CHRISTELIJK
Rectoraatsoverdrachten
aan de universiteiten
Ook een Lutherse actie
voor kerkbouw?
£eithen
Prof. Van Niftrik sprak
voor de N.Z.V.
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Ds. Kok vraagt om
concrete plannen
Het blijkt dat de kleinere
kerken aangestoken worden
door het enthousiasme van de
Nederlandse Hervormde Kerk
en de Gereformeerde Kerken
om. een actie voor de kerkbouw
te houden. Zo knoopte de Lu
therse pastor van Weesp, ds. P
H. G. C. Kok aan bij deze actie
en schreef in het Evangelisch
Luthers Weekblad:
HET enorme project: van
uw inkomen voor de bouw van
nieuwe kerken, is door de Her
vormde Synode ingezet. Een waar
lijk groots opgezette actie, zakelijk
en psychologisch volgens de mo
dernste methodes. Ik heb mij laten
vertellen, dat geen enkele fabriek
of maatschappij nog ooit een der
gelijk project op deze wijze heeft
georganiseerd. Zelfs de Omo niet,
en dat zegt wat.
Nu las ik achterop het manifest
de hartverwarmende mededeling,
dat de Gereformeerde kerken in
Nederland, de Doopsgezinde Broe
derschap, de Remonstrantse Broe--
derschap en de Evangelisch
Lutherse Kerk ook een dergelijke
actie houden of gaan houden. De
diverse gironummers staan erbij
vermeld.
Waarom verwarmt deze mede
deling ons hart?
Ie. Omdat geen enkele zaak of
fabriek in zijn advertenties ook
de artikelen van andere fabrie
ken zal vermelden met de mede
deling, dat die artikelen even
goed zijn. Want C en A zal tot
zijn dood volhouden, dat men
daar voordeliger kan kopen dan
bij de Bijenkorf. Om dus mede
te delen in een manifest dienende
tot steun van een reclamecam
pagne, dat men zijn geld ook bij
concurrenten kwijt kan, daarvoor
moet men kerk zijn.
Bij alle kritiek van het grote
publiek op kerk en wat erbij
behoort, zullen toch naar ik
hoop velen dit opmerken tot
hun verbazing en misschien ein
delijk eens tot het inzicht komen,
dat er toch wel wat veranderd is
bij de kerken, die zij nog altijd
zien als bolwerken van conserva
tisme en onverdraagzaamheid.
Aan de andere kant is deze
mededeling op de achterzijde
niet zo verwonderlijk, als we
bedenken, dat Calvijn en Luther
uiteindelijk dezelfde Directeur
hadden. En in 1959 is de zaak
nog in dezelfde handen
2e. Maar nu het tweede: het staat
er dus: de Lutherse kerk houdt
of gaat houden een inzameling
voor kerkbouw. Het eerste kun
nen we schrappen: mij is niet
bekend, dat er ingezameld wordt.
Plannen?
Dus: gaét houden! Wanneer?
Bestaan daar reeds plannen voor?
Wij hopen het van ganser harte.
Als het mogelijk is in India een
jongenstehuis te herbouwen, in
Tanganyika een ziekenhuis uit de
grond te doen verrijzen, moet het
ook mogelijk zijn in ons eigen land
gemeenten aan kerken te helpen.
Zijn wij één lichaam of niet? Geen
gemeente mag rustig samenkomen,
zolang een andere gemeente samen
moet komen in een lelijke recre
atiezaal van de N.B.M. (Zeist),
zolang een andere gemeente on
middellijk na de dienst het orgeltje
en de stoelen moet versjouwen,
omdat er weer gymnastiek moet
worden gedaan (Soest). Ik noem
deze, omdat ik ze uit eigen aan
schouwen ken. Mij dunkt: Enschede
zal ook wel een kerk nodig hebben.
Onze Katholieke broeders besef
fen, van welk een enorme waarde
het is een eigen kerkgebouw te
hebben, als centrum, als vast punt
van samenkomst.
Ik heb vaak gedacht: waarom
kunnen de jongens van Stoeltie
niet hetzelfde doen voor Zeist,
Soest, Enschede enz. Als er propa
ganda voor gemaakt wordt op de
juiste manier, komt het geld er;
Luthers Nederland moet weten, dat
het ergens een kerk gaat bouwen
We zien het in Weesp; de nieuwe
goot was er in twee collectes, we
zitten weer droog en nu zijn we
bezig aan de verf op de kerk, de
grondverf is er al voor een groot
deel. En wie denkt, dat men uit
de dienst wegblijft, als er verf-op-
de-kerk-openschaalcollecte wordt
Sehouden, vergist zich, men komt
an juist, omdat men bouwt.
Wanneer?
WIE nu beweert, dat dit alles te
materialistisch klinkt, heeft
het evangelie toch nog niet goed
begrepen, want op een of andere
wijze behoort ook de goot bij het
Koninkrijk Gods.
