CHRISTELIJK
Franse studenten
willen staken
Confessionele Vereniging
heeft nog een toekomst
Spaanse zending vraagt
gebed van allen
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Bezwaar tegen wijziging
van garantiebeleid
Aan opheffing nog
niet toe
JN het Hervormd Weekblad
schrijft ds. C. M. Luteyn een
artikel over de Confessionele
Vereniging in de Ned. Herv.
Kerk. Zijn slotartikel is geheel
gewijd aan de toekomst van deze
vereniging. Ds. Luteyn schrift:
DE,
iE EERSTE i
deze. dat uit het
de vorige stukken
naar voren gebrachte voortvloeit,
dat van een opheffing onzer vereni
ging in het huidige tijdsgewricht
geen sprake kan zijn Al is im
mers het eerste doel bereikt van
een nieuwe kerkorde en de ver
wijdering van de ongeestelijke
macht der besturen, het tweede,
waarom het ons bovenal te doen
moe! zijn. nl. een belijdende kerk,
is nog niet verkregen. In onze
kerk werken allerlei krachten, die
welbewust terugwillen naar die
heerlijke leervrijheid van voor
1951 en die in het eigen organi
satieleven het kerkzijn beleven,
maar van het waarachtig kerk
zijn niets moeten hebben. Daaren
boven lijkt het mij voor geen
tegenspraak vatbaar, dat de
taak eigenlijk inhoudt. De Gene
rale Synode is hierin de andere
vergaderingen verre vooruit. Ieder
weet, dat in de provinciale en
classicale vergaderingen nog het
abc van haar nieuwe verantwoor
delijkheid geleerd moet worden.
De moderamina zijn zich hiervan
meestal wel bewust, maar de af-
tuatie indenken en vinden
spoedig niet veel aan. Ten slotte
dreigt het oude partijwezen tel
kens weer zijn stempel te zetten
op het nemen van beslissingen en
het doen van benoemingen, waar
bij soms met een kinderlijke
naïviteit aangedrongen wordt op
een soort evenredige vertegen
woordiging van de oude richtings-
blokken. Hier zal ons weekblad en
hier zullen allen, die in hun den
ken waarlijk confessioneel zijn,
voortdurend waakzaam moeten
blijven, terwijl ook het naar bulten
belijden door ons begeleid zal
moeten worden.
organisatie als confessionele
vereniging met kracht moeten
gaan uitbouwen en Verstevigen?
Tot op zekere hoogte wel, want
't is nu eenmaal onmogelijk iets
te doen, als er geen mensen en
middelen achter staan. Bovendien
zullen de leden moeten verstaan,
dat zij zich voortdurend samen
hebben te verdiepen in de vragen
van de kerk en Gods koninkrijk.
Ons hoofdbestuur tracht elk jaar
op de conferentie te Woudschoten
hieraan mee te werken en ik vlei
mij met de gedachte, dat het daar
behandelde voor al de aanwezigen
zeer waardevol is geweest. Trou
wens ook de onderlinge gedachten-
wisseling is een bron van veel
goeds. Maar de daar aanwezige
groep is uit de aard der zaak
slechts klei-- en een conferentie is
altijd maar kort van duur. Daar-
op moet iets volgen, gedurende de
hele winter. Het daar behandelde
moet worden doorgegeven. Zou het
nu niet mogelijk *"n, dat alien
die in Woudschoten geweest zijn,
eens aan de hand van de voortref
felijke verslagen in ons weekblad,
met een kleine groep geestver
wanten. daarover een keer of wat
van gedachten gingen wisselen?
Als dat werkelijkheid werd, zou
vanzelf de vereniging aan uitwen
dige kracht toenemen. Hier ligt
grote verantwoordelijkheid
de provinciale commissies,
die veel dichter bij de mensen
staan dan het hoofdbestuur en die
zich aan het begin van het winter
seizoen eens geducht moeten gaan
beraden over wat hun in de ko
mende maanden te doen gegeven
zijn. En het zou zeker niet
zijn. als de doodgewone le-
zo nodig hiertoe het initiatief
kerkelijk Jeruzalem, weet dat
in vele gemeenten allerlei onver
kwikkelijke dingen gebeuren, die
herinneren aan het kwalijkste tijd-
perk van de oude partijstrijd.
