Volkswagenfabriek wordt
N.V. en stichting
Rotterdamse Laurenskerk na
19 jaar weer in gebruik
ZWITSALETTEN
keipen II er af l,
NIEK
Dame*
Komeet van Halley
Leden van weercommissie
visserij nemen ontslag
Ds, L. W. Muns publiceert
zijn psalmberijming
MAANDAG 26 OKTOBER 1959
lieer in 1933
tart)
Evenals De Waarheid heeft het Han-
\elsblad een advertentie opgenomen ge
nen mijd aan de prestaties van de zogenaam-
i ie Duitse democratische republiek. In
onze argeloosheid hadden wij gedacht
jat. het Algemeen Handelsblad gehan-
ield had naar de regel „Pecunia non
tiet". Het blijkt evenwel dat deze be-
langrijke Amsterdamse krant ook nog
uit idealistische motieven heeft gehan-
ield. Anders evenwel dan Elseviers
weekblad zijn wij de mening toegedaan,
iat het bevorderen van contacten en met
name van handelsbetrekkingen in het
Mj huidige stadium aanbeveling ver-
dient het is onwaarschijnlijk, dat de
toekomst zal leren dat wij het bij het
Ie© rechte eind hebben gehad." Men kan
ie© gerust zeggen dat wij wederom in 1933
2. jyn aangeland. Ook toen werden allerlei
Bn gouwe betrekkingen met het Nazi-Duits-
land, waarvan de zgn. DDR de getrouwe
V toortzetter is, ons aanbevolen omdat het
0- ons handelsverkeer zo ten goede zou
2- lomen en omdat het Duitsland van Hit-
toch wel zou komen. Ook toen
rergat men dat het recht de grondslag
aleifun elke staat is en dat een systeem,
iteu nend op concentratiekampen, ten
opgeschreven terwijl het onze
plicht is staten die de menselijke waar-
digheid vertreden te verachten en niet te
j iverteren. (Els. Weekblad).
m
Reclameradio
Over een week of zes krijgen we dus
onze reclameradio en die zal vierentwin-
per etmaal gaan uitzenden, het
en afschuwelijke aanwinst mag
heten. Frappant is echter dat deze Ne
derlandse onderneming in Liechtenstein
gevestigd zal ivorden en dat de uitzen-
™;»gen zelf verricht zullen worden van
een schip buiten de Nederlandse terrl-
loriale wateren. Waarom houden we
;r zo'n waarschijnlijk winstgevend bedrijf
^niet binnen de grenzen? Antwoord: om-
zr bij ons onzinnige, verzuilde radio-
hes tel geen zinnigheid mogelijk blijkt
'ji telfs niet als de toch zo geliefde geldzaic
't geding komt. (De Groene).
Spanje
Van Nederland wordt soms gezegd, dat
iet de Amerikaanse regering te veel op
haar wenken bedient, ja zelfs dat onze
i™ regering al loopt voordat er is gewenkt.
rat'Nu gaan we nog wat verder. Voordat de
■sea iheren De Quay en Luns aandacht hebben
geschonken aan de zak, werpt Romme
balletje op over Spanjes lidmaat
schap van de Navo. Het bloed kruipt
waar het niet kan gaan, zullen sommigen
cynisch zeggen. Spanje is oppervlakkig
gezien, een welgeordend land. Maar
's maatregelen bewijzen hoe be
drieglijk die rust is. Niet alleen commu
nisten en socialisten worden voortdurend
gearresteerd. Ook monarchisten en pro
pagandisten voor een partij van het soort
dat professor Romme leidt, zijn de slacht
offers van het regime. En de ergste
scheldwoorden in de pers ivorden voor
de Westeuropese christelijk-democrati-
sche partijen gereserveerd. V rij Ne
land).
IHAMEA-C
handen
ruw of schraal
,-GELElEEüïi
Britse belangstelling
voor de Y.R.O.N.
