i
„Wij Protestanten moeten
Pro Rese steunen
Natu-raLax
Minister Marijnen: Melk
moet beter en goedkoper
Mode in bont
KRO en VPRO werken samen
in televisiedocumentaires
brRUD
Songfestival
wenkt alweer
Taalgebruiker als kuddemens
DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1939
mr. W. F. Schokking
Oproep van
"'b
(Vat
redacteuren.)
De voor
W. F. S
\E VOORZITTER vaö het Protestants Interkerkelijk Thuisfront, staatsraad mr.
Schokking, richtte zich gisteren van Utrecht uit tot het grootste deel van
het Nederlandse volk, toen hij zei: „Wü, Protestanten, moeten het werk van Pro
Rege steunen". H\j sprak op de algemene ledenvergadering van de Koninklijke Ne
derlandse Militaire Bond Pro Rege, die in het gebouw voor Kunsten en Wetenschap
pen werd gehouden, en In feite beantwoordde hij de rede van de voorzitter. Kolonel
KNIL b.d. G. Wielinga nl. had daarin betoogd, dal de uitbreiding van de krijgs
macht en de vergroting van de garnizoenen de bond vaak voor een schier onmoge
lijke taak hadden gesteld, en er verder de aandacht op gevestigd, dat de salaris- 6n
pensioenregeling van de tébuisleiders een voortdurende zorg van het hoofdbestuur
Mr. Schokking concludeerde uit dé
woorden van de voorzitter, dat zich
donkere wolken boven de bond sa
menspannen. Het is dringend nodig
na te gaan wat er kan en moet ge
beuren. Duidend op de leeftijd van
de bond zei hij; Pro Rege heeft nog
geen A.O.W.. maar hij zou het best
kunnen gebruiken. Het werk moet
worden gesteund. Een middel om de
bond financieel te helpen zou zijn 1
de penningmeester de renteloze aan
delen van de vier ton-aotie terug te
sturen, zodat er geen uitbetalingen
meer behoeven te worden gedaan.
Jubilaris
De bond was jubilaris, want 85 jaar
geleden werd hij, zoals we dezer dagen
berichtten, opgericht. In het jongste
nummer van De Nederlandse Krijgsman
had kolonel Wielinga geschreven, dat
het niet in de bedoeling van het hoofd
bestuur lag aan het jubileum een bij
zonder feestelijk karakter te. geven, maar
hij kon toch niet voorkomen, dat er ge
durende de gehele vergadering een fees
telijke sfeer heerste.
Op allerlei manieren kwam dit tot
uiting. In de eerste plaats werd het
voorstel van staatsraad Schokking zeer
welwillend ontvangen en een van de
leden beklom het spreekgestoelte om de
penningmeester te vertellen, dat hij hem
zijn aandeel „het is maar erg klein"
direct zou toesturen. Een vertegen
woordiger van de bond uit Koudum bood
het hoofdbestuur 80 nieuwe leden en
begunstigers aan en een vertegenwoordi
ger van Ridderkerk kwam met ongeveer
honderd nieuwe léden. Een spontane
collecte, na de voortreffelijke middag
maaltijd gehouden, bracht f 204,84 op en
een obligatie van f 10,—, en de heer
Broekhuizen overhandigde het hoofdbe
stuur de opbrengst van de verkoop van
oude kranten: f 352,50.
Maar ook van de zijde van het hoofd
bestuur werd het 85-]arig bestaan in
herinnering gebracht Kolonel Wielinga
gaf de directie van Kunsten en Weten
schappen, in uielk gebouw de Neder
landse Militaire Bond was opgericht, een
Bijbel ten geschenke, „voor die vereni
gingen, die hier vergaderen en een Bijbel
nodig hebben". De directeur dankte
vriendelijk voor het cadeau en bood,
zeer hoofs, de Bijbel voor die dag ten
gebruike aan de bond aan.
En ten slotte was er het geschenk van
de vereniging van sigarenfabrikanten
aan de bond: een prachtige kiat uit
nemende sigaren, die onmiddellijk van
hand tot hand ging.
Gasten
Het feestelijk karakter van de ver
gadering kwam ook tot uiting in de be
langrijke gasten. De commissaris van de
Koningin in de provincie Utrecht C. Th.
E. graaf van Lynden van Sandenburg
was aanwezig, en de heren H. Algra en
mr. A. B. Roosjen, resp. namens de anti
revolutionaire fracties uit de Eerste en
Tweede Kamer, en mevrouw mr, E. N.
