«Zuster Febe»van't Leger weer op tournee is GESCHENK MN EPSTEIN GEESTELIJK LEVEN. Heksenwaan in atoomtijd MIEBEL ZONDAGSBLAD ZATERDAG 27 JUNI 1959 Een beetje ,,Een beetje" heeft de wereld veroverd; en niet alleen die der lichte muze De opeenvolgende reeks van verbluffende entdekkingen hebben ons steeds meer -J de richting van de specialisatie. Het ge- groot geworden dat een r*;~" 'an zijn eigen bied van de scheikunde is scheikundige slechts ,,een beetji terrein. Het zij zo! Slechts een genie kan een heleboel weten vJS Sir?d?^gendDnit^"lihemmgJ^e"ant%tJ,ni „Zuster Febe" van het Leger is weer op tournee gegaan en vaart ;J wrr,ar1 meer dan coit wordt de mens gedreven tot samen- nu door de Nederlandse binnenwateren. Vorig weekeind arriveerde L/6 SlTllU VjOcy deerzSngenChverd« ze in Breskens en toen ze de haven meerde stonden er twee man- kunnen landen concurreren, zich verdedigen en een nen aan de kant. Ze trokken aan hun pijp en keken intussen met de Ma™kS KSSn^STgijn gevaarlijke kanten °«en van mensen, die wat van schepen weten, naar het degelijk ge- Een beetje kennis maakt een mens waanwijs. Er is bouwde en goed onderhouden jacht. Ze zeiden: „Een mooie boot IS Eig|r«5d^r"mrrcX/biSk't,d™o^t.rt'm'lt dat"' en "Zullen vast EïgelaentJzijn"' JEn,tofn de bemanning, een de kerkbank kwijt geraakt Menige katheder heeft de witte matrozenmuts op het hoofd, op de kade sprong, bevestigden ze zichze.lf: „Dat zal wel wezen." Maar het vrouwtje met het diep- gegroefde gezicht uit de Zandstraat wist het beter. Ze kwam in de deur van haar woning staan en luisterde met intense aandacht naar de liederen, die drie „matrozen" op hun instrumenten speelden. „Is z°ch* de Kweekschool -oil 1 r» >1 «ffinior Nu Hipnt 70 bij kan houden, dat de marine? vroeg een voorbijganger. Ze antwoordde: „Maar jongen toch, hoe kom je erbij. Dat zijn de mensen van het Leger." kansel uit zijn leven verbannen. „Zouden jullie nief eens kunnen komen zingen?' Een statistiek Als de catechese het college niet zijn de gevolgen catastrofaal Dat bewijst een statis tiek die gepubliceerd werd door de Amerikaanse uni versiteit Harvard. De cijfers spreken nog meer als ogen houden dat de Verenigde Staten het Keer Het Leger beschikt al meest godsdienstige land ter wereld is waar de kerk sinds jaar een bloei kent die in haar geschiedenis nauwelijks een „zeemacht". Én dat t.rrproce„, van da rooms-kaUi0l,.ke denten erkenden aan deze universiteit het geloof en de Leger wil. zoals het band met de kerk verloren te hebben. Vijf en twin- ze0L de Blijde Bood- tig procent van de Joden zetten in de loop van hun schap uitdragen en grijpt studie de godsdienst overboord. Van de protestanten daarbij naar alle te ge- w«d niet minder dan a» procent afvallig. bruiken middelen. Een Deze cijfers hebben onmiddellijk betrekking op de mo raal. Slechts 38 procent van de studenten verklaar den zich tegen buitenechtelijke verhoudingen; slechts 21 procent tegen sexuele omgang tussen ongetrouwden de aankoop van het hui dige motorjacht staat op naam van wijlen Bouwe Vlas, de onvergetelijke commandant van het Leger des Heils in de jaren dertig. Hij wist het geld er voor bijeen te krijgen en hij gaf het een naam. Die naam geving viel hem niet i eveneens 21 procei mosexualiteit af. Een beetje kennis heeft zich als t worpen tussen God en deze jonge Een beetje geloven de studenten keurden ho- Himalaya opge- Ongeloof is geen vrucht van de wetenschap. Hoe zou de kennis van de geheimen van de schepping ooit de Schepper kunnen verduisteren? Inderdaad zijn er ve len die in het geheel niet in een Schepper kunnen of willen geloven. Maar