CHRISTELIJK
Kerkedag meer dan ooit
oecumenisch
Vrijzinnigheid behoort niet
tot het wezen der kerk
Weinig belangstelling voor
„politieke" onderwerpen
Een woord voor vandacn
Kanttekening
„Brood voor de wereld",
maar niet alleen brood
Ontsnapt
langs Krakatau
Regering wil pensioenen
direct aan AWW aanpassen
Reactie ds. H. G. Groeneivoud
op artikel ds. M. A. Krop
H. G. Groenewoud
tweede artikel, dat de Hervorm
de predikant ds. M A. Krop
over de vrijzinnigheid heeft ge
schreven en waarin hij heeft
gesteld, dat de vrijzinnigheid tot
het wezen van de kerk behoort.
Na een uitvoerig citaat te
hebben overgenomen komt ds.
Groenewoud op grond van ver
schillende argumenten tot de
conclusie, dat dit niet juist is.
Ds. Groenewoud schrijft o.m.:
Eigenlijk zouden we nu eerst
moeten vragen, wat onder ..het
wezen der kerk" moet worden
verstaan. Ik meen ds. Krop geen
onrecht te doen, wanneer ik hier
op antwoord: tot het wezen der
kerk behoort in elk geval ook de
menselijke geloofsgemeenschap,
die geroepen is in woord en werk
van het heil Gods te getuigen.
Voor deze gemeenschap en met
name voor haar getuigenis bete
kent het onherstelbare schade,
wanneer de kritische vraagstel
ling die met de vrijzinnigheid ge
geven is, wordt uitgebannen. Daar
zijn we het geheel mee eens.
Ds. Krop noemt negatief een
aantal voorbeelden om aan te to
nen dat uitbanning schade heeft
veroorzaakt; hij zou ook positief
een aantal voorbeelden hebben
kunnen noemen die bewijzen, dat
de kritische vraagstelling tot be
ter verstaan van de Schrift, tot
dogmavorming, tot een prediking
die beter de mens van b.v. de mo
derne tijd aanspreekt, heeft ge
leid. We erkennen ook volmondig,
dat deze kritische vraagstelling,
zij het niet uitsluitend, vooral ook
met de vrijzinnigheid is gegeven.
Was het dit alleen, dan zouden
we deze vrijzinnigheid alleen maar
dankbaar kunnen zijn en als een
waardevol element in de kerk
opnemen.
Maar de vrijzinnigheid heeft
niet alleen kritische vragen ge
steld, doch bovendien ook nega
tieve antwoorden gegeven. Bij de
waardering voor de vrijzinnigheid
mag men dit niet over het hoofd
zien.
Ontkend
Men kan natuurlijk zeggen, dat
dit de vrijzinnigheid niet al te
zwaar moet worden aangerekend
in een periode waarin de kerk zich
toch nog het feit, dat deze vrij
zinnigheid de beslissende heils
waarheden van het evangelie ont
kende; terwijl ook thans, nu de
kerk zo geheel anders is ingesteld,
er nog altijd een vrijzinnigheid is,
die voortgaat haar negatieve ant
woorden te handhaven. En er zijn
grote gedeelten van de Hervorm
de Kerk waar deze ontkenning
van het evangelie ontzaglijke
schade heeft aangericht. Men zou
de stelling van ds. Krop. wanneer
men denkt aan deze ontkennende
antwoorden, dan ook kunnen om
keren en zeggen, dat de kerk haar
wezen onherstelbaar beschadigt
als ze deze vrijzinnigheid niet uit
bant.
Ds. Krop heeft alweer gelijk,
wanneer hij zegt. dat de remon
stranten uit de tijd van de Dordt-
se Synode geen vrijzinnigen in de
moderne zin van het woord wa
ren, maar dat het kritische ele
ment van deze vrijzinnigen toch
reeds aanwezig was in hun bena
deringswijze van de theologische
vragen. In verband met het ge
heel van de vraag naar de plaats
van de vrijzinnigheid in de kerk
moet er echter ook bij gezegd,
waarom hun tegenstanders hen be
streden en zelfs uil de kerk ban
den. Dat was omdat ze de belij
denis als zodanig, zowel wat haar
plaats als wat haar inhoud betreft,
op losse schroeven zetten. Het
ging. dat blijkt duidelijk uit de
vele geschriften uit die tijd. niet
alléén om de uitverkiezing, maar
om het geheel van de belijdenis:
de triniteit, het zoenoffer van
Christus, de reformatorische leer
van de rechtvaardiging van de
zondaar uit genade, waren even
zeer in het geding als de leer van
de uitverkiezing, de vrije wil en
de erfzonde. En daarbij werd niet
alleen de inhoud, maar ook het
gezag der belijdenis discutabel ge
steld.
