CHRISTELIJK
Verhouding Herv. Kerk en
V.U. heet hangijzer
Belgische vakantiecursus
voor Nederl. onderwijzers
Geen overschot maar tekort
aan farmaceuten verwacht
Mormonen willen in Celle
een universiteit stichten
Ontsnapt
i langs Krakatau
Critisch betoog
van ds. Landman
meer een universiteit van
de gehele gereformeerde ge
zindte worden en niet alleen
een instelling van de kerke
lijke gereformeerden. Ook uit
Hervormde kring moeten
mensen bij het werk van de
V.U. betrokken yiorden. Deze
geluiden kon men onlangs op
de jaarvergadering van de
V.U. in Utrecht vernemen.
Ds. F. H. Landsman rea
geert In Hervormd Nederland
nogal kritisch op deze verlan
gens. Als midden-orthodox man
voelt hij kennelijk heel weinig
voor een christelijke universi
teit. Wel pleit hij voor een
open, eerlijke en onbevooroor
deelde ontmoeting van Her
vormde kerk en V.U., maar
even tevoren noemt hij de cal
vinistische wijsbegeerte een pa
radepaardje en een mislukte
wijsbegeerte op basis van een
onaanvaardbare theologie...
Ds. Landsman zegt in zijn ar
tikel dan o.m. het volgende;
Eerlijk gezegd deed het ons
veel genoegen te horen dat men
in de gereformeerde soep tegen
woordig de smaak van wat Her
vormd kritisch zout kan proeven!
Dat kan de V.U. alleen maar
ten goede komen, want we heb
ben de indruk dat daér allerlei
vragen wèl leven, waar men in
de gereformeerde kerken nog niet
helemaal aan toe .s of aan toe
durft te zijn, terwijl de Hervorm
de kerk al dadelijk na 1945 met
een nieuwe bezinning op de ver
houding van Kerk en wereld is
begonnen en de vreugden en las
ten daarvan heeft ervaren.
Maar, het moge dan waar zijn
dat men over de V.U. hoe langer
hoe minder kan spreken al6 over
een kerkelijk gereformeerde zaak,
dit behoeft o.i. nog helemaal niet
te zeggen dat Hervormden zich
aan deze Universiteit daarom zon-
r thuis nullen kunnen voe
len.
Interkerkelijk
Als het juist is, .dat men de
V.U. een meer interkerkelijk ge
reformeerd karakter wil geven
dan is dit begrip „interkerkelijk"
•toch wel op een zeer aanvechtba
re manier gebruikt. Men bedoelt
nl. dat men wil samenwerkenmet
..gelijkgezinde hervormden, lu-
thersen cïiz. en 1 met' christelijke
organisaties van interconfessionele
samenstelling". En hiermede zei
men de Universiteit als „ook een
orgaan dat staat voor zijn chris
telijke verantwoordelijkheid, maar
dan op wetenschappelijk terrein",
op één lijn met deze organisaties
op sociaal gebied.
Achter deze ietwat naïeve pro
bleemstelling menen wij nu toch
echt wel een hervormd kritisch
vraagteken te moeten zetten.
Aan de stelling dat de weten
schapsbeoefening „christelijk ver
antwoord moet geschieden" en dat
er daarom een christelijke Univer
siteit moet zijn, zit heus wel
iets meer vast dan aan de stel
ling dat het goed is dat christe
nen een vereniging vorrrien om
hun verantwoordelijkheid bijv. op
het gebied van de vakbeweging
of van de radio-omroep gestalte
te geven. -
Als mon in hervormde kring
begrip en misschien zelfs wel toe
nemende waardering voor de V.U.
wil wekken, dan zal men toch op
een ietwat andere manier eigen
bestaansrecht moeten proberen
waar te maken.
Ook met de vertoning van het
paradepaardje van de „wijsbe
geerte van dc wetsidee" een
mislukte wijsbegeerte op de basis
van een onaanvaardbare theologie
zal men ons niet kunnen lij-
Ontmoeting
Maar waar wij als hervormden
wél behoefte aap hebben en waar
ook de V.U. een belangrijke bij
drage in zou kunnen leveren, is
een open en eerlijke ontmoeting,
een onbevooroordeeld gesprek en
een, elkander wederzijds bepalen
de, werkgemeenschap van theolo
gie en overige takken van we
tenschapsbeoefening, Daarvoor
zijn wij als Hervormden nog al
tijd de goede vormen aan het
zoeken. Er gebeurt iets in die
richting op „Kerk en Wereld",
naar het voorbeeld van de Evan
gelische Academieën In Duits
land, de Synode probeert de raad
voor Kerk en theologie hiervoor
te bewerktuigen, er is wel ge
dacht aan een „studiesecretari-
aal", njaar een alleszins bevredi
gende oplossing is nog niet gevon-
Men zou zo zeggen: aan de
V.U. heeft men alles Wat het hart
in dit opzicht kan hegeren...
maar, op een enkele uitzondering
na, komt er niets uit waar de
kerk en dc wereld van vandaag
iets aan hebben.
