Jlicumo iCciitsrije (üourartl Expeditie bereikte haar wetenschappelijk doel Veebless Wil liberale leider radicale oppositiepartij vormen? Het huishoudboekje is nog niet gereed Onderhandelen met FLN over wapenstilstand Verduistering liep uit op drie moorden Wachtmeester verijdelt iiibraakpoging in bank VN-commissie verlaat Laos Economische positie van Chinezen aangetast? Is de maan niet rond? P.I.T.-COLLECTE MAANDAG 12 OKTOBER 1959 BURfc/AUb. Sleenslraat 37 Directie. Redactie, Abonnementen- e Advertentie-afdeling Tel 31441 ADVERTENTIES; f 0.20 per millimeter. Familieberichten f 0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting) Postrekening 58936 Directie: F OlEMEB Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMEB CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantoasticft Js gbeblevea myn hert ia tctjljenspoer Veertigste jaargang no. 11690 BORDEWIJK dïlletant (Zie pagina 5) SPORT van saterdag Misverstanden door gebrekkige verbinding (Van onze speciale verslaggever.) CHAMPAGNE, bloemen en woorden van hulde stonden gisteravond tegenover „misverstanden", „moeilijkheden" en „tegenslagen", toen de kern van de leden der Nieuw-Guinea expeditie met zeven uur vertraging op Schiphol arriveerden. Het waren de heren dr L. D. Brongersma (alge meen en wetenschappelijk leider), kapt.-lt.-vl. G. F. Venema (technisch lei der) en dr. Ch. B. Bar (theoloog), die als zegevierende gladiatoren werden binnengehaald met inbegrip van de krans der glorie, professor Vening Meinisz, initiatiefnemer van de veelbesproken onderneming, was niet al leen aanwezig, maar ook scheepsbouwer Cor Verolme, die door prof. dr. H. J. Lam. voorzitter van de Stichting Expeditie Nederlands-Nieuw-Guinea, als „de redder in nood" aan de heren Brongersma en Venema werd voor gesteld. „Door de niet zo gemakkelijke commu nicatie-middelen," zo verklaarde profes sor Lam in zijn welkomstwoord, „heb ben we elkaar wel eens verkeerd begre pen D emoeilijkheden en misverstan den liggen thans echter achter de rug en er past slechts warme dankbaarheid voor de moed en het doorzettingsvermo gen, welke de leden der expeditie heb ben opgebracht en voor vele arbeid, die in het belang van de wetenschap en de Nederlandse zaak is verricht..." Scheepsbouwer Cor Verolme sprak van l„dappere mensen", die niet in de steek gelaten mochten worden. De steun, die hij aan de expeditie had verleend de heer ■Verolme heeft zich garant gesteld voor een bedrag van twee ton en in de loop- ;der afgelopen maanden biina vijftdgdui- ;end gulden bij derden ingezameld moest niet gezien worden als een per soonlijke verdienste?, doch als een persoon- ijke plicht. „Deze expeditie," aldus de totterdamse scheepsbouwer, „is niet een luitstuk van de koloniale politiek, maar i vervolg op daden uit een roemrijk •leden, geïnspireerd door mannen als Jan Piètersz. Coen en Johan Maurits van INassauHet is bedroevend te moeten »nstateren, dat als gevolg van onze lam- 'ig-heid het volk van Indonesië ten [ronde gaatIk heb echter vertrouwen, dat helder verstand er toe zal leiden, dat Nederland, Nieuw-Guinea en ook Indo nesië in de toekomst tot samenwerking zullen komen Brongersma ontpopte zich daarna als ordvoerder der teruggekeerde man die een netjes in plastic verpakt stinkdier als een soort trofee hadden mee gebracht. Hij verklaarde zich ronduit een voorstander van censuur („overigens niets nieuws voor Nieuw-Guinea"), wat door de wijze, waarop hij het gesprek monopo liseerde, reeds lang duidelijk was. Daar hij zich als algemeen leider verantwoorde lijk voor de gang van zaken achtte, had jhü het juist gevonden inzage van alle ver- Peter Townsend (44) en