Jan Felderlio'
M
f "ij
me
menu
n opera-componiót in onze tijd
PANTOMIME
VIER GEDICHTENBUNDELS
FLUITCONCERTEN VAN QUANTZ
EN VON GLUCK
BESLISSEND NONENT
Architectuurbladen
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1959
Portret
van een
muzikant
IN onze tijd kan men èlles beredeneren. Zelfs dal
de staart de hond kwispelt I Zo redeneert mer
ook graag over „De Kunstenaar". En deze ovei
zichzelf. Maar helpt het
JAN FELDERHOF b.v., die ik
nlangs in Bussum
ij, in tegenstelling tot
iet nader tot het wezen
een bezoek bracht, zette mij
levensverhaal n.l. bracht
het gebruikelijke, nu eens
van zijn kunst.
Men oordele:
Jan Felderhof (geb. 1907), en zijn twee broers
(daaronder Herman, de radiospreker) begonnen
hun trappen te beklimmen aan het kerkorgel van
vader: d.w.z. om beurten mochten ze orgeltrappen.
Ze waren alle drie prdctisch even muzikaal. Wezen
elkaar de muzieknoten. Neusden in de bibliotheek
van Bussum naar meer muzieknoten.
Maar alleen Jan, 9 jaar schrijven!" en
oud, begon zijn vader te teiste- Felderhof meent
ren met epistels (vader was in- het.
tussen onder de wapenen 1916). Waarom???
Jan wilde violist worden. Vader Tja, ik houd nu
ge.Lde uZijU*0°n iis" eenmaal van opera!
Laatste wanhoops
tem to» uiC „c- conclusie: Jan Fel-
"vio-lïst, nlT J." Dudok, derhof is misschien
die voor zijn dood Jan nog een wel zo gemoedelijk
jaar vioolles kon geven. Daarna dat hij al deze con-
wilde Jan naar het Conservato- trasten in zich in
rium in Amsterdam, want hij had evenwicht kanhou-
aanleg genoeg. den? Helaas, de bij-
Puzzplpn maar I §aande foto slaat
ruizenen maar ons ook deze rede_
Ext nering uit de hand.
N nu willen we weten: waarom? Hler j, voorwaar het ,ype van de
Redenatie levert twee uit- echte muzikant. Met wijze inzich-
gangspunten: 1) Vernam hij een ten en opflakkerende emoties. Met
..roepstem"? 2) Of dreef hem velerlei aanleg. Er is hier niets te
zijn afschuwelijke hekel aan dé beredeneren, alleen: te constateren,
lagere school?
i liever hef i
roep van vioolbouwer te kiezen.
Doch de enige list die Jan be-
Theater Ambigu Parijs
enkele minuten voor
negen uur. Druppelsgewijs
lopen de laatste bezoekers
binnen, een enkeling koopt
nog snel een programma,
dat door anderen reeds
ernstig bestudeerd word,t,
hier en daar knispelt nog
het papier van een laatste
snoepje, de spanning vlak
voor het optreden van een
beroemd man wordt voel
baar. Want allen zijn ge
komen voor die ene man,
de ongekroonde koning
van de pantomime, Marcel
Marceau, die nu reeds
sinds 1947 de hele wereld
afreist als grootste verte
genwoordiger
vreemde kunst, de pan
tomime.
en zijn
'n Impressie uit Parijs
Modèrn, zegt Felderhof,
alleen het ontstellend
gen om melodie te schrijven.
Ik genoot die avond het voor- Een kunst die bij Marceau, hun volop kans hun kunnen te
recht Felderhof aan de piano te ™ast e® volmaakte techniek, tonen. De meest dominerende on-
zien en enkele fragmenten uit berust °P een grote gevoeligheid, der hen is ongetwijfeld Gilles
iragmenten uit die doet denken aan een Charlie Segal, de enige die Marceau ver
opera te noren. Het Chaplin in zijn beginjaren. Hij gezelt als deze zonder zijn groep
jjeeft diezelfde liefde voor de op tournee gaat. Een groot ge-
mensen, hij bekijkt ze vol hu- deelte voor de pauze vult hij al-
humor die nooit leen, o.a. in een geestig num-
er ,,De Douche". Van de vrou-
openingskoor der soldaten,
dansen. En ook hier liet de lo
gica mij in de steek. Want Fel
derhof noemde zich bescheiden- wrang wordt of ten koste
lijk „gematigd" modern. Maar iemand anders gaat, hij
hij blijkt in feite ultra-modern.