F. Schokking-Röell. namens de Nationale
Raad Welzijn Militairen. Voorts waren
er ds. W. M. Ie Cointre, namens de Gees
telijke verzorging Zee-, Land- en Lucht
macht der Gereformeerde Kerken en
generaal-majoor b.d. K F. Puffius van
de sectie Kerk en Strijdkrachten dér
Nederlands Hervormde Kerk. De Chris
ten Onderofficieren hadden aan de uit
nodiging gevolg gegeven en en hier
uit bleek de trouw een zeer, zeer
groot aantal afdelingen en leden.
Zoals gezegd sprak kolonel Wielinga
het openingswoord. Hij gaf een overzicht
van de werkzaamheden van de bond na
de tweede wereldoorlog en bracht dank
aan de regering, die „op waarlijk grootse
wijze de geestelijke verzorging ven de
militairen heeft gesteund". En in het bij
zonder dankte de voorzitter oud-minis
ter Staf „die voor de problemen van de
bond steeds begrip had en hielp waar
mogelijk was."
Afscheid
Het enige droeve van de vergadering
was het afscheid van ds. P. Veen als
vice-voorzitter. Sinds 1945 heeft hij zit
ting gehad in het hoofdbestuur, maar in
verband met zijn hoge leeftijd hij is
80 jaar had hij de wens te kennen
gegeven zich terug te trekken. „U heeft
altijd blijk gegeven van een grote bc-
langstelling voor ons werk," zei kolonel
Wielinga, „en we zullen u missen. Maar
om op onze vergaderingen toch te kun
nen blijven profiteren van uw grote
I ervaring en uw wijs inzicht en uw grote
scherpzinnigheid zouden we u gaarne
benoemen tot ere-lid."
Graaf van Lynden van Sandenburg
greep de gelegenheid aan om ever
het woord tot ds. Veen te richten en hem
te bedanken voor al zijn werk ten be
hoeve van de provincie. „Wij kenner
elkaar al bijna veertig jaar." aldus graaf
van Lynden. „en toen ik u voor het
ontmoette was ik nog een kleine jongen
met een korte broek. En dat was toen ik
bij u op catechisatie kwam. Nadien heb
ben we geregeld contact met elkaar ge
had en voor mij zal aan dit contact altijd
de prettigste herinnering verbonden blij -
morgenuren werden de jaarverslagen
van secretaris en penningmeester voor
1953 heeft de bond een nadelig saldo
moeten melden van f 181.85S.42 goed
gekeurd. Er werd gesproken over de
propaganda en over middelen, die de
oropaganda doeltreffender kunnen ma
ken.
Er werd meegedeeld, dat in een jaar
tijd 7300 nieuwe leden en begunstigers
tot de bond zijn toegetreden en er werd
onder applaus van de aanwezigen voor
gesteld niet eerder te rusten voordat de
bond 100.000 leden telt.
En er werd gesproken over de gratis
consumptie, die de. bond zo jaarlijks nog
een dertigduizend gulden kost, en een
ogenblik scheen het alsof de leden zich
in twee kampen zouden gaan verdelen.
De gratis consumptie werd „het gratis
kopje koffie op zondag voor de jongens"
en er waren er zeer velen, die dit ge
handhaafd wilden zien. „Trek het voor
stel nu niet in een séntimentssfeer."
waarschuwde de penningmeester mr. P.
Achterhof, „het gaat alleen om de vraag:
hoe kunnen we dat bedrag van f30.000
verlagen. Er moet een oplossing komen."
En een wijze voorzitter zei: „Het hoofd
bestuur zal zich nog eens beraden en de
leden een nieuw voorstel, dat aan alle
wensen tegemoet komt, voorleggen."
In de middagvergadering werd een
telegram van aanhankelijkheid en trouw
gezonden aan Hare Majesteit de Konin
gin, die kort daarop telegrafisch daar
voor dankzegde. En nogmaals kwam de
propaganda aan de orde. Bij de verkie-
van hoofdbestuursleden werd ds. A.
de Vries, Ned. Herv. predikant te Zeist
gekozen, en als* vertegenwoordigers van
de provinciale verbanden Zuid-Holland
Zeeland kwamen resp. de heren B. J.
Wijland te Voorburg en M. de Valk te
Middelburg in het hoofdbestuur.
Ds. P. Veen sprak aan het eind van de
ergadering nog een kort woord. Hij gaf
de leden aan het begin van het nieuwe
verenigingsiaar drie letters mee: T(-K-D.
hetgeen wil zeggen: In Koninklijke
Dienst. „We moeten niet te veel praten."
ij, „we moeten: doen! Als iedereen
de diepere zin van de drie letters I-K-D
beseft, dan zal hét werk groeien en
bloeien."
Regelmaat van de klok!
Nieuw» ontdekking helpt in de
hele wereld lijders aan hard
nekkig» verstopping.