De N.V. Vrije Radio-omroep Nederland
i.o. heeft van een groep Britse zaken
lieden uit de levensmiddelen- en ver-
bruiksgoederenbranches via een reclame
bureau telefonisch het verzoek ontvan
gen om na te gaan of het mogelijk is
dat de V.R.O.N. ook reclame-uitzendin
gen voor Engeland zou kunnen ver
zorgen.
Het voorlopig bestuur van de V.R.O.N.
heeft het verzoek tot bestudering van
deze zaak in beraad gehouden.
Prinses Bcatrix-zickenhuis. De commis
saris der Koningin in Gelderland, mr. H.
W. Bloemers, heeft zaterdagmiddag het
nieuwe protestants algemeen ziekenhuis
in Culemborg officieel geopend, waarbij
hij het tevens de naam gaf: Prinses Bea-
trix-ziekenhuis.
Compromis Bonn-Hannover
(Van c
correspondent in Bonn)
TNE VOLKSWAGEN der toekomst
zal worden geleverd door een
onderneming, die dan niet meer het
eigendom is van de Westduitse staat,
maar die gedeeltelijk naamloze
nootschap (met aandelen onder het
Westduitse volk) en anderdeels een
stichting ter bevordering van weten
schap en techniek is. Er is na jaren
lange soms zeer heftige strijd einde
lijk een compromis tot stand geko
men tussen de regering in Bonn (de
eigenaresse der V.W.-fabrieken) en
de deelstaatregering van Nedersak-
sen in Hannover (die vergeefs tracht
te eigendomsaanspraken geldig te
maken) over de toekomstige bedrijfs
vorm der onderneming.
Zowel Bonn als Hannover hebben hun
in gekregen: 60 pet van het aandelen
kapitaal in de nieuwe N.V. zal parti
culier worden (in overeenstemming met
de plannen der regering in Bonn) en
dc resterende 40 pet komen in een
stichting (waarin Hannover het V.W.-
bedrijf had willen veranderen).
Dit compromis bespaart zowel Bonn
s Hannover een hele hoop misrèe
Hannover was nil. van plan om Bonn
hte been dwars te zetten en het daar-
o hoog mogelijk te zoeken, d.w.z
bij het Constitutionele Hof in Kralsru-
he. Het zou dn dat geval jaren hebben
geduurd voor dit Hof een uitspraak ?o"
hebben kuinnen doen over de vraag, of
de regering in Bonn als rechtsopvolg-
van de nazi-Reichsregerung en ha-
organisaties inderdaad eigenares-
der V.W.-fabrieken is en als zoda
nig het recht heeft om in het kader
haar om staats- en semdstaatsbedri'-
partdcutier te maken en haar politiek
bezitsspredddng het gigantische fa
briekscomplex in Wolfsburg van de
hand te doen aan „voiksaandeelhou-
ders". Het i£ aan de bekwaamheid van
iinister voor het beheer over de
^paatsbedrijven „Schatzminister" dr
Lindrath te danken geweest, dat het nu
nodig za.l zijn om de vuile V.W -
Prins bekeek teijein
voor emigranten
Prins Bernhard heeft zaterdag bij een
bezoek aan de Nederlandse kolonie in de
stad Nao Me Toque in Brazilië verklaard,
dat binnenkort Nederlandse ingenieurs
technici naar de provincie Rio Gran
de do Sul zullen komen om de mogelijk
heden te bestuderen van de aanleg van
tachtig kilometer lang kanaal, dat
Porto Alegre, de hoofdstad van de pro-
'e, met de Atlantische oceaan zou
moeten verbinden.
De Prins, die in gezelschap was van de
gouverneur van de provincie, werd har
telijk door de Nederlandse immigranten
ontvangen.
De Prins maakte ook een rondvlucht
/er het kustgebied, waar het provinciale
bestuur volgend jaar nieuwe Nederland-
immigranten zich wil laten vestigen.
Het zullen hoofdzakelijk landbouwers en
veeboeren zijn.