Hoe gewaagd is deze muziek!
Want hier schrijft een heden
daags componist opnieuw.... me
lodie. Melodie, niet geknutseld,
maar gedicht. Felderhof schrijft zonder' techniek!zolang
techniek nog niet beheerst kan
alleen maar komisch,
zweeft door zijn blijheid een
vleugje melancholie, zijn humor is
mild en maakt blij, misschien is
dit wel de grootsheid van zijn
levende muziek.
men, die als mannequin-pop in
een nummer van Gilles Segal een
staaltje van perfecte techniek te
Het ontroerendste nummer was
voor ons wel Marceau als „Le
fabricant des masques", waarin
hij een masker-maker verbeeldt
CARL LANS.
Johan Fabricius
JAN FELDERHOF
gelegenheid zijn geweest zijn op
treden bij te wonen, zullen zich
Johan Fabricius, de romancier dit ongetwijfeld nog herinneren,
en wereldreiziger, is 24 augustus
60 jaar geworden. Uitgeverij Leo- Bip
pold te Den Haag heeft dit feit
aangegrepen een boekje over hem BEROEMD is het door hem ge-
te doen verschijnen, geschreven Tï'~
vertoont Marce
zijn geledingen, de lachende, de
blije. Is daar onderscheid tussen,
zult u misschien vragen, maar
er zijn heel wat lachende mensen
„.J.. die toch echt niet blij zijn. Dan
bracht sindsdien, de protserige, de bedroefde^kort-
bezoeken'aan vele landen van de om' de n~ 1u~
wereld, o.a. in 1952 en 1957 ook da_Sell)_ks
land. Diegenen die
andere formidabele Frans
man, Jean-Louis Barrault.
In 1947 stichtte Marceau zijn
gezelschap,
zoals wij hem zelf
ons heen aantref-
i och, hoevelen zuüen zich
ogenblikje niet herkennen in
van Marceau's maskers?
JET gedeelte r
r-poppen-
door de Haagse literator-p
speler Rico Bulthuis. Het is
pocket van 94 pagina's geworden,
waarin Rico Bulthuis de figuur
i Fabricius meesterlijk tekent.
het Concertgebouw. Muziek
15 blaasinstrumenten naast Jj..
t komische opera (Serenade in Het levensverhaal" van de geboren serveert. Nu
TN 1934 bezorgde Dresden hem de St. Jansnacht, die twee radio- verteller gaat voor de lezer leven gisch, dan w
Uitgaande van het laatste stran- a een paar koren. Want ook voor uitvoeringen heeft beleefd). hü
den we op diverse klippen: Om dirigeren had hij aanleg. (Van
•D creëerde mannetje Bip,
in zijn laatste programma
„Paris qui rit - Paris qui pleu-
a de pauze bestaat
verhaal, ongeveer
als volgt: Een glazenwasser vindt
op een dag een portefeuille die
toebehoort aan een directeur van
een grote Parijse krant. De man
is eerlijk, brengt de portefeuille
terug, doch krijgt slechts als be
loning een aanstelling als kran-
MARCEL MARCEAU
clochard koopt hij van zijn eerst-
kijkje in de
tenslotte op zijn 20e jaar het con- Beinum zag in hem eens zijn op-
servatorium te bereiken heeft Fel- volger)Hij werd leraar aan het
derhof de ene schoolse brijberg na Amsterdams Conservatorium en
de andere moeten dóór-eten. En directeur van de Muziekschool te
toen hij ten slotte kwam w.ar Bussum. Felderhof wilde nl. „van
hij wilde (1927), begon het op- alles doen" want variatie is een
nieuw: harmonieleer, analyse, van zijn grondtrekken,
vormleer., droog als wérk! En het ging best, 20 jaar lang.
Terugvallend op
de eerste hypothese
(de roepstem dus)
kunnen we zeggen:
De ,t geroepene"
neemt die school
wel op de koop
toe. Maar, waarom
werd Felderhof dan
juist in die saaie
schoolse vakken ten slotte leraar?
