Tineke Rog wil weer met
haar vader naar zee
7
Opvarenden Sch 37 veilig thuis
Loodsboot Rog nam allen van
Duitser Rabenfels over
m
-
De ideale botsing
Is dagboek van
Himmler weer
boven water?
Gouden sieraden na 17 jaar via
Buchenwald en Parijs terug
LONDEN-MOSKOU IN EEN
OUDE DUBBELDEKKER
Duizend pensioenfondsen
aangepast
we
Nog
meer t.b.c.
in Ede
Geen oververmoeidheid
in kamp La Courtine
(Van een onzer verslaggevers)
"YTET DE TEKENEN van de doorgestane spanningen nog op het gezicht,
zijn gistermiddag tegen zes uur de opvarenden van de Scheveningse
logger Geertraida Jacoba SCH 37 die ten gevolge van een explosie in de
machinekamer op de Noordzee is vergaan, in Vlissingen aan wal gebracht.
Het was de loodsboot Hog, die schipper Leen Rog en zijn mannen even
buiten het haventje van boord van de Duitse vrachtvaarder Rabenfels had
gehaald en hen vèilig aan de kade zette.
M»
reddingssloep uit zee waren opgepikt,
verscheen de Rabenfels. die op weg
was naar Antwerpen, voor Vlissingen.
De drenkelingen hingen zwaaiend
over de reling toen omstreeks half
zes de loodsboot dansend langszij
Er werd een touwladder uitgehangen ei
daar kwamen de mannen naar benedei
Eerst schipper Rog. die met zijn klom
pen nog aan zich met een forse spron
op dek liet vallen. En daarna de andere
opvarenden onder wie de 10-jarige Tineke
Rog. het dochtertje van de schipper
het 13-iarige zoontje Adrie
Zoutenbier.
Ze stonden nog wat beduusd te kijken.
Zeven bange uren in een sloep op de
Noordzee hadden hen dodelijk vermoeid
gemaakt. Het had niet veel langer meer
moeten duren, was de mening van de
zestien, of het was niet zo goed afgelopen
We hadden het geluk dat er geen wind
stond. De boot lag nog maar luttele deci
meters boven water en bij een wat wildere
zee was het vrijwel zeker geweest dat ook
de sloep was gezonken
Hoe de explosie in de machinekamer
was veroorzaakt, wisten ze eigenlijk nog
niet. Het was omstreeks twaalf uur in
de nacht, vertelde schipper Leen Rog.
toen monteur Jan Zuurmond mij kwam
wokken met de mededeling dat er damp
kwam uit het carter. We zijn toen naar
beneden gegaan om de zaak te contro
leren. Direct lieten we de moto'r stóppen,
maar nadat we alles waren nagegaan,
bleek dat er niets defect was. We besloten
de motor weer aan het draaien te brengen
en een ogenblik dachten we dat alle:
normaal was. Ik keek nog even m
afsludbkraan van de regulateur. En toen
gebeurde het, Tot m'n schrik merkte ik
dat er iets aan het kraantje haperde. Ik
wilde de motor weer laten stoppen Maar
toen was het al te laat. Ik hoorde een
enorme klap en toen ik de machinakamei
in wilde zag sk dat deze vol water liep
De motor was ..op hol geslagen waar
schijnlijk doordat de olietoevoer naar de
motor word gestagneerd.
Onmiddellijk werden de te kooi liggende
ingsleden gepord. Hel schip begon
kken Het waterdichte schot had
Daar gaan ze van het Duitse
schip Rabenfels af, naar de
loodsboot: boven Tineke Rog en
onder Adrie Zoutenbier.
Max Kloos overleden
Maandag is op de Noorderbegraafplaats
te Hilversum, in overeenstemming met
zijn wens in alle stilte, ter aarde besteid
het stoffelijk overschot van de 74-jarige
Max L. J. Kloos, die vrijdag in zijn wo
ning te Hilversum is overleden.
