende maand
zijn begroting voor 1960 vast moet stel
len, voor grote moeilijkheden. Wij de
len U dit mee omdat wij van mening
zijn, dat de Zending in deze tijd, waar
in het ons volk materieel zo goed gaat,
terecht mag hopen op een zeer be
langrijke vermeerdering van haar in
komsten.
Er wordt in deze maanden van onze
gemeenten veel gevraagd. Wij den
ken inzonderheid aan de nog steeds
voortgaande kerkbouwactie. Omdat
het gevaar bestaat, dat U als predi
kanten en kerkeraden aarzelt om op
nieuw te vragen, schreven wij U deze
brief. Wij menen dat U de gemeenten
met vrijmoedigheid duidelijk moet ma
ken, dat terecht voor het voortgaan
de en sterk groeiende zendingswerk
der Kerk op grote bijdragen wordt
gerekend.
TTE voorzitter van de K.A.B., de Nee, de socialistische bestrijding vaL^'
heer J. A. Middelhuis, heeft op de gedifferentieerde loonvorming 0
de algemene vergadering van de moreel weinig verheffend en daaronfet i
bond van r.k. grafici verklaard, dat onwaarachtig, de bezwaren zijn doorbete
de heer Suurhoff het naar zijn me- zichtig door hun voosheid en daartnd
ning in de Tweede Kamer al te bont om niet steekhoudend.
heeft gemaakt met zijn verhaal over Men kan zich op het ogenblik i"1*-
de twee konijnen. schien minder gelukkig gevoelen me
Het konijn huurverhoging en het de technische vorm, waarin de uit t
konijn loonsverhoging zouden el- voering van de nieuwe loonvorming
kaar teveel zijn in een te klein hok. is gegoten, maar dit doet aan de es oet
Zeer gevat heeft de heer Middelhuis sentie van de zaak niets toe of al al:
hierop geantwoord, dat het de heer terwijl men van socialistische zijd hel
Suurhoff is geweest, die in een van thans probeert kritiek op onderde|
de vorige kabinetten voor dit riante len op te blazen om zo de gehele ge or{
konijnenhok de tekening en het be- differentieerde loonvorming als ouctc
stek heeft gemaakt. uitvoerbaar te doen voorkomen. Ge
Op het jongste N.V.V.-congrcs in Wat echter niet langer uitvoerbaaoor
Utrecht heeft de heer Kloos, secre- is gebleken, is niet de nieuwe loon ila:
taris van het verbond, verklaard, dat vorming, maar wel de geleide looiU F
de huurverhoging, wat hem betreft, politiek, waarvoor we slechts koif,n_
nog wel even kan wachten. De huls- in het verleden behoeven terug
eigenaren zouden aan hun trek moe- gaan om de bewijzen daarvoor t£er
ten komen, maar de werknemers vinden. en
zouden naar de wachtkamer verwe- Als bij het bedrijfsleven de wenioi
zen worden. Een groot aantal werk- leeft, dat de gedifferentieerde loon ®ri
nemers in Nederland weet op het vorming in de praktijk ook met eei
ogenblik al, dat de werkelijkheid grotere vrijheid, dan onder de ge j 1
anders is. leide loonpolitiek het geval was, geis
Maar wij vragen ons ook af, waar paard zal moeten gaan, dan achtei ezi
de zo hoog geroemde sociale recht- we deze wens op zijn plaats en wil ezi
vaardigheid van de socialisten blijft, len we hem ook wel ondersteuner an-
wanneer men weet, dat het indus- Een ding zal dan echter duidelijk
triële loonpeil in Nederland sinds moeten zijn: het bedrijfsleven zi or
1938/1939 met gemiddeld 280 pet. is er blijk van moeten geven, dat hefD(
gestegen en het huurpeil van de voor- de grootte van de verantwoordelijken
oorlogse woningen nog „maar" met heid, welke het op zich neemt,
gemiddeld 85 pet. inderdaad kent en wil dragen.
DE JUISTE AANPAK
T^R is thans reden om aan te nemen ken, dat snel vooruitgang zal worde
dat de Sowjetunie niet langer zal geboekt inzake algehele en algemen n
aandringen op een debat in de Alge- ontwapening en anderzijds het gehel ol
mene vergadering der Verenigde Na- ontwapeningsprobleem wordt verwng
tics over "het plan van Chroesjtsjef zen naar de ontwapeningscommissi
voor algehele ontwapening. van tien landen, die in het begin va
Gevreesd werd, dat de Russen uit het volgende jaar in Genève bijee D
propagandistische overwegingen zou- zal komen. jjj
den verlangen, dat hun plan met Als inderdaad deze oplossing wori s
voorrang zou worden behandeld. Dit gevonden, hebben beide partijen no^s
zou tot een langdurig en onvruchtbaar enkele maanden gelegenheid o
debat hebben geleid, omdat Chroesj- voorstellen uit te werken en
tsjefs voorstel slechts algemeenhe- ver mogelijk te streven naar e
den bevat en er bovendien nog een mecnschappelijk standpunt, dat late h(
Brits ontwapeningsplan ligt, dat «n de ontwapeningscommissie vollf
eerder werd ingediend dan het Rus- dig kan worden uitgewerkt,
slsche. Ook is de mogelijkheid niet uitgeslt^"
De vertegenwoordiger van de Sow- ten> dat aan de bijeenkomst van d ar
jetunie heeft gisteren in de Politie- ontwapeningscommissie de veelbuo
ke commissie van de VN-Assemblee sproken topconferentie van de Grotjac
wel het plan van de Russische pre- Vier vooraf zal gaan.
mier uitvoerig ter sprake gebracht, Er is in het Westen een neiging c
maar hij diende geen formele reso- het topgesprek het karakter van e
lutie in. Voorts viel het op, dat hij ontwapeningsconferentie te geven,
het Britse plan een zorgvuldige stu- Wellicht kunnen de regeringsleiders
die waard achtte. overeenstemming bereiken o^
Hieruit mag worden afgeleid, dat voornaamste principes om de kwesli er
Oost en West het eens zullen worden verder over te laten aan de commi^er
worden over een resolutie, waarin sle van tien*
enerzijds de hoop wordt uitgespro-