Dank lij een nieuwe ontdekking is het nu
niet meer nodig telkens opnieuw weer
hardnekkige verstopping te verhelpen met
een min of meer drastisch werkend laxeer
middel. iXatu-raLax herstelt de
natuurlijke regelmaatdag
in dag uitl Ideaal voor hen die buitens
huis werken of op reis zijn, maar ook
voor kinderen, bedlegerigen, enz.
HEINZ
SANDWICH SPREAD
de nieuwe
broodbelegging
MIDDELPOT 0.98
GROTE POT 1.45
volledige vergoeding door Uw leverancier, indien
een Heinz 57 product niet voldoet.
Meer drinken zal bevorderd worden
door de melkautomaten
(Van onze sociaal-economische redactie.)
Dr. E van der Wiel, secretaris van de Koninklijke Nederlandse Zuivel-
bond, F.N.Z., heeft gisteren in de massaal bezochte ledenvergadering
in de Rivièrahal te Rotterdam, meegedeeld wat er over het grotendeels
afgelopen melkprijsjaar 1958/1959 nog aan de boeren zal worden uitbetaald
voor aan de fabrieken geleverde melk. De melkveehouders mogen nog een
bijbetaling verwachten van in totaal ongeveer 1,95 per 100 kg, waarvan
45 cent uit het Zuivelfonds en 1,50 uit het Landbouw Egalisatie Fonds.
Van groot belang voor de binnenlandse
mclkafzct noemde dr. Van der Wiel de
Invoering van de melkautomaat. Mensen
die normaal geen melk drinken, gebrui
ken wel de gekoelde melk uit de auto
maten. Het volgend jaar zullen honder
den automaten geplaatst worden en de
volgende jaren enkele duizenden.
Met instemming is vernomen, dat mi
nister Marijnen in de verrekenprijs een
opslag van winst boven de garantieprijs
wil handhaven, dit in afwijking
advies van de S.E.R.
Van groot belang achtte dr. Van der
Wiel het, dat de zes landen van de Euro-
organisaties zal zo spoedig mogelijk j
opend wórden.
Garantieprijzen
Minister Marijnen, die daarna aan
woord kwam, gaf nog eens een uitvoerige
toelichting op zijn gisteren verschenen
begroting en landbouwnota. Als de func
ties van de garantieprijzen noemde hij
het corrigeren van de onvolkomenheden
in de prijsvorming op de wereldmarkt
het scheppen van de mogelijkheid voor
landbouw zich aan te passen aan
niéuwe techniek en de gewijzigde ecoi
mische omstandigheden. Hij
markt het wenselijk achten, dat maat-1 garantie als een minimuminkom
•egelen tegen de met boter concurrerende
vetten genomen dienen te worden. In
verschillende landen bestaan deze maat
regelen reeds.
De voorzitter van de F.N.Z., de heer
G. H. E. M. van Waes, noemde het met
geweld opkomen van grootbedrijf in in
dustrie en handel en de beginnende inte
gratie van Europa de inluiding van een
nieuw tijdperk. Hij vroeg zich af, of niet
ook in de zuivelindustrie de bedrijven
van matige omvang wel in staat zullen
zijn deze nieuwe techniek tot vol rende
ment te brengen en de loonontwikkeling
zullen kunnen bijhouden.
De voorzitter kondigde voorts een gron
dige herziening van het zuivelvakonder-
wijs aan met het oog op de hogere eisen
die in de toekomst aan de mens in de
bedrijven gesteld zullen worden Op het
ogenblik beperkt dit onderwijs zich gro
tendeels tot de F.N Z.-opleidingen. Dit
onderwijs zal nu echter een aangelegen
heid worden van het gehele bedrijfs
leven. Er zullen stichtingen in het levem
geroepen worden, welke bestuurd wor
den door vertegenwoordigers van de,
coöperatieve en particuliere zuivelorga-
nisaties en vertegenwoordigers van de
werknemersorganisaties. De bestaande
opleidingen zullen zoveel mogelijk wor
den uitgebouwd tot zelfstandige zuivel-
vakscholen Het gesprek met de andere
soort boeren-bezoldigingsbe-
sluit, van de hand. Op eigen verantwoor
delijkheid van de boer zal echter de volle
nadruk moeten blijven vallen, ook bij
prijsgaranties. De landbouw zal het
tact met de afnemers niet mogen
liezen. Hij mag niet uitgeleverd worden
tot overschottenmarkt gedena
tureerde wereldmarkt, maar het contact
met de afzetmarkt dient bewaard te w
De garantie moet daarom beperkt w
den tot de beslist noodzakelijke produk-
en ook de hoogte van de prjjsgaran-
dlent beperkt te zijn, aldus minister
Marijnen. Willen we onze zuivelexport-
positie handhaven dan is er zelfs
langrijke verlaging van de kostprijs
nodig. Daartoe zal ook de kwaliteit
produkt als de melk nog verbeterd
moeten worden. In de garantieregelingen
zouden stimulansen in deze richting op
genomen kunnen worden, zoals diffe
rentiatie van de nabetaling naar de kwa
liteit van de melk.
