CHRISTELIJK
KENT FILTERS BEST
Redelijk aanbod tot
arbitrage beslissend
Wat verhindert ons
om één te zijn?
XEeiihen
Rotterdam verwelkomt
de afgevaardigden
Ontsnapt
langs Krakatau
Een woord voor vandaac
Kanttekening
Ceref. Gezinsverzorgsters
hadden goede conferentie
Prof. P. Borst over stakingsrecht
De staking als
„Enige middel
(Van onze sociaal-
economische redactie)
Een zaak, die op het ogen
blik weer volop in discussie is,
maar waaromtrent ook vele
vaagheden en inconsequenties
bestaan, is het recht tot staken.
Prof. mr. P. Borst wijdt in het
Sociaal Maandblad Arbeid van
augustus jl. een artikel aan dit
vraagstuk. Uit de geschiedenis
der jaren 1872 tot 1909 blijkt,
zo concludeert prof. Borst, dat
de staking verdedigd wordt als
een rechtvaardigheidsgrond tot
prestatieweigering, mits aan
twee voorwaarden is voldaan.
Deze voorwaarden zijn, dat de
staking als het enige d.i. het
uiterste middel voor de vakver
eniging der arbeiders gezien
moet wordên en dat ze ten doel
heeft de bestrijding van wille
keur van de werkgever of
werkgeversvakvereniging.
Staking als enige middel on
der de huidige omstandigheden
preciseert prof. Borst nader als
volgt: Indien een redelijk aan
bod tot arbitrage aan de ande
re partij gedaan, binnen een ze
kere termijn niet is voldaan.
De laatste tijd is er opnieuw
enige beweging ontstaan rondom
het stakingsrecht. Dit is echter
niet de eerste maal. In 1872 is in
de Sta ten-Generaal gevochten over
de afschaffing van een stakings
verbod, in 1903 over de invoering
van een stakingsverbód voor amb
tenaren en spoorwegarbeiders,
Van 1905 tot 1907 eveneens in de
Staten-Generaal over de staking
als wanprestatie, in 1958 in enke
le kort-gedingen over de actie der
vakvereniging als opdracht tot
wanprestatie, dus tot onrechtma
tige daad. Tijdens deze laatsié
ontwikkeling werd de situatie ver
scherpt door rechterlijke uitspra
ken, krachtens welke uitdrukke
lijk werd ontkend, dat er een sta
kingsrecht (in subjectieve zin)
béstaat.
Staking onmogelijk?
In 1872, 1903 en 1907 richlte zich
hét verzet tegen de wetgever,
thans betreft het niet een daad
van de wetgever, maar uitspraken
van de rechter en wil men de
wetgever te hulp roepen om de
ontwikkeling der jurisprudentie te
stuiten, te corrigeren.
Wanneer zlcli thans de situatie
van „uiterste" middel tegen wille
keur" onverhoopt zou voordoen,
aldus prof. Borst, moet erkend
worden, dat door het Buitenge
woon Besluit Arbeidsverhoudingen
1945 en de wetswijziging 1954 bet
staken met inachtneming van de
wettelijke bepalingen en contrac
tuele verplichtingen, in tegenstel
ling met de toestand van vóór
1940, zeer bezwaarlijk zo niet on
mogelijk is geworden. Prof. Borst
spreekt als zijn mening uit. dat
het zin zou hebben in de situatie
van de staking als „enige middel"
een stakingsrecht in enge zin te
scheppen. Een wetswijziging zou
daarvoor nodig zijn.
Dezelfde gedachte toegepast op
de uitsluiting, levert ook een
rechtvaardigheidsgrond op voor
prestatieweigering tijdens de
dienstbetrekking van de zijde van
de werkgever. Dan zal ook aan
twee voorwaarden voldaan moeten
worden: de uitsluiting zal het eni
ge middel moeten zijn van de zij
de van de werkgever of werkge
versvakvereniging. en zij zal moe
ten dienen ter bestrijding van wil
lekeur van de werknemersvakver
eniging.
De volle nadruk zal echter ge
legd moeten worden, aldus prof.
Borst, op het begrip „enige mid
del". Het is het grote argument
der sociale strijders van 1872 tot
1907: Hier sta ik, ik kan niet an
ders, of liever: Ik heb niet an
ders.
Arbitrage
Prof. Borst erkent de noodzaak,
het begrip: Staking als enige mid
del, niet in het vage te laten en
hij ziet dan ook een precisering
in de formule: indien een redelijk
aanbod tot arbitrage aan de ande
re parij gedaan binnen een ze
kere termijn niet is aanvaard. Er
blijft dan nog enige onzekerheid
schuilen in het begrip „redelijke".