Daarom hebben we wel even on
ze ogeji uitgewreven toen, nadat
een Hervormd predikant op meer
genoemde vergadering gevraagd
had of misschien het feit dat
100
struikelblok kan zijn voor
vormden, werd geantwoord dat
dit niet behoefde omdat deze fa
culteit in het geheel van de V.U.
niet beslissend Is. Ze telt maar 7
van de 126 docenten!
Daar zal dan de kern van de
zaak wel mee zijn geraakt. Een
niet-beslissend-zijnde en dan ook
nog gereformeerd-kerkelijk be
paalde theologiebeoefening aan
een Universiteit, die het daarom
maar beter vindt die theologie
maar wat haar eigen gang te
laten gaan.
Men zou daarom kunnen zeg
gen: er is voor hervormden aan
die V.U. nog wel een taak weg
gelegd!
Het blijft dan echter wel de
vraag of zij de ruimte zullen
krijgen zich zelf te zijn en wat
de eis van „gelijkgezindheid"
precies inhoudt, We zijn daar-
over nog niet helemaal gerust.
/j 0S.-
m <b;
(Van een onzer medewerkers)
IN het kader van het reeds
enige jaren geleden gesloten
Nederlands-Belgisch kultureel
akkoord vindt dit jaar voor de
eerste maal in het land van onze
zuiderburen een vakantiecursus
voor schoolhoofden en onderwij-
De bedoeling van deze uitwisselingen
is m.n, in kultureel verband el
kaar te leren kennen en te vinden, me
de ook omdat in Europa de kleine na
ties een eigen en gemeenschappelijke
taak hebben. Boven het vlak der ma
teriële en boven de op zichzelf dode
eeonomische verbintenissen rijst het be
wustzijn van en de bezinning op de
eigen en gemeenschappelijke kuituur en
haar waarden. Duidelijk werd deze ge
dachte onderstreept door de heer Van-
derborre, direkteur-generaal van de op
voedende diensten' van het ministerie
van openbaar onderwijs in België tij
dens de officiële opening.
Niet minder dan 90 leerkrachten van
Nederlandse lagere, mulo- en nijver
heidsscholen nemen aan de cursus deel.
Het was voor de deelnemers een eer
en blijde verrassing dat ook de staats-
sekretaris van O., K en W. mr. Stuben-
rouch aanwezig was, met mr. De
Bruyn, het hoofd van de afdeling la
ger onderwijs van het ministerie van
onderwijs, kunsten en wetenschappen.
Mr. Stubenrouch onderstreepte vooral
het grote nut van de persoonlijke waar
neming van de kulturele uitingen van
Van Nelle Bestellen, (adv.)
Ramingen voor 1980 verschillen
Hoe moeilijk het is om een raming
op te stellen betreffende het aantal
studenten en afgestudeerden in de
voor ons liggende jaren blijkt weer
eens uit een mededeling van de Ko
ninklijke Nederlandse Maatschappij
der Pharmacie. De maatschappij
heeft namelijk met verwondering ken
nis genomen van de conclusies die
het rapport: ,,De ontwikkeling van
het aantal academici tot 1980'r geeft
over de studie, in de farmacie. VoU
gens dit rapport zouden er op de duur
overschotten aan farmaceuten komen,
„Papieren" leden in
Anglicaanse Kerk
behouden stemrecht
Leden van de Anglicaanse Kerk in
Engeland, die niet actief aan het kerke
lijk leven deelnemen, zullen hun stem
recht niet verliezen. Een voorstel om
de gemeenteleden, die het laatste half
jaar niet regelmatig de godsdienst
oefeningen hijwoonden, van de kieslijs
ten te schrappen is door de Algemene
Assemblee van de Anglicaanse kérk ver
worpen.
De voorstanders van de wijziging zei
den, dat de Kerk het recht had regels
te stellen. Men moest het volk laten zien
dat men ergens voor wil staan en dat
men van de gemeenteleden ten mins
te mocht verlangen, dat zij regelmatig
de godsdienstoefeningen bij zouden wo-
De tegenstanders waren echter van
mening dat de kerk hierdoor zeer veel
randleden zou verliezen, die nu nog
vrij gemakkelijk benadérd kunnen wor-
De Anglicaanse kerk in Engeland kent
de standenvertegenwoordiging. Er is
een bisschoppenkamer. een geestelijken
kamer en een lekenkamer. Alle drie
de kamers verwierpen het voorstel tot
wijziging van hel kiesrecht, dat uit
de lekenkamer afkomstig was. Vooral
van de zijde van dc bisschoppen, die
zeer voor de idee van de volkskerk ge
porteerd zijn, was de tegenstand groot.