Chr. Geref. mannen bijeen
Dr. Velema op bondsdag
over „Calvijn en u"
(Van
verslaggevers)
Be bondsdag van de Chr. Geref. man-
nciiverenigingcn, gisteren te Arnhem ge
houden. heeft in het teken van de Cal-
vijnherdenking gestaan. Referent was dr.
W. H. Velema te Eindhoven, over het
onderwerp „Calvijn en u!" Er werden
zeer veel vragen gesteld, die in de mid-
dagbijecnkomsl door dr. Velema werden
beantwoord. De hondsdag, die een flink
aantal bezoekers trok. werd besloten
met een opwekkend woord van de plaat
selijke predikant, ds. H. van Leeuwen.
We komen samen in een lijd, waarin
vele grote cjingen gebeuren, aldus begon
bondsvoorzitter C. v. d. Zaal te Harlin-
gen zijn openingsrede. In het vele, dat
we rondom ons opmerken, zit een drang
tot machtsvorming. Als voorbeeld noem
de spreker onder meer de lancering van
de Russische maanraket en het bezoék
van Chroesjtsjef aan de Ver. Staten.
Tussen Amerika en Rusland bestaat
een wedloop om in geval van oorlog van
huisuit de tegenstander met raketten te
kunnen bestoken. Momenteel kunnen ze
natuurlijk de raketten niet op elkaar
richten, dan maar op de maan! En als
Chroesjtsjef nu met Eisenhower spreekt,
doet hij het niet als een smekeling, maar
al een bezitter van grote macht: „wij
kunnen raketten op je dak sturen!"
In grote lijnen is er tweeërlei machts
concentratie: het Oosten en het Westen.
In het Westen is het nu zover, dat Eisen
hower. evenals in het Oosten Chroesjtsjef,
ijwel de macht heeft gekregen. Wat
Eisenhower betreft, is zulks niét gevaar
lijk, want hij buigt zijn knieën voor. de
Heer der Heren. Maar hoe wordt het als
er iemand van een andere richting pre
sident van de Ver. Staten wordt? Zeker
is. dat we op weg zijn naar de toekomst
van de twee wereldmachten,
de Bijbel spreekt.
t dankbaarheid constateerde
voorzitter, dat de Synode met algemene
emmen heeft besloten het werk
rouwen- en Mannenbond te stimuleren.
Voot vervol;; zie pagina 11
lllllllllilllllilllll!lllllllllllllllll!lllllll!UIIII!llllllllllllllllll!ll'
Een nieuw «chip van Esso-Nederland ligt
gereed voor zjjn eerste reis: het 35.550 ton
grote turbine-tankschip Esso Rotterdam,
dat C, van der Giessen te Krimpen aan
IJssel heeft gebouwd en dat vrijdag
Libanon vertrekt." Het behoort tot
Nederlands grootste varende tankers. Het
heeft ccn lengte over alles van 210-33 rae
ter. Er z(jn opvarenden. Iedere officier
en ieder lid van de bemanning heeft een
eigen hul, en de hutten van de officieren
en de onderofficieren zijn voorzien van
douche en toilet- Voor het dek- en ma-
chincpersoneel cn het personeel van dc
civiele dienst zjjn afzonderlijke douche-
zalen. Het schip heeft drie laundryzalen,
alle voorzien van elektrische wasmachines,
Er zijn dricsalons. een filmzaal Cn een
zwembad met zonnedek Allé verblijven
zijn airconditioned. Zo ziet een moderne
tanker er uit -Gezagvoerder is kapi
tein H Schol uit Heiloo
Vai
moderedactrice)
Wie bont koopt is altijd zo van de ge
dachte, dat het een kdop voor jaren is.
Maar men moet toch het mode-element
ook bij bont niet uitschakelen.
Ten eerste is er een typisch inodeve»-
schijnsel in de keuze van bont. Zo is veu
len helemaal van dc markt verdwenen en
ook bisam ziet men steeds minder, daar
entegen komt brcitschwanz dat in het ver
geetboekje geraakt scheen te zijn weer
naar voren en zijn persianer, Indisch lam
en bever het meest populair. Tenzij
de beurs heel ruim is want dan is het al
nerts wat de klok slaat.