Na de steden Carazinho en Nao Me
Toque bezocht te hebben, is Prins Bern
hard naar. de watervallen van Inuacu
vertrokken om daar de nacht door te
brengen.
Protestants ziekenhuis
Den Boscli uitgebreid
Zaterdag heeft de burgemeester van
's-Hertogenbosch, mr. H. Loeff, onder
grote belangstelling de nieuwbouw
het protestants ziekenhuis aldaar
officieel geopend. Door het bijbouwen
een nieuwe vleugel, die vrijwel
groot is als het bestaande gebouw
het Wilhelminapark, heeft dit
kenhuis de kinder- en kraamvrouwen
afdeling aanzienlij*: kunnen uitbreiden,
terwijl de chirurgische afdeling en de
operatiekamer een modern onderdak
kon worden verschaft.
126) Over de aard van de kometen
zullen we het vandaag niet hebben.
We willen slechts in herinnering
brengen, dat de onverwachte komst
van een komeet met haar lichtende
staart in alle tijden op de mens grote
indruk heeft gemaakt en dat haar
verschijnen aan het firmament werd
beschouwd, hetzij als een voorteken
van naderende rampen, zoals oorlog,
hongersnood, ziekten, of de dood van
een heerser, hetzij als een gunstig
teken voor de uitkomst van een op
handen zijnde veldslag.
De bekendste van de ruim 1600 ge
boekstaafde verschijningen is wellicht
die van de komeet van Halley in
1758. Edmund Halley assisteerde
aanvankelijk de ge
niale Newton bij
het onderzoek
het gedrag der ko
meten en hij be
studeerde voor dit
doel een groot aan
tal beschrijvingen
van 24 kometen, die
tussen de jaren 1337
genomen.
De beschrijvingen van een drietal
kometen, die in 1531 door Apian, in
1607 door Keppler cn in 1682 door
Halley zelf waren bestudeerd, ver
toonden een zó grote overeenkomst,
dat Halley daaruit concludeerde met
één en dezelfde komeet te maken te
hebben. Haar omlooptijd moest dan
ongeveer 75 Jaar bedragen en Halley
deed de voor die dagen vermetele
stap door de herverechijning van de
komeet in het Jaar 1758 te voorspel
len. „Wanneer deze voorspelling uit
komt, ls er geen reden aan de terug
keer van andere kometen te twij
felen", meende hij.
gekregen. Toen het Jaar 1758 begon
En in beginsel heeft hij gelijk
gekregen. Toen het jaar 1758 begon
te naderen sloegen de astronomen
aan het rekenen en kwamen tot de
conclusie, dat de komeet weliswaar
zou verschijnen, maar dat er enig
oponthoud in het reisprogramma
moest zijn opgetreden, omdat de reu
zenplaneten Jupiter en Saturnus de
komeet een eind uit haar baan had
den getrokken. Deze vertraging was
overigens niet onwelkom, want drie
vooraanstaande wiskundigen waren
volle zes maanden doende om dit
geval uit te rekenen. Zij voorspelden,
dat de komeet op 13 april van het
jaar 1759 zich het dichtst bü de zon
zou bevinden, en de sterrenwachten
maakten zich op om met hun kijkers
het firmament met de grootste nauw
gezetheid af te
TOCH IS
HET ZO!
Ma a
Ironie, het
bittere
de
schap niet gegeven
de triomf van hun
kennis en scherp
zinnigheid In volle
teugen te genieten,
int het
de
amateur Palitzsch,
een kleine boer by Dresden, die de
komeet in de kerstnacht van 1758
het eerst ontdekte. De waardigheid
der wetenschap werd echter glorieus
hersteld, toen bleek dat de komeet
op 12 maart van het volgende jaar
de zon het dichtst was genaderd, wat
dus slechts een maand verschil nlt-
maakte met de voorspelde datum.
In 1835 cn in 1910 werd de komeet
van Halley (zoals zy In het vervolg
zou heten) opnieuw waargenomen.