Wanneer het voorstel aanvaard zou
zijn had vervolgens het Lagerhuis de
wijziging nog moeten goedkeuren, daar
de Anglicaanse Kerk in Engeland staats?
Van Nelle Bestellen, (adv.)
volgens de maatschappij moet ernstig
rekening gehouden worden met een
tekort.
Volgens de maatschappij is het aantal
eerste-jaarsstudenten dalende, ter
wijl de behoefte aan farmaceuten nog
zal stijgen door een te verwachten
grotere vraag bij industrie, ziekenhui
zen en overheidsinstellingen. Naast de
ontwikkeling van de moderne genees-
-mfddelenschat moet hierbij een belang
rijke rol' toegekend worden ian de in
werkingtreding van de nieuwe wet op
de geneesmiddelenvoorziening.
Dit verschil in opvatting tussen het rap
port en de maatschappij maakt het
noodzakelijk nader in te gaan op de
gebruikte ramingsmethoden, zo meent
genoemde maatschappij. Ten opzichte
van de geraamde behoefte aan farma
ceuten bleek grote overeenstemming
te bestaan. Bij het bereiken van hel
aanbod van farmaceuten is het rap
port uitgegaan van een algemene prog
nose omtrent de te verwachten groei
van het aantal studenten en van hel
aantal afstuderenden in de jaren 1955,
1956 en 1957.
Gaat men evenwel uit van het werke
lijke aantal eerste-jaars studenten, dat
zich in de afgelopen jaren voor de fa:
maeeutische studie liet inschrijven, dan
ontdekt men dat dit aantal in groei is
achtergebleven bij de meeste andere
studierichtingen. Dit doet, ook voor de
toekomst., een lager aanbod van afge
studeerden in de farmacie verwachten,
dan zoals geraamd in het rapport.
Een voorzichtige berekening op bas:
van het aantal eerstejaarsstudenten
leidt dan ook tot de conclusie, dat
er niet met een overschot, doch ook
1980 veeleer met een tekort aan f:
maceuten rekening zou moeten worden
gehouden.
De Maatschappij voor Pharmacie, zowel
- als de. betrokken hoogleraren, als ook
de samenstellers van bovengenoemd
rapport zijn daarom van mening dat
het gewenst is de studie in de far
macie te stimuleren, aldus de medede
ling van de Maatschappij voor
macie. Zoals bekend was het rapport
opgesteld door de commissie voor St;
tistiek van het Interuniversitair C01
tactorgaan,
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Benoemd bij het lAiidbouwhuishoudon-
wüs te Haamstede en te Zierikzee:
Th. Oldemans te Den Haag; te Axel,
Schoondijke en te Oostkapelle: mej.
Bartels te Alkmaar.
Benoemd tot onderwijzer aan de Elout
van Soeterwoudeschool te Utrecht;
Teekens te Soestdijk; aan de Chr. ulo te
Bodegraven: J. H. van der Zaan te Rot
terdam: aan de Emmaschool te Deven
ter: J. Westerveld te Klundert.
Gedurende de 14 dagen, dat de
.s duurt is er voor de deelnemers al
le gelegenheid in theorie en praktijk
kennis te maken met problemen, leven
perspectieven van de Belgen. Er wor-
1 redevoeringen gehouden en de
Vlaamse schrijvers voor de jeugd zul
len aan de deelnemers worden voorge
steld.
De Belgische organisatoren hebben
alle mogelijkheden uitgebuit om de
Nederlandse pedagogen volop in de ge
legenheid te stellen, ook door musea-
bezoek en excursies, zowel naar
Vlaanderen als naar Wallonië, België
in zijn veelzijdige en veelkleurige om
vang te leren kennen. Zo kort na hel
bezoek van Koning Boudewijn aan ons
land, deze cursus in België te organi
seren is een 'uitnemende gedachte
geweest. De heer A. A. Leenhouts,
spekteur van het lager onderwijs
de inspektie Middelburg heeft de lei
ding van de Nederlandse delegatie.
BRUSSEL
In een zeer gedocumenteerd betoog
heeft prof. dr. Loubsc ujt Leuven voor
de deelnemers aan de vakantiecursus
rede over Brussel gehouden. In de
politieke geschiedenis van Brussel, on
derscheidde hij vjer perioden: In de
eerste periode is Brussel slechts een
van de hoofdsteden van het hertogdom
Brabant. In de tweede periode vanaf
het begin der Bourgondische dynastie
tot de afscheiding van het Noorden
wordt Brussel meer en meer de hoofd
stad van. het noordelijk gedeelte van
Bourgondisch-Habsburgse Rijk.
Daarna tot het einde van de 18e eeuw
wordt de rol van Brussel aanzienlijk
verminderd. Gedurende de Franse tijd
werd de positie van Brussel herleid tot
gewone hoofdstad van een ingepalmd
Frans departement. Tamelijk ver van
Amsterdam en Den Haag gelegen werd
zij de derde hoofdstad van hel Vere
nigde Koninkrijk der Nederlanden. Pas
in een onafhankelijk België Is zij ge
komen tot volledige ontwikkeling- Se
dert enige jaren neemt haar positie
duidelijk in betekenis toe o.a. door
Europees-politieke vestigingen.
