Toestand dwingt tot waakzaamheid grote Claim 1 1 ij ESS 11 Bouwkosten mogen in geen gaan stijgen geval ONDANKS HERSTEL VAN EVENWICHT Regering geeft spelregels voor de vrijere loonvorming Marine-officieren in arrest maar vlagofficier nog vrij Leemwancl rond broodpil Regering waarschuwt bedrijfsleven: Ook nu spanning op de arbeidsmarkt toeneemt Werkverschaffing voor blinden bevredigend Friendships IDEAAL Serie bekende stemmen Historische Duitse grammofoonplaat VRIJDAG 26 JUNI 1959 (Van onze parlementsredactie.) P OP WORDEN TOEGEZIEN, d; ruiming, die thans mogelijk geworden is, niet opnieuw leidt tot een toestand van overspanning. Deze ernstige waarschuwing laat de regering horen in de sociaal-economische nota, die zij thans bij de Tweede Kamer I heeft ingediend. Hoewel de regering tot haar vreugde constateert, dat de Nederlandse economie over het geheel genomen het evenwicht tussen mid delen en bestedingen heeft hervonden, toch wil ze er met klem op wijzen, ;dat de huidige financieel-economische situatie tot groe waakzaamheid en ivoorzichtigheid dwingt. De mogelijkheden tot bestedingsverruiming zijn Iwezenlijk beperkter dan de S.E.R. in haar advies van enige maanden ge leden deed voorkomen. Verschillende van de door de S.E.R. gegeven ra- jmingen zijn door het versnelde ontwikkelingstempo van onze economie reeds achterhaald. De te verwachten ontwikkeling van de betalingsbalans, ide arbeidsmarkt en van de geld- en kapitaalmarkt geeft ook geen aanlei ding tot bijzonder groot optimisme. Gezien dit alles is het niet te ver wonderen, dat de regering ergens in de nota zegt met zorg vervuld te zijn over de hoogte van thans reeds in het bedrijfsleven overeengekomen loonsverhogingen. Tekenend voor de verhoging ontwikkelingstempo van onze de laatste maanden acht de regering de sterke daling van de werkloosheid en de versnelde groei van verschillende be stedingscategorieën. Was het gemiddelde werklozen in 1959 oorspronkelijk id op 90.000, deze raming moet nu bepaald te hoog worden geacht, want op dit tijdstip is de geregistreerde werkloos heid reeds afgenomen tot een peil van ongeveer 70.000. Er doen zich op de ar beidsmarkt hier en daar reeds spannings- •erschijnselen voor. Het lijkt waarschijn lijk, dat de totale werkloosheid zal dalen tot beneden 2 procent van de beroeps bevolking. In dezelfde richting van een verho ging van het economisch ontwikkelings- •mpo wijst ook de ontwikkeling van het overschot op de lopende rekening van de betalingsbalans. Er moet voor 1960 rekening worden gehouden met een belangrijk kleiner overschot in het lopende betalingsverkeer dan de 830 miljoen, die het S.E.R.-advies bij onge wijzigd beleid waarschijnlijk acht. De loonontwikkeling en een aantal fac toren, waarop het beleid geen invloed heeft, zullen het overschot op de beta lingsbalans in de loop van 1960 aan trekkelijk snel doen inkrimpen en daarom lijkt het waarschijnlijk, dat het betalingsbalanssaldo over 1960 zal liggen beneden het bedrag, dat hier voor als normaal wordt beschouwd. Over de ontwikkeling op de kapitaal markt merkt de regering op, dat bij de huidige stand van de conjunctuur de ka- pitaalvraag betrekkelijk snel toeneemt. Met het oog hierop zal het beroep van het rijk op de kapitaalmarkt zo beperkt mogelijk moeten worden gehouden, wil de overige ringen (niet in de woningboui gebracht. Daa de rijksbegroti worden beperkt de I plaats die n gevaar wo t het tekort Vertrouwen Acht de regering het tegen de achter grond van deze omstandigheden haar plicht met alle beschikbare middelen te Vrink a/s Kjonye" moet zy/>/ raken tegen een nieuwe overspanning, ij meent ook dat de huidige financieel- conomische situatie een belangrijke