mi
Dinsdagavond Bruckner en
Handel in Pieterskerk
Toonkunstkoor gaf bijzonder
indrukwekkende uitvoering
Waardevolle bijdrage tot het
Holland Festival geleverd
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG 1 JULI 1959
Agenda
voor
Leiden
Woensdag
Pieterskerk, 7.30 tot 8 uur: avondgebed
Trompstraat, 8 uur: straatprediking
Baptisten Gemeente.
Volkshuis, 8 uur: expositie handenar
beid.
Garenmarkt, 8 uur: v.m.: vertrek K. en
O.-excursie naar Deltawerken.
Speeltuin Oosterkwartier, 7.30 uur: vol
leybalwedstrijden.
OEGSTGEEST: De Beukenhof, 3.30 tot
5.30 uur: receptie A. A. Verhoef, zilveren
jubileum directeur Leidse Wolspinnerij.
OEGSTGEEST: gemeentehuis, 7 30 uur:
raadsvergadering.
Beestenmarkt. 7 uur: vertrek De Zonne
bloem naar De Kaag voor uitreiking di-
Donderdag
Speeltuin Oosterkwartier, 7 uur: vertrek
gecostumeerde kinderoptocht door de
Kooi.
Chr. lyceum, 8 uur: ledenvergadering
Vereniging voor chr. middelbaar en voor
bereidend hoger Onderwijs.
Koor Pieterskerk, 7.30 tot 8.30 uur n.m.:
gelegenheid tot meditatie en gebed.
VrUdag
Speeltuin Oosterkwartier, 7.30 uur: tuin
feest.
Antonius-clubhuis, 7.30 uur: afscheid
mej. Van Vliet, directrice van de meis-
jes-H.B.S.
Zaterdag
Speeltuin Oosterkwartier, van 3 uur af:
ktnder- en tuinfeest.
Films
Casino (2.30, 7 en 9.15 uur): Het Don-
kozakkenlied (alle leeftijden): donderdag:
Geen plaats voor wilde dieren.
Lido (2.30, 7 en 9.15 uur): De vlam en
de pijl (14 jaar).
Luxor (2.30, 7 en 9.15 uur): Hoe vertel
ik het mijn dochter? (18 jaar).
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur): Dwars door
de hel (14 jaar)
Trianon (2.30, 7 en 9.15 uur): De naakte
Maja (18 jaar).
Apotheken
door apotheek Reijst, Steenstraat~35, telef.
Tentoonstellingen
De LakenhalHet Nederlandse Portret,
tot 31 augustus
Prentenkabinet: grafische kunst van
Nono Reinhold e.a. (tot en met 15 augus
tus).
Musea, instituten, leeszalen e.d.
Academisch Historisch Museum Rapen
burg 73; elke dag geopend van half 10 tol
half 1, uitgezonderd op dinsdag en vrijdag
van 2 tot 5 uur.
Hortus Botanicus Rapenburg: elke dag
geopen van 9 tot 12 en van 2 tot 4
(na 1 april tot 5 uur).
Geologisch en mineralogisch musi
Garenmarkt lb: elke dag geopend va
tot 12 an van 2 tot 4 uur
Gravasteen, Pieterskerkhof 6, juridisch
studiecentrum, elke dag te bezichtigen
tussen 9 en 12.30 en 2 tot 5 uur (liefst in
de vakanties), concierge: Kolfmaker
steeg Ida
Prentenkabinet, Kloksteeg 23: elke dag
geopend van 2 tot 5 uur.
Rijksherbarium, Nonnensteeg 1: elke
dag geopend van 8.30 tot 12.30 en va
tot 4 uur (behalve zaterdagmiddag).
Rijksmuseum voor Oudheden, Rapen
burg 28: elke dag geopend van 10 tot 4
Archeologisch Instituut, Rapenburg
elke dag geopend van 9 tot 12 en va
tot 5 uur (behalve zaterdagmiddag)
Bibliotheek universiteit, Rapenburg 74
elke dag algemene studiezaal en uitleen
afdeling, geopend van half 10 tot half 6
op zaterdag tot 5 uur
Contactbureau voor afgestudeerden.
Rapenburg 6: op maandag, woensdag en
vrijdag geopend van 10 tot 1230 en van 2
tot 4 uur.
