m
VON SCHLEICHER
De moord op
l&usitc/'
NTS-portier komt oren en
handen tekort...
Schadelijke verfsoorten
gevaar voor schilders
„Het is slecht zitten op de punt van bajonetten
RIJKSKANSELIER VON SCHLEICHER
Radiorede 15 december 1932
„Zij zijn voor het vaderland gevallen
GENERAAL VON MACKENSEN
(1934)
>nd
Het Radio Kamerorkest o.l.v. Frits
Knol speelt in de KRO-rubriek
„Populaire Klassieken" tussen 7.55
en 8.50 uur het Concerto Grosso in
d van Handel en de eerste sym
fonie van Mendelssohn. Om 9 uur
het eerste programma „Jules en
Harry" en om 10.05 uur werken van
Samuel Barber op grammofoon
platen.
Het VARA-amusementsprogramma
bevat o.m. zang van lichte vocale
ensembles om 8.05 uur, een zomer-
concert door het Promenadeorkest
met serieuze werken om 8.35 uur
en herinneringen aan vooroorlogse
artisten om 9.30 uur. Om 10 uur de
sportrubriek van Bob Spaak.
TIPS
Rapallo. President
met de Russen
Ebert hield zich afzijdig; wat had hij
met de Rijksweei' van doen? En hij
erkende Von Schleicher als zijn meer
dere in politieke en militaire kundig
heid.
DE VOLGENDE WEEK zal wellicht in diverse bladen aandacht
besteed worden aan de weerzinwekkende Röhmputsch op
30 juni 1934, die helemaal geen Röhmputsch was, maar waar
eenvoudig misdaad met misdaad, moord met moord vergolden werd.
Nadat de S.A., eens het machtige particuliere leger van Hitier (des
tijds veel bekender dan de S.S.), voor een maand met verlof was ACHTER DE SCHERMEN
gezonden, sloegen Hitler en Goring de oppositionele elementen neer,
die in de S.A. een nog extremere koers voorstonden dan Hitier.
Röhm, Ernst, Heines, Detten, Schneidhuber, Schmidt, Hayn, Von
net voor de Reichstag moet verschij
nen, hij inziet geen meerderheid te zul
len verkrijgen, en na twee maanden
niets kan bieden aan regeringsresulta-
igt hij aan de oude president
i Rijksdagontbinding, een maatregel kamer van de verbijsterde
„Rrrriiinnnggg" doet de telefoon voor de zoveelste keer en de portier-
in-dienst van de NTS neemt de hoorn op.
Een driftige mannenstem roept in zijn oor:
„Meneer, is meneer Hoek daar??"
„Meneer Hoek?" vraagt de portier verbaasd, welke meneer Hoek be
doelt U?"
Uit het buitenland „Meneer Hoek van de NCRV natuurlijk!"
„O maar die is hier helemaal niet!"
„Ach meneer, maakt U mij nou wat wijs! Er is toch zeker televisie-
uitzending? Roept U meneer Hoek nou maar. Er deugt niks van die uit
zending!"
„Maar meneer, rustig nou es. Meneer Hoek heeft niets met de televisie
te maken en bovendien is het VARA-uitzending op 't ogenblik!"
O, denkt U, nu zal die opgewonden lange verklaringen over een antwoord
kijker wel schrikken en excuses ma- of een opmerking afleggen. Mensen die
ken. Gelooft U dat maar niet. Het deze en gene willen spreken, maar nu
duurt een hele poos, eer de telefone- direct eventjes. Mensen die zeggen
rende kijker zich min of meer van zijn „dat ze zelf wel even voor de camera
vergissing laat overtuigen. En dan nóg zullen komen om het te vertellen. Men-
meent hij, in 't ootje te zijn genomen, sen die de onmogelijkste dingen vra-
Natuurlijk", moppert hij tot afscheid, gen en het de portier uitermate kwa-
„als er iets niet deugt, komen ze niet lijk nemen, dat ze niet „eventjes
voor de draad, maar ik zal wel een doorverbonden worden
briefschrijven!" Arme portier, hij komt oren en han-
En tien tegen één, dat de NCRV nu den tekort en hij moet twintigmaal op
een kwade brief krijgt over., een VA- een avond nee-verkopen!
