Mammoetwet
Omstreden gebied in Baarle
is Belgische enclave
Grote ongerustheid in fractie
kritiek van AR-convent op
Plant als mierenvesting
Appel en stam
Wilt u van
half-zware shag
ten volle
genieten... rook dan
Douwe Egberts
Nederlandse hotelhouder stak
de vlag van België uit
Verdere
per kg)
stijging (20 et.
van boterprijs
MAANDAG 22 JUNI 1959
(Van een onzer verslaggevers.)
NSTIGE KRITIEK is zaterdag tijdens de vergadering van het A.R.-
Partijconvent te Utrecht geleverd op minister Cals' wetsontwerp op
voortgezet onderwijs: de zgn. Mammoet-wet. In een uitvoerige rede
1 de politieke toestand heeft de voorzitter van de A.R.-Tweede-Kamer-
ie, dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot, verklaard, dat er, met name op het
van de stichtingsnormen en de delegatiebevoegdheden, grote onge
leid in zijn fractie bestaat over deze „in vele opzichten niet gelukkige
die het bijzonder onderwijs veel te sterk aan de overheid bindt". „De
P., die geboren is uit de schoolstrijd", zo riep dr. Bruins Slot uit, „zal
kunnen instemmen met een aantasting van de vrijheid van onder-
Zou onze partij en zouden de a.r. ministers dat wel doen, dan zouden
fandelen in strijd met de lijn van Groen van Prinsterer en Kuypcr". De
fractieleider achtte de Mammoet-wet alleen aanvaardbaar, wanneer
belangrijk wordt gewijzigd. Hij sprak dp hoop uit, dat het gemeen
leg tussen regering en Staten-Generaal ertoe zal leiden, dat over deze
geen kabinetscrisis ontstaat.
t A.R.-convent zelf was zo mo-
c nog duidelijker dan dr. Bruins
Tijdens de discussie, die volgde
2 rede van de fractieleider, ver-
de onderwijsexpert dr. J.
iBennekom, eerste vervanger op
lijst van a.r. Kamerkandidaten,,
Tiet staatsdirigisme van de Mam-
|t-wet voor de a.r. onaanvaard-'
_j moet zijn. Hij vroeg zich af of
je uitspraak van dr. Bruins Slot,
wet in haar huidige vorm en
voor de fractie onaccep-
fjjl is, niet een begin van een
eelnetscrisis schuilt,
kii
wet is immers het „hartelapje" van
■befjter Cals. Dr. Bruins Slot antwoord-
yjper o.m. op, dat eerst de nota van
(gingen moet worden afgewacht, die
gister Cals thans voorbereidt. Mis
pan kan op grond van deze nota ge-
worden door amendering de be-
(waarvan verschillende door an-
(j fracties worden gedeeld) uit de wet
rj]erwijderen. Dr. Bruins Slot en enke-
aan de discussie laakten
gft de ergerlijke voorkeur van het de-
fojlcn van ongeveer duizend leerlingen.
jjjlA.R.-fractieleider noemde enkele ge-
zjSn, waarin door dwingelandij van
bef. en w. de stichting van scholen van
•veer 500 leerlingen niet dreigt door
zijn rede heeft dr. Bruins Slot een
v{tzicht gegeven van de kabinetsforma
tie de voorgeschiedenis van de kabi-
"Icrisis, terwijl hij ook enige tijd stil-
In\d bij de samenstelling en het optreden
ejj het nieuwe kabinet. Hij noemde de
;®jiezingsuitslag teleurstellend, omdat
jrond daarvan geen kabinet uit de
00 christen-democratische partijen kon
eeden gevormd. Nu in het kabinet-De
?s% ook liberalen zitting hebben, zal
er rekening mee moeten houden dat
i met hen analoge moeilijkheden kun-
vei voordoen als destijds met de socia-
n tn. De A.R.-fractieleider hoopte ove-
Joins niet dat dit het geval zou zijn.