Welnu: Wanneer begint de actie
kerkbouw en dan graag een beetje
concreet. Dus niet zo maar: stort
uw bijdrage op postgiro 87381,
maar: we gaan een kerk bouwen
x dan liefst nog een bepaalde kerk
De i
moeten weten,
Dat weten ze in de Hervormde
kerk nu ook. Wij zouden het als
kleine kerk nog veel concreter
kunnen doen. Er zijn er minder
nodig, maar er zal evenveel ge
geven moeten worden. In ieder ge
val zal er iets gedaan moeten
worden. Want dat staat in het
manifest van de Hervormde kerk.
- -v o
W. W/>' r 9
v
Bezorgdheid over studieduur
Civitasideaal
BABY ZEPHYR
heid en decorum aan de Ne
derlandse universiteiten. Behalve
aan de Vrije Universiteit en de
Landbouw Hogeschool werd vrij
wel overal vanmiddag het recto
raat overgedragen. De aftreden
de rectores magnifici grepen zo
als ieder jaar de gelegenheid aan
om hun wensen en grieven ken
baar te maken. Uit de stortvloed
van woorden blijkt dat Amster
dam en Utrecht het meeste met
ruimtegebrek te kampen hebben,
Leiden het Civitas-ideaal geheel
heeft laten varen en vrijwel alle
universiteiten groeien.
Hoe snel de universiteiten groeien
blijkt misschien wel het beste uit' de
getallen, die de aftredende rector mag
nificus van Leiden, prof. dr. H. J. Lam.
noemde. Deze oudste universiteit over
schrijdt dit jaar het aantal van 5000 in
geschreven studenten. In 1916 werd het
eerste duizendtal bereikt, in 1927 het
tweede, in 1947 het derde, twee jaar la
ter het vierde en nu na tien jaar het
vijfde. Ook Delft telt meer studenten
dan ooit te voren, namelijk 6192, terwijl
Utrecht voor het eerst het getal van
5819 bereikte.
RUIMTEGEBREK
Deze groei heeft natuurlijk consequen
ties. die misschien hét sterkste gevoeld
worden in Utrecht. Prof. dr. J. Jong
bloed zei dat het meest schrijnende ge
volg wel is dat een numerus fixus moest
worden vastgesteld in de tandheelkun
de. Het gevolg was dat men 40 studen
ten heeft moeten aanraden maar in Gro
ningen te gaan studeren. Hij was echter
bang dat een groot aantal nu een
Eerste vrouwelijke
predikant bevestigd
In het geheel gevulde kerkje van Kwa-
dijk is zondag mej. I. C. Jansen als eer.
ste vrouw in de Nederlandse Hervormde
Kerk tot predikant in het predikambt
bevestigd. Zij wordt predikant van de
plaatsen Oosthulzen, Kwadijk en Mid-
delie, die behoren tot het pastoraal ver
band de Zeevang, waar zij tot nu toe als
vicaris werkzaam was. De bevestiger,
ds. J. H. Klein Wassink, predikant in
algemene dienst in de Nederlandse Her
vormde Kerk deed een beroep op
allen om de nieuwe predikant te steu-
Na de bevestiging van ds. Jansen na
men aan de handoplegging deel ds. A.
Noorman en ds. J. A. Engels van Zaan
dam, ds. B. A. Venemans van Purme-
rend en ds. J. R. Hanenburg van Mid-
den-Beemster. Daarna deed mej. Jansen
haar intrede, waarbij zij het woord be
diende uit Mattheus 9 vers 35 tot 38.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Benoemd bij het technisch onderwijs:
aan de Lagere Technische School te
Rijssen: de heer G. H. Fokker te Gou
da; aan de Chr. Technische School te
Vroomshoop: A. C. v. Hoeger te Am
sterdam en W. C. Rus ah te Nijkerk.
Bijbelstudie blijft noodzakelijk
Onder voorzitterschap van ds. G. de
Ru te Rotterdam heeft de Ned. Zon
dagsschoolvereniging in het concert
gebouw te Haarlem haar najaars
conferentie gehouden, die zeer druk
bezocht was. Tijdens deze conferentie,
waaraan ook een tentoonstelling was
verbonden, werden door mej. T. de
Vries wenken gegeven betreffende de
organisatie van de kerstfeestviering
op de zondagsscholen. Het kerstfeest
is altijd het hoogtepunt van het zon
dagsschooljaar. Het komt er dus op
aan, dat dit goed wordt voorbereid.
Op deze conferentie sprak voorts prof.
dr. G. C. van Niftrik, hoogleraar aan de
Stedelijke Universiteit te Amsterdam.
Enige jaren geleden trok prof. Van
Niftrik reeds de aandacht van de zondags
schoolwereld door zijn voor de N.Z.V.
gehouden referaat „Het geloof van de
kinderjaren in de branding van het
latere leven". Thans beantwoordde hij de
vraag: Is bijbelstudie wel noodzakelijk
Volmondig gaf prof. Van Niftrik ee
bevestigend antwoord op deze vraag. Wij
zijn op het ogenblik bezig het erfdeel
der kerkhervorming te verspelen, zei hij.
Immers wilde de reformatie het alleen
maar wagen met het. Woord van God.
Maar dan moet men dat Woord kénnen,
ook in die zin dat men feitenkennis van
de bijbel bezit.
Daarmee is het echter droevig gesteld.