En het is zeer wel te verstaan,
dat daardoor sommigen de kluts
volkomen kwijtraken en aandrin
gen op een krachtige plaatselijke
actie met stembusstrijd en open
lijke verscheuring van de ban
den met de plaatselijke kerke-
raad. En dan is voor zulken de
houding van het hoofdbestuur on
begrijpelijk en verdrietig. Moe
ten wij ons dan alles maar laten
gezeggen? Moeten wij dan maar
men ons voorhoudt,
amen zeggen?
slappe houding
op alles wat
ootmoedig ja
Zijn wij met
verantwoord tegenover God,
genover onze kerk en het nage
slacht? Gaan niet steeds grotere
groepen voor onze kerk verloren0
Wij kunnen toch niet lijdelijk toe
zien0 Natuurlijk kunt en moogt gij
dat niet, maar dan zult gij de
zaak op de rechte wijze moeten
aanpakken en niet de sporen gaan
volgen van hen, die de kerk al
leen maar kunnen zien als een af
gebakende ruimte voor zichzelf en
de kliek van medestanders. Dan
zullen wij er ernst mee moeten
maken, dat die kerk een gezin is,
met ongetwijfeld hele rare leden,
bijna net zo raar als wijzelf,
maar het zijn en blijven gezins-
leden en wij moeten voortgaan ze
als zodanig te beschouwen en te
behandelen, hoeveel zelfverlooche
ning dit ons ook kosten moge.
Wij zullen dus de lange en moei
zame weg van samensprekipg
moeten gaan, van het opbrengen
van zoveel geduld en liefde, dat
wij daartoe nooit zullen kunnen
komen zonder de ondersteunende
genade van onze God en een vol
harden in het gebed. Als u niet
langer kunt geloven, dat God
raad weet met de verst afge-
dwaalden en meest verharden,
houd dan maar op met iets in de
kerk te willen of te doen, Hoede-
maker heeft in zijn ontzettend
moeilijke dagen het telkens weer
laten zingen en het ook zelf
meegezongen:
Wij mogen "t heil voor Chris
tus' Kerk. des Vaders eer, des
Geestes werk al d'eeuwen door
verwachten.
sen hebben de kerk wel ver
knoeid en bedorven en doen het
nog. In heel veel geroep om ver
andering mis ik ten enenmale de
ze ootmoed en kleinheid. Wij heb
ben geen sterke mannen nodig,
maar de kracht van de Heilige
Geest.
r 2» lèArjtê
X* v 'tÈ
Brief aan predikanten en kerkeraden
Vervolging nog
niet ten einde
De Stichting De Spaanse Evan
gelische Zending heeft aan alle
predikanten en kerkeraden in Ne
derland een brief gezonden, waar
in wordt gevraagd in de even
tuele herdenkingsdiensten op 31
oktober a.s. of anders in de kerk
diensten op zondag 1 november
a.s. de grote nood van de Spaan
se medechristenen in het gebed
te gedenken. De brief is onder-
tekend door dr. ir. R. H. Borkent
te Leidschendam, voorzitter, en
de heer G. Zwart Sr. te Utrecht,
secretaris-penningmeester van
de Spaans Evangelische Zending.
In de brief wordt o,m. gezegd, dat
de meest elementaire menselijke rech
ten de Spaanse protestantse christenen
worden onthouden, Geregeld zijn er
berichten van kerken, die gesloten of
gebroken worden, van predikanten
voorgangers, die beboet of gevangen
worden genomen, van militairen, die
mishandeld worden, omdat zij weigeren
de mis te aanbidden. Protestantse
boeken, tijdschriften en kerkbodes
-en niet worden gedrukt, terwijl
ijbel een verboden boek is.
,,Op 21 mei jl. was het 400 jaar gele
den". aldus vervolgt de brief, ,,dat in
Valladolid het eerste auto-da-fe plaats
vond!, al spoedig gevolgd door vele an
dere. Door deze en andere soortgelijke
gruwelen is de Spaanse Inquisitie erin
geslaagd in ongeveer tien jaar tijds het
protestantisme vrijwel geheel uit te
roeien. In de loop der jaren zijn 350.000
mensen als slachtoffers van de Inqui-
Als geen uitstel
van dienstplicht
wordt gegeven
(Van een correspondent)
PARIJS, 12 oktober. Het ziet
er naar uit dat de Franse stu
denten dezer dagen gaan staken.
Het conflict met de regering
over de nieuwe regeling inzake
uitstel van dienstplicht wordt
met de dag ernstiger. De rege
ring heeft namelijk een regeling
afgekondigd waardoor zij direct
twintig duizend studenten onder
de wapenen kan roepen. De Na
tionale studentenvakorganisatie
heeft echter heftig geprotesteerd
en als er voor 15 oktober, wan
neer colleges officieel aanvan
gen, geen overeenstemming is be
reikt, zal Parijs hef toonbeeld
worden van demonstrerende stu
denten.
Alles is reeds tot in details geregeld,
het wachten is nog slechts op een de
finitief antwoord van de regering, zo
werd ons op het bureau van de stu
dentenorganisatie meegedeeii. De
hoogleraren zullen de staking onder
steunen.
