ïlicuuic jTriitsrl)c (Courant MISLUKT GESPREK v VERDAAGD oor ontwapening toch betekenis? Nog geen vertrouwen in Chroesjtsjefs bezoek Situatie uiterst in Laos somber Onwettige censuur op Nieuw-Guinea Genève: bij slot geen stap verder dan bij het begin Later naar China? Grotere vrijheden voor Arabieren in Israël PARTIJEN MOETEN WATER BU DE WIJN DOEN Slechts 20.000 stortingen op het grootboek Schoolraad wil gouverneur te snel af zijn WOENSDAG 5 AUGUSTUS 1959 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie, Redactie, Abonnerr^nten- e Advertentie-afdeling Tel. 31441. ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter Familieberichten f 0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting) Postrekening 58936. Directie: F. DIEMEB Dr. E. DIEMEB CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAC Voor Leiden en Omstreken „StantoasUcfi is ahcbltoen myn hert in t^Qfieaspoet" Veertigste jaargang no. 11632 Expeditie Sterrengebergte Zie pagina 7 T^VEN NA MIDDERNACHT zijn de ministers van buitenlandse zaken in Genève overeengekomen, de besprekingen over een „wapenstilstand" in de Berlijnse kwestie voor onbepaalde tijd te verdagen. Na een lange vergadering werden minister Herter en zijn twee westelijke collega's het voor de eerste keer geheel eens met de Russische minister Gromyko, doch in die eensgezindheid school weinig positiefs: zij betrof een verklaring waarin het mislukken van de Geneefse conferentie werd toegegeven. De besprekingen in Zwitserland zijn geëindigd zonder enige toenadering tussen de opvattingen. De ofjèciële sluiting van de con ferentie kwam echter pas vanmid dag, toen de ministers nog één keer in een half-openbare plenaire zitting bijeenkwamen. Het slechts tweehonderd woorden tellende slot communiqué, dat bij deze gelegen heid werd uitgegeven, kan men als volgt samenvatten: Ondanks openhartige en uitvoe rige discussies is het niet mogelijk geweest, overeenstemming te berei ken over een interim-regeling voor Berlijn. De conferentie wordt ver daagd. Wil men haar hervatten, dan zal dit moeten gebeuren op langs diplomatieke weg te bepalen plaats en tijd. Lange ronde De plenaire zitting van vanmiddag heeft een eind gemaakt aan tien weken van vruchteloze besprekingen, waarin het Westen heeft getracht, Gromyko ertoe te brengen, in te stemmen met voorwaarden voor een „wapenstilstand" in de B»rlijn- se moeilijkheden. Het is een van de lang ste ronden van onderhandelingen op hoog niveau in de moderne tijd geweest De sowjetunie heeft geweigerd, haar prijs voor een wapenstilstand inzake Berlijn te verlagen en zo is de situatie in feite weinig gunstiger geworden dan in de tijd dat de „nieuwe moeilijkheden" begonnen. Die nieuwe moeilijkheden be gonnen in november van het vorige jaar, toen premier Chroestjtsjef de rechteen van het Westen in Berlijn ging betwisten. Ontwapening In doorgaans betrouwbare krin gen te Genève werd gisteren verno men dat de besprekingen, die wat de kwestie-Berlijn betreft dus op niets zijn uitgelopen, succesvol zijn geweest met betrekking tot het ont- wapeningsvraagstuk. De ontwapeningsbespreekingen zijn nog steeds niet op gang gekomeen, nadat de onderhandelingen van de uit vertegen woordigers van vijf landen bestaande subcommissie der V. N. in 1957 werden afgebroken. De besprekingen zijn nu toevertrouwd aan een commissie, be staande uit vertegenwoordigers van alle 82 leden van de V. N Deze comissie heeft echter no gnimmer spijkers met koppen kunnen slaan. Men verklaarde in Genève dat de wes telijke ministers e hebben over de nere V. N.