Jlieume £ciiiscl)e (üouranl
LAGERE BELASTING VOOR
DE VRIJGEZELLEN
Chroesjtsjef's reis
naar V.S. begonnen
Prinsjesdag: goud van zon en
stoet en herfstblaren
Meer maar duurdere
televisie in 1960
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1959
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter
Familieberichten f 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 58936
Veertigste jaargang no. 11667
iredacteur: Dr. E. DIEMES
CHRIST ELIJ K-N AT ION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stanhmsticft Is gitebleueo
trign bert ia tegljenspott"
PRINSES BEATRIX in V.S.
Zie pagina 5
TROONREDE
Zie pagina 5
MILJOENENNOTA
Zie pagina 7
LEVEN op de maan
Zie pagina 9
Prinsjesdag 1959 brengt een verrassing:
TAE RESIDENTIE heeft vandaag haar
Prinsjesdag gevierd, glanzend hoogte
punt van een parlementair jaar. Naar het
zinrijke ceremonieel gelijk aan andere
jaren na de oorlog, ook al ontbrak ditmaal
kroonprinses Beatrix. Toch anders dan de
jaren daarvoor, want een nieuw kabinet
[beleefde voor het eerst in deze samenstel
ling zijn Prinsjesdag, een andere minister
president en ook een nieuwe minister van
financiën. Van dat andere klimaat getuig
den de (ook ditmaal lange) TroonredeI
en de miljoennota, zij het dat er na
de sociaal-economische nota van enkele
maanden geleden weinig spectaculairs
meer te verwachten was. Toch zorgde het
kabinet-De Quay voor een verrassing het
heeft een wetsontwerp ingediend ter ver
laging van loon- en inkomstenbelasting
voor vrijgezellen. Welkom nieuws dus
voor vele Nederlanders
DE INKOMSTEN EN UITGAVEN VAN DE STAAT
Overziet men alles wat de regering op deze derde dinsdag in septem
ber aan de Volksvertegenwoordiging heeft aangeboden, dan springen
de volgende punten naar voren
De Troonrede getuigt van voldoening
en dankbaarheid over hetgeen binnen
het Koninkrijk is bereikt en geeft
blijk van vertrouwen voor de toe-
In de miljoenennota geeft minister
Zijlstra een hoopvol beeld van de
huidige financieel-economisohe situa
tie, maar zijn begroting is er sterk
op gericht remmend te werken opdat
niet opnieuw een situatie van over-
besteding za. optreden met alle ge
volgen van dien.
De Rijksbegroting vertoont een over
schot op de gewone dienst van 633
miljoen (overschot 1959 vermoedelijk
216 miljoen). Dit grote overschot
wordt verkregen enerzijds door een
aanzienlijk hogere raming van de be
lastingopbrengst (als gevolg van de
gunstige economische situatie en van
de te verwachten loonsverhogingen)
en anderzijds doordat het tekort van
het Landbouwegalisatiefonds aan
merkelijk lager is geraamd dan een
jaar geleden als gevolg van de af
schaffing van de consumentensub
sidie op melk en van de spectacu
laire verbetering van de zuivelmarkt.
De buitengewone dienst vertoont een
tekort van 1415 miljoen, zodat het
totale tekort begroot is op 782 mil
joen. Daarnaast wordt nog gerekend
op een aantal lasten en baten als ge
volg van maatregelen die nog niet
tot stand zijn gekomen, waardoor het
totale begrotingstekort nog zal stij
gen tot ƒ951 miljoen (het te ver
wachten tekort over 1959 beloopt
1850 miljoen.
Minister Zijlstra
met haast naar
Verenigde Staten
Prof. dr. J. Zijlstra, de minister
van financiën, beleefde vandaag
een spannende dag. Niet alleen
was het voor het eerst, dat hij
de miljardenbegroting in de Ka
mer moest brengen, maar boven
dien liep hij het gevaar in tijd
nood te komen.