zijn twintigjarige verloofde Marie- Luce Jamagne poseerden giste- ren met het lievelingshondje I van Marie-Luce, Kiki voor 'de villa van de Jamagnes te Braschaat hij Antwerpen. Tij- j den-s een persconferentie heeft Townsend bekendgemaakt dat j hij over drie maanden in het huwelijk zal treden en zich dan met zijn echtgenote in Parijs zal BINNENVERINGBED SCHUIMRUBBERBED halen en berichten te eisen, welke over de expeditie naar Nederland waren gestuurd. Tot ingrijpen van zijn kant was het echter slechts in enkele gevallen gekomen. De heer Brongersma bracht hulde aan de vliegers van de Kroonduif, aan dë pi loten der helikopters, aan de politie-man- nen en aan de mariniers, die een voorbeeld van goede discipline, van opgewektheid en van een lofwaardige moreel waren ge weest. Ook de heer Verolme betrok hij in zijn dank, want het was een grote op luchting geweest, toen over de radio het bericht binnenkwam, dat de scheepsbou wer was bijgesprongen. De expeditie had volgens de algemene leider volkomen aan haar wetenschappe lijk doel beantwoord. Compromissen wa ren meer dan eens noodzakelijk, want iedereen werkte volgens een eigen pa troon, bezat een eigen tempo en had eigen wensen. Een grote hoeveelheid materiaal is bijeengebracht en de uitwerking hier van zal jaren vergen. Moeilijkheden, tegenslagen en misver standen waren er genoeg geweest. Steeds weer bleek het voornaamste probleem de verbindingen te zijn en in de Sibiel-val led had dr. Brongersma heel wat lelijke woorden laten vallen. Het uitvallen ce.n van de twee Twin Pioneers direkt aan het begin van de expeditie was zeer grote handicap geweest, die pas op 26 september, vier dagen voor de beëindi ging der onderneming kon worden opge heven. Andere vervoersproblemen waren ontstaan door het plotseling ziek worden van alle helikopter-piloten, het neerstor ten van een wentelwiek in het Antares- gebexgle, de zware regenval (3 tot 4 meter per jaar) en het feit, dat slechts dertig procent van alle expeditie-dagen geschikt waren om te vliegen. Voor de uitgevoerde droppings had de heer Brongersma niets dan lof. Vooral het precisiewerk van vlie ger Van Rijswijk had bewondering afge dwongen, daar deze er in was geslaagd dr. Bar tijdens zijn doorsteek naar Hollan- dia te bevoorraden, ondanks de omstandig heid, dat er op elfhonderd meter hoogte gevlogen moest worden en de droppings plaats niet groter dan twintig bij twintig Op het gebied van de culturele anthro pologic, de fysische anthropologic, de bo tanie, de cartografie, de geologie, de zoö logie en de agro-geologie had de expeditie een schat van gegevens verzameld. Dr. Brongersma bleek evenwel alleen bereid even op eigen terrein in te gaan. op dat van kikkers, slangen en hagedissen dus. Hij had grote hoeveelheden kikkers kun nen verschalken, die. ofschoon bekend, vrij zeldzaam waren. Ook de bevolking was met alle mogelijke reptielen en an dere dieren aan komen dragen, die tegen spiegeltjes werden aangekocht (Zie vervolg op pagina 5) Bi jeninvasie in jamfabriek Door een invasie van tienduizenden bijen heeft een grote marmeladefabriek te Go- rizia (Italië) zijn deuren moeten sluiten. De zwermen bijen werden aangetrok ken door stapels lege suikerzakken bui ten de fabriek. Zodra zij echter in de ga ten hadden wat in de fabriek gebeurde vlogen zij met drommen naar binnen, om hun aandeel van de jam te krijgen. De arbeiders holden naar buiten om in secticiden te bemachtigen. Zij bonden de strijd met de diertjes aan, maar waren weldra aan de verliezende hand door de talloze steken, het gevaar voor schade aan de marmelade door de insecticiden en de woedende buurtbewoners, die