-commi westelijke colléga' eens zijn geworden dat vorming nieuwe ontwapeningscommissie v a tien leden noodzakelijk is. De Russen zouden op pariteit commissie hebben aangedrongen Westen zou bereid zijn de Russen op dit punt in zekere mate tegemoet te komen. Waarnemers zijn van mening dat de grote mogendheden contact zullen opne men met die leden van de V.N., die bij de ontwapening belang hebben, vóór de zitting van de Allgemene Vergadering, hal september in New York wordt ge- Gromyko gesproken rming van een klei- e. Gromyko en zijn i het Bonn en Parijs niet gerustgesteld HOEWEL de officiële reacties niet afwijzend zijn en de regeringen hun fiat hebben gegeven aan de Amerikaanse uitnodiging aan Chroesjtsjef, blijft men in Frankrijk en West-Duitsland de komende Russisch-Ameri kaanse onderhandelingen wantrouwen. Ondanks de verzekering van Eisenhower, dat hij met de Russische premier alleen namens Amerika zal spreken, blijft men bang, dat Chroesjtsjef de Amerikaanse president zal overspelen. In Parijs en Bonn is men beducht voor een nieuw „Jalta", waarbij RuslSnd en Amerika het eens worden en de N.A.V.O.-landen en in het bijzonder Frankrijk en West-Duitsland het kind van de rekening worden. Deze vrees zou de reden zijn, dat president De Gaulle een westelijke topconferentie voor het bezoek van Chroesjtsjef aan Amerika heeft ge torpedeerd. Volgens Le Monde wil De Gaulle elke indruk vermijden, d3t Eisenhower voot zijn gesprek met de Russische premier een mandaat van de westelijke bondgenoten heeft gekregen. Verder zou in Frankrijk het wantrou- ven ten opzichte van Engeland gegroeid :ijn. Men heeft in Parijs namelijk de in- Iruk, dat Eisenhower gezwicht is voor Noodtoestand afgekondigd in vijf provincies - telegram aan V.N. DE REGERING van Laos heeft gisteren in vijf van de tien provincies die het koninkrijk telt de noodtoestand afgekondigd. Verder is een telegram gezonden aan Dag Hammarskjöld, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, waarin wordt gezegd dat Noord-Vietnam een „cam pagne van intimidatie" voert tegen Laos, door het verwekken van op stand en het leveren van wapens. De minister van buitenlandse zaken Laos, Panya, zei gisteren tijdens de ste persconferentie die ooit op zijn depar tement is gehouden dat het telegram Hammarskjöld is gezonden om hem op de hoogte te stellen van de situatie, die „uitermate ernstig" is. In het telegram wordt Hammarskjöld verzocht, alle leden der V.N. van deze toestand op de hoogte te brengen. Volgens minister Panya zijn guerilla- strijders onder communistische leiding vijftien tot vijftig kilometer het gebied van Laos binnengedrongen. De gevechten tussen deze eenheden en troepen uit Laos beperken zich echter tot twee provincies. In de andere drie provincies is de nood toestand uit voorzorg afgekondigd. Het is de bedoeling dat het burgerlijk be stuur in alle gebieden normaal blijft functioneren. De opstandige beweging Panthet Lao heeft volgens Panya minstens tweeduizend man in het veld. die zijn uitgerust met wapens van Chine se en Tsjechoslowaakse makelij. De weersomstandigheden waren bij het begin van de gevechten ruim een week geleden zodanig dat de re gering slechts lichte eenheden kon in zetten. Hierin is nu echter verande ring gekomen. Het doel van de communisten is al dus de minister de internationale penstilstandscommissie, die verleden uit Laos is vertrokken, weer aan werk te zetten. Laos is tegen de terug keer van deze commissie gekant. de aandrang van Macmillan, die uit het bezoek van Chroesjtsjef politieke munt zou kunnen slaan voor de verkiezingen in oktober Er is nog een