Leeszaal en bibliotheek Reuvens Bree-
straat 27- maandag en woensdag van 1
tot 530 en van 7 tot 9 uur: dinsdag
donderdag van 1 tof 5.30 uur; vrijdag van
10 tot 5.30 en van 7 tot 9 uur; zaterdag
van 10 tot 530 uur
Legermuseum „Generaal Hoefer" Pest-
huislaan 7: elke dag geopend van 10 tot
Holland Festival LEIDEN
Concertgebouworkest speelt
onder leiding van Haitink
TN VERBAND met het Holland. Festival zal het Concertgebouworkest,
A onder leiding van Bernard Haitink, dinsdagavond kwart over acht in
de Pieterskerk te Leiden uitvoeren Concerto Grosso van G. F. Handel en
Bruckners 2e Symphonie. Bruckner, de grote eenzame figuur van de
tweede helft der vorige eeuw, heeft betrekkelijk weinig geschreven: koor
muziek voor liturgisch gebruik, enige missen voor koor en orkest, een
strijkkwintet en negen symfonieën. In vergelijking met Haydn, die behalve
al zijn andere werken zo'n 140 symfonieën schreef, of Mozart, die er ons
44 naliet, lijkt dit weinig.
De betekenis van de symfonie is ech-
r veranderd. Hadden bij Haydn en
Mozart de symfonische werken dikwijls
ir niet altijd) een speels, vreugde
vol karakter, bij de late Mozart begint
hierin reeds verandering te komen.
alleen, dat het badinerende plaats
maakt voor de ernst, ook de structuur
wordt ingewikkelder, een totale omme
keer doet zich voor.
Denken we aan Beethovens 3e, 5e, 9e
symphonie De symfonie is van „di
vertimento" veranderd tot het meest
doorwrochte muzikale document dat een
componist kan schrijven. Hoogtepunten
van deze symfonische kunstvormen
vinden wij behalve bij Beethoven ook
bij Berlioz, Mahler en Brahms.
Verheven
Zo gezien heeft Bruckner heus niet
zo weinig geschreven, want zijn muziek
behoort tot het meest representatieve
en verhevene van zijn eeuw. Zijn 7e en
8e symfonie zijn monumenten uit de ge
hele wereldliteratuur.
Was bij Beethoven de muziek van
een sterk subjectief karakter, dat door
zijn grootsheid en diepe menselijkheid
tot in het algemeen menselijke werd op
geheven, met Bruckner treedt een nieuw
element in de kunst naar' voren.
Wanneer we zeggen, dat de muziek
een taal is, spreekt deze taal bij Bfuck-
ner niet van menselijke roerselen, maar
van bovenmenselijke gevoelens Zij
spreekt van de Allerhoogste maar dan
alléén van de Allerhoogste. Naar aan
leiding van zijn 8e symfonie zei Bruck
ner: „Meine Aohte ist ein Mysteriüm".
Dit geldt voor alle Bruckner-muziek.
Dit verklaart ook het niet-begrepen-
zijn van zijn kunst door zijn tijdge
noten, zowel door de vakmusici, als
door het publiek. Het verwijt, dat
Bruckners muziek langdradig is, ver
valt. voor wie deze taal kunnen ver
staan. Ook zijn beste vrienden, heb
ben het niet altijd gehoord. Onder
hun invloed heeft hij coupures aan
gebracht in zijn composities, die het
werk niet ten goede kwamen.
Bruckner heeft sterk onder het niet-
begrepen-zijn geleden.
Gelukkig is er een kentering inge
treden in de waardering van Bruck
ners muziek, waarvoor vooral Arthur
Nikisch moet worden genoemd, wiens
interpretatie van Bruckners 8e sym
phonie de Linzer Meester eindelijk in
ternationale erkenning bracht.
Schroom
De tweede Symfonie die door het
Concertgebouworkest zal worden uit
gevoerd, dateert van 1872. Na het échec
van zijn eersteling (1866) was het alsof
hij schroomde zijn muzikale gedachten
gestalte te geven. Het werk kwam tot
stand tussen oktober 1869 en juli 1872.
Ook van deze symfonie, evenals van de
eerste, gold het oordeel der vakmusici,
„onbespeelbaar". Bovendien werd de
zin van de structuur totaal niet begre
pen.