geloof hen niet als ze zeggen dat zij door de wetenschap het geloof in God zijn kwijtgeraakt, want er zijn duizenden die juist door de wetenschap tot God zijn gekomen. De Spoetnik heeft ons de God van het heelal niet doen kennen, maar evenmin heeft hij bewezen dat er geen God is. De wetenschap heeft nimmer nog het geloofverdron gen, maar een beetje kennis is wel vaak een beetje geloof te machtig geweest. Wie meent met een over geërfd christendom, met een catechetische verstands kennis van geloofswaarheden of met een beetje gods dienst zijn studententijd en zelfs het leven te kun nen doorstaan komt bedrogen uit. De uitdrukking „een beetje" komt in de Bijbel niet voor. Bij Christus is het „alles of niets". „Wie mei voor Mij is", zegt Hij, „is tegen Mij". Hij draait het ook om „wie niet tegen Mij is. is voor Mij" Nooit kunnen we neutraal zijn, en nooit „een beetje" in Hem geloven. Geloven is je overgeven! Wie zich niet radicaal heeft overgegeven, heeft zich niet overgegeven. Het eeuwi ge leven radicaal in zijn lengte, breedte en diep- ltG fT ka" niCt verkregen worden door ei^n beetje ge- Na al die jaren is er niets ver anderd. De „zeemacht" van het Leger vindt nog altijd open har ten en open deuren. Het is de re aliteit. ook van het tournee van dit jaar. In Ellewoutsdijk kwam een smid naar kapitein Heinsdijk. de eerste in bevel, en vroeg: ..Mijn vrouw is ziek, zouden jul lie niet eens kunnen komen zin- In een samenkomst stond er een vrouw op en ze vroeg: ..Zing nog eens van: Ik heb een bood schap, een boodschap van Jezus", ltijd waarheid Later vertelde ze: ..Vijf en twin- de tig jaar geleden heb ik dat lied voor het eerst gehoord". Toen de Febe in Bruinisse meerde, liep het het dorp leeg. In Colijnsplaat van stond de plaatselijke fanfare haar net op te wachten. De tent kon door >er- omstandigheden niet worden opge- is zet. Maar er werd een grote aard- ge- appellocds ter beschikking ge- lan". steld en de caféhouder stond gra- Bouwe Vlas rustte de Febe goed tis zijn stoelen af. „Want de men- moeilijk. Hij dacht aan het woord van Paulus: „Ik beveel Febe, diena res der gemeente te Ken- chreae bij u aan, dat gij haar ontvangt in de Here en haar bijstaat en hij zei: „Haar naam wordt Febe, want zij is een dienares" Om de oren Het geloof aan heksen En omdat nog is: „a ship is a lady' soldaten, die het bemannen de pet hebben verwisseld vooi Leger van zuster Febe een zeemacht, en zegt goedmoedige spot en diepe Zoals deze zeemacht naar ieder- Rjee^s njgt geheel verdwenen Tos?"' Fe d^' opn' tournee 5 i» Z«W-D«itttand. h« Want zii moet spreken en zij „heksenland bij uitstek, waar moet zingen. Ze moet getuigen, vroeger de beruchte heksenpro- nog bestrijding van het moderne hek- sengeloof, worden de meeste ge vallen van heksenvervolging niet omdat 2 De ministers-presidenten v 5 kan. Ze wil. cessen gehouden werden, leven aantal deelstaten hebben inmid- Hij begreep, dat een boot alleen niet voldoende was. Er moest op reis een tent mee en klapstoelen en de soldaten die de bemanning zouden een eenheid op zichzelf zijn. Een eenheid, die dien- sten kon leiden, maar ook de zang, ook kon spe len op allerlei instrumenten En pen word* hij koos haar uit de pas afgestu deerde officieren van de Kweek school. En zo gebeurt het heden ten dage nog. Alleen de eerste in bevel is een ouder:: officier. Zij is als die Franse Haitoldaat, ke„n„ die op een dag bij de Parijse iore johann Kruse, heeft Metro stond en iedereen aan zich schrijven aan de minister-presi- - dent van Hesssen om afdoend* zag voorbijgaan. Hij zei. „Men- maatregelen tegen deze uitwassen i