En toen haar geschiedenis wat nauw
keuriger werd nagegaan, bleek zy
op verscheidene merkwaardige mo
menten in de menseiyke geschiede
nis aan de hemelkoepel te zyn
verschenen.
Daarover een volgende keer.
60 procent voor
Duitse volk
was buiten te hangen en dat de grote
regeringspartij C.D.U.-C.S.U. nog 5
de volgende algemene verkiezingen
de herfst van 1961 haar reeds jaren
ge kondigde plan om „Volkswagenaand
len" onder de mensen te brengen zal kun
nen ver wezenlijken.
De vakbeweging
Er is nu nóg een organisatie, die
roet in het eten wil gooien. Dat is de
overkoepelende organisatie der West
duitsc vakvereniging, de eeDeutsche
Gewerkschafts Bund" D.G.B. In he*
D.G.B.-orgaan stond dezer dagen te
lezen, dat ook de D.G.B. aanspraken
doet gelden op het eigendom
„Volkswagen"-fabrieken en wel op
grond van het feit, dat de fabrieker
werden gebouwd met de gelden, die
door de nazi's van dc vakbonden wer
den gestolen, toen zij deze in 1933 op
doekten. Het is evenwel hoogst on
waarschijnlijk, dat de D.G.B. met deze
aanspraken nog iets zal bereiken.
In de Bondsdag is intussen door de
regering een voor-wetje Ingediend, dat
uit slechts één paragraaf bestaat. Daar
in staaf vermeld, dat de V.W.-fabrie
ken het eigendom van de Bondsrege
ring zijn, die daarmede haar eigendom
ook wettelijk wilde documenteren. D»
indiening vam dit wetje heeft de lands
regering van Nedersaksen in Hannover
op het tapijt gebracht. Wanneer nl. de
Bondsdag dit wetje bij meerderheid zot'
hebben aangenomen (die zeker was,
aangezien de regeringspartij de absolu
leerderheid bezit en bovendien ook
de liberale partij aan haar ka.nt
stond) zouden daarmede voor Hannovep
wel alle kansen zijn verdwenen om bij
ie verdeling van de V.W .-taart ook nog
:en stukje te krijgen. Teneinde nog
inigszins medezeggenschap te krijgen,
noest de Nedersaksisohe regering wel
:eer snel trachten met Bonn tot ee"
ompromds te geraken. Zij moest daarbij
het eigendom van Bonn erkennen, maar
"0 pet der aandelen uit de sper-
minderheid (Bonn krijgt de andere 20
maar beide doeen hun aandelen in
stichfingspot ter bevordering van
:nschap en techniek) was zoetigheid
genoeg om deze bittere pil, die Hann-
jarenlang in de keel heeft gezeten.
>r is dit compromis ook, omdat het
juist een landsregering onder leiding
go ci a aLdem o k ra ten (die tegen de
privatiseringsplannen der Bonnse rege
ring zijn) is geweest, die het moest
accepteren.
De koers
De „denationalisatie" van de V.W.-
fabrieken is jarenlang een van de
meest-besproken en heftigst-omstreden
onderwerpen der binnenlandse politiek
West-Duiteland geweest. Dit hield
ook verband met het feit,
fabrieken wel de grootst
in West-Europa zijn, me
van 1 miljard mark
2.7
ïiljard
dat de V.W.-
autofabriek
een waarde
:en jaarlijkse
lark, bij een
officieel aandelenkapitaal
joen mark dat bij de uitgifte van de
..Volkswagenaandelen" tot 1 miljard zal
worden verhoogd.
Het is de bedoeling in tranches van
200300 miljoen mark „Volkswagenaan
delen" uit te geven in coupures van
100 mark.
De vraag is slechts tegen welke koers
deze „Volkswagenaandelen" zullen wor
den uitgegeven. Het lijkt vrijwel onmo
gelijk, dat zij a pari zullen worden uit
gegeven, wil de Bondsregering zich
niet het verwijt op de hals halen de
V.W.-fabrieken „op de uitverkoop" te
hebben gegooid. Gezi ende verkoopwaar
de van de fabrieken die al naar ka-
riitalisering tussen de 2 en de 6 mil
jard mark ligt zal de uitgiftckoers
veel hoger dan 100 moeten liggen. Des
kundigen spreken van tussen de 350 cn
100 procent.
