Jliettmc £dhsrf)e (üourmtl
^ACHTERKANT NOGAL EENTONIG
Deel rijksweg 13 in
gebruik gesteld
Moskou publiceert de eerste maanfoto's
Geleerden verbaasd over de
bijzondere kwaliteit
„Maak Korea weer één",
zegt Nam II
Water en land in greep
van zuidwesterstorm
Tuc begint
de wilde
strijd tegen
stakingen
Verloving Sjah
half november
R 1 DINSDAG 27 OKTOBER 1959
BUREAUS Steenstraal 37
Directie. Redactie. Abonnementen- eD
Advertentie-afdeling Tel 31441
ABONNEMENTEN f 7.50 per kwartaal;
f 2-55 per maand: f 0.59 per week
ADVERTENTIES; f 0.20 per millimeter
Familieberichten f0 18 pei millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 58936
Veertigste jaargang 110. 11703
Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-N ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantvasticfr is gbeble#en
tngn bert ia tegfyeaspoet"
STUIPTREKKINGEN van
geleide LOONPOLITIEK
(Zie pagina 7)
EENZAAMHEID bedreigde
WETENSCHAPSMENSEN
(Zie pagina 9)
pUSLAND HEEFT de eerste foto's gepubliceerd van de zijde der maan
die van de aarde is afgewend en daardoor nog door geen menseoog
is waargenomen. Tevens werden beschrijvingen gegeven en de namen
nieuw ontdekte bergen, kraters en zeeën. Uit de foto's, die door
liet Russische ruimtestation Loenik-3 werden gemaakt, blijkt dat de
achterzijde van de maan aanzienlijk eentoniger is dan de naar de aarde
gerichte kan..
Het persbureau Tass meldde dat uit de foto's is gebleken dat de achter
kant van de maan voor het grootste deel uit bergen bestaat. Ten zuid-
zuidoosen van de Zee van Humboldt een van de kraters aan de voor
kant van de maan, de kant dus die men van de aarde af kan zien
strekt zich een bergketen uit over 2.000 km. Deze keten loopt over de
ivenaar tot ver op het zuidelijke halfrond. Achter de keten is een groot
:ontinent.
verlichtte, moest bevinden. Het station
as toen zestig tot zeventig duizend km
i nde maand verwijderd.
De foto's zijn opgenomen op een
ciale filmband van 35 millimeter en
met behulp van twee lezen met
brandpuntafstand van resp. 200 en
illimeter. Met de ene lens kreeg
:n totaalbeeld van de maan, de andere
agf bijzonderheden van een deel va;
maanoppervlak.
punten van de achterzijde van de maan
amen gegeven.
De Loenik-3 ziet er anders uit dan de
eerder gelanceerde ruimtevoertuigen.
Aan de voorkant steken er vier antennes
i van achteren twee. De Loenik had
een uitrusting voor wetenschappelijk
onderzoek in de ruimte. De resultaten
dit onderzoek worden nog uitge-
Prof. Aleksander Michailof, voorzitter
an de Astronomische raad van de aca
demie van wetenschappen, verklaarde in
minder contrasten zün. De sterrenkun-
een radioboodschap dat er minder zeeën
dlgen en geologen zien zich zo geplaatst
een opwindend vraagstuk, namelijk
verklaring te vinden voor dit ver
schijnsel dat ongetwijfeld verband houdt
met de kwestie van de oorsprong van het
reliëf van d emaan", aldus de Russische
geleerde.
Hij deelde mee, dat ongeveer dertig
procent van de foto's bestaat uit details
het maanoppervlak nabij de ooste
lijke zijde, die van de aarde zichtbaar is.
De overige foto's betroffen de onzicht
bare kant yan de maand. De donkere
vlekken van de „zeeën" waren duidelijk
zichtbaar.
Volgens tass zijn de foto's via een tele
visieapparaat in het interplanetaire sta-
iver een afstand van 480.000 km naar
de aarde overgebracht.