En is dit nog?
En., doelgericht? Sem Dres
den schudde het hoofd toen de
Vliegvuur, een echte opera
V,
dianten trokken voorbij", wiens
„De dans om de galg" of wiens
.T™Tr - - ..De scheepsjongens van Bonte-
ijongste NCRV-opdracht, waar- koe" hij bewonderde en vele ma-
op hij zich met een onberede- jen herlas. Maar Rico Bulthuis
neerde ijver heeft geworpen. Im- heeft niet een oppervlakkig ver
niers, zijn verstand zegt: muziek haal geschreven, hij heeft de mens
i _n _.„i kunstenaar getekend, hij
Fabricius'
„w. - - is Bip een
de auteur, wiens tijgertemmer denk
in ons land veelvuldig
film over Marceau dan weer
een arme straatmuzikant, zoals in
dit laatste programma. Maar
nooit is Bip alleen
zoals Marceau hem ob- CIUL.liaiu KOOpi
knnrifJh Hp verdiende geld
er komisch, de nacht droomt hi]- de 10o.000 ge-
te hebben. Wanneer hij
n Ho r>nlr wunuen ie neoDen. wanneer nij
,e „v; wakker wordt realiseert hij zich
an weer dat hi^ voor hiï ging slaPen het
lot aan zijn vriend gegeven heeft,
hij gaat naar hem op zoek, vindt
hem eindelijk, juist bezig met het
ontving een opdracht
van N.C.R.V.
aan de operamu
ziek, die alles uit
drukt behalve zich
zelf, heeft hij z'n
hart verpand.
„In het vlieg
vuur" zal deze
werk aangegeven. Het geheel is
voorzien van enkele exclusieve fo
to's, die de aantrekkelijkheid van
dit boekje nog verhogen. Alle le
zers van Fabricius' romans moe
ten dit kleinood bezitten.
S?zee„Mvï„CT S' JrÜSJi? krant^angekomen^bHjkt
misschien juist door het gebaar 4at. Wr?!-
alleen en het volledig ontbreken ï?®1 programma zegt dan „He-
van het gesproken woord, naar laas' het „bleek slechts een
voren te halen. Daarom spraken droom
wij van melancholie, want voor
Marceau is een straatmuzikant
'onder de loupe
DE dichterlijke produktie is groot.
Het vermenigvuldigen gaat zo
hij
de achtergronden v;
preekt dan droomd,
oud-studiegenoot moedelijk heten. Omstreeks eind
n Willem v. Otterloo, Bertus 1960 komt zij klaar. Felderhof zelf
Lier, Cor de Groot, George geraakte al in vuur, toen Ab
Renesse, is bijna zedelijk
jonge Felderhof hem halverwege plicht „carrière" te maken,
voorstelde om van de viool naar brak al zijn bruggen achter zich
de piano over te gaan. (Onder af en liet zich, tegen zijn intuïtie
schudden hier te verstaan: een in, tot directeur van het Toon-
krachtig Neen). „Wat wil je nu kunst Conservatorium te Rotter- misleiding en corruptie,
eigenlijk gaan doen?" vroeg Sem dam benoemen. Maar: „Gefrun- wordt geslingerd tussen
Dresden hem tenslotte. Het was nik met papier" werd het voor zets-man en een geheir
1933 en Felderhof had inmiddels 3 muziekscholen. Maatschappe- Intrige, opstand, buitenlandse be-
ook reeds zijn compositiediploma lijk zat er dan muziek
in de zak (want hij componeer- de muzikant
de al zeer vroeg). Zijn antwoord: diep ongelukkig.
Eijk met dit libretto kwam aandra-
maken. Hij gen. Geen wonder: Een leraar aan
i kaderschool in een totalitai-
staat komt tot de overtuiging
het Toon- dat zijn carrière is gebouwd op
Hij heeft Elii
Cervantes
deze mens
graag van het ,,hoè'
„waarom"! hij verplaatst zich
diens wereld, tot hij zover is
zijn tech-
geheime agent. Cervantes'
„i^ervantes
dat hij, gepaard
nisch meesterschap, tot
als „De straatmuzikant"
meer als Marcel Marceau.