De dualiteit, bij de klassieken het
principe van de vorm, wordt bij
Bruckner tot driedeligheid. De vorm
wordt hierdoor belangrijk uitge
breid. Ook heeft Bruckner een grote
voorliefde voor de „generale rusten",
waardoor als het ware de „stilte"
in de vorm wordt betrokken. Spot
tend werd dit werk door de musici
de „Pausen symfonie" genoemd. Tot
tweemaal toe heeft Bruckner, in de
hoop succes te zullen bereiken, het
Gekostumeerd korfbal
Oosterkwartier-feest kreeg een
gewichtig tintje
De Leidse speeltuinvereniging Ooster
kwartier zette gisteravond haar feestweek
voort met een sportdemonstratie, die met
een gekostumeerde korfbalwcdstrijd ein
digde. Ondanks het slechte weer was een
flink aantal toeschouwers naar de speel
tuin in de Borneostraat gekomen.
Hef eerste deel van de demonstratie,
het gewichtheffen, werd binnen gegeven.
De Leidse Knachtsportverenigiing, club
kampioene van Nederland, verzorgde dit
programmapunt. De L.K.V. heef1! in haar
midden twee kampioenen, Siem Stokkel,
kampioen zwaargewicht en Hans Zdrkzee,
jeugdkampioen van Nederland. Wat dus
gisteravond werd gebracht, was het beste
van het beste
Br werd zelfs nog een record gebro
ken. Han6 Zirkzee drukte namelijk 100
kilo omhoog, 2% kilo boven zijn persoon
lijk record. Siem Stokkel stootte ten slotte
bij wijze van demonstratie 125 kilo. Beide
kampioenen nemen momenteel deel aan
de centrale training te Annhem. Mogelijk
worden ze volgend jaar uitgezonden naar
de Olympische spelen van Rome
De herenturravereniging Excelsior werk
te in de open lucht. Deze vereniging, die
vooral bekend staat om het nummer
lange mat, wa6 ook gisteren weer goed
op dreef. Eerst kwam de brug aan de
beurt. Het viel op, dat de Excelsiorleden
«i de open luchit nog zó'n goed nummer
van maakten. Ook op de lange mat ging
het voortreffelijk. De losse salto durfde
men niet aan vanwege de gladheid van
de mat.
Ten slotte werd een gekostumeerde
korfbalwedstirijd gehouden tussen Vicus
Oriënfe6 en leden van Oosterkwartier.
Vanavond worden de feestelijkheden
voortgezet.
Mulo-examens in Leiden
Voor het mulo-examen A slaagden: H.
Belksma, Oegstgeest, J. C. Brummelkamp,
Leiden (x), L. N. Bodrij, Leiden (x), A.
W. Edeling, Katwijk aan den Rijn (x), C.
H. M. Talens, Leiden (x), A. Kuijpers,
Leiden, M. J. Marcelis, Leiden (x), W. J.
B. Tazelaar, Hazerswoude (x), D. L. de
Bock, Leiden (x), A. de Best, Katwijk aan
Zee (x), A. J. Martijn, Leiden (x), A
Vreugdenhil, Hazerswoude (x), P. T
Voets, Hazerswoude (x) en C. L. R. Ver-
sluijs, Voorschoten (x).
Het B-diploma behaalden: C. van Duij-
venbode. Katwijk aan Zee, C. E. Snel,
Leiderdorp, H. Harmsen, Leiden, T. Veld-
huijzen, Oegstgeest en G. J. Geijsman, Lei-
den. Afgewezen: 12. De kandidaten met
een (x) behaalden tevens het midden
standsdiplom».
werk herzien en „verkort" tot in
1890 toe
Het werk vertoont de typische Bruck-
neriaanse karakteristiekengeheim
zinnige tremolo's van de strijkers bij de
aanvang, breed uitgezongen cantilenen,
machtig brede ritmen met als tegenstel
ling de aandoenlijkheid van het naieve,
zangrijke Oostenrijkse volkslied, in het
Trio In de Finale verwerkt hij cita
ten uit zijn vroeger geschreven F moll
mis. Voor de kenners spreken deze een
duidelijke taal.