Menige dominee kan niet meer zeggen
wat hij te zeggen heeft, omdat hij ner
gens meer kan aanknopen bij de mensen
ze kennen eenvoudig de bijbel niet meer
met uitzondering dan van de allerbekend
ste geschiedenissen.
Inhoud doorgeven
Zondagsschoolleidsters en -leiders heb
ben de belangrijke taak om de inhoud
van de bijbel door te geven aan de kin
deren van ons volk. Maar dat kan al
leen wanneer zij zeil nauwgezet bijbel
studie maken.
Het vertellen
we maken de bijbelse verhalen mooier
dan de werkelijkheid was:
we gaan moraliseren: de deugd wordt
beloond, de ondeugd gestraft;
we gaan het christelijk geloof voor
stellen als een mirakelgeloof. Deze
gevaren zijn alleen te vermijden
wanneer we aan bijbelstudie doen.
Het gaat er om, dat men het gedach-
tenklimaat en de structuur
bijbel leert verstaan.
Bijbelstudie is noodzakelijk om geen
fouten te maken. Maar vooral om de
Heilige Schrift in haar wezen te leren
kennen. De bijbel is een oosters boek,
het werd helemaal door joden geschre-
i. Veel mensen denken, dat het eigen
maar toevallig oosters is en dat
westers moet maken. Maar dit i
vaarlijk werk. De bijbel moet wel
staanbaar gemaakt worden voor een
westerse wereld, maar dan nooit los van
zijn structuur en die blijft oosters.
Toekomst
De nazi's hebben geprobeerd ons wijs
te maken, dat Jezus geen jood was maar
een'ariër. Wij moeten echter vasthouden
aan zijn jood-zijn.
Dat jood-zijn van Jezus en het joods
zijn van de bijbel houdt onmiddellijk dit
in, dat de bijbel naar de toekomst gericht
is. Het volk Israël .draaide niet in een
cirkelgang, zoals de heidense volken, het
stond gekeerd naar de openbaring van
het rijk van God. Daarom is de bijbelse
geschiedenis niet een sprookje, dat een
afgerond geheel vormt, maar een door
gaande historie, die functioneert in Gods
heilshandelen.
De bijbel is
kan leiden tot drie gevaren:
een boek met een gehei-
te speuren is óók een doel
van de bijbelstudie. Het is verkeerd om
altijd in het oude testament de sporen
van Jezus Christus te willen aanwijzen.
Maar soms gaat in het oude testament
een luik open, dat
gezicht op het Nieuwe Testament, op de
Heer toont. Wie deze luiken leert open
de bijbelse verhalen stoten heeft een waardevolle plaats
verwezen naar
de prullebak
dere studierichting zou kiezen en dat
terwijl er een schreeuwend tekort aan
tandartsen is.
Ook de rede van prof. dr. M. W. Woer
deman van de Gemeente-Universiteit
van Amsterdam was voor een groot ge
deelte gewijd aan het ruimteprobleem.
Hij zei dat de toestand van de botani
sche laboratoria verre van bevredigend
blijft en ook de geologisch en mathema
tische instituten worden te klein. Bij
het onderwijs in de toegepaste psycho
logie wordt gebruik gemaakt van het
researchinstituut dat prof. De Groot in
zijn eigen huis heeft moeten inrichten
GEEN FEESTDIS
Voor het stichten van nieuwe uni
versiteiten voelden de meeste hoog
leraren die zich daarover uitlieten
echter niet veelzij spraken tenminste
in bepaald wat sarcastische termen
deze plannen. Prof. dr. O. Botte
van Delft sprak over het gonzen
de stemmen in gewest en stad
hen die gaarne bereid zijn aa
zitten aan het feestmaal dat spreiding
van Hoger Onderwijs heet en waarbij
aan een wonderbaarlijke visvangst
wórdt gedacht. Ook de rector magni
ficus van Groningen vond het verwon
derlijk hoe lichtvaardig de laatste tij<
plannen tot oprichting van nieuwe
universiteiten en hogescholen wordei
gemaakt.
Iedere stad en ieder gewest heeft
commissie ingesteld die tot de conclusie
kwam dat zij door een onbegrijpelijke
speling van het noodlot in het verleden
zijn gepasseerd, maar meer dan enige
andere stad Ln Nederland geschikt zijn
universiteit te herbergen. Over één
probleem wordt echter nimmer gespro
ken, namelijk hoe aan docenten te ko-
men. Zij worden zeker voor de gedroom
de universiteiten van minder belang ge.
acht of worden verondersteld per gene-
rationem spontaneam te ontstaan.
UITBREIDING
Deze laatste moeilijkheid schijnt bij de
uitbreiding van de bestaande universi
teiten niet zozeer .meer mee te tellen,
want allen willen nog-wel nieuwe facul
teiten of vakken in het studierooster op
nemen. Zo deed de Groninger rector
magnificus nog een gooi naar een tech
nische faculteit, want zij zou op logische
en economische wijze voorzien in de
groeiende behoefte aan afgestudeerden
in de technische wetenschappen.