Zee van Moskou
Een grote krater ten noorden van de
venaar van de maan, die een doorsnede
an 300 km heeft, heeft van de Russen
e naam „Zee van Moskou" gekregen.
Een andere krater met een middellijn
ongeveer 100 km met een heuvel ln
het midden op het zuidelijk-halfrohd, is
de Russische raket- en ruimtedes-
kundige prof. Tsiolkofski genoemd. Een
derde krater heeft de naam van de Fran-
natuurkundige Frederic Joliot-Curie
gekregen, die vorig jaar augustus c
Een krater aan de grens van het zicht
bare en het onzichtbare gedeelte va
is naar Michail Lomonsof genoemd,
'isserszoon, die in de 18de eeui
Russische academie van wetenschappen
oprichtte. Een nabijgelegen bergketen
kreeg de naam Sowjet-Bergen
Er is veertig minuten lang gefotogra
feerd, zodat een groot aantal foto's
maan verkregen is. Het ontwikkelen
afdrukken van de film is automatisch
geschied aan boord van het interplane
taire station. Het toestel voor de opna-
van de maand en de doorzending
het beeld naar de aarde aan boord
de Loenik. werd op 7 oktober
werking gesteld.
;t nemen van de foto's geschiedde op
ogenblik, dat het station zich tussen
naan en de zon, die ongeveer 70 pro
van de achterzijde van de
-FIFTY FIFTY
de moderne Amerikaan
Duidelijke foto':
ling tot de zichtbare kant
ziet de achterzijde er glad en eenvormig
uit met uitzondering van eén grote
te vek en ongeveer een tiental kleinere
vlekken. Niet een oppervlak vol kraters,
veeleer het uiterlijk van een pom
poen, waarin iemand hier en daar zijn
vinger heeft gestoken. De grootste vlek
is de Zee van Moskou, de op
grootste de Krater van Tsiolkofski met
heuvel in het midden. Tot dusver
hebben Russische geleerden aan acht
\yOLGENS dit schema heeft de
Loenik III (midden) de achter
kant van de maan (boven) gefoto
grafeerd. De pijlen geven de stralen
van het zonlicht aan, dat de maan
beschijnt. De foto's werden vervolgens
automatisch naar de aarde geseind.
(Ass. Press Radiofoto uit Moskou)
„Maanowitsj"
Wat het interplanetaire station zelf t
gaat, wordt gezegd, dat het nog ongeveer
een half jaar, gerekend vanaf het ogen
blik va .1 de lancering, in de ruimte zal
vliegen en elf tot twaalf banen om de
aarde zal beschrijven. Daarna zal Loenik-
3 in de dichte luchtlagen van de damp
kring terechtkomen en verbranden.
Westelijke geleerden waren verbaasd
over de duidelijkheid van de foto. Zij
noemden het werk van de Russen een
„reusachtige prestatie". Overal brachten
de bladen vandaag de foto van de achter
kant van de maan op de voorpagina. Een
bekend Engels boulevardblad schreef in
een kolossale kop: „Dit is Maanowitsj".
COMMUNISTISCH VOORSTEL
/COMMUNISTISCH Noord-Korea heeft voorgesteld het land te hereni-
gen via verkiezingen in geheel Korea, die zouden moeten worden
gehouden na het terugtrekken van alle buiienlandse troepen van het
schiereiland. De troepenmacht van Noord- en Zuid-Korea zou verminderd
moeten worden tot 100.000 man elk. Het plan, waarvan het Russische
persbureau Tass vanuit de Noordkoreaanse hoofdstad Pjong Jang mel
ding heeft gemaakt, is aangeboden aan de Noordkoreaanse Nationale
Vergadering.
samenwerking en samenwerking op
sportgebied en op de vorming van een
permanente commissie voor de econo
mische ontwikkeling
Het onverwachte voorstel van Noord-
Korea geeft weer voedsel aan de ge
ruchten, dat Chroesjtsjef op zijn terug
reis uit communistisch China de Noord
koreaanse hoofdstad zou hebben bezocht.
Een officiële bevestiging van deze onder
breking van Chroesjtsjefs terugreis is
echter nooit gekregen.