De direkteur-geiieraal der opvoe
dende diensten in België, de heer
Vandenborre riep de Nederlanders
toch vooral in België Nederlands te
spreken en hij verwachtte (terecht!
steun van Nederlandse zijde voor d<
Vlaamse kuituuruitingen in België.
Van Nelle Bestellen, (adv.)
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen door de Generale synode tot
predikant voor buitengew. werkz. (twee
de secretaris sectie jeugdzorgwerk van
de raad voor het jeugdwerk)H. B. van
der Steen. kand. te Utrecht.
Bedankt voor Waddinxveen: D. van
der Ent Braat te Elspeet.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepbaarstelling: Het adres van
kand. C. Langedijk is met ingang van
heden Thorbeckelaan 90, Den Haag, tel.
070—394062.
Van Nelle Bestellen, (adv.)
Y.M.C.A. gaat nauw
met Europese kerken
samenwerken
Het internationale verbond van
christen jongemannen, de YMCA,
zal in de toekomst in Europa nauw
gaan samenwerken met de kerken.
Dit is op een bijeenkomst van het
uitvoerend comité van de Europese
sectie van de YMCA besloten.
Nauw kontakt tussen de ambtelijke
arbeid van de kerk en het particuliere
initiatief van de leek aoht de Europese
YMCA van groot belang voor het werk
onder de Europese jeugd. Met name zal
men gaan samenwerken met de kerken
die dit voorjaar op de conferentie in
Nyborg vertegenwoordigd waren.
Men zal een onderzoek gaan instellen
naar de speciale problemen die elke na
tionale afdeling heeft. In het bijzonder
zal men daarbij aan de oecumenische
vraagstukken aandacht schenken. De
pas opgerichte bewegingen in Portugal
en Oostenrijk twee in hoofdzaak r.k.
landen zullen financieel gesteund wor
den.
De Europese YMCA zal het komende
jaar zich voorts bezighouden met het
werk onder de buitenlandse studenten
aan de verschillende Europese universi
teiten. Ook zal men een uitwisseling van
jonge jeugdleiders uit verschillende lan
den beginnen.
BENOEMINGEN
Tot gewoon hoogleraar in de afdeling
der algemene wetenschappen aan de
technische hogeschool te Eindhoven om
onderwijs te geven in meten en regelen,
is benoemd ir. O. Rademaker; tot lec
tor in de faculteit der geneeskunde aan
de rijksuniversiteit te Utrecht, om on
derwijs te geven in de klinische voe
dingsleer, dr. H. A' Weijers te Utrecht,
Studeren of bekeren
(Van onze correspondent te Bonn)
Uit Salt Lake City in de Ame
rikaanse staat Utah, het centrum
van de rond 500.000 Mormonen
die daar wonen, heeft het ge
meentebestuur van de Neder-
saksische stad Celle een stad
met een sterk lutherse inslag
het verzoek ontvangen tot aan
koop van een perceel grond. De
Mormonen willen daarop een
Europese universiteit bouwen.
Zij willen daarin 25 tot 30 miljoen
mark investeren, een belangrijk
financiële injectie dus voor cte
betrekkelijk arme stad, waar
vroeger nog de Paedagogische
Universiteit was gevestigd, die
echter in 1953 naar Osnabrück
verhuisde.
Voor het gemeentebestuur wordt dit ech
ter een moeilijke beslissing. Kerk en
burgerij schijnen niet erg te zijn ge
steld op de komst van de Universi
teit, waar de Mormoonse leer (der
veelwijverij) zal worden onderwezen.
In het begin van dit jaar vervoegden
zich twee vertegenwoordigers der
Mormoonse sekte in Salt Lake City bij
de „Oberstadtdirektor" van Celle, dr,
Krohn. Zij vertelden hem, dat zij „de
profetische aanwijzing hadden gekre
gen om Europa een universiteit te
schenken". Er zouden ongeveer 100
Van Nelle Bestellen, (adv.)
84
Man. natuurlijk is het Siran geweest!" Farnhol-
me' wees naar de priester op de grond. „We zoe
ken toch immers de koelbloedige moordenaar, met?
Wie kan dat anders zijn dan Siran?"
Nicolson keek hem aan. „En verder, generaal
„Verder? Wat bedoelt u?"
„Dat weet u opperbest. Ik zou evenmin als u ook
maar één traan laten, wanneer we hem neer zouden
moeten schieten, maar laten we eerst eens voor
wat bewijsmateriaal zorgen."