Tijdens een protestdemonstratie in de
grote zaal van het Palais de la Mu-
tualité zette de U.N.E.F.. de studen
tenvakorganisatie, haar standpunt uit
een. Hoewel het voor de Franse stu
denten nog volop vakantie is, was de
zaal tot ae laatste plaats bezet. De
emoties van de opgewonden studenten
massa ontlaadden zich in uitroepen
van de sprekers als: ,,Het Hoger On
derwijs heeft al gebrek aan gebou
wen, studentenrestaurants en geld,
moet zij nu ook nog gebrek aan stu.
denten krijgen?" Of: ,,Wat is belang,
rijker voor Frankrijk, twintig duizend
soldaten meer in Algerije of twintig
duizend toekomstige intellectuelen
meer in Frankrijk?"
Talloze adhesiebetuigingen van
bondleiders werden met geestdriftig
applaus begroet, maar vooral de spre
ker van de C.G.T., de communistisch
georiënteerde arbeidersvakvereni-
ging, moest geweldige ovaties in ont
vangst nemen. Men kreeg de indruk
dat de studenten bijzonder sterk staan
en dat de regering hun eisen
moeten aanvaarden.
De regeringsinstructie van 11 augustus
j.l., bepaalt onder meer dat geen uit
stel meer kan worden verkregen
dien een examen behaald Is of v.
neer men van studierichting vei
dert. Het eerste betekent dat degenen
die hun „licence", te vergelijken met
het kandidaatsexamen in Nederland,
gehaald hebben, him studie niet direct
kunnen voortzetten, terwijl degenen
die hun doctoraal examen gedaan
hebben zich niet direct kunnen gaan
specialiseren.
In beide gevallen moet de studie door
23 maanden diensttijd onderbroken
worden, hetgeen de studenten funest
achten voor hun universitaire oplei
ding. Bovendien bepaalt de nieuwe
regeling- dat alle studenten die hun
studie na hun diensttijd normaal kun
nen voortzetten, niet meer voor uit
stel in aanmerking komen.
De studenten stellen daar tegen over
dat geen enkele studie door 23 maan
den diensttijd onderbroken kan wor
den. Tenslotte wil de regering alle
studenten oproepen die naast hun stu
die andere bezigheden hebben. Dit
acht men in strijd met de democrati
sering van het Hoger Onderwijs, aan
gezien hier in de eerste plaats de
werkstudenten bedreigd worden,
'e studenten eisen nu een wettelijke
regeling waarbij zij in het algemeen
tot hun 25e levensjaar uitstel van
dienstplicht kunnen krijgen en waar
bij een aparte regeling wordt getrof
fen voor diegenen die, in verband met
de lengte van hun studie, deze niet
voor hun 25e jaar kunnen voltooien.
Een speciale regeringscommissie dient
te worden ingesteld welke over spe
ciale gevallen van uitstel voor studen-
sitie gevallen. Omstreeks 1800 heeft Na
poleon er een eind aan gemaakt. Maar.
hoewel officieel afgeschaft, in de geest
bestaal zij nog en zet zij haar werk
nog steeds ondergronds voort."
„Meermalen en bij vele gelegenheden
is getracht verbetering te brengen in
het lot van de Spaanse christenen", zo
lezen we verder in de brief, „protesten
en verzoekschriften zijn gericht tot de
Spaanse regering en tot de Ver. Naties.
In het Europees Parlement te Straats
burg is hun zaak besproken: maar steeds
zonder enig zichtbaar resultaat. Gezien
de hedendaagse politieke toestand is de
positie van de Spaanse christenen vrij-
ternationale politiek.
Hulp van menselijke zijde lijkt uit
gesloten. „Menselijkerwijze gesproken
lijkt het onmogelijk, dat er ooit veran
dering in hun droevig lot komt. Maar
uit de geschiedenissen in de Bijbel, uit
de geschiedenis van ons eigen vader
land, en ook uit ons aller persoonlijke
levenservaring weten wij, dat God uit
komst geeft, juist op ogenblikken,
waarop geen redding meer mogelijk
schijnt. Machtige wereldrijken, die on
overwinnelijk schenen, zijn in de loop
van de eeuwen te gronde gegaan. De
macht van het antieke Rome is geval
len voor het Evangelie van onze Here
Jezus Christus", aldus dc brief
predikanten en kerkeraden.
Voor wie het werk van de Stichting De
Spaanse Evangelische Zending ter harte
gaat volgt hier het gironummer:
te 's-Gravenhage.
Be
roe
epmgi
iiswe
rk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Wijk bij Heusden: H. N.
van Heilsbergen te Renkum; te Beu-
ningen-Winssen: J. de Ridder te Bus-
sum; te Stavenisse: K. Exalto te Bralcel.
Bedankt voor Houten: K. van de Pol
te Veenendaal.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Andijk: N. Korenhoff te
Appingedam; te Bolsward: H. J. Hey-
nen te üuae en Nieuwe Bildtzijl; te
Aduard; G. Haaksma te Ee (Fr.); te
Hoornsterzwaag en te Westeremden; F.
