■WEB2Ë
Kleine bundel met zilveren stem
EUROPESE FONOCLUB MET
NIEUWE PLATEN
opera over eroeleo
ótieldoclxter3
Klabunds Harfenjule
T.N MATTI
1 kon vei
icfvader behaagde. Dai ho
srleidelijkr dans
verleidelijk wa:
ij n stiefdochter
Creatie van Helga Pilarczyk
Stadstheater van Aken
met meesterwerk
van Strauss
Zeven sluiers
en beleefde haar première in
Dresden op 9 december 1905 met
Marie Wittich in de titelrol. Het
werk heeft wel wat opzien ge
baard. Vooral door de ,,dans met
de zeven sluiers" van Salome.
;jbel laat vanzelfsprekend heel ^eJ'leidde
,»1 „.-O. «oor telkens een sluier te laten af-
korte relaas
etting. zoals Strauss later zou
passen m zijn Ariadne auf
<os" en zijn .Intermezzo In
interview verklaarde Strauss
1910 ten aanzien van zijn ooe-
„Der Rosenkavalier"' „Het
allen. Een
de fantas; vaiier
zou dat geboortefeest gevierd
zijn- Welk een h«(l kclJet
Oosterse strip
Herodias hierbij gespeeld
heeft Salome gedanst om Herodes
zodanig te verleiden, dat hij het
hoofd van Johannes de Doper aan
haar gaf? Was inderdaad Herodias
de opstookster of werd de jeugdi
ge Salome ook nog door andere
drijfveren geleid' Het zijn vra-
doch die slechts betrekking heb
ben op de sfeer aan het hof van
Herodes en dus eigenlijk alleen
maar een historische zin hebben
We willen ons altijd zo graag een
voorstelling maken van het leven
in vroegere eeuwen en dan gaan
we bij gebrek aan feitelijke gege
vens wel eens de weg der fantasie
op.
Dat zal ook wel het geval ge
weest zijn bij de Ierse dichter Os
car Wilde (13561900' toen hij zijn
stuk ..Salome" schreef. De figuur
van deze Oosterse prinses fasci
neerde hem, hij dacht zich een
prachtig meisje in en greep naar
een soort zinnelijke Oosterse men
taliteit. die overigens niet vreemd
geweest zal zijn aan het hof van
Herodes. In de fantasie van Os
car Wilde ontstond het verhaal
over de gepassioneerde liefde van
Salome voor Johannes, een liefde
die bij Johannes' afwijzing in fel
le haat veranderde. Is deze liefde
onmogelijk geweest? Het valt niet
te bewijzen, want de Bijbel licht
ons hierover niet verder in. Jo
hannes moet volgens historici een
jonge, knappe verschijning zijn
geweest en juist zijn beheerstheid,
zijn rus', zijn geloofsv' trouwen
kunnen bij de wat zinnelijk aan
gelegde Salome zij was een
dochter van Herodias juist wei
een sterk verlangen hebben opge
wekt. De wulpsheid van het hof.
de sfeer van de haar overal met
begerige blikken - ankijkende man
nen. kunnen Salome er wel toe ge
bracht hebben verliefd te worden
op de niet-begerige Johannes de
Zwoele sfeer
DIT GEGEVEN van Oscar Wilde
heeft de Duitse componist
Richard Strauss (18641949
inspireerd tot zijn opera
me", waarbij Hedwich Lachmann
voor een Duitse vertaling zorg-
i zowel bij Oscar Wilde als
het
rk gezegd hebben: ..Es
leid dass Strauss diese ..Salome"
kom pomi hat Ich habe ihn ker
sich dam:t furchtbar schaden'
Als reactie hierop merkte Straus
op: ..V
ich mi
Wat heeft Strauss nu gedaan in
deze opera? Strauss stond toen
nog geheel in de Wagnersfeer. het
geen al direct gedemonstreerd
■vordt door hetzelfde muzikale
principe als Wagner, nl. het wer
ken met zg. ..Leitmotive". Niet
minder dan 30 zulke motieven
heeft Richard Strauss in de Salo
me aangewend. Opvallend is daar
bij dat Strauss steeds zeer sterk
in zijn muzikale verbeelding was.