folk- dels dr. Kruse toegezegd derzoek naar de verbreiding van het heksengeloof te zullen instel- ik jullie wel gevraagd. Hij wijst Niet: „Recht voor allen" maar: „Hoop voor allen" met de Bijbel de oren willen slaan. Dan wist ik zeker dat je tenminste een- pers-berichten van rechtszittingen erop dat nog vandaag, in het atoomtijdperk, in bijna elke stad en elk dorp Hessen weerloze vrouwen als sen vervolgd worden, Materi over dergelijke toestanden in je leven andere deelstaten heeft Kruse 'de 3hand Roulette en Gezangen erslagen i het Leger moeten gehol- Heilstjalk kracht en de macht hebben leren kennen. Eize Wind, een jonge Heilsofficier, nog twintig jaren, zei; „Ik ko: Munnekeburen, dat 18 km Heerenveen ligt. Daar heb ik altijd yrou, Het is allemaal te lezen in het de samenkomsten meegemaakt Zes logboek, dai van de reis wordt jaar geleden ben ik in Heerenveen bijgehouden. Het zijn slechts en kele regels, waarmee de dage- Logboek door Gods Woord middels ook aan de andei was geraaktters-presidenten toegezonden. Ze getuigen, om- »t»U»Ueke» geven wel aan. dat ze zelf de aldus dr. Kruse, hoeveel mensen het Woord ieder jaar aan een epidemie ten slachtoffer vallen. Nimmer wordt „iic kom uit echter vermeld hoeveel slachtof- het geloof aan heksen kost. Het Amerikaanse blad „Holi day" ontdekt dat er een als hek- verband bestaat tussen roulette aal en gezangen. In de Anglicaanse de Kerk van Monaco worden geen in- gezangen gezongen onder num- iis- mer 37. Het is namelijk herhaal delijk voorgekomen als er een gezang uit het begin van de bun- in- del werd opgegeven verstokte spelers naar het casino holden en om geld op dat nummer te gaan of v Beeld werd niel bewonderd forceert kerkelijk conflict De bekende beeldhouwer sir Jacob Epstein heeft waar- Dlt beeld mist ieder religieus ge schijnlijk niet voorzien dat zijn geschenk aan de anglicaanse voel en werkt afstotend. abdijkerk van Selby in Yorkshire, Engelandtof een ge- Het werd de president van he rechtszaak aanleiding zou geven. Epstein schonk deze kerk gerechtshof w. s. Wiggiesworth een van zijn laatste Christusbeelden „Ecce Homo", dat niet *?ie ket ^eschiI een "'tspraai overal de mensen enthousiast heeft kunnen maken voor mo- derne religieuze kunst. Een kerkelijk gerechtshof 'moet uit- maa h*naaH" maken of het drie meter hoge marmeren beeld een plaats in de abdij zal krijgen of niet. De Febe is niet het eerste schip, dat het Leger des Heils in dienst heeft. Toen het zo rond 1900 roerig werd in de veenko-, hadden loniën en een opkomende poli- de kinderen' lijkse gang wordt getekend. innig door het bijgeloof dat hen bekeerd. Eerst kwam de bekering als heksen aanwijst. :uster. Toen voó> tieke partij het gewest doorging met een schip, dat tot naam droeg: „Recht voor allen", ging er ook een „heilstjalk" varen. Maar die tjalk bracht meer dan ,In de tentsamenkomst sprak ook dominee ,,'s middags bijeenkomst met :e hebben gezon gen voor de ziekenNiet .staat vermeld al de werkzaam heden, die verricht moeten wor de samenkomsten vlot geest die het te doen verlopen. Tentopzetten, de wind gaat er alleen maar recht. En dat stond stoeien sjouwen, liederen instu deren, van.huis tot huis gaan om de bewoners uit te nodigen tot een bezoek aan de tent, open luchtbijeenkomsten. Er moeten inkopen worden gedaan, want er moet toch ook worden gegeten. Dienares De Febe van het Leger des Heils vaart weer dooi- de Nederlandse binnenwateren. Met de vlag voorop. Negen mannen en een vrouw trek ken het land door om het Evan gelie te verkondigen. Sprekend en zingend. Aan iedereen. Aan kinde ouderen, Aan zieken van Volgens