L. van de Bom, kand, te Amsterdam;
te Zwolle (5e pred. plaats): J. F. van
der Wal te Erica (Dr.); te Reitsma; P.
Sijtsma, kand. te Amsterdam.
Aangenomen naar Oude Pekela: J.
Nieuwsma te Drachtstercompagnic.
Bedankt voor Vorden: J. N. Nammens-
ma te Roodeschool.
te Utrecht-Centrum,
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Almplo-Ener en te Oost-
kapelle: A. Elshoüt' te Utrecht.
EVANG. LUTH. KERKEN
Ministerraad zal de
T.H. bezoeken
Evenals het vorige kabinet dit deed,
zal ook de huidige ministerraad aan
de Technische Hogeschool te Delft een
werkbezoek brengen. Dit zal geschie
den op maandag 26 oktober a.s. op
uitnodiging van het college van curato
ren en de senaat
Het doel van dit bezoek'is de minis
ters een indruk te geven van de veel
zijdige problemen, waarvoor de T.H.
zich in het huidige stadium van haar
ontwikkeling ziet gesteld.
Voorts is in het programma opgeno
men een rondrit langs de nieuwe „T.H.-
stad", die in aanbouw is in de „Wip-
polder. Tevens zullen de ministers ken
nis nemen van de vele collectieve voor
zieningen op sociaal gebied ten behoeve
van de studenten, welke in de laatste
jaren tot stand zijn gekomen.
Zuid-Holland in
het jaar 1958
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
hebben de Provinciale Staten het verslag
over het jaar 1958 aangeboden. Voor de
tweede maal is dit verslag in de nieuwe
opzet verschenen en evenals dat over 1957
is het uitstekend verzorgd en vindt de
lezer er tal van feitelijke gegevens in
over de samenstelling van het bestuur,
alsmede over tal van aangelegenheden,
waarmee de provincie direct of indirect
bemoeienis heeft. Het 110 pagina's tellen
de en van diverse fraaie foto's voorziene
verslag beval voorts twee overzichtelijke
kaartjes van de situatie als gevolg van
de watersnood en van de verbetering van
de waterkeringen in Zuid-Holland op het
eind van 1958.
Iets minder dan de helft van het jaar
verslag is gewijd aan de situatie tijdens
en het herstel na de watersnood van 1
februari 1953. In sobere bewoordingen
wordt nog eens die tijd van angsten en
spanningen, van chaos en improvisatie in
de herinnering geroepen. Uitvoerig wordt
ingegaan op het reddings- en later het
herstelwerk, waarbij de provincie in be
stuur en diensten zo'n voorname rol heeft
gespeeld. Een apart onderdeel is gewijd
aan het thans zeer geperfectioneerde be
veiligingssysteem, waarmee geregeld ge
oefend wordt. Door dit alles geeft het
verslag een waardevolle documentatie
van wat op provinciaal niveau Wgrd ge
daan en ook van hetgeen ter opheffing
•heen vaak achtergebleven ge
bieden kon worden bereikt.
C i
Mattheus schrijft, dat Christus de apostelen opdraagt d|
volkeren het Evangelie te prediken; Marcus zegt, dat de Hey C
land een opdracht heeft voor de gehele schepping, Lucoj
citeert onze Heer: „Gij zijt getuigen van deze dingen".
Sommige theologen betrekken „deze dingen" alleen op dj
gebeurtenissen in Jeruzalem, op de kruisiging en opstanding
Maar toch ligt hier een ander accent. Christus wijst erop, ds
het Woord van God. de Schrift, in vervulling is gegaan. Dj
discipelen moeten dus getuigen, dat de oucl-testamentisck g
profetieën in Christus zijn vervuld, dat de beloften bewaar
heid zijn. g
Er loopt een rechte lijn van het Woord van God naar i( J
geschiedenis. Het Woord, zoals God het heeft gesproken n(
de zondeval, is werkelijkheid geworden in de historisch
Heiland. Dat is de inhoud van de uitspraak van Johannee
Het Woord is vlees geworden. God beloofde verlossing en et
nieuw begin. God gaf verlossing en een nieuw begin. Maè
iedere gave moet worden geaccepteerd. Daarom zegt de Bijbê
„Doch allen die Hem aangenomen hebben, hun heeft Hi
macht gegeven om kinderen Gods te worden". Hebt u God:
gaven aangenomen?
GEEN VERANTWOORDINGSPLICHT
Landbouwschap aan Kamerleden:
Ook ongerust over
werkgelegenheid
Het Landbouwschap beeft zich in
adres tot de leden van de Eerste
Tweede Kamer gericht naar aanleiding
van de nota van de minister van land
bouw over de hoofdlijnen van het in de
toekomst te voeren garantiebeleid
de landbouw.