Van Daal
werkers me'
hebben gisteren in Amsterdam in eigen
huis de première gegeven van hun col-
leetie vóór winter 1959. een serie shows in
alle steden van het land zal volgen.
We zagen er heel veel moois. Om te be
ginnen korte sportieve manteltjes van
sealskin met heel smalle ingewerkte bies
jes van leer, die in de coupelijnen ver
werkt waren. Zeehond is. het bont, waar
deze firma wonderen mee dóet. Het
mooiste wat we zagen was een „golden
blueback" lange mantel met grote ronde
kraag. Dit is zeehond, dus warm glan
zend. in een prachtige goudbruine kleur
De mantel viel zoals bijna alle modellen
recht, alleen zijn de mouwen met een
wijd armsgat ingezet, zodat zodra de ar
men wat opgeheven worden, de rug een
cape-effect krijgt.
Slechts één mantel van zwart b eit
schwanz was getailleerd met een éven
klokkend rokgedeelte. E: werd bruine
nerts kraag op gedragen. Nirts heef', nu
een heel kleurengamma gekregen: van
zuiver wit, via bisquit, lichtbruin, don
kerbruin tot zwart. Persianermantels heb
ben heel dikwijls zo'n ner+skrsa?. ?iim
smal ter breedte van een enkel velletje,
soms heel fors tot over de schouders rei- i
kend. Het in ongelooflijk mooi bont, maar
het verhoogt de prijs van een mantel dan
ook aanzienlijk.
Wie het een beetje eenvoudiger wil
doen kan keus maken uit een nieuwe bont
soort „borégas", een lamsbont met een
fijn platgeschoren krul. Dit bont is heel
soepel. We zagen een mantel in bisquit-
kleur zo gevoerd met bruin tweed, dat de
mantel geheel aan twee zijden te dragen
Veel mantels hebben grote benen kno
pen, dikwijls in een dubbele rij van drie
opgézet. Ook in de bontmantels wordt de 4
Vs lijn gepropageerd. Er behoort dan
kokernauw rokje onderuit te piepen. Erg J
praktisch is het natuurlijk r
"is mantel stelt nu eenmaal altijd bepaalde
eisen aan de japon, welke erbij gedragen
wordt.
Nog steeds malaise
in zeescheepvaart
HET IS de VPRO gelukt samenwerking te vinden met andere omroep
organisaties voor de documentaire en educatieve medische televisie
programma's, welke zij zo voorstaat. U zult zich herinneren, dat de
VPRO enige maanden geleden mededeelde, op dit gebied samenwerking
te zoeken en zij heeft deze nu gevonden bij AVRO en KRO, die zich ook
met deze stof gaan bezighouden. Op vrijdag 16 oktober a.s. zal in een
VPRO-programma een documentaire in samenwerking met de KRO op
het beeldscherm komen
Deze medisch-gefundeerde uitzendin- afwenden van deze voor velen zo
gen blijven onder redactie van de arts smartelijke dingen? Is dit alles niet
A. C. van Swol verschijnen en zullen een deel van de kinderbescherming,
gewoonlijk in de VPRO-programma's waarvoor juist het particulier initia-
worden opgenomen. Coördinatie op dit tief door de jaren heen zo heeft ge-
gebied kunnen wij alleen maar toejui- ijverd? Onze gaven worden ervoor ge-
chen, want wanneer verschillende om- vraagd en dus is 't zeker juist dat wij
roepsecties zich op dit gebied gaan be- ook goed zien en horen, hoe die ga-
wegen leidt dit niet alleen tot ver- ven worden besteed en wat er kan wor-
snippering van krachten, maar ook den gedaan voor kinderen die, door
tot een teveel en daarvan is gewoon- welke oorzaak ook, niet kunnen op-
lijk verslapping van de aandacht bij groeien als andere kinderen,
het publiek het gevolg. Anderzijds vormen uitzendingen als
De uitzending op 16 oktober zal de deze, mits goed gehanteerd, een open-
behandeling van het geestelijk gestoor- baring voor degenen, die met deze
de kind tot onderwerp hebben. Dokter problemen kampen en niet voldoende
Van Swol zal daarvoor i~ 4~" 4-4 ~l* "s"u
(Van
parlementsredactie
De malaise in het zeescheepvaartbedrijf,
die na de Suez-crisis inzette, duurt nog
steeds voort. De marktvrachten in
sectoren van de wilde vaart bewegen
zich. met kleine fluctuaties, op een
gekend laag niveau, dat voor de mei
schepen geen rendabele exploitatie
laat. Aldus deelt de minister van verkeer
en waterstaat, de heer H. A. Korthals mi
in zijn toelichting op de begroting-19
van zijn departement.