Pantomimekunst is een zeer daff
In de serie Curiosa Typografia tere kunst, omdat het woord ont- het
Drukkerij Trio te Den Haag breekt. Dat is nogal duidelijk, er
u opmerken. Maar wanneer
een acteur niet voldoet, kan het
- boekje gepubliceerd onder de titel gesproke„ woord veel goedma.
<-?- X-... (14 blz.). Het gaat ken, de pantomimespeler heeft
Felderhof w
:en berg gaan zitten compo
neren, het „gedoetje" de wereld
insturen en er nooit weer naar
omkijken."
Ha, uegt U, een pose! Maar
alweer mis! Zijn gehele leven en
houding bevestigt dit. Nooit bijv.
heeft hij moeite gedaan zijn werk
aan de man te brengen. Een vrij
gevochten mens dus, die alleen slotte,
kan schrijven wat hemzelf zint? -r- Walth
1956 geeft hij het op.
En de 50-jarige componist ver
neemt dan dat hij „overal
maar sociale verzekeringsnormen
zijn plotseling belangrijk. Ten
et de morele steun van
Boer die voor de alleen
langstelling, mislukkingeen over de schrijver van Don Qui-
keihard gegeven uit onze tijd. chotte, de Spanjaard Saavedra
Y--.ËÏ?8 -? AlitS!; 2r.t8.!Sj& Cervantes (1547—1616). Of beter
jjjen nog: over de plaats waar het ver
buitenkansje voor Felderhof. haal van Don Quichotte zich af-
Want: ..Een geschiedenis van speelt. Het is een heel mooi ge-
dat
met graagte door iedereen gele-
daarvoor is
fronteren, om er ons met onze
neus op te duwen, we kunnen er
om lachen en om huilen, maar
d"a'Ueïnve"bTr«n oneemerk. leren w« er ook
leen in het Nederlands uitdrukt,
maar ook in het Frans, Spaans,
gemakkelijk, men behoeft niet Engels of Papiamento,
meer, als vroeger, te beschikken Voor mij ligt nummer 4 van de
over een moeizaam verworven derde jaargang met werk van
vaardigheid met maten en rijmen Florette Morand (geb. 1926), in
en zo blijft de recensent altijd ten het Frans geschreven (zij komt
Een simpel verhaal, als u het achter bij wat op zijn tafel is ge- van Guadeloupe), maar hier afge-
leest, we hebben allemaal wel !egd. Daarbij komt dat en dat dfukt in de vertalingen van Da-
is al tientallen jaren zo goede niel de Graaf); van Bernado As-
verzen vele malen worden her- hetu (geb. 1929) in het Neder-
drukt. Vaak staan ze b.v. eerst lands; van Mette Beaujon, reeds
in een tijdschrift. Dan komen ze bekend uit een vorige jaargang en
in een bundeltje terecht. Van tijd die nu komt met een serie En-
tot tijd geeft de dichter een dik- gelse verzen, geschreven in Grie-
ker bundeltje uit, waarin soms kenland en van Frans de Vries
ook oude verzen een plaats vin-
elke den. Dan komen bloemlezingen
dat is
artiest wseassjs
onfatsoenlijk bet hoofd
iets in die richting ge-
aar dat is het nu juist,
kunst is juist voor al
lemaal, de dingen die hij ons
laat zien zijn niet vreemd voor
ons, ze liggen niet zo onwezenlijk
Marceau laat de
Niet capaciteiten ten Het hele ;,gedoe,je".
Maar is dat wel modern? zen zal worden.