Die laatste opmerking plaatst
ons zeer direct in de orkestra
le gedachten van Strauss:
Strauss wilde een volle, verza
digde klank van het orkest, ze-
in zijn opera's Salome"
en „Elektra", die men orkest
opera's zou kunnen noemen.
Hier ligt dus een van de uit
voeringsproblemen bij Strauss.
Wie de partituur van de „Sa-
lome" echter beziet zal opmer
ken hoe Strauss toch poogde de
orkestpartij terug te houden zo
dra de zangstem aan het woord
is. Daardoor krijgt die orkest
partij een ingehouden harts
tochtelijke spanning. Zich ge
heel losmaken van de Wagne
riaanse klankcomplexen kon
Strauss echter nog niet en zo
zal de uitvoerende dirigent dus
toch zeker ook sommige mo
menten wat expressie in het vo
lume moeten zoeken.
volgende seizoen is Rudolf Knoll
bij de Ned. Opera geëngageerd.
En dan was er de sterke vertol
king van Herodes door Rudolf
Lustig, terwijl Margit Oexlé de
Herodias veel reliëf gaf. De jon-
ls bij ge dirigent Hans-Walter Kampfel
hel heeft het opera-orkest tot wonder-
mo- lijk hoge prestaties gebracht en
een heef! zich bovendien zeer goed in
geleefd in de sfeer van de muziek.
Deze leerling van Hans Rosbaud
zal in zijn verdere ontwikkeling
gevolgd moeten worden, want wat
hij met de Salome-partituur deed
was soms opmerkelijk. En dan
kan hij wellicht vooral :n de
akoestisch zo minder gelukkige
zaal van het Akense Stadttheater
het volume nog wat matigen,
d» soannine heeft Hans Waltei
Kampfel bijzonder
goed aange-
CORN. BASOSKI
Leven op rantsoen
Als
jong meisje
De Japanse gevangenenkampen
in Nederlandsch-Indië, Birma. Ja
pan en elders zijn voor ds mees
ten een benauwende hein meting,
die men niet gaarne oproept.
Voor de schrijver van „L'ven op
rantsoen" was het echter een
noodzaak dit te doen. omdat hii
in de beslissende jaren, nameiijK
van zijn dertiende tot zijn acht
tiende jaar, daar verbleef en zich
iest geven van al-
gebeurde. om met
:ich zelf in het reine te komen
erdiepen. Aken. dat als Wat hij schreef was oorspronke
lijk niet bedoeld als letterkundig
werk. zelfs niet eens als eenheid,
maar vond toch na verschillende
malen te zijn omgewerkt, waar
dering bij letterkundigen als An
na Blaman. Hella S, -Haasse, An-
toon Coolen en Adriagn Morriën,
die tezamen de jury vormden
voor de Reina Prinsen Geerligs-
prijs-1954. Het feit. dat zijn ont
wikkeling juist in deze tijd viel.
is anderzijds het boek niet ten
goede gekomen. Zijn oordeel over
het vroegere „Indië" heeft hier
onder geleden, evenals het feit.
Een opvoering var
Strauss-opera heb ik
land nog niet bijgewoond,
het buitenland o.a. met
Goltz in de titelrol,
gaf het Stadttheatei
de gelegenhe d
het ware tegen
heeft een zeer actief~Sladttheater.
De Generalmuc:kduektor uit Aken,
Hans-Walter Kampfel, had voor
de vertolking van de titelrol nie
mand minder uitgenodigd dan
de Hamburgse sopraan Helga Pi
larczyk. die vorig jaar in het
Holland Festival grote bewonde
ring ontving voor haar giootse
herschepping van Sc'nönberg's ope
ra ..ErwartungIn meerdere lan
den heefl Helga Pilarczyk een
van de meest cultureel ontwikkel
de zangeressen van deze tijd de
Salome uitgebracht, o.a. in Duits
land ondei Joseph Keilberth en in
Londen bij de Covent Garden Ope-
ZATERDAG 27 JUNI 1959
De volledige
werken van
Iludoll Knoll ,1, Inchanain.