Utrecht wil een studie in de lichame
lijke opvoeding onder haar vleugelen
nemen. Volgens prof. Jongbloed is do
lichamelijke opvoeding een positieve
factor voor de wolksgezondheid, omdat
zij het lichamelijk en geestelijk welzijn
van geheel het volk, mits goed onder
wezen, goed gedoceerd en goed geleid,
ten goede komt. Hij wilde wel niet de
bestaande opleidingen verdringen, maar
achtte het in het belang van het leraren
corps zelf als althans een deel van deze
leerkrachten een universitaire opleiding
heeft gehad.
Rectoren magnifici
voor de nieuwe
cursus 59/60
De nieuwe rectoren magnifici
voor het nieuw begonnen cursus
jaar zijn:
Amsterdam, Gemeente Univer
siteit: prof. dr. J. Kok. Amster
dam, Vriie Universiteit: prof. mr.
P. J. Verdam. Delft, T.H.: prof. dr.
R. Kronig. Eindhoven, T.H.: prof.
dr. H. B. Dorgelo. Groningen: prof.
dr. P. J. Bouman. Leiden: prof. mr.
J. E. Jonkers. Nijmegen, rooms-
kath. universiteit: prof. mr. L. G.
A. Schlichting. Rotterdam. Econo
mische Hoogeschool: prof. dr. J.
H. van Stuijvenberg. Tilburg,
rooms-kath.-Ec. Hogeschool: prof.
dr. W. R. Heerc. Utrecht: prof, dr.
J. F. Nuboer.
lEindhoven wil een opleiding om doc
torale examens af te nemen. Prof. dr.
Dorgelo reageerde op de opmer
king van sommigen, dat de jongste uni-
telg hierin toch wel heel
ï-g is. Hij meende echter een
groeiend begrip voor deze voorstellen
te constateren.
Ook in Rotterdam heeft uitbreiding
plaats gehad. De rèctor magnificus van
de Economische Hogeschool, prof. H. W.
Lambers, memoreerde dat twee nieuwe
vakken zijn ingesteld namelijk een bui
tengewone leerstoel voor regionaal
sociaal-economisch onderzoekingswerk
en een lectoraat in de haveneconomie.
STUDIEDUUR
Deze hoogleraar heeft zich ook
voerig bezig gehouden met de studie
duur. Het blijkt dat een normale
dent over de studie te Rotterdam z
jaar doet. Er zijn maatregelen genomen
om deze tijd te verkorten. Vooral in het
begin van de studie zal leiding gegeven
worden met studiecolleges, wagrdoor de
toegang tot de stof wordt vergemakke
lijkt.
Ook prof. Jongbloed van Utrecht hield
zich met de studieduur bezig. Hij
de dat een verkorting van nationale be
tekenis zou zijn, maar anderzijds
hij van mening dat de universiteit nooit
gedegradeerd mag worden tot een
zameling hogere vakscholen. Hij n
de ook dat het de vraag was of op
mige gebieden de studieduur verkort
kan worden zonder iets af te doen aan
de waarde van de opleiding,
STUDENTEN
Twee hoogleraren hebben zich nog be
zig gehouden met de studenten. De
tor magnificus van Groningen hield
uitvoerige historische uiteenzetting
de groentijd die reeds bij de Romeinen
en Grieken voorkwam, „Het kwade heeft
een taai bestaan", voegde hij
Ook leverde hij scherpe kritiek op het
besluit van de Groningse Vrouwelijke
Studenten Vereniging „Magna Pete" om
het universitaire beleid te dwarsbomen,
door de deuren' te sluiten voor hen die
aan de universiteit een m.o. studie wil
len volgen. De rector magnificus sprak
uit dat al lang niet meer van uit de uni
versitaire kring op deze opleiding wordt
neergekeken.
In Leiden ging prof. Lam nog even
in op het oude Civitas-ideaal van 1945
dat de studentenverenigingen wilde
opheffen en er één organisatie van wil
de maken. Onlangs is een rapport hier
over verschenen, samengesteld door
sociologische werkgroep Daarin
wordt gesteld dat de studentenmaat
schappij veel te heterogeen is gewor-
haar nog in een gemeenschap
te kunnen vangen.
Prof. Lam was nu een voorstander
in een federatief systeem. Zoals d(
lezers zullen weten werd dit Civitas-
ideaal reeds kort na de oorlog door
vele christen-stiLdenten afgewezen
strijd zijnde met hun geloofs
overtuiging. Het is dus nu wetenschap
pelijk en hopelijk voorgoed naar de
prullemand
De grote vraag van vandaag voor ons als redactieleden ij
Heeft ons werk zin? Berichten komen al binnen over kratj
ten die niet verschenen zijn. Zal al ons werk straks oak i
de prullemand verdwijnen?
Eigenlijk behoren we déze vraag veel vaker te stellen, Wij
blijft er Over van al het werk dat we verzetten. We leven ij
een roes; we hollen/van het eên naar het ander; we cónj'l
reren, spannen ons in..... en de resultaten?