innerlijke intentie. Misschien dat
er daarom zo weinigen zijn die de- lachen en huilen, hij bezit daar
ze kunst bedrijven. meesterschap van als geen
ander. Zulke mensen zijn dunge-
zaaid, laten wij daarom hopen
jy/J"ARCEAU wordt omgeven door dat bij spoedig terug komt
kenland
(mr. F. P. de Vries, geb. 1911,
BAlgemeen secretaris van de
allerlei aard en incidenteel Nederlandse Antillen). Brunilda
het afdrukken van zo'n vers in een Vizoso, geb. 1925 in de Domini-
of ander blad, fatsoenlijk met kaanse Republiek, gehuwd met
bronvermelding, of onfatsoenlijk bet hoofd van de Voorlichtings-
dienst op Aruba, draagt drie
Spaanse' prozagedichten bij en de
verzameling wordt besloten met
„De Gaucho" van Cola Debrot
(een herdruk). Al deze poëzie is
gevoelig en weemoedig en voor
een goed deel bepaald door het
schrijnende bewustzijn
Medewerkers
Men kan hiermee vrede hebben,
omdat deze handelwijze met de
spijsvertering kan worden vergele
ken, of met het dribbelen van
mannequins in telkens andere com-
binaties voor een telkens ander mighty menace and "the madness
of belonging to another race": de
™et ambivalente gevoelens van de ge-
tijd, dat het
groep talentvolle i
gewijde medewerkers, en hij geèft
land!
DOLF DE VRIES.
Glad ernaast. ..Ik werk bijna uit- gelaten musicus partij trekt,
sluitend in opdracht tegenwoordig. werft hij een aanstelling aan een
Dan ben ik op m'n best" (Een iyceum te Haarlem. Nieuwe klap
"En voor ik het spoor helemaal the\ *e,"t: de componist vio-
bijster raak zegt hij nog even- ,ist. theoreticus, is op technische
tjes: „Maar stel eens dat m'n op- gronden onbevoegd om school-
dracht voor mijn opera „Het meisjes het liittelste abc der mu-
Vliegvuur" toch nog in het water ziek bij te brengen Hij moest J^EHALVE dat Koning
vallen, dan zou ik die toch alsnog het dipIoma-Schoolmuziek Frederik de Grote
behalen. En Felderhof heeft het Pruisen graag op
VIA NAAU>
«N PLAAI
publiek.
Het is nooit gemakkelijk,
altijd mogelijk en zelden noodza
kelijk aan poëziebundels vele
woorden te wijden. En zo zijn er
op de tafel van uw recensent en
kele bundels blijven liggen, die
dan bij dezen worden aangekon
digd, vergezeld slechts van een
enkel woord van commentaar.
De Antilliaanse Cahiers (uitg.
De Bezige Bij, Amsterdam)
kleurde r
overheersende blanke 1
prematie in beginsel bedreigd ziet.
Vuur en vlam
der titel Vuur
Vlam i
Eric Terfuyn verzorgde bloemle.
Beeldende poëzie
gedaan. „Want het scheelde me overingen uittrok, speelde
15 pet. korting op mijn honora- hij ook bijzonder graag
rium", zegt hij nuchter.
de Wiener Sym-
fluit. Als kroonprins had hij les gekregen van Johann Joachim bouworkest)
Quantz, de vermaardste fluitspeler van zijn tijd, die het instrument Pbo^k^
Geen Steen in zijn weide ook wist te verbeteren en een fluitmethode schreef. Na zijn troon-
bestijging verbond Frederik de Grote deze Quantz aan zijn hof als
„kamermusicus" en hofcomponist met een voor die dagen heel denftauaaenTe stijf is ^efchre^em
sloot echter de echte liefde niet
uit, want het is een heel gelukkig Stelde NegSfa)
Me'nkanTbeïêitenis ven G<-~* WOr'?t dat -het ""^chouM
vooral zien in de ontwikkeling
eigenlijk
uitsluitend of overwe'gend creatief _inc, _-4_
werk, onder redactie van Cola De- g Ult zun dichtwerk doen uit-
brot en Henk Dennert. Cola De- geven- zip_ nogal wat verta-
brot is een Bonairiaan, die in Ne- 'mgen bij. Poëtisch heeft het werk
derland rechten en daarna medicij- weinig waarde: de auteur is een
nen studeerde. In 1935 deed hij typisch primair reagerende fi-
b^ie..,VerSchijnenMi'n guur' die -schrijft zoals het hem
ge- ingegeven wordt" en de distantie
PI "6" VYUXUl. Udl liet „uesci.