Veel zal afhangen van de vraag, of
er een tegenaanbod is gedaan
met een juiste formulering voor
het compromis. Het wordt ge
wenst geacht, dat de Stichting-
van de Arbeid of de S.E.R.
een standaard-arjitragereglement
vaststelt. Naast het Nederlands
Arbitrage-Instituut zou nog een
Nederlands Sociaal Arbitrage-In
stituut moeten bestaan. De ver
houding tussen het College van
Kijksbemiddelaars en dit instituut
zou zich op vele manieren kun
nen ontwikkelen.
Wordt aan de te noemen spel
regels voldaan dan zal de staking
een rechtvaardigheidsgrond kun
nen zijn voor het neerleggen van
de arbeid tijdens de dienstbetrek
king. Door de wetgever zal dien
overeenkomstig een regeling moe
ten worden getroffen.
Spelregels
Maar indien de vakvereniging
van arbeiders een redelijk voorstel
tot arbitrage van de werkgever of
de werkgeversvereniging niet aan
vaardt, is ook de werkgever of
zijn de leden van de werkgevers
vereniging gerechtigd tot uitslui
ting, met gelijktijdige opheffing
van de verplichtin- tot loonbeta-
ling. Daarbij wórden de volgende
spelregels voorgesteld:
Een zekere aanzeg- gstermijn
van bijv. 14 dagen moet worden
in acht genomen. Een eventuele
verplichte bemiddelingsproceduré
moet zijn afgelopen en het con
flict moet van collectieve aard
zijn. Het doel moet zijn het aan
gaan, verlengen of wijzigen van
een c.a.o. Tijdens een c.a.o. mag
geen staking of uitsluiting voor
komen. behalve in opdracht of
met goedkeuring van eventuele
paritaire instanties, die bij de
c.a.o. zijn ingesteld.
Doel en middelen mogen voorts
niet in strijd zijn met de wet. dé
openbare orde en de goede zeden.
Bovendien mag het doel niet ken
nelijk onredelijk zijn en mag er
geen schromelijke onevenredigheid
bestaan tussen middel en doel.
Deze nog vage omschrijvingen
zouden via kort geding gepreci
seerd dienen te worden.
Onbesproken zijn gelaten ande
re gronden krachtens wélke het
neerleggen of weigeren van werk
gerechtvaardigd is.
Lijfsdwang
Indien de arbeider op straffe
van lijfsdwang kan worden ge
dwongen naar zijn werkplaats te
gaan, vraagt prof. Br-st zich af,
of men dan niet te maken krijgt
met slavernij. Ook al is een ar
beider volslagen in gebreke, dan
zal alleen het strafrecht hem van
zijn vrijheid kunnen beroven. Het
gaat hier niet om de vakvereni
ging, maar om de persoonlijke
vrijheid van de mens ten opzich
te van zijn lichaam. Ook de kant
van de dwangsom zou prof. Borst
liever niet op willen.
Oecumenische raad van kerken
,,Wat verhindert ons om één te
zijn?", is het thema geweest, dat
werd behandeld op de jaarlijkse con
ferentie van de Oecumenische raad
van kerken in Nederland, die in het
afgelopen weekeinde is gehouden in
de gebouwen van de Evangelische
Broedergemeente te Zeist. Er wa
ren 120 deelnemers, die verdeeld
waren in zes gesprekskringen. In
leiders waren ds. A. D. van der
Haas, voorzitter van de Haagse
Oecumenische Raad, dr. C. Riemers,
voorzitter van de synodale commis
sie der Evangelische Lutherse Kerk
en ds. H. J. de Kievid, 'id van het
moderamen van de Oecumenische
raad van kerken in Nederland.
In de gesprekskringen is vooral
aandacht besteed aan vier stellin
gen van ds. Van der Haas. Deze
stellingen luidden: een gebrek aan
levend oecumenisch zondebesef
verhindert om één te zijn.
Wij zijn als kerken meer burgi
van deze wereld dan burgers v
het koninkrijk der hemelen.
Het oecumenisch gesprek met
elkander als kerken is omgekeerd
evenredig aan het oecumenisch ge
sprek met God.
Ons wezenlijk tekort aan humor
verhindert ons één te zijn.
Ofschoon verschillende deelnemers de
derde stelling weinig gelukkig geformu
leerd achtten (onder meer al omdat
het oecumenisch gebed niet gemeten
kan worden) vond men algemeen, dat
ds. Van der Haas terecht een appel op
het gebedsleven had gedaan.
Grote instemming hadden dan
diens woorden: „We moeten biddend
met elkaar spreken".