"T^oor beide oeveró
•czyk ge
stuk
ist die Prin-
Salome heute Nacht" werd
bepalend voor het verdere verloop.
Want alles zou verder draaien om
die prinses, een meisje van wel
licht hooguit 18 jaar
De decadentie aan het hof van
Herodes is door Oscar Wilde
gaarne aangegrepen voor een to
neelstuk, dal geschreven werd in
het ook decadente fin-de-siècle. En
Richard Strauss, wiens huiselijk stra
leven geheel geregeerd werd door
zijn zeer bazige echtgenote (Ri
chard Strauss had thuis mets in
te brengeni. voelde zich eveneens
aangetrokken door die verleidelij
ke Salome Het Evangelie zelf
kwam daarbij op de achtergrond
en niet ten onrechte werd in ons
Zondagsblad van 11 april jl. op
gemerkt. dat Oscar Wilde en Ri
chard Strauss zich schuldig maak
ten aan een bewust esthetisch ver
buigen van het Evangelie, waar
bij de kuise profeet als
werking gebruikt wordt
zinnelijke meisje.
maar bij de tekening van de Jo-
chanaar.figuur enigszins tekort
,Sa~ïo- schoot. Deze figuur is eigenlijk
wat zwak getekend. Men zou dat
kunnen teiugvoeren op de menta
liteit van Strauss, die meer werd
geïnspireerd door de zinnelijke Sa-
lome dan door de geestelijk-grote
oele sfeer Jochanaan. Hier miste Strauss
ssen Jochanaan
de andere figu
ren zijn met zulk een suggestief
meesterschap getekend, zijn psy
chologisch zo raak gekarakteri
seerd. dat men bij deze opera toch
echi wel van een muzikaal hoog
tepunt in Strauss' oeuvre kan spre-
j Richard Straüss worden
het ware al direct bij het bei
plaatst
van het Oosten, de sfeer die er uuiiiae" mer w,
dus ook was bij de avondlijke bilité d'humeur"
feestmaaltijd op Herodes' verjaar
dag. De eerste
Wat heeft Helga I
daan? Zij heeft niet.
zangeressen voor haar. Salome
als een door en door geraffineer
de. wulpse vrouw gebracht, maar
als een jong meisje met een na
tuurlijke zinnelijkheid. Daarbij, is
ze natuurlijk wel uitgegaan van
het feit. dat de Oosterse volken
in hartstocht altijd iels anders
zijn dan de Westerse. Strauss
heeft trouwens in zijn muzikale
tekening ook Oosterse effecten
aangewend. Zo bleef de Salome-
alle felheid
TVTIET lang na de tweede wereld- dan anderen: het vo
i a oorlog debuteerde de dichteres de tijd. het verandei
.Anna Mertens met een bundel structuren, het krimpen
poëzie onder de titel „Voorspel".
Na vele jaren komt zij nu met
een tweede bundel „Voor beide
Oevers". Dit feit illustreert het
dat hij slechts „Deli" kende. Veel bescheidene. ingetogene
heeft niet voldoende kunnen rij- vrouw^Haa'r8 productie
pen. Anderzijds zijn <er vele zeer overmatig groot, zij timi
sterke, zeer ontroerende en goed aan de weg, laat niet
beschreven gedeelten in het boek. horen op aan de poezie verwan
,r te gebieden, maar gaat stil haai
Vooral van groot belang 15 hier voor de openbaarheid ver
het feit. dat de jeugd- aan het borgen en moeilijke levensgang,
woord komt. die de kamptijd
Vocale element
ichard Strauss hier goed in
cht genomen. Het is bekend dat
in het voorwoord vah zijn
opera „Intermezzo" (uit 1923
zeer nadrukkelijk heeft gewezen
op de beperking van de orkestra-
ddelen zodra de zangslem de
moest ondergaan, die verbijste
rende ervaringen opdeed, met de
volwassen lotgenoten, wier dege
neratie met vloeken incluis naast
hysterische geladenheid, toch heldendom van anderen wordt
vermeld. Beklemmend -is wat hrj
schrijft over de tijd.die kwam
na het aangrijpende ogenblik van
de bevrijding en het uit de verte
komende Wilhelmus. Het is goed,
eder. die deze gedeelten
op
in Salome haar zeven sluiers af
werpt. Het is de grootste creatie
geweest die ik tot dusver op dit
gebied zag. En hoorde, want ook
stimmlich was alles van een gro-
Nieuwe wegen zoekt zij niet.