„Wat verlangt u nog voor bewijzen? Achmed zat
toch met de rug naar de voorsteven, niet? En hij
werd in zijn rug gestoken. Dat moet dus iemand
voorin de boot hebben gedaan en er waren maar
drie personen die nog verder naar voren zaten dan
Achmed; Siran en zijn twee moordenaars."
„Onze vriend is wat- overspannen." Het was Si
ran die dat zei; zijn stem klonk al even vlak en
zonder enige uitdrukking als zijn gezicht stond. „Een
te lang verblijf in een open boot op een tropische
zee kan een mens een gewéldige knauw geven."
Farnholme wilde met gebalde vuisten naar voren
stormen, maar Nicolson en McKinnoh pakten hem
J,.Wees nou geen dwaas!" zei Nicolson ruw. „Met
gewelddadigheden komen we geen steek verder, en
we kunnen geen vechtpartij hebben in een kleine
boot als deze." Hij liet Farnholmes arm weer los en
keek peinzend naar de man voorin de boot. ,,U
zoudt toch wel gelijk kunnen hebben, generaal. Ik
heb iemand zich vannacht voorin de boot horen be
wegen, en later hoorde ik een plof. Maar ik zag de
priester nog zitten."
„Zijn tas is er niet meer, Nicolson, en u zult toch
zeker wel begrijpen waar die is gebleven!"
„Ik heb zijn tas gezien," zei Nicolson rustig. „Hij
was van zeer licht canvas, en zal niet zinken."
„Ik ben bang van wel, stuurman," zei McKinnon
met een knik in de richting van de boeg. „De
enterhaak is verdwenen."
door ALISTAIR MAC LEAN
(vertaling Rob Limburg)
„Met het gewicht daarvan bezwaard, zou hij zeker'
zinken, bootsman."
„Zie je wel, daar heb je het al," riep Farnholme
ongeduldig uit.
„Zij hebben hem overhoop gestoken, zijn tas buit
gemaakt, ~en die overboord gegooid. U hebt twee
keer wat gehoord, en beide keren Achmed nog
rechtop zien zitten. Iemand moet hem overeind heb
ben gehouden, waarschijnlijk aan het heft van het
mes, dat in zijn rug stak. En alleen deze drie moor
denaars hebben achter hem gezeten!" Farnholme
haalde zwaar adem; hij balde zijn vuisten zo kramp
achtig, dat zijn knokkels nog altijd wit zagen, ter
wijl zijn ogen voortdurend op het gezicht van Siran
waren gericht.
„Dat klinkt allemaal inderdaad heel aanneme
lijk," moest Nicolson toegeven. „Maar nou verder?"
„Wat verder?"
„Dat weet u opperbest. Ze hebben hem niet zo
maar voor de aardigheid overhoop gestoken. Waar
om hebben ze dat gedaan?"
„Hoe kan ik nou weten waarom ze hem hebben
vermoord?"
Nicolson zuchtte. „Hoor eens generaal, we zijn
geen stelletje zwakzinnigen. Natuurlijk weet u dat.
U verdacht Siran onmiddellijk en veronderstelde da
delijk dat de tas wel zou zijn verdwenen. En Ach
med was een vriend van u."
Een ondeelbaar ogenblik flikkerde er iets heel diep
in Farnholmes ogen, dat scheen te weerkaatsen in
een plotseling verstrakken van Sirans mond, alsof
beide mannen een verstolen blik hadden gewisseld;
misschien een van verstandhouding of van iets
anders. Maar de zon was nog niet op, en Nicolson
was er niet zeker van, of hij het zich misschien
maar had verbeeld. Bovendien was de gedachte aan
enig verband tussen die twee eenvoudig een on
mogelijkheid: men behoefde Farnholme de revolver
slechts in handen te geven, en Siran zou een kind
des doods zijn.
„Ik geloof wel, dat u er recht op hebt het te weten."
Farnholme deed zijn uiterste best om zich te beheer
sen,-. maar zijn geest werkte op volle kracht om een
verhaal te bedenken dat de toets der kritiek zou
kunnen doorstaan. „Het kan nu trouwens ook geen
kwaad meer." Hij wendde zijn blik van Siran af
en staarde naar de dode man aan zijn voeten. Zijn
gelaatsuitdrukking en stem werden zachter. „U
zegt dat Achmed een vriend van mij was. Inder
daad, maar pas zeer kort, en uitsluitend omdat hij
dringend behoefte had aan een vriend, Hij heette
Jan Bekker en was een landgenoot van Van Effen.
Hij heeft vele jaren op Borneo gewoond, in het Ne
derlandse gedeelte daarvan, bij Samarinda. Als ver
tegenwoordiger van een grote firma in Amsterdam
had hij het toezicht op een hele reeks rubberplan
tages langs de rivier. En hij had nog een massa
andere dingen om handen."
Hij zweeg even, en Nicolson probeerde hem ver
der uit zijn tent te lokken: „Dat wil zeggen?"