met schadevergoedingseisen kwamen, toen zij hun bijenzwermen bedreigd zagen. Daar op sloot de fabriek zijn deuren. Thans wordt overwogen hoe men de bijen zonder levensgevaar weer uit de fabriek kan krijgen. Misdaden van Chroesjtsjef De Russische premier, Chroesjt sjef, iv verantwoordelijk geweest voor een aantal hongersnoden en gevallen van massamoord in de Oekraïne. Dit heeft zich afge speeld in de periode tussen 1930 en 1943, toen door het Kremlin maat regelen werden genomen om het verzet van de Oekraïners tegen be sluiten van de centrale regering te breken. De commissie van onderzoek in zake on-amerikaanse activiteiten van het Amerikaanse Huis van Af gevaardigden schrijft dit in een rapport over „De misdaden van Chroesjtsjef". Het rapport is ge- baseerd op verklaringen van men sen van Russische afkomst die nu in de Verenigde Staten of Canada FRANS MINISTER IN NEW YORK Maar niet over Algerije TVE FRANSE MINISTER van bui- tenlandse zaken, Couve de Mur- ville, heeft gisteren voor de Ameri kaanse televisie verklard, dat Frank rijk bereid is ook met de Algerijnse verzetsbeweging, de FLN, te spreken over een stopzetting van de strijd. Afgevaardigden van Arabische landen bij de Verenigde Naties hebben erop ge wezen, dat het de eerste maal is, dat Franse regeringsfunctionaris de naam de FLN heeft genoemd inzake een staakt het vuren. Couve de Murville heeft er tijdens het tv-gesprek echter op gewezen, dat spre ken over de toekomst van Algerije een andere zaak is. Als de Franse regering, aldus de minister, bijvoorbeeld met de FLN zou gaan praten over de politieke toekomst van het land, zou hij erkennen dat de Algerijnen door de FLN worden vertegenwoordigd. Hiervan kan dus geen sprake zijn- De vrije Algerijnse regering heeft be kendgemaakt, dat de opstandelingen tus sen zondag en dinsdag vorige week 142 Franse militairen hebben gedood, terwijl 101 militairen verwondingen opliepen Twee vielgtuigen zouden zijn neerge- Gisteren werd een handgranaat gewor pen in een drukke straat te Algiers. Twee mensen kwamen daarbij om het leven, zes anderen werden gewond- De dader is gegrepen. Te Tlemcen werden twee mensen gedood en tien gewond, toen een mohammedaan twee handgranaten wierp. In de synagoge werd zaterdagavond tij dens de dienst eveneens een handgranaat geworden. Een zesjarig meisje werd ge dood, vijf mensen werden gewond. Tus sen Boe-Saada en Ain-Mellah reed za terdag een autobus op een mijn, waardoor twee passagiers om het leven kwamen en vijf anderen zwaar werden gewond. Het ging slechts om 15000 mark de lam ii Rome was zaterdagavond aan grensstation Emmerik het hoogte punt van een misdadenreeks, oplossing waarvan de Nederlandse en VVestduitse politie een week heb ben gewerkt. Met dit schot probeer de de 25-jarige Westduitser Hein; Monshausen een einde aan zijn leven te maken. Hij trachtte zelfmoord te plegen uit vrees door de ambtenaren van de West- duitse pascontrole te worden ontdek' omdat hij was verwikkeld in de vei dwijning van en moord op de 16-jarige Margarette Ruehrig en de 40-jarige Han; Georg Flecken. Margarete Ruehrig was er op 2 okto ber j.l. in Lei oh langen (No rd rijn land- Westfalen) van door gegaan met 14A" mark, die zij op een bank had moet Na een snoepreisje naar Nederland met haar beide vrienden Monshau; Flecken verborg zij zich in Keulen, de politie haar op het spoor kwaï Voor deze haar eohter kon arres werd zij door Flecken afgehaald er hem vermoord. Het ontzielde lichaam werd ergens begraven. Flecken had tussen Margarete ruim 11.000 mark het gestolen geld afgenomen. Uit hebzucht of wraak heeft Monshau sen vervolgens Flecken om het leven gebracht. Daarna