Om drie uur immers moest hij
in het Binnenhof de inhoud van
het beroemde koffertje met het
opschrift „Derde dinsdag in sep
tember" de Kamer aanbieden. Een
kwartier later behoorde hij weer
in zijn auto te stappen, omdat in
Rotterdam de Nieuw Amsterdam
op hem lag te wachten, die om
vier uur zou afmeren. Het trof
namelijk zo, dat de minister juist
vandaag naar de Verenigde Sta
ten moest vertrekken om de jaar
vergadering van de Wereldbank
bij te wonen. Evenals zijn voor
gangers op financiën waren, is
prof. Zijlstra goeverneur van deze
Instelling, zodat hij op de jaarver
gadering niet kon worden gemist.
De minister was, eveneens over
eenkomstig de gewoonte, verge
zeld van de thesaurier-generaal
van zijn departement, jhr. mr. E.
van Lennep.
De kaspositie van het Rijk is bevre
digend. Om het tekort-1960 te kunnen
dekken zal voor rond 625 miljoen
geleend moeten worden op de open
kapitaalmarkt. Minister Zijlstra ver
wacht op dat punt geen moeilijkheden.
Andere belastingverlichting dan die
voor de vrijgezellen staat niet op het
programma voor 1960. Het betekent
dat de tijdelijke belastingmaatregelen
van enkele jaren geleden (vennoot
schapsbelasting enz.) zullen worden
gehandhaafd. De investeringsaftrek
zal echter eveneens blijven bestaan.
Voor het jaar 1960 wordt opnieuw
gerekend met de bouw van 80.000
woningen, namelijk 37.500 woning
wetwoningen en 42.500 woningen in
de particuliere sector. De regering
overweegt maatregelen om de bouw
van arbeiders- en middenstandswo
ningen in de particuliere sector te
stimuleren.
T^ANDAAG zal Chroesjtsjef (om
vijf uur Nederlandse tijd ver
trok hij, om vier uur kwam hij aan),
kort na zijn aankomst in de Ver
enigde Staten, reeds een eerste on
derhoud hebben met president Eisen
hower. Daarbij zullen aanwezig zijn
vice-president Nixon, Christian Her
ter, minister van buitenlandse za
ken, en drie andere hoge Ameri
kaanse functionarissen. Chroesjtsjef
wordt vergezeld door Gromyko, zijn
minister van buitenlandse zaken en
twee andere vooraanstaande Russen.
Eisenhower heeft gisteren nog vijfen
zeventig minuten geconfereerd met zijn
ministers van buitenlandse zaken en fi
nanciën en de Amerikaanse ambassadeur
in de Sowjetunie.
Toch kan er iets goeds uit het bezoek
van Chroesjtsjef voortkomen, aldus
Nixon,, omdat hij veeleer gelooft wat hij
ziet dan wat hij hoort. Hij hoeft er niet
van te worden overtuigd, dat Amerika
vrede wenst. Wel moet hij zien, dat de
V.S. die vrede niet tot elke prijs, met in
begrip van de overgave aan de conferen
tietafel, wil.
Chroesjtsjef voorbereid. Wanneer de Rus
er in het openbaar op zal zinspelen dat hij
en Eisenhower een akkoord hebben be
reikt waarbij ook de belangen van andere
geallieerde landen zijn betrokken, zal
Eisenhower dit onmiddellijk ontzenuwen.
Hij heeft immers de Westelijke landen ge
garandeerd, dat achter hun rug om geen
afspraken zullen worden gemaakt.
In ieder geval staat wel vast dat Eisen
hower en Chroesjtsjef aan twee verschil
lende soorten van vrede werken.
De Amerikaanse president wil een
vrede, waarbij geleidelijk de barrières
tussen communistische en vrije landen
worden afgebroken, er nationale vrijheid
komt in de satellietstaten en aan de rode
expansiezucht een eind wordt gemaakt.
Chroesjtsjef wil westelijke erkenning
van de communistische heerschappij in
de landen die onder het Sowjetregime
zijn gebracht en uitschakeling van West-
Berlijn als etalage van de Westelijke vrij-
Vice-president Nixon heeft gisteren ver
klaard, dat Chroesjtsjef niet al te zacht
zinnig behoeft te worden behandeld.
Het zou een ernstige fout zijn, zo zei hij,
om controversieel commentaar ter vermij
ding van onvriendelijkheden te ontgaan.