Een bron van zorg blijft, volgens de j
minister, ook het verschijnsel van de
goedkope vlaggen. Daarnaast vraagt de
sterk protectionistische scheepvaartpoli-
tiek van een aantal landen, waaronder J
niet in de laatste plaats de Verenigde J
Staten, reeds geruime tijd de aandacht.
Neem de vergelijkende scheerproef
óók mot duurt/ere apparaten
Wie eenmaal een BRAUN goed geprobeerd
heeft, wil zich nooit meer anders scheren.
Dankzij het gepatenteerde, elastische scheer-
blad en de halfronde kop: mesglad en snel
ler scheren en comfortabeler door de
preelsle-tondeuse (ook voor dames).
Typ» Combi r
plastic etui f
Type Special I
f 44.75
Nieuw Type S
doo» f 37.60
1.75
contact ti
den met enkele r.k. instellingen, waar
deze kinderen worden verpleegd.
Opnieuw dus een onderwerp, dat
door velen als „précair" wordt aange
voeld en waarvan sommige kijkers zich
afvragen of het wel goed is, ze op het
beeldscherm te brengen.
Maar waarom zou de televisie zich
Com meniaar
Zwerversprobleem
weten, tot wie zich te wenden.
We mogen deze uitzending dus met
belangstelling tegemoet zien.
Nog maar nauwelijks zijn we beko
men van „Een beetje", nog maar net
is de eerste gloed van de nieuwe lied
jes, die het Eurovisie Songfestival 1959
heeft opgeleverd verflauwd, of de or-
e- ganisatoren gaan alweer denken aan
ressante documentaire over het zwer- het festijn 1960.
versprobleem, gisteravond door de KRO DE NTS roept componisten en tekst-
op het beeldscherm gebracht. dichters op, die mee willen doen aan
Voor uele kijkers zal het een uolfco- de wedstrijd om het beste Nederlandse
men nieuwe ervaring zijn geweest, te liedje, dat op het Europese festival ons
vernemen dat in ons goede en geordenland zal vertegenwoordigen,
de Nederland toch nog zoveel mensen Wie wil, kan een liedje, dat gloed-
rondzwerven omdat zij, om welke re- nieuw moet zijn, inzenden. In twee
den dan ook. alle contact met de maat- voud (piano-zangpartij en tekst) en on-
schappij hebben verloren. Misschien der motto, vergezeld van een enve-
was het ook een verrassing te horen, dat loppe waarin de naam van de auteur(S)
de zorg voor deze mensen met eindeloos staat.
geduld en zonder opdringerigheid wordt Op de gebruikelijke wijze zal er weer
verricht op oecumenische basis, dat een Nederlandse finale worden gehou-
alle gezindten hierin verheugend sa- den en wel op dinsdag 7 februari 1950
menwerken. en evenals verleden jaar zullen Neder-
Opnxeuw een zeer nuttige en leerzame landse jury's provinciegewijze oordelen
televisie-uitzending, die toch heel wat over de inzendingen die alvast door
meer voldoet dan zo'n onnozel muziek- een selectie-jury zijn uitgekozen.
programmatje, dat eraan voorafging. Op 1 december a.s. sluit de mzen-
Want beter dan welk medium ook, kan dingstérinijn.
de televisie door gesprek, film. spel «n
in beeld gebrachte werkelijkheid tesa-
men, onze aandacht vestigen op groepen
in onze samenleving, die wij niet mogen
vergeten of door onwetendheid verkeerd
beoordelen. Het programma werd
boeiend gepresenteerd en was voorzien
van prima illustratiemateriaal.
Bij de NCRV-radiO won de heer Van
Swol uit Amersfoort intussen de lang
ntei eenvoudige muzikale wedstrijd ..Rad
van t avonduur". Een bedrag van f 300,
te besteden voor muzikale doeleinden,
viel hem ten deel. Eigenlijk is het jam
mer, die deze zomerwedstrijd
einde is, ui
luisteraars er genoegen aan beleefd.
vanavond
i i f i
Liefhebbers van de natuur kunnen
vanavond na het NTS-journaal weer
genieten van „Luipaard op schoot" in
het AVRO-prograrnma^Om 8-50 v
gint dan het spel
,De opgeschreven
tragi-komedie van Brendan
zomerweasirva weer een Behan- dat niet ir bedoeld voor jeug-
mertse en de vertaler van het stuk G.