Max Kloos was een bekend zanger
vóór de oorlogsjaren. Hij zong onder
meer herhaaldelijk de Christuspartij in
Bachs Matthaus Passion. Ook in de tra
ditionele uitvoeringen in de Grote Kerk
in Naarden onder auspiciën van de Ne
derlandse Bach Vereniging.
S.O.S.
Leen Rog sprong achter zUn zender en
zond een s.o.s.-bericht uit. Aan dek had
men op dat moment op een afstand van
nog geen vijf mijl een coaster zien nade
ren. Redding was in zicht. Tenminste, dat
dacht men. Want het schip toonde op geen
enkele wijze dat het de zinkende logger
had opgemerkt.
Er werden tien vuurpijlen de lucht in
geschoten. De strozakken werden aan dek
in brand gestoken om de aandacht te trek
ken. Maar niets hielp De coaster voer
door en het de mannen ontmoedigd achter.
Toen besloot schipper Rog de sloep buiten
boord te zetten Dertien mannen en twee
kinderen namen er in plaats en langzaam
zakte de reddingsboot naar het water.
Leen Rog bleef alleen in de stuurhut om
63) Botsingen behoren tot de be
langwekkendste verschijnselen in de
natuur. Bij deze uitspraak doelen we
niet op het verkeer, dat door een
veel te groot aantal botsingen wordt
gekenmerkt, want bij een beschou
wing daarover is de term deernis
wekkend beter op zijn plaats. De
botsingen in de natuur zijn als
totaliteit gezien nuttig en een
noodzakelijkheid voor elke materiële
bestaansvorm. Zonder botsingen zou
er geen stem en geen klank zijn, geen
schrijfmachine die deze wijsheid op
papier kan zetten, geen zand, geen
stromend water, geen bloed in onze
aderen en zelfs de hele aarde en elk
materieel lichaam dat uit botsingen
der deeltjes is ontstaan, zou ondenk
baar zijn.
Zo diep behoeven we het vandaag
overigens niet te zoeken, want we
hebben slechts één
klein facet van dit
verschijnsel op het
oog. t.w. de ideale
botsing, waarbij van
het standpunt wordt
uitgegaan, dat het
een centrale en vol
komen. elastische L—
botsing is. Bij een
dergelijke botsing
hebben we rekening te houden met
twee wetten, waarvan de eerste (en
bekendste) handelt over hel behoud
van energie, en de tweede wet ons
het behoud van' impuls onder ogen
brengt. Het behoudt van energie be
tekent, dat de energie en dat is hier
alleen kinetische energie vóór en
na de .volkomen elastische botsing
even groot is. Mensen die graag met
formules werken, weten daaruit, dat
de term 'A mv: vóór en na de botsing
dezelfde waarde heeft.
Het behoud van impuls, waarvan
de tweede behoudswet spreekt, is een
moeilijker begrip, waarvan een popu
laire verklaring uitermate moeilijk
te geven is, omdat het begrip impuls
zélf niet populair is en alleen in
TOCH IS
HET ZO!
O
kringen van natuurkundigen wordt
gebruikt. Toch kunnen ook wij wel
trachten ons daarmee vertrouwd te
maken, door in gedachten te houden,
dat de impuls het product is van
massa en snelheid, in symbolen uit
gedrukt door mv. Die symbolen zijn
de redders voor iedere wiskundige,
want nu is het een koud kunstje om
met behulp van de wet aangaande
het behoud van energie (bij een
ideale botsing) uit te cijferen, dat bij
een botsing van twee gelijke kogels,
waarvan zich één in rust bevindt, de
snelheid van de bewegende kogel
wordt overgebracht op de kogel-in-
ruste, die dus wegschiet met dezelfde
snelheid als waarmee de andere
kogel hem raakte.