De tegenstanders der remon
stranten onderkenden in hun werk
dan ook een aantasting van de fun
damenten der Gereformeerde
Kerk.
Niet vergist
Wat ds. Krop noemt, was er on
tegenzeggelijk ook; maar het hier
genoemde was er niet minder.
Het feit dat de Remonstrantse
Broederschap later tot een vrij
zinnige gemeenschap uitgroeide is
een bewijs dat de tegenstanders
der remonstranten zich in de ten
denties der remonstrantse opvat
tingen niet hebben vergist.
Zoals Kuypers opvattingen en
methoden tot een scheiding moes
ten leiden krachtens een innerlij
ke noodzaak, zo moest de remon
strantse benaderingswijze van de
belijdenis der kerk tot vrijzinnig
heid leiden. Er is nu eenmaal een
macht der beginselen, die de aan
hangers dikwijls drijft waar ze
zelf niet bedoelen uit te komen.
En wat de vrijzinnigheid van de
19e eeuw betreft, hun vraagstel
ling had een zeker recht. De kerk
moest met de problemen die zij
zagen, in aanraking komen en er
een antwoord op geven. Alleen:
zij zelf gaven reeds het antwoord,
en dat was negatief ten aanzien
van de grote heilswaarheden. Ik
heb nogal wat theologische en
stichtelijke werken, ook preken,
van deze vrijzinnigen gelezen,
maar ik zie niet in, welk gemeen
schappelijk geloofsgoed er is tus
sen hen en de belijdende kerk.
Het is toch ook een onloochenbaar
feit. dat deze prediking de kerk
heeft afgebroken.
De organisatie van 1816 had de
strekking rechtzinnig en vrijzinnig
bijeen te houden. Had nu Gemeen
te-opbouw het inzicht gebracht,
dat ..rechts" en ..links" samen tot
het wezen der kerk behoren, dan
zou Gemeente-opbouw niets nieuws
hebben gebracht, en alleen maar
het relativisme in de kerk aan de
overwinning hebben geholpen. Ik
weet me uit de dagen van Ge
meente-opbouw heel goed te her
inneren, hoe fel prof. Kraemer re
ageerde, wanneer dit aan Ge
meente-opbouw werd verweten.
Summa summarum, terecht
wijst ds. Krop op het feit, dat de
vrijzinnigheid een element heeft,
dat voor de kerk van betekenis is.
Maar hiermee alleen kan het
probleem der vrijzinnigheid niet
worden opgelost. Er is ook altijd
een element in de vrijzinnigheid
geweest, dat een aanslag op het
wezen der kerk betekende, wijl
het de ontkenning van de beslis
sende heilswaarheden inhield.
Te ver
En daarom kunnen we niet zeg
gen dat de vrijzinnigheid bij het
wezen der kerk behoort. En als
we horen, dat de kerk dc vrijzin
nigheid nodig heeft, dan wekt dat
bij ons grote reserve. Zoals het
hier staat, is het ons te absoluut
gezegd. Het is zo, dat er in de
vrijzinnigheid ook een element is
dat de kerk nodig heeft. Maar om
terwille hiervan de vrijzinnigheid
als zodanig als noodzakelijk te
aanvaarden, de vrijzinnigheid met
het negatieve element, dat gaat
ons te ver.
Wat ds. Krop als een positieve
stelling zegt, is voor ons et
vraag, een probleem, waar vele
kanten aan zijn. Meer kanten dan
in het artikel van ds. Krop wor
den belicht. Het is de vraag, hoe
de kerk die leeft volgens artikel
X der kerkorde, dus de belijden
de kerk, op weg van haar belij
den. de vragen die de vrijzinnig
heid stelt, in haar belijden kan
opnemen en beantwoorden. Dat
dit belijdende antwoord der kerk
ook wel eens afwijzend moet uit
vallen, bewijzen zowel de reactie
die de synode van het vorig jaar
gaf op een artikel van dr. A. de
Wilde, als het artikel van prof.