De vlce-premler van Noord-Korea, Nam
II, heeft verklaard dat het voorstel ook
zal worden voorgelegd aan de nationale
vergadering van Zuid-Korea, aan het
Zuidkoreaanse volk en aan de parlemen
ten van alle landen.
Het Russische persbureau Tass deelde
mee, dat na volledige terugtrekking van
alle buitenlandse troepen uit Zuid-Korea,
verkiezingen in geheel Korea kunnen
worden gehouden onder omstandigheden
die de meningsvrijheid van het volk in
Noord- en Zuid-Korea zullen waarborgen.
In het Noordkoreaanse plan wordt
tevens voorgesteld een permanente com
missie te vormen, bestaande uit afge
vaardigden van parlement, regering, poli
tieke partijen en organisaties in Noord
en Zuid-Korea.
^TAxANDE op een podium, dat bij
de Doenkade op rijksweg 13
stond, ergen en storm trotserend, heeft
de minister van verkeer en water
staat, de her H. A. Korthals, vanmor
gen het gedeelte Delft-Overschie van
de weg 's-Gravenhage-Rotterdam
(rijksweg 13) weer voor het verkeer
opengesteld.
Hij deed dit door op een knop te druk
ken, waardoor een sirene ging Loeien
Dit was weer het teken voor al het rij
dende materieel van de aannemer, dal
deze aam weerszijden van het viaducl
Doenkade op de rijksweg had opgesteld,
de rijbanen vrij te maken. Nadat de mi
nister nog eigenhandig een verbodsbord
die u van twee kanten
laat genieten:
wan de prije en
▼an de kwaliteit
/oren had de minister het woord
gevoemd in een garage van de Rotter-
;e vervoer- en motordienst aan hel
Blijdorppleim te Rotterdam. Onder de
'ezigen bevonden zich o.a. de burg<
iter va.n Delft, de heer D. de Loor,
de Rotterdamse wethouder van open-
e werken, mr, H. Bavinck, en de di-
G.r Maris?3
Loopbrug omgewaaid
miljoen scliade
Twee Amerikaanse
Vanmorgen is de zware loopbrug F op
het haventerrein te Delfzijl door de storm
omgewaaid, waarbij een grote ravage is
aangericht. De kraanmachinist G. Wolf,
kunstmanen
die bezig was met het lossen van hoog-
ovenslaken, kon bijtijds op een loods
springen e.i werd slechts licht gewond.
verdwenen
De loopbrug vernielde twee loodsen, in
een waarvan zakken kunstmest waren
opgeslagen. Door het slechte weer werd
Twee Amerikaanse aardsatellieten zijn
de vorige maand uit hun banen verdwe
nen, nadat zij in dc atmosfeer terecht ge
er op het moment dat het ongeluk ge
beurde, niet gewerkt, zodat persoonlijke
ongevallen zich niet voordeden.
komen waren, waar zij verbrand zijn.
De Amerikaanse luchtmacht beeft van
daag meegedeeld dat de 765 kg zware Ont-
De Belgische premier en de minister
van economische zaken hebben gisteren
dekker-6, die op 19 augustus gelanceerd
werd, 20 oktober na zijn 965ste omwente
ling om de aarde verdwenen is.
te Brussel een uit vijf man bestaand
Belgisch planbureau geïnstalleerd, dat
De Verkenner-4 is, blijkens een mede
deling van het Smithsonian instituut,
twee dagen later uit zijn baan verdwe
grondslagen van de economische poli
tiek, zoals investering, werkverschaf
fing, prijzen en lonen, en dat een econo
nen. De Verkenner-4 is op 26 juli 1958
door het Amerikaanse leger gelanceerd
met behulp van een Jupiter-c raket.
misch ontwikkelingsplan moet opstellen,
hetwelk over een aantal jaren zal ver
deeld zijn.
beide landen.