De ons ter oplossing voorgelegde
proef is hierdoor verklaard. IVe had
den immers enige (hoeveel, doet niet
terzake! kogels naast
hangen, zodat zjj
elkaar precies raak
ten. Laten we nu
één van die kogels
tegen het rijtje be
wegingloze kogels
dan spring)
één kogel op. Ne
men we twee kogels, dan springen er
aan de andere kant van het rijtje twee
op. enz. Na het voorgaande is dat wel
begrijpelijk. Grappiger wordt het.
wanneer we 5 kogels hebben en we
daarvan .3 opnemen en tegen de 2
overblijvende kogels laten botsen.
Dan springen niet alleen die twee
weg. maar gaat ook de middelste
kogel met ben mee, volgens het
recept: de drie uitersten van rechts
brengen de drie uitersten van links
in beweging.
Na deze, helaas wat droge uiteen
zetting, kunnen we een nieuws
gierige lezeres wel eens Inlichten
over de zgn. donderbeestjes.
Daarovt
volgende keer.
nog zoveel mogelijk s.o.s.-berieliten de
ether in te zenden. Maar ook hij moést
spoedig het schip verlaten.
De uren daarna waren geladen
angstige spanning. Eenzaam dobberde het
bootje op de eindeloze donkere zee
kinderen werden toegedekt met ee
de haast meegenomen deken en enkele
mannen namen plaats aan de riemen
op die manier warm te blijven. Intussen
Een hartelijk welkom, voor ma
troos M. C. den Heyer: zijn jonge
vrouw mocht als enige Scheve
ningse de tocht op de loodsboot
in Vlissingen meemaken.
werden scheepsbeschuiten rondgedeeld
We hebben moeilijke uren doorgemaakt,
zegt schipper Rog. Maar paniek is er niet
uitgebroken. Alles verliep ordelijk en
■ustig wachtten wij op de dag. Dan zou-
ien we meer kunnen zien We wisten in
eder geval dat de schepen waren ge
waarschuwd.
Toch heeft het nog tot kwart over negen
i de morgen geduurd voordat we werden
jgemerkt. Twee vrachtvaarders hadden
is tegelijk in de gaten, de Noor Bruin
i de Duitser Rabenfels. De Duitser had
is bet eerst bereikt en een voor een
klommen we langs een touwladdertje aan
boord. Onze bagage hadden we aan boord
achter moeten laten, maar de monster
boekjes en het logboek waren gered. De
rest was mét het schip omstreeks zes uur
naar de bodem van de zee gegaan
Hartelijk
Over de ontvangst aan boord van de
Rabenfels waren schipper Rog en de an
dere opvarenden bijzonder enthousiast. Ze
hebben werkelijk alles gedaan om ons de
angstige uren te doen vergeten. Hartelijk
was dan ook het afscheid, toen 's avonds
voor Vlissingen het loodsbootje langszij
kwam en de drenkelingen moesten
stappen. Hartelijk was ook de ontvangst
op de kade Duizenden belangstellenden
waren er samengestroomd om de drenke
lingen te zien binnenkomen en vele fa
milieleden stonden met reder A. v. d.
Toorn bij de steiger te wachten Het weer
zien was roerend en menige keer moest
de zakdoek er aan te pas komen. Even
later stapten drenkelingen en familie in
de twee bussen, die de rederij naar Vlis
singen had laten komen en die hen in
snelle vaart naar Scheveningen brachten.
Verhalen
Onderweg naar huis kwamen de ver
halen los. Tineke Rog. die de jongste op
varende was, moest het hele relaas nog
haarfijn aan haar moeder vertellen
Allen waren het er over eens dat zij zich
dapper had gedragen Als ik weer va
kantie heb. zegt zij. ga ik weer met m'n
Adrie Zoutenbier, die in de derde klas
'an de mulo aan het Haagse IJsvogelplein
sit, was daar niet zo gerust op. Eerst even
ifwaehten wat mijn moeder er van vindt.
:egt hij.
Ook het 14-jarige afhouwertje Tom
spaans uit Loosduinen. maakte met de
Geertruida Jacoba zijn eerste zeereis.