ging hij per auto derland. Zijn wagen wordt nog ge Zaterdagavond kwam hij met de nachttrein naar West-Duitsland rug. In Emmerik stond hij op het punt door de ambtenaren der pas controle dae al een week lang op- RUITEN RINKELDEN IN VOORSCHOTEN Vangst; bekende internationale misdadiger De leiders van de Nieuw- Guinea-expeditie zijn gister avond op Schiphol terugge keerd. De heer C. Verolme, die expeditie financieel hij- stond, was mede ter verwelko ming aanwezig. Van links naar rechts: overste G- F. Venema, L. D. Brongersma en dr. Chr. Bar. Rechts achter de heer Verolme De commissie, van de Verenigde Na ties, die sinds-15 september de toestand in Laos bestudeert, heeft haar werk voltooid en keert morgen naar New York terug. Zij zal een rapport voor de Vei ligheidsraad; opstellen. Een paar leden blijven in Laos achter om rapport uit te brengen wanneer zich belangrijke ver anderingen in de situatie mochten voor doen. In een communiqué verklaarde dé commissie gisteren, belangrijke inlichtin gen voor haar missie te hebben ontvan gen. CNEL ingrijpen van een wachtmees- ter van de Rijkspolitie heeft in de nacht van zaterdag op zondag de beroving van een boerenleenbank te -Voorschoten voorkomen. De bank had ongeveer 20.000 gulden in kas. Omstreeks twee uur vannacht, toen hij van zijn dienst naar huis ging, hoorde Samen met rechtervleugel van Labour partij, Jo Grimond, heeft vol gens het blad Sunday Times het nict- socialistische element" in de La- bourpartij uitgenodigd, zich aan t( sluiten bij de liberalen om een radi cale partij te vormen die Labour als de voornaamste oppositiepartij zou vervangen. De Labourpartij is te nauw verbonden met de vakbeweging en het doctrinair socialisme om haar aanhang te kunnen vergroten en slechts een jonge radicale partij kan een werkelijke oppositie tegen de. conservatieven voeren, zo citeert Sun day Times Grimond. De liberalen hebben bij de verkiezin gen van de vorige week een grote stem menwinst geboekt, maar door het dis trictenstelsel zullen z(J in het nieuwe Subandrio in Peking: Nieuw-Guinea bij Indonesië ko men. Dit wordt in één adem gezegd in een gezamenlijk Chinees-Indone sisch communiqué, uitgegeven na het bezoek van de Indonesische minister van buitenlandse zaken Subandrio aan Peking. Verwer verklaart Su bandrio in dit communiqué, dat Rood-China tot de Verenigde Naties moet worden toegelaten. Met voldoening wordt nog gewaagd van de besprekingen tussen Chroesjtsjef en Eisenhower. Rood-China en Indonesië ho pen, dat de komende topconferentie een wreedzame internationale samenleving zal bevorderen. Subandrio is in Peking geweest om over de positie van de Chine zen in Indonesië te spreken- Langdurig is hierover onderhandeld. In het communiqué wórdt over deze kwestie gezégd, dat by de stappen ter be vordering van de economie in Indonesië de Chinezen een nuttige rol kwamen spe len, maar tevens dat de economische po sitie van de Chinezen wel kan worden aangetast, al zal Indonesië proberen op de juiste wjjzede rechten en belangen van de Chinezen te eerbiedigen. De vice-prèmier van Rood-China Tsjen Ji, met wie Subandrio sprak, heeft een uitnodiging Djakarta te bezoeken, aan- Lagerhuis evenveel zetels (6) hebben als in het oude. Gisteravond is het bericht uit Sunday Times zowel van Labour- als van liberale zijde tegengesproken. De algemeen set taris van Labour, Morgan Philips, zei „voor iemand de wens de vader van gedachten is geweest". Frank Byers, der vice-voorzitters der liberale partij noemde het bericht „zeer voorbarig". De liberale Manchester Guardian sprak zich zaterdag uit voor een toenadering van liberalen en socialisten. Het