Intiem bekend met de buitenland
se, vooral de Franse literatuur,
weet zij maar al le goed, dal
veel modernisme in Nederland te
ruggaat op vernieuwingen die in
het buitenland al_ geschiedenis
schoonheid zoekt
..Voorspel" begon met een citaat
uit Boutens. van wie jongere dich-
als Nijhoff zich 35 jaar ge-
de wind des tijds
ij aanzien zonder in wezen
le evolueren. Haar zilveren
moet zingen; metrum en
isbaar. De jongste
niet poëzie, ik bedoel in Nederland de
niet dichtkunst van z.g. vijftigers en
zich hun opvolgers, vertoont wel op
vele plaatsen muzikaliteit, maar
de melodie ontbreekt.
Een van Anna Mei
sle gedichten
geïnspireerd
van de Zesde Symfonie
hoven. De slotstrofe, samenvat
ting van het gehele vers. luidt:
Diep in 't woud verscholen,
Murmelt een mysterie, lokt
een lied,
als dich- 4an de Tijd ontstolen
Rust een ziel en droomt en
weet zich niet.
an van een copie van zijn vader worden,
'"an de De criticus evenwel ziet het be-
of rui- trekkelijke van veel dingen. Van
hem wordt een rechtvaardig oor
deel verlangd. Zijn houding is be
langeloos. Even duidelijk als hij
de noodzaak van vernieuwing in
ziet. even ondubbelzinnig erkent
hij de persoonlijke vrijheid (die
op een sterke binding teruggaat)
van de enkeling, die niet mee-
evolueert en met de oudere Goe
the het recht opeist ergens be
wust te blijven staan. Dit kan op
epigonisme duiden,
D1LKE is naast Heine een van
de weinige Duitse dichters
na Goethe, die „Weltgeltung"
hebben. Voor velen is hij een
zacht gekoesterde heilige, die
de ereplaats in hun hart heeft,
de man, die een Heilandsbood-
schap aan de wereld bracht,
zodat ze elke critiek op hem
als heiligschennis beschouwen,
voor anderen is hij een slappe
ling, een parasiet, een man die
alle moeilijkheden ontweek, en
voor zich een luxeleven op kos
ten van rijke beschermers op
eiste. Het ene is al even on
juist als het andere. Daarom
is het zo gelukkig, dat we ein
delijk een volledige Rilke-uitga-
ve krijgen die aan alle filolo
gische eisen voldoet.
Tal van gedichten, die Rilke
aan bepaalde mensen had opge
dragen en vóór in een geschon
ken exemplaar van zijn werken
schreef, zijn nu voor een grotere
kring toegankelijk gemaakt. Nu,
ruim dertig jaar na zijn dood,
heef! men voor 't eerst gevaagd,
de gedichten, waarin hij met een
zeer bedenkelijk overschrijden van
alle grenzen de „réhabilitation de
~.a chair" bezingt, te publiceren. -
Deze volledigheid bewaart ons
voor een in mystieke glans stra
lend Rilke-beeld.
Wanneer we deze twee delen
vergelijken met de Gesammelte
Werke, die in 1927 zijn versche
nen en reeds lang zijn uitver
kocht, valt ons het volgende opt
De meeste jeugdgedichten, die
voor Rilke later niet meer mee
telden. zijn hier opgenomen: nood
zakelijk, om de weergaloze ont
plooiing van zijn talent te kunnen
volgen.