RA-televisie-uitzending. De portier kan namelijk helemaal
Nauwelijks heeft de portier de niets doen aan of in een uitzending en
hoorn weer neergelegd, of de bel het helpt niets of U hem opbelt met
gaat opnieuw over. Een vriendelijke vragen of verwijten, met vleien of
damesstem vraagt, of de uitzending boosheid,
van het cabaret een kwartiertje later
kan beginnen. „Want dan is mijn Belt U daarom maar niet ZO
thuis, die kijkt er zo graag schielijk op, als iets u niet be-
eventjes Tom valt- En vooral niet, wanneer
Klein, maar fijn: tussen 10.50 uur en
11.25 uur kunt u nog rustig luiste
ren naar een programma van kamer
muziek door het Virtuoso Ensemble,
dat via de BBC-zender 464 m wer
ken van Mozart en Haydn ten ge
hore brengt.
Bij Brussel Vlaams, op 324 m, is het
de hele avond muziek, o.m. door het
Omroeporkest en het amusements
orkest. Óm 10.15 uur: verzoekplaten.
Een tweede vraag: „Zijt gij gene
raal Von Schleicher?" Een verbaasde
hoofdknik ten antwoord, en dan de pis
toolschoten, kaarsrecht, op dé man af!
De binnenkomst direct daarop in de
Heydebreck en Hans Erwin graaf Spreti waren de voornaamste S.A.- p^chfecher1
die Von Schleicher twee maanden tevo
ren de president ontraden had, toen
Von Papen zulks vroeg.
De oude president, teleurgesteld door
Von Schleicher wordt tegenslagen, geïrriteerd dat al zijn
oude raadgevers hem mislukkingen de-
zorgen
De positie
nog versterkt wanneer Von Hindenburg
aan het bewind komt, die niet alleen den boeke"n,
de intelli- dement door ouderdom, weigerde dit plaats vanwege de als
Von Schleicher opnieuw pistoolscho
ten! De dienstbode is razend van angst
de tuin in gevlucht
Binnen vijf minuten is het „Sonder-
kommando" verdwenen! De politie ar
riveert even later, ontsteld, verward,
overal vinden die dag moorden
leiders die, enkelen door Hitier persoonlijk, gearresteerd, eh op
staande voet doodgeschoten werden. Zij werden uit de weg geruimd,
terwijl verscheidenen van hen niet eens wisten, dat het in opdracht
van kun- FÜhrer geschiedde. Sommigen stierven met een-„Heil
Hitler!" op de lippen1
het leger, dit in Duitsland beter aan
een -deskundige over kan Jaten die
hem trouw bewezen heeft.
hem steeds verzoek
„mein junger Freund" noemt,
hem met de jaren steeds meer advies
vraagt bij benoemingen. Vanuit zijn
kamer op het Reichswehr-Departement
spint Von Schleicher zijn draden, con
tact onderhoudend namens het departe
ment met de Rijksdag,
.Röhmputsch"
Von Schleicher,"zoals hij betitelde afrekening van Hitler met
het op aanraden van Von Schleicher zijn vijanden binnen en buiten de S.A.
aan Von Papen had geweigerd. Nog weer even later arriveert een
En op aanraden van Von Papen ont- tweede Sonderkommando, die de poli-
sloeg de president Von Schleicher op tie er weer uitzet, het bureau van Von
zaterdagmiddag 28 januari 1933, zoals 1
Enkele namen zijn bekend gebleven,
maar wat betekenen deze vergeleken
bij die éne naam, die die dag nog
éénmaal in Europa op aller lippen
was: ook generaal Kurt von Schlei
cher werd doodgeschoten. Volgens het
eerste bericht, dat in alle kranten ge
staan heeft, omdat hij verzet had ge
pleegd bij zijn arrestatie. En in die
zelfde edities stond te lezen, dat hij ge
arresteerd werd omdat hij geconspi
reerd had met de opstandige S.A.-lei-
ders en met Franse politici tegen de
Duitse staat.
VON SCHLEICHER EN
VON SEECKT
In hem verloor Duitsland de laatste beuren. Von Seeckt, de latere Reichs-
Rijkskanselier
marrepubliek.
Na vijfentwintig
schim op
MILITAIR
Het derde grote moment- in Schlei-
chers carrière valt in-december 1913, naar
wanneer hij op een vergadering met moet keren,
officieren van het verslagen Duitse le- langzaam aan ver-
gga slappen de banden
Von Schleicher
Hij onderhoudt per briefwisseling ontslag verleend. Een weekend volgt,
j: t* waarm voor jaren over het lot van
Duitsland en Europa beslist werd.
op 30 januari was Von Papen gereed
met de formatie van het kabinet-Hit-
Ier, en de bruine legers marcheerden
die zelfde avond als de nieuwe Duitse
elite over de straten, defilerend voor
Von Hindenburg en Hitler. Von Schlei
cher was ambteloos burger.