ver antwoordelijkheid op legt aan het be drijfsleven, nu dit een grotere zelfstan digheid heeft gekregen ten aanzien van 'iet loonbeleid. In dit opzicht is de rege- ing niet pessimistisch gezind. De erva ring heeft geleerd, zo wordt in de nota gezegd, dat groter vertrouwen in het ntwoordelijkheidsbesef van het be drijfsleven gerechtvaardigd is waar het gaat om het prijspeil, de uitvoer en de werkgelegenheid. Invoering van een vrijere loonvorming [waarvoor in de nota spelregels worden gegeven) acht de regering vooral ook aanvaardbaar op grond van de daaraan verbonden economische voordelen. Deze len uiteraard alleen bereikt, wanneer de loonontwikkeling niet leidt tot prijs stijgingen. Het is dan ook noodzakelijk, dat de betrokkenen aannemelijk maken, dat geen prijsstijging uit de voorgestelde loonwijziging behoeft voort te vloeien. Alleen wanneer de te treffen compen satiemaatregelen geen gevolgen hebben het prijspeil, zal tot verbetering lonen of andere arbeidsvoorwaarden mogen worden overgegaan. Dan immers wordt bereikt, dat de reële loonstijging gelijk is aan de nominale loonsverhoging. Op deze wijze wordt ook een bijdrage geleverd om de (soms als onontkoombaar van de kruipende rwijl tevens wordt elstandspositie van ordt aan gevoelde) voortgang inflatie te stuiten. t< voorkomen, dat de v de vergeten groepen verdi Het stelsel van vrijere loonvorming brengt ook de mogelijkheid met zich mee, dat een extra prikkel .ontstaat voor de bevordering van de produktiviteit. Juist het onmiddellijke verband, dat de vrijere loonvorming legt tussen loonvoet enerzijds en produktiviteits- of rende mentsverbetering anderzijds, kan een prikkel tot produktiviteitsverhoging in houden. Ambtenaren Over de loonvorming voor het over heidspersoneel zal de regering nog over leg voeren in de centrale commissie voor georganiseerd overleg in ambtenarenza ken. Zij is echter nu reeds van oordeel, dat het loonbeleid voor de ambtenaren zich dient te richten naar een aan de dag getreden algemene ontwikkeling in de loonvorming. Dit zal ook moeten ge schieden in alle andere sectoren, waar de gewone maatstaven van produktiviteit en rentabiliteit niet kunnen worden ge hanteerd. andere arbeidsvoorwaarden acht de regering ook mogelijk, maar ze moet in dit opzicht toch wel op voorzichtigheid ndringen. Voorlopig acht ze differen tiatie per onderneming het meest wense- waar het gaat om secundaire ar beidsvoorwaarden. Ze denkt daarbij in het bijzonder aan winstdelingsregelingen gepremieerde spaarregelingen, die bei de de bezitsvorming bevorderen en on- ^enwichtige loonverhoudingen voorko- Wat de loonvorming in de landbouw betreft deelt de regering de mening van de S.E.R., dat ook in een stelsel van ga rantieprijzen een gedifferentieerde loon politiek mogelijk is. Over de concrete uitwerking van een en ander zal de re gering nog eens overleg openen met de erkgevers- en werknemersorganisaties. Elders in de nota wordt nog opge merkt, dat de bevordering van een even- vichtig prijspeil (voorwaarde voor loon- tijgingen) ook langs de weg van prijs dalingen zal moeten geschieden. Wan- zodanige prijsdalingen uitblijven n een gesprek tussen de overheid en betrokken bedrijfsleven het totaal de concurrentieverhoudingen in de betreffende bedrijfstak aan de orde moe- worden gesteld. Wilde geruchten in Djakarta L^EN OFFICIËLE woordvoerder te Dja- karta heeft tegengesproken, dat de chef-staf van de marine, schout bij nacht Subiyakto gearresteerd zou zijn en van zijr commando ontheven bij zijn terugkeei van een reis door Europa. De woordvoer der noemde ddt „wilde geruchten". Er zijn voorts berichten geweest over moeilijk heden in de marine en arrestatie van 32 marinemannen