MADAME CURIE
Hei I
even van
niet nodig Als
Macht van Adenauer
wordt beknot
Ziet U, ik ben bang dat men de wetenschap vermengt met de persoon. Ik ben zelf
iets heel onbetekenends en in het algemeen genomen moesten misschien de prijs
winnaars zelf niet spreken over de waarde van de prijs die ze verwierven. Hel is
altijd mijn beginsel geweest te vermijden de wetenschap te vermengen met mijn
geringe persoon. Daarom heb ik nooit een uitspraak willen geven over de Nobel
prijs
MADAME CURIE over de Nobelprijs
(1933)
Madame Curie is van alle beroemde mensen de enige, die door de roem
niet is bedorven".
PROF. ALBERT EINSTEIN
Tv de toekomst
Het Japanse Olympische Comité, dat
in 1964 He Olympische Spelen in Tokio
hoopt te organiseren, werkt nu reeds
hard om reportages via de televisie
over de gehele wereld mogelijk te ma
ken. De Japanse technici willen niet
minder dan 24 kunstmatige aard-satel
lieten naar een hoogte van 36 km. bo
ven het aardoppervlak schieten En via
deze kunstmanen za] dan ieder t.v.-
apparaat op de wereld regelrecht be
reikt kunnen worden.
IgouUtcS'
vanavond
Bijverdienste
99 Programma voor maandag
De leider van de afdeling volks
muziek van de Beierse Radio is op
staande voet ontslagen. Hij wiste
bandopnamen uit en dan was er voor
het archief van zijn afdeling weer
n een nieuwe opname nodig. Die liet
hij dan door een orkest spelen en
italics uie ine ue eief °Pnemen °P de bandrecorder, vol-
ding van Kt'ïnuteda'mi Conc"Irt- »'ns de arrangementen van de juist-
gebouw-orkest Italiaanse operafrag- uitgewiste band. Alleen met dit ver
menten zal zingen. schil, dat hij zichzelf dan als de
arrangeur van de opgenomen wer-
Als onderdeel van de Belgisch Ne- ken opgaf bij het Duitse bureau voor
nd' ,de 7ARA, auteursrechten en daardoor kon hij
kwart over negen een luisterspel uit
van de Belgische schrijver Jean royalties (die een flmk aantal
Marsus. getiteld „Een trein bleet Marken bedroegen) zelf m zijn zak
Van kwart over acht at. kan
via de KRO 'Hilversum 2 2!
luisteren naar de stem van Maria
Meneghini-Calles, die met begelei-
ZN de geschiedenis der vrouwenemancipatie zal madame Curie altijd
met ere genoemd wordenals één der eerste vrouwen die op ge
heel unieke wijze prestaties heeft geleverd op een gebied, waarvan
velen een halve eeuw geleden nog meenden dat dat uitsluitend het
terrein van de man was.
Desondanks heeft ze nooit op enige wijze contact gehad of willen
hebben met de beweging der vrouwenemancipatie, en in zekere zin
is ze er een voorbeeld van dat de werkelijk begaafde vrouw zulke
bewegingen niet nodig heeft.
Er is geen vrouwenemancipatie no- de Sorbonne leerde ze het klimaat ken-
dig geweest om de verheven liederen nen van het laboratorium en dat werd
van zuster Bertken ingang te doen de grote liefde van haar leven. Haar
vinden, om de extreme verzen van armoede was groot, maar ze kende
Anna Byns bekendheid te geven of om slechts één passie: de studie! Weken
de stille gezangen van Jacqueline van lang at ze alleen brood met boter en
der Waals in de huiskamers te bren- dronk slechts thee. maar ze studeerde
gen. aan de Sorbonnei In de pauzes tussen
Hoezeer duizenden, ook in ons land. de colleges sprak ze soms met de be
door de vrouwenemancipatie een kans roemde hoogleraar-staatsman Paul
kregen die zij verdienden, en die zij Painlevé en ze liep colleges h:: de ver-
anders nooit hadden gehad, het is óók maarde physicus Antojne Henri Bec-
waar dat de werkelijk zeer begaafde, querel (1852—1908). Ze bleef in Frank-
man of vrouw, meestal niet dank zij rijk Poolse, alleen deed ze één con-
anderer hulp, maar veeleer ondanks cessie: ze noemde zich voortaan Marie,
veler tegenwerking en negatie, ondanks In 1893 slaagde ze als eerste voor
:andidaatsexamen physica, en in
als tweede voor het candidaats-
die jaren het enige
college over radio
activiteit ter we
reld. Na twee jaar,
in 1910, geeft ze het
college uit: het
wordt een boek
van negenhonderd
tachtig
pagin
armoede en miskenning, eigen plaats het
en waarde heeft te bewijzen. 1894
Dat geeft ook de levensgeschiedenis exa
weer van madame Curie, die op 21-ja-
rige leeftijd in een correspondentie met
haar nicht Henriëtte het parool neer
schreef. waaraan een ieder moet ge
hoorzamen die met bijzondere gaven
begiftigd, toch moet strijden om die
gaven te bewijzen: ..Voornaamste
grondregel: zich nooit laten verslaan,
noch door mensen, noch door dingen'
i mathematica.