Middags lag hij zeeziek te kooi. Om een
ir of twaalf 's avonds was hij nog even
n dek gegaan omdat de bemanning had
gewaarschuwd, dat er een prachtig schip
voorbij kwam. Omdat Tom Spaans voor
op zee was, wilde hij dit schouw-
missen. Nog zeeziek sleepte hij
dek, genoot van het schouwspel,
•eer naar zijn kooi af en op dat
moment weerklonk de explosie
Wat de bemanning de rest van het sei
zoen zal gaan doen is nog niet bekend.
Ze hebben hun schip verloren en een
nieuwe logger zal er zo gauw niet zyn.
In ieder geval zullen ze eerst flink uit
rusten van alle schrik en vermoeienissen,
van het gevaarlijke avontuur, dat wonder
boven wonder zo goed is afgelopen.
daalde
De geredden zijn met de Vlis-
singsc loodsboot van de Raben
fels gehaald en worden naar de
haven gebracht.
Het dagboek van de leider der
geheime N azi-politie, Iieinrich
Himmler, is gisteren gevonden op
de bodem van een Oostenrijks meer,
aldus het geïllustreerde Westduitse
bied Der Stern.
Het blad liet gedurende enige weken
een onderzoek instellen op de bodem van
't Toplitzmeer in de provincie Stiermar
ken. Er werden pakken valse Engelse
vijfpondsbiljetten opgehaald.
Gisteren werd het zoeken voortgezet,
aldus Der Stern, en kwamen de duikeis
boven met het meest begeerde object:
het persoonlijk dagboek van Himmler,
zijn correspondentie en identiteitskaar-
Hilversum ontving dezer dagen
op het Hilversumse raadhuis een
houten doosje, waarin een verlovings
ring, een zegelring en een paar gou
den manchetknopen.
Zeventien jaar geleden werden de sie
raden hem door de kampbewaking van
het concentratiekamp „Buchenwald'' af
genomen. De heer Aleman behoorde des
tijds tot één der eerste illegale verzets
organisaties in on» Land: de „Geuzen-
groep" uit Rotterdam.
In september 1941 werd deze groep op
gerold en 175 illegale verzetsstrijders
werden gevangen genomen. Van deze 175
hebben slechts 12 het kamp overleefd.
Tot hen behoorde ook de heer Aleman,
wiens weg via de Amsterdamsohe Straf
gevangenis en het concentratiekamp
Amersfoort voerde naar het kamp Bu
chenwald.
In begin 1942 werden hem daar door
de kampbewaking de sieraden, maar
waarbij zoals hij zich herinnert ook
een zilveren horloge, afhandig gemaakt.
Hij zelf ging aan het eind van de oorlog
Het blad deelt niet mee wat zich in de nog naar Ravenebrüek. waaruit hij in ge-
mappen bevindt of wat het dagboek in- zeischap van een Belgische gevangene
houdt. Vandaag zouden de papieren over-1 kort voor de bevrijding ontsnapte en zich
handigd worden aan het Oostenrijkse
ministerie van binnenlandse zaken.
TiE 42-JARIGE heer C. Aleman te bij de Amerikaanse bevrijdens wist te
De Oostenrijkse gendarmerie heeft
meegedeeld, dat zij nog geen inlichtingen
heeft over het vinden van het dagboek
van Himmler in het Toplitzmeer.
„Al wat wij weten is, dat een doos op
gehaald is uit het meer, die verondersteld
wordt verschillende documenten te be
vatten, zoals mappen van de SS en vals
geld", aldus een lid van de gendarmerie.
Lijken gevonden. In het IJsselmeer
zijn gisteren voor de haven van Spaken
burg de stoffelijke resten gevonden var
de twee Duitse jongens, die sinds vorige
week dinsdag, toen zij voor een kano
tochtje het IJsselmeer opgingen, vermist
werden. Het waren de 16-jarige Manfred
Erich Nowak en zijn 17-jarige buurjon.
gen Klaus Nikhoff uit Heme (.W-Dld).
Aan de wal wachtten vele vrien
den en familieleden. Schipper
Rog en zijn dochtertje werden
begroet door de echtgenote
(midden) en de moeder van de
schipper.