Niet als mens, doch als staatsman
bleek hij gefaald te hebben.
contact met diverse Engelse en Fran
se staatslieden, eh' wanneer Strese-
mann aan het bewind is, converseert
hij uren lang met deze staatsman, ro
kend en drinkend, hetgeen de dokter
aan Stresemann ten strehgste verboden
had, maar Stresemann kón het niet la
ten! Von Schleicher, die sedert septem
ber 1921 met Stresemann in geregeld
contact stond, wordt er. door Strese
mann van overtuigd dat Duitsland zich
het Westen
Schleicher leeghaalt en alle papieren
meeneemt. Von Schleicher had de
Reichswehrrapporten over de soldaat
Hitler in zijn bezit, en deze rappor
ten, daterend uit de eerste wereldoor
log, waren uitzonderlijk ongunstig voor
Hitier.
LAATSTE BEDRIJF
Enkele dagen later een stille begra
fenis, waar niemand heen dorst, behal
ve de oude commandant van de
Reichswehr, Von Schleichers vriend
bondgenoot
ger beraadslaagt wat
moet ge-
de vergane Wei- wehrcommandant, vertolkt het meer- met de R,usse,
dcrheidsstandpur.t: het leger moet zo blijft hu Strcse-
.aar doemt zijn spoedig mogelijk weer worden opge- mann voorhouden
bouwd. te beginnen met een vaste eli- dat Duitsland een
vichtspositie
te als kern. Met een overtuiging die
niemand ooit vergeten is die aanwe
zig was, verdedigt Von Schleicher het
andere standpuntr'Duitsland moét zich
andere standpunt:-Duitsland moét zien r;;k
Kurt voiv Schleicher heeft behoorfj. concentreren7 op het-.herstel yarr~bet |JA(
tot dé generatie die in Duitland d
rijken gekend heeft: het Keizerrijk,
de Weimarrepubliek en het Hitlerrijk.
Het behoort tot zijn onvergankelijke
eer dat hij één der weinigen was, die
er niet aan dacht, zich ooit- met Hitier
te verzoenen nadat deze aan de macht yöri SeêckL die
was gekomen, gesteld al dat hij
de kans toe gekregen had.
blijven
tussen Frank-
?n R&sland.
Achter dc scner- -
er., altoos arhtcr
de schermen, blijft
Von Schleicher
Geboren op 7 april 1882 werd hij mi
litair omdat defamilietraditie zulks
voorschreef, maar hij was het door op
voeding en traditie, niét vanwege zijn
aanleg. Hij diende in het zelfde garde
regiment als waarvan president Von
Hindenburg lid was geweest, en diens
zoon Oskar behoorde tot -zijn kamera
den. In 1910 werd hij verbonden aai)
de militaire academie, in maart 1914
aan de grote generale staf.
Daar werd generaal Groener, de la-
het geheim op te bouwen.
Als In zijn verhouding met Groener
economisch leven, eerst daarna kan
men de glorie van de oude Reichs-
wehr hersteller.! Schleicher verliest, de VoiTschlëichèr c
meerderheid staat aan de zijde van spireren. Iiy wijst
Von Seeckt. maar desondanks wordt vja yon Hinden-
dcr helpers van Riüniie aan
1920 aanvangt het g ry.kTkanselic?
*- en hij ook zal het
Is in zijn verhouding met Groener «g^en
Ebert blijft Von Schleicher ook in
zijn samenwerking met Von Seeckt in *>or- de r«kspresi-
de schaduw, wetende dat het niet op 1™ ni! Jat
invloed aankomt in de polltiék. Schleicher de be-
Von Seeckt en Von Schleicher zullen noem'ing van de
eerst met elkaar breken wanneer Von vrijwel onbekende
Schleicher na de dood van President Von Papen te be-
Ebert weigert Von Seeckt te steunen werken tot. rijks
als kandidaat voor het rijkspresident- kanselier, maar te-
schap. Als Von Seeckt op 8 oktober vens moet de „graue
door president Von Hindenburg Exzellenz", zoals de
journalisten hem
eindelijk
Generaloberst Freiherr
Kurt von Hammerstein. Maar bij het
kerkhof aangekomen, vindt hij daar
een schat van kransen en bloemen,
maar geen stoffelijke resten: een der-
Maar ook Von de Sonderkommando had ze in beslag
AMBTELOOS
Schleicher stond genomen!
voor de vraag, Een verbijsterd Duits volk hoorde
waarvoor ieder een weekend lang van niets dan moor
groot politicus staat den. En het buitenland begreep al-
die, al of niet tijde- leen, dat er in Duitsland verschrik-
lijk, uitgeschakeld kelijke dingen gaande waren, maar
is: nog éénmaal! welke correspondent was in staat
exacte feiten in ondefling verband tot
Nog eenmaal de eerlijk nieuws samen te voegen?
