HTUWL
E
Doorbraak in deDelta
'n lotol&wine
Vele inzendingen waren
van uitstekende kwaliteit
Kritiek op Westduits
geïllustreerd blad
ZATERDAG 11 JULI 1959
Vanavond de prijsuitreiking
voor TV
\iANAVOND om kwart over negen zullen voor de
televisie de winnaars worden bekendgemaakt van de
grote landelijke foto-wedstrijd „Richt Uw lens op de wer
kende mens", die de Stichting tot Bevordering van de
Amateurfotografie in nauwe samenwerking met de Ver
eniging Nederlands Fabrikaat organiseerde. Dan zullen ook
de prijzen, die aan dit evenement verbonden waren, aan
de winnaars worden uitgereikt. Zoals men weet, heeft ook
ons Zondagsblad deelgenomen aan deze grote wedstrijd,
die de landelijke jury tienduizenden foto's te beoordelen
heeft gegeven, een gigantisch karwei, waarvoor men het
grootste respect kan hebben.
,,Man tegen gevel" van G. F. de Vogel
J^E Redactie van het Zondags
blad kreeg uit onze eigen
lezerskring alleen al bijna vijf
tienhonderd inzendingen, vaak
van meer dan vier foto's elk, te
beoordelen en het uitzoeken van
de eigen prijswinnaars (van
geldprijs en ere-medaille met
inscriptie) was al verre van ge
makkelijk. Na lang sorteren,
kijken en schuiven hebben we
uiteindelijk de zes foto's op deze
pagina ter publicatie gekozen.
Zes foto's en vier daarvan zijn
onze prijswinnaars. De beide
andere kregen een eervolle ver
melding, met een extraprijs
van 10.—.
RICHT uw lens op de werkende menè". Dat was dus de
opdracht, het motto van deze wedstrijd, die, gezien
de deelneming een bijzonder groot succes is geworden.
Om u niet langer in onzekerheid te laten. Wij kozen de
volgende foto's als de winnende uit:
1 Man aan gevel van G. F. de Vogel, Westkruiskade
10a, Rotterdam 25 en een plaquette met inscriptie).
2 Zwaar werk van Peter Mokveld, Hof van Delftlaan
108, Delft 2b en een plaquette met inscriptie).
3 Op de akker van H. E. Kruisheer, Riouwstraat 64,
Dordrecht 25 en een plaquette met inscriptie).
4 Schilder achter glas van R. Segers, Nassaupark 35,
Lisse 25 en een plaquette met inscriptie).
in zijn zoeker kreeg en op het
juiste ogenblik knipte.
Lang hebben we getwijfeld, of
wij de foto van Henk Vliet (Man
onder vloer) niet met de vierde
prijs zouden belonen. We heb
ben in tweestriid gestaan, maar
uiteindelijk tocti de plaat van
de schilder bij de bekroonde
gevoegd. Over smaak valt niet
te twisten en daarom moest de
originele foto van Henk Vliet
wijken voor zijn concurrent.
Een leuke kiek maakte ook P. de
Pater van de ijzervlechter.
Maar toen we de foto onderste
boven hadden gekeerd werd het
effect nog grappiger en leek
het alsof de man aan een pla
fond werkte.
Henk Vliet, die de werkende
man onder de vloer maakte, en
Bostelweg 10, te Nieuwerkerk
aan de IJssel woont, kreeg een
eervolle vermelding en een
extra-prijs van 10.
De ijzervlechter van P. de
Pater, Kerkweg, Ter Aar, die
wij curiositeitshalve, als „de
man aan het plafond" hebben
gepubliceerd, kreeg eveneens
zo'n eervolle vermelding en
10.—.
Al deze foto's en ook de honder
den andere inzendingen zijn
door ons enkele weken geleden
doorgezonden naar de Vereni
ging Nederlands Fabrikaat.
Daar is de officiële jury aan
het werk gegaan om de prijs
winnaars van de grote landelij
ke wedstrijd aan te wijzen en
wij vernamen uit officiële bron,
dat één van onze eigen prijs
winnaars was doorgedrongen tot
de laatste 79 geselecteerde fo-
Dat was de plaat van G. F. de
Vogel de man op de ladder
aan de gevel dus. Deze ama
teur-fotograaf heeft hier wel op
een bijzonder originele wijze
,,de werkende mens" in beeld
gebracht. De man op de lad
der, die aan het dak van het
grote gebouw hangt, is nietig,
maar daarom niet minder op
vallend juist in een hoek van
de prent gehouden en de grote
gevel van het gebopw accentu
eert deze nietigheid nog in ster
ke mate.
De in low-key" gehouden foto
van Peter Mokveld toont een
werkende man in volle actie en
die intense spanning bij de ar
beid kreeg nog meer nadruk
door de bewegende armen en
handen.
Eenzaamheid in het wijde land
schap van de polders in de om
geving van Dordt is het meest-
opvallende van de foto van H.