Advertentie
LUni zonder klemmen r
SNELFIX
van Ceta-Bever
ten boven de 25 jaar moet beslissen.
In deze commissie moet, zo eisen de
studenten, een vertegenwoordiger van
de voor de betrokkene meest repre
sentatieve studentenorganisatie aan de
beraadslagingen deelnemen en bij de
beslissing een adviserende stem 'heb
ben.
ernstige
23
Waar ga je heen? vroeg de vrouw. Hl) had
zijn hoed genomen en ging naar de deur.
Uit en naar tapte kijken, antwoordde hij. Goe
dendag.
Zij knikte zwijgend, nam haar slopen en legde
ze in de goed voorziene en naar lavendel geurende
linnenkast. Maar het is niet onmogelijk, dat ook
zij dacht: voor wie? toen zij de overvloed zag.
'Korte tijd na dit gesprek, ging het, zoals Emii
Eriksson had voorzien: de levensvlam van het oud;
ie doofde uit, zachtjes en bijna onmerkbaar. Zij
had zo lang in afzondering geleefd, dat haar heen
gaan bijna onopgemerkt bleef. De kinderen herin
nerden zich nauwelijks dat zij zich ooit om hen be
kommerd had. Zij had geleefd geheel in zichzelf
gekeerd, als een slak in zijn huisje: zij dachten er
niet eens aan, dat zij er niet meer was.
Maar alhoewel Oliva Eriksson met genoegdoening
kon denken dat haar die uitgave verder werd be
spaard. voelde zij zjch niet milder gestemd tegen
de familie van haar zwager. Haar man scheen se
dert die Midzomerdag meer verloren te hebben dan
zijn broer en allen, die hem kenden, merkten dat
hij zijn opgewektheid had verloren.
.j iverhuizing
„„„wV zij liet niets merken.
Haai een Daar wortels, zeide zij. We zullen 't
6aardje Maja een lekker maaltje geven vanavond.
ijk en zij toonde dat zij haar handen vol klon
tjes 6uiker had.
Enige minuten later stonden allen tezamen in de
stal bij het kleine bruine paardje. RngnhUd streek
zijn manen uit zijn ogen en sloeg haar beide ar
men om zijn hals.
Moeder, Sundberg zal toch wel aardig zijn voor
Maja, riep zij uit. Arme Maja, zo ja. aTThe kleine
Maja! Zij wachtte niet op antwoord verwachtte
ook geen antwoord maar stak een verse wortel
achter Maja's sterke tanden, en hoorde blij hoe te
vreden zij kauwde.
Zij gaven haar om beurten wat te eten, suiker en
wortelen. Toen kwam Krister de stal binnen en
gtreek haar over de lendenen, Moeder wisselde vlug
JEA1MNA OllltUVlll-
Buiten waak
die zomerwind
dacht er het hare van. maar
gewoonte
Toen de lekkernijen op waren, zei moeder: Nu
is het Bella's beurt. Er staan benen in de keuken,
Marit, en neem dan meteen wat suiker mee.
Marit liep weg, Stel je voor, zei Ragnhild,
Maja is precies dubbel zo oud als Bella. Twee-en-
'twintig jaar en elf jaar. dat is oud, hè moeder, voor
een paard en een hond?
Ja, dat is oud, antwoordde moeder en haar
stem klonk bedroefd, maar dat waren de kinder)*1
tegenwoordig zo gewend, dat zij daar niet meer aan
dachten.
Hoe weet jij dat twee-en-twintig het dubbele
van elf is, jij klein schaap? plaagde Krister haar
en trok aan haar haren.
Ik weet het omdat ik het weet. antwoordde
Ragnhild en rukte zich los. Wje is het gauwst
bij de deur?
Die de langste benen heeft, riep Krister, en
toen liepen zij om het hardst. Maar het kleintje
fiws'm eerst aan, want Krister struikelde over zijn
ange benen en bleef een tijdje liggen, vergeefse
pogingen doende om op te komen.
Dat doet hij, dacht Elin. om het kleintje plezier
t.e doen. Ragphild schaterde luidkeels, terwijl zij op
de drempel stond en zegevierend met beide haprlen
wuifde. N
Oude Bella lag er naast en keek moe en droevig
uit haar ogen, «oals ai die tijd na de dood van
de baas. Het was duidelijk dat zij treurde.
Toen Marti aankwam met haar etensbak, vol be
nen, en haar riep, kwispelde zij even met haar
staart, maar zonder zich verder te verroeren. Zij
was nauwelijks meer in staat om te eten, zelfs
wanneer het haar in de bek werd gestopt.
Lieve Bella, vleide Ragnhild, die op haar knie-
en vóór haar lag. Kijk eens, Bella! Zulke lekkere
benen krijg je ook niet elke dag!