ijiuck moet worden als het eerste,
Er wordt een nieuwe serie klei
ne gedichtenbundels opgezet. Adri-
aan Morriën zoekt de verzen bij- H schoon ware het nu de ïer'
een en Eddy Posthuma-de Boer dieping van zijn huidige
maakt er foto's bij Onder de ti- oeuvre te mogen afleiden uit de-
tel „Beeldende poëzie" geeft L. ze zwarte levensepisoden. Maar
Stafleu in Leiden de serie uit. het gaat niet op. Felderhof is
Kleine boekjes van slechts 32 pa- geen verbitterd man geworden,
gina's. Reeds drie boekjes zijn er Hg is alleen ontrefbaar. Ergens,
uit, nl. „Amsterdam", „Neder- bmnen in hem is een ommuur-
land" en „Vlaanderen". Bij al de de muziekweide en niemand kan
met zorg uitgekozen verzen staan daarbij om er
toepasselijke foto's, prachtige fo- go°|en'
to's, zoals men dat van Eddy Thans is al het leed
Posthuma-de Boer kan verwach- nen. Hij geeft lessen aan de
ten. En de keuze der verzen is servatoria in Amsterdam
in goede handen bij Adriaan Mor- Utrecht. Bewoont een mooie
riën. Het zijn verzen van deze ve villa in Bussum. Dan
tijd, ook al zijn er dan Guido Ge- het radioprogramma Muziek jv.
zelle, en Boutens, en Paul van Huiselijke Kring. En ten slotte zijn leraar. Quantz
Ostayen bij. En het is opvallend zijn compojitieopdrachten.
gedicht plotseling
Paumgartner (25 cm-plaat
05353 R).
werk dat geheel
prof. Bernhard de opera, waarbij Gluck voorstond
i stijl die Frederik de Grote,
hoog salaris. De eerste fluitsolo die Frederik de Grote als Koning
speelde werd begeleid op het cembalo door Carl Philip Emanuel naast de Franse rococostijl, heei talent
Bach, een zoon van Johann Sebastiaan.
lijk belangrijke Antilliaanse werk,
dat in deze eeuw verscheen." Hij
is de artistieke voorganger van
de nieuwere Antilliaanse literatuur,
de opera voUedii te typeren, %2 L'<*lveld.
toz een vraag, Zijn dramatisch
dat de muziek niet overheersend
moet zijn. Of hij er altijd in ge-
de menselijke karakters
in dit opzicht niet
de echte dichter tot zijn
onmiddellijke ervaringen. Na deze
socialist en vrije communist, de
ware of vermeende afstammeling
van Lodewijk XVII: Louis de
Bourbon (geb. 1908), een man dus
overtuigd is van konink-
steen in
Ook deze Bach-
zoon was in dienst
van Frederik de
Grote, maar de stijl
van Quantz achtte
de vorst boven
alles verheven. Zo
veel invloed had
Quantz, dat de Ko
ning zelfs
i beef
de enige die
In zijn muzikale weide dartelt bravo mocht
veel meer gaat leven naast het een rijkgeschakeerde fauna: r_„
beeld, het beeld dat inspireerde, telde 50 a 7f composities van de len
Zo is het met recht beeldende meest uiteenlopende aard. Bv.
poëzie geworden, een serie van een Divertimento voor Koper-
veel waarde en prachtig verzorgd kwartet, naast een symfon;
uitgegeven. door hemzelf i
pen tijdens het spe
len van de Koning.
Hij deed dat dan
heel diplomatiek en
wel bij een passage
gedirigeerd als de Koning even
buiten adem was.
Quantz, die leef-
de van 1697—1773,
schreef zo'n 300
Fluitconcerten voor
zijn koninklijke
leerling, alsmede
tal van solostukken
voor fluit. Die wer-
De Cubaanse schrijfster Alba slissend moment". Die Italiaanse ken werden dan
De Céspedes werd in 1911 gebo
ren als dochter van een diplo
maat. Door haar huwelijk met een
Romeins patriciër werd zij Ita
liaanse. Thans woont ze in Rome,
waar ze in 1944
titel „Vroeger en later" is wel
typerend voor deze roman, waar
in de hoofdpersoon Irene te ma
ken krijgt met de botsing tussen
het verleden en het heden. Het is
eigenlijk een soort zelfbekenlen-s-
het culturele vensafrekening. In hoevele levans
immers komen er niet momenten
van schijngeluk, waarin het ver
stand niet meer spreekt en waar
maandblad „Merfcurio" stichtte.