dr. Kruse, die in i Helemaal nieuw is dit niet, want in de Amerikaanse staat New England werd reeds twee eeuwen geleden gewed op psal men en gezangen. Voor de dienst werden vaak grove wedden schappen afgesloten op de liede met forse letters op de boeg geschilderd. „Hoop voor allen" lazen de veenbewoners. Ze za gen een officier van het Leger aan het jaagtouw en zijn vrouw aan het roer. En ze wilden wel eens weten wat die twee hadden te vertellen. de hardheid van het leven dage lijks aan den lijve voelen. Aan jongeren en aan ouderen. bij de massajeugd bepaalde clusie te komen. In de komende weken zal hij zijn uitspraak in Londen officieel bekend maken. De plaatselijke kerkvoogdij echter met het geschenk heel erg heeft het gerechtshof om een uit- ingenomen en meenden dat het spraak gevraagd, toen een groot hoewel onconventioneel toch aantal gemeenteleden petities Be- werkelijk de geloofsuiting is van I te di uitgesproken dat de gemeenteleden het beeld zelfs niet voor niets wil den hebben. De plaatselijke gees telijken, de kerkeraad en de ar chitecten van de abdijkerk waren modern kunstenaar. Het gerechtshof belegde een bij eenkomst in de abdijkerk waar al le ondertekenaars van de verschil lende petities de volle gelegenheid kregen om hun inzichten naar vo ren te brengen. Op drastische wij ze lieten zij blijken hoe ze over het beeld dachten. Somber Een van de Inwoners van de stad Selby, verklaarde dat hij al tijd -geloofd heeft In een vriende lijke Christus. Het beeld van Ep stein druk* echter alleen maar somberheid uit; hij noemde het beeld afgrijselijk en brutaal. Een andere getuige was van mening dat de kinderen het beeld in het geheel niet begrijpen kun nen en dat de zondagsschoolgang voor hen een verschrikking zou worden, die hun nachtmerries zou kunnen bezorgen. Diepe indruk De geestelijken waren evenwei van mening dat het beeld, dat de doodsstrijd van Christus uitbêeldt, heel ongewoon is Het had op hen een diepe indruk gemaakt. Het stond er Dat wilden ook de Friezen, aan wie de Febe in de jaren dertig het eerst een bezoek bracht, Het het bezoek waren zware jaren toen, De gesel ge vrouw, van de werkloosheid ging in he vige mate door de provincie en trof de arbeiders zwaar. Het Le ger trok er heen met de Blijde Boodschap. En met zijn liederen. De soldaten getuigden in het veld en zongen: „Geef uw lot in han den van uw Vader, laat uw toe komst over aan den Heer". Uit die tijd dateert de hechte band tussen Friesland en het Leger Laat de oudere soldaten er over spreken. En ze spreken duidelijke taal. Kort en krachtig. Ze zeggen pre cies waar het op staat. Maar hun woord is niets dan Liefde, niets .anders dan het woord van een het dagboek alleen dienaar. Dat heeft Bouwe Vlas ook gewild, toen hij het schip in dienst stelde. Dat zij een dienares mocht zijn. De vrouw ertussen Er wordt Verteld van richt is in de naam van Hem. hen Heeft uitgezonden. Van alle .We vonden een open oor. Al :e samenkomsten werden bo- i verwachting bezocht. De legd-en hele afstanden af dragen heid haar laatste dagen sleet. Haar adres, was verstrekt door de plaatselijke predikant. Toen stonden daar ineens een paar Heilssoldaten in haar kamer en ze vroegen haar: „Willen we eens voor u zingen, en ook eens voor u lezen?" Ze kon alleen maar Ja knikken, en wat dank baar lachen terwijl de tranen haar in de ogen sprongen. In haar lange leven had ze het nog niet meegemaakt, dat de mensen naar haar kwamen om haar in haar al- leen-ziin te helpen t het een oude bekende Ik heb thuis een hoek. ird voor woord Mark. „Wel, da» willen zien' dig en^ leg< woordenboe te kunnen luisteren. Een