Een ieder weet wat dit betekende en
nog betekent in verband met de kan
kerbestrijding!
Het is hier niet de plaats uitvoerig
aan te geven met hoeveel jarenlange
opoffering dit alles geschiedde: er
kan volstaan worden met de opmer
king dat dit alles plaats vond zonder
een behoorlijk salaris en zonder de
normale laboratoriumhulp. Op 19
maart 1899 schreef madame Curie aan
haar broer:
„Ik hoop trouwens, dat óf mijn dood Val' een boek
man. óf ik, weldra een vaste be- verschijnen, dat
trekking zal krijgen. Dan zouden evenzo heet: RA-
we niet alleen de eindjes aan el- OIO-ACTIVITEIT.
kaar kunnen knopen, maar zouden u0?e,.,tc,?^i7I,rt.,y^n
ook let, Kannen'overleggen voor
de toekomst van ons kind. Ik toil haar bedacht.
alleen eerst promoveren, eer ik In 1911 werd ze
een aanstelling zoek. Op het ogen- opnieuw bekroond
blik hebben we zoveel te doen met T®' de, Nobelprijs.
onze nieuwe metalen, dat ik mijn
dissertatie niet kan voorbereiden,
die weliswaar op dit werk geba
seerd zal zijn, maar die bijkom- reldoorlog stelde
stige studies vereist, waarmee ik baar krachten g
me op het ogenblik niet kan op- £eel ter besch.'
houden." Zelfs een hoogleraarschap Haar^gouden
n de foto van Pier-
e Curie.
Een jaar na haar
ditmaal
Bij het uitbreken
PIERRE CURIE
te Genève werd door Pierre Curie dailies leverde
jonge physicus ken-
lovember 1888). En aan haar broer
Joseph schrijft ze op 18 maart 1894 in
de zelfde geest: ,,Ik zou graag willen
dat je je dissertatie schreef. Het komt
mij voor dat het leven voor geen
ons gemakkelijk is. Maar m
volhooderr en vooral zelfve
hebben! Men moet -geloven i
roeping en alles erop zetten oi
gen. Misschien zal alles zich nog ten
goede wendefi op een moment, dat we
dat het minst verwachten."
Ze leerde -
nen. bekend in het buitenland, miskend Nobelprijs
in Frankrijk, die eens in zijn dagboek o:
had geschreven: Geniale vrouwen
zijn zeldzaam."
Ze liet hem. nadat hij haar ten hu
welijk had gevraagd, tien maanden
wachten, maar hij bewonderde ook
i vaii daarin baar koppigheid. Ze had mede met de woorden: ,,Wij
moet geaarzeld, omdat ze zich afvroeg, of
De uiterlijke bekronir.g
de physica voor
Curie, alsmede
Becquerel. Eerst thans volgde ook
Pierre Curie's benoeming
bonne in 1904.
Vijf dagen voor zijn dood vatte Pier-
Curie zijn huwelijksleven samer
erkten, mada-
Polen ontrpuw mocht' worden Op
14 iul' 1895 schreef haar broer Joseph
te sla- echter aan haar: ,.Ik ben van oordeel
ROUW
ARM POLEN
dat je gelijk hebt door le hart te vol
gen en geen billijk mens kan je dat
verwijten. Zoals ik je ken. ben ik er
zeker van dat je altijd met je hele
hart Poolse zult blijven en ook, dat je
nooit zult ophouden innerlijk tot onze
familie te behoren Ook wij zullen 3è" n'oJdloTst.'jdi
het goud
doen smelten voor
de verdediging van
ormde de haar tweede vader-
mada- land, tot verbazing
voor der beambten, tot
wie zij zich daartoe
de Sor- wendde.