poging te doen op- Slechts één man had en behield het
nieuw de gang van vertrouwen!
zaken te bepalen, En juist hij, de oude president Von
is voor ieder jong Hindenburg, zond op maandag 2 juli
politicus die terzR- een telegram aan Hitler, dat wij hier
de is geschoven een letterlijk willen weergeven: „Aus den
natuurlijke levens- mir erstatteten Berichten ersehe ich,
impuls, zonder wel- dasz Sie durch Ihr entschlossenes Zu-
ke hy eerst defini- greifen und die tapfere Einsetzung
tief is uitgescha- Ihrer eigenen Person alle hochverra-
keld; en ook menig terischen Untriebe im Keime erstickt
oud staatsman biyft haben. Sie haben das_ deutsche Volk
spelen met de
dachte
nieuwde macht i
zoekt in de g
schiedenis naar ni
'udere staatslied)
schweren Gefahr gerettet.
Hierfür spreche ich Ihnen meine auf-
richtige Anerkennung aus. Mit besten
Grüszen, Von Hindenburg".
Göring kreeg het volgende telegram:
„Für Ihr energisches und erfolgrei-
durende de Eerste Wereldoorlog tegen Schleicher
de strategie van de totale oorlog van merkt: „Jawel: dat is alleè goed'
generaal Ludendorff, terwijl zij leiding Wel, maar de man van de toekomst
hij niet."
moesten uitbrenge
sche oorlogvoering maakten zij de fi
nanciële corruptie en geldwinsten van
fabrikanten bekend, nadat zij daar
over ook met eenvoudige arbeiders ge
sproken hadden. De laatste zin van
het rapport luidde: „De ondernemers
dienen duidelijk te verstaan, dat oor
log geen gelegenheid is om geld te
verdienen, maar dat deze in werkelijk
heid van iedereen offers verlangt, en
indien nodig, eist."
VON SCHLEICHER EN
KRASSIN
Von Sèepkt opgé- treden: hij kan zijn benoeming tot
=t ie alloc anoH on Reichswehrminister niet voorkomen en
voor het eerst treedt hij uit de scha
duw in het volle daglicht, om thans
openlijk en voor het aangezicht van de
ganse wereld zijn laatste grote tegen
speler te ontmoeten: Adolf Hitler.
Zijn vierde grote moment is een te
lefoongesprek met de Rus Krassih, die
'hem zó maai- opbelt en Von Schleicher
te spreken vraagt. Het is eind 1920:
Krassin vertoeft in Wést-Europa
RIJKSKANSELIER
die het heft in han- ches Vorgelien bei der Niederschla-
den hielden of op- gung des Hochverratsversuches spre-
nleuw veroverden, che ich Ihnen meinen Dank und mei
ne Anerkennung aus. Mit kamerad-
p het voetlicht Zo was he, ook met Von Schlelcher, 5^|m'chra v°" «ntef
en wanneer ooit een politicus daar het Hindenburgs biograaf Walter Görlitz
recht toe had dan Von Schleicher, die ,1953, heeft getracht deze voor de bui-
scherp doorzag dat Hitiers politiek tot tenwereld zo funeste telegrammen te
een nieuwe Europese oorlog zou voe- vergoelijken, als zijnde het werk van
re£- staatssecretaris Meiszner, verzonden
Maar hier wreekte zich een fout die 0p instigatie van Hitler, die ze bedoel-
generaal F. von Rabenau memoreerde de om de onrust jegens Duitsland in
in zijn overigens kritisch te lezen bio- het buitenland weg te nemen (pag.
grafie van^twee delen (1940)^ over Von 422—423), maar dat alles neemt niet
J'~ weg, dat ook deze daden van de grij
ze Von Hindenburg een schaduw leg
gen over zijn eerzame nagedachtenis.
het geldt zijn verhouding tot
vanavond
Een halve minuut later
vraagt een stem om „eventjes Tom
Manders aan de telefoon". Of: „Is er storing is in UW toestel. Als
Perry Corah vanavond bij U?" Mid- er met de ujtzending iets aan
den in een muziekprogramma gaat P
de telefoon: „Meneer, zou U dat eer- de hand IS, komt het bordje
ste nummer nog eens willen laten .storing" wel voor en als
Erfdaif de enthousiaste meneer: „Zeg er iets aan uw ontvangst man-
meneer, ik zie daar in de zaal iemand keert, moet u echt niet bij de
zitten die ik in geen jaren heb gezien, portier van de NTS zijn.