Instrumentatie
Ook zijn instrumentatie toont weer
een voorliefde voor de houtblaasinstru
menten, terwijl het koper met ostinate
ritmen het „Hemels" gericht-zijn dezer
muziek versterkt, tot in het extatisch
bewogene toe.
Het werk wordt gegeven in de oor
spronkelijke (niet verkorte) vorm. Wij
spreken de hoop uit, dat de talentvolle
Bernard Haitink hier het voorbeeld van
Eduard van Beinum zal volgen, voor wie
de uitvoering van Bruckners werken tot
de hoogste plicht van de musicus gold.
Eindexamen r.k. lyceum
St. Bonaventura, Leiden
Voor het diploma gymnasium alphs
slaagden de volgende leerlingen van he
r.k. lyceum St. Bonaventura te Leiden:
Hans van Aalzum, Zoeterwoude; Frans
Bloem. Voorburg: Jeroen Chorus, Oegst
geest; Paul van Dorp, Leiden; Peter v. d.
Geest, Stompwijk; Ad Koelemij, Den
Haag; Jan v. d. Putten, Wa66enaar;
Gerard Tomas6en, Noordwijkerhout; Evert
d. Werf. Noordwijk. Jan de Wit,
Leiden; Harry Hermans, Voorhout.
Met 2 kandidaten wordt het examen
voortgezet.
Voor het diploma alpha slaagden: Her
man Allart, Alphen aan den Rijn; Wim
van Beek, Leiden; Harry Heeman, Lei
den; Piet Janson, Leiden; Jan Klink,
Li66e; Jan Kok, Leiden; Leo -van Leeuwen,
Voorschoten; Ben Topper, Leiden; Lode-
wijk v. Ulden, Leiden; Nico Vink, Lei-
muiden; Jan Vioen. Voorschoten
Afgewezen: 3.
Hohe Messe in Pieterskerk te Leiden
jTkOK DIT JAAR had in het kader van het Holland Festival 1959 ee
uitvoering plaats van Bachs zgn. „Hohe Messe" in de Pieterskerk door
het Leidse Toonkunstkoor onder leiding van Iskar Aribo, met vocale so
listen en leden van het Concertgebouworkest, en met Albert de Klerk aan
het orgel. Groot was de belangstelling voor deze gebeurtenis, die in de
loop der laatste jaren een bijzondere vermaardheid heeft verkregen, een
vermaardheid, die tot ver buiten Leiden is doorgedrongen. Dat deze repu
tatie volkomen door de werkelijkheid werd gerechtvaardigd, hebben de
velen kunnen ervaren, die op deze kille avond naar de fraaie Pieterskerk
waren getogen om zich te verdiepen in een der rijkste werken van de
Europese muziek. We geloven ons niet te vergissen, indien we beweren,
dat de uitvoering dit jaar tot grotere volmaaktheid is gekomen dan die van
verleden jaar, en dat is bepaald een grote verdienste zowel voor de dirigent
als voor koor en orkest.
Een uitvoering van deze grandioze
mis-cyclus, waarvan ontstaan en be
stemming nog altijd vele duistere ele
menten bezitten, eist zeer veel, zowel
zuiver technisch als muzikaal-intuïtief.
Ook al vormen de delen liturgisch geen
gesloten geheel en al is de bedoeling van
de componist wat de integrale uitvoe
ring betreft, onduidelijk, toch kan men
een muzikale samenhang, in middelen
en in muzikale stijl niet ontkennen. Dit
is zelfs zo ondanks het feit, dat de delen
na het Sanctus waarschijnlijk ontlenin
gen zijn aan vroeger werk, terwijl het
Hosanna trouwens in menig opzicht een
inzinking betekent.
De „Hohe Messe" is in de eerste plaats
een koorwerk van grootse allure, een
uitvoering staat of valt met de kwali
teit van het vocaal-instrumentale en
semble, dat de drager van het muzikale
en liturgische gebeuren is. Deze kwali
teit echter krijgt eerst betekenis wan
neer de dirigent er iets mee weet te
doen, wanneer hij een scherpe visie op
het werk heeft; en een visie heeft Iskar
Aribo zonder enige twijfel.