De voorzitter van de oecumenische
raad, prof. dr. W. F. Dankbaar, die
ook deze conferentie leidde, kwam de
gedachtenwisseling resumerend tot de
volgende desiderata: Eenheid maar
geen uniformiteit der kerken: veel
denkwerk en theologisch onderzoek; die
pe schaamte, ootmoed en gebed; ge
loof in de Heilige Geest.
Het programma van zaterdag bracht
een inleiding van prof. dr. A. J. Bronk-
horst uit Brussel over het protestantis
me in België en de pogingen om daar
tot eenheid te komen, alsmede de door
de stichting filmcentrum uitgebrachte
documentaire over de Russische Ortho
doxe Kerk.
RHODOS
De conferentie werd zondagmiddag
besloten met een boeiend reisverslag
van prof. dr. W. F. Dankbaar en dr.
H. Berkhof, die de vergadering van het
centrale comité van de Wereldraad van
LUm en plak alles met.
VELPON
van Ceta-Bever J»
Van Nelle Bestellen, (adv.)
Ds. F. Anker overleden
In de ouderdom van 72 jaar is te Zeist
overleden <fs. F. Anker, emeritus-predi
kant van de Nederlandse Hervormde
Kerk. De overledene, die op 6 mei '1887
te Stolwijk werd geboren, aanvaardde
op 25 oktober 1914 het predikambt te
Brakel. Hij <ïiende de gemeenten van
Lopik, 's-Gravenrpoer en Goudriaan-
Ottoland. waar hij op 1 mei 1953 met
emeritaat ging. De teraardebestelling
van zijn stoffelijk overschot zal morgen
middag om half een op de nieuwe al
gemene begraafplaats te Zeist plaats
vinden.
Dr. J. van Beek 80 jaar
Dr. J. van Beek te Zeist, emeritus
predikant der Ned. Herv. Kerk, viert
vandaag zijn 80ste verjaardag. Dr.
van Beek werd in 1906 kandidaat in
Zeeland. In 1908 promoveerde hij aan de
R.U. te Leiden tot doctor in de theolo
gie op een proefschrift getiteld: „De
Surrectionis mortuorum, het geschrift
van Athenagoras". 4 aug. 1912 werd hij
in het ambt bevestigd. Dr. van Beek
diende de gemeenten van Hoogwoud en
van Hippolytushoef, waar hij 1 okt. 1944
met emeritaat ging.
Van Nelle Bestellen, (adv.)
ZENDINGSFEEST
De Suriname-zending van de Hernhut
ter Broedergemeente zal woensdag 16
sept. a.s. in het Zusterhuis te Zeist haar
zendingsfeest houden. Als sprékers zul-
kerken op Rhodos hebben bezocht. Prof.
Dankbaar sprak als zijn verwachting
voor de derde algemene vergadering
van de Wereldraad in 1961 in New Delhi
uit, dat de voorgenomen integratie van
de Internationale Zendingsraad in de
Wereldraad het grote punt van de
vergadering op Rhodos vele orthodo
xe tegenstanders zal hebben, maar dat
zij in elk geval doorgang zal vinden.
Ook behoeft men volgens de Gronin
ger hoogleraar niet te vrezen voor een
breuk in de Wereldraad, dat was hem
te Rhodos wel gebleken. Er zijn daar
geen „daverende beslissingen" geno
men, maar wel mogelijkheden gescha
pen voor de voortzetting van het vele
werk van de Wereldraad, die een toe
nemende invloed heeft. Ook dr. Berk
hof constateerde, dat de Wereldraad
meer in een toestand van consolidatie
is gekomen. De grote initiatieven van
de laatste jaren werken rustig door.
De Wereldraad gaat sterker behoefte
voelen aan theologische bezinning. Wat
dit betreft achtte dr. Berkhof een dui
delijke klimaatsverandering in de Raad
merkbaar. Theologische bezinning is
voor het praktische werk onontbeerlijk.
Als je „life and work" goed doet, kom
je weer bij faith and order" uit, zei
dr. Berkhof.
Prof. Dankbaar formuleerde het even
eerder aldus; „faith and order" moet
de kurk blijven, waar het leven van de
Wereldraad op drijft.
Van Nelle Bestellen, (adv.)
Beroepingswerk
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te Klaziènavéen (toéz.): L.
Lingen té Koldèr- en Dinxtérveen; té
Lekkerkerk: R. van 't Lintfenhout te
Wapserveen.
Aangenomen het beroep van de Ge
nerale Synode (als legerpredikant)E.
P. Kruin te Winkel iN.H.j; naar Hellen-
doorn (toez.)E. J. H. Kronenburg te
Luttelgeest N.O.P.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Domburg-Westkapelle:
kand. W. Hoogsteen te Driebergen: te
Knijpe: kand. A. C Langedijk te 's-Gra-
venhage.
CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE
KERKEN
Bedankt voor Sohieó'am: J. P. Geels
te Haarlem-Centrum.
GEREF. KERKEN VRIJG.
Aangenomen naar Stadskanaal: L.
Douw te Zuid-wolde Dr.
BAPTISTEN GEMEENTEN
Aangenomen naar Nieuw-Weerdinge:
C. van Wier te Leeuwarden.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN IN
NEDERLAND
Tweetal: te Rotterdam-C.: M.
Ketterij te Alblasserdam en F. Mallan
te Bruinisse.
Beroepen te Nunspeet: Ds. Chr.
Dam te Rotterdam-Zuid.
Advertentie
BiBY ZEPHYR
Synode Christ. Geref. kerken
(Van een onzer rédacteuren)
"^ANMORGEN om negen uur
is in Rotterdam de Generale
Synode van de Christelijk Gere
formeerde Kerken begonnen. De
ze synode, die om de drie jaar
bijeenkomt, werd de laatste jaren
vrijwel steeds in Apeldoorn ge
houden. Ditmaal heeft de kerk
Rotterdam-C. echter van
het haar door de vorige synode
gegeven recht gebruik gemaakt
öm als roepende kerk de verga
dering niet in het bosrijke Apel
doorn, maar in Nederlands groot
ste havènstad te houden. Zij wil
hierdoor uitdrukking geven aan
het feit dat de kerk door God is
geplaatst in de volle levensspan
ning van de wereld van vandaag,
aldus ds. I. de Bruyne, de voor
ganger van Rotterdam-Centrum
in zijn openingswoord.
De synode komt bijeen in de ri
Van Nelle Bestellen, (adv.)
len optreden mej. E. A. Streefland met
het onderwerp: „Het evangelie onder de
Chinezen".: mej. A. Wezeman, onder
werp: „Hindoestaanse zending in Surina
me". dr. J. Legène, onderwerp: „Ker-
kewerk en zendingswerk in Suriname"
5. G. E. Polanen, onderwerp: „Het
daget in den Oosten".
In de avondbijeenkomst zal de heer L.
Doornbos, zendingsart met verlof, spre-
"m over: „Het Evangelie en de zieke
ens in het Bosland".
Het koor der broedergemeente zal de
bijeenkomsten opluisteren.
123
Aan de ene kant liep de miiur dicht langs de
oprijlaan, terwijl zich aan de andere kant een
groot, glooiend, goed onderhouden grasveld uitstrek
te, waarop onregelmatige groepjes kleinere bomen
stonden- Van de oprijlaan en uit de vensters,
scheen er wel wat licht over dit grasveld, maar
toch niet veel. De drie mannen lieten zich plat op
het gras vallen en kropen snel van de ene boom
groep naar de andere, tot zij het bosje struiken
recht tegenover de ingang van het huis hadden be
reikt. Nicolson boog zich naar Telak toe en fluister
de hem in het oor: „Ben je hier al eens meer
geweest?"
„Nog nooit," fluisterde Telak even zacht terug.
„Weet je ook of er nog andere deuren zijn? En
kun je ook zeggen of de vensters van binnen dicht
zitten, onder stroom staan, of van alarminrichtin
gen zijn voorzien?"
Telak schudde in de duisternis het hoofd.
„Dan is er geen andere keus," fluisterde Nicol
son. „De voordeur dus Daardoor zullen ze wel
geen bezoekers verwachten, en zeker geen van
ons slag." Hij tastte naar zijn gordel, haalde de
parang te voorschijn, die Telak hem had gegeven,
eri begon zich op te richten uit zijn knielende hou
ding. ..Geen geluid, vooral niet hét geringste ge
luid. We mogen onze gastheren niet alarrrïeren."
Hij was nog aan 'zijn eerste stap bezig, toén hij
met een gesmoorde uitroep weer op zijn knieën
zakte. Er -bleef niet veel anders over voor hem,
want hoewel McKLnnon niet bijzonder groot was,
woog hij toch tweehonderd pond en was ijzersterk.
„Wat is er aan de hand?" vroeg hij fluisterend,
terwijl hij krimpend van pijn over zijn verbrande
arm wreef, waar McKinnon beslist een lap vel had
afgerukt.
„Er komt iemand aan," fluisterde McKinnon. „Er
lopen blijkbaar wachten rond op het terrein."
Nicolson luisterde een ogenblik en schudde toen
het hoofd in het donker, ten teken dat hij niets
hoorde. Maar toch geloofde hij de bootsman, aan
gezien diens gehoor geen haar minder scherp was
door ALISTAIR MAC LEAN
(vertaling Fob Limburg)
dan zijn fenomenale gezichtsvermogen.