Ze heeft reeds heel veel geschre
ven. In ons land werd onder de
titel „Jeugd in boeien" een van
haar werken vertaald („Nessuno geeft wel heel duidelijk
torna indietro", reeds in 20 ta- weer, zonder echter tot
len vertaald) door Rein Valkhof? Positie' geluid te komen.
uitgevoerd tijdens
de talrijke muziek
avonden, die Fre
derik in zijn pa
leis „Sans Souci"
te Potsdam gaf.
Over die muziekavonden bestaan
ef kostelijke verhalen, o.m. van de
genoemde Carl Ph. Em. Bach, de
clavecinist aan het hof. Deze
merkte eens ietwat sarcastisch o,p
(hij woonde toen al veilig en wel
in Hamburg), dat er twee tempi
waren: één die de componist aan
gegeven had en één, waarin de
koning wenste te spelen. Frederik
had namelijk de gewoonte het bij
erg graag mocht. Men kan niet bijzonder groot, wel zijn lyrisch ta-
zeggen dat het diepgaande muziek lent- ElJ de iy^lcos Gluck ontdekt
is. Maar dat was ook niet de be- men, °?,k in het Concert voor fluit
doeling: de muziek diende als edel en strijkorkest mG-dur, dat Gluck
vermaak en had geen enkele an- sobreef m 1759. De fluit was een
dere pretentie. Het was nog de ge- lievelingsinstrument van Gluck en
lukkige tijd van muziek zonder., in Z1i" opera's zal men dan ook
psychologische inhoudsverklarin- meerdere solotrekjes voor de fluit
gen. De vertolking door Hubert boren Het driedelig Concert heeft
Barwahser zal ongetwijfeld beter ?en charme en een logisch ver
zijn, dan die welke Frederik de 1^ees*jr
Grote er wel eens van heeft ge- J
geven. Hier is een grote fluitist
„aan het woord", die bovenal een
grote muzikaliteit heeft. En hét or
kest wordt door Paumgartner
meesterlijk geleid. Het is spel op
hoog niveau, geheel in de stijl van
de tijd van Quantz en men waant
sfeertekening en melqdieuze bele
ving betreft, maar toch is het
weer heel anders.
De v ,-tolking kan uitnemend ge
noemd worden, bijzonder gaaf en
-.ikaal gespeeld. Dit is echt
zich dan ook in het paleis „Sans vreugdevol musiceren, zowel door
Een fluitspeler, een houtsnede in
kleur van de 17de-eeuwse West-
faalse schilder en houtsnijder Lud-
wig Büsinck, welk werk hij in
Parijs maakte voor een uitgever.
Deze houtsnede past ivel bijzonder
in de sfeer van Gluck en Quantz,
van wie Philips fluitconcerten op-
Souci" te Potsdam.
genomen door het Fluitconcert
in G-dur van Christoph Willibald
von Gluck (1714—1787), gespeeld
door dezelfde musici. Wie aan
Gluck denkt, denkt wellicht alleen
aan zijn opera Orpheus en
Euridice". Dat Gluck ook nog bal
letten, komische opera's, sonates,
symfonieën, solo-concerten (o.m.
voor glashar monika, waarop
Gluck een waar virtuoos was),
verschillende liederen, koorwer
ken, enz. schreef, wordt vergeien.
Gluck was de zoon van een bos-
opzichter in Erasbach en zijn va
der wilde een g'Hjk beroep voor
de jongen. Dat heef* wel een scha
duw op zijn jeugd doen vallen.
Gluck liep weg uit het ouderlijke
de solist als door het orkest. Dit
zelfde werk is door Philips ook uit
gegeven op een 45-toerenplaat AE
400074.
CORN. BASOSKI
Het
eigen West-Indische liiken blnedp tp 7ün
literatuur, die zich lang niet al- wetenschap (hoe kan het anders?)
op een aparte en moeilijk te door
gronden wijze lijdt. Zijn bundel
Karambool (uitg. Bert' Bakker-
Daamen, Den Haag) toont hem
opnieuw als een traditioneel, wei
nig sterk dichter, die tot breed
sprakigheid en retoriek neigt en
wezen niets bijzonders te ver-
tellen heeft.