dr. P. Smits over de betekenis
van Jezus' dood.
fJJOTi.
y
Geen herleefd christelijk nationalisme
(Van een onzer verslaggevers)
DE ANGST, dat de Kerkedag
van München, die tot thema
heeft „Gij zult Mijn volk zijn", een
uiting zou worden van een her
leefd christelijk nationalisme, blijkt
zonder grond te zijn. Het ziet er
naar uit, nu ongeveer honderd van
de 500 samenkomsten gehouden
zijn, dat zij een sterker „piëtis
tisch" karakter krijgt dan de vorige
kerkedagen hebben gehad. De men
sen, die de samenkomsten bezoe
ken, geven sterk de indruk moe te
zijn van internationale problemen
als de atoombewapeningen, atoora-
bomproeven, dienstplicht en derge
lijke, De belangstelling gaat vooral
uit naar onderwerpen als de Kerk,
het Woord en de mens.
De belangstelling voor de sociaal-
economisohe en de politieke pro
blemen blijkt veel kleiner te zijn
dan men had verwacht. De zalen,
waar deze onderwerpen aan de
orde komen, waren gisteren nog
niet voor een derde gevuld, terwijl
bij de „kerkelijke" onderwerpende
mensen zelfs genoegen moesten ne
men met een staanplaats buiten
onder een geopend venster.
De Oostduitse pers heeft gistermorgen
fel gereageerd op deze tekenen en sprak
zelfs van een Navo-kerkedag, die
Westerse politiek steunt. Geen van
Oostduitse afgevaardigden heeft
maar een woord ten goede gezegd
de politiek van zijn regering, noch zich
verzet tegen de Westduitse bewapening,
een onderwerp dat enige jaren geleden
nog vrijwel op iedere Kerkedag of sy
node aan de orde kwam.
Maar niet alleen de verdedigers
van de communistische politiek
ontbreken, ook de zogenaamde
„derde weg" mensen laten niets
van zjCh horen. Dr. Martin Nie-
moeller, die in een Amsterdamse
persconferentie een jaar geleden
zei. dat hij het motto van deze
Kerkedag niet kon waarderen
dat het hem te nationalistisch was,
ontbreekt. Hij heeft een vriendelij
ke brief geschreven, waarin hij
BOEKENHOEK
De onvolmaakte schurk, door Antoi
nette Neijssel. Uitgave N.V. De Arbei
derspers, Amsterdam.
Doem der verdenking, door Agatha
Christie. Uitgave A. W. Sijthoff N.V.,
Vervolging en verraad, door Aart Ro-
mijn. In serie Mei-Pockets. Uitgave W.
D. Meinema N.V,, Delft.
De keizerruiter, door H. te Merwe. In
serie Mei-Pockets. Uitgave W. D. Mei
nema N.V.. Delft.
Aziatisch dagboek, door prof. dr. H.
van Straelen S.V.D. Met 24 bladzijden
'foto's. Uitgave Forelholte, Voorhout.
Invulpuzzel
In de middelste rij onder II woorden
invullen, dat zowel het woord in de eer
ste rij alsook het woord in de derde rij
elk een Nederl. plaatsnaam vormen. Bij
juiste oplossing vormen de beginletters
van de woorden in de tweede rij de
naam van een gem. in Limburg.
I II II
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Horizontaal: 1. kaap, 4. Irak, 7. Gra
nada, 10. smoor, 12. mokka, 14. ter, 15.
mei, 17. ert, 18. man, 20. ale, 21. Ommen,
22. rag, 24. sek, 26. ein, 27. erf, 29. met,
31. rente, 33. edele, 35. aandeel, 36. soms,
37. eten.
Verticaal: 1. kast, 2. agora, 3. pro. 4.
ido. 5. rakel. 6. krat. 8. arm. 9. ami, 11.
memorie. 13. kreukel. 16. emmer, 19.
nog. 20. Ans, 23. Annam. 25. emelt, 26.
Eris, 27. een, 28. fee, 30. teen, 32. tas,
34. Dee.
de Duitse Bundesrat dr. Schroeder
zult Mijne getuigen zijn."
Vanmorgen heeft de president van de
verenigde Duitse kerken dr. Wilm, die
zelf een aantal jaren in dit concentra
tiekamp heeft vertoefd nog kransen ge
legd.