wegens insubordinatie. Onder hen zouden zich zeven vliegers bevinden, die pas waren teruggekeerd na voltooiing van hun poleiding in Engeland- Premier Djuanda heeft trouwens de arres taties van marinemannen toegegeven. Toen Subiyakto woensdag te Djakarta aankwam, werd de pers niet tot hem toe gelaten, doch later had hij een ontmoe'ing met de pers en deelde mee, dat hij bespre kingen had gevoerd met autoriteiten en twee uur lang met de premier. Deze be troffen ook andere staatsproblemen dan die van de marine alleen. Dat de Egyptcn; sacer zoals de naam reeds te ken nen geeft voor heilig hielden, den wij, die de mestkevi gemeen niet erg waarderen, op minst vreemd. Maar het pleit vi dit volk uit de oudheid, dat zij di de zorgzame bloodinslinctcn van d> getroften de Scarabacus den keurig gepolijst en dc pil, die liddels dc vorm van een peer heeft regen, is gereed voor het trans- het al- port naar de larvenzaal. op z'n Een mestkever in de pampa's van d-Amerika omgeeft de broef-il Het wUfjc deze kev. graaft worden gelegd, aarde een ongeveer 10 cm diepe ei schacht die zich in een horizontale hi gang voortzet en eindigt in een hol ti dat dc „larvenzaal" wordt genoemd O Zodra dit bouwsel gereed is. begeeft sc de kever zich naar buiten om een n; mestbal te maken. We nen verondei verschil moet uit dien, lit- Ike voor worden gebe zigd. Maar dat is 'n foutieve gedachten- gang. De heilige pillendraaier zoekt zeer zorgvuldig naar schapenmcst, omdat deze vetter is en zich beter het weinig doende lucht kal TOCH IS HET ZO! ig betere bescherming wordt ver- egen en een andere soort in die reken maakt een bal van rode leem, rmengd met het vlees van zoogdier- vogcllükcn. Deze pil wordt steen- rd cn heeft een vorm die aan an ke waterkruiken toet denken jor dc hals van deze lemen vonn is voert een heel f\jn luchtkanaa) ar het inwendige van de pil. waar :h het ei bevindt, zodat toch vol- toetreden. Het is niet bekend, hoe dc kever er in slaagt »t kneden leent dan Over de losse en vezelige paarden- en nogal o kocienprodukten. veel mc Aan een zjjdc van deze geknede door de bal wordt een deuk gemaakt met naar buiten gebogen randen. In die deuk wordt het ei gelegd cn vervolgens worden de randen verlengd cn naar elkaar toegebogen, zodat het kuiltje wordt afgesloten. Het ei wordt echter niet volledig van de buitenlucht ge- dat men on isolccrd, want de pillendraaier heeft toedichten, voor dc randen van het kuiltje losse Laten we en vezelige mest gebruikt, waardoor den tot een voldoende lucht tot het ei kan door- alle proporti dringen. Vervolgens worden de wan- Daarover op het eerste gehoor kelijke materie, zou noe e zeggen zijn. Bijv. hoe tdurende zorg van de ke- t herhaaldelijk polijsten van het oppervlak van de broedbal, voorkomen wordt dat er zich schim mels op nestelen. Hiermee moeten we de zaak echter maar afsluiten, al ware het alleen om te voorkomen, bepaalde affecties gaat ons daarom liever wen- paar dieren die werkelijk ics te buiten gaan. een volgende keer. Subiyakto deelde mede, da't Zuid-Sli en Polen de Indonesisohe marine zullen helpen bij opleiding en andere proje (Hij is vroeger in dienst geweest bij de Nederlandse Koninklijke Marine). In hoger beroep voor het Leeuwarder gerechtshof is tegen de 4I-jarige gevan- genenbewaker H. H. uit Groningen, op nieuw twaalf maanden, waarvan voorwaardelijk, met aftrek, geëist. H. had steekpenningen aangenomen en valsheid in geschrifte gepleegd. (Van onze parlementsredactie.) DE REGERING doet in haar sociaal-economische nota een krachtig be roep op het bedrijfsleven om al het mogelijke bij te dragen tot een verlaging van de bouwkosten. Wanneer mede als gevolg van een toe nemende spanning