CHRISTELIJK
Was Geref. Synode
maar „katalysator"
Rooms-katholiek Brazilië
ontvangt presbyterianen
Minister neemt stelling
tegen opperrabbijn
Een woord voor vandaai
Kanttekenhi
Geen discriminatie tussen
kerk en „anderen"
Ontsnapt
langs Krakatau 1
Hartekreet van
dr. A. E. Schouten
JN „Waarheid en Eenheid", het
blad van de „bezwaarde"
leden van de Geref. Kerken,
geeft dr. A. E. Schouten een
beschouwing over de beeld
spraak. die ds. P. N. Kruyswijk
in de bidstond aan de vooravond
van de generale synode van de
Geref. Kerken over de taak van
de synode bezigde.
Dr. Schouten schrijft:
Als theologen voor de opbouw
van hun beeldrijke betogen de toe
vlucht nemen tot de theorie of
de terminologie der natuurweten
schappen worden er meermalen
uitspraken gelanceerd, die door
geen enkele beugel kunnen.
De overgrote meerderheid der
hoorders heeft de aanvechtbaar
heid der gebruikte beeldspraak
veelal niet in de gaten en rea
geert alleen met versterkte bewon
dering voor de grote geleerdheid
van die knappe dominee.
De fraaiste nonsens, die ik op
dit gebied heb gehoord, was wel
de pastorale opmerking van een
reeds lang overleden preker (en
hij kón preken!) bij de behande
ling van Zondag 9.
De majesteit van Gods schep-
eikel onder een microscoop legt,
je de hele eikeboom er al in ziet.
Diezelfde voor mij onvergetelij
ke preker heb ik in mijn studen
tentijd ook eens horen zeggen:
„Het zout wordt smakeloos als
het zijn zuurstof verliest." Het
s deze eerwaarde broeder blijk-
Blijkens de verslagen in de Rot
terdammer-bladen en Trouw zijn
de bezoekers van de bidstond voor
de generale synode te Utrecht op
29 juni ji. vergast op een che
mische beeldspraak, die bijzon
der zinvol had kunnen zijn en uit
stekend bruikbaar als niet het
Nieuwe Kerkrecht van prof. dr.
D. Nauta onze kerken geketend
had.
Volgens de persverslagen heeft
is. P. N. Kruyswijk in die bid
stond onze synode gekenschetst
als een katalysator der kerken.
Als ds. Kruyswijk had gezegd:
„Eigenlijk zou onze synode een
katalysator der kerken moeten
zijn", dan zou ik gaarne bereid
zijn daarmee mijn instemming te
betuigen.
Als echter een trouw aanhan
ger van het Nieuwe Kerkrecht
zegt: „de synode is een kataly-
ator der kerken", dan antwoord
k. „Van tweeën één, hij weet
liet wat een katalysator is óf hij
heeft de ware aard van de door
het Nieuwe Kerkrecht doordrenk
te synodale politiek niet door".
Wat is een katalysator?
Een katalysator is. populair ge
legd, een stof die een reactie, een
procédé, bevordert zonder zelf
aan de reactie deel te nemen. In
het eindprodukt, in het tastbaar
resultaat der reactie, wordt niets
van de katalysator zelf terugge
vonden.
Wilt u een voorbeeld uit het al
ledaagse leven?
De kunsthoning van onze ont
bijttafel is een mengsel van twee
suikers (glucose en fructose), ont
staan uit de reactie van de ge-
e bietsuiker (saccharose) en
Deze reactie komt echter alleen
ot stand met behulp van de kata-
lytisehe invloed van een zuur,
bijv. rouiruur of zwavelzuur.
Dus suiker plus water is kunst
honing.
Maar de hiervoor onmisbare
katalysator (bijv. zoutzuur), is be
slist niet in het eindprodukt op
een of andere wijze (chemisch ge
bonden of direct aantoonbaar)
aanwezig.
De katalysator reguleert en
combineert en effectueert zonder
zichzelf ook maar op enige wijze
het reactieprodukt gestalte of
plaats te geven!
Geert dictatuur
Als zó eens onze synodes re
guleerden en combineerden en
effectueerden wat uit de ker
ken opkwam!
Tot nu toe is de situatie zo,
dat onze synodes elk initiatief
uit de kerken elimineerden om
zo ZELF te domineren en te
heersen, zelfs met handhaving
van besluiten, die door en door
zondig waren en slechts schade
gebracht hebben aan de kerk
des Heren.
Als
synode
satordz
toch eens werkelijk de
an Utrecht van 1959 ge-
dankbaar de KATALY-
-u willen zijn om geloofs
initiatieven als uit Almelo en
Baarn om te zetten tot gelovige
herstelpolitiek van de Gerefor
meerde Kerken in Nederland!