„Ik weet het niet met zekerheid. Hij schijnt op
de een of andere manier ook een agent van de Ne
derlandse regering te zijn geweest. Het enige wat
ik weet. is, dat hij een paar weken geleden een goed
georganiseerde vijfde colonne van de Jappen in Oost-
Borneo heeft ontmaskerd en opgerold. Ze zijn bij
tientallen gearresteerd en op staande voet doodge
schoten en hij is er ook in geslaagd de hand te
leggen op een volledige lijst van alle Japanse agen
ten en léden van de vijfde colonne in India en Bir
ma. op het schiereiland Malacca en in Nederlands-
Oost-Indië." (Wordt vervolgd)
studenten uit verschillende Europese
landen komen studeren.
Als het nu daarbij ware gebleven, was
het verzoek uit Salt Lake City voor
de gemeente Celle niet zo'n probleem
geworden. Men kwam echter tot de
ontdekking, dat Mormoonse missiona
rissen onder de bevolking van Celle
begonnen te proselyteren om haar te
bewegen tot de sekte toe te treden.
Vooral de vrouwen werden bezocht.
Ook werdén Mormoonse geschriften in
Celle verspreid, waarin over de stich
ting der sekte door Brigham Young
werd verteld en van de groei tot
500.000 Mormonen, welker kerk een
jaarlijks budget van meer dan 200
miljoen gulden heeft en tientallen mil
joenen per jaar voor missiewerk uit
geeft. (In Europa zijn ongeveer 50.000
Mormonen „Latter Day Saints"
en in West-Duitsland circa 15.000).
De investering van 25 tot 30 miljoen
mark voor de Europese Universiteit
wekte tenslotte het argwaan der Cel-
lezen, die ook wel weten, dat de op
richting en uitrusting van een hoge
school minstens 300 miljoen 1
kost. Zo kwam de verdenking op, dat
dc Mormonen in Celle niets anders
dan een missieschool wilden stichten
en dat Celle het centrale punt
moeten worden van de Mormoonse be
weging in Europa,
De protestantse kerken in Celle richtten
derhalve tot het gemeentebestuur het
verzoek de bouwvergunning niet tc
verlenen en „zich niet door dollar-mil
joenen te laten verblinden". Navra
gen, die de gemeenteraad deed bij
het tegenwoordige Mormoonse cen
trum in Frankfurt leverden niets op.
Men sprak alleen over „humaniteit",
Toen vier Mormoonse afgevaardigden
nog eens met de Oberstadtdirektor
kwamen praten, verwees hij hen naai
het ministerie voor culturele zaken ir
Hannover, dat behalve het minis
terie van buitenlandse zaken in Bonr
in deze zaak ook een stem in het
kapittel heeft.
Burgemeester Heinchen van Celle reis
de naar het hoofd van de evangeli
sche kerk in Nedersaksen, Landesbis-
schof Lilje in Hannover om het stand
punt van dc kerk te horen. Dat is
afwijzend. Desondanks erkent Lan-
desbisschof Lilje de religieuze vrijheid
in West-Duitsland. De protestantse
kerk zal derhalve tegen de Mormoon
se plannen niets ondernemen.
Zij heeft de gemeenteraad van Celle er
echter op gewezen, dat de stichting
der Europese universiteit (of missie
school, of wat het ook moge worden I
onder de bevolking onrust zal stich
ten en hem dierhalve in welwillende
overweging gegeven de bouwvergun
ning niet te verlenen.
Van Nelle Bestellen, (adv.)