EJlisabel boog zieh neer en streelde de ruwe
grauw-gele vacht van de oude hond.
Je bent geen mooie hond geweest, Bella, een
echte straathond ben je geweest, maar zo trouw
en zo lief, Dank je, oude Bella!
Zy nam een klontjé suiker uit Marits hand en
gaf het Bella, die haar aankeek en kwispelstaartte.
Ze begrijpt alles, zei Karl, die er ook bij was
gekomen en zijn rode kuif achterover streek.
En daarover waren allen het eens.
Op die avond bemerkte Elin, dat vaders oude ge
weer. waarmee hij kraaien en eksters verdreef,
niet langer op de oude plaats in de keuken hing,
waar zij het dezelfde dag nog had zien hangen, Zij
zei ook nu niets, maar zij vroeg zich af waarom?
De volgende morgen lag Bella niet zoals gewoon
lijk voor de deur, toen zij wat vroeger dan de
zusjes buiten kwam.
Karl ging juist voorbij, zacjit fluitend, zoals hij
meestal deed. Elin Rep naar hem toe.
Waar is Bella, Karl?
Hm. Karl bleef op het pad staan eh zweeg
eerst Toen nam hij Elin bij de hand en zei: Kom.
Ze liepen de kassen voorbij en gingen naar de
oude stenen trap, waar zij en Marit als kleintjes zo
graag speelden. Op de berm onder de rozenstruik
zag ?ij een klein kruis van ongeschilderd hout.
Je moeder heeft mij gevraagd om Bella dood
te schieten, zei Karl. Ik heb haar hier begraven.
Een mooi graf, fluisterde zij. Je bent lief, Karl.
Karl bromde wat binnensmonds en liep tussen de
seringestruiken door weg. Maar Elin bleef even naar
het kruis staan kijken. Toen plukte zij een bou-
quetje blauwe klokjes en trilgras dat zij bijeen bond
met een strootje en neerlegde' op Bella's graf.
Dezelfde dag stond de stal leeg. Krister had klei-
morgens vroeg weggebracht om ge-
Slacht te worden.
(Wordt vervolgd)
Het Landbouwschap heeft
bezwaren tegen het voorne
minister, het niveau der garantieprijzen
in mindere mate dan tot nu toe te kop
pelen aan dc hoogte van de berekende
kostprijzen voor de verschillende pro-
duktcn. Met de argumentatie van de mi-
nister hieromtrent kan het Landbouw
schap zich niet verenigen.
De minister acht een zekere ontkop
peling noodzakelijk om te voorkomen
dat de eigen verantwoordelijkheid van
de boeren teveel wordt uitgeschakeld.
Een vreemd argument, zo oordeelt het
Landbouwschap, daar het garantiebe
leid mede is gevormd wegens de insta
biele marktverhoudingen van bepaalde
produkten en deze liggen buiten verant
woordelijkheid van de boer.
Voorts voert de minister als motive
ring voor zijn plannen aan, dat de
garantie voor een bepaald produkt. op
basis van de gemiddelde kostprijs kan
leiden tot een verschuiving in de pr
duktierichting. Het Landbouwschap
vraagt zich af of een dergelijke ver
schuiving niet eerder wordt veroor
zaakt door het feit, dat voor andere
produkten, die eveneens van groot be
lang zijn voor de inkomensvorming in
de landbouw, geen of geen deugde
lijk garantiebeleid wordt gevoerd.
De minister is ook bevreesd dat de
garantie een niet-verantwoorde ver
hoging van de produktie kan ver
oorzaken.
Als dit zo is, aldus het Landbouw
schap, wat bij nader onderzoek nog
zou moeten blijken, dan zou eventueel
de methodiek van de kostprijzen her
zien moeten worden.
Een herziening van de methodiek
acht het Landbouwschap overigens
nodig in verband met het gedifferoiv
tieerde loonbeleid.
Het Landbouwscnap is voorts van me
ning, dat het bezwaar van de minister
inzakè de gevolgen voor 's Rijks schat-
kist bij dc huidige ontwikkeling van dc
nationale economie zijn kracht verliest.
Als de garantieprijzen thans benéden de
kostprijzen worden vastgesteld, ontvangt
de landbouw een beloning, die ten ach
ter raakt bij de huidige nationaal-eco-
lomische ontwikkeling.
Het enige argument dat naar het oor-
eel van het Landbouwschap overblijft,
ormt de ontwikkeling van de Europese
economische gemeenschap.
Blijft de minister bij zijn voornemen,
dan zal de landbouw in een uitzonde
ringspositie worden geplaatst. Dit is ook
het geval bij de plannen van de minister
inzake de toepassing van hét nieuwe
Als de minister van zijn plannen
afziet, is het Landbouwschap gaarne
genegen met de bewindsman na te
gaan, of en in hoeverre de metho
diek van de kostprijsberekeningen
dient te worden aangepast aan de
zich wijzigende omstandigheden.