„Niet op het grind, maar op de rand van het
gras." mompelde McKinnon. „Hij komt deze kant
uit. Ik zal hem- wel voor mijn rekening nemen."
„Laat hem maar lopen." antwoordde Nicolson.
hevig met zijn hoofd schuddend. „Dat maakt veel
te veel lawaai."
„Maar dan hoort hij ons over het grind sluipen."
McKinnon sprak nog zachter, en ook Nicolson kon
de man nu horen aankomen: duidelijk vernam hij
het zachte, zuigende geluid van zijn voeten in het
natte gras. „Ik zal geen geluid maken, dat beloof
Nu knikte Nicolson en greep de bootsman bij een
arm. bij wijze van instemming. De man was nu
bijna recht tegenover hen, en Nicolson huiverde
zijns ondanks. Bij zijn weten zou dit deze avond
al het vierde slachtoffer van de bootsman worden,
en tot dusver was er pas één in geslaagd ook.
maar een kik te geven. Een mens kon toch een
hele tijd met iemand omgaan in dit geval wa
ren het reeds drie jaren zonder hem werkelijk
te Ieren kennen....
De man was bun nu enkele decimeters voorbij
en had het hoofd afgewend, aangezien hij juist
naar de verlichte vensters keek. waarachter een
verwijderd geroezemoes van stemmen weerklonk
Opeens rees McKinnon geruisloos als een spook
gestalte overeind, en een ogenblik later omknelden
zijn sterke handen de hals van de soldaat als een
stalen klem. Hij hield woord: er was geen enkel
geluid te horen, niet het geringste spoor daarvan.
Zij legden de soldaat achter de struiken en sta
ken het grind over, langzaam en bedaard, voor het
geval er nog meer wachten rondliepen, die hen wel
licht zouden horen. Daarna liepen zij de trap op,
de portiek door en de wijd openstaande dubbele
deur in, zonder door iemand te worden aangehou-
Zij kwamen nu in een grote, ruime, door een in
het midden hangende kroon verlichte vestibule, met
een hoge, gewelfde zoldering, blijkbaar met djati
hout betimmerde wanden en een glimmende par
ketvloer, die fraai was ingelegd met djarrah, kau
ri en een paar lichter gekleurde tropische hout
soorten. Aan beide zijkanten leidde een prachtige
brede trap van een donkerder houtsoort dan die
waarmee de wanden waren betimmerd, naar het
brede, op pilaren rustende balkon dat over de ge
hele lengte langs de twee zijmuren en de achter
muur liep. Onderaan beide trappen bevond zich een
gesloten dubbele deur. terwijl cr middenin de ach
termuur eveneens een enkelvoudige deur
zichtbaar was. Deze laatste stond open.
Nicolson verzocht McKinnon en Telak met een
gebaar om aan weerskanten van de dubbele deur
links te gaan staan en sloop zelf geruisloos dwars
door de vestibule naai' de openstaande deur
het laatste restje van zijn grotendeels verkoold-
schoenzolen hebben weggesleten, dat nog was over
gebleven na de redding van Van Effen uit het
brandende dornshuis. Zijn bewustzijn registreerde
dit automatisch, dooih hield er verder geen reke
ning mee. zoals dat ook het geval was met de
pijn, die zijn rauwe brandwonden hem deden. Die
zou later haar rechten wel komen opeisen, maar
nu had hij daar eenvoudig geen tijd voor. Die com
binatie van ijskoude onverschilligheid en vlijmscher-
ne berekening beheerste hem nog altijd, nu zelfs
sterker dan tevoren.
(Wordt vervolgd)
Rehoboth-kerk, die in 1951 gebouwd
werd met stéun van de kerken uit het
gehele land. Het is de twéede maal
sedert 1892 dat de Generale Synode
Rotterdam bijeenkomt. De vorige maal
was in 1931 onder voorzitterschap van
ds. S van der Molen, die nu in Mid
delburg staat.
BIDSTOND
Aan de opening van de synode ging
gisteravond een bidstbnd vooraf, die
geleid werd door de voorzitter va
synode van 1956, de Apeldoornse pastor
ds. J H. Velema. Hij legde er sterk
de nadruk op dat het onmogelijk ii
ongedateerd, tijdloos te bidden. De
vrijwel geheel gevulde kerk luisterde
aandachtig naar zijn boodschap voor
de kerk van vandaag naar aanleiding
van de verzen 15. 19 en 20 uit Psalm 80.