Algerijnse oorlog
TASS TREKT ZIJN
VERKLARING IN
Het Russische persbureau Tass heeft
gisteravond zijn bericht, dat de „voorlo-
ige Algerijnse regering" bereid is over
;n staken van het vuren te spreken, in-
Tass vroeg zijn abonnees het telegram
annuleren vanwege een vergissing in
de tekst. De terugtrekking volgde op een
ontkenning door de Algerijnen dat een
dergelijke verklaring afgegeven zou zijn.
TAIT is de foto van (een deel van)
-L' de achterkant van de maan,
zoals die vannacht door het Russi
sche persbureau Tass is vrijgegeven.
De dorlopende witte lijn duidt
de maan-evenaar aan. De witte
stippellijn van boven naar be
neden is de grens tussen het van
de aarde uit zichtbare deel van de
maan (links) en het onzichtbare
deel, zoals dat door Loenik III is
gefotografeerd. Witte lijnen rond
om de objecten geven aan, dat deze
definitief zijn vastgesteld.
De volgende namen hebben de Rus
sen gegeven: 1. Zee van Moskou (een
krater met een doorsnee van 300 km);
2. Baai der Astronauten of Ruimte
vaarders (in de Zee van Moskou) 3.
voortzetting van de Zuidelijke Zee,
die aan de voorzijde van de maan
zichtbaar is; 4. Tsiolkofsky-krater; 5.
Lomonosof-krater; 6. Joliot-Curie-
krater; 7. Sovjetsky-bergketen; 8. Zee
der Dromen.
De Romeinse cijfers links van de
stippellijn geven de plaatsen aan, die
aan de ons bekende zijde van de maan
liggen: I. Hum'boldt-zee; II. Mare
Crisium; III. Regionale Zee; IV. Zee
der Golven; V. Smith-zee; VI. Zee
der Vruchtbaarheid; VII. Zuidelijke
Zee.
(Ass. Press Radiofoto uit Moskou)
WIND RUIMT NAAR NOORDWEST
Loodsdiensten
gestaakt
Een zware zuidwesterstorm,
windkracht tien, geselt sinds de af
gelopen nacht het water en het land
en vooral op de Zeeuwse en Zuid-
Hollandse eilanden heeft het ruwe
herfstweer vrij spel. Nog steeds
blijft de barometer dalen, hetgeen
er op wijst, dat de kern van de
stormdepressie, die in de vroege
morgen bij Noord-Schotland lag,
snel dichterbij komt. De storm gaat
gepaard met hevige regenbuien,
waarvan er gisteravond enkele on
weer meebrachten.
De depressie wordt morgenochtend bij
Denemarken of de Duitse Bocht ver
wacht, zodat de stormwind in de komen
de avond en nacht bij ons naar noordwest
zal ruimen. Het is als gevolg daarv;
niet mogelijk, dat het water aan de kust
flink zal worden opgestuwd, zodat het
noodzakelijk zal zijn de beperkte dijkbe
waking in actie te brengen. Vrees be
hoeft er voorshands niet te bestaan, om
dat wij juist in de periode van dood tij
verkeren. Bovendien moet verwacht wor
den, dat er morgen u-it het noordwesten
koudere lucht van Groenland afkomstig,
zal worden aangevoerd, waarin gure
buien voorkomen, sommige gepaard
gaande met hagel en onweer. In Schot
land rekent men op flinke sneeuwbuien.
De stormdepressie, die ons dezer dagen
heeft bereikt, is de actiefste sinds januari
1958. Ook deze herfst op zondag 18
Land bouw pen si oen en
Toeslag weduwen
en wezen vervalt
Het algemeen bestuur van het bedrijfs
pensioenfonds voor de landbouw heeft
besloten de tijdelijke regeling, die op
1 juli 1957 werd ingevoerd voor de we
duwen- en wezenpensioenen, met ingang
1 oktober 1959 te doen vervallen,
te regeling hield in afwachting van
komst van algemene wettelijke
voorzieningen op ddt punt in, dat op
de weduwen- en wezenpensioenen tij de-
ijk een toeslag zou worden verleend,
•n dat het weduwenpensioen tijdelijk zou
doorlopen tot de 65-jarige leeftijd.