Ze bezocht de
Belgische militaire
hospitalen en-hielp
er. zo eenvoudig
als - de .Belgischè.
koningin Elisabeth
deed. :-In 1918 be
zocht ze ook de hos:
pitalen
gelspel: 13.00 Nw
14 00 Boektoespr; 14.20 Orn
Kaï
Oost-
23 15—24.00 Lichte
;erkd. NCRV:
2 35 Instr oct
Hel Evangelie
i Geestelijke liederen. Con-
<en 10.00 Gereformeerde
1130 Gram: 11.50 Vocaal
il KRO 12 15 Aoologie.
:al 1959: Strijkkw.
Geestelijke liedei
bent toch ook
Geboren op 7 november 1867 te War
schau. als jongste dochter van de na-
tuurkundeleraar Wladyslaw. Sklodows-
hebben
ophouden je lief
:e beschouwen als een aer onzen.
Pierre Curie leerde Poois!
----- Hun huwelijksdag was zonder witte
ki, groeit ze op in het door Rusland japon, zonder gouden ringen, zonder
bezette Polen, dat niet sterven wil. Ze diner, zonder kerkelijke plechtigheid,
moet als Pools schoolkind het Onze want ook Pierre Curie was vrijdenker.
Vader in het Russisch bidden, maar Ze richtten hun huis in zonder meu-
ze danst met haar vriendinnetje Ka- bels. want ze waren arm, maar bo-
r tsaar Alexander II van venal, ze wilden nooit bezoek ontvan-
moord is. Ouder wordend gen. Wie binnentrad ontdekte slechts
boekenkast, en op de
Op 19 april 1906 vond dit gelukkig
huwelijksleven een tragisch einde door
een verkeersongeluk. ,,Waar liep hij reaaen^
nu weer over te dromen?" is net
droef verwijt van vader Curie, als hij {fenrfen
Madame Curie is ontroostbaar. Zij
die toch al zo moeilijk contact met
mensen heeft, kan zich niet anders
dan in haar dagboek uiten:
Noord-Italië. overal raad
erschaffend. om met behulp van haar
etenschappelijke kennis gewonden
de dood. Leerde ze
ondtrekken in nood en ei-
dan voorheen het leven
- Rusland
hunkert ze naar een internationale
—scholing, maar ze wil niet naar de
universiteiten van Rusland of Duits
land, die Polen onderdrukt hebben,
maar alleen naar Frankrijk, waar ze
weet dat sympathie bestaat voor het
geknechte Polen. Om haar zusje Bro-
nia in staat te stellen medicijnen te
studeren, neemt ze reeds op 17-jarige
leeftijd de post van gouvernante aan
n les per dag Dan
„...Men komt je halen; be
droefde lieden, ik zie hen aan, ik
spreek niet met hen. We brengen
Sceaux en zien je neerda
wi'houten tafel een petroleumlamp
een vaas bloemen: een romantiek zon
der wat de gemiddelde mens onder
romantiek verstaat!
In 1881 had Pierre Curie in zijn dag
boek geschreven: ,.Het gebeurt zelden
dat ik geheel mijzelf ben: gewoonlijk
is een deel van mijn wezen ingeslui-
- merd. Het komt me voor dat mijn
geeft 7 a 8 uur les per dag Dan geest iedere dag lomer wordt."
leert ze de armoede kennen. Een ver- Het is de grootheid van Marya
jaarsbrief aan haar broer Joseph Sklodowski geweest, dat zij dit leven
vangt ze op 18 maart 1888 als volgt vervolmaakt heeft! En dat was moge-
aan: ..Lieve kleine Jozio, ik zal op de- lijk, omdat ook voor hem alléén de
brief de laatste postzegel plakken wetenschap telde, ontspanning had hij
den ondersteund" schreef
1929 aan haar dochter Eve.