Dan is er geen sprake meer
van een synodale poliüek die hel
stempel draagt van de heerschap
pij van enkele theologische hoog-
De politiek van Sneek-Utrecht
van 1943-1944 is met brute negatie
van de uitdrukkelijke wens van
de meerderheid der kerken door
gezet door een synode, die niet de
katalyse maar de dictatuur tót
program en schema aanvaardde.
Daar zijn de kerken dan ook
prompt op gescheurd. Als dat be
leid, waaraan we de scheuring te
danken hebben. onzerzijds als
zondig werd aangemerkt werd
meermalen ons blad deswege
ernstig veroordeeld.
Nu echter heeft ds. Kruyswijk
gelukkig in Utrecht dat beleid als
een succes van Satan gesignaleerd
en daarmee de juiste basis ge
legd voor de Schriftgehoorzame
weg-terug. Ds. Kruyswijk heeft nl.
terecht gezegd dat de Satan on
ze kerken veel bloed heeft afge
tapt. Het verlies van 100.000 vrij-
gemaakten door de Ridderbos—
NautaGrosheide-politiek van
19431945 hebben wij eveneens
meermalen als een succes van
Satan in de verscheuring van
Christus' Kerk voorgesteld.
Maar als nu de synode wil zijn
wat ze naar het woord van ds.
Kruyswijk ook moet zijn, een ka
talysator, dan vindt zij In haar
agendum een keur van componen
ten voor de katalytische opbouw
van een God-verheerlijkende, een
Satan-beschamende, en een hart
verwarmende vredespolitiek.
Van harte hopen wij dat de sy
node deze zegenrijke functie in
ons kerkelijk leven zal gaan ver-
Geen dictatuur, maar katalyse.
Dan wordt 1959 een groot jaar
!n de kerkgeschiedenis van Ne
derland.
A. E. S.
- - 4- I
18de ivereldcongres in Brazilië
Invloed der
jonge kerken
zal groot zijn
Zal de toorts van het calvi
nisme overgaan in de handen
van de jongere kerken op de
vroegere zendingsvelden? Deze
vraag mag met recht gesteld
worden als we letten op de ko
mende wereldconferentie van de
presbyteriaanse kerken die van
27 juli tot 2 augustus belegd
wordt in de Braziliaanse stad
Sao Paulo. Op deze conferentie
zullen vooral de jonge calvinis
tische kerken uit Azië en Afrika
sterk vertegenwoordigd zijn. Zij
zijn niet alleen gekomen om te
luisteren maar ook om te leiden.
Zes van de vijftien sprekers en
leiders van discussiegroepen ko
men uit deze jonge kerken.
De Wereldalliantie van Presbyteriaan
se Kerken is reeds 84 jaar oud en de
oudste der confessionele wereldorgani
saties. Pas in later jaren hebben ook
de baptisten, lutheranen, methodisten
zich aaneengesloten in eigen bewegingen.
Men verwacht op dit 18de wereldcon
gres meer dan 400 afgevaardigden en
gasten. Bij deze alliantie zijn 76 kerken
in 53 landen met meer dan 45 miljoen
leden aangesloten.
Calvinistisch Nederland van waar
uit eens de boodschap van het evan
gelie van een souverein God de we
reld doorging, zal schitteren door
afwezigheid. Wel zullen een aantal
Nederlanders de conferentie bijwo-
leidinggewende plaats
De presbyteriaanse kerken stammen
uit Schotland waar de kerk onder de
hervormer John Knox tot wedergeboor
te kwam. Kerkordelijk lijken de pres.
byteriaanse kerken zeer veel op de ge
reformeerde kerken. Beiden voelen zich
nauw aan de Geneefse hervormer Cal-
Rabbijnen botsen in Israël
Met de stilzwijgende toestemming
van het opperrabbinaat van Israël
zijn tal van rabbijnen een actie be
gonnen om aan de Israëlische minis
ter van godsdienstzaken, die voor
dien opperrabbijn was van Tel Aviv,
rabbijn Mosje Toledano, zijn rabbi
nale bevoegdheid lie ontnemen. De
oorzaak van deze actie is dat minis
ter Toledano stelling heeft genomen
tegen een beslissing van het opper-
rabbinale college, waarvan hij zelf
lid is.
Verleden jaar verlieten de ministers
van het religieuze blok de Israëlische
regering, omdat zij het niet eens wa
ren met de meerderheid die bepaalde
dat voor de nieuv identiteitskaarten
een ieder zelf zou kunnen verklaren
of hij Jood il zijn of niet. Volgens
de Joodse traditie is alleen hij Jood
die uit een Joodse moeder is geboren.
Als partijloos minister bezette daarop
de opperrabbijn van Tel Aviv de por-,
tefeuille van godsdienstzaken tot gro
te verwondering van de religieuze-Jo-
Advertentie
Onzuiver bloed
oorzaak van
Rheumatische Pijnen.