land, dat niet enthousiast kan zijn over de op handen zijnde topbe- zoeken. Rood-China is niet gelukkig met het vooruitzicht, dat Chroesjtsjef en „Voorlopige" plannen Het is de bedoeling dat Chroesj tsjef op zUn Amerikaanse reis zo veel mogelijk van het Amerikaanse leven te zien krijgt en in hef zeer voorlopige reisschema waarover tussen Rusland en de V.S. wordt onderhandeld, komen dan ook steden in het noorden, het zuiden, het westen en het oos ten van de States voor. Het houdt onder andere in: een verblijf van drie dagen in Washington met drie galadiners. Eén door Chroesjtsjef aangeboden, twee door de Amerikanen. een bezoek aan New York, waar Chroesjtsjef waarschijnlijk het woord zal voeren in de Algemene Vergadering van d«r Verenigde Na ties. een bezoek aan Chicago en aan een boerderij in de omgeving van die stad. Chroesjtsjef heeft laten weten dat h(j een Amerikaanse boerderij wil bezoeken. als de meeste buitenlanders voelt de Russische premier verder veel voor bezoeken aan San Fran cisco, Texas en Florida. ten slotte een bezoek aan een van de Industriegebieden Gedacht wordt aan Pittsburgh of Detroit. Ejgenhower onderhandelen over kwesties, die ,de Chinese belangen direct raken. Het is niet onmogelijk, dat Chroesjtsjef na zijn bezoek aan de Verenigde Staten naar Peking zal gaan voor besprekingen met de leiders van de communistische wereld. Mao heeft namelijk ter gelegen heid van de tiende verjaardag van zijn republiek een rode topconferentie uitge- schrevèn. Het meeste enthousiasme treft men in Rusland en Amerika aan. De Mos- kouse bladen hebben veel aandacht aan het nieuws besteed en brachten koppen als „Historisch", „Grootste" gebeurtenis in het internationale In Amerika wedijveren de steden oi Chroesjtsjef de „Amerikaanse levenswi. ze' werkelijk te tonen. Eisenhower heeft al verschillende telegrammen gekregen, waarin de nodige tochten voor de Russi sche premier worden aanbevolen Het Witte Huis heeft laten weten, dat Eisenhower in de laatste week van augus tus naar Europa zal gaan om met Macmil lan. De Gaulle en Adenauer afzonderlijk te spreken. Chroesjtsjef, die vermoedelijk september in Amerika aankomt, zal het oeren in de Algemene Vergade- de Verenigde Naties. -oord Paratyfus heerst op Walcheren en in Limburg Op Walcheren zijn op het ogenblik on geveer honderd gevallen van paratyfus B. Vijf inwoners van Nieuw- en Sint Joosland moesten naar het Middelburg se ziekenhuis worden gebracht. De oor zaak schijnt te liggen in besmet vlees. In Noord-Limburg zijn eveneens vrij veel gevallen van paratyfus B geconsta teerd. De 60-jarige J. S. uit Venlo is aan de ziekte overleden. Vader na twist met zoon overleden 17-jarige zoon hem vrijdagmiddag bij twist had toegebracht De caféhouder schijnt een zeer moeilijk man geweest te zijn, waardoor steeds conflicten in zijn gezin ontstonden, wat nu dan heeft ge resulteerd in de vechtpartij met zijn zoon New York Times: Gesprek Eisenhower- NAVO-premiers De New York Timee schreef vanmor gen van diplomatieke zegslieden in Wash ington te hebben vernomen, dat presi dent Eisenhower mogelijk deze maand in Parijs een ontmoeting zal hebben met de regeringsleiders van alle N.A.V.O.