Op 15 mei 1922 werd madame Cu-
ne-Sklodowski door de Raad van de
het diepe, grote gat. Dan Volkenbond met algemene stemmen had aangetast.
afschuwehik defile vnn henoemd tot lid van de Internationale al besefte, w
ajscnuwehjk aerlie i.« Commi„le v00r intellectuele samen- tegen de dd
werking. In dat Comité zou ze gere- bracht haar
geld beroemdheden ontmor'en als
Bergson, Einstein. Lorenz. Painlevé.
Jarenlang bekleedde ze zelf het vice-
voorzitterschap.
En inmiddels reisde ze veel. naar
Nederland en Spanje, naar Engeland
en Italië, en werd ontvangen door pre
sident Masaryk en het Belgische ko
ningspaar Albert en Elisabeth.
Haar meest beroemde reizen zijn
ongetwijfeld die naar Amreika ge
weest. In 1921 en 1929
nam ze niet alleen kwalijk, maar ze
vond zulke mensen een ramp. wier ar
beid ze zonder enige mensenliefde on-
die derging. Toen een journalist haar toch
eens overviel met enige vragen, gevoel
de ze zich als een gevangene, en beet
hem toe. „In de wetenschap moet
alleen belangstelling koesteren voi
feiten, niet voor de personen."
Bedreigd door blindheid (staar),
bleef ze werken aan haar verheven
levenstaak. Ze sprak veel over haar
dood, de laatste levensmaanden, en
verbond daaraan haar bezorgdheid voor
het radium-instituut.
Steeds meer werd daarbij duidelijk
dat de radiumstof haar nijver licha
volgt
mensen. Men wil ons meenemen.
Wij verzetten ons. Jacques en ik,
we willen tot het einde toezien,
men sluit de grafkuil, men legt er
de bloemkransen op, alles is afge
lopen, Pierre slaapt zijn laatste
slaap onder aarde, het Is het einde
van alles, van alles, van alles..."
schap, groot in volharding en strijd,
maar die mede door haar karakter,
geschokt door twee onverwachte sterf
gevallen, dat van haar moeder en van
haar man, nimmer in staat bleek het
In het zelfde graf waar Pierre Cu-
levensgeluk te realiseren,
rie rustte, werd ze op 6 juli 1934 in
alle stilte begraven, op het kerkhof te
Sceaux, -zonder enig vertoon, geheel in
haar geest.
„Vóór madame Curie is het
woordje „ik" niet iets hatelijks;
het bestaat eenvoudig niet",
schreef Eve Curie na haar moe
ders dood. Dat is inderdaad de
grote schaduw geweest over
de haar leven, naast zóveel groot
heid die ze wist ten toon te sprei
den in de wetenschap: ze veron
achtzaamde in zichzelf de we
tende méns!
Madame Curie geeft op ex-
treme wijze die ijver en weten
als zij zelf het schapspassie, waaraan iedere
nbergèvene SMen vrouw moet voldoen, die werke
lijk de wetenschap wil dienen.
Maar daarmee is niet alles ge
zegd, want ze leed aan het ge
vaar dat haar dochter later tref-
fend geformuleerd heeft: „Ma-
die ik bezit en daar
ik geen cent heb
maar dan ook
letterlijk geen één
zal ik waar
schijnlijk niet meer
schrijven voor de
feestdagen, tenzij
me door toeyal een
postzegel in han
den valt."
In n
i 1878 c
lijd haar moeder,
en onuitwisbaar
heeft dit sterven
haar jeugd bepaald
en versomberd. In
dit leed verliest ze
haar rooms-katho-
liek geloof. Haar
vader, die heime
lijk vrijdenker was
en slechts uit tradi
tie rooms-katholiek
was. kan haar niet
helpen. Het socia
lisme doet de rest,
al zal zij zich nooit
sluiten, want ze is Pierre
tegen iedere geor
ganiseerde leiding
die een libérale
levensopvatting zou kunnen aantasten.
Als gouvernante gaat ze nog trouw naar
de kerk „zonder ooit hoofdpijn of griep
voor te wenden om thuis te blijven",
maar daarna heeft ze nooit meer enige
aanraking met kerk of geloof gehad.