sprak de wens uit. dat in dit opzicht
aar en weer voldoende wijsheid zal
uu.'den betracht. Maar wel wilde hij
rwgen tot hen, die hem (ten onrechte)
„socialisten-vreter" hebben genoemd.
i wanneer zij iemands politieke ge-
rollheid willen afmeten naar zijn lust
arjjet consumeren van tegenstanders, zij
d moeten bedenken, dat de A.R.-
„liberalen even lekker vindt
r« socialisten".
kabinetsformatie besprekend ging
ani Bruins Slot een ogenblik in op de
eejiek, die geleverd is op het uitscha-
eenen van prof. Zijlstra. Hij herini
dat op een bepaald momen
de eerste poging-De Quay df
gcadidaat-ministers Hazenbosch en Zijl-
jkfc.
de hun aangeboden portefeuilles
ter beschikking van de formateur hebben
gesteld teneinde hem gelegenheid te ge
uit de moeilijkheden te geraken, die
n gerezen bij het zoeken naar voor
de c.h. acceptabele departementen. Prof.
Quay heeft toen prof. Zijlstra laten
en (wat geen wijs besluit was) en
e zijn poging voort met de heren Ha
zenbosch en Biewenga. Deze twee a.r.
Kamerleden is verweten, dat zij zonder
prof. Zijlstra hebben willen voortgaan,
het standpunt van prof. Zijlstra zelf
;n was dit verwijt als verwijt on-
want hij had tenslotte zelf het aan-
inod gedaan zijn portefeuille ter beschik
te stellen. Zou het verwijt juist
geweest zijn, dan had prof. De Quay
terecht kunnen concluderen, dat het aan-
van prof. Zijlstra niet serieus was.
Toen het zakelijk en sociaal karakter van
het door prof. De Quay geplande kabi-
ïet met de dag verslechterde, hebben ten-
vlotte de heren Hazenbosch en Biewenga
terecht bedankt.
t uiteindelijke resultaat van de
de en laatste poging van de forma-
achtte dr. Bruins Slot beter dan
van de eerste. Uit zakelijk, princi
pieel en ^pciaal oogpunt is de bezetting
financiën en economische zaken beter
die welke tijdens de eerste poging-
De Quay-in de bedoeling Lag. Ook de
bezetting van volkshuisvesting en bouw
nijverheid voldoet nu meer. Van de 'be-
etting van sociale zaken en volksgezond
heid kon de A.R.-fractieleider dit
leggen. Hij hoopte overigens dat m
;er Van Rooy, al weet men niets
ïem af, het goed zal doen. De gang
:aken met de heer Hazenbosch, die
ïitstekend bewindsman van sociale
een zou zijn geweest, betreurde hij. In
het algemeen betreurde hij het ook, dat
prof. De Quay uit de drie christelijke
partijen geen ministersploeg heeft samen
gesteld, die wat de samenstelling betreft.
in overeenstemming zou zijn ge-
t met de samenstelling van biji
beeld het Convent van Christelijk-Sociale
Organisaties.
Het kon echter niet meer anders
;n tweede mislukking van de formateur
)U bepaald niet gerechtvaardigd ge
weest zijn, vooral niet met het oog op
het dreigend alternatief: opnieuw samen
werking met de socialisten, waartoe de
en de liberalen niet bereid wi
Naar aanleiding van tijdens de discussie
gestelde vragen merkte dr. Bruins Slot
nog op, dat vrijwel aan elke regerings
combinatie bezwaren kleven, maar
het land nu eenmaal geregeerd moet
worden en dat in een concrete situatie
op een bepaald moment een keuze moet
worden gedaan.