In Roermond gaan de
kerken samenspreken
De kerkeraad van de Hervormde ge
meente van Weert heeft geantwoord op
het schrijven van de gereformeerde ker-
keraad van Roermond, waarin verzocht
werd om een samenspreking rnet het oog
op de verhouding tussen hervormden en
gereformeerden, die naar het gevoelen
van de gereformeerde kerkeraad niet is
zoals een verhouding van broeders in
Een woord voor vandaag
De wereld is zó slecht, dat er geen redden meer aan is
daarom moet God er maar vlug een eind aan maken, zo zegge
althans de%.kent sommige christenen. En als God het kwaa,
dan keert, worden ze boos. Wat een verschrikkelijke hoo{
moed! Te menen, dat God alleen nette christenen redt! Joii
was precies zo'n man. Hij brengt, nadat God hem aan de ore
naar Ninevé heeft gesleept, de boodschap tot bekering en gal
dan buiten de stad zitten kijken of het vuur nog niet komt 9
mensen, dieren en huizen in één slag te vernietigen. Menejj
maakt zelfs een hutje om zich tegen de zon te beschermen. Zi
veilig op een afstand, wacht hij de gebeurtenissen af. En M
er dan helemaal niets gebeurt, wordt hij toornig. Voor
tweede keer moet God hem nogal hardhandig tot de ore
roepen. Wat een mentaliteit! Maar laten wij niet te vlug Jij
hoofd schudden over Jona. Overkomt het ons, die zich clirij
tenen noemen, oök niet, dat wij ons definitieve oordeel ovi
die en die hebben geveld, nl. dat zij het zó bont hebbè
gemaakt, dat er geen redding meer mogelijk is? Dat is eè
zeer kivade zaak: punt één twijfelen wij aan Gods almac1
en punt twee denken wij, dat wijzelf zoveel beter zijn. Kon
het misschien daarvandaan, dat wij menen die redding zèj
niet zo nodig te hebben, omdat wij netjes en degelijk levet]
Kanttekening
IS ER EEN BEVOLKINGSVRAAGSTUK
JJET ligt in des mensen aard dat
hij zich zorgen maakt voor de
toekomst. En een zwaartillend volk
als het Nederlandse spreekt dan al
vlug over „problemen". Zo heeft
men zich in de eerste jaren yan deze
eeuw zorgen gemaakt over het da-
Jende geboortecijfer in het westen
van Europa en die bezorgdheid gold
ook Nederland. Gebleken is echter
dat de bevolking van ons land in de
laatste halve eeuw is verdubbeld
en nu maakt men zich uiteraard zor
gen over deze snelle groei! Profes
sor van Rooijen heeft een interes
sante studie hieraan gewijd en heeft
er ook over gesproken tijdens een
studieconferentie van het C.N.V., een
rede die nogal wat stof heeft doen
opwaaien.
Dat deze snelle groei ons voor pro
blemen stelt kan niet ontkend wor
den. Ook al bekijkt men de vele
prognoses die worden opgesteld met
de nodige argwaan want de mens
kan gelukkig niet in de toekomst
schouwen dan nog is er reden voor
een zekere bezorgdheid. Want het
is wel de plicht van de mens vooruit
te zien!
Dan mag men die bezorgdheid al
lereerst toetsen aan het verleden.
Hoewel de bevolking in de laatste
honderd jaren zeer snel is gegroeid,
leeft de Nederlander desondanks op
een veel hoger peil dan toen ons land
vijf miljoen inwoners telde. Omdat
de bestaansmogelijkheden nog snel
ler gegroeid zijn dan de bevolking.
En dat behoeft niet te verwonderen:
vergelijk de gedragingen der volke
ren slechts met de gedragingen van
de individuele mens. In de regel zal
de vader van een groot gezin zich
groter inspanningen getroosten dan
dc ongehuwde of de man met een
klein gezin. De laatste zal er meer
op uit zijn „van het leven te genie
ten" dan de eerste, die al zijn krach
ten zal inspannen ter wille van zijn
kinderen. Friedrich Naumann heeft
terecht gezegd dat de grootste ver
anderingen in het leven „van d
kinderen uitgaan". Men kan hetzel.
de zeggen van het leven der natie^
een land met een sterk groeiend
bevolking zal zich met groter éli
op het vergroten der bestaansmid
delen werpen dan de landen wa^
mén die zorgen niet heeft. Nedej,
land en Duitsland zijn er voorbeë
Er is echter een ander facet aan de>
zaak: de positie van West-Europa i
de wereld. De niet Europese bëvc^
kingen zijn bezig te ontwaken en nf
men sterk in aantal toe. Voor zovi
dat de Ver. Staten betreft heeft me:
daar in Europa geen Zorgen ovq
want in Amerika denkt men „wej
ters". Maar in Sowjet-Rusland groef
de bevolking jaarlijks met drie e'
een half miljoen zielen; in commt
nistisch China leeft dertig pet vaj
de wereldbevolking; en over veertj
jaar zal, naar menselijke berekenini,
60 pet van de wereldbevolking i[
Azië wonen tggen niet meer daj
tien pet in Europa! 1
Naast alle andere overwegingen vei
dienen deze cijfers toch ook de aafl
dacht. West-Europa mag niet opzei
telijk verzwakt worden en zeker ni<
door aanvechtbare middelen. A
dringt zich zelfs de vraag op of e
niet meer aandacht geschonken mo|
worden aan emigratie naar ander;
landen van West-Europa.
De mens is van nature geneigd ziel
zorgen te maken voor de toekomst
Dikwijls blijkt dat „lijden om wfj
men vreest" nooit te komen opdit
gen en heeft men dus „méér té;Clrjf
geit dan God te dragen geeft". Pe?
ondanks, het zij nogmaals gestefi
mag dit vertrouwen in God nooit let
den tot zorgeloosheid. Bij wat mei
beraamt en doet zal men ook mej
deze bevolkingsvraagstukken terdé
ge rekening moeten houden. En dal
daaraan juist van protestants-christc'
lijke zijde aandacht wordt gegeveij
is verheugend. Omdat juist de chris
ten, die immers een hemels perspee
tief heeft, deze dingen nuchter kal
bekijken.