De Russische leider schijnt vaak emotio
neel en spontaan, maar in privégesprek-
ken heb ik ontdekt dat hij, wanneer het
erop aan komt, een koude, berekenende
ideei
iandvastige verdediger
Voor de z.g, probleemgebieden wor
den bedragen beschikbaar gesteld die
uitgaan boven de 50 miljoen die de
SER had geadviseerd hiervoor uit te
trekken.
Het defensiebeleid is ongewijzigd ge
bleven. In de Troonrede wordt een
defensienota in het vooruitzicht ge
steld.
Eveneens kan binnepkort een nota
tegemoet gezien worden over de be
zitsvorming; de regering is namelijk
van oordeel dat de tijd thans rijp is
om tot een verdere uitbouwing van
het bezitsvormingsbeleid over te gaan.
Er zal een staatscommissie in het
leven worden geroepen om de re
gering van advies te dienen over de
vraag in hoeverre een herziening van
het vennootschapsrecht gewenst is.
uit-
(Van onze verslaggevers)
TTET goud van Prinsjesdag, van de koets, de uniformen en het zonne-
-L x licht, had dit jaar zich vermeerderd met het goud, dat al kleurt in
de bomen van het Tournooiveld, Voorhout en Vijverberg, waar het
groen in vroege herfstkleuren verandert.
En om al dat goud was het gewemel van de duizenden, die naar onze
nationale glorie zo graag komen kijken. Daar waren natuurlijk de
Hagenaars, voor wie Prinsjesdag dè feestdag van het jaar is. De school
kinderen hebben vrij en menig kantoor sluit, althans voor enige uren,
de deuren. De huismoeders laten was- strijk- of kamerdag voor wat het
is en trekken, de boterhammen voor heel het gezin in plasticzakjes, er
ook op uit. Maar de Amsterdammers, Rotterdammers Leidenaars en
Delftenaars vindt men op deze dag ook langs de Voorhouten en rond
de Hofvijver en df. Veluwers, de Zeeuwen, de Groningers en de Frie
zen evenzeer. Alle dialecten van ons goede .vaderland mengen zich ten
slotte tot één gejuich
den en gingen op hun eigen of ander
mans tenen staan. Ze maakten minstens
zoveel halsbrekende toeren als de be
roepsmensen, die op de tribune voor de
perskamer van de Tweede Kamer balan
ceerden.
Voor het paleis
Honderd man van liet garderegiment
jagers met het vaandel en de vaandel-
wacht omzoomden het grote carré voor
het paleis aan het Lange Voorhout, waar
ook de kapel van de luchtmacht stond op
gesteld. Met spanning verbeidden allen
het ogenblik, dat de koninklijke stan
daard op het paleis gehesen zou worden.
Eindelijk rees het dundoek langzaam in
top en een gejuich klonk op als welkom
voor koningin Juliana in de residentie.
Al stonden de mensen er ook uren, toch
nog onverwacht was het grote ogenblik
er, dat de Gouden Koets in alle sprook
jesachtige praal met de bepruikte koet
sier op de bok voor het paleis reed. Een
ogenblik later zwaaiden de hoge paleis
deuren op en was er plotseling de over
vloed van indrukken die deze dag zo
kenmerkt. En kanonschoten bulderden
van het Malieveld, de Koningin even nei
gend voor het vaandel, de klanken van
Vroeg, heel vroeg begon vanmorgen de
drukte al. De slimsten zochten zich al
tijdig een goed plaatsje vooraan langs de
route uit. Het gaat immers altijd zo, dat
er eerst nog een zee van mooie plaatsjes
en ruimte schijnt te zijn, terwijl dan op
eens de rijen dicht aaneensluiten en er
geen doorkomen meer aan is. Het plein
voor het paleis aan het Lange Voorhout,
de bocht bij de Kneuterdijk en de hoek
bij het Tournooiveld waren als steeds de
meest geliefde plaatsen. Daar val het
wachten nooit lang. Telkens is er iet-s te
zien: een steigerend paard, een opmarche-1
rende compagnie, hoge gasten die naar