Ds. Velema bepaalde zijn gehoor bij
het fundamentele gebed in de crisis
der kerk. Naar zijn inzicht is er in de
kerk vooral een crisis in de verhou
dingen tussen de kerken onderling. Nog
nimmer is er zoveel gesproken over
scheiding en zoveel over hereniging en
ook de Christelijke Gereformeerde Ker
ken krijgen met dit probleem te maken.
Hij toonde aan dat in het gebed het
karakter van de crisis fundamenteel
wordt beleden, het antwoord fundamen
teel wordt gegeven en de verlossing
fundamenteel wordt bepleit.
De crisis, waarin wij leven, wordt niet
in de eerste plaats bepaald door Israëls
verval, maar door de afwezigheid
God. Als de dimensie van de Heilige
Geest gaat ontbreken is de kerk
loren. Ds Velema wilde niet gaan
theologiseren, maar riep de kerk or.
terug te keren tot haar fundament. N_
de prediking droeg de voorganger de
arbeid van de synode op aan God. Na
afloop van de dienst volgde nog een
begroetingssamenkomst waar de ont
vangende kerk aan de gastheren de
gelegenheid bood om de synodeleden te
OPENING
In zijn openingswoord riep ds. De Bruyne
de leden van de synode, de prae-ad-
viseurs en de afgevaardigden van de
kerken in Canada en Amerika vanmor
gen een hartelijk welkom toe in Rot
terdam. Hij herinnerde de synode er
aan dat van oude tijden af de calvinis
tische reformatie veel vrucht heeft ge
dragen in de Maasstad. Reeds in 1835
waren er in deze stad „afgescheidenen"
en in 1841 werd de Christelijke Af
gescheiden Gereformeerde Kerk offi
cieel geïnstitueerd. In het jaar van de
vereniging, 1892, werd zij sterk gedeci
meerd, en kwam men als een kleine
groep, die in het geheel geen kerkelijke
goederen meer bezat, in verschillende
zaaltjes bijeen.
Reeds in 1893 kon de kerk weer haar
eerste nieuwe predikant beroepen. In
de „druivenkas" van de pastorie
deze ds. F. P. L. C. van Lirtden
de Oude Dijk te Kralingen hebben de
- eerste studenten na 1892 hun onderwijs
ontvangen. Nu telt Groot-Rotterdam
zeven Christelijk gereformeerde kerken.
Spreker memoreerde ds. P, de Groot die
vorige maand op hoge leeftijd is over
leden en zijn beste krachten heeft ge
geven aan de kerk van Rotterdam. Van
hen die aan de arbeid van de vorige
synode deelnamen en sedertdien de
eeuwige rust zijn ingegaan, noemde ds.
De Bruyne voorts prof. G. Wisse, ds. A.
Zwiep, de bescheiden pastor van St.
Jansklooster, de penningmeester van
de kas E.B.P, de heer J. ten Hove te
Apeldoorn en de secretaris van depu-
taten voor bijzondere noden de heer
W. A. Hekkert te Amsterdam.
Deze synode zal zich onder meer moeten
uitspreken over een nader contact met
de Gereformeerde Kerken (vrijge
maakt), over de problemen van de
zending, de verhouding van de kerk en
de industrie, de verhouding diaconie
en overheid en de bijbelvertaling. De
synode wordt gevormd door 48 at
vaardigden, namelijk 24 predikanten
24 ouderlingen, die gekozen zijn door
vier particuliere synodes.
Het moderamen
De predikant van Rotterdam-Centrum,
ds. I. de Bruyne, werd bij de eerste stem
ming tot praeses gekozen. (48 stemmen
Assessor werd na een tweede stemming
ds. J. H. Vëlema (35 stemmen) van
Apeldoorn; eerste scriba: M. Drayer (28
stemmen) van Drachten; tweede scriba:
G. Bilkes (34 stemmen) van Amstcr-
dam-Z. Hierop nam het moderamen zit
ting.
Dubieuze posten" heeft ds. Veldkam.p, de bekende schrijve
en predikanteens een aantal geloofshelden uit Hebreeën 1
genoemd. Sara is zo'n dubieuze post. Weinigen onder on
zouden haar in de „galerij van het geloof" een plaatsje gegevei
hebben. Is zij niet de vrouw die lachte, toen God haar mat,
een zoon beloofde? Is zij niet de twijfelaarster die probeerd
God een handje te helpen döor haar man Hagar aan te bieden
Is zij niet veeleer een toonbeeld van de twijfel?
Het is alsof God zegt: Tioijfel is ook geloof, want waar gee\
geloof is kan geen twijfel zijn. Terwijl wij van „geloof" vaal
iets verhevens maken en het zo hoog ophangen, dat we ei.
zelf niet meer bij kunnengeeft God het geloof voeten en
plant het stevig op de aarde.