De tweede of derde rij, zo n grote man c J
met donker haar en een bril op.
Vraagt U es eventjes of hij me dadelijk
opbelt?"
„Ja maar meneer, dat kan ik niet
Die uitzending komt uit Laren en U
spreekt hier met Bussum." „O, geeft
U me dan even het telefoonnummer
van Laren op?" „Meneer, doet U dat
nou niet, daaraan kunnen we toch niet
beginnen.het is uitzending, meneer
En meneer boos. „Ze willen niet ééns
wat voor je doen en daar betaal je
dan kijkgeld voor!" Tja, en dan tij
dens de quiz. Zes, zeven, twintig tele
foontjes van mensen, die het beter we
ten. Dat antwoord was góéd, of juist
fóut.Maar ocharm, wat kan de por
tier daaraan doen?
„Ik zal uw opmerking overbren
gen
„Nee. nee. geeft U me meneer Bo- Hiiven
degraven zelf maar even aan de lijn!" 8.15 Gr;
„Meneer, dat kan heus niet. Het is f?)^Tjen.
uitzending die!
Tien, vijftien, vijftig telefoontjes op 11.45 Ca
één avond. Mensen die vragen of hun Apologie
opmerking „eventjes" op het toneel 13 00 Nv
kan worden verteld. Mensen die ellen-
Televisie krijgen we vanavond van
de VPRO. Na het NTS-journaal, om
8.20 uur, eerst het gesprek aan de
schrijftafel door prof. Van Holk, dan
een programma door jonge artisten
met muziek uit Noord- en Zuid-
Amerika, om 9.15 uur „De oude
draaidoos" en tot slot een amuse
mentsprogramma dat regelrecht uit
Parijs komt.
Programma voor morgen
I. 402 m. KRO: 8.00 Nw:
Tst; 9.45 Geestelijke liederen.
NCRV: 12.00 Gram. KRC
12.35 Instr octet: 12.55
13.05 De hand aan de ploeg
De helieojiter
„In onze straat staan erg veel tele
visie-antennes op de daken", schrijft
me een lezeres uit het hart van Rot
terdam. „Als we nu 's avonds kijken,
begint af en toe het hele beeld te
schudden. Ik ben bang, dat dit komt
omdat er teveel toestellen tegelijk aan
staan, maar mijn man zegt dat het
komt doordat een van de buren pro
beert België te krijgen. Wie van ons
heeft nu gelijk?"
Tot mijn spijt.en ongetwijfeld tot
Uw vreugde, geen van beiden, me
vrouw. Het verschijnsel van het schom
melende beeld wordt gewoon veroor
zaakt door de overvliegende helicopter,
die niet ver van Uw woning zijn vlieg
veldje heeft.
Zijn aankomst of vertrek doet het
beeld enkele ogenblikken schommelen.
Neen, al staan er nóg zoveel antennes
bij elkaar, daarvan beginnen de sig-
naalgolven niet te schommelen, even
min als door het vergeefse zoe
ken naar België dat mogelijk een Uwer
buren doet, zoals U schrijft.
Let U tijdens het schommelen van
het beeld maar eens op: U hoort dan
zeker het vliegtuiggeronk.
hoorsp;
:spr; 14""
ark: 14.20 viool
II. 398 m. VARA: 8.00 Nws
iber; 8.18 V h platteland:
jrogr; 9.45 Geestelijk leven,
.ichte muz, 10.30 Boekbespr;
progr: 11.15 Gram. AVRO:
nuz; 12.30 Sportspiegel; 12.35
00 Nws en SOS-ber: 13.07 De
te wereld: 13.17 Meded of
15.30
mbelspel: 15.50 Daasmuz (Met rep
France): 16.30 Sportrevue. VARA:
17.30 V d jeugd; 17.50
iportjourn. VPRO: 18 30
ieugd; 19.30 De
rsp; 21.25 Lichte
21.50
isatles; 23.00 Nws;
Het schandaal was ongekend: beiden invloedrijke Europese figuren de bui-
verden ontslagen, Groener naar het tenlandse handel van Rusland weer op
Westfront en Von Schleicher naar het gang te brengen. In die rol heeft hij
1 die
Seeckt: „Eén van de grote fouten, die
j„„-_ j_4 TViitcian/4 onder andere Von Schleicher maakte
communisten en nationaal-sociaiislen Pen onderhield (deel II, pag. *.62).