Eens zal al ons werk door vuur worden beproefdzegt
Bijbel. Wat hooi, stroo of stoppelen is zal verbranden en n:
dan wat as zal van ons levenswerk overblijven. Of zal juij
het vuur ons werk louteren en zal blijken dat het bestond
goud, zilver, diamanten en andere edelstenen? j
Wij vragen ons op de redactie af: Heeft het werk van uat!
daag zin? belangrijker is: Heeft het werk dat wij allen cïagj
lijks doen zin voor de eeuwigheid? Past ons werk in het gt,
te werk van God? Zal hij straks zeggen „Goede en getronA.
dienstknecht!" Dat kan alleen als wij in overgave aan Hej/\;
ons werk doen. 1
Zo
VERDUIDELIJKING GEBODEN U
het zondagsschoolwerk.
Zij werkten de hele
<ui tot volle tevreden
heid. Karf"gewoonlijk'zachtjes fluitend en Krister
neuriënd, wanneer er tenminste niemand in de
buurt was om mee te praten. Hun verdienste droe
gen zij zonder er iets af te nemen aan grootmoe-
Die grootmoeder had hen liefgehad en gestraft
zonder enig onderscheid tussen hen te maken, al
hoewel alleen Karl de zoon van haar dochter was.
Krister wist niets van zijn werkelijke ouders at.
Zijn pleegvader, Videberg. die monteur was. her
innerde hij zich niet meer, evenmin als zijn eer
ste pleegmoeder. Van de ander, van Karls moeder
had hij één herinnering, namelijk, dat hij en Karl
op een keer samen bij haar op schoot zaten en
dat zij hen een sinaasappel voerde, om de beurt
een partje, tot alles op was. Karl herinnerde zich
dat ook, of misschien verbeeldde hij zich dat hij
het nog wist, omdat zij er zo dikwijls over ge
sproken hadden. Was het misschien die levende her
innering. die maakte dat zij door dik en dun aan
elkaar hingen, alles met elkaar deelden, en schou
der aan schouder stonden, altijd en overal. De
overtuiging, dat zij, behalve grootmoeder, niemand
-- J-~ droeg er zeker
den heel hecht
j uiterlijk nog een aan
leiding te meer was om saam te houden.
De volgende zomer kwamen zij terug, niet veel
groter dan tevoren, na een moeilijke winter te heb
ben doorgemaakt. Grootmoeder onderhield hen van
haar kleine loon met behulp van een kleine bij
drage uit de armen-kas: daar konden zij niet hard
van groeien. Zij waren dat jaar op cathechisatie
geweest en het was vreselijk moeilijk geweest om
een uitweg te vinden voor het bevestigingspak.
Op een avond was het oudje, zonder dat de jon
gens het wisten, naar dominee Engblad gegaan, die
de broer was van hun klasse-onderwijzer.
Het komt omdat het er twee zijn, zei zij. Als
het er maar één was, dan zou het niet zo onmo
gelijk zijn. Kunt u er iets op bedenken, dominee?
JEANNA OTERDAHL
Buiten waait
de zomerwind
dat hun gedachten
waarin zij onderricht
de nieuwe kleren,
De dominee beloofde het te beproeven en toen
de dag van de bevestiging kwam. zaten Karl en
Krister in het koor van de Lukas-kerk, gekleed in
keurige donkerblauwe cheviot pakken, nieuwe schoe
nen en alles spiksplinternieuw van boven tot onder.
Zij durfden zich nauwelijks te bewegen, zo mooi
voelden zij zich. En het overkwam hun, zoals het
wel meer het geval is, J~
bovenwereldse dingen,
ren, afdwaalden naar
Die avond toen zij goed en wel in de uittrek-
sofa lagen waarin zij gamer
dacht dat zij reeds waren
Kristers stem:
Slaap jij, Karl?
Neen.
Wij zullen God bidden dat de dominee spoedig
opklimt in rang, dan krijgt hij groter salaris en
kan ook nog anderen helpen.
Ja.
Keer jij je naar de muur. dan keer ik me
naar de deur. Klaar?
De dominee had hun weliswaar verteld, dat hij al
leen de rol van bemiddelaar had vervuld, maar in
hun overgrote vreugde, hadden zij nauwlijks ge
luisterd naar zijn woorden.
Feitelijk hadden Eriksson en zijn vrouw, die bei
den in de kerk aanwezig waren en meester Engblad
het hunne er ook toe bijgedragen.
Deze drie waren de vaste punten in het leven
van Karl en Krister geworden. Maar na verloop van
tijd nam de tuinbaas toch voor hen beiden de eer
ste plaats in, Beide jongens bleken aanleg te heb
ben voor het vak. zij waren vlug en oppassend er
na de school tot hun veertiende jaar te hebben af
gelopen, kregen gij tot hun eigen grenzeloze vreug
de een vaste aanstelling.
Zij begonnen in de lengte en in de breedte te
groeien. Krister werd de langste, slank en goed ge
bouwd met een fijn, smal gezicht onder het donkere
haar. Karl bleef breder en korter van bouw. Hij
behield zijn sproeten- en zijn heldere blik.