Arbeidsvoorziening
Ook over dc arbeidsvoorziening in dc
landbouw heeft het Landbouwschap zich
tot de Staten-Gencraal gewend. Hol Is
ongerust dat op dc begroting
LIET verzoek, door de oppositielei- langrijk voor de verantwoordelijk.; 7-5
der in ons parlement, mr. Bur- hcid van de formateur, voor het ge-I bu
ger tot de Tweede Kamer gericht, val deze zelf ook minister wordt
om de minister-president vragen te Want naar algemeen oordeel is dl
mogen stellen met betrekking tot het ministcr-geworden-formateur jegeni Ve
bezetten van het departement van het parlement verantwoordelijk vooi bl\
defensie, heeft nogal discussie opge- de aanvaarding van de formatie. Zo
roepen. a's hij bovendien verantwoordelijk li *P
De discussie ging in het bijzonder voor zijn eigen ministerschap. Hij zil'
hierover: is de grondwettelijke plicht bereid moeten zijn tot het ai;
van dc ministers om aan de Kamer leggen van verantwoording over boi: ve
mondeling of schriftelijk verlangde de. i
inlichtingen te verstrekken (behou- Maar is hij verantwoordelijk vooi de
dens indien dit verstrekken van in- hetgeen hij gedaan heeft in dc peri j
lichtingen strijdig zou zijn met het ode waarin hij de hem verstrekli hu
belang van de staat) een verplichting opdracht tot het formeren van eet bij
jegens de Kamers als zodanig of ook kabinet nog niet heeft aanvaard, doel i
jegens de Kamerleden afzonderlijk? deze slechts in beraad heeft gehou- Ne
Dat is op zichzelf reeds een interes- den?
sant kluifje voor de staatsrechtsge- Het laatste valt op zijn minst te be, Ex
leerden. Ook in ons blad heeft onze twijfelen. Dat is een fase waarovei
parlementsredactie er dezer dagen de plicht tot verantwoording jegem He
een beschouwing aan gewijd. het parlement zich niet uitstrekt, nel ba.
Een andere complicatie betreft het zo min als degenen die in dezeUdi
onderwerp waarover de heer Bur- periode de Koningin van advies ple-' p0
ger vragen wil stellen: de voortge- gen te dienen de vice-voorzittei ov.
zette kabinetsformatie, immers de be- van de Raad van State, de beidi tel
zetting van een onbezet geraakte mi- Kamervoorzitters, de fractieleiders Ij
nisterszetel, van hun (overigens geheime) advie- klt
Het is duidelijk, dat de heer Burger zen verantwoording verschuldigd zijn
wil weten: zijn er, vóór deze minis- Hoe is het nu met tussentijdse v». j
ter, nog een of meer anderen ge- catures? Dan pleegt de minister-pre lm
vraagd, met name de heer Stikker? sident op zoek te gaan naar Candida; óaj
En dan doet de vraag zich voor: in ten, Maar hij doet het ter voortzet!
hoeverre strekt de ministeriële ver- ting van de formatie. Hij treedt in! e-j
antwoordelijkhcid, die mee resulteert deze voor het eerst of bij vernieu. Ne
in de plicht tot het afleggen van ver- wing op als formateur, als zodani? Uui
antwoordijig, zich ook uit over de dus staande in een bijzondere, dit-l
kabinetsformatie die aan het optre- maal niet ministeriële betrekking tot! De_
den van de ministers is voorafge- de Koningin. naj
gaan? Men moet aannemen, dat hij, om dit uuj
Nu mag wel vooropstaan, dat het alles te accentueren, deze nadere op-jscl
hoofdstuk van de kabinetsformaties dracht (die in het geheel niet gepu- ft
een der moeilijkste is in ons staats- bliceerd behoeft te worden) naar to Opi
recht. Het is opmerkelijk, dat wij in doen gebruikelijk is „in beraad heef)
ons staatkundig leven personen en genomen". De opdracht werd ecrsl deI
lichamen kennen, die wij van grote aanvaard, en tegelijk voltooid, met jez!
betekenis achten, doch van welke de het optreden van de nieuwe minister, p
Grondwet geen melding maakt. Daar Vandaar dat men ook in een geval als hei
is bijvoorbeeld de minister-president, het onderhavige op goede grondenl C
naar wiens bestaan men in de Grond- kan staande houden, dat de ministc-j
wet tevergeefs zoeken zal. Daar is riële verantwoordelijkheid voor de
verder het kabinet of de minister- voorziening in de geschapen vaca- gez
raad, waarover in de Grondwet niet ture zich uitstrekt, niet tot het in be- ger
wordt gerept. raad nemen, maar tot de aanvaar-' 't
Wat zegt de Grondwet? Dat de Ko- ding van de opdracht, en tegelijk dus! van
ningin ministeriële departementen tot de aanvaarding door deze nieu-!0ul
instelt en ministers benoemt en ont- We bewindsman van de hem aange-
slaat. Verder dat de Koningin on- boden portefeuille. Wat daaraan voor- L
schendbaar is, doch de ministers ver- afgaat onttrekt zich aan de grondwet-! Lei
antwoordelijk. telijke plicht tot het afleggen van ovf
Over de wijze waarop een kabinet verantwoording jegens het parle-
tot stand komt leest men verder ment.