Het licht van de volle dag hebben we liever dan de duiste
van de nacht. De duisternis ligt ons niet tenzij we dj
nodig hebben om onze misstappen te bedekken. Maar in h
algemeen zijn we liefhebbers van het licht en haters van d
duisternis. Als dat nu ook meer geestelijk gesproken het gev\
was, zouden we er zijn. Maar helaasIn plaats van h\
licht te volgen stommelen we liever wat in de duistern
rond, ons bezerend en verwondend. Jezus zegt, dat Hij Jij
licht der wereld is en dat wie Hem volgt nimmer in
duisternis zal wandelen. Hij is het licht, dat de duister
van de wereld tot in de verste uithoeken verdrijft. Dat is Zi
pretentie en Hij maakt zich ook zichtbaar voor iedereaïï
Niemand kan zeggen, dat hij Hem niet ziet. Tenzij hij stijf AY
ogen dicht houdt of zich een blinddoek heeft voorgebonde
Jezus het licht: Hij wordt in de Bijbel ook de zon der gerec
tigheid genoemd. Waar de mens zich koestert in die zon,
het nooit meer nacht. Het licht der wereld, dat is: Jezus, z
alle dingen in het leven van de enkeling en van de volken
in een nieuw perspectief, in het vrolijk levenslicht.
AANDELEN NAAR HET BUITENLAND
zegt dat hij niet kan komen in
verband met zijn vakantie. Maar
het ziet er naar uit dat zijn paci
fistische medestrijders ook niet
zijn komen opdagen. Het Duitse
kerkvolk blijkt zich in het alge
meen meer te interesseren voor
kwesties, die het persoonlijk hart
raken, dan voor zaken, die met de
internationale politiek te maken
hebben.
We hebben bijvoorbeeld geluisterd
aar een voortreffelijke preek van ds.
Johannes Hamel, de bekende Oostduit-
predikant. Even in de laatste zin
van zijn toespraak raakte hij de
knelpunten aan, die eens de Duitse kerk
dreigden uiteen te scheuren. Hij erken
de dat er vele verschillende inzichten
waren over de atoombewapening en dat
de Kerk in zijn geheel nog geen duide
lijke openbaring van God had ontvan-
Zijn thema was „Het uitverkoren
volk van God" en hij legde sterk de
nadruk op het feit, dat de Kerk slechts
Kerk is, omdat God haar in zijn gena
de heeft uitgekozen. Zijn prediking was
zeer ernstig, met steeds weer een ster
ke nadruk op het feit, dat God de Kerk,
die niet aan Gods doel beantwoordt,
richt. Dit zelfde thema beheerste vrij
wel alle toespraken op deze eerste twee
dagen van de Kerkedag.
Neen, nationalistisch is deze Kerkedag
in het geheel niet. Zij is occumeni&cher
dan ooit te voren. Predikanten uit zen
dingskerken krijgen volop gelegenheid om
te spreken. Er zijn meer dan 3000 bui
tenlanders aanwezig, die 23 landen en
83 kerken vertegenwoordigen. Van ach
ter het ijzeren gordijn zijn kleine groe
pen uit Polen, Hongarije, Joegoslavië en
Tsjechoslowakije.
DACHAU
Het presidium van de Kerkedag heeft
vanmorgen van de gelegenheid gebruik
gemaakt om Dachau te bezoeken. In een
korte dienst werd bij het vroegere cre
matorium van het concentratiekamp Da
niël 9 gelezen, waarna de vice-president
een krans legde met de woorden „Gij
Advertentie
Wat 'n vondst!
Met één VanNelle's groot formaat
theebuiltje zet n 'n héle pot krach
tige .Afternoon" thee voor nog
geen vijf cent!
In 'n paar minuten bent a er klaar
mee. Zó gemakkelijk, zo modèrn
proper.
Geurige, krachtige „Afternoon"
thee van Van Nelle. die overal in
Nederland zo .in trek* is!