Tenslotte Geboorte-Stad van Sy-
bren Polet, een cyclus, geschre
ven in opdracht van het Ministerie
van O., K. en W. (uitgegeven bij
De Bezige Bij te Amsterdam). Dit
werk beweegt zich voortdurend op
of over de grens van de kolder,
vooral m het zesdelig gedicht „De
tective," maar evengoed in „De
mocratie," dat zo ernstig aandoet.
Het is de sfeer van het absurde,
gewekt door het zich zo absurd
voordoende leven zelf en daarom
niet zonder waardq en betekenis,
omdat de vertolking van een le
vensgevoel, welk dan ook, kan bij
dragen tot het verstaan van zulk
een levensgevoel. Een enkel ci
taat ter verduidelijking (als proza
overgeschreven): „Waar de logika
opluchting is en intelligentie een
hand, oneindige verlenging van
hét lichaam, hulpmiddel van de
hulpeloze en mechanische mens,
wie hij dan is en waarvandaan;
enkelvoudig, elektrisch, wanhopig.
bevat veel be-
langrijks voor de liefhebbers van
huis en verdiende zijn b"ood met de bouwkunst en de daarmee ver-
het spelen in kerken en danszalen, wante kunsten. Door aandacht te
de beeldhouwkunst
rolten en Titus Lee-
Het blad is weer prach- mild. Ik ben het hulpmiddel"
w- uitgevoerd en zo veelzijdig mo- mijzelf. Want, en dit is niet de
da dag gekomen. Het gelijk opgezet, waarbij ook de onbewoonbare wereld van de lucht
Trr,rt"'° mededelingen van het Ned. Ar- dit is de bewoonde wereld van de
alles wat zin heeft vindt
de poëzie. Alleen daar-
Architectuur, Postb. 111, Utrecht)
is met zijn vijfde nummer
goed voor de dag gekomen
blad is door Edwin Engels uit Rot-
terdam van een uitzonderlijk fraaie chitecten" Genootschap" zijn"opge- poëzie.'
lay-out voorzien en bevat veel be- nomen. ziin zii
Het Katholiek Bouwblad (C. v.
Bylandtlaan 6, Den Haag) bevat
en wijlen Anke Servaes.
Uitgeverij W. Gaade te Den
Haag heeft nu in haar Preciosa-
reeks een andere korte roman zen
van Alba De Céspedes door Rein heeft
Valkhoff laten vertalen, nl. ~~f I"J'
Alba De Céspedes kan prachtig moeilijke passages maar wat kal-
Later studeerde hij nóg wiskunde besteden aan het gebouw voor het naast het zuiver technische
i x-x --' uwe plastics-laboratorium van deelte (van het Technisch Boi
Kon. Shell te Delft-Rijswijk en blad) twee zeer interessante
het gebouw voor Het Sociale tikelen en wel „Middelheim en de
om schrijf ik poëzie. Of anti-poë-
zie." Wat men het kolder-element
zou kunnen noemen, is hier aan
gewend om aan de beperkingen
van het redelijk denken te ont
snappen, ten einde over de diepe
i het
i het
het waarachtige geluk danig te volgen.
nog niet verteld. Toch is deze hofsfeer met haar wit-
negatieve te pruiken en hoepelrokken, met
Dopo", onder de titel „Be- roman geworden, integendeel. haar strenge etiquette en conven- (solo-fluitist
tie. stamt ook het Fluitconcert in werd
G-dur van Quantz, dat PHILIPS
heeft doen opnemen in d<
„Musik für Sie" in een vero.
de fluitist Hubert Barwahser enige dochter
bet Concertge- koopman. De materiële rijkdom ko Holtrop, d- glaskunst door
ij het leven van zwerven
moe en vestigde zich in Wenen, de
Om zich niet te vervelen trouwde door
vertolking hij de 18-jarige Marianne Perg, de de textiel door E. Hoogenboom,
Ra™5t,"r rijke de monumentale kimst door Riem- tijd toe)
monumentale schilderkunst wirpen) "van Lambert Tegepbosch
het woord gekomen en wel toonstelling
lumentale schilderkir
Hendriks, het gobelin
bant
C. RIJNSDORP