Kruschen Salts zuivert Uw bloed
en zo voelt ge U al gauw weer
een ander mens.
dan morgen. Kruschen spoort Uw bloed
zuiverende organen aan tot krachtiger
werking. Die worden als 't ware ver
jongd en herkrijgen zo de kracht, om
onzuiverheden uit het bloed te jagen en
daarmee de oorzaak van Uw pijnen te
verdrijven.
den. Het opperrabbinaal college in Is
raël heeft thans bepaald, dat de rab
bijnén die in Israël het huwelijk
voltrekken niet meer af mogen
gaan op de vermelding op de iden
titeitskaart van de huwelijkskandida
ten. Evenmin mogen zij hun bewe
ring dat zij Jood zijn voetstoots aam
nemen. De rabbijnen dienen een on
derzoek in te stellen.
Deze bepaling is door de minister van
godsdienstzaken aangevochten Hij
acht de beslissing van het rabbinaal
college niet van kracht, daar slechts'
drie van de acht leden aanwezig w;
ren. Ook de minister had m zijn fum
tie van opperrabbijn van Tel Av.
geen uitnodiging ontvangen. Hij heeft
daarop een vergadering van rabbijnen
in Israël uitgeschreven om het oesluit
van het opperrabbinaal college te
weerleggen. Sinds meer dan veertig
jaar is het niet voorgekomen dat
stelling werd genomen tegen het op-
perrabbinale college-
De opperrabbijn van Israël heeft di
rabbijnen verboden aan de vergade
ring -deel te némen. Onder de rabbij
nen in Israël wordt thans actie ge
voerd opperrabbijn-minister Mosje To
ledano zijn rabbinale bevoegdheid te
ontnemen, aangezien hij de grond
principes van de rabbinale status zou
hebben geschonden.
V erzekeringsagenten
In het gisteren geplaatste verslag van
de jubileumvergadering van de do-
roepsgroep verzekeringsagenten in de
Ned. Chr. Beambtenbond is een onjuist
heid geslopen. Juist is, dat de voorzitter,
de heer W. Bakker, in zijn openingsrede
o.a, heeft gewezen op de grote verdien
sten van - de oud-voorzitter, wijlen de
heer R. Gaasterland, die in 1938 is over-
INVLOED
Hoe groot de invloed zal zijn van de
jonge kerken op deze conferentie be
grijpt men als men weet dat op een na
alle nationale Afrikaanse kerken offici
eel vertegenwoordigd zullen zijn. Het
zelfde geldt voor Azië waar ook maar
een zelfstandige presbyteriaanse kerk
verstek laat gaan.
Ongetwijfeld zal ook de Braziliaanse
presbyteriaanse kerk een stempel druk
ken op dit congres. Niet alleen is Bra
zilië de gastvrouwe, maar ook is deze
kerk de snelst groeiende en meest Ite-
vende kerk uit de gehele gemeenschap
van 76 kerken. De Presbyteriaanse kerk
is verreweg de grootste van de protes
tantse kerken in Brazilië en telt meer
dan een half miljoen leden.
THEMA
De afgevaardigden zullen op deze con
ferentie naar een dieper verstaan zoe
ken van de taak van de kerk in de
wereld. Bovendien willen zij bespreken
hoe het calvinisme zich beter kan uiten
binnen de oecumenische beweging. Het
thema is ,,de dienende Heer en zijn die
nend volk." De nieuwe president van
Princeton Theological Seminary, dr. Ja
mes I. MacCord, en de Ceylonese ker.
keiijke leider dr. Bryan de Kretser zul
len in twee referaten dit thema belich-
Voorts hoopt de Tsjechoslowaakse
theoloog Hromadka te spreken over
„De dienst van de theologie"; de Ca
nadese predikant James S. Thomson
over „De dienst van de kerk" en de
Braziliaan dr. Benjamin Moreas over
„De dienst van de staat."
Er zullen vijf secties gevormd wor
den die ieder een bepaald aspect van
het thema zullen moeten bestuderen in
groepsverband. Deze secties zullen pro
beren te komen tot een officiële uit
spraak. die kan worden overgenomen
door het gehéle congres.
OECUMENISCH
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Ureterp-Siegerswoude: J.
Rienstra, voorheen predikant te Beetster-
zwaag en thans leraar te Leeuwarden,
die dit beroep ook aannam; te Ooster-
wolde: J. Cazander, kand. te Gameren.
Aangenomen naar Streefkerk: M. van
Rennes te Rouveen: naar Zweeloo
(toez.) J. v. d. Werff te Hem-Venhuizen.
IJssel: drs.