dongen gelijkelijk naar de macht. Het Terwijl Brühing machteloos was
namens de Sowjet-Republiek pogingen parlement wasdaardoor onbekwaam dQor de pressje die door de oppermach- slechts de "riize
te ondernemen door gesprekken met ZWJ grondwettelijke fimetw it l g tige S.A. op zijn Centrumpartij werd v Mackensen, dorst,
invloedrijke Europese f.guren de bun nen. Jia P^sl^g%i^Von H^den8 uitgeoefend, was Von Schleicher in con- hHeenlïomst va' nffif<
Kmi-b on Tiin oHvicpnrs. waarvan Vor
Oostfront gestuurd. Maar inmiddels in die tijd ook met Colijn en Deter-
had Von Schleicher zijn eerste schi
den op het pad der politiek gezet, en
nooit zouden de arbeiders deze publi
catie, vergeten! Tegen het einde van de
oorlog, in oktober 1918 wordt Von
Schleicher chaf van het politieke bu
reau van de generaalkwartiermeester,
nadat Ludendorff ontslagen was. Ook
In het leger duren politieke balling
schappen doorgaans kort. En opnieuw
zou Von Schleicher, die nauwelijks
ooit kruit geroken had, zij:
rol weten te spelen.
de Russische
burg en zijn adviseurs,
Schleicher in feite de
was. Maar ook het kabinet-Von PapeD
was niet in staat het land te regeren,
en op 2 december sprak de oude. pre
sident tot de aftredende Von Papen de
r,--.-. ,r historische woorden: „Ik ben te oud
de Duitse militairen Von geworden, om aan het einde van mijn
fif" RaDn]rf on leven nog de Verantwoordelijkheid voor
een burgeroorlog op mij te nemen. Dan
moeten wij in 's hemels naam de heer
Von Schleicher^ zijn geluk maar laten
generaal Kurt von Schleicher, die hem
jaren lang zo getrouw gediend had!
Slechts de grijze veldmaarschalk
besloten
zeggen
uitgeoefend.
creto slechts door
met de Reichswehr verbonden, het ficieren die bij de Röhmputsch omge-
..„v, h,,.. oiochts herdacht met de
een strikt formele, bijna slechts komen
J -„l,.. Uil L.~n4o "lC".
EBERT EN VON SCHLEICHER
Vrijwel particulier vinden diverse
conferenties bij Von Schleicher thuis
plaats tussen de Duitse m"
Schleicher en Von Seeckt
sische Sowjet»afgevaardigdi
en Radek. Het voorstel van de Russen
is in één woord verbluffend, wanneer
men het jaartal 1920 in het oog houdt:
ze stellen voor dat Duitsland en Rus-
politieke land een wereldrevolutie zullen ontke
tenen, Polen onder de voet lopen, en
gezamenlijk Europa met hun legers
bezetten.
Von Seeckt en Von Schleicher den
ken er niet bver zich in dit avontuur
te storten, maar het zo ernstig voor
kan niet nalaten het zeif
an deze versla gén milital-
voeden.
1 had
1 po
litieke conspiraties! Toen hij bij zijn
aftreden als i-ijkskanselier per brief
afscheid van de Reichswehr had ge
nomen. en hij op dinsdag 31 januari
1933 door Von Hindenburg in afscheids-
audiëntie was ontvangen, stónd
Schleicher voor het eerst alleen.
Reichswehr met zoveel problemen.
Wanneer zij steun
volutie ontzéggi
een tweede plï
bezit
jreldre-
Op 9 november 1918 berichtte de
cialist Ebert per proclamatie aan
-Duitse volk dat hij het rijkskanselier- gelegde pli
schap van prins Max von Baden had bewustzijn
overgenomen. Nóg was de Keizer in
Duitsland, maar in Berlijn werd tege
lijk feest gevierd omdat de mensen
slachting voorbij was én revolutie op
touw gezet omdat nieuwe machtheb
bers waren opgetreden. Maar geen fat
soenlijker burger beeft ooit een revolu
tie geleid dan Ebert. En zoals het
vaak gaat, ging het ook hier: de par
tij van de revolutie vierde feest, maar
de revolutieleider was wanhopig: de
machtsproclamatie was gepubliceerd,
maar waar waren de troepen waarop
het nieuwe gouvernement kon bouwen?