God schrapt ons niet uit het boek van het geloof, als tuit
wankelen en soms zelfs dreigen te struikelen. Van Sara wordt
gezegd, dat zij ondanks haar hoge leeftijd" God betrouwf
baar achtte.
Geloven wil niet zeggen: altijd op de bergtop leven; maarJ
ons ondanks alles aan God vastklampen. Vergeet nooit, dat
de weg van de ene top naar de andere leidt door het dal. Dé.
vraag is niet of u twijfelt, maar of God betrouwbaar is!
BIJ EEN BELANGRIJK RAPPORT
Van Nelle Bestellen, (adv.)
van de grote ondernemingen tot
stituten, die, volgens eigen impulsen
bepaald en door eigen wetten gere
geerd, een eigen, vaak een beslis-
vennootschapsrecht van de raad
van commissarissen.
Dit geldt in de eerste plaats
de belangen der aandeelhouders. De
ontwikkeling der grote onderneming
brengt metterdaad met zich,
sende, rol vervullen in het econo- de aandeelhouders betrekkelijk
misch produktieproces.
Het is een verschijnsel, dat de aan
dacht verdient, doch dat deze vaak
nog in onvoldoende mate heelt.
Niettemin is dat opkomen duidelijk
voor wie er de ogen niet voor sluit.
Voor de ziende openbaart zich hier
een nog immer toenemende samen
trekking in de handen
slecht aan hun trekken komen. Aan
vankelijk was de figuur van de raad
van commissarissen gédacht als be
hartiger bij uitstek van hun belan
gen. In werkelijkheid echter is d«
raad van commissarissen meer en
meer geworden tot een raad van
beheer, met een onmiskenbare ver-
de grenzen tussen lei
gen van voorheen over velen ge- ding der onderneming enerzijds i
spreide economische beschikkings- commissarissen anderzijds. Deze si-
macht. Deze weinigen, de leiders, tuatie eist correctie in deze zin,
zullen zich stellig laten leiden door dat de raad van commissarissen
op zichzelf respectabele strevingen, weer moet worden tot datgene als
die echter niet altijd alzijdig ge- hoedanig hij Was gedacht en be
richt zullen zijn. Een gevolg van de- doeld: representatie van het aan-
ze ontwikkeling is een concentratie deelhoudersbelang.
van verantwoordelijkheid, die ech
ter dikwijls gepaard gaat met een
nochtans feitelijk beperkte verant
woordingsplicht.
Nu zijn wij niet het gevoelen toege
daan, dat de onderneming om deze
uitgroei, die haar deel is geworden,
als het
Naast het aandeclhoudersbelang is
er binnen de onderneming een an
der dat voorziening eist, nl. dat van
de werknemers. Hun „inspraak" in
de onderneming is metterdaad nog
aan de bescheiden kant. Wij verhe
len niet, dat zulks ook naar onze
gestraft dient te wor- mening te betreuren valt.
den. Iets anders is, of de ontwik- De Dr. Wiardi Beekman Stichting
keling niet reden geeft tot het wil de hier noodzakelijke correctie
treffen van bepaalde voorzieningen.
En dit is dan ook het gangbare the
ma in de eveneens groeiende stroom
van literatuur over dit zo belangrij
ke onderwerp.
langebracht zien door inbreng in de
raden van commissarissen van be-
langenrepresentatie der arbeiders:
commissarissen te kiezen door de
ondernemingsraden uit door de vak-
De discussie over het onderwerp bonden te stellen candidaten.
heeft dezer dagen een bijdrage Van
betekenis gekregen in een knap
Het waardevolle van deze sugges
tie lijkt ons voorshands, dat zij de
mengesteld rapport vanwege de Dr. noodzaak van voorzieningen in dit
Wiardi Beckm
stichting zou
als het wetenschappelijk instituut
van de Partij van de Arbeid. Zij
laat zich vergelijken met soortgelij
ke instituten die ook in de omge-
Stichting. Deze v,ak beklemtoont. Het is naar onze
kunnen aanduiden overtuiging een alleszins christelij
ke gedachte, dat in de onderneming
de gemeenschapsidee wordt nage
streefd. Hoe zulks dient te geschie
den kan nader worden bezien
ving yan andere politieke partijen mits zulks, na al hetgeen over dit
worden aangetroffen,
Indien wij
dadelijk ei
oorloven, dan is het een veronder
stelling onzerzijds, dat enkele van
deze instituten bij kennisneming van
het rapport van de Dr. Wiardi Beek
man Stichting toch wel nauwelijks
gevoelens van jaloezie zullen kun
nen onderdrukken.