in de Grondwet niets. Maar uit dit wij zeggen niet, dat daarom ook in
weinige kan men reeds iets afleiden het parlement over die periode vaillJ"
over de figuur, van wiens hulp de het in beraad houden van de op-
Koningin gebruik maakt om tot dc dracht tot kabinetsformatie steeds gc- a
aanwijzing van ministers te geraken, /wegen moet worden. Er kan een al- Pul
Wij noemen hem de formateur. Hij gemene wenselijkheid van openbaar- kop
heeft van de Koningin een bijzondere heid zijn, al ware het slechts tot het w
opdracht, vaak zelfs nog iri een spe- tegengaan van geruchten. Maar wen-; g
ciale formulering, gekregen. selijkhcid van openbaarheid is niet zus
De aanwijzing van de formateur en altijd gelijk aan ministeriële verant- fee-
de verstrekking aan hem van een be- woordelijkheid. S
paalde opdracht is een persoonlijke in het thans aanhangige geval, waar- Wij
daad van de Koningin. Vandaar ook 0ver de heer Burger dus vragen
dat we, naar de geijkte formulering,wenst te stellen, heeft de minister- Pi
plegen te vernemen, dat de formateur president reeds doen uitkomen, dat S3"
deze opdracht in beraad heeft geno- hij tegen de beantwoording van vra-j{-£,
men. Hij heeft haar dus niet aange- gCn 0ver de voorgeschiedenis beden-
nojnen. Hij heeft verzocht haar in kingen heeft. Dat is zijn goed recht,
beraad te mogen houden. En de op- waarvoor hij zich naar onze mening
dracht in beraad houdende, gaat hij nog niet eens behoeft te beroepen op
op zoek naar personen die voor het het belang van dc staat, waarmee de
ministersambt in aanmerking komen, beantwoording van deze vragen strij-
Eerst wanneer hij in dat zoeken is dig zou zijn. I. c'
geslaagd en hij de toezegging tot het De minister-president kan en mag rJJ
aanvaarden van de ministerszetels de beantwoording weigeren, omdat i(i4
als het ware in de zak hééft, plegen zij betrekking hebben op een onder- LÏ
wij te vernemen, dat hij de opdracht, werp, waarover zich zijn ministeriële !RiPi
de opdracht dus tot het formeren, verantwoordelijkheid, en dus ook zijn T1
heeft aanvaard. plicht tot het afleggen van verant-
Dit laatste is belangrijk. Het is be- woording, niet uitstrekt.
Rey
Prov. gezondheidsraad
wordt op 4 november
geïnstalleerd
Op 4 november a.s. zjil de provinciale
Gezondheidsraad voor Zuid-Holland
den geïnstalleerd én mét zijn werk
zaamheden beginnen De verschillende
daarvoor in aanmerking komende orga
nisaties hébben nu bijna *Uer) haar
vertegenwoordigers in deze bij wet ver.
plicht gesteltfe raad aangewezen. Met
de start van de Gezondheidsraad wordt
de provinciale commissie voor de volks
gezondheid opgeheven. Op 22 oktober
zal de commissie haar slotverga
dering houden.
structuurwerbloze landarbeiders. De mi
nister is voorts van plan, op de zg. aan
vullende werkgelegenheid te beknotten.
Sluiting van aanvullende werken mag
echter, naar het oordeel van het Land
bouwschap, niet leiden tot meer werk
loosheid of een gedwongen verhuizing
landarbeiders, hetwelk ook uit »o-
(vijai
D(
Cadeau ds. Brussaard
Een aantal gemeenteleden van Tien- Je
hoven, Meppel, Bloeniendaal en Oegst- thee
geest |)eefr. een comité gevormd voor dins
de huldiging van ds. J. C. Brussaard, woe
die, zóals gemeld, volgende week vrij- en
dag zijn gouden ambtsjubileum viert, jeuo
Omdat ds. Brussaard door zijn jaren- p,
lange kerkdiensten via de zender Bloe- eii.„
mendaal in geheel Zuid-Holland vrien- Van
den heeft, hebben velen gevraagd ook
iets aan het algemeen huldeblijk te i A(
kunnen bijdragen. Zij kunnen hun bij-
He
lager bedrag voorkomt ten behoeve van I ciaal oogpunt ongewenst is.