Niemand scheen meer op zijn post, de
telefoon was gestoord, de chaos scheen beide"
j._ 1 bureau „Sondergruppe R" op het
Von Schleicher aanvaardt de Conse
quentie van zijn jarenlange conspira
ties: hij aanvaardt de macht over het
doodvermoeide 'Duitsland dageed cha; Desondan)ts werd Vo„ ScMeioher ge-
os dreigt te Worden, verlamd als het vreesd, boezemde de oude conspirator,
is door economische ellende en steeds dte één der zeer weinigen was die elk
dreigende burgeroorlog. ogenblik een ten val gebrachte Hitlei
Maar de draden die hij meer dan
in handen 'had ge-
Triest en eerloos voor velen
zakt het doek over het laatste
bedrijf van het leven van de 52-
ontvangen, stónd" Von jarige Kurt von Schleicher, één
-11 t\*. praegnantste militaire po-
d'eeis'°moedel00s, deeis "kritisch, stond litici uit de oude- Weimarrepu-
gekeerd met het gelaat naar Hitier, bliek.
Nog 15 miljoen
vluchtelingen
De secretaris-generaal van de V.N.,
Hammarskjoeld, heeft ter gelegenheid
van de officiële opening van het wereld
vluchtelingen jaar in een verklaring het
probleem van de vluchteling als een
probleem van de mens betiteld en de
uitdaging van dit wereldvluchtelingen-
jaar een uitdaging van de mensheid ge
noemd. Naar schatting zijn veertig mil
joen mensen na de tweede wereldoorlog
vluchtelingen geworden. Misschien vijf
tien miljoen zijn het nog en van hen
hebben nog meer dan twee miljoen een
of andere vorm van hulp van de V.N.
houden om zijn politieke spel
ter"'tafel: "Duitsland len, gaan zich thans om hèm
grote technische treren, en
j n kon opvolgen als hoofd van een mili
taire dictatuur, een weergaloze angst
in aan de steeds door innerlijke onrust
'ncen_ lederen.'
nationaal-socialistische ge-
kennis, Rusland grondstoffer,
pen: het is beider belang deze samen
te voegen; laat Duitsland leiding ko
men geven aan de Russische wapen
fabrieken, dan zal Rusland aan Duits
land grondstoffen leveren voor de op
bouw van de Rijksweer. Hierop gaan
beide Duitsers wèl in, en de Rapallo-
politjek van Rathenau vindt haar eer
ste voortekenen in de maatregelen die
gas
ermeestero
Hij had
maar raak, wanhopig over de drei
gende mislukking van zijn bewind.
en geheel toevallig krijgt hij Von
Schleicher aan de telefoon. Hun ge
sprekken door de telefoon op 9, 10 en
11 november 1918 zijn bepalend ge-
1 - Wei-
Reichswehr-Departement gesticht, Von
Blomberg gaat doceren aan de Rus
sische krijgsschool en diverse Russi
sche generaals uit -de tweede wereld- teert hij
oorlog werden in Duitsland opgeleid. Maar.
weest voor de schepping 1
Duitse leger nieuw aan
zijn gegeven door te conspireren met
zijn grootste vijanden, de Russen. Nu
Wil hij Hitier overmeesteren door te po-
Hierop gaan gen het eens te worden met in diens
Nazi-partij bestaande oppositie-elemen
ten. Hij onderhandelt met Strasser. en
poogt hem op te nemen in het door
Von Schleicher overgenomen, kabinet
Van Von Papen.
Terwijl heel Duitsland daden ver
wacht van de „sociale generaal" om
de werkloosheid te bestrijden, conspi-
'éér achter de schermen
óók -conspireren, thans te
gen hèm, zijn Hitier, Hugenberg en
1 de zijn vroegere medestander Von Papen. o
Von Een kort gevecht vindt plaats rondom drukten. De deur
Er is nu eenmaal een angst, die
vreest de regeermacht niet te kun
nen bemachtigen, waardoor alle zin
aan de laatste oppositiedoeleinden
ontnomen wordt. Maar er is
ook een angst, die vreest dc een
maal veroverde regeermacht te
MOORD
En dat geschiedde op zaterdag 30
juni 1934. Voor de villa van Von
Schleicher te Neubabelsberg, dicht bij
Berlijn, stopte een auto, waaruit man-
sprongen, die haastig op de bel
'ordt door de dienst-
de toestand van Ebert direct en volko- derhandelaai
men: hij geeft hem raad, hij ver- beide Duitsers typeert: „Schleicher
schaft hem troepen. Levenslang is ein kluger Mensch, Seeckt ist eln klu-
Ebert Von Schleicher dankbaar geble- ger General",
ven voor deze steun, ei; eenmaal pre
sident geworden, zal hij Von Schlei- En de buitenwereld wist niets, werd
cher laten begaan, wetende dat een later slechts hevig verschrikt^
Radek is het woord dat den, oude Von Hindenburg. De onder- of generaal Von Schleicher "thuis is;
handelingen van Von Schleicher met voorts een opmerking aan haar adres,
de opposante nazi Strasser mislukken, dat haar niets zal overkomen. Een
terwijl die van Von Papen met Hit- ogenblik van doodsangst bij de dienst
ier, Hugenberg en Von Hindenburg bod», die niet weet wat dit betekent,
vorderen. maar de mannen zijn de werkkamer
Als yon.Schleicher.de dag ziet na- van de generaal al binnengetreden, die
president die niet op de hoogte is met „onverwachte" flirtation van Rathenau t deren dat hij eindelijk met zijn kabi- zij aan zijn achrijftafal aantreffen.