E. Kruisheer. Technisch^gaaf en
op het juiste moment geknipt
(let op het verstuiven van de
kunstmest) is ook deze bekroon-
Hoewel zeker niet nieuw van tech
niek, maar daarom toch nog
wel origineel van visie vonden
wij de foto van de Lissenaar
R. Segers, die een huisschilder
achter het glas van een deur
.jOp de akkervan H. E. Kruisheer
Tientallen en nog eens tientallen
foto's hebben wij bekeken, die
de prijzen op het nippertje heb
ben gemist en uit de inzendin
gen is ons nogmaals duidelijk
geworden, dat de amateurfoto
grafie ook in onze lezerskring
met grote vaardigheid wordt be
oefend.
Eén ding moet ons echter toch
ook van het hart. Sommige in
zenders meenden, dat zelfs het
meest-vage en 1 slordig-afgewerk-
te kiekje nog voor een prijs
in aanmerking kon komen. Wij
hebben natuurlijk ook die plaat
jes naar de officiële jury door
gestuurd, maar we geloven niet,
dat we daar de inzenders een
dienst mee hebben gedaan.
De deelnemers, die bij hun in
zendingen een retourenveloppe
met voldoende postzegels heb
ben gevoegd, kunnen in de loop
van de komende maanden hun
inzendingen (ook als ze geen
prijzen wonnen) terug verwach
ten. De Vereniging Nederlands
Fabrikaat verzorgt die retour
zendingen. Heeft men dit ver
zuimd. dan zal de genoemde
vereniging de platen nog enige
tijd bewaren, tot er eventueel
om gevraagd wordt en een re
tour-enveloppe wordt gezonden.
Het is nl. niet doenlijk om de
tienduizenden inzendingen alle
maal ongevraagd terug te zen
den. Het adres is: Vereniging
Nederlands Fabrikaat, Postbus
999, Den Haag. De terugzendin
gen beginnen pas op 15 augustus.
Wellicht ten overvloede nog dit:
correspondentie over de uitslag
kan niet worden gevoerd en
door deelneming aan de wed
strijd heeft men zich ook on
derworpen aan de voorwaarden
daarvan.
Aanklacht van „Der Stern" tegen kerk afgewezen
MAG EEN kerk in het
openbaar een uitspraak
doen over de inhoud van
een bepaald geïllustreerd
blad, ook wanneer deze uit
spraak economisch nadelig
kan zijn voor het desbe
treffende orgaan? Deze
vraag vormde de inzet van
een rechtsgeding dat de uit
gever van het grote West-
duitse geïllustreerde tijd
schrift „Der Stern" tegen
de Evangelische Kirche in
het Rijnland aanhangig had
gemaakt.
In hoger beroep heeft de
Hamburgse rechtbank nu
deze vraag onlangs bevesti
gend beantwoord.
Vanzelfsprekend wordt de
principiële vraag van de verant
woordelijkheid van de kerk in
het openbare leven niet door
een rechtbank beantwoord.
Maar toch is het opmerkelijk
te horen dat de Westduitse
rechtbank erkend heeft, dat de
kerk geen „eigen" terrein heeft,
waarop zij zich moet bewegen,
maar haar verantwoordelijkheid
voor het geestelijk welzijn van
haar leden tot op elk gebied
mag uitstrekken.
De rechtbank sprak uit dat
persvrijheid betekent dat ieder
een over elke kwestie mag mee
spreken. Er is geen situatie
denkbaar, waarin men wel zelf
mag kritiseren maar niet be
kritiseerd mag worden.
Conflict
Het conflict tussen de Evange
lische Kirche en „Der Stern"
dateert van ongeveer een jaar
terug. Toen stuurden de kerke
lijke leiders aan allerlei instan
ties een schrijven, waarin zij
melding maakten van de op
richting van een commissie, die
de inhoud van de geïllustreer
de Westduitse bladen kritisch
zou gaan beoordelen. Men is
in kerkelijke kringen in West-
Duitsland al lange tijd ongerust
over de inhoud van deze geïl
lustreerde bladen, die vaak een
Doorbraak in de Delta door
K. Norel. Uitgave La Riviè-
re en Voorhoeve, Zwolle.
Vijfentwintig jaar geleden de
buteerde Norel met een Zui
derzeeroman, 't Getij Verloopt.
Vandaag nog even actueel is
hij met een Delta-roman voor
de draad gekomen. De titel
laat geen twijfel. Het is het.
verhaal van Albert en Veronica
Vroegindewey, een traditioneel
boerenechtpaar op Flakkee, dat
een hevige maar hopeloze strijd
voert tegen de verfrissing van
het gedachtenleven vooral op
geestelijk gebied bij hun kinde
ren door de ontwikkeling der
Delta-plannen. In dit verhaal
wordt de strijd aangebonden
met het niet-geintegreerde,
„bevindelijke" christendom dat
op de Zuidhollandse eilanden
hier en daar nog sterk aan
spreekt. De jeugd zegt het ech
ter niets meer: zij verkiest de
boodschap van genade en ver
lossing van blijdschap, óf ver
doolt. Beide gevallen ziet men
bij de kinderen Vroegindewey.