Door vergelijking met de hand
schriften (die bij Rilke buitenge
woon verzorgd waren) wordt ons
een betrouwbare tekst geboden.
Door een jarenlang met filolo
gische akribie verricht onderzoek
heeft Ernst Zinn de gedichten
naar tijdsorde kunnen rangschik
ken. veelal met de data en d«
plaats van het ontstaan er bij
bij R., die nooit een vaste woon
plaats heeft gehad van zeer
groot belang.
In deel II staan ook de „Ent-
würfe", waarvan sommige ge
bruikt zijn voor de definitieve ver
sie van een gedicht, andere zijn
blijven liggen. Niet zonder aan
doening vinden we daarin zijn
laatste notitie in zijn laatste zak
boek, geschreven enkele weken
voor zijn dood. toen hij wist. dat
deze spoedig zou komen.
„Komm du, du letzter, den
ich anerkenne,
heilloser Schmerz im leib-
lichen Geweb".
O Leben, LebenDraussensein
Und ich in Lohe. Niemand
der mich kennt.
Rudolf Knoll was een w;
Jochanaan. fraai van stem
heerst in expressie. De i ol is n
Knoll heef!
rdige
leest, zich zelf
geeft De schrijver van „Lev
rantsoen" is H. L. Leffelaar en
het boek werd uitgegeven bij De
rekensrhan leden al afwendden. Deze uiterst alles
t «n gevoelige ziel ;s vasthoudend en drukking
gevoelige
schbon:
edels gevonden heeft tiserende dichter nodig. Het
gemaakt. Voor het Arbeiderspers te Amsterdam.
andachl
Str,
At er zelfs voor dal de
i zijn enthousiasme nooit
hard mag laten spe
len, dat de zanger slechts
mond-openen komt Toon
ak- van de zanger moeten altijd ver
ier- staanbaar blijven. De grote vol-
'ar- heid van het orkest is ..nun ein- ï~f feit
ast- mal der Tod des auf der Bühne Handel
het gesprochenen Worts" merkte hij jaar geleden
zijn partituren streefde overleden
,Szene am Bach", epigonisme? Ook hier erkent de
het tweede deel goede criticus geen geschreven of
~~r'—n Beet- ongeschreven literaire dogma's.
Het was eerst mijn bedoeling,
de bundel van Anna Mertens te
zamen met twee. andere bundels buitengewoon talrijke
van christelijke dichters te behan- vooral de laatste vorr
delen, namelijk „De Koning van
Wezel" van Coert Poort en „Jaar
en Dag" van Frank Daen. Reeds
was ik aan het artikel begonnen,
toen ik inzuig dat ik halt moest
houden. Weliswaar leert de erva
ring, dat men de waarde van let
terkundig werk het best kan vast
stellen door vergelijking, maar in
dit bijzondere geval is vergelij
king niet dienstig, omdat die moet
uitlopen op een beschouwing over
traditie en vernieuwing in de
dichtkunst. Over de hoofden van
de dichters heen zou dan gezocht
worden naar de formulering van
algemene oordelen. Vergelijken
heeft geen zin, wanneer het
standpunt der dichters te ver uit
eenloopt.
'IE jong is en radicaal, schuift
Deze uitgave bevat niet een
Lesarten-Apparat. ook niet de dag
boeken, de vertalingen en de
sentieel objekt van de Rilke-
filologie. Wat ons geboden wordt,
is echter zó waardevol, dat deze
uitgave onmisbaar is voor ieder,
die nadere studie van Rilke wil
maken.
J. H. SCHOUTEN
Rairrer Maria Rilke: SSmtllche
Werke I en II. (Bewerker Ernst Zinn)
lm Insel Verlag. Prijs per deel 30 D.M.