Koningin woonde openingssamenkomst bi]
Van een onzer redacteuren)
KONINGIN JULIANA heeft zaterdag de openingssamenkomst bijge
woond in de Grote of Sint-Laurenskerk te Rotterdam, waarin gisteren
voor het eerst na bijna twintig jaar weer een kerkdienst is gehouden. Te
voren had de Vorstin een bezoek gebracht aan het ziekenhuis Dijkzigt en
de Rotterdmase Schouwburg, waarna zij de lunch gebruikte ten huize
van burgemeester mr. G. E. van Walsum. De samenkomst in de kerk werd
verder bijgewoond door de minister-president, prof. dr. J. E. de Quay, de
minister van justitie, mr. A. C. W. Beerman, de commissaris der Koningin
yn Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz, burgemeester Van Walsum en allen die
door werk, financiële of andere steun hebben bijgedragen aan de restau
ratie.
De Koningin werd verwelkomd door
dr. H. J Eykman en mr. Ph. A. J. Mees,
voorzitter en vice-voorzitter van het col
lege van gecommitteerden tot de zaken
van de Hervormde gemeente Rotterdam-
Na samenzang van gezang 149 de ver
zen 1 en 2 memoreerde dr. Eykman de
geschiedenis van de restauratie, sinds de
verwoesting van de kerk op 14 mei 1940.
De herbouw kon tot stand komen dank zij
vele giften.
Symbool
„Ons gezag is ondergraven
ONS GEZAG IS ONDERGRAVEN. Het heeft geen zin meer". Dat is
de mening van de vijf leden van de weercommissie te IJmuiden,
ingesteld bij Collectieve Arbeids Overeenkomst voor de grote trawl-
visserij. Het vijftal heeft besloten alle werkzaamheden voor de commissie
te eindigen en zijn ontslag aan te bieden. „Laten reder, schipper, walschip-
per en bemanning voortaan maar naar het KNMI gaan", zo merken zij
voorts op. Zij zien in, dat de belangen van werknemers en werkgevers
door deze gang van zaken worden geschaad, maar er is voor de vijf com
missieleden thans geen andere weg. Zij werden niet gehoord door het
Gerechtshof te Amsterdam, terwijl op die zitting wel een KNMI-des-
kundige kwam verklaren, dat hij niet bepaald overtuigd was van de weer
kundige capaciteiten van de commissieleden.
studeerden de wind en hielden rekening
met velerlei omstandigheden. De Bilt kan
ook een advies geven, maar baseert zich
dan op de gegevens van de k-ust. Wij ken
nen die kust echter. En heel belangrijk is.
dat wij ook het type 6chip kennen, dat
moet uitvaren. Juist dat kan het KNMI
niet beoordelen".
te IJmuiden, uiteengezet, dat geen
de vijif leden het erg vindt te worden
uitgemaakt voor amateur of Enkhuizer
almanak-lezer. „Maar", aldus de heer
,wij hebben onze functies". In
IJmuiden en wijde omgeving kent men
de heter Verwaijen, als directeur der ge
meentelijke visserijsehool (met eerste
ituurrnanspapieren en de ervaring van
vele jaren grote zeilvaart), de heer Dijk
huizen als nautisch deskundige der
scheepvaartinspectie (met 20 jaar vaar-
tijd als stuurman en kapitein ter grote
handelsvaart), de heer Kuyper als haven-
het Staatsvissershavenbe-
drijf (met 15 jaar vaantijd als stuurman)
de heer J. Stam als leraar visserij-
school (met stuiurmans- en schippersdi-
ploma en vijftien jaar vaantijd als sluur-
sebipper ter visserij).