Het eind van het verhaal biedt
een ontroerend changement.
teerd, is géén roman geworden.
De bekende jeugdschrijver
heeftkarakters, gebeurtenissen
personen teveel
hand gezet om met enige sub
tiliteit aan de diep menselijke
dingen te kunnen raken. Door
braak in de Delta is een onge
twijfeld boeiend verhaal gewor
den met een wezenlijk pro
bleem als thema, echter tè
vooropgezet en geprovoceerd
om een gebeurtenis te zijn.
-8-
De vreugden der kleine dingen
De vreugden der kleine din
gen, door Mary Baardman. Uit
gave J. H. Kok N.V., Kampen.
De vreugden der kleine dingen
zoekt Mary Baardman in de ge
wone dagelijkse gebeurtenissen.
Ook Lettie Verdoorn moet dit
leren, wanneer zij haar kantoor
baan moet opgeven om in de
huishouding van haar moeder en
haar tante te komen helpen. De
sfeer waarin Lettie en haar vrien
dinnen leven wordt zodanig be
schreven, dat oudere meisjes dit
boek graag zullen lezen.
zeer sensationeel karakter dra
gen.
In de eerste publikatie van de
ze commissie, waarin van een
aantal tijdschriften nummers
werden besproken, luidde het
oordeel over „Der Stern" in
één woord vernietigend. Men
zei over het blad o.a. „Ook de
ze Stern (het Duitse woord
voor ster) is weer geen lich
tende geworden. In plaats van
te helpen de richting te bepa
len, schemert ze maar wat.
Het blad wordt door sensatie op
de been gehouden. Onze me
ning: beslist onaanvaardbaar."
Aanklacht
De uitgeverij van Der Stern
beantwoordde deze kritiek met
een aanklacht bij de rechtbank.
Het oordeel van kerkelijke zijde
betekent een economische boy
cot van het blad en was zo in
strijd met de wet, aldus de
uitgever.
De rechtbank deelde de me
ning van de uitgever niet en
stelde hem in het ongelijk. Bij
de motivering van het vonnis
gaat de rechtbank er van uit,
dat de Evangelische Kirche
met haar beoordelingscommis
sie niet één bepaald orgaan
bedoelt te bekritiseren. Ook wil
men geen andere bladen be
voordelen.
Het is, aldus de rechtbank
geheel duidelijk, dat pastorale
motieven en geen economische
tot de vernietigende beoorde
ling van „Der Stern" hebben
geleid.
De rechtbank vergelijkt de
zaak met een ongunstige recen
sie van een boek of een film,
die ook economisch nadelig kun
nen zijn voor de uitgeverij of
de filmproducent, maar die
toch altijd als geheel geoor
loofd zijn beschouwd. De juist
heid van de kritiek blijft hier
buiten beschouwing. De Grond
wet waarborgt, aldus de uit
spraak, ook het uiten van een
eventueel niet juiste mening,
wanneer deze tenminste za
kelijk naar voren gebracht
wordt. Onzakelijk (en daarmee
in de Duitse jurisprudentie
strafbaar) wordt de kritiek
pas, wanneer deze beledigend
is, van onjuiste feiten uitgaat
of persoonlijk voordeel op het
oog heeft.
Zakelijk
De kritiek van de Evangeli
sche Kirche kan als geheel- za
kelijke kritiek beschouwd wor
den. Het gaat hier, aldus de
rechtbank, om een bijdrage in
de strijd om de waarheid. De
kerk behoeft haar arbeidster
rein niet te beperken tot de
eredienst, maar zij mag haar
zielszorg ook daarbuiten uit
oefenen.
De rechtbank acht het duide
lijk dat bij de kritische beoor
deling de bedoeling voorgezeten
heeft om het peil van de ge-
illustreerde pers te verhogen,
en niet om het inkomen van
de uitgever naar beneden te
brengen.
Met kracht wijst de recht
bank aan het slot van de moti
vering van de uitspraak de ge
dachte van de u'tgever af, dat
de „wereldlijke" ontspannings
lectuur een zaak is, die louter
en alleen het geïllustreerde
tijdschriftenwezen aan zou gaan.
De opdeling van het leven in
een sacraal en een profaan
gebied acht de rechtbank ten
anemale onjuist.
Daarmee is de kerkelijke
inmenging in het doen en la
ten van de geïllustreerde tijd
schriften dus door de rechtbank
niet veroordeeld. Mede om de
motivering met name om de
afwijzing van de theorie van de
van elkaar autonome levensge
bieden een interessante uit
spraak.