K. van het Reve.
vanavond
s dft
de
valt volgt misschien een herhaling! sjag om Arnhem, samengesteld door
bestaande uit dirigenten en or- Herman Felderhof, dat u tussen R.15 en
kestleiders. kunt horen in het NCRV-program-
Gijsbert Nieuwland, vader van de ma over Hilversum II. Direct daarna
idee, zal de dirigeerstok zwaaien over poetst Lex Karsemeyer weer de plaat
hen, die dat gewoonlijk zelf ook doen: en om 10-10 bespeelt Willem Hendrik
Jos Cleber, Tom Erich, Ad van Gein, Zwart het orgel van de Grote Kerk in
Johnny Holshuysen, Gerard van Kre- Zwolle. U hoort dan een aantal koraal-
velen. Willy Langestraat (Laguestra), bewerkingen.
Pierre Palla, Frans Poptie, Bep Rowold Van de Salzburger Festspiele zendt
Dick Willebrandts.
Dirigentenorkest in
de Radioscoop
De AVRO komt op maandagavond
26 oktober a.s. met een bijzonder or-
n het Radioscoopprogramma. Het
i orkest, voor cén keer samenge
steld of wie weet, als het goed uit-
gaat
ken dat het grootste deel van
de mensen tot de kuddedie
ren behoort. Dit betekent dat
zeer velen de gewoonte hebben
aangenomen, zonder het zelf te
weten, stomweg anderen na te
apen. Dat komt in hoge mate uit,
wanneer we de moeite doen onze
aandacht te schenken aan de wij
ze waarop de mensen (en niét al
leen de onontwikkelde) hun ge
dachten onder woorden brengen.
Het schijnt voor de opmerkzame waar
nemer zelfs zo erg te zijn met deze
naaperij dat hij soms tot de gedachte
komt: Hoeveel procent van de spre
kers en schrijvers denkt werkelijk na
bij wat ze zeggen en schrijven? Het
antwoord is dan zeer teleurstellend!
Zodra men hen op een fout wijst, zeg
gen ze meestal: „O, ja, dat is waar,
daaraan had ik niet gedacht Dit zijn
degenen, die er prijs op stellen goed
begrepen te worden niet alleen, maar
ook zich nauwkeurig uit te drukken
Een ander gedeelte (dat zijn de onver
schilligen) spreekt van schoolmeesterij
en zegt: „Nou, ja, als de mensen m
begrijpen, ben ik al tevreden'
Maar dit woord „als omvat meer da
men er in legt Wie onnauwkeurig
spreekt, schrijft of denkt, zal meer
leiding geven tot misverstand dan hij
zelf Ooit had gedacht.
Het kudde-instinct is zó sterk, dat zelfs
de overigens goed geredigeerde bladen
steeds weer in dezelfde fouten ver
vallen, zonder dat ze het zelfs nog mer
ken, Ik zal u daarvan enige voorbeel
den geven. Vandaag las ik in een onzei
overigens lang niet slecht geredigeerde
bladen: „Nederlander maakte dodelijke
val in dr Dolomieten" Nu betekent
val meken niet hetzelfde als een
doen. Wanneer iemind een dodelijke
val maakt, betekent dit dat, wanneer
men deze vel ergens zet, er geen rat
of muis in leven blijft. Dit zal duidelijk
zijn als men denkt aan de betekenis
verschillen tussen maken en doen. Maar
de bedoeling is dat men een val doet
en niet maakt Toch leest men zelden of
nooit meer: een dodelijke val doen. of
schoon men wel zegt: voor iemand een
voetval doeii en niet maken. Het kudde
dier dat de taal gebruikt, zegt even
wel geregeld dat iemand een val maakt,
terwijl het verwondering wekt dat hij
dan niet gveneens zegt: een poging
maken. Nu weet ik wel dat de taal
leeft en dat er hier en daar aan ver
andering niet te ontkomen is, maar
zodra deze verandering aanleiding kan
geven tot misverstand en verarming der
taal is het zeker niet wenselijk aan
deze veranderingen voet te geven.
In de laatste tijd is er weer zulk een
gedachteloze verandering in het taal
gebruik binnengeslopen. Ik bedoel het
verkeerde gebruik van dergelijke.
Ieder weet dat dit woord van gelijken
is gemaakt en dat dus dergelijke be
tekent: erop gelijkend. Maar deze be-
floor dr. F. C. Dominicus I
tekenis is door slordig taalgebruik ge
heel aan het vervagen en men bezigt
het woord telkens weer, wanneer men
zodanige bedoelt. Ik heb enige voor
beelden uit de bladen bij de hand. (En
volstrekt niet uit slecht geredigeerde
bladen) Eerst een voorbeeld uit e
bekende roman:
1. Maar deze spijt uitte hij al op e
dergelijke mechanische wijze en met
valse nadrukkelijkheid dat de fabrikant
het had moeten merken. (Kafka: Hèt
proces). De vertaling van deze roman is
overigens volstrekt niet slecht, m
het kudde-instinct werkte ook hier.