Van haar vader krijgt ze literatuur
les thuis, en ze leest Dostojewski,
Dickens, La Fontaine. D° Muscnt Hei
ne, Sully Prudhomme, Francois Cop-
pé. Maar de liefde voor natuui
paar da
gen op de fiets met
vakantie waren,
weerklonk al spoe
dig zijn klacht: „We
hebben al zolang
niets gedaan."
Hun huwelijk cul
mineerde in een
wetenschappelijke
samenwerking, die
mede gebouwd was
op de overeen-
Het publieke le
ven interesseerde
hen nauwelijks.
Hoewel Pierre Cu
rie socialist was,
kon hij zich in een
gesprek over de
politiek veront
schuldigen met de
opmerking: „Ik ben
driftig te maken."
Toen hem in 1902
het Legioen van
Curie Eer werd aangebo
den, schreef hij aan
het Departement:
„Ik verzoek u be
leefd. de minister uit mijn naam te
danken en hem mede te delen dat ik
niet de minste behoefte gevoel gede-
maar dat ik zeer
aan een laborato-
Een laboratorium, dat was zijn
grootste verlangen!
Maar hij had er geen, en wat hij ter
beschikking had, was die naam niet
ard: het was een schuur! En toch
Hoewel de begrafenis in alle stilte
bedoelde plaats te vinden, volgde A-
ristide Briand, destijds minister van
onderwijs, de stoet naar het ver afge
legen kerkhof te Sceaux.
Nooit zal ze haar kinderen meer
over hun vader spreken! Ze weigerde
een pensioen, ze wilde
zijn. en uitte zich slee'
enige vertrouwde, haar dagboek:
gemoel!
„Ik zie Pierre, Pierre op zijn
doodsbedDe zondagmorgen na
je dood, Pierre, ben ik naar het
laboratorium gegaan met Jacques,
voor de eerste maal. ik heb ge
tracht een meting te doen, voor een
kromme, waarvoor we beiden enige
punten hadden gemaakt. Maar ik
voelde dat het me onmogelijk was,
verder te gaan. Op straat loop ik
als een gehypnotiseerde,
om iets
geen zelfmoord plegen, ik verlang
zelfs niet daarnaar. Maar is er
onder al die wagens niet één, die
me je lot wil laten delen, myn
liefste?"
Maar als zovaak kan ook hier alleen
het leven zelf de wond helen, en dit
schijnt te geschieden wanneer ze op
13 mei 1906 aan de Sorbonne benoemd
wordt tot o" «'gster van haar man. Ze
is de eerste vrouwelijke Franse hoog
leraar. In haar dagboek schrijft ze:
vangen door de president-i Harding
en Hoover, die haar beide keren een
hoeveelheid radium schonken. Over
weldigend waren de Amerikaanse eer-
geholpen bewijzen: het ereburgerschap van New
1 York en de eredoctoraten.
Op 29 mei 1932 woonde ze te War
schau de opening bij van het Poolse
radium-instituut. om van de ettelijke
huldigingen in Engeland en Frankrijk
niet te spreken!
va" ?™0,ste wetensehapsmensen nia draagt in zich de demon van
een te streng geweten."
Daarom blijft ze een voor
beeld, maar nooit hét voorbeeld
van de geëmancipeerde vrouw!
wetend de dood
ig jaar geleden,
GEEN LEVENSGELUK
En toch heeft ze dc roem en de
sympathie die ze ten slotte overal ont
ving, nooit aanvaard als een schone
levensvervulling! Ze wenste de ver-
bekommeren. Ik zal borgenheid, de stilte, en ze kwalift-
als
u-tijdige be-
het
alle dingen. Ze behoort bracht hij daar een groot deel
daarbij tot de generatie die chem
biologie verhief boven literatuur en
kunst. Terugziende op haar jeugd,
schrijft ze later: „Literatuur interes
seerde me evenzeer als so-.ologie
wetenschap. Toch heb ik mij. in
jaren van arbeid, al zoekende na<».
datgene wat mijn werkelijke voorkeur gereea,
had, ten slotte gewend tot de mathe- bewerking met
matica en de physica s"m* h""" 11
ijn huwelijksleven
vrouw door. Madame Curie schreef la
ter: „Toch is het in die armzalige,
oude schuur, dat de beste en geluk
kigste jaren van ons leven zijn verlo-
,fië ben- geheel gewijd aan het werk.