VI A N AALD
£N PLAAT
Ziet men echtei
Richard Strauss
de verklanking
risch gegeven, dan valt
geen aandacht op de
pers
litsluitend als
hist
het Bijbelverhaal, maar alleen op
de sfeer van een Oosters hof. Ge
heel los te maken van iet Bijbel
verhaal is het werk echter niet.
daar Oscar Wilde (en dus ook Ri
chard Strauss) de Johannes-flguur
(hier geheten Jochanaanl spre-
belse zaken laten zeggen. Een
sterk accent op het Bijbelverhaal
heeft Oscar Wilde niet bedoeld te
geven, slechts een sfeertekening.
En met hem Richard Strauss.
dan ook naar de sterk-
tegraden van de orkestpartijen zo
danig te regelen dat het woord
niet in gedrang kwam en er een
bepaalde doorzichtigheid bleef. En
de zangers gaf Strauss de raad:
,,nur der regelrecht gebildete Kon
sonant durchdringt auch das bru-
talste Orchester".
De partituur van de „Salome"
t-ioni een zeer grote orkestbezet
ting. o.m. 3 fluiten. 3 hobo's. 6
klarinetten. 4 fagotten, 6 hoorns,
4 'bazuinen, 4 trompetten, 16 eer
ste en tweede violen. 12 altviolen. Ludolf Weishoff. die reeds als
10 celli, 8 contrabassen en uitge- 7-jarige knaap
breid slagwerk. Hier is dus echt
nog geen sprake van een kamer-
HET mooiste oorspronkelijke ge
dicht (want ook in deze bun
del komen enige heel mooi ver
taalde verzen voor» is zonder twij
fel Amour de Province. Hierin
is de dichteres op haar sterkst:
achtregelige
spreken èn ons herinnert aan de
kwetsbaarheid van de dichterlij
ke mens. of hij zich nu in de
vormen van gisteren of die van
vandaag uitdrukt. De echte dich
ters herinneren ons voortdurend
aan onze grofheid en onze com
promissen. Zonder hen zouden wij
vermaterialiseren.
Conventionele christelijkheid zal
deze bundel niet aantref-
pril 1759)
voor de grammofoon-ondernemingen aanleiding geweest tot het
uitbrengen van speciale Hand el-platen. Vorige week besprak ik
in deze rubriek de Fontana-plaat met hel Dettinger Te Deum
van Handel, thans zijn er twee Handel-plalen aan de beurt van
de Europese Fonoclub uil Amsterdam, welke platen uitgebracht
worden onder het merk ..Opera". De leden van deze club krijgen
nu de kans twee bijzondere fraaie opnamen in hun bezit te krijgen.
vertolking.
De Duitse clavecin
alleen door de opnamekwaliteit
t Ca rl-
Domenico Scarlatti de Sonate
C en de zgn Katzenfuge.
Rameau ..Das Huhn". van Coupe- iV vf
rin „Die verliebte NachtigaüU Geister-tuo)
van Daquin „Der Kuckuck"),
ken die wel speciaal voor
clavecymbel geschreven
cm. langspeelpla; g
ken ui! de kamermuziekliteratuui
vertolkt door het befaamde Tri
di Roma, beslaande uit Giulio de
Bignami. viool. António Saldarelli. strofen, met hun rustig. sterk fen. Destijds begreep
cello en Germano Arnaldi. piano, rijmschema ab-'ab-cd-cd Éj|gf
Zij spelen het Trio in D-dur Op. voortdurende afwisseling
Beethoven zgn. lijk-mannelijk in het rijm. geeft
i het Trio in c-moll een binding en beperking.
Op. 101 van Brahms: ('25 cm. lang- uit een heldere, brede
speelplaat Opera 3211». Wonderlijk vormvaste dicti
rige leeftijd
t.b.c. gestorven, heefl zijn v
hoop dikwijls achter skepsis
spot verborgen Zijn beste w
is misschien wel Brache.
Uilenspiegeli
gebond (Kla-
bund~is een samentrekking van
Kla'oautermann en Vagabund».