Bcroepbaarstelling: J van Ginkel,
Stolberglaan 21, Utrecht; H. G. Oostin-
ga, Eyssoniusstraat 31a, Groningen; S.
M. Verploeg, Maliestraat 17, Utrecht;
P. L. J. Wapenaar, Sweder van Zuylen-
weg 44, Utrecht.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Noordwijk-Binnen:
Eurpese kerken
zoeken contact
in scliooizaken
De secretarissen van de school- en
opvoedingsorganen van een aantal Wcst-
europese kerken hebben in Berlijn een
„oecumenisch Europees contact in
schoolaangelegenheden" opgericht.
Alleen kerken, erkende kerkelijke of
oecumenische organen en kerkelijke in
stituten kunnen in dit contact participe-
i. Men zal zo nauw mogelijk samen-
■ken met de Wereldraad van 'Kerken
het oecumenisch instituut te Bossey,
Met dit contact beoogt men een gedach-
tenuitwisseling tot stand te brengen tus
sen de bestaande kerkelijke organen,
die verantwoordelijkheid dragen voor
school en opvoeding binnen het kader
Voorzitter van deze nieuwe organisa-
e is onze landgenoot ds. O. V. Henkei.
Advertentie
Het is. nooit een prettige gewaarwording tot de ontdel\
te komen, dat hetgeen men met veel overtuigingskracht I
geponeerd, onjuist is, omdat men zich heeft vergist in
anderen Zeiden of beweerden. Op zo'n moment voelt men
beschaamd staan. Het is, alsof met een speld een ballon iJ
doorgeprikt. Het ding ploft met veel lawaai op de gror
Nu is het natuurlijk ook mogelijk, dat wij ons niet in
- een andbi1 zei hebben vergist, maar dat wij hem heel gei
verkeerd hebben begrepen.- Of...... dat wij alleen maar dat
dat het zijn vpvatting was en bij nader inzien moeten e
1 nen, dat het slechts onze uitleg en dan een totaal verkt
3betrof. In Psalm 119 zegt iemand dit: „Ik klem mijl
aan 'Uw getuigenissen; o Here, maak mij niet beschaa
Dat betekent zoveel als: trek toch de grond niet onder
voeten weg, een grond, die ik, doordat U, Heerhet zelj
gezegd, als volstrekt' vast veronderstelde. Is er reden
deze uitroep? De man, die dit zegt, twijfelt niet. Maar i
als een kind, dat weetdat moeder niet weggaat, maar
vraagt of zij.blijft. Dat kind vertrouwt, maar wil nog zoj
horen, dat het nergens bang voor behoeft te zijn.
STRIJD OM SAMENWERKING
Lijdt niet langer
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd-
zenuwpijnen. Neemt Togal, dat verdrijft
in al die gevallen snel
pijnen, Togal kan baten -
afdoende de
andere mid
delen falen. Zuivert de
schadelijk voor hart én maag Bij
apotheek en drogist 0.95, 2.40
dat de Presbyteriaanse Raad een
antwoordelijkheid heeft ci'ie tot ver buiten
haar eigen grenzen reikt.
Tijdens het congres zullen ook
presbyteriaanse kerken van Brazilië
samenkomsten worden gehouden. Zo
zal de voorzitter van de Wereldallian-
M. Pradervand. de algemene secreta-Semmcnj. drJohn A.Mackay. d,e
ns van de Wcreldalliantie, bestaal er laren long zendeling in Peru is
het gevaar nd;zpwël het werk van deietveest, Hn een gigantische openlucht-
Alliantie als van de Wereldraad, uitdij LI samenkomst in het Spaans spreken.
de confessionele beweging in botsing zal Ura afloop van de conferentie zullen
komen met de oecumenische beweging e afgevaardigden naar Rio de Janeiro
ife^ko'rdenjke "ricMingfn vertegenwofr-1 vertrekken om daar tarnen mat de
digd zijn. I Braziliaanse kerk het honderdjarig
Dr. Pradervand legt er de nadruk opl bestaan te vieren.
Socialistisch rapport kerkbouivsubsidie
/"NP Europees niveau is op het ogen- op een economische integratie
blik weer een nieuwe economi- beide blokken niet verloren gaal
sche ontwikkeling gaande. Een aan- Anderzijds is deze ontwikkel»
tal Europese landen buiten de Euro- het bijzonder met het oog op di
pese Economische Gemeenschap zijn sitie van Denemarken voor (i
namélijk een stap dichter bij de ver- risch) Nederland een nieuwe
werkelijking van een zogenaamde schuwing om op zijn hoede te,
kleine vrijhandelszone gekomen, De De mogelijkheid bestaat, dat n
landen, die hiervoor in aanmerking ten voor onze agrarische prodi
komen, zijn Engeland, Denemarken, in de landen van een klein vrij
Zweden, Noorwegen, Finland delsgebied verloren zullen gaai
Oostenrijk, Portugal en Zwitserland, dan zal het zaak zijn, dat Nedei
Het nieuwe in de ontwikkeling naar hiervoor in de Euromarkt een t(
dit, kleine vrijhandelsgebied zijn de wicht vindt,
opmerkelijke concessies, die zowel De voorzitter van het produkts
Engeland als Zweden aan Denemar- voor Zuivel, ir. B. van Dam, I
ken hebben ggdaan. Aan het land, dezer dagen onze zuivelpositii
dat ljinge tijd heeft geaarzeld tussen de Euromarkt besproken en hij
meer toenadering tot de Euromarkt er verre van optimistisch over.