avond met 20 a 30 bekeer lingen was gewoon. We hielden later samenkomsten ten huize van de bekeerlingen. Er werden kan afdelingen opgericht, die nog bloeiend zijn". Tweede Febe e"f Op die eerste tocht was de lei- n" ding in handen van kapitein (nu j kolonel i P. Deurloo. Hij werd "c bijgestaan door zijn vrouw. En op een die tocht werd een dochter gebo ren. Ze kreeg de naam van het schip: Febe. Zij trad later ook tot het Leger des Heils toe. be- dat alleen- dat kleine kamer- Breskens. zongen drie jonge officieren van het Le ger des Heils met heldere stem men. En met een heldere stem werd een stuk uit de Bijbel ge- aan een dijk. lag een zieke. Zijn enig.e conversatie was het goeden morgen, goeden middag en goe den avond met de voorbijgangers. Alleen maar een hand opsteken Boekbespreking Commentaar op het Nieuwe Testament. II Korinthe. door dr. F. W. Grosheide. Uitgave N.V. J. H. Kok, Kampen Dat binnen ons beperkte taal gebied na twintig jaren een her- liaVr "Yp druk nodig is (de eerste druk de kracht verscheen bij H. A. van Botten- ae xracni Am=to„ „En nou zal u zeggen, eerwaarde zei de onbekende telefoonbestormer aan zijn kant van de lijn voor de zoveelste maal „Nou zal u zeggen, eerwaarde, waarom ik u opbel, s- En nou ts het jammer dat u me nou indirect niet zien kan, want dan zou u zeggen, dat die man een nieuw jasje moet u- hebben, want dat die man met geen mensenmogelijkheid zó jj de zondag in kan gaan, want dat geeft geen pas, wat zeg u, >- eerwaarde?" Bij deze rhetorische vraag zwéég hij. Ik vond dat een hele prestatie van 'm, ivant hij was op dat moment vier minuten 23 seconden alleen aan het woord geweest. En om zo'n overzicht over zulk een spraakwaterval te ïf houden, dat men dan adem schept na het afvuren van een -s dermate principiële en dwingende vraag is een getuigenis ji van een waar spreektalent. i Heel wat sprekers van profes- sie als daar zijn ministers-presi- X denten, hoogleraars en predikan- ten weten hun pauzes minder -5 geroutineerd te kiezen. Immers. zoude men antwoorden dat men niet met kennelijk versleten -S jasjes de zondag in kan gaan, dan dient men in staat te zijn J nog op de late zaterdagavond fonkelnieuwe kledingstukken te verstrekken. En zoude men betogen dat ook oude pakken bij Uit de VOLKSWIJK dat e HIJ burg te Amsterdam) laat dat de wetenschappelijke bestu dering van de Schrift in ons land een belangrijke plaats inneemt. Ook dit deel van deze waarde volle commentaar op het Nieuwe Testament staat met ere temid den van de andere. Prof. Gros heide met zijn jarenlange erva ring betoont zich hier in eerbie dige benadering van de stof weer de deskundig onderzoekende en nadenkende exegeet die grote suggereert U het steeds de zondag passen, dan dient men te beseffen dat men daarmede de ware zondagsheiliging een dodelijke slag toebrengt. Daarom: tactische pauze na een tactische vraag! Alleen maar jammer geen eerwaarde luisterde. per - betel Schrift. Bezitters van deze prach tige commentaar zullen ook Jit luchtig gemompelde deel telkens met veel vrucht raadplegen. De typografische ver- zorging is uitstekend. ger komt, komen altijd ■eeg dus. En ik zweeg voor alle zekerheid ook maar, want ik kon niet overzien welke gedragslijn me in deze problemen voorgeschreven werd. Zo zwegen we samen. Net zo lang tot het de man begon te vervelen en hij, wat bal- £- ■t; stung en terecht gealarmeerd nog eens „Hallo!" zei. Toen zei ■ft ik ook maar „Hallo!" Ik wist zo gauw niets anders. Mis- jj. schien had ik moeten zeggen dat ik geen eerwaarde was "grote ft suggereert U nu. Ja. alles goed en wel, maar dan kent U dit J ft soort telefoongesprekken niet. Want alles bij elkaar was hij - nu al vijf minuten in de mening dat hij wel met de wijkpre- dik an t onderhandelde, en dan neem je het maar niet gemoe- 5- delijk op, als je van het tegendeel in kennis wordt gesteld 3- Na mijn „Hallo" hoorde ik hem diep adem halen en hij be- „Ja", hervatte hij, „Nou zal u zeggen, eerwaar- ?n heb opgebeld ü- SIXTEKKLAAS-CILTITH De So-jarige dr. Charles Moo- Prof. dr. J. H. Bavinck in het „Gereformeerd vijftig jaa.