Een oude dubbeldeksbus, versierd met reclames, heeft gisteren Londen
verlaten, op weg naar Moskou. Veertig studenten van de universiteit in
Oxford hebben elk vijftig pond bijgedragen in de kosten van de bus en de
reis. Een Amerikaan en een Engelsman hebben een tweedaagse cursus
gevolgd om de zeven en een half tons dubbeldekker te kunnen besturen.
Met wat medewerking van de zijde der oude auto zullen de veertig jonge
lui via Berlijn Warschau en Minsk naar de Russische hoofdstad rijden.
Het doel: jonge Russen ontmoeten en te weten komen wat zij nu werkelijk
denken. De bus zal na de reis weer aan haar eigenaar worden verkocht.
Het ministerie van sociale zaken
en volksgezondheid heeft het duizend
ste pensioentonds goedgekeurd
grond van de pensioen- en spaar-
fondswet. Deze wet. die in januari
1954 volledig in werking is getreden,
wil zodanige waarborgen scheppen,
dat voor pensioenvoorzieningen bij
eengebrachte gelden ook werkelijk
als zodanig worden gebruikt Vroeger
is het wel eens gebeurd, dat
t al van een faillissement het fonds
ten goede Kwam aan crediteuren.
Over het algemeen, zo meent het
bedrijfsleven
hef
vlotte mede'
ipassing van de pensioen
wet. hoewel zich dikwijls
financiële aard voordoen
Naar aanleiding van de t.b.c.-explosie
in de Simon Stevinkazeme te Ede heelt
de legervoorlichtingsdienst medegedeeld,
dat 5400 personen militairen en bur
gers onderzocht zijn. Van hen moesten
zestien militairen en negen burgers voor
nadere controle terugkomen. Het is met
zeker dat zij besmet zijn en als zij het
zijn, staat het niet vast, dat zij besmet
erden door de recruut.
Van de achttien militairen, die inder-
id na de Mantoux-proef besmet bleken,
er een inmiddels genezen uit het sana
torium te Amersfoort ontslagen. De ove-
zeventien militairen (alle uit de
compagnie waarin de recruut was inge
deeld) blijken geen ernstige aandoening
te hebben.
In enkele gevallen laat de bereidheid
tot medewerking te wensen over.
Bij het ministerie zijn ongeveer
2000 fondsen aangemeld. Onder invlooed
van de wet zijn er echter enige honder
den geliquideerd. Dn deze gevallen werd
dikwijls de pensioenregeling wel gehand
haafd en ging men over tot rechtstreek
se dekking bij het levensverzekerings-
Met de thans goedgekeurde dui:
gondscn is op het ogenblik het grootste
deel aan de wet aangepast. Het dui
zendste pensioenfonds is het pensioen- en
ondersteuningsfonds voor werknemers
der vereniging tot oprichting en exploi
tatie van volkssanatoria voor borstiijders
Nederland te Hcllendoorn.
Dat de particuliere pensioenfondsen
:n belangrijke plaats innemen, blijkt
t het feit. dat het totale jaarlijkse
premie-inkomen dat van het levensver
zekeringsbedrijf benadert.
voegen.
De gouden voorwerpen zijn hem nu
namens de burgemeester van Hilversum
ter hand gesteld. Het kistje kwam van
de Nederlandse ambassade te Parijs en
die had het gekregen van het Franse mi
nisterie voor oorlogsslachtoffers en oud-
strijders. De heer Aleman heeft zioh
voorgenomen na te gaan hoe dit ministe
rie aan zijn ringen en manchetknopen is
gekomen.
Friesland
„Het is hier de plaats niet om uit
voerig te handelen over de meest ge
schikte middelen om het verdrinken van
een deel van Friesland tc voorkomen.