MASSA-REGIE OP CUBA
J-JET IS met de democratische ge
zindheid van de nieuwe leiders
van Cuba blijkbaar nog niet zo goecj
gesteld, als in de afgelopen maanden
werd. gesuggereerd. De rol, welke
premier Fidel Castro sinds vorige
week heeft gespeeld, geeft in elk ge
val te denken.
Men kent de geschiedenis: de vroe
gere rebellenleider nam ontslag als
premier, veroorzaakte het aftreden
van president Urrutia door hem in
een radio- en televisie-uitzending
van aan hoogverraad grenzende ac
tiviteit te beschuldigen, benoemde
nog tijdens diezelfde uitzending een
nieuwe president en weigert sinds
dien te zeggen, of hij bereid is, zijn
ontslagaanvraag in te trekken.
De bedoeling is duidelijk, vooral na
de berichten, die gisteren over de
situatie op Cuba zijn binnengeko
men. Fidel Castro zal zijn ontslag
slechts ongedaan maken, als blijkt
dat de bevolking dat wenst, Ilij i
dan misschien ook wel bereid, he
presidentschap de functie, waar
aan de hoogste macht verbonden i
te accepteren.
Zondag a.s. zal het drama zijn ont
knoping vinden in het grote stadioi
van Havanna. Dan is het 26 juli ei
als men weet, dat de verzetsgroep
waarvan Fidel Castro de leider is ge
weest, de beweging van de 26ste jul
werd genoemd, is er weinig fantasii
nodig om het verband tussen het eei
en ander te zien.
Het is een bekend verschijnsel. Fide
Castro wil de schijn ophouden, da
hij de macht niet begeert. Zijn aftre
den als premier diende als demon
stratie van zijn democratische ge
zindheid. Maar het stilzwijgen, da
hij nadien betracht heeft en de wijzi
waarop hij president Urrutia heef
uitgeschakeld, spreken boekdelen.
Briefwisselingen
van gereformeerden
en vriigemaakten
I11 verscheidene plaatsen blijkt
thans de mogelijkheid van briefwis
seling en gesprek tussen de Gerefor
meerde Kerken en de Gereformeerde
Kerken (vrijgemaakt) geopend te zijn.
De Geref. Kerk van Maastricht ontving
in antwoord op een schrijven aan de
vrijgemaakte geref. kerkeraad, een
brief waarin grote vreugde wordt uit
gesproken over wat in Almelo en
Baarn geschied is en waarin de geref.
kerkeraad wordt gevraagd zich ern
stig te bezinnen op wat hereniging
nog in de weg staat. Men Zal nu trach
ten tot een ontmoeting tussen beide
kerkeraden te komen.
Ook in Nijmegen is een briefwisseling
tussen de beide kerkeraden aan de
gang.
De kerkeraad van Valthermond heeft in
antwoord op een schrijven van dc vrij-
gemaakt-geref. kerkeraad voorgesteld
om zich met een gezamenlijke ver
klaring tot de beide synodes te rich-
In IJmuiden zal in september een
samenspreking tussen beide kerkera
den plaatsvinden.
Christus behoort te zijn. De Hervormde
kerkeraad heeft met instemming van dit
schrijven kennisgenomen en besloten aan
een dergelijk overleg mede te werken.
De Gereformeerde Kerken hebben geen
zelfstandige gemeente in Weert en de al
daar woonachtige gereformeerden res
sorteren onder Roermond.
Ds. R. van Benlhem
naar Argentinië
Ds. R. van Benthem, die voor de ge
reformeerde zending op Soemba is op
geleid maar daarheen niet kan ver
trekken, zal mogelijk in Argentinië gaai
•verken Momenteel worden over zijl
uitzending naar Zuid-Amerika bespre
tingen gevoerd. Behalve de deputatei
voor de zending zijn ook de deputatei
voor de emigratie hierbij betrokken
Voordat de generale synode een beslis
sing inzake het 'dei nieuwe zendings
terreinienl van de gereformeerde ker
ken heeft genomen valt er over de uit
zending van ds. Van Benthem echte:
nog niets definitiefs te zeggen.
Hulp aan Hongaarse
vluchtelingen
Hoewel het Admiraal de Ruyterfondi
niet meer in staat is rechtstreeks kle
ding en Levensmiddelen naar Hongariji
te zenden, behoeft^ het fonds toch nie:
stil te zitten. Hel heeft contact opgenomei
met het „Evangelisches Hilfswerk" ir
Wenen dat dezellde taak vervult ondei
de 12.000 Hongaarse vluchtelingen ir
Oostenrijk Het adres van net Evangelu
sches Hilfswerk is Hamburgerstrasse
■n "'ciiph Dit comité zorgt voor de door
zending van kleren en levensmiddelen
naar viuchtelinnen die behoren tot d«
Baptisten, Methodisten. Oud-Katholi»
ken, Lutheranen en leden van de Re-
formierte Kirchen.