-naar daarnaast heeft hij evenals
Francois Villon uit het midden.
van de 15de j;~
„poète maudit'
orntrent al he'
zongen.
In Die Harfenjule 1) zijn een
aantal balladen en chansons her
drukt. waarin we dezelfde klan
ken beluisteren, als we later
bij Erich Kastner, Kurt Tuchols-
ky en Bert Brecht vinden. Klop
stocks Zürchersee wordt geparo
dieerd (Mutter Natur. wie gross
ist deiner Erfindungen Pracht),
in alle rauwheid zingt hij over
het kerstfeest J"
afgescheept worden met Christe
lijke frases, hij spot over het
kunstmatig aangekweekte patriot-
id treu der Rhein
auf der Wacht,
urn Tod! Durch
Licht zur Nacht'.
geboortestad Keulen
en zien nu al 10 jaren lang
na een grondige piano-
opleiding in Berlijn bij prof.
Ansorge en in München bij
Pembaur op het clavecim-
belspel specialiseert, speelde
allereerst de Partita in C
dur van Handel (45-toeren-
i.-laatje Opera 4223» Eigen
lijk zijn de klavierwerken
van Handel te weinig be
kend. Enkele van zijn ope
ra's staan nog op repertoire
zijn oratoria worden re
gelmatig uitgevoc
;rdere
>rkestwerken
haal Durch Sieg
de Concerti grossi) hoorl
men telkens weer. maar de
klavierwerken zijn bijna vei-
geten. En toch
.ukkelijke speels
heid hebben deze werkjes, welk
een charme ook. Dit is amuse
mentsmuziek van zeer hoog ni
veau. door Carl-Ludolf Weishoff
met speelse ernst gespeeld, tech
nisch formidabel knap, muzikaal
volkomen verantwoord. Hier
barokke geest vaardig ge'
de vertolker.
'os zijn de bijnamen
oom", op de gedachte gekomen is het
Trio van Beethoven ..Geistertrio"
le noemen weet ik niet. Het vreug
devolle begin heeft toch werkelijk
niets spookachtigs. Maar ja. bijna
men maken een werk vaak popu
lair. Zo ook de hierboven genoem
de Katzenfuge van Scarlatti. Men
vertelt namelijk dat het wonderlij-
orden ke thema (g-bes-es-fis-bes-cis) ont-
ontspringt. Laat
strofen citeren:
de dicht „Klacht" niet,
bundel „Voorspel", opende. Het
leek dogmatisch zo onjuist, om-
de geijkte terminologie
De wonderbari
Zo rijkat
En lange
niet in ontmoette. Laat ik daar
om voor de goede verstaanders
dat vers als slot van deze korte
bespreking nog eens voor u over
schrijven, Zij die hun eigen hart
Handelplaten legende, evenals die.
velke
bovengenoemde Grobschmied-
Variationen schreef naar aanlei- En 'k
.w ding van een liedje, dat hij een
peelde het Münchener Karnmer- smid hoorde zingen toen deze Han- \yaier
voelt
Alles i
die andere
zijn hopeloosheid
menselijke uitge-
troosleloos. Door al hel
cynisme horen we echter zijn so
ciale bewogenheid (Proleten. Im
Obdaehlosenasylzijn medelijden
met al de jonge mensen, die toch
ook een beetje geluk willen heb
ben. maar in ellende geboren wor
den en daarin ondergaan.
tolking tan Carl-Ludolf
eishoff
De „Harfenjule"
die i
dood. lust en zonde
80 blz. Prijs Dji
het beste de absolute
musicus, die met sierlijke
barokke guirlandes speelde
Handel was bovendien een
befaamd clavecinist en zijn prach- oig
tige Suiten zijn wel het best Luropi
op een clavecimbel te spelen.