of een nauwere band met Engeland duidelijke voorbeelden illustri
en de Scandinavische landen. Het be- hij de weinig Europese houding
gint er nu op te lijken, dat de Denen West-Duitsland en België bij hel
het zonder de Euromarkt willen gaan voeren van de thans reeds van ki
proberen, ondanks het feit, dat zij zijnde bepalingen van het I
ook in de landen van de Euromarkt markt-verdrag. Onbehagen heel
tot nog toe een belangrijk afzetge- mentaliteit gewekt, die spreeki
bied vonden. de Duitse maatregelen tegen lie
De drie Scandinavische landen heb- genaamde kleine grensverkeer,
ben. al besloten van de vorming van Met België zullen op 27 en 28
een afzonderlijke Scandinavische tol- a.s. in het Benelux-comité van
unie af: te zien, Denemarken, een bij nisters besprekingen worden gev;
uitstek agrarisch land, dat nog meer over verschillende agrarische ki
dan Nederland is aangewezen op de ties en de harmonisatie van de 1
export van produkten Van de veeteelt bouwpolitiek tussen Nederlani
en de zuivel, heeft zowel van Enge- België.
land als van'Zweden belangrijke con- In het licht van de Europese eo
cessies toegezegd gekregen bij in- misehe ontwikkeling zal het noo
voer van bacon cn zuivel. Ook tus- kelijk zijn, dat Nederland bij de
sen Denemarken en Zwitserland sprekingen met de E.E.G.-part
schijnt het tot een regeling gekomen duidelijk stelt, dat ons land met
te zijn. De verwerkelijking van de minder toe zal kunnen dan een 1?
vrijhandelszone is zo dichterbij ge- nakoming van de verdragsverpl
bracht al zal nog afgewacht moeten tingen door ieder deelnemend lat
worden, of zich geen nieuwe moeilijk- Op landbouwgebied blijven dan
heden voordoen. Zeer belangrijk zal genoeg onzekerheden in het veri
namelijk de beantwoording van de over, die ons land in de toek«
vraag zijn, of de samenwerking van toch nog voor verrassingen kut
Engeland in een kleine vrijhandels- plaatsen. Het begrip „gemeenscl
zone zich zal verdragen met de ban- pelijk graanbeleid" heeft in dit'
den, die dit land heeft met de ove- band bij de Nederlandse pluimt
rige delen van het gemenebest. en veehouderij reeds een berui
Mocht het echter tot twee geschci- klank gekregen. Nederland zal
den economische blokken in Europa geen genoegen mee kunnen nen
komen, dan is .het te hopen, dat de dat men ook nog eens langs sllt
onderlinge verhoudingen niet slech- wegen de verdragsbepalingen tri
ter worden en hierdoor het uitzicht te ontduiken.
TWEE KERNPROBLEMEN
y)E GENEEFSE besprekingen over slechts zijdelings mee te maken he
De dr. Wiardi Beekman Stichting,
het wetenschappelijk bureau van de
.d.A. heeft een rapport uitgegeven
waarin het vraagstuk van de overheids
subsidie bij de bouw van kerken en
bezinningscentra wordt behandeld.
Hierin komt de commissie tot de
clusie dat een wettelijke regeling ge
wenst is en de rijksoverheid hier een
primaire taak te vervullen heeft.