Gefundeerd
'anneer ons advies werd gevraagd,
n we een gefundeerd advies", aldus
de heer Verwaijen. „We luisterden naar
het KNMI, lazen de barometer af, be-
ieledcn betreuren het,
dat zy niet zyn gehoord. Er zyn voor
het Gerechtshof dingen gezegd, die
niet overeenkomstig de waarheid zyn.
Op die bewuste stormdag zyn wel de-
gclyk visscryschepcn naar zee ver
trokken: de KW 78 tweemaal voor
een proefvaart en de VL. 131 en dc
TX. 51 om naar de visgronden te ver
trekken.
Wat nu? Er zal iets op gevonden moe
ten worden, want met een beroep op het
KNMI komt men er niet. In de CAO
komt een weercommissie en geen KNMI
voor. De zaak zal echter nog wel een
vervolg hebben, wamt de vissers eisen
een vergoeding. De ontwikkeling moet
worden afgewacht.
tauratie ondanks vele bezwaren toch ter
hand is genomen, omdat men dit kerk
gebouw wilde zien als een symbool van
de band met het verleden- De burgemees
ter sprak de hoop uit dat de Hervormde
gemeente de kerk zal gebruiken in een
breed geïnterpreteerde oecumenische zin,
door haar in voorkomende gevallen ook
aan andere kerkgemeenschappen af te
staan. De praeses van de centrale kerke-
raad, ds. J. C. J. Dijkstra, zei ten slotte
dat de bijeenkomst van deze middag ge
karakteriseerd is als een van burgerlijk-
stedelijke aard. „Dit als afgrenzing var
de dag van morgen, waarnneer de eerstf
kei kdiensten worden gehouden.
Lauren s-d u kaai
Na dc dienst kreeg koningin Juliana
het eerste exemplaar van de gouden Lau-
rens-dukaat aangeboden. Deze dukaat
loont aan de ene zydc Simson die de
leeuw verslaat en aan de andere zydc de
Sint-Laurenskerk met het transeptge-
deeltc in dc stellingen. Deze dukaten wor
den in de handel gebracht cn de op
brengst komt ten goede aan de restau
ratie van de kerk.
De eerste dienst in de Sint-Laurens
kerk op zondagmorgen werd geleid door
drie predikanten. Ds. Dijkstra verzorgde
de liturgie, ds. G. de Ru hield de eerste
preek en ds. G. J. H. Gijmink bediende
het Heilig Avondmaal-
In zijn preek naar aanleiding van
Psalm 65 vers 6 zei ds. De Ru onder meer:
„Men zegt dat God in de kerk woont, en
hiermede wordt bedoeld dat wij Hem
daar ontmoeten in Zijn Woord. En waar
het Woord is. daar ontstaat de kerk, daar
Nieuwe vorm van
roulette in A'dam
In Amsterdam kan men sinds zaterdag
avond aan de speeltafel een gokje wa
gen. Politiefunctionarissen hebben zich
aan de speeltafels in hotel Slotania te
Amsterdam-Slotermeer uitvoerig laten
voorlichten over de regels van dit
dóór de promotor de heer Gustavus uit
Berlijn zo genoemde waarnemingsspel.
De organisatoren menen hiermee een
wettelijk toelaatbare vorm van het rou
lettespel te hebben gevonden. Om het
besloten karakter van het spel te be
waren, heeft men opgericht de Casino
club Slotania, waarvoor volgens de orga-
oren grote belangstelling blijkt te
bestaan.
Hoofdinspecteur C. Mouwen deelde
mee dat hij zich uitvoerig over dit spel
wil laten voorlichten om een rapport uit
te brengen aan de officier van justitie,
die daarna op zijn beurt zal beslissen
over het al dan niet instellen van een
vervolging.
De echtgenote van \V. van R. is zondag
per vliegtuig- in New York aangekomen.
Van R„ marconist van de Utrecht, zit in
Boston gevangen in afwachting van zijn
proces. Hij wordt verdacht van moord
op een vrouwelijke passagier var
Utrecht, op welk schip hij werkte.
wordt Zijn stem gehoord."