Spankracht
Hij wist die visie op dwingende
wijze op zijn medewerkers over te
brengen, reeds aan het begin van de
avond na een begrijpelijke aarzeling
in het eerste Kyrie. In het Gloria en
in de koordelen van de daaraan ge
hechte Laudamushymne werden mo
menten bereikt van grote spankracht
en sterke uitdrukking („Gratias agi-
mus", „Qui tollis" en Cum Spiritu
Sancto")
Buitengewoon fraai waren de koor-
delen van het Credo, met name het cen
trale gedeelte van „Et incarnatus"
„Crucifixus" en „Et resurrexdt", waai
grote gevoelscontrasten en ingewikkel
de chromatische stemvoeringen elk
koor voor grote problemen moeten stel
len.
Een enkele minder zuivere intonatie
of agogische spanning schaadden nau
welijks het resultaat, terwijl het sloi
„Oonfiteor", waar de Gregoriaanse
credo-melodie van Credo I weer
treedt, tot een machtige bekroning
Samemverki
mg
Ook „Sanctus" en „Dona nobis pa-
eem" (waarin Bach het „Gratias agi-
mus" weer muzikaal citeert) beteken
den hoogtepunten- Jammer dat de
meriek in de minderheid verkerende
tenoren zich soms waf forceerden
hun timbre daarmee schade toe brach-
De samenwerking tussen koor en or
kest was meestentijds voortreffelijk,
klankverhoudingen werden in de loop
van de avond steeds beter en opmerke
lijke solistische prestaties vielen hier
op te merken: zo de schitterende klank
van het koper (Wim Groot, trompet, en
Jan Bosch, hoorn), doch ook de
diverse hobopartijen (o.a. Haakon Sto-
en Leo van der Lek), en de schone
fluitpartij van de heer Visser, die Hubert
Baihrwaser moest vervangen.
In dit geheel van liturgisoh en sym
bolisch zinvol geordende koordelen,
waarin toonsoort en maatsoort vaak
een theologisch-symbolische betekenis
hebben, die de moderne toehoorder ge
woonlijk vreemd blijft, voegen zich een
aantal zeer schone duetten en solo-
aria's. De vocale solisten voldeden in
het algemeen goed aan de hoge eisen.
Bezonkenheid
We vermelden In de eerste plaats de
alt Emftiy Lisken, wier prachtige tim
bre en zuivere vocalistiek over uitge
breide tessituur ons zeer verrast!
o.a. in het Agnus Deï". De sopraan
Hannie Maek-Cosaek bezat technische
kwaliteiten en muzikaal inzicht, doch
sohoot in stijlgevoel tooh iets te kort.
Charles Holland, tenor, hoorden we
reeds eerder te Leiden; zijn opmerke
lijke gaven in technisch en muzikaal
opzicht liggen niettemin toch meei
ander terrein dan op dat van Bach, al
viel in het Benediotus veel te loven.
David Hollestelle had enige tijd no
dig zijn onzekerheid te overwinnen,
echter in zijn aria in het Credo „Et in
Spiritum" deed hij heel mooie dingen.
Ietwat uit de -toon viel de violist Jan
Keessen, o.a. in het Benedictus, door
wat slap en romantisch spel. Albert de
Klerk kweet zich uitstekend van
plicht als continuospeler op het fi
orgel.
De uitvoering als geheel droeg het
stempel van bezonkenheid en tevens
van grote innerlijke concentratie; de
overspanning die soms in vorige ja
ren nog waar te nemen viel, was
bijna geheel verdwenen. Leiden, en
met name Iskar Aribo, heeft met deze
prachtige uitvoering een zeer w
devolle bijdrage tot het Holland Fes
tival geleverd.
Dr. J. VAN DER VEEN
Oratie dr. Van lersel
Waarom gedragen dieren zich
zoals zij zich gedragen
VERTEGENWOORDIGERS van het curatorium der rijksuniversiteit te
Leiden, leden van de academische senaat, talrijke hoogleraren, leden
van de wetenschappelijke staf, studenten en vele andere belangstellenden,
waren gistermiddag in het groot-auditorium der universiteit bijeen ter
gelegenheid van de ambtsaanvaarding als lector in de faculteit der wis- en
natuurkunde van dr. J. J. A. van lersel, die hierbij een rede uitsprak over
„Ambivalent gedrag". Dr. Van lersel, die in Leiden sinds 1949 docent is in
de experimentele dierkunde en thans met het lectoraat in deze wetenschap
is bekleed, begon zijn oratie met het stellen van twee vragen: ten eerste,
wat zijn de oorzaken, die bepalen dat het dier doet wat het doet? en ten
tweede, waartoe dient het gedrag in verband met het voortbestaan van
individu en soort?