Voor de P.v.d.A. is een discriminatie
bij de betreffende subsidieregeling tus
sen kerk en geestelijke organisaties
onaanvaardbaar. Het is in strijd met
vezen van de overheid indien zij
zelf ten aanzien van de godsdienstige
waarheidsvraag een standpunt zou i'n-
Het rapport stelt als een eis van bil
lijkheid en rechtvaardigheid dat zij, die
niet tot enige kerk behoren, op overeen
komstige wijze door de overheid in staat
worden gesteld hun geestelijk leven te
ontplooien en te bevorderen. Uitdrukke
lijk wordt daarom gesteld dat ó'e rechts
grond voor de overheid voor het verle-
78
Ook in de boot 1
speuren. En toch j --
zij leek veeleer overvol te zijn, al was ook dat
misleidende indruk. Onder het jammerlijke beetje
schaduw, dat de laatste flarden zeil boden, lagen
mannen en vrouwen languit of in de meest fantasti
sche houdingen op de banken, de doften en de bo
demplanken. te uitgeput om nog te spreken, amech
tig van de hitte. Sommigen half bewusteloos, ande
ren in boze dromen, en weer anderen tussen wa
ken en slapen in, maar zich niet bewegend, om
het laatste vonkje leven brandende te houden, dat
nog in hen was. Aller wachten was op het onder-
twee zichtbare levenstekenen. Zij waren
der ellendig aan toe dan de anderen; da;
tuigden
ge-
duidelijk hun holle ogen, hun
broodmagere wangen, hun purperen, gebarsten lip
pen en de afschuwelijk-rode, etterende blaren, over
al waar hun door het zoute water en de hitte ver
gane kleren stukken ongebruinde huid aan de bran
dende zon hadden blootgesteld. Beide mannen za
ten helemaal achterin de boot, en men zag slechts
dat zij nog leefden, doordat zij rechtop in de stuur
stoel zaten. Maar zij zaten er zo doodstil, zo abso
luut zonder een vin te verroeren, dat ook zij wel
dood hadden kunnen zijn, of uit steen gehouwen. De
ene main leunde met zijn arm op de helmstok, hoe
wel er al sinds vier dagen geen wind meer was ge
weest om de gescheurde zeilen te vullen, noch ie
mand die nog over voldoende kracht beschikte om
de riemen te kunnen, hanteren. De ander zat met
een revolver lm de hand roerloos, als een stenen
beeld, en alleen aan zijn ogen kon men zien dat
hij nog leefde.
Er zaten twintig mensen in de boot. Het waren
er tweeëntwintig geweest, toen zij zes dagen gele
den van dat eilandje in het zuiden van de Chinese
Zee waren vertrokken. Maar nu waren het er nog
maar twintig. Er had nooit enige hoop bestaan
voor korporaal Fraser; hij was reeds een wrak ge
worden door de voortdurende koortsen, lang voordat
de granaat van de Zero zijn linkerarm had afge-
door ALISTAIR MAC LEAN
(vertaling Bob Limburg)
rukt, toen hij bovenop de stuurhut met zijn nieti
ge geweer de strijd daartegen had aangebonden. Er
waren geen medicamenten meer, noch pijnstillende
middelen, maar hij had h(?t. nog vier eindeloze da
gen volgehouden, en was pas' achtenveertig uur gele
den gestorven, opgewekt, ondanks de martelende
pijnen in zijn reeds tot aan de schouder zwart ge
worden arm. Kapitein Find'horn had de begrafenis
liturgie opgezegd, voor zover hij zich die althans
nog kon herinneren het was zijn laatste bewus
te daad geweest, voor hij wegzonk in een soort
rustige verdoving, waarin hij af
te mompelen, en w
ben. Er werden maar een of twee protesten ge
mompeld. maar die had Nicolsen totaal genegeerd.
Toen McKinnon nu de volgende dag de derde mid-
elagdronk voor Peter aan juffrouw Drachmann had
overhandigd.
toe halfluid lag
ruit hij wel nooit meer zou ont-
De andere man, een van de metgezellen van Si-
ran, was de vorige middag omgekomen. Hij stierf
een gewelddadige dood die te wijten was aan zijn
volkomen onjuiste interpretatie van de trage glim
lach en de hoge stem van McKinnon. Kort na de
dood van Fraser ontdekte de bootsman, aan wie Ni-
colson de watervoorraden had toevertrouwd, dat
een van de tanks in de afgelopen nacht was be
schadigd, waarschijnlijk aangestoken, maar dat was
onmogelijk met zekerheid te zeggen. In ieder geval
was hij leeg, zodat zij nu niets meer hadden dan
de ongeveer tien liter, die in de andere tank za
ten. Nicolson had dadelijk voorgesteld, dat ieders
rantsoen zou worden bepaald op tweemaal per dag
anderhalf ons water uit de maatbeker, die deel
uitmaakt van de vaste uitrusting van iedere red
dingboot natuurlijk met uitzondering van de klei
ne Peter, die zoveel kon krijgen als hij. wilde heb-
de boeg opgestaan en met zwa
..letalen dwarsstukken gewapend de boot doorge
lopen. McKinnon had een snelle blik op Nicolson
geworpen, maar die was ingeslapen; hij had
de gehele afgelopen nacht de wacht gehouden. Dus
had McKinnon hun rustig verzocht weer op hun
plaats te gaan zitten, zij het dan, dat hij dit ver
zoek kracht bijzette met de revolver, die hij had ge
trokken. Eer, van de beide mannen aarzelde, maai
de andere wierp zich met een dierlijk gebrom op
McKinnon, verwoed zijn knots zwaaiend, die Mc-
Kinnons schedel zou hebben verbrijzeld, wanneer
deze zich niet snel opzij 'had geworpen, terwijl hij
nog net tijd had om de haan- van zijn revolver over
te halen, zodat de getroffene door zijn eigen vaart
halsoverkop overboord sloeg.' Hij was reeds dood
voor hij in het water verdween, Zonder een woord
te zeggen richtte McKinnon zijn revolver vervolgens
op de ander, maan dat bleek niet meer nodig te
zijn, aangezien deze met een van angst vertrokken
gezicht naar de nog rokende revolver stond te sta
ren. Hij draaide zich snel om en strompelde naar
zijn zitplaats achterin de boot terug. Sindsdien wa
ren er geen moeilijkheden meer ontstaan over het
drinkwater.