Soms maakte ik ter plaatse ons maal
of andere belangrijke
te moeten afbreken.
Soms bracht ik hele dagen door met
„Men biedt me aan, je op te
volgen, mijn Pierre; je colleges
over te nemen en de leiding van
je 'laboratorium. Ik heb 't aan
genomen. Ik weet niet of ik er
goed aan doe. Je hebt me dikwijls
gezegd'tlat je graag had gewild dat
ik een leerstoel had gekregen aan
de Sorbonne. Ik wil ten minste
een poging doen, het werk door te
zetten. Soms denk ik, dat ik op Toen
die wijze nog het best zal kunnen
verder leven, dan weer lijkt het
me of ik gek ben door dit te on
dernemen."
Op maandag 5 november 1906
Haar dochter Eve Curie, die een
uitmuntende biografie aan madame
Curie wijdde, merkte eens op: „Ze
leed onder de figuur, die de wereld
in haar wou zien: zo sterk en onaan
tastbaar was haar natuur, dat ze tot
aan het einde toe onmachtig bleef, een
der houdingen aan te nemen die met
de roem plegen samen te gaan: ge
meenzaamheid. geveinsde beminnelijk
heid, strengheid, schijnbare beschei
denheid
Maar de vraag mag ook gesteld
worden, of ze enig savoir vivre kende,
of ze de wijsheid bezat momenten van
geluk te onderkennen, of ze ooit ge
weten heeft wat humor en zelfspot
vermogen, ook in het leven van de
meest begaafde.
Haar Davy-medaille schonk ze als
rspresent aan haar zesjarig
niet, had ze
man ook nooit ontvangen!
met Pierre Curie te Londen
eens een statiediner bijwoonde, en de
schittering der toiletten gadesloeg, zei
ze naïvelijk tot haar man: „Ik wist
niet dat er zulke juwelen bestonden.
Wat zijn ze mooi!"
Toen het echtpaar Curie een avond
PARIJS
Luther sprak eeiis: ..Te °anjs be
ste school: men noemt die de Sor-
staat de beroemdste en voortreffelijk-
bonne." Daartieen kon ze zich in 1891
eindelijk begeven, om er de exacte dium
of andere kokende massa te
ren, met een ijzeren staaf die even
groot was als ik 's Avonds was ik
gebroken van moeheid."
Daar, in die schuur, dienden zij de
mensheid, daar deden zij uitvindingen
die hun weerga niet hadden. Zij von
den er nieuwe stoffen, die allerlei ge
leerde theorieën omver wierpen: ra-
polonlum, welke laatste stof
wetenschappen te bestuderen die zij genoemd werd naar het geknechti
eerste zin is identiek aan de laat
ste zin waarmee Pierre Curie zijn
laatste college afbrak„Wanneer
men nagaat welke vorderingen er
zijn gemaakt in de physica gedu
rende de laatste tien jaren, staat
men verbaasd over de omwente
ling die in onze ideeën is veroor
zaakt door de electriciteit. en
taak vangt met haar
delijkheid aan mevrouw Curie te
gen: „Wilt u dat ik u aan de (even
eens aanwezige) koning van Grieken
land voorstel?" Het antwoord luidde:
„Ik zie er het nut niet van in."
Voor alle brieven van bewondering
en sympathie vertoonde ze niet de
minste waardering of ook maar be
grip. Ze zag- haar leven als een les
rooster, waarbij alléén de plicht de
norm aangaf en waarbij geen plaats
was voor persoonlijke waardering, le
vensblijdschap cn genoegens.
De belangstelling der journalisten
Wijziging in C.D.U.-leiding
Jongeren eisen J:,
C DU
plaats op
(Van onze correspondent in Bonn)
VERLICHT haalde de C.D.U.-
C.S.U. in Berlijn adem,
toen haar kandidaat voor het
Westduitse presidentschap dr.
Heinrich Lübke in de 2e' stem
ming werd gekozen. De parle
mentaire presentielijst toonde
aan, dat van de fraktie van 517
C.D U.-C.S.U.-ers er maar één
ontbrak.
Dit bewees mutatis mutandis dat
het geen grootspraak was geweest
toen na de bijlegging van de 2e Ade-
nauer-Erhard-crisis werd verklaard,
dat de eenheid in de partij was her
steld.