Het beantwoorden van deze belang
rijke vragen wordt hierbij voor de waar-
temer in het vrije veld bemoeilijkt, om-
lat voor een groot deel afgezien moet
worden van experimentele ingreep, en
de onderzoeker bovendien het te ont-
erpen beeld moet samenstellen uit
ele, apart geobserveerde brokstukken
Dieren in het vrije veld beperken zich
•enmaal niet tot nauw omschreven
gebieden.
Wetmatigheden
Toch is het mogelijk door langdurig
n nauwkeurig observeren en door een
goede selectie van de situaties, die men
protocolleert, wetmatigheden op het
spoor te komen. Ja, men kan zelfs in
het vrije veld tot op zekere hoogte ex
perimenteel te werk gaan, om gestelde
hypothesen te verifiëren. Studies in
het vrije veld ontslaan de onderzoeker
de dikwijls moeizame en geduld
vragende taak om die condities in het
ratorium te scheppen, waarbij ge
drag kan optreden op identieke wijze
als buiten.
Toch zal laboratoriumwerk dikwijls
noodzakelijk zijn. Dr. Van lersel gaf hier
enkele voorbeelden van, en bepaalde de
aandacht van zijn gehoor in het bijzon
der bij het gedrag van de driedoorn-
stekelbaars, die in het reproductieve
dzoen een territorium afpaalt, daarin
»n nest bouwt en de eieren verzorgt tot
»ze uitkomen.
Met zijn gehoor observeerde dr. Van
lersel nauwkeurig de gedragingen
van het mannetje van de driedoorn-
stekelbaars, nadat hij het nest heeft
gebouwd, waarmee dc fase in de
voortplantingscyclus kan worden ge
standaardiseerd. In het kort beschreef
hij de gedragingen van het mannetje,
als er een kuitrijp wijfje, dat bereid
is hem naar het nest te volgen en
daar haar eieren af te zetten, zijn
territorium komt binnenzwemmen.
Bliksemsnel kan hij in een zigzag
lopende baan op haar toezwemmen
om, bij haar aangekomen, te draai
en en even snel naar het nest te
rug te keren. Dit gedrag is functio
neel. Men kan namelijk waarnemen
dat wijfjes haastig de mannetjes
volgen, die zo reageren, In het nest
volgt dan het paringsspcl, dat be
sloten wordt met eiafzetting en be
vruchting. De reactie van het man
netje wordt evenwel anders, wan
neer een rivaal zowel wijfje als nest
Zo hebben honderden muziek
minnaars gisteravond in de Pie
terskerk geboeid geluisterd en
gekeken naar het Leidse Toon
kunstkoor en leden van het
concertgebouw, die Bachs Hohe
Messe uitvoerden.
Foto N. van der Horst
nadert. Het lokkend zigzaggen ver
andert dan in stoten en bijten.
Dr. Van lersel ging vervolgens na hoe
e waarneming verder heeft geleerd
dat het mannetje tegenover het wijfje
de hele reactiecaLa kan demonstreren
alsof de ander een mannetje was, en
gekeerd tegenover het mannetje als
of het een wijfje was. Hij legde zijn ge
hoor i|it hoe zulk een veelvormig ge
drag te analyseren valt. (Ambivalent ge
drag wil zeggen dubbel-, tweewaaraig
gedrag: een gedrag, waaraan twee oor-
ten grondslag liggen). Een be
langrijke rol hierbij speelt het centrale
:enuwstelsel. dat elektrische prikkels
ontvangt, waarbij is gebleken, dat pa
rallel met de functionele ook een cau
sale onderscheiding in handelingscom-
lexen kan worden gemaakt.