- Weekblad" (uitg. Kok): i de kerk Niet alleen het „Ecce homo"- beeld van Epstein heeft reac ties opgeroepen. Ook zijn uitbeelding van de hemelvaart van Christus, dat is geplaatst in de Llandaff-kathedraal van Zuid-Wales heeft geen alge mene bewondering geoogst. de organist is geweest en een belangrijke figuur was ir. ie kringen van de kerkmusici, wil de zich niet uitspreken over de vraag of het werk van Epstein een meesterstuk is of niet: hij was echter van mening dat het beeld in ieder geval niet thuis hoorde in de kerk. Afstotend Moody vertelde dat hij een groot bewonderaar was van het beeldhouwwerk uit de eerste pe riode van Epstein. Dit beeld is ech ter geïnspireerd op de gigantische beelden van de eilanden uit de Stille Zuidzee. Epstein heeft hun afgrijselijke monden en uitzonder lijk uitgerekte anatomie in zijn la tere leven tot voorbeeld genomen. op dat wij in o geweld.gr Sinter! ereerst vadertje 1 twee zijn er nog vele andere orga is het op beperkter schaal, hulp e Heel onze cultuur is een soort SINT NICOLAAS-PRKSENTJES Prof. J. Kamphuis ove gereformeerde kerkeraad geheven Zeker tegenover deze broeder had een woord vin schuldbelijdenis gehoord moeten worden, publiek we zijn niet in de kerk om elkaar Sint Nicolaa*-prr dan, dit ft Maar laat ik u dan zeggen dat ik al geen eeuw meer met ft die vrouw ga En u weet dat ik geregeld bij u in dat zaaltje komt Dat zaaltje in de Pierementstraat zogezegd. Daar zit TL ik altijd helemaal achteran en U zult mij wel nooit gezien ft hebben, maar ik zien u zoveel te beter en het doet me wat. 3- Zijn stem begon opeens huilerig te klinken ten teken wat het hem precies deed. HELAAS deed het mij Pierementstraat. Het ook wat. s zaaltje ligt niet in de i> indsdien allang verhuisd naar de Trombonestraat. En h het pertinent onmogelijk dat hij achteraan gezeten wej gezjen hgjj jrn ]iet j ik toen maar meteen. bij de hand ff had en niet gezien hem wat ook gedaan had. Ën dat Met mijn meest donkere stem die ik had zei ik: „We hebben geen zaaltje in de Pierementstraat! Ik zei het streng, nadrukkelijk boven zijn ingewikkelde ver haal uit. Zo streng en zo nadrukkelijk dat hij even weifelde. Maar slechts heel even. want hij spurtte meteen weer door „Geen zaaltje in de Pierementstraat?!" zei hij. „En ik ben er nog pas geweest. Van 't voorjaar nog. Of nee, wacht eens. verleden voorjaar Ja verleden voorjaar. En mooi dat u sprak, eerwaarde, ik heb er nog de tranen van in m'n ogen. En als die vrouw er niet tussen gezeten had. was ik cr blij ven komen, maar hoe kan ik nou in dit pakje daar naar toe gaan. Maar nou had ik gedacht, als ik nou even langs kom pakje te halen. Maar ik voel al waar u heen zit er natuurlijk weer tussen Want u zal zeg- vijf minuten geleden heeft opgebeld wilt. Die 1 gen, eerwaarde, dat zij 1 en dat ze beweert dat Jk altijd dronken ben. Maar z andere mannenstem J dat ie c ssen, en ineens knapte het gesprek af en werd aan de on- 5 >kende overkant de haak op het toestel gegooid. En ik zal ö- x>it weten wie me toen heeft opgebeld dat is wel een ag voor me. MIEBEL.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 17