Toch is er in de C D U.-C.S U. iets ver
anderd en is alles niet meer „bij het
(de% oude" ('ïeer Adenauer). Nog in
Berlijn hielden de daar voor de pre
sidentsverkiezingen aanwezige landelij
ke partijchefs onder voorzitterschap
van de Sleeswijk-Holsteinse premier
en vicevoorzitter in het C.D.U.-C S.U.-
lioofdbestuur, mr. Kai-Uwe von Has-
sel (die altijd als een trouwe vazal
van dr Adenauer heeft gegolden) een
vergadering, waarin werd besloten op
het partijcor- s, dat in de komende
herfst in Karlsruhe zal worden gehou
den. de nodige wijzigingen in de par
tijleiding aan te brengen.
Het is duidelijk, dat deze hervormingen
vooral bedoeld zijn om de kanseliers
opvolging in 1961 van te voren (en
dus tijdig) te regelen en om de tegen
over twee jaren moeten in de Bondsre
publiek weer algemene verkiezingen
worden gehouden. In die periode moet
de schade, die de laatste maanden
werd aangericht, grondig worden her
steld. In de ejrste plaats wil men het
aantal partij-vicevoorzitters (thans 4.
te weten bondsdagvoorzitter dr. Gers-
tenmaier, minister van arbeid Blank,
premier Kai-Uwe von Hassel en frak-
tieleider dr. Heinrich Krone) tot twee
terugbrengen en hun grotere volmach
ten geven. o.m. de mogelijkheid om
het partijhoofdbestuur bijeen te roe
pen, wanneer hun dat noodzakelijk
lijkt.
Dit is een privilege, dat tot dusverre
uitsluitend aan dr. Adenauer als par
tijvoorzitter was voorbehoua'en. Dr.
Adenauer kon dus ruzies zolang laten
doorsudderen, tot het nauwelijks nog
zin had om er het partijhoofdbestuur
over te horen. Dat is ook gebeurd
in de beide Adenauer-Erhard-contro-
VARA: 7.00 Nw:
9 05 Gym v vrouw; 9.15 Gram;
jterst. VPRO: 10.00 Morgenwijding.
10 20 Gram; 10.40 Voordr; 1IJ»
i Nws; 13.15
1 platteland;
V d midden
Oog
ind; 13.20
00 Altviool ên plano; 14.30 Hoor-
sp. Event onderbreking Rep Tour de Fran
ce; 15 35 Orgelspel; 16.00 Zestig minuten
voor boven de zestig (Evtl onderbreking
Rep Tour de France); 17.00 Oude liedjes:
17 15 Vakantietips: 18 00 Nws en comm:
18.20 Rep Tour de France; 18.30 Lichte
muz: 18 50 Dingen van de dag; 19 00 Pari
oyerz; 19.15 Regeringsuitz De BB.
Programma voor morgen
Tielenius
Stichting bevor-
ting vraagt de
aandacht v d Nederlandse noodwacht: 19.30
Dansork: 20.00 Nws; 20 05 Tour de France;
20.15 Amus ork; 20.40 Lekko. klankb over
NCRV; 7.00 Nw
ang; 11.00 Gram. 11.20 Voordr;
m. 11.55 Viool en piano; 12.25
en tuinder, 12.30 Land- en tuinb
2.33 Musette-ens; 12.53 Gram of
Strijk
kwartet; 16 05 Dansmuz 16 30 SDortrevue.