Dit is echter zeker, dat de inpoldering
van de Lauwerszee en de daardoor ver
kregen afvoerkanalen van Frieslands
boezemwater een aanmerkelijke verbe
tering zouden bewerken. Maar het rijk
houdt de hand op de zak, Friesland
behoort immers tot 's lands stiefkinde
ren. Nog het vorige jaar pleitte de heer
Pollema in de Tweede Kamer voor Fries
lands belang in deze. Hij kreeg helaas:
nul op het request. Als het Amsterdam,
Rotterdam of enige andere grote stad
in Holland betrofMaar Frieslands
buitenland zinkt als een drenkeling weg
in het water en steekt de hand op en
roept om hulp Doch in Den Haag
hoort men die angstkreet niet. Fries
land schijnt te ver af tc liggen. En
Friesland, héél Friesland lijdt. Niet al
leen de boeren, maar ook de burgers.
Als één lid lijdt, lijden immer alle
Dit is het hoofdartikel, dat tn het
Friesch Dagblad stond nu bijna een
halve eeuw geleden. Het was een zeer
hoe
oij h
buiten Sneek staande
op de Lemsterweg oostelijk van die weg
een watervlakte aanschouwden zover het
oog reikte. Het Kamerlid Pollema, dat
m 1908 reeds gepleit had voor de droog
legging van de Lauwerszee. maar ..nul
op het request kreeg", was de heer H.
Pollema, vroeger hoofd van de chr.
school te Nijland, later a.r. lid van de
Tweede Kamer voor het district Go-
rinchem. Nu de strijd voor de inpolde
ring van dc Lauwerszee in onze dagen
weer in een bewogen stadium is geko
men. leek het ons dienstig met dit
artikel van 11 september 1909 nog eens
tc laten zien hoe lang deze zaak reeds
(Friesch Dagblad)
Staatssecretaris over ongeluk:
O
Staatssecretaris Calmeyer heeft te-
gengesproken, dat het eerste on
geluk te La Courtine, dat aan eer
Nederlandse militair hel leven heeft
gekost, te wijten zou zijn aan over-
ermoeidheid.
In zijn antwoord op schriftelijke vra-
en van de heer E A. Vermeer (soc.)
d van de Tweede Kamer, zegt de staats
secretaris, dat het personeel van hel
transportbataljon, aanwezig te La Cour
tine tot welk onderdeel de dienstplich
tige behoorde niet mede rouleerde in
de normale wachtdiensten.
Het voorzag slechts - zoals elk onder
deel in de bewaking van het eigen
materieel, dat buiten het kamp was op
gesteld. Deze bewaking vond permanent
plaats Van een verschuiving naar het
weekeinde kon dus geen sprake zijn
Het is eveneens onjuist, dat militairen,
die deze bewakingstaken verrichten, vrij
wel onmiddellijk weer dienst moeten
doen als chauffeur.
Aangezien verder vaststaat, dat de
dienstplichtige zaterdag, voorafgaande
aan het ongeluk, geen dienst heeft ge
daan en gedurende de nacht van zater-
op zondag slechts enkele patrouilles
heeft gelopen ter bewaking van het ma
terieel. voorts gedurende de zondag vry
van dienst is geweest en op maandag om
half twee zijn dienst is begonnen, terwijl
het ongeluk om circa acht uur is ge
beurd, kan bezwaarlijk als reden van
het ongeluk oververmoeidheid worden
aangenomen.
Verschillende ooggetuigen verklaren,
dat betrokkene met te hoge snelheid
een lange, hellende, overzichtelijke bocht
heeft genomen op een betrekkelijk smal
le weg.
Uit niets is gebleken, aldus de staats
secretaris. dat de moeder van het slacht
offer bij een bezoek aan La Cburtlne zou
zijn verboden met de daar aanwezige
militairen te spreken. Evenmin kan enige
reden worden achterhaald, welke een
dergelijk verbod aannemelijk zou maken.
Tot zijn leedwezen heeft de staatsse
cretaris niet kunnen vaststellen of de
iultenant-kolonel-arts. die de moeder van
het slachtoffer begeleidde, zulks heeft
ontraden, aangezien deze arts tijdelijk
in het buitenland vertoeft.