Regeringsverklaring
De A.R.-fractieleider kwam vervolgens
te spreken over het eerste optreden
het nieuwe kabinet. Vele punten va
regeringsverklaring hadden zijn ins
ming, maar met name de landbouwpara-
graaf achtte hij onbevredigend, omdat
deze geen duidelijke aanwijzingen geeft
ver de te volgen lijn. De a.r. hadden
iijv. graag meer inzicht willen hebben
n de hoofdlijnen van het toekomstige
tructuurbeleid voor de landbouw. Zij
■erwachten, dat het kabinet met grote
voortvarendheid zal werken aan verbe
teringen van de levensomstandigheden
op het platteland. De financiering van
cultuurtechnische werken moet naar hun
ing hoge prioriteit hebben. Het
melkprijsbeleid moet in samenhang met
het gehele landbouwbeleid worden be-
i. En wat het landbouwprijsbeleid
het algemeen betreft: inkomenstoe
slagen uit de schatkist mogen alleen een
aanvullende plaats innemen en ze dienen
niet per bedrijf, maar per produkt
te worden gegeven.
De voorgeschiedenis van de kabinets-
:isis besprekend betoogde dr. Bruins
Slot, dat de socialisten op 11. december
'58 niet zozeer doelbewust op een kabi-
ïetscrisis aanstuurden als wel op een
ipetaculaire overwinning, waarbij de
meerderheid voor de minderheid door
de knieën zou gaan. Die 11de december
de schoonste dag in de parlementaire
loopbaan van de heer Bruins Slot, omdat
op die dag eindelijk kwam vast te staan
welke prijs prof. Romme met de so
cialisten wenste samen te werken, en
omdat zich eindelijk een kans voordeed
e bewijzen, dat Nederland ook zon
der socialisten kan worden geregeerd en
1 in christelijk-sociale zin. „Aan de
standigheid, dat de prijs voor de brede
basis prof. Romme niet reeds eerder te
hoog bleek, hebben wij een allerellen
digst Indië-beleid te danken," aldus
spreker.
Dr. Bruins Slot constateerde aan
het einde van zijn rede, dat, blijkens
uitlatingen, de P.v.d.A. toch graag in
het kabinet had willen zitten. De
socialisten willen echter terug op
hun voorwaarden, die ze in de vorm
van een ultimatum opdienen, wat
voor de andere partijen onaanvaard
baar is, want de geest van het so
cialistisch ultimatum is de geest van
de machtsstrijd.
Ingaand op een uitlating van het
.v.d.A.-Kamerlid J. de Kadt zei dr.
Bruins Slot, dat de gedachte als zou
nen nooit een regering mogen vormen
vanneer een derde deel van het volk
laarvan geen deel uitmaakt, volkomen
inacceptabel is. „Dit kabinet", zo be
sloot de A.R.-fractieleider zijn rede,
t slagen cn wij dienen daar alle
maal ons best voor te doen. Het is geen
rechts, maar een rechts-liberaal kabinet
dat kan bepaalde moeilijkheden ge-
Maar op zeer belangrijke posten
en mensen van positief christelijke
levensovertuiging en van hen zal het in
belangrijke mate afhangen wat er met
deze regering zal gaan gebeuren. Hun'
taak is gestalte te geven aan een chris-
telijk-sociaal beleid."
22) Bü de vele vormen van samen
werking tussen levende organismen,
is het merkwaardige gedrag van de
horenacacia wellicht het minst be
kend. Ten onrechte overigens, want
de wijze, waarop deze plant haar ver
dediging tegen de boze buitenwereld
heeft georganiseerd, is werkelijk wel
enige belangstelling waard.
Zoals de naam horenacacia al doet
vermoeden, is de plant getooid met
dorens, die enigszins de vorm van
een koehoren hebben, waardoor de
takken en twijgjes doeltreffend be
schermd worden tegen plantenetende
dieren. Maar zoals zovele planten in
ïe savannah's van Centraal-Amerika
heeft dc horenacacia met nog erger
vijanden rekening te houden dan met
de plantenetende zoogdieren. Haar
ergste belager is de bladsnijmier, die