In het begin, nu zes dagen geleden, waren er in
het geheel geen moeilijkheden geweest. Het moreel
was uitstekend; men was vol hooggestemde ver
wachtingen, en zelfs Siran, die nog niet geheel was
bekomen van de opstopper welke hij in die nacht
op het eiland van Nicolson had ontvangen, had mee
gewerkt waar hij maar kon, en ook gezorgd dat zijn
kornuiten dat deden. Siran was heus geen stomme
ling en begreep deksels goed, dat zij het er slechts
levend af zouden kunnen brengen wanneer allen in
eendrachtige samenwerking hun uiterste krachten in
spanden. Natuurlijk was dit slechts een samen
werking uit berekening en het sprak dan ook van
zelf. dat zij geen minuut langer zou.worden gehand
haafd dan in zijn, dat wil zeggen Sir.ans. eigen
kraam te pas kwam. ff
(Wordt vervolgd)
nen van subsidies in de bouw van ker
ken, evenzo gesteld moet worden voor
andere organisaties, die zich een bevor
dering var, het geestelijk leven ten doel
stellen, indien v
wordt gevraagd
zinningscentra.
Rechtsgrond
Uitgaande
hel feit dat het op
staatsrechtelijke gronden mogelijk ge
acht moet worden overheidssubsidies
voor het stichten van nieuwe kerken te
verlenen, wordt in het W.B.S.-rapport
nader ingegaan op de vraag of er ook een
rechtsgrond is aan te wijzen voor de
overheid om deze subsidies te verlenen.
Het standpunt wordt ingenomen, dat de
overheid gerechtigd is financiële bijdra
ge te verlenen op grond van het feit
dat in brede lagen van de bevolking d
mehing bestaat dat het kerkelijk leven
van essentiële betekenis is voor de ont
plooiing van onze samenleving. In het
bijzonder wordt uiteengezet dat een prin
cipiële afwijzing van deze subsidiever
lening niet op de beginselen van de P
d. A. gegrond kan worden.
Het rapport herinnert aan het feit
dat de kerken na dc oorlog In grote
moeilijkheden zijn gekomen, daar er
een achterstand was op het gebied
van de kerkbouw, veel verwoeste
kerken herbouwd moesten worden,
en dc snelle groei van dc bevolking
na 1945 nieuwe voorzieningen nood
zakelijk maakte.
De samenstellers van het rapport
voelen zich echter niet competent om
uit te maken in hoeverre dc bijdra
gen der leden van dc kerken een
maximum hebben bereikt en of er
wellicht middelen gevonden kunnen
worden om de Inkomsten te ver
meerderen.