blad is echter van oordeel dat dit tijd zal vergen. De conservatieve Daily Mail is van me ning dat een toenadering voor beide par tijen een middel zou zijn om de huidige moeilijkheden te boven te komen. „Er zullen echter aan weerskanten grote anderingen nodig zijn om een brug ti socialisten en liberalen te slaan", aldus Daily Mail. Uitslag De definitieve uitslag van de verkie zingen is het weekeinde bekend gewor den De conservatieven behaalden 366 Labour 258 en d? liberalen 6 zetels in het Lagerhuis. De meerderheid van de. conservatieven bedraagt 102 tegen slechts 56 in het oude parlement. De uitslagen van 1959 en 1955 zijn in stemmen en percentages: Conservatieven: 1959: 13.750.935 stem- Om 35 miljoen Grunwald vrijgelaten op borgstelling De Londense financier Friedrich Grun wald, die beschuldigd wordt van ver duistering van vijf en dertig miljoen gul den en veroorzaking van een financieel schandaal, dat de Londense zakenwijk in zijn grondvesten deed schudden, is zaterdag vrijgelaten tegen een borgstel ling van meer dan vierhonderdduizend gulden. Grunwald bleet zwijgen en onaange daan, doch zijn raadsman zeide, dat hij een antwoord heeft op alle beschuldigin gen. Op 4 november zal een nader ver hoor worden gehouden. men (49,4 procent), 1955: 13.310.891 (49,8): Labour: 1959: 12.216.166 (43,8): 1955: 12.405.254 (46.4); Liberalen: 1959. 1.640.761 (5.9): 1955: 722.402 (2,7); Communisten: 1959: 30.897 (0,1); 1955 33.144 (0,1); Anderen: 1959: 223.949 (0,8); 1955: 228.038 (1.0). „Meer een eivorm" De Russische maanraket Loenik-: heeft zaterdagavond om zes uur di grootste afstand van de aarde on geveer 468.960 kilometer bereikt thans op weg naar de aarde, z< heeft radio-Moskou gisteren meege deeld. Volgens de radio functioneren alle instrumenten normaal. De Russische ruimtevaartdeskundige Shtennfeld deelde zaterdag mee dat de baa-n van de Loenik belangrijke ver- ideringen onderging op de route van de aarde tot bij de maan. Dit was te rijten aan de graviteitsvelden van beide planeten. De veranderingen waren voor dien en in de berekeningen opgenomen Een ander Russisch geleerde, Fedniski, ichre?f gisteren in de Prawd-a, rekening :p houden met de mogelijkheid dat de naan niet rond is, maar eivormig. Ma- gelijk zal de Loenik-3 hieromtrent oplos- -:ng brengen, aldus Fedniski. Een woordvoerder van het Engelëe ob- ïrvatorium té Hurstmonceux zei naar anleiding var. deze suggestie dat, in dien de maan niet rond is, de afwijking toch in ieder geval te gering is om van betekenis te zijn'. Hij deelde mee dat de Russische theorie bovendien niet nieuw deze wachtmeester glasgerinkel ii richting van het bankgebouw aai Lei-dseweg. Hij dook weg om rustig poolshoogte van dit onraad te kunnen Kort daarop kwam uit een portiek in de buurt een duistere figuur, slecht: even zichtbaar in het licht van eer voorbijflitsende auto. Deze had kenne lijk gewacht of het glasgerinkel de be woners van het huis boven de bank wekt zou hebben. De man sloop naar de verbrijzelde ruit in de voorgevel vao de bank. Voor dat hij echter gelegenheid kreeg het gat te vergroten, de spanjolet om te halen en zich door de wijde tralies vooi venster te wringen, was de schim reeds in handen van de forse wachtmeester Hoe goed de vangst was bleek later op het politiebureau. In arrest was de 31-jarige zeeman A. ten B-, woens strafblad reeds in de dubbele cijfers loopt. Hij was nog lichtelijk onder de invloed van alcoholische versnaperingen, in café's genoten. De arrestant gaf toe de ruit va bank met een steen vernield te hebben. Het lijdt volgens de rijkspolitie geen twij fel, dat Ten B. de bank wilde beroven Een nader onderzoek