Na afloop van deze eerste dienst was
er een samenkomst in gebouw De Heuvel
tegenover dc St. Laurens, cn daar be
tuigde de gemeente nogmaals haar dank
voor dc restauratie door het aanbieden
van geschenken. Ds. F. Oberman over
handigde een spaarboekje met f 8000, de
opbrengst van een lepeltjesactie, het col
lege van diakenen bood een ameublement
aan en hel college van jeugdcollcctanten
een zilveren kandelaar met drie armen.
In het ziekenhuis
Zaterdagmorgen had de Koningin nog
een bezoek gebracht aan het ziekenhuis
Dykzigt. Zij begon haar rondwandeling
op de revalidatieafdeling en toonde veel
interesse voor de verrichtingen van de
Hare Majesteit in de Laurens
kerk tijdens de bijeenkomst
van werkers met hoofd
hand, die op enigerlei wijze
zijn betrokken bij de herbouw
van dit kerkelijke en culturele
centrum van Rotterdam. Met
deze bijeenkomst is het tran
septgedeelte van de Laurens
kerk weer als kerk in gebruik
genomen. Op de voorgrond de
doopvont van Hans Petri.
patiënten en het werk van de verpleeg
sters- Vervolgens passeerde de Vorstin
de afdeling arbeidstherapie, een ver-
pleegeenheid en de lokaliteiten voor
e.h.b.o. en handenarbeid, waarna haar
geestdriftig uitgeleide werd gedaan. In
de hal van de Rotterdamse Schouwburg
bood het elfjarig dochtertje van de direc
teur van de Rotterdamse kunststichting,
Willemijn Hofman, de Koningin bloemen
Daarna woonde de hoge bezoekster een
gedeelte bij van een repetitie van het
toneelstuk „Hot summer night", waar
van op 6 november de première gaat. Na
deze fragmenten onderhield de Koningin
zich geruime tijd met de regisseur Ton
Lutz en de spelers Enny Meunier, Ina
Faassen en Donald Jones.
Om even over half één vertrok konin
gin Juliana weer, om ten huize van bur
gemeester Van Walsum de lunch te ge
bruiken-
Eerste eisze moet
zingbaar
zijn
(Van -
verslaggevers)
Omstreeks 20 november a.s. zal een
euwe psalmberijming van de pers ko-
ds. L. W. Muns, gerefor-
predikant te Utrecht-Zuid, de
Misschien zal menigeen de
schouders ophalen en zich afvragen of
dan nog niet genoeg is op dit gebied?
Daarop antwoordt ds. Muns echter:
,Nee, er zijn te weinig berijmingen en
:k hoop, dat er nog meer voor den dag
zullen komen".
Dit lijkt allemaal een beetje vreemd.
Maar ds. Muns is van mening, dat een
belangrijke zaak als de nieuwe psalm
berijming alleen maar tot stand mag ko
nadat talrijke proeven zijn beke-
:n getoetst. Want al worden som-
misschien ongeduldig, volgens ds.
Muns is het op dit ogenblik nog lang
iver, dat men in Nederland tot
ivaardbare berijming kan komen,
ds. Muns met zijn berijming be
doelt, zal men kunnen lezen in de vrij
oerige inleiding die hij aan de eigen
lijke berijming vooraf laat gaan. Het be-
rijmen van psalmen is gebonden aan be
paalde regels. Worden deze verwaar
loosd, dan zullen ze niet goed „zing
baar", dus liturgisch onverantwoord
zijn.
Want dit staat bij de psalmberijming
voorop: zij wordt niet gemaakt om als
een bundel poëzie de schone letteren te
verrijken, maar om de gemeentezang te
dienen. Een psalmberijming behoeft geen
litterair werk te zijn, al zou het kun
nen gebeuren dat er inderdaad poëzie
in voorkwam. Dat is echter niet de op
zet. Een psalmberijming moet uiteraard
beantwoorden aan de regels der esthe
tica, maar vóór alles behoort zij zing
baar te zijn.