NA
TNE BELANGSTELLING, die Ame- Bank. In 1958 werd met inbegri
rikaanse beleggers reeds jaar en van de emissie van de Koninklijk
dag voor Nederlandse aandelen heb- waarop buitenlanders inschreven
ben, is nu ook overgeslagen naar on- voor 1200 miljoen aan effecten na»val
ze oosterburen. De laatste maanden het buitenland verkocht. In de afg va
kopen de Duitsers AKU en Hoog- 'open zeven jaar vloeide er voi
ovens, bankaandelen en andere in- 2900 miljoen binnen, waarvi
dustriële fondsen van prima gehalte, 2100 miljoen aan verkochte eff« K
Overigens zitten onze aandelen niet ten en 800 miljoen aan inschrijvii gen
alleen in de V.S. en West-Duitsland. gen door buitenlanders op onze emifren
Zo is bekend dat in het begin van sies.
dit jaar: 47% van de Philipsaandelen Uiteraard vormde de uit het buite
in buitenlandse handen was, waar- land komende stroom geld een extr/™
van 15% in Amerikaanse en 15% in koopkrachtinjectie, voor zover hief®"!
Franse; 35% van de Unileveraandelen
naar het buitenland was gevloeid,
waarvan %Vz% naar de V.S., 8Vé%
naar Engeland en 6Va% naar Frank-
•oor door de uiteindelijke ontvang
duurzame gebruiksartikelen werde
gekocht. Voor een belangrijk de{(i[
kwam het geld echter ook terecht
Oproep Duitse Evangelische kerken
Daad belangrijker
dan aalmoes
HET besluit van de Raad der
Evangelische Kerken
Duitsland om in de advents- en
en kersttijd een bijzondere op
roep tot de evangelische chris
tenheid te richten onder het
motto: „Brood voor de wereld"
heeft in Duitsland allerwege in
stemming en aandacht gekregen.
„Wij twijfelen er niet aan of ook de
evangelische christenen zijn bereid
belangrijk offer te brengen", zo schrijft
het in Dortmund verschijnende blad
„Jonge kerk", dat wijst op de succes-
Advertentie
102
We hebben hulp nodig." antwoordde Nicolgon ron
der omwegen Zijn eerste insüncueve reacitie was ge-
weest, eeist de kat nog wat uit de boom te ki]ken.
en te wachten tot hij wat zekerder
zaak Maar er was iets in de rustige, donkere ogen
veroorloofde de kat nog lang uit deboom t<tkijken
„Men heeft ons schip tot zinken gebracht We heo
hen vele zieken en gewonden. We hebben onder
dak. voedsel en geneesmiddelen nodig
„Geef ons het geweer terug," zei de jonge man
0FS!colsonrtaarzelde geen ogenblik. „Geef hem het
geweer terug, vierde."
„Het geweer?" Vannier
rig voor, dat w
Ik weet het niet. Geef hem het geweer." Nicol
son stak zijn revolver in de holster.
Onwillifi saf Vannier het geweer terug aan de man
met de strooien hoed. Deze griste het uit zijn han
den. vouwde de armen over het geweer en e
bos in. De jongeman keek geergerd naar hem. en
glimlachte toen verontschuldigend tegen Nicolson.
U moet het mijn vader maar niet kwalijk ne
mén," zei hij weifelend. ,,U hebt hem gekwetst. Hij
is het niet gewoon dat iemand hem zijn geweer af
neemt."
Omdat Trikah nu eenmaal Trikah is. en niemand
dat zou durven"
Er klonk een mengeling van genegenheidMroUj
geamuseerdheid in zijn stem. „hij i
„Is hij uw dorpshoofd?'
belangstelling r
doer ALISTA IR MAC LEAN
(vertaling Rob Limburg)
dori
hoeveel
vroeg Telak glimlachend. „Een
man doet er tien minuten over Hij zei weer iets
tegen zijn vader, die herhaaldelijk knikte onder het
luisteren en vervolgens iets zei tegen zijn jongste
zoon, die aandachtig luisterde, en toen kennelijk de
gegeven instructies herhaalde. Daarna glimlachte
hij tegen Nicolson en Vannier, zodat zijn glinsterend
witte tanden zichtbaar werden, maakte rechtsom
keert cn snelde weg in de richting
dorpshoofd."
Nicolson keek met nieu-
Trikah. Hun leven hing dus
waarschijnlijk al van deze man, die het blijkbaar
voor het zeggen had en hulp kon verlenen, maar
deze ook weigeren. Nu hij de man nauwkeuriger op-
willekeurig associeert met het hoofd van een dorp
of een stam. Tikah leek sterk op zijn zoon en op
de jongen die een eindje achter hen was blijver
staan een jongere zoon, veronderstelde Nicolson.