Zoals bekend is, trad de algemene
vettelijke voorziening in werking op 1
oktober. Met ingang van dat tijdstip
:ullen nu bedoelde toeslagen niet mee;
worden uitgekeerd, terwijl de weduwen-
oenen van hen, die wel de 60-jarige
niet de 65-jarige leeftijd hebben
bereikt, zullen vervallen.
Het ligt in de bedoeling voor de we-
uwen, die o-m een of andere reden
iet onder de wettelijke regeling vallen,
31 speciale voorziening te treffen, wel-
e te zijner tijd zo mogelijk tot 1 ok
tober 1959 zal terugwerken.
Sinds 1 juli 1957 wordt ook een toeslag
verleend op dc invadiditeistpensioenen.
Deze toeslag blijft voorshands bestaan.
In de Baliemvallei op Centraal
Ned. Nieuw-Guinea is voor het
eerst een Dakota van de
„Kroonduif" geland op de
vaste luchtlijn Hollandia
Wamena, een lengte als van
Groningen tot Maastricht.
Hierdoor is de weg geopend
tot ontwikkeling van deze
streek en de 70.000 Papoea's
die er wonen. Na de stamoor-
log die begin van deze maand
aan 40 mensen het leven heeft
gekost, had de voltooiing van
het vliegveld van Wamena het
karakter van een anticlimax.
De bevolking -was geestdriftig,
vooral toen enige stamhoofden
'n rondvlucht mochten maken
Tien maanden wegens
oplichting banken
De Amsterdamse réclvtbaivk heeft de
58-jarige gedetineerde Amsterdammer A
Z. veroordeeld tot tien maanden met af
trek. Zij achtte bewezen dat verdachte
de Nationale Handelsbank N.V. voor
ƒ20.000 en de Nederlandsohe Handel
maatschappij voor 10.000 had opgelicht.
De officier van justitie eiste veertien da
gen geleden anderhalf jaar gevangenis
straf en voorwaardelijke terbtawhilrking-
s telling.
Britten storen zich niet, aan vakbonden
De Britse vakbonden hebben gis
teren de oorlog aangekondigd tegen
wilde stakingen, terwijl nieuwe sta
kingen het werk dreigen lam te leg
gen op treinen en sleepboten.
De leiders van de Tuc (Trades union
congress) hebben aangedrongen op een
door de regering gesteund onderzoek
naar de wilde stakingen die de laatste
tijd uitgebroken zijn, het parool van de
vakbonden trotserend.
Door de laatste van deze stakingen is
gisteren het werk neergelegd in restau
ratiewagens op verschillende grote trei
nen. De zakenlieden die reizen tussen
Londen en Noord-Engeland werd aange
raden eigen boterhammen mee te nemen.
Ongeveer 600 koks en kellners hebben
geweigerd te werken uit protest tegen de
invoering van een luxueuze lijn van een
andere maatschappij waardoor zij hun
beste klanten zouden kwijtraken.
De nieuwe dienst is toegewezen aan
de British pullman company, een onder
neming die semi particulier is en die
geen geregelde staf in dienst heeft. De
stakers hebben geweigerd gehoor te
geven aan de bevelen van de vakbond
om het werk te hervatten.
Door een andere staking liggen 27
sleepboten in de haven van Liverpool
stil. Ongeveer 600 man zijn in staking ge
gaan omdat een van de kapiteins gede
gradeerd werd wegens roken op dek. Ook
hier trotseerden de mannen het bevel
van de vakbond.
Andere .onofficiële" geschillen hebben
het vervoer in Sheffield lam gelegd. Ver
der werd de aanvoer van elektrische
stroom verminderd.
Een commissie van de Tuc heeft
bevolen, dat de algemene raad va;
Tuc er bij de gezamenlijke adviserende
raad van het ministerie van arbeid op
aandringt, spoedig een onderzoek naai
deze stakingen in te stellen.