- landen. De correspondent van het blad in Washington meldt, dat er toenemende druk op Eisenhower wordt uitgeoefend cm de regeringsleiders van alle N.A.V.O- landen. vóór de komst van premier Chroesjtsjef te ontmoeten, omdat die de lervheid en solidariteit van het Westen :ou demonstreren. Bij Doetinchem heeft zich in de Oude IJssel een massale visvergiftiging voor gedaan, vermoedelijk door verontreini ging van het water. Circa 15-000 dode vis sen drijven er rond en geven een ondra gelijke stank. rekkende maatregelen n de grensgebieden te i het militaire bewind Het Israëlische kabinet heeft gisteren besloten tot vt om de beperkingen ten aanzien van de Arabische burgei verminderen. De regering verwierp echter een voorstel in genoemde gebieden af te schaffen. Volgens een wordvoerder besloot het kabinet voorts de vestiging van Arabieren in „gemengde" steden, buiten de onder militair bestuur staande gebieden, aan te moedigen. De imnisters waren bijeengekomen om de bevindingen van een vorig jaar ingestelde regeringscommissie, die de kwestie heeft onderzocht, te bestuderen Op grond van de nieuwe besluiten zullen de ongeveer 220.000 Arabieren, die voornamelijk in de onder militair bestuur geplaatste gebieden wonen, zich. overdag vrij mogen bewegen zonder dat zij hiervoor toestemming behoeven te vragen. Dit geldt echter niet voor de Negeb en Jeruzalem. Ex-keizerin Soraya van Perzië brengt de maand, augustus in Noordwijk aan Zee door. Zij verblijft daar met haar broer, prins Byra, en haar moeder. Zij is van plan veel te zwem men en veel te wandelen. Reeds de eerste dag heeft zij geruime tijd. in zee doorge bracht. vlak voor het voor haar gereserveerde strand. Ook maakte zij een rit te paard. Minister Korthals erkent Commissie van onderzoek (Van een onzer redacteuren.) den van de vaste commissie voor zaken overzee uit de Tweede Kamer, gistermiddag toegegeven, dat er in Nederlands Nieuw-Guinea gevallen van postcensuur zijn voorgekomen, die als onwettig moeten worden be schouwd. Daarom is hij voornemens een commissie van onderzoek naar Nieuw-Guinea te zenden, die hem hierover uitvoerig kan rapporteren. Uiteraard zal deze commissie zich eveneens bezighouden met het on gevraagd verlof, dat mr. W. C. van Beek, advocaat-generaal bij het Hof in Hollandia. is verleend. Minister Korthals heeft weliswaar ont kent, dat mr. Van Beek met verlof is ge zonden omdat hij een klacht over de cen suur suur had ingediend, maar men kan aannemen, dat zijn „andere gedragingen" waarvan de bewindsman gewag maakte, hier toch wel mee te maken hebben. Ver ondersteld wordt, dat uitlatingen van mr. Van Beek buiten de ambtelijke kring waartoe hü behoort, voor de gouverneur, dr. P. J. Platteel, aanleiding zijn geweest de advocaat-generaal (al dan niet tijde lijk) van zijn werk te ontheffen. Het hof in Nieuw-Guinea is het overigens niet met de maatregel, die de gouverneur heeft getroffen en acht haar niet op de wet gegrond. De ondenzoekScomimissiedie binnen kort naar Nieuw-Guinea zal vertrekken. nog niet samengesteld. Wie er deel van zullen uitmaken is dan ook nog niet te zeggen. Wel is de naam genoemd van het liberale Kamerlid mr. H. F. v. Leeuwen, plaatsvervangend lid van de commissie zaken overzee. Men schijnt verder ook te denken aan leden van de rechter lijke macht. In elk geval heeft de mi nister bepaald, dat de commissieleden geheel buiten de samenleving in Nieuw- Guinea moeten staan, opdat zij hun me ning onbevooroordeeld zullen kunnen VIRGINIA MO. 1 CIGARETTES Tubman over kwestie-Algerije Conferentie in Monrovia N MONROVIA is gisteren de con ferentie van negen onafhanke lijke Afrikaanse staten geopend. Het voornaamste onderwerp van gesprek zal de Algerijnse kwestie zijn. „Een vraagstuk dat ernstig is en een ge vaar voor de wereldvrede vormt", zo zei de Liberiaanse president Tubman in zijn openingsrede. Naast Liberia nemen aan de conferen tie deel: De Verenigde Arabische repu bliek, Libië, Tunesië, Marokko, Guinea, Ghana, Soedan en