Onder de spaarzaam toegepaste, maar energieke
berispingen van zijn baas, leerde Krister zo lang
zamerhand zijn vlugge tong in bedwang houden. Hij
was een intelligente jongen en hij beschikte over
een voldoende dosis humor om zichzelf kritisch te
beschouwen. In de loop der jaren werden zijn goede
luim en zijn talent grappig en pittig weer te geven
wat hij gezien of gehoord had, een waardevolle bij
drage tot het samenleven in Charlottendaal. Evenals
Karl was hij muzikaal en het behoorde tot zijn
grootste genoegens wanneer de baas's avonds een
enkele keer zijn viool tevoorschijn haalde.
Sven Eriksson had zichzelf alles geleerd, maar
hij speelde mooi en hij deed het graag, en hij hèd
er plezier in om de jongens in de eerste beginselen
te onderrichten.
Het was een droom van Krister om een eigen
viool te bezitten. Hij had er een spaarbankboekje
voor aangeschaft, maar natuurlijk waren de bedra
gen die hij er op zette, heel gering. Voorlopig
moest hij zich tevreden stellen met een mondhar
monica. waar hij, zo dikwijls de gelegenheid zich
voordeed, op speelde. Karls eigenlijke kunst was
fluiten en die kunst ontwikkelde hij zo langzamer
hand tot een soort virtuositeit. Zijn specialiteit was
het nabootsen van vogelgezang: er was een goed
geoefend oor toe nodig om op enige afstand het
onderscheid te kunnen horen tussen hem en df
gevleugelde bewoners van de tuin.
(Wordt vervolgd
Middagbij eenkomsten
in Pieterskerk
te Utrecht
In de Pieterskerk te Utrecht zuilen-
met ingang van morgen twee keer in
de week tijdens de middagpauze sa
menkomsten van een half uur gehouden
worden waarin afwisselend voorgangers
in het Frans. Nederlands, Engels en
Duits een meditatieve toespraak van
'nuten zullen houden. De medi
taties zullen omlijst worden door twee
maal tien minuten orgelmuziek.
Dé samenkomsten worden elke dins
dag en vrijdag gehouden van 12.40 tot
13.10 uur. Het is de bedoeling deze sa
menkomsten, waarvoor zoals gezegd,
sprekers in vier verschillende talen en
van allerlei geestelijke groeperingen
zullen worden uitgenodigd, het gehele
jaar door te doen houden.
Op dinsdag 22 september zal de
ganger van de Waalse gemeente
Utrecht, pasteur A. Pierredon de rèeks
samenkomsten openen met een toe
spraak in het Frans, op vrijdag '25 sep
tember spreekt ds. C. M. van Endt uit
Utrecht, dinsdag 29 september
Engelse toespraak van ds. McKechnie
uit Amsterdam en vrijdag 2 oktober zal
de Duitse predikant Plantiko uit Am
sterdam een meditatie houden.
Als motto van deze samenkomsten
heeft men gekozen ..Tranquillus
Rustig temidden
i Willem de
Tu
■«i'l
'ee/sc.
IJTET moest wel in de lijn der ver- zorgd, dat men elkander hervor|
wachtingen liggen, dat invoering Zoals ook thans het geval geweefsc!
van een vrijere loonvorming met is, zij het ditmaal wel na een lantell
moeilijkheden gepaard zou gaan. periode van tot verwijdering leiden^"
Daarvoor is het systeem van de ge- wrijving. |e
bonden loonvorming lang genoeg Nu doet zich het voor het uiterlnpj,
gaande gehouden. Daarvoor zijn we reeds merkwaardige feit voor, dboi
aan het systeem van een vrijere het wat schort met het uitblijven vPF
loonvorming tezeer ontwend geraakt. de goedkeuring van de kant
Daarvoor brengen ook de omstandig- rjjksbemiddelaars van deze na lanLj,,
hedén het met zich, dat het thans onderhandelingen bereikte collectie;
tot vrijere loonvorming komt op een arbeidsovereenkomst. Ml
tijdstip, dat zich toch reeds leent tot betreuren de moeilijkheden, qng
spanningen in ons economisch i
ciale leven.
Dat er moeilijkheden te overwinnen
zijn, behoeft op zichzelf niet te ver
wonderen en nog minder et ontmoe
digen. Het zou alleen ernstig te be
treuren zijn, indien de vrijere loon
vorming op die moeilijkheden stran
den zou. Want zij verdient een beter
lot.
Zij toch is dat systeem van loonvor
ming, waarbij de loonvorming langs
rechtvaardiger weg tot stand komt
dan nu eenmaal bij algemene loon-
ronden mogelijk is.