De leiders van de Tuc hebben kort ge
leden hun bezorgdheid te kennen gegeven
over de activiteit van groepen vakbonds
leden die bekend staan als „trotskisten"
die plaatselijke grieven aangrijpen oir
wilde stakingen uit te lokken.
oktober hebben wij al een storm mee
gemaakt, maar deze was minder hevig
en duurde korter.
Schepen
Berichten over in nood verkerende
schepen hebben ons tot heden slechts be
reikt van het 161 ton metende Noorse
vissersvaartuig Suloy, dat gisteravond
heeft geseind, dat het zich, met dertig
opvarenden aan boord, op de Atlantische
Oceaan in een kritieke toestand bevindt.
Het is op een afstand van 450 kilometer
ten westen van Ierland een speelbal van
de storm. De kapitein van de Suloy ver
zocht om vliegtuigen voor het opsporen
van het schip. De noodseinen werden op
gevangen door het 1534 metende Noorse
motorschip Luksefjell.
De loodsdienst te Hoek van Holland is
gisteravond half twaalf geheel gestaakt.
Met de loodsdienst te Ymuiden was dit
reeds om kwart over negen het geval.
Ook de veerdiensten in Zeeland gaan
moeilijkheden van de storm ondervin
den. De grote veerboot Prinses Beatrix
op de lijn Vlissingen-Breskens heeft van
morgen om zeven uur tengevolge van het
hoge water en de harde wind de Vlissing-
se haven niet meer kunnen verlaten. Men
onderhield de dienst met twee kleinere
boten, maar ernstige stagnatie was niet
te voorkomen. De dienst Enkhuizen-Sta-
voren werd gestaakt
Militair uit auto
geslingerd
De 19-jarige dienstplichtige soldaat L.
Mendels uit Arnhem is gistermiddag uit
een militaire vrachtauto geslingerd,
waarbij hij een gebroken borstbeen op
liep. In zorgwekkende toestand is hy in
het Julianaziekenhuis te Apeldoorn opge-
De chauffeur van de vrachtwagen raak-
in een bocht de macht over het stuur
kwijt en vloog tegen een boom. Door de
schok werd M. uit de wagen geslingerd
kwam daarbij eveneens tegen een
boom terecht.
Farah Diba bij Dior
In Teheran is gisteren officieel be
kend gemaakt, dat de verloving van
de Sjah met Farah Diba die nog
deze maand werd verwacht is uit
gesteld tot half november. Enige we
ken daarna zal het huwelijk worden
voltrokken, aldus een dignitaris van
het Perzische hof.
Een overweging voor het uitstel is
geweest, dat mejuffrouw Diba op het
ogenblik in Parijs is. Het zou toch wel
bijzonder onbeleefd zijn de verloving be
kend te maken tijdens haar afwezigheid,
aldus de bekendmaking.
In Parijs heeft de toekomstige vrouw
van de Sjah een bezoek gebraoht aan
het modehuis Dior. Het bruidskleed moet
bunnen drie weken gereed zijn., zo werd
door een woordvoerder van het mode
huis verteld.
Dezelfde woordvoerder vertelde, dat
Farah Diba een volledige garderobe
heeft aangeschaft. Zij deed haar keuze
in nauw overleg met Yves Saint-Lau
rent: ochtenxiboiletten, avondtoiletten,
mantelpakken, wandelkostumes, oock-
tailjurken en baljaponnen.
Parijse bladen, wisten gisteren reeds te
melden, dat het bruidstoilet wit zal zijn,
„met juwelen bezaaid en zeer luxueus".
Ook wordt met bijzonder veel nadruk
gemeld, dat ook Soraya destijds haar
bruidskleed bij Dior liet maken.
Storm, en buien
erwacht tot woensdagavond
Aanvankelijk tijdelijk storm
tussen west en noordwest.
Morgen langzaam afnemend.
Wisselende bewolking met
nu en dan buien. Iets lagere
temperaturen.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
'oensdag 28 oktober: zon op 7.26, onder
1maan op 2.44, onder 15.50. 31 oktober
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Waarid
Mailorca
Lissabon
/indstil
finds til