de Ridderzaal rijden of het passeren van
bekende politieke figuren, terwijl de mili
taire muziekkorpsen nog concurrentie
krijgen van luidruchtige vensters met
oublies of oranjelintjesi
Op het Binnenhof
De gelukkigen op het Binnenhof kwa
men ook nu weer ogen tekort. Ministers,
Kamerleden, diplomaten eh leden van
de Raad van State werden er onbewust
het onderwerp van menige wedstrijd
onder het publiek, waarbij het erom ging
wie de meesten bij name kende. Voor de
groep invaliden, die een gereserveerde
plaats had bij het ministerie van binnen
landse zaken werd het een onvergetelijke
dag. Ook waren er weer de burgemees
ters, die dit jaar aan de beurt waren om
hun gemeente bij de ontmoeting van
vorstin en parlement te vertegenwoor-
Amateurfilmenthousiasten en -fotografen
probeerden alles en nog wat tegelijk vast
te leggen. Ze renden en draafden, doken
onder en tussen de afzetting door, duw-
Prinses Beatrix met president
i mevrouw Eisenhower giste-
\n gefotografeerd op de trap
pen van het Witte Huis in
Washington. Voor het verslag
zie men pagina 5-
het Wilhelmus, de Prins in zijn schitte
rend uniform en prinses Irene glim
lachend met alle lieflijkheid van haar
jeugd.
Paardengetrappeu, commando's die
voortrolden en weg reed de stoet bege
leid door een telkens oplaaiend en dari
wegstervend gejubel bij het passeren van
dichtopeengepakte rijen. Langs de ge
hele route stonden detachementen mili
tairen opgesteld. Vijfhonderd man
het 14de en 17de bataljon infanterie langs
het Lange Voorhout; een detachement
luchtvaart instructie regiment var
man langs de Kneuterdijk en een deel
van de Lange Vijverberg; dan tot het
Mauritshuis een detachement van
462ste Pontonniers Bataljon, terwijl op
de hoek tegenover het Mauritshuis
detachement Marva, Milva en Luva, elk
ter sterkste van dertig leden stond. Twee
honderd man van de compagnieën var
het regiment Van Heutsz zorgden vooi
het laatste gedeelte van de afzetting tot
op het Binnenhof. Bij het paleis aan de
Kneuterdijk, op de hoek van de Korte en
Lange Vijverberg en op het Plein ston
den bovendien nog muziekkorpsen: resp.
de Limburgse Jagers, de Johan Willem
Friso Kapel en het Trompetterkorps der
Cavalerie.
Toen de gouden koets met zijn kleur-
(Zie vervolg pagina 3)
Noordelijke wind
De Bilt verwacht tot mor
genavond:
Wolkenvelden, maar op de
meeste plaatsen droog weer.
Overwegend matige wind
uit noordelijke richtingen.
Dezelfde of iets lagere tem
peraturen. (OpgemaaOot om
11.15 uur.)
ZON EN MAAN
Woensdag 16 september: zon op 6.15 u.,
onder 18.55 uur. Maan pp 18.36 u., onder
5.28 uur. Donderdag volle maan.
De minister van financiën,
prof. dr. J. Zijlstra, op heter
daad betrapt, toen hij in zijn
werkkamer op het departement
miljoenennota nog even
doornam, alvorens haar in het
beroemde koffertje te
Koningin droeg japon
van veelzijdig jersey
H.M. de Koningin was vanmiddag
bij de opening der Staten-Generaal
gekleed, in een geelzijden jersey japon
en een hoed met paradijsveren.
Zij droeg het met briljanten bezet
te platino armbandhorloge, dat haar
als persoonlijk geschenk ter gelegen
heid van haar vijftigste verjaardag
werd aangeboden door het comité
„Verjaardagsgeschenk H.M. de Ko
ningin".
Z.K.H. prins Bernhard was gekleed
in het ceremonieel tenue van de ko
ninklijke luchtmacht met de versier
selen van grootkruis in de Orde van
de Gouden Leeuw van Nassau.
II.K.H. prinses Irene droeg een ja
pon van azuurblauw satijn, afgezet
met lichtblauwe kant, en een tulen
toque.