Hormonen
Vervolgens ging dr. Van lersel na ol
de variabele vorm van dergelijk ambi
valent gedrag geheel kan worden begre
pen uit de inwerking van uitwendige
factoren. Hij wees hierbij op de invloed
der hormonen, die bepaalde organen tot
activiteit kunnen aanzetten, die door
het zenuwstelsel weer kan worden ge
registreerd, zodat tenslotte de spieren
gang worden gezet.
Ten slotte stond hij uitvoerig stil
bij het centraal zenuwstelsel, waar
van de laatste tijd aan het licht is
gekomen dat daarin structuren be
staan, die op niet specifieke wijze
alle activiteit kunnen onderdrukken
of faciliteren, waarna hij erop wees,
dat het ambivalent gedrag beslist
niet beperkt is tot de driedoorn-
stekelbaars. Vele onderzoekingen
hebben het de laatste tijd duidelijk
gemaakt, dat ambivalente handelin
gen bij allerlei diersoorten worden
gevonden. Daarbij is opvallend, dat
dergelijke handelingen heel dikwijls
een belangrijke functie vervullen
als signaal in het verkeer tussen
soortgenoten.
Dr. Van lersel besloot zijn rede met
het uitspreken van zijn dank aan de
Koningin, wie het heeft behaagd hem
benoemen tot lector in de experi
mentele dierkunde, waarna hij zich, zo
als de traditie wil, richtte tot curatoren,
de leden van de faculteit, waarvan hij
s zelf ook lid is geworden, en tot
enkele hoogleraren, met wie hij heeft
samengewerkt in het bijzonder en
tenslotte tot de studenten, die hij thans
tot zijn leerlingen mag rekenen.
Hierna volgde een drukbezochte re
ceptie in de ontvangstkamer.
Eindexamens Rijnlands
lyceum Wassenaar
Aan het Rijnlands lyceum te Wassenaar
zijn geslaagd voor het examen gymnasium
alpha: de dames M. L. Haardft, I. S. Kake-
beeke, H. H. M. Simons en de heer G. C.
van den Steenhoven.
Voor het examen h.bs. B zijn geslaagd:
de dames Oh. C. M. Bouland, M. van Dijk,
G. A. J. Heuff, Ch. Keere, en de heren
P. C. W. Alberda van Ekeostein, E. P. Th.
Althuis, P. Geerlmgs, J. J. Hillen, F. s'
Jacob, E. C. Kamerbeek. D. Kleyn, L. G.
Krol, S. G. Lange. H. Polstra, M. H. G.
Rempt. G. F. van Till, F. H. M. Venema,
J. M. G. de Vries d'Amblée, B. F. Atsma,
M. A. van den Bergh, H. Bolten, F. G. B.
Braokel, H. F. Dankmeijer, N. G. de Jong,
J. E. Josselin de Jong, J. P. van der Meu-
len, P. W. Oosterling, H. Rogaar, J. A. G.
Sandberg, F. H. Schreve, G. W. Stronck,
R. M. V. Teixeira, F. van Zalingen.
Afgewezen 2 kandidaten.
Toelatingsexamen Chr.
lyceum te Leiden
Voor het toelatingsexamen van het
christelijk lyceum te Leiden slaagden nog:
D. Blanken; J. v. Cualenburg; F. Donker;
P. K. v. Dorp; A. v. Egmond; A. den
Heyer; R. L. Huigens, A. Hogewoning;
H. Hulzenga; Chr. Impeta; P. J. C. Jager;
W. de Jong; W. M. de Jong; C. W. v. d.
Kaay; Z. M. Kepel; J. C. v. Klaveren;
G. D v. Kruietum; L. v. d. Linde; A. G.
E. Meertens; L. M. E. Mulder; A. J. de
Neef; H. J. v. Norren; N. Oskam; W. F.
Oudshoorn; W. J. Piers; A. F. Rosenwald;
G. Ruhaak; B. A. Sohipper; J. C. Smit;
N. C. van Tol; H. E. van Tongeren; S.
Valkema.
Van de 192 kandidaten slaagden er 145;
40 werden afgewezen; 6 trokken zich
terug en 1 kandidaat kwam niet.
Heilgymnastiek en massage
Mej. E. A, J. Voskuil te Lelden slaagde
voor het examen ter verkrijging van de
staatsbevoegdheid voor heilgymnastiek
en massage.
Zie voor stadsnieuws
ook pagina 4