Alle drie hadden hetzelfde brede, lage voorhoofd,
dezelfde intelligente ogen, fijnbesneden lippen en een
smalle, hoge neus, die men bijna een arendsneus zou
kunnen noemen. Elke negroïde trek ontbrak in hun
gezicht cn er stroomde vast en zeker vrijwel on
vermengd Arabisch bloed door hun aderen. Een man
waar je wat aan zou hebben, wanneer hij eenmaal
had besloten je te helpen, vond Nicolson.
„Ja, hij is ons dorpshoofd." De jongeman knikte.
„En ik ben Telak, zijn oudste zoon."
„Mijn naam is Nicolson. Zeg aan je vader dat ik
aan het strand, drie mijl hier vandaan, ginds m
het noorden, een stel zieken en gewonden heb. En
gelse mannen en vrouwen. We hebben hulp nodig.
Vraag hem of hij bereid is ons die te verlenen."
Telak wendde zich tot zijn vader, sprak een mi
nuut lang tegen hem in een onwelluidend, afgebeten
taalje, luisterde naar diens antwoord en vroeg toen:
„Hoeveel zieken zijn er?"
„Vijf mannen op zijn minst vijf. En er zijn ook
„We willen u helpen," zei Telak. „Mijn broertje
is naar het dorp gegaan om sterke mannen te ha-
len met draagbaren voor de zieken. Kom, laten w«
naar uw vrienden gaan."
Hij draaide zich om en ging hen voor door eer
op het oog ondoordringbaar stuk oerwoud, kwam
langs het moeras dat Nicolson en Vannier zojuist
hadden doorwaad, en bracht hen, binnen een mi
nuut, wat verderop weer op het pad Vannier ving
een blik van Nicolson op en begon te grinniken.
„Je krijgt zo'u gevoel dat je een grote storm...
ling bent. niet? Het is gemakkelijk genoeg als je
het maar weet."
„Wat zegt uw vriend?" vroeg Telak.
„Dat hij wilde dat wc u reeds eerder hadden ont
moet." antwoordde Nicolson. „We hebben het groot
ste gedeelte van onze tijd verdaan met het tot
aan ons middel waden door de moerassen."
Trikah vroeg brommend wat er aan de hand
was, luisterde naar Telak en bromde wat in zijn
baard, waarop Telak begon te lachen. „Mijn vader
zegt dat alleen dwazen en heel kleine kinderen nat
te voeten krijgen in het bos. Hij vergeet dat men
er eerst maar in thuis moet zijn." Hij grinnikte
opnieuw. „Hij vergeet die keer het is dc enige
geweest in zijn leven dat hii in een auto heeft
gezeten. Toen die begon te rijden sprong hij er
over de zijkant weer uit, met het gevolg dat hij
zijn been ernstig bezeerde."
(Wordt vervolgd)
volle voorganger van deze actie, de vas
tenoproep van de Duitse rooms-katho-
lieke bisschoppen in het afgelopen
voorjaar, waardoor 25 miljoen Mark
werd bijeengebracht voor hulp aan
gerenden en zieken in de wereld.
„Kerkcollecten voor de noodlijdenden
in de zg. onderontwikkelde gebieden,
hebben in verschillende landen steeds
bijzonder hoge opbrengsten te zien
gegeven. Het ziet ernaar uit, dat het
geweten van de kerkgangers in Europa
op dit punt tot spreken kan worden ge
bracht en iedereen zal dan ook de ac
tie van de Raad der Evangelische ker
ken volledig succes toewensen,"" aldus
Jonge Kerk, dat van katholieke zijde
nog het volgende aanhaalt:
„Wij moeten onder geen beding i
fout vervallen, alsof de met honger be
dreigde volkeren van Afrika en Azië
met liefdadige middelen van hun pro
blemen af te helpen zijn. Als de oproep
tot een bijzonder offer dient ter gerust
stelling van het geweten der christenen,
ware het beter dat zij niet afgekondigd
Als wij werkelijk een christelijke
tie op gang willen brengen, moeten wij
kennis nemen /an de berekeningen van
deskundigen, die zeggen, dat voor enke
le decennia jaarlijks twintig miljard dol
lar nodig :s om de ellende in d? we
reld geleidelijk aan weg te werken. En
dat is een probeem, dat niet met "lief
dadige middelen, maar slechts door po
litieke beslissingen van de rijke volke
ren opgelost kan worden."