De grote toon van de con
certvleugel laat bij een niet al te
correcte vertolking zo gauw wat
verdoezelen. Het clavecymbel is
echter volkomen doorzichtig voor
al zoals Carl-Ludolf Weishoff het
amheid behandelt. Hij heeft de beschik
king over een groot Sabathil-cla-
vecymbel met een prachtige volle
toon en Weishoff geeft elk deel onder de jitel^ „Aus Handels Zeit'
van deze Suite (Preludium. Alle-
mande, Courante, Sarabande, Gi-
orchester o.l v. Hans Stadlmair de
Sinfonie in A-dur (25 cm. lang
speelplaat Opera 3192» Stamitz.
een Boheemse componist. heeft
indertijd met zijn Mannheimer ce«
Hofkapelle een wereldvermaard- I
heid verkregen door een voor die bij:
lijd geheel nieuwe uitvoeringsprak
tijk mét crescendo- en decrescen
dospet.'-Voor Mozart is de ver
nieuwing van Stamitz heel belang- lijke speelsheid
rijk geweest en bovend
Moza^tvook veel gehad
mitz'Composities (o.m. veel ka
mermöjjiek. 100 orkesttrio's. 50
symfonieën. 12 vioolconcerten,
etc).
De uitgevoerde Sinfonie in A-dur
zijn smede-
onderdak i..
verleende tijdens
De melodie is echter die van een
reeds in 1565 in Parijs gepubli-
avonden zo stil
wanneer de
jaloezieën
in het koel
vertrek,
n heimelijke
harmonieën
door hun
traliedek.
zegen kennen, zullen het verstaan.
Ide merels zongen me
ns nea. eindloos wakker,
van Brahms heeft geen £)c bloemen geurden eindeloos.
'hartstochtèlïjk?6 steef van'hit u Bloeide met ziioer,- smart had
deel wordt gevolgd door een heer- «Is een akker
eelsheid in het Scherzo. Mijn hart geploegd en 'k had
heelt waarna het Andante grazioso een u 20 verwacht.
Sta- bijzondere rust ademt. Het slotdeel De,e verVulling was te schoon,
is als het ware een overkoepeling Mjj „rh,...,p
van de drie voorgaande delen. scn"^e
een prachtige samenvatting, uit- ^'ei was verwonaeia en
lopend in een brede C-dur coda verslagen, doch
Het Trio di Roma speelt de wer- Een kleine tederheid rees
wordt gespeeld naar het in Bazel ken technisch en muzikaal bijzon-
!e En ik mocht hopen
soms uit de
i Chaconne) de juiste inter-
voorschrijft. Hans Stadlmair heeft nist opvalt. Opnametechnisch
verwachten nog.
de pure klassieke sfeer dezei
ziek geniaal gerealiseerd in klank,
hij heeft het Münchener Kammer-
orchester uitnemend laten spelen
bijzonder
alles iets lichter gekund hebben
meer gericht op de boventoon Een kleine bundel (bij Bosch
waardoor de viool meer was gaan en Keuning N V., Baarn uitgege-
zingen. Niettemin opnamen van ven) met de zilveren stem van
veel waarde en met deze platen iemand die haar poëzie beleeft
heeft de Europese Fonoclub weer en met de dingen van haar hart
velen aan zich verplicht. met transigeert: die het „verwei-
le doch. du bist so schön" tot het
CORN. BASOSKI. verleden ogenblik durft blijven
KLACHT
Heer, help mij, want er
is geen nood,
Verlos mij, ik ben niet
gebonden,
Red mij van 't leven meer
dan van den dood,
Verbind mij, want ik heb
geen wonden.
Heer, troost mij, want ik
heb geen smart,
En straf mij, want ik heb
geen schulden,
Onthef mij van mijn last:
dit lichte hart
Dat zich met leed noch
vreugde vulde.
Heer scheld mij, want ik
heb geen haat
En sla mij, want ik heb
geen liefde.
Verberg U Heer, ik heb
geen toeverlaat,
Bemin me: ik heb geen
wederliefde.
Heer zie mij aan in dezen
nood:
Dit is de ellendigste aller
zonden,
Dit de verraderlijkste dood:
Ik zoek mijn hart, tot Gij
het hebt gevonden.
C. RIJNSDORP