Belgische boeren eisen
hogere melkprijs
Het Belgische centrale, comité voor
land- en tuinbouwbelaugen heeft giste
ren op een vergadering de eis gesteld
dat de melkprijs in de komende winter
maanden met 0,25 frank per liter zal
worden verhoogd. Deze verhoging van
ongeveer twee cent per liter wordt door
de Belgische boerenbond noodzakelijk
geacht als gevolg van de droogte waar
an vooral de melkveehouderij de ge-
'Olgen draagt.
Landbonwprodukten: Engeland zal te
Genève besprekingen voeren over pro-
maatregelen met speciale
de Gatt (algemene over
eenkomst voor tarieven en handel) be
staande uit vertegenwoordigers van
Australië, Zuid-Afnka, Nederland, Zwit
serland en Frankrijk.
"TVE REGERING heeft besloten in 1960 over te gaan tot uitbreiding van
het aantal zenduren van de televisie, zo blijkt uit de Troonrede. Het
kijkgeld wordt echter hoger. Op de rijksbegroting voor 1960 is voor de
televisie 5,2 miljoen meer uitgetrokken dan voor 1959, zodat het totale
voor de televisie bestemde bedrag op 19,4 miljoen komt. De uitgaven
voor de t.v. zijn voor 1960 1,9 min lager geraamd dan de netto-opbrengst
van de middelen 21,3 min). D'it is geschied om verdere aflossing mogelijk
te maken van de gelden, die destijds door het rijk ten behoeve van de tele
visie zijn voorgeschoten. Het gaat hier om een bedrag van 17,2 miljoen.
Voor o.e radio is op de begroting1960 1,6 miljoen meer uitgetrokken
dan voor 1959. Het totale voor de radio bestemde bedrag is daardoor ge
stegen tot 30,4 miljoen. De verhoging van de bijdrage aan de radio-
omroep is gelijk aan de meerdere opbrengst van de luisterbijdrage, die ge
stegen is door de toeneming van het aantal radio-toestellen.
De regering acht het voor een goede
bedrijfsvoering gewenst, dat een beleid
op langere termijn wordt uitgestippeld
t.a.v. de zendtijd en de financiering van
de televisie. Teneinde in staat te zijn een
verantwoord standpunt terzake te bepalen;
is in het afgelopen jaar een prognose van
de eerstkomende vier jaren opgesteld,
die onlangs door de ministerraad is aan-
Op grond daarvan zal de zendtijd van
de N.T.S. en haar componenten per 1 janu
ari 1960 voorlopig worden gesteld op 18
uur per week. De regering streeft ernaar
de zendtijd daarna geleidelijk te verho
gen tot 30 uur per week per 1 januari
1963. Teneinde dit mogelijk te maken is
het noodzakelijk, dat zeer belangrijke in
vesteringen worden verricht voor nieu
we studiobouw met bijbehorende tech
nische apparatuur.
De kosten voortvloeiende uit vermeer
dering van zendtijd en bedoelde inves
teringen, dienen te worden opgevangen
door een verhoging van het kijkgeld.
Een daartoe strekkend wetsvoorstel zal
spoedig bij de Staten-Generaal aanhan
gig worden gemaakt en wel in die zin,
dat het maximale kijkgeld op 40 per jaar
inplaats van ƒ30 zal worden gesteld. Het
ligt in de bedoeling te bevorderen, dat
bij aanneming van het voorstel het kijk
geld voorshands op 36 per jaar wordt
bepaald.
Bij het uitstippelen van de beleidslijn
t.a.v. de televisie is de reclame-televisie
(waaromtrent de ministerraad een pri-
cipe-besluit heeft genomen en waarover
alvorens definitieve beslissingen worden
genomen, een nota bij de Tweede Ka
mer zal worden ingediend) buiten be
schouwing gelaten. De staatssecretaris
van onderwijs, kunsten en wetenschap
pen, mr. Y. Scholten, acht het niet ver
antwoord om de beslissing over de zend
tijd, de investeringen en de financiering
van de televisie uit te stellen tot en af
hankelijk te stellen van een definitieve
beslissing over de vraag in welke vorm
de reclame in de televisie wordt ver
wezenlijkt.