Ethiopië. President Tubman is van mening dat erkenning of niet-erkenning van de vrije Algerijnse regering niet het punt is waar het in de kwestie-Algerije om gaat. Voor de oplossing hiervan, zei hij. is het nood zakelijk dat beide partijen water in hun wijn doen door een wat minder extreem standpunt te g3an innemen en verder moeten de partijen met elkaar gaan pra ten door bemiddeling van de Verenigde Naties of bevriende staten Tubman verklaarde, de bedreiging van Parij6, dat Frankrijk de betrekkingen met elk land dat de voorlopige Algerijnse regering erkent, zal verbreken, te be treuren. De Liberiaanse president noemde het doel van de conferentie in Monrovia: van verwarring, oorlog en chaos vrede ma ken, Wat de Algerijnse zaak betreft, zul len de deelnemende landen een formule moeten vinden die beide partijen voor besprekingen bijeenbrengt. Andere punten die in Tubmans rede aan de orde kwamen zijn: 1. Kernproeven zijn schadelijk voor de mensheid, overal ter wereld. „Wij pro testeren tegen elk streven om proeven met kernwapens in de Sahara te ne- 2. Van deze conferentie verwacht de Li beriaanse president positieve maatrege len tegen de apartheidspolitiek van de regering der Zuidafrikaanse unie. Dr. Platteel, die vanavond om tien over half elf van Schiphol zal vertrek ken, zou voor zijn vertrek een perscon ferentie houden, waarop hij mogelijk nadere meoedelingen zal doen over de kwesties die in en buiten Nieuw-Gunmea de gemoederen beroeren. Tot nu toe heeft hij echter geweigerd over de cen- suurkwestie en de affaire-Van Beek in lichtingen te verschaffen Nu hij met minister Korthals heeft gesproken en bovendien het rapport van het Hof in Hollandia in zijn bezit heeft, kan hij loslat dat Er hadden per 1 augustus slechts 20.000 huiseigenaren (van de 148.500 die gere gistreerd staan) hun stortingsplicht vol daan en huurgelden overgemaakt naar het Grootboek Woningverbetering. Vo rig jaar waren het er ook te weinig, namelijk 93.500, welk aantal later opliep tot 106.100, maar dit jaar spant toch wel de kroon. Overigens is dit niet verwon derlijk, daar het Grootboek immers zal verdwijnen. Little Rock De schoolraad van Little Rock heeft gisteravond plotseling besloten de vier middelbare scholen in de stad, die op 12 september van het vorige jaar door gouverneur Orval Faubus zijn gesloten en op 8 september zou den worden heropend, reeds op 12 augustus te openen. De schoolraad heeft hiermee kennelijk ten doel gou verneur Faubus vóór te zijn. Deze is er namelijk fel tegen, dat er negers op deze tot dusver blanke 6cholen wonden toegelaten en er gaan geruchten, dat hij van plan is het parlement van Arkansas opnieuw in buitengewone zit ting bijeen te roepen om te verhinderen dat de scholen weer geopend worden. In totaal zullen ze6 negerleerlingen de lessen op de vier scholen gaan volgen. Faubus heeft voorgesteld op twee van de vier scholen negers toe te laten en de twee andere „blank" te 1 aften. De rechts kundige adviseur van de schoolraad be twijfelt echter of dit voorstel wel in overeenstemming is met de wet. De gouverneur wa6 zelf niet in Little Rock. toen de schoolraad gisteravond zijn besluit nam om de scholen vroeger te Weinig verandering De Bilt verwacht tot donderdagavond: Veel bewolking met hier en daar wat motregen, maar ook enkele opklaringen. Overwegend matige wind tussen west en noordwest. Weinig verandering in tem peratuur. (Opgemaakt om 11J5 uur). Donderdag 6 augustus: Zon op 5.08, onder 20.23; Maan op 7.22, onder 20.56. 11 augustus eerste kwartier. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1