Volgens ds. Muns i
rijming het geval. Er
lijk zangproeven mee
ne kring maar ook i
dat met zijn be-
zijn al herhaalde-
genomen, in klei-
Achttien jaar arbeid
De berijming van ds. Muns komt na
melijk niet uit de lucht vallen. Reeds
als jongen had deze, thans 39 jaar oude
predikant grote belangstelling voor de
psalmberijming, speciaal voor de mu-
ziek-technische beginselen daarvan.
Zeer bekwame
schoonmaker
gezocht
Later bestudeerde hij tal van andere
berijmingen. Als gymnasiast begon hij
al psalmen opnieuw te berijmen, maar
pas als theologisch student vatte hij dit
Omstreeks 1941 kwam hij in contact
met prof. dr. G. van der Leeuw, die
voor de studenten van de Vrije Univer
siteit een lezing over liturgie had ge
houden. De jonge theologant waagde
het om aan de hoogleraar een van de
weinige experts op dit gebied een
25-tal van zijn nieuw berijmde psalmen
ter beoordeling te geven. Tot zijn grote
verrassing schreef prof. Van der Leeuw
hem, dat hij deze psalmen liturgisch al
leszins verantwoord achtte; ze waren
goed leesbaar, goed zingbaar en ze slo
ten goed aan bij de bijbeltekst.
Uit deze beoordeling putte de berijmer
moed om door te gaan. Weldra kon hij
dat doen in zijn eerste gemeente. De
Hey-Tuindorp, maar vooral in het Friese
Berlikum, de tweede standplaats, schoot
hij op. In zijn twee stadsgemeenten Rot
terdam-Zuid en Utrecht-Zuid ging het
wat moeilijker, maar ongeveer een jaar
geleden was het hele werk gereed, acht
tien jaar na het begin.
Naast de Proeve99
Ds. Muns heeft zijn berijming in por
tefeuille gehouden, toen hij hoorde dat
de „Proeve" van 110 psalmen uitkwam.
Misschien zou deze Proeve de oplossing
brengen, dacht hij. Dit was echter al
lerminst het geval. Hoe waardevol deze
Proeve op verschillende punten volgens
ds. Muns is, zij heeft naast een in
diverse psalmen aanwijsbare onjuiste
weergave van de bijbeltekst dit be
zwaar dat zij niet klaar is voor de ge
meentezang.
Dit constaterende heeft ds. Muns be
sloten zijn berijming toch de wereld in
te sturen. De uitgever J. Niemeijer te
Groningen zorgt daarvoor. Omdat men
de prijs zo laag mogelijk wil houden
(ongeveer f3.50, omvang 200 pagina's)
moeten uitgever en auteur wel afzien
Ds. Muns heeft geen stichting of co
mité in het leven willen roepen dat als
reclame-instituut voor zijn berijming
fungeert, zoals dat bij andere berijmin
gen het geval is. Hij verlangt ook niet
dat enige kerk de „berijming-Muns" zou
invoeren. Er moet een goede berijming
komen, voor alle kerken aanvaardbaar,
die samengesteld is uit het beste van
verschillende berijmingen. Deze metho
de is ook in 1773 gevolgd.
Dat kost natuurlijk veel tijd. Maar het
gaat om een uiterst belangrijke zaak
die geen haastwerk toestaat.
Jacht op lege haring
is weer begonnen
Texelse en Urker vissersvaartuigen zijn
weer in Breskens gearriveerd om. even
als voorgaande jaren, achter de lege
haring (haring, die al kuit geschoten
heeft) te gaan. Deze haringvangst duurt
gewoonlijk van half oktober tot half
maart en de haring wordt in Breskens
gemijnd.
De haring wordt gevangen onder de
Franse en Belgische kusten en in grote
hoeveelheden uitgevoerd naar Duitsland,
België en Rusland. Vele Texelse en Urker
vissers kiezen dan gedurende deze pe
riode Breskens als thuishaven.