Het systeem van vrijere loonvorming
is het systeem, dat, met inachtneming
intussen van wat het algemeen be-
met deze situatie verband houdan
Het heeft moeite gekost, deze oy<P»
eenkomst te bereiken. Nil iszij ^r(
dan, en het is maar al te begrijpelijk
dat een uitblijven van de goedkeSci
ring onder deze omstandigheden (elli
dubbel storend ervaren wordt.
heeft elkaar als werkgever en wen A
nemers gevonden, en men wil ^or
overeenkomst nu ook gaan realiseré
Waarom dit uitblijven? Er wareLe
stellen, dat, indien men binnen L:
grafisch bedrijf al zo lange tijd noijGe
heeft gehad om elkaar te vinden, Iter
niet behoeft te verbazen, dat ookPP
goedkeuring van overheidswege cny0,
tijd behoeft. j, p
Het kan echter óók zijn, dat er riie.
lang vereist, de werknemer in de ge- njet voictoende klaarheid is met Pe
legenheid stelt het redelijk gebruik trekking tot de door de overheidp*
te maken van de mogelijkheden aan het algemeen belang gestelde ric^J,'
loonverschaffing, die zijn eigen be- |Hnen# net ZOu ons niet verwonftec
drijfstak, straks ook zijn eigen onder
neming, als mogelijkheden in zich
heeft. Bij het systeem van een vrijere
loonvorming behoeft de werknemer
aan die mogelijkheden niet meer te
kort te komen.
Dat de overheid zich daarbij een
zekere inspraak voorbehoudt,
lijnen. Het
ren en eigenlijk hopen wij hizi
ook wanneer dit laatste het geP
zou zijn. Dan zou een niet ov^
bodige verduidelijking, ook ten dii
ste van rijksbemiddelaars, uitkoiL
kunnen bieden, en zouden allen,
overheid inbegrepen, zonder dat ècl
het gezicht verloor, kunnen geratec:
voor de hand. Het is haar taak, ook u-t de pjjnüjke situatie, waarin nj®
op het algemeen belang het oog ge- thans is geraakt. qI
richt te houden. Vandaar dat ook yan bijzonder grote betekenis islg
loonovereenkomsten, de binnen het elk gevai reeds het feit, dat, zij |ne
thans vrijere bedrijfsleven tot na lanRe onderhandelingen, hier |o;
stand komen, goedkeuring vereisen, sen werkgevers en werknemers ovj™
een goedkeuring te verlenen door eenstemining Is bereikt. Daarop L
rijksbemiddelaars aan de hand van het dug in elk gevai niet vast. rs,
de door de overheid opgestelde richt- daarom moet ook als een ondeugfra
lijnen. Ook hmier, zoals altijd en ,-.k middci worden beschouwd fzi
overal, zal de vrijheid geen onbe- stilleggen van het werk, waartoe hj
perkte kunnen zijn. cn daar reeds is besloten, dCn
Voor de hand moet het liggen, dat waartegen, geheel terecht, zowel
bij een systeem als van vrijere loon- organisaties der werkgevers als
vorming' bepaalde moeilijkheden rij
zen kunnen. Mtoet er daarom van
worden afgezien? Ons oordeel is een
duidelijk: neen. Heel wat liever is het
ons, wanneer werkgevers en werk
nemers zich om een gemeenschappe
lijke tafel zetten teneinde, met in
achtneming van de regels, door de
overheid in het algemen belang ge
steld, in gemeenschappelijk beraad de
moeilijkheden te lijf te gaan, die wel
onvermijdelijk zijn, doch daarom nog
niet onoverkomelijk behoeven te he
ten.
Moeilijkheden zijn er nu in de gra
fische wereld. Dat' is de wereld
waarin sinds jaren een verheugende
samenwerking is gegroeid tussen de
organisaties der werkgevers en der
werknemers. Niet dat er nimmer
problemen zijn gerezen. Niet dat het
nooit gespannen heeft. Het zou een
vreemde wereld zijn, waarin het de gerezen moeilijkheden alsnoi
nooit tot spanning kwam. Maar de korte termijn oplosbaar blijken. I li
bekoring van het gemeenschappelijke zien niet in, waarom zulks ook ln|
mooie vak heeft er altijd voor ge- geval onmogelijk zou zijn.
der werknemers zich hebben i
sproken.
Van stilleggen van het werk. hetgpk
in het bijzonder tot gevolg heeft
had, dat enkele kranten niet hebf
kunnen verschijnen, worden in fl
alleen diegenen de dupe die dit c
minst verdienen: het krantenlcz^
publiek, dat nu eenmaal
belangrijk deel afhankelijk is vanjl
voorlichting door de pers.
Voor het perswezen, dat zulks f
niet verdiend heeft, is dit stilleg/
van het werk te minder aanlokker"
in een tijdsbestek als het onze, wi
in, naast de pers, andere middel,
ter verkrijging van informatie enjp
het zich vormen van een oordeel,^
daar zijn radio en televisie, zich fine
reeds een al breder ingang onder
Om allerlei redenen hopen wlj.jj.
Priester-arbeider
moet wijken
In de nota, die onlangs door kardi
naal Pizzardo, secretaris van de congre
gatie van het Heilig Officie, aan kardi
naal Feltin, de aartsbisschop van Pa
rijs. is gezonden over de kwestie var
de priester-arbeiders, wordt gezegd, dat
de heilige stoel, hoewel de overtuiging
van de Franse bisschoppen delend, aat
een intensief apostolaat onder de arbei
ders nodig is, het niet als absoluut no
dig beschouwt priesters als arbeiders in
het arbeiders-milieu te doen verkeren
en het niet mogelijk acht de traditione
le opvatting van het priesterschap daar
aan op te offeren. De priester, aldus
het document, is juist voor het uitoefe
nen van geheiligde functies gewijd en
al zijn andere werkzaamheden moeten
daaraan ondergeschikt blijven.