De produktie aan waardevolle rap
porten door de Dr. Wiardi Beekman
Stichting en ook dooi
onderwerp reeds is gezegd
dit verband reeds schreven, niet opnieuw veel tijd in
opmerking willen ver- beslag neemt.
Nog een derde taak intussen wil de
Dr. Wiardi Beekman Stichting aan
de raden van commissarissen toe
gekend zien. Zij wil daarin name
lijk ook inbrengen wat zij noemt
behartigers van het algemeen be
lang: daartoe speciaal van rege
ringszijde aan te wijzen personen.
Wij willen niet in het onzekere la
ten, dat wij voor overweging
Centrum voor Staatkundige Vorming deze derde suggestie geen redenen
maakt de schaarste
i rappor- aanwezig
Hier wordt te zeer
ten bij andere soortgelijke instituten een tegenstelling gesuggereerd tus-
alleen maar te pijnlijker. En zulks sen het ondernemingsbelang en het
is te meer het geval, wanneer het,
zoals in het onderhavige geval, een
rapport betreft over de onderne
ming; dit toch is een onderwerp,
waarvan te verwachten ware, dat in
het bijzonder de protestants-christe
lijke partijen er goede dingen over
zouden kunnen zeggen.
In het rapport dan van de Dr. Wiar
di Béckman Stichting staat veel dat
algemeen belang. Natuurlijk kan in
bepaalde gevallen hel onderne
mingsbelang strijdig zijn aan het
algemeen belang, maar zulks vergt
naar onze overtuiging geen noodza
kelijkheid van intern toezicht, doch
die van extern toezicht. De moge
lijkheid daartoe is thans reeds in
feite aanwezig, met name in het
vlak der politiek. Wat de Dr. Wiar-
nadere overweging verdient. Het di Beekman Stichting in dit opzicht
geeft
veelszins juiste analyse voorstaat, riekt
nening
het verschijnsel der moderne te duidelijk naar een (stille) socia-
onderneming. Voorzieningen acht [isatie.
het geboden in het belang
aandeelhouders, in het belang van
de werknemers, in ten slotte het
algemeen belang. Deze drieërlei
In het bovenstaande hebben wij
voor het overige slechts enkele, ta
melijk losse kanttekeningen willen
geven bij een rapport, dat wij niet
doelstelling wil het verwezenlijkt aarzelen belangrijk te noemen. Be
door een herziening langs langrijk om zijn inhoud, belangrijk
veg van een wijziging in
Zaterdagzondag en maandag zijn vele leden van de Bond van
Gezinsverzorgsters op G.G. op Woudschoten in Zeist bijeengeweest
om de tiende conferentie en de jaarvergadering van de Bond te
houden.
„We kunnen aan de enthousiaste opkomst wel merken, dat de
conferenties in een behoefte voorzien", zei de presidente, mejuffrouw
J. J. Heins, toen zij de deelneemsters zaterdag verwelkomde.
De eerste avond stond in het t
an de reclassering, een onderwerp dat
ok voor gezinsverzorgsters in haar maat
schappelijke arbeid van groot belang is.
Mejuffrouw A. W. van Nieuwkerk,
psychiatrisch maatschappelijk werk
ster te Rotterdam, vertelde van haar
werk. De reclassering, zo zei zij, wordt
door buitenstaanders nog dikwijls
verkeerd beoordeeld. Om te voorko
men, dat de gezinsverzorgsters ook die
fout maken, legde zij uit wanneer en
waarom de reclassering zich bezig
houdt met gedetineerden en onder toe
zicht staande in vrijheidgestelden.
Zij vestigde er nog eens de aandacht
op, dat het milieu en de achtergrond
de persoonlijkheid van de gedeti
neerde meer en meer bestudeerd worden
dat deze achtergronden ook mede be
palend zijn voor de strafmaat
Zondagmorgen gingen de deelneem
sters aan de conferentie gezamenlijk in
Zeist tér kérke en na de lunch hield ds.
meerde acties op dit terrein.
Vroeger, aldus de predikant, be
moeide de kerk zich bijna uitslui
tend met kinderen van 611 jaar,
zodat de jongens en meisjes in de
moeilijke puberteitsjaren aan hun
lot werden overgelaten. Tegenwoor
dig zijn er gelukkig ook clubs die
de twaalf- tot achttienjarigen op.
vangen, en wanneer men er op deze
clubs in slaagt een goed verband te
vormen zodat de jéugd er zich
Ihuisvoelt, zal men onder haar ook.
de juiste geest kunnen kwekèn.
De conferentie werd besloten met een
voordrachtsavond, verzórgd dóór Anne
Holtrop,
Van Nelle Bestellen, (adv.)