9 2. Thans heeft de Deense bollencul-
tuur Cen dergelijke omvang bereikt, dat
reeds naar andere Scandinavische lan-
niet heeft voorzien dat de verkeers
intensiteit een dergelijke enorme vlucht
zou nemen, dat de weg al tamelijk snel
na de aanleg intensief zou worden be-
0 4. In de onmiddellijke nabijheid van
Saint-Cloud bij Parijs bevindt zich een
kasteel, het Chateau de Beauregard, dat
in een dergelijke staat van verval ver
keert, dat is besloten het te slopen.
Erger is dat men zelfs in leerboeken voor
de middelbare school deze fout begint
te maken. Ik heb daarop in een leraars
blad de aandacht gevestigd, in dc hoop
dat men zich voor deze fout verder zal
Een paar voorbeelden daarvan zijn:
0 Dat ik op een dergelijke wijze beet
genomen ben! (Uit een Latijnse spraak
kunst).
Hij ging op een dergelijke plaats
staan dat hij er door allen gezien kon
worden, (idem).
9 Een schrijver in een leraarsblad
drukte zich zo uit: „Het artikel getuigt
van een dergelijke beperktheid van
blik, dat een aanvulling noodzakelijk
de AVRO tussen 8-05 en 9.35 een Ween-
se uitvoering uit van Beethovens Missa
Solemnis in D. Daarna een klankbeeld
over het gevangeniswezen -
uur amusementsmuziek,
4 door actualiteiten.
Tips uil het buitenland
Wilt u eens heel iets anders horen,
luistert u dan eens om 8 uur naar
2 Brussel Vlaams op 324 m, dat dan een
beiaardconcert uitzendt. John Gebruers
bespeelt het carillon van de Raadhuis-
4 toren in Hilversum en u hoort dat dan
J gezellig via een buitenlands station.
Programma voor morgen
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1959
Hilversum I, 4«2 m. 7-16 kc/s. VARA:
7 00 Nws 7 10 Gym 7 20 Gram 8 00 Nwe
8.IS Gram 9.05 Gym v dvrouw 9 15 Gram
9 35 Waterst 9 40 Schoolradio VPRO: 10 00
De vrouw in haar huis, caus 10 05 Mor-
genwijding VARA: 10 20 V d vrouw 11.00
V d kleuters 11 15 Pianorecital 11 40 Ham
mondorgelspel AVRO: 12 00 Gram 12 20
RegeringsuitzLandbouwrubr De boer
Nooitgedacht 12 30 Land- en tuin-
imeded 12.33 Sport en prognose 12.50
Pianospel 13 00 Nws 13 15 Meded en gram
13 25 Lichte muz 13 55 Beursber 14 00 Hó-
bo. fagot en piano 16.30 V d zieken 17 00
d jeugd 17.55 Act
8 00 Nws 18.15 Vlaamse notities 18 20
lite muz 18 50 De puntjes op de i, caus
KI V d kind 18 10 Jazzmuzz VPRO:
19 30 Geloven in deze tijd, caus 19 45 VPRO
20 00 Nwis 20 05 B#ök'bespr '20 10 Lit
5 20.20 Voordracht 20 25 Europees commi
20 45 Godsdienst en wereld, caus VARA
heid b.v. had kunnen verwachten: „als
reeds eerder is getoond of Iets van
dien aard, maar zeker niet dergelijke.
Ik meende er goed aan te doen op
deze slordigheden de aandacht te
vestigen want mijn jarenlange
ondervinding als leraar heeft mij
bewezen dat er geen dwaasheid
zo groot kan zijn of ze vindt na
volgers, misschien onbewust, mis
schien ook, omdat voor hen geldt
het woord uit Handelingen 17 21:
„Alle Atheners nu en de vreem
delingen die zich daar ophielden,
hadden voor niets anders tijd ovèr
dan om iets nieuws te zeggen of
te hóren."
Middagklok-noot
ork 15,00 Schoolradio 15 30 V d zieken
16.30 Gram 17 00 Boelcbespr 17.15 Kinder-
koor 17 40 Beursber 17 45 Sopraan en
18 05 Lichte muz 18 30 V d jeugd 18 45
Gram 18.50 Regerlngsuit»: Emigratieru-
briek: Het eipdgraticpraatje van H A van
Luyk 19 00 Nwb 18 10 Act 19 20 VVD. poi
caus 19 30 PleChtdge sluiting van het Intern
congres Liturgie en missla 21 00 Gram
ai is
22 45 Gra
Nws 23 15—24 00 Jazz-
20.30—22.30 Muzikale