Verder wordt erop gewezen, dat het
werk in fabriek of onderneming de
Sriester steeds meer aan de invloed van
et millieu blootstelt waardoor zijn gees
telijk leven en dikwijls zelfs zijn kuis
heid gevaar gaan lopen en hij er on
danks zichzelf toe gebracht wordt de
gedachten van zijn kameraden op vak-
bewegings- en sociaal gebied over te
nemen, hetgeen hem doet deelnemen aan
de klassestrijd, hetgeen voor een pries
ter ontoelaatbaar is.
Tn het tweede gedeelte van zijn nota
ibespreekt kardinaal Pizzardo de ver-
ONDERWIJS
Benoemd bij het ulo: Aan de Chr.
Ulo, Parkstraatschqol: te Arnhem: L.
Schaap (tijd.), M. 'de Groot en W. Dijk
stra; aan de Chr. Nat. Ulo te Mij
drecht; Chr. J. Zeedijk te Nieuw-Ba-
linge Dr.; aan de Chr. Nat. Ulo te En
schede; de heer P. v. d. Galie te En
schede; aan de Chr. Ulo te Emmel-
oord, de heer S. v. d. Weerd te Hete-
ren; aan de Chr. Ulo te Naaldwijk: de
heer R. Visser te Ossenzijl; aan de
Chr. Ulo te Axel: de heer P. Zuidweg
te Heinekenszand; aan de Geref. Ulo
te IJmuiden: de heer A. Veerman te
IJmuiden: aan de Chr. Ulo te Vianen:
de heer J. O. v. d Vegte te Vrees
wijk; aan de Chr. Ulo te Putten: de
heren H. Bos te Putten en P. H. van
Dam te Baarn; aan de Herv. Mulo. Ta
lingstraat te Rotterdam: de heer A.
Stolk te Rotterdam en A. Frikke te Am
sterdam.
Benoemd tot hoofd aan de Groen van
Prinsterer-school te Capelle aan de IJs-
sel: de heer C. J. van Rijsbergen te
Lunteren; aan de Chr. Nat. School te
Schettens. Fr.: de heer D. Wijnis te
Zwartemeer Dr.: aan de Prinses Bea
trix-school te De Glindt: de heer R. G.
Harbes te Achterveld; aan de Chr. Nat.
School te Nieuw-Weerdinge: de heer J.
Klaassen te Oldenhove. Gr.; aan de
Chr. Nat. School te Westendorp; de
heer Joh. Obbink te Aalten; aan de
school met de Bijbel te Steenwijker-
wold: de heer A. W. Post te Beverwijk.
schillende manieren, waarop het aposto
laat onder de arbeiders uitgeoefend zou
kunnen worden. Hij adviseert in het bij
zonder de oprichting van wereldlijke in
stellingen van priesters en leken, van
wie alleen laatstgenoemden in de fa
briek kunnen werken maar dan onder
het bewaren van nauw contact met de
priesters. Men verwacht, dat de bis
schoppen, wie de kwestie van het apos-
jnl
Beroeningswerk
GEREFORMEERDE KERKEN I
Aangenomen naar 's-Gravenhage-ll
duinen: A. de Bruin, laatstelijk werkzjö
bfj de Lèctuurdienst te Djakarta;
Wateringen: W. Hoogsteen, kand. te
bergen.
Bedankt voor Domburg-Westkapèlli,
Gees, Dr.: W. Hoogsteen, kand. te po1
bergen. tc
DOOPSGEZINDE BROEDERSCHA! v
Beroepen te Amsterdam (vac G. J oi
den Herder): F. R. v. d. Meulen te
naard.
Benoemd bij het landb. en
huish. ond.: aan de Landb.
School te Slootdorp, gem. Wierintn
meer een gepensioneerde kracht iiifsi
delijke dienst; aan de Chr. Lafee
School te Ommen: A. Voortmankg,-
Vroomshoop. ei
Benoemd bij het lager onderwijsto1
onderwijzeres: aan dë Van Asch
Wijck-school te Utrecht: A. Terpsti
Zeist; aan de Rehoboth-school te
terdam-West: J. v. Herk te Rotterd
aan de Chr. Opleidingsschool Or
Nassau te Haarlem: A Donszelma
Amsterdam; aan de Chr. Nat. Sc
te Meerkerk; H Hoogenkamp te VI
dingen: aan de Chr. Öpleidingsscho
Katwijk aan Zee: Z. M. Musil te
Haag: aan de Chr. Nat. School te Z
gelspaan: mevr. G. v. d. Weerd
Fijnaard; aan de Chr. Nat. Schoft
Oude-Pekela: mevr. B. F. Luidens-U
te Oude-Pekela en mej. B. MeindeV.
Musselkanaal; aan de School metL"
Bijbel te Den Dolder: J. M. Ruys
Dugteren te Zeist; aan de Chr.
School te Balkbrug: G. H. Wiltinf1
Emmen; aan de Dr. A. Kuyper-schrej
A. de^Bruyne te_Bussum; aan de
kdi
MW JA 1
Hart te Deventer.