In het rapport van de staatscommissie-
Sassen wordt een algemene regeling
voorgesteld', waarbij de rijksoverheid in
eerste instantie met d'e subsidieverlening
belast zal worden, De gemeenten en pro
vincies .zullen slechts bijdragen kunnen
verlenen, indien zij aan de bouw bijzon
dere eisen stellen, waarmede extra-
lasten zijn gemoeid. De commissie-Sas-
stelt voor een rijkssubsidie ten be
drage vart 25 pel van d'e „wettelijke
stichtingskosten" voor nieuw te bouwen
Verfijning
In het W.B.S.-rapport wordt een ver
fijning voorgesteld van de algemene re
geling. zoals in het rapport van de com
missie-Sassen naar voren wordt' ge
bracht. Wil een kerk of geestelijke orga
nisatie voor subsidie in aanmerking ko
nen, dan zal naast een minimum totaal
antal van 10.000 leden, het genootschap
zeker aantal jai
de gemeente
moeten zijn. Te denken valt
Amerika te brengen. De Fransen kunnen
i dc proe- doen, omdat zij niet betrokken l
ven met kernwapens, die vrijwillig bij het overleg in Genève en dusi
voör de tijd van een jaar werden niet gebonden zijn aan de tevoi
opgeschort, te hervatten. door de Sowjetunie, de Ver. Stï
Zoals de situatie nu is, bestaat er en Engeland gemaakte afspraken,
alleen voor de Sowjetunie zekerheid, Hoe betreurenswaardig op zichi
dat de-Verenigde Staten en Enge- de ontwikkeling is, dat steeds ra
land zich houden aan hun belofte, landen de beschikking zullen krij|
maar zijn er geen middelen om te over eigen kernwapens, niemand I
controleren, of ook -de Russen zich Frankrijk verhinderen, een 2
aan de afspraak houden. Dit geldt atoommogendheid te worden. I
in het bijzonder van proefnemingen, enige wat men zich zou kunnen
welke onder de - grond plaatsvinden, vragen is, of het wel verstandig
De Sowjetunie heeft belang bij het dat de proefnemingen in de Sabi
voortduren van de huidige stand van gehouden zullen worden,
zaken. Vandaar dat zij geen enkele Het ligt voor de hand, dat de on
poging doet, een voor beide partijen hankelijke Afrikaanse staten, i
aanvaardbare regeling mogelijk te rondom de Sahara zijn gelegen, I
maken. Soms lijkt het er op, dat een protest hebben laten horen. Vanzi
redelijk akkoord zal worden bereikt, sprekend spelen politieke overwegl
maar telkens wordt het Westen in gen in die landen
zijn verwachtingen teleurgesteld.
Het hervatten van proeven met kern- sche bezwaren zijn, die een a
vapëns door de Ver. Staten
geland zóu grote politieke beroering
teweegbrengen. Ook hierop speen-
lenselijke kant hebben.
Tenzij Frankrijk er in slaagt, a
te tonen, dat de proefnemingen gt
leert de Sowjetunie. Als echter blijkt enkel gevaar opleveren voor de Af
dat de Russen de Geneefse bespre
kingen slechts rekken om er mili
tair voordeel iiit te behalen, blijft er
geen andere keus over, hoe moeilijk En dat is nu net iets, wat de Frans
zich niet kunnen veroorloven.
kaanse bevolking, moet worden t
/acht, dat er in Afrika een ste
anti-Franse beweging zal ontstal
BENOEMINGEN
Benoemd tot hoofd van de school met
e Bijbel (e Haerst: B. de Jong te Mark-
esse (NOP).
Benóemd tót onderwijzer aan de Ju-
liana'schóol te Kampen: W. J, Renger te
Rijssen en H, Koelëtra te Koudum;
de ds. Joh. Bogermanschool te Dor
drecht: G. J. Minnaard te Papenó'recht.
aan de dr. Albert Schweitzerschool te Den
Haag: S. Kal te Den Haag.
lening betrekt, wordt In bet W.B.S.-rap-
port de voorkeur gegeven aan een alge-
ne regeling waarin ook de subsidie-
lening aan nlet-godsdienstlge organi
saties wordt geregeld.
Hoewel de subsidiemethode van de
immissie-Sassen inzake de „wettelijke
stichtingskosten" wordt aanvaard', acht
het W.B.S.-rapport het voorgestelde per
centage van 25 pet. van de stichtingskos
ten op principiële gronden onjuist, De
jaren. i W.B.S.-commissie stelt derhalve .voor in
principe uit te gaan van een maximum
Terwijl 'dc commissie-Sassen alleen dc bijdrage van 1/3 deel van de „wettelijke
kerkgenootschappen in de subsidiever- stichtingskosten".
Dr. E. Emmen naai
Z.- en ff .-Amerika
Op 24 juli zal de secretaris-genett
van de Nederlandse Hervormde Kei
dr. E, Emmen, zich naar Sao Paulo
Brazilië begeven om daar de assembl
bij te wonen van de wereldbond van Pa
byteriaanse Kerken. Ook prof. dr. A.
Bronkmorst van de theologische fact
teit te Brussel zal namens de N, H. Kei
op de assemblee tegenwoordig zijn.
Na afloop van de bijeenkomst in S
Paulo zal dr. Emmen naar Rio de Janeil
gaan waar het 100-jarig bestaan van
Presbyteriaanse Kerken in Brazilië
vierd zal worden.
Daarna zal hij een bezoek brengen aa
Suriname en Curagao, waar hij keni)
zal nemen van de arbeid van de protel
tantse gemeenten, de Broedergemeente e
de philantropische inrichtingen. Op l
-■•guslus zal dr. Emmen een dienst lel
n in de Fortkerk te Willemstad. 0
13 september zal hij ten slotte in de Vel
Staten, de herdenking bijwonen van h!
300-jarig bestaan van dc Hervormde Kerl
Kingston en van het 350-jarig bestaal
n de Hervormde Kerk in Albany.
i