leverde op, dat de zeeman in dè avonduren in café' had zitten zwetsen over het feit, dat hij geen geld meer had en „het dus tijd werd, dat hij wat te pakken kreeg." En-zelfde verhaal hing bij zaterdag avond al op tegen een wachtmeester van de rijkspolitie, die hem als „z jongen" herkende. Dubbele waakzaamheid was dus ge boden. De zeeman hield enige jaren ge- led-en ook zo'n verhaal tegen de politie en maakte het waar, door onder ande re te Voorschoten een fabrieksbrand- kast te kraken en er 5000 gulden uit te stelen. Zowel in Nederla-nd als in het buiten land is Ten B. vele malen veroordeeld wegens diefstal, inbraak en mishande ling, bij welke laatste feiten hij zich behendig met het mes toonde. Interpol is in deze zaak ingeschakeld, omdat Ten B. beweert in het buitenland reeks misdrijven op zijn geweten hebben. Opklaringen De Bilt verwacht tot dins dagavond: Zwaar bewolkt met enkele opklaringen en slechts hier en daar enige regen. Weinig verandering in temperatuur. Zwakke tot matige wind tussen zuid en west. (Opge maakt 11.15 uur). ZON EN MAAN Dinsdag 13 oktober: zon op 6.09 uur, onder 19.02 uur; maan op 16.39 uur, ■nder 3.17 uur. Deze week Ciro 5163 - Utrecht dracht hadden de internationale trei nen scherp in de gaten te houden te worden ontdekt. Voor het zover kwam, joeg hij zich een kogel door het hoofd. Een groot deel van het gestolen geld werd in zijn bagage gevonden. Monshausen is zaterdagavond nog over leden zodat de politie slechts kan raden wat er precies met Margarete Ruehrig en Hans Georg Flecken is gebeurd en of en waar beiden werden vermoord. Franse handelsbalans: In september voor vijfde maand achtereen een over schot; uitvoer nam sinds augustus met 12,5 miljard tot 157 miljard francs toe, in voer met 14 miljard tot 147 miljard; uit voer steeg in een jaar met 54 pet, invoer met 15 pet. Aanval op de droogte (Van onze weerkundige medewerker) Het regenfront dat zaterdag in West-Frankrijk nog meer dan 20 mm regen bracht, bereikte zater dagavond Zeeland en veroorzaakte in de drie zuidelijke provincies 2 tot 5 mm regen. Maar in onze om- geving werd op enkele plaatsen wat lichte motregen waargenomen met veel bewolking. In het noorden van Nederland bleef het gisteren de ge hele dag zonnig. Het regenfront is opgelost en de barometers zijn weer belangrijk gaan stijgen. Zowel in Scandinavië als Zuid-Frankrijk treffen wij een hogedrukgebied aan. Bij Ierland ligt een depressie die met regen naar het noordoos ten trekt. Het front kan morgen tot de Noordzee doordringen, maar nu de hogedrukgebieden zich weer hebben verstrekt, zijn de regen- kansen voorlopig nog zeer klein. De temperatuur blijft normaal voor midden oktober. In Parijs viel er ook regen. Het meteorologisch instituut maak te bekend, dat deze zomer de re genval in Frankrijk een derde van de normale is geweest. Daardoor, zo heeft een specialist verklaard, zijn er vele verkoudheidskiemen verspreid, die in de droogte vrij spel hadden. Vele Fransen hebben dan ook keelpijn of zijn aan hett hoesten geslagen. Of het in E n g e 1 a n d ook zo is, kunnen we niet zeggen. Wel holden in Zuid-Engeland velen naar bui ten om in potten en pannen het regenwater, dat gisteren viel, op te vangen. In andere streken bleef het droog. En in Oost-België verbood men wegens de abnormale lage wa terstand het vissen in vijf rivieren. Het vissen werd een beetje al te gemakkelijk. De foto laat zien, dat men uit de regenmeters van het K.N. M.I. weer wat water kon tap pen. Veel was het echter niet. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Frankfort MUnchen ZUrich

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1