op de arbeidsmarkt een stijging van de bouwkosten zou optreden, zullen maatregelen hiertegen niet kunnen uitblijven. Ook in de toekomst zal niet worden geaarzeld om met gebruikmaking van het in strument der- rijksgoedkeuring zo nodig het in uitvoering nemen van nieuwe bouwwerken krachtig af te remmen. Een dergelijke afremming zou dan ten doel hebben bouwproduktie en bouwcapaciteit zo goed moge lijk op elkaar af te stemmen en tevens de nodige ruimte voor de voortgang van de woningbouw te scheppen. Men treft deze waarschuwing aan in de huurparagraaf van de nota. Daarin worden tevens de achtergronden belicht van het huurbeleid, dat de regering in de nabije toekomst denkt te volgen. Als doel van dit beleid ziet zij het scheppen van normale omstandigheden op het gebied van de woningvoorzie- ning. Bij het nastreven van dit doel zal het nodig zijn in de loop van de komende jaren via huuraanpassingen de afstand te overbruggen tussen het peil van de huidige vraaghuren en de hoogte van een op de vrije markt te verwachten evenwichtshuur. Om een soepele inpassing van het huurbeleid in het sociale en economische beleid te waarborgen, heeft de regering de op 1 januari a.s. in te voeren huurverho ging willen beperken tot 20 pet. In de nota (Van onzer verslaggevers.) gebied een toestand bereikt, die een zekere tevredenheid wettigt. Dat heeft de blinde voorzitter van de Christelijke Blindenbond, de heer Korving, gisteren gezegd op de 35ste bondsdag, die in Amsterdam werd gehouden. „Verbeteringen zijn natuurlijk wenselijk en zeker ook nog nodig, maar er is een basis", vond hij. De werkverschaffing aan blinden noem de de bondsvoorzitter een zaak. die door het orgaan voor de openbare arbeidsbe middeling min of meer geheel en op vrij bevredigende wijze wordt opgevangen Ook de mogelijkheid van een werkkring in een sociale werkplaats is verbeterd Voor velen is op deze wijze een redelijk loon gewaarborgd en heeft het leven veel van zijn ongewisheid verloren, aldus de heer Korving. Ook zij. die niet kunnen wer ken is door een enkele jaren geleden van kracht geworden voorziening een mini mum-bestaan gegarandeerd. De uitvoe ring van deze regeling berust bij de ge meentebesturen en de heer Korving acht te het nodig dat bij de uitvoerende ambte naren een juist begrip bestaat voor de werkelijke behoeften van de blinden. Sprekende over de geestelijke belangen van de blinde, vond de bondsvoorzitter dat de organisatie nog veel te doen heeft, waar het gaat om de problemen van de geestelijke aanpassing aan de wereld, die de blinde omringt. Het gezin aan zelfver trouwen bijvoorbeeld, kan voor de blinde ernstiger gevolgen hebben, dan wanneer een ziende dat heeft. Tijdens de huishoudelijke vergadering kwamen verschillende gasten de bond gelukwensen aanbieden met het 35-jarig bestaan. datum dan 1 janu ingaan. Zij wijst i de noodzaak, dat heeft willen laten e eerste plaats op partijen bij het stel van maatregelen zien in het kader van een economische horizon", waar binnen zich zowel de loonverbeteringen als de huur- en melkprijsverhoging moe ten afspelen. Op deze wijze is een on middellijk begin van de vrijere loon vorming mogelijk, zonder dat huur- en melkprijsmaatregelen in verdrukking komen. Gegeven het feit, dat de loon- compensatie een alleszins redelijk be drag zal moetën uitmaken, zou immers de regering niet graag zien, dat de mid delen hiervoor in een te langdurige periode van een zekere vrijheid tot loonsverbetering verloren zouden f Verder liggen aan de keuze va januari budgettaire en administratief- technische redenen ten grondslag. Voor toepassing van een differen tiatie van de a.s. huurverhoging gemeenteklassen ziet de regering ii