Soms zonder dat hij er zich van
bewust is, werkt de schilder met
erfwaren, die schadelijk voor
zyn gezondheid zijn.
Aldus de conclusie van een rapport,
dat de Stichting Verf toepassing heeft
tgebracht over de invloed van scha
delijke verf materialen op de verbrui
ker en samensteller daarvan. Hel
rapport is gisteren in de bestuursver
gadering van het bedrijfschap schil
dersbedrijf toegelicht door de heer H.
van Tilborg, die namens de Christe
lijke Bond van Werknemers in de
hout- en bouwnijverheid zitting heeft
in dat bestuur.
Het rapport concludeert, dat de
schilder niet in staat is de nodige aan
dacht aan de eventuele gevaren te
schenken, omdat hij de samenstelling
en eigenschappen van de betreffende
verfsoorten niet kent. Gevaren voor
de gezondheid ontstaan door vergif
tiging, inwerking op de huid, brand of
explosies,
In het rapport, dat alleen de factor
irgiftiging onder de loep neemt,
wordt een indeling van de bestaande
verfwaren gegeven, die inlichtingen
verstrekt over de mogelijke schade
lijkheid van een bepaalde verfsoort.
De verfwarenproducent wordt gead
viseerd aan de hand van deze indeling
door middel van etikettering aan te
geven onder welke omstandigheden
zijn verf schadelijk kan zijn voor de
gezondheid van de gebruiker.
Het bedrijfschap, zowel als de ver
eniging van verffabrikanten zullen
zich nog nader beraden over de ma
nier waarop de adviezen in dit rap
port het beste kunnen worden uitge
voerd. Over de andere factoren (ge
varen van inwerking op de huid, van
brand en van explosies) zal nog nader
rapport worden uitgebracht.'
Cabaretprogr; 22.:
ce; 22.35 Plano-ii
23.15 Orgelmuz; 23.30-24.00 Lichte
Programma voor maandag
Hilversum I. 402 m. NCRV: 7.00 Nws;
7.13 Gram; 7.50 Een woord voor de dag;
8.00 Nws: 8.15 Sportuitsl; 8.25 Gewijde
muz; 9.00 V d zieken; 9.30 Gram; 9.35
Waterst; 9.40 V d vrouw; 10.15 Theologi
sche etherleergang: 11.00 Gram; 11.20 Voor-
dr; 11.40 Gram; 11.55 KI amusementsork
en sol; 12.25 Voor boer en tuinder; 12.30
Land- en tuinb meded: 12.33 Gram; 12.45
Rep v d opening v d St Laurens zeeweg:
13.00 Nes; 13.15 Lichte muz: 13.45 Gram:
14.05 Schoolradio: 14.30 Gelijk oversteken.
3ram; 16.00 Bijbelle-
verkeersspel: 15.35
zing; 16.30 Blaaset
17.15 V d jeugd:
i klei
felberg d
m.:
i Regeringsuitz.Rijks
11e de expeditie n,
Dr D C Geyskes
>um II. 298 m. VARA: 7.00 Nws;
m; 7.20 Gram; 8.00 Nws: 8.18
9.05 Gym; 9.15 Gram; VPRO:
•vijding. VARA: 10.30 Gram;
10.40 Voordr; 11.00 Pror
md; 13.20 Lichti
13.00 Nws:
1L0Ó
Tour de France; 18.30 Lichte muz: 18.50
Openb kunstbezit; 19.00 Pari overz; 19.15
gsuiz.: De Zilvervloot. Een spaar-
Regerings
potpourri
Tour de Frar
FOONPLATENPROGRAMMA
tonla Orkest o.l.v
kinderliedje
zo (Allegrett
l)\ "Rond™
tempo I) Ph
t Irving.
Allegretto; Adagio religioso; Allegro vi
vace; Monique Haas, plano, Rias Sympho.
nie Orkest, Berlijn o.l.v. Ferenc Fricsay.
MAANDAG
iramma'i. KRO 1T.00 V d
20.00-21.00 In-
'rins Bernhard.