Dringend appèl
„Het appèl op het geweten der gelovi
gen moet vergezeld gaan van een op
dracht aan hen, die politieke verant
woordelijkheid dragen: honderd miljoen
voor ziekenhuizen in India is belangrij
ker dan 250 miljoen voor straaljagers.
De r.-katholieken hebben rond 25 mil
joen ingezameld. Het Westduitse be
drijfsleven geeft elk jaar drie miljard,
120 keer zoveel dus. uit aan reclame.
In welke mate heeft ook het appèl der
kerk betrekking op het bedrijfsleven?
Dit is een punt. waarmee de kerken
van het Westen, die toch zulke goede
betrekkingen onderhouden met de rege
rende politici, invloed kunnen uitoefe-
op het politieke en economische ge-
rijk; 67% van aandelen Koninklijke de banken en de spaarbanken. Hofjo
buitenlands bezit was (30% in V.S. wel ook hier de aanwas niet volled u.=
en 24% in Frankrijk). aan de uitverkoop van onze effects 1
Het buitenland is happig op onze mag worden toegeschreven, is
aandelen, omdat men ze in ver- stijging van de post „deposito's
gelijking met gelijkwaardige eigen spaargelden" bij 33 handelsbank!
aandelen goedkoop acht en daar- toch wel zeer illustratief: van 11
door een verdere koersstijging voor miljoen eind 1957 tot ƒ2528 miljofha
mogelijk houdt. Zij worden als echte eind juni 1959. Maar ook het saléva
groeifondsen gezien. Het is dus be- aan besparingen bij de gewone spaa
slist niet in de eerste plaats om ile banken (in de eerste helft van dge
dividenden te doeiu Gezien de hoge jaar ƒ458 miljoen) kan niet los g(
prijs die op de beurs betaald moet zien worden van de buitenland
worden, is het rendement dan ook geldstroom,
maar matig, doch dit is toch altijd Interessant is uiteraard het stan
nog hoger dan het rendement in punt van de president van de Nedtsti
eigen land. landsche Bank. Wij vinden datuilvwtu
Belangrijker dan de overwegingen rig in zijn jaarverslag van enkf d<
van de buitenlandse kopers zijn uiter- maanden terug. Welnu, hij meent d st'
aard de gevolgen voor ons land. In de verkoop van onze effecten, ov
de eerste plaats helpt de ononder- een langere periode gezien, de kap&
broken vraag van over de grenzen taalbalans van ons land niet ongiq
de koersen omhoog vijzelen. Zonder stig zal beïnvloeden,
dat wij nu durven te zeggen dat het Doch afgezien hiervan, acht hij
buitenland hier geheel de schuld aan verkoop in principe gerechtvaardig
heeft, moet de sterke stijging van de omdat onze kapitaalmarkt onvoldoe bl
koersen van onze internationale de capaciteit heeft om in de kap Ul
fondsen voor een groot deel aan die taaibehoeften van onze internationi
buitenlandse kooplust geweten wor- concerns te voldoen. Juist de toestr i
den. ming uit het buitenland zal de onbto
Men zie het volgende: lemmerde groei van onze internati
Koers nale ondernemingen bevorderen.
11/8/58 10/8/59 In 1957 en 1958 heeft de buitenland
Unilever 373 622 geldstroom niet alleen onze devi
Philips 302 669 zenpositie versterkt, maar daarna2
AKU 195 392 (in 1958) een tegenwicht gevoni
Nog frappanter wellicht is de stijging tegen het tekort aan geld waardo
van de koerswaarde. De vier inter- de daling van de rente werd bevo
nationale fondsen (de genoemde plus derd.
Koninklijke) hadden op 31 juli 1958 Overigens meent de president dft
een gezamenlijke koerswaarde van wij de kapitaalsbeweging moet! 1
13j/2 miljard, en op 31 juli 1959 van aanvaarden als een van de natun
17 miljard. lijke gevolgen van de toenemeni t
De voormalige Nederlandse bezitters integratie (samensmelting op econ
hebben met hun geld natuurlijk iets misch terrein),
willen doen, veelal nieuwe stukken De wegvloeiing van onze aandeli
gezocht. Hierdoor werd een enorme heeft uiteraard ook haar schaduwzij
herbeleggingsvraag ontketend, die de: wij moeten deviezen offeren i
naast het gunstige bedrijfsnieuws de dividendbetaling, wij lopen
mede verantwoordelijk is voor de kans dat bij een daling van de co
koersstijging op de beurs. junctuur een massaal aanbod op on
Om hiervan een indruk te geven: de beurs ontstaat, waardoor de koe
totale koerswaarde van de genoteerde nog sterker daalt. Dan is er het ps?