huidige omstandigheden niet voldoende aanleiding. Ze laat overigens wel de mogelijkheid open, dat bij een volgen de verhoging weer tot differentiatie zal worden overgegaan. De S.E.R. zal hier nog over moeten adviseren. De bepaling in de Huurwet, dat in geval van nalatigheid van de verhuur der ten aanzien van het onderhoud de huur kan worden teruggebracht tot die van vóór de huurverhoging van 1955. zal bij de invoering van de ko mende huurverhoging worden herzien. Daarbij zullen de maatstaven voor de beoordeling van de onderhoudstoestand worden verscherpt. Vrijere huren In de straks in te dienen wetsont werpen zal de regering tevens bepalin gen opnemen, die de mogelijkheid ope nen een begin te maken met de ophef fing van de huurprijsbeheersing. De ge dachten gaan daarbij in de richting van een stelsel, waarbij de geleidelijke opheffing voor woningen in bepaalde gedeelten van het land en voor w< 23 dagexcursies in het boekje „VAKANTIEDAGTOCHTEN" De Efteling, Arnhem, Walcheren, Nij- :n. Hondsrug, Giethoorn, Texel, Apeldoorn, Zuid Limburg en Aken, Brugge en Oostende. Boekje met volledige prijslijst gratis verkrijgbaar aan de stations. in bepaalde huurgroepen kan wor den uitgevoerd. Tevens zal een begin en worden gemaakt met een gelei delijke inkrimping van de overheids bemoeiingen op het gebied van de ver deling van woonruimte. Wat de van vóór 1918 daterende wo ningen betreft sluit de regering zich aan bij de mening van de S.E.R., dat voor grote groepen van deze woningen reeds een redelijk huurpeil is bereikt. Er zal daarom een regeling komen, waarbij in de eerste plaats van de komende huur verhoging worden uitgezonderd de wo ningen, waarvan de huidige huurprijs een bepaald bedrag niet te boven gaat, en voorts de woningen, die niet aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen. Voor de eerste groep wordt gedacht aan een huurprijs van ongeveer 9 per week in de eerste gemeenteklasse, afdalend tot ongeveer 6 per week in de vijfde klasse. De kwaliteitseisen zullen bij al gemene maatregel van bestuur nader moeten worden omschreven. Premies Met de S.E.R. is de regering van me ning, dat om sociale redenen een hand having van de subsidiëring van bepaalde woningen gewenst moet worden geacht. De vraag zal daarom onder ogen den gezien of reeds bij de komende subsidieverlaging (naast de bijzondere bijdragen voor bejaarden en voormalige krotbewoners) voor nog verdere groe pen bijzondere maatregelen voor de nieuwbouw nodig zijn. De regering kan zich ook aansluiten bij het ooi'deel de S.E.R., dat in het bijzonder de bouw van woningen in de lagere huurklassen moet worden bevorderd. In verband daarmee wordt voorgesteld de thans nog bestaande mogelijkheid tot het krijgen van een halve premie voor duur dere woningen af te schaffen en de rige huurgrenzen in de verschillende gemeentekiassen te verlagen. Verlaging van de stichtingskostengrenzen voor eigen woningen zal eveneens onder ogen worden gezien. De faciliteiten var regeling eigen-woningbezit wil de rege ring handhaven. Wel ligt een technische herziening van de regeling in de bedoe ling in deze zin, dat de toelage voo eigen woning uitsluitend afhankelijk zal worden gesteld van woning- eri zinsgrootte. de directeur van de Fokkerfabrieken en dus directeur van de Friendships, de heer F. J. L. Diepen in Melbourne een lesje gekregen. De Trans Australian Airlines heeft onlangs de eerste twee Friendships in dienst genomen. Toen de heer Diepen in Melbourne was. moest hij onver wacht en zo spoedig mogelijk naar Canberra. Hij ging naar een reis bureau en vroeg of hij die dag nog voor Canberra kon boeken. „Dat kan nog en u boft boven dien, want u kunt met de Friendship vlie gen". kreeg hij te horen. „Zoudt u dan een plaats voor willen bespreken, zo mogelijk op der achterste rijen?" vroeg de heer Diepen. De juffrouw van het reisbureau pakte de telefoon en liet zich verbin den met het reserveringsbureau van de T.A.A. en bracht het verzoek van de heer Diepen over. En de heer Diepen hoorde het T.A.A.