VARA; 17.00 Gram; 17 30 V d jeugd; 17.50
Nws sportuitsl en sportjourn. VPRO: 18 30
Kerkd IKOR 19.00 V d jeugd; 19.30 De
open deur. caus. AVRO: 20.00 Nws; 20.05
Holland Festival: Concertgeb ork en solis
te, 20 50 Inspecteur Vlijmscherp onder
vraagt. hoorsp; 21.35 Lichte muz; 21.55
Comme cl. comme ca. 22.10 Chansons:
22.35 Piano-improvisaties: 23 00
king 16.30 Kamermuz; 17.0
er; 19.10 Meisjeskoor, 19.30 Radio-
19.55 Gram; 20.00 Idem; 20.30 De
e Profeet, hoorsp; 21.30 Gram; 22.00
23.15—24.00 Gra
mplater
draf
I. Hei
de Fète
r Berlioz uit „Roméo et Juliet-
atische symphonie. op. 17) Grah-
chez Capulet (Andante malinco-
nico e sosienuto-Larghetto espresstvo-Alle
gro) Scène d'Amour (Adagio-Allegro agita
to Adagio) La Reine Mab, ou la fée des
songes Schei
monisch Orkest
II. CamiUe Saint-Saëns
d'Italie" (symphonische suite) Sérénade
(altviool-solo; Jacques Balout) A la Fon-
ti i Napoli (cel-
IV. Paul Dull
TIPS
uit hut buitenland
Brussel Vlaams (324 m) begint om
kwart voor negen met een uitzending
van lichte muziek, die tot twaalf
uur duurt.
Om kwart voor acht begint een Uit
voering van de Opera Fidelio van
Beethoven in het dèrde programma
van de BBC (464 m) Gré Bfouwen-
stijn zingt de rol van Leonore.
vanavond
Om 8 uur eerst het gewone, daarna
een extra-journaal over het bezoek
van koning Boudewijn. Om 8.35 uur
komt de AVRO op het beeldscherm
met de Perry Como-show, om kwart
over negen volgt de uitslag van de
Foto-wedstrijd „Richt uw lens op de
werkende mens" (zie ook ons zon
dagsblad van heden) en daarna,
dat is omstreeks kwart voor tien,
komen onbekende artisten aan bod
in het programma „Nieuwe oogst".
T*levlslepr°gramma's. NCRV 17.00-17.30
dat er thans :n de partij openlijk over
wordt gesproken, dat hij in 1961 onder
geen omstandigheid meer als de kan-
séliers-candidaat der C.D.U.-C.S.U.
naar voren mag worden gebracht. Hij
mag de partij helpen de algemene
verkiezingen (wederom en voor de
vierde maal) te winnen, maar daarna
is zijn rol uitgespeeld, of de politieke
situatie in d wereld dan ernstig is
of niet.
En dat dr Adenauer in 1961 zoals
nog maar weken geleden nog het
alleenvertoningsrecht zal hebben bij
de aanwijzi g van zijn opvolger als
bondskanselier, moet in het licht van
de dingen die er in de C.D.U.-C.S.U.
de gang zijn, wel uitgeslo-
Aan banden
Met de verkiezing van dr. Lübke tot
president van West-Duitsland en de
algemene opluchting, die dit in de
C.D.U.-C.S.U. teweegbracht, is dus de
crisis in de partij nog geenszins voor
bij. Invloedrijke mannen en vooral de
jongeren dringen aan op ingrijpende
hervormingen, teneinde het vertrou
wen van het Westduitse volk d.w.z.
de a s. kiezers in de C D.U.-C.S.U.
te herstellen. De jongeren eisen thans
een grotere .nate van medezeggen-
Voor de C.D.U.-C.S.U. is om zo te zeg-1Het hongaarse blad „Nepszava" maakt
gen het jaar 1848 aangebroken: de Ade- melding van een zeer omvangrijke
nauer-monarchie wordt aan partij-de- toeneme van de atheïstische propa-
mokratische banden gelegd Aan Je ganda. In het eerste halfjaar van
macht van dr. Adenauer zal een ein-1959 drukte de Koesnthultgeverij meer
de worden gemaakt. dan 130.ooo brochures, die „de kri-
Moge dit de (3-jarige partij- en rege-ltiek op de religie en de kerkelijke re-
ringschef weinig aangenaam zijn, nog J actie, benevens dc verbreiding van de
smartelijker moet het voor hem zijn,'atheïstische filosofie" ondersteunen.
ten word er geacht.
Dat recht vervalt daar, waar het hoort:
bij de C.D.U.-C.S.ll.-parlementsfrak-
tie, voor welke er maar één moge
lijke candidaat is: de tegenwoordige
vicekansclier en minister van econo
mische zaken prof. Ludwlg Erhard,
de vooral ais i- de komende twee
jaren de gunstige conjunctuur voor
Wcstduitsland nog mocht aanhouden
de man zal zijn met wie de C.D.U.-
C.S.U. in 1961 mar vierde stembus
overwinning hoopt te behalen.