binnenlandse ondernemingen (met chologische struikelblok, dat
uitzondering van scheepvaart, ban- stuk van een bedrijf geen Nederlani J
ken en Indonesische fondsen) was op bezit meer is (al heeft het bestui
31 juli 1958 214 miljard, maar op door tijdige maatregelen er wel voi1
31 juli 1959 liefst 4 miljard; een stij- gezorgd dat de directie in Nede
ging van 60%. landse handen blijft).
Een ander gevolg is geweest, dat on- Maar desondanks geloven wij,
ze deviezenpot" werd gespekt. Om een Europese visie inderdaad op
welke bedragen het hier gaat, vertelt duur de meest juiste is. Ook dit eel i
het jaarverslag van de Nederlandsche ter is een kwestie van groei.
Deze gedachten, afkomstig
Werkgroep vav katholieke leken, geeft
Jonge Kerk met het dringende verzoek
ter ernstige overweging door aan
Evangelische kerkleiders. Bij enig
denken zullen deze vragen bij ieder
ker rechtmatig voorkomen. Het gaat
vandaag aan de dag niet om het pro
bleem kerk en arbeid, maar des te
meer om het probleem van de verant
woordelijkheid der christenen voor de
volkeren van Azië en Afrika.
Hier ligt een grote opdracht, die niet
alleen gezien mag worden als het geven
van aalmoezen, maar die juist moet be
staan uit het actieve werk voor de gees
telijke en materiële verheffing van de
achtergebleven gebieden", aldus Jonge
Kerk, die in dit opzicht speciaal een
taak ziet liggen voor de jonge genera-
Tussenregeling tot 31 december
Definitieve wet
pas volgend jaar
Er komt waarschijnlijk een bij
zondere, voorlopige aanpassings
regeling voor de weduwen die
reeds overheidspensioen ontvan
gen en na 1 oktober, wanneer de
A.W.W. in werking treedt, ook
recht hebben op pensioen van de
nieuwe wet.
Bij de Tweede Kamer is hier
over een wetsontwerp ingediend
Het is de bedoeling dat de voor
lopige regeling slechts zeer kort
zal worden gehanteerd, nl. van 1
oktober tot 31 december 1959.
Aanvankelijk lag het in de bedoeling,
de definitieve aanpassing direct by het
in werking treden van de AWW van
kracht te verklaren. Hiervoor was op 9
juli reeds een wetsontwerp ingediend,
houdende een reconstructie van de aan
passing van overheldspensloenen aan de
A.O.W. en de A.W.W. Ook een beper
king van de aanspraak op overheids-
weduwenpensioen en overheids-wezen-
pensioen bij gelijktydigc aanspraak in
gevolge de A.W.W. werd hierbij voor
gesteld.
Het blijkt echter niet mogelijk
wetsontwerp voor 1 oktober in het Sta.
blad te krijgen, aangezien vooral de
constructie van de aanpassing aan
A.O.W. een ingewikkelde zaak blijkt
Vandaar dat de regering besloten hee'
voor drie maanden een overgangsrej
ling te creëren.
Tot 80 pet.
Déze voorlopige regeling, die onder
titel; Tijdelijke regeling samenloop ovel
heids weduwen- en overheidswezenpfl
sioen in het Staatsblad zal verschijnej
sluit wat beginselen en uitwerking betra
nauw aan bij de wet inzake de aanp*
sing van overheidspensioenen aan de a
gemene ouderdomswet.
De beperking komt in het algemei
hierop neer, dat voor ieder dienstjasl
waarnaar het overheidsweduwen- en wi
zenpensioen is of wordt geacht te lil
berekend, twee procent van het bedn
van het pensioen of de uitkering krad
tens de A.OAV. op deze overheidspensio
nen in mindering wordt gebracht tot et
maximum van tachtig procent van b
doeld bedrag.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Oucfdorp (Z.H.): A.
Timmer te Huizen iN.H.1; voor Zoete
meer (tweede pred. plaats): J. van Dij
te Garderen.