-personeelslid door de telefoon zeggen: „Een plaats achterin? Waar om? Zeg tegen die mr. Diepen, dat alle plaatsen in de Friendship even goed zijn." Nederlandse zeeman in Londen in arrest Een jonge Nederlandse zeeman, G. F. F. (21) uit Eindhoven wordt in Lon den vastgehouden onder de verdenking horloges gesmokkeld te hebben. Hij werd gearresteerd nadat hij gisteren door de douane aan boord van het Neder landse schip Beijerland te Kingslynn, Norfolk, ondervraagd was over de afle ering van pakjes in Londen. Een douaneambtenaar zei, dat F. bij het verhoor bekend had dinsdag in Londen enige pakjes afgeleverd te heb ben. Gisteren hebben zich voor de politie rechter in West Londen twee Engelsen moeten verantwoorden over de afkomst in horloges in hun bezit waarover geen ivoerrechten betaald waren. F. ver scheen vandaag voor dezelfde rechter. Alle drie zulen op 1 juli opnieuw moeten voor komen. In afwachting daarvan blijven zij in voorlopige hechtenis. Vissen in singels van Breda bedwelmd In de singels rondom Breda komen be dwelmde en dode vissen aan de opper vlakte. De oorzaak van de visvergiftiging is nog niiet bekend. Misschien is er sprake vervuiling of zuurstofgebrek. De in spectie van de volksgezondheid en de G.G.D. in Breda hebben onder andere via plaatselijke draadomroep laten waanschu- dat het eten ervan gevaar kan op leveren. akUnids an&m hebt Itunt een échte bromfiets soekt U vit bjfUw BATAVUS dealer (Van onze correspondent.) IN FRANKFORT is een nie historische grammofoonplaat op de markt gebracht. De titel daarvan luidt „Rondom de Brandenburgse poort het symbool van de voor malige rijkshoofdstad Berlijn en sinds 1949 de grens tussen de vrij heid van het Westen en de commu nistische onderdrukking van het Oosten. Deze langspeelplaat is een soort geschie denisboek. waarvan men de bladzijden niet behoeft om te slaan. Zij is versche nen vergezeld van de goede wensen van Westduitslands minister voor Duit se zaken, „herenigingsminister" Ernst Lemmer. De inleidende en slotwoorden worden ge sproken door Berlijns energieke burge meester Willy Brandt. De geschiedenis begint in 1789 met de bouw van de „Brandenburger Tor". De eerste originele opname is de bijtende korporaalsstem van Keizer Wilhelm de Tweede met zijn oproep: „Aan mijn volk"; bij het uitbreken van de Eerste wereldoorlog: „Voorwaarts met God, Die met ons zal zijn, gelijk Hij ook met Men hoort verder de stemmen van maar schalk Hindenburg na de slag bij de Tannenberg; Duitslands eerste presi dent, Friedrich Ebert bij zijn eedsafleg ging in februari 1919; de temperament volle minister van buitenlandse zaken Stresemann; de stem van een S.A.-man bij de boekverbrandingen in 1933; Hit- Iers rede in datzelfde jaar bij de afkon diging van het „Ermachtigungsgesetz" dat een einde maakte aan de demokra- tie in Duitsland; Hitiers oorlogsverkla ring op 1 september 1939 („Sinds van morgen kwart voor zes wordt er terug geschoten"); opnamen van Russische gezangen onder de „Brandenburger Tor"; de stem van Berlijns onvergete lijke burgemeester Ernst Reuter; een geluidsbeeld van de luchtbrug naar Ber lijn en de voorlezing van het decreet, waarbij in Oost-Berliin na de volksop stand van 17 juni 1953 de noodtoestand werd afgekondigd en de Russen deden wat zij drie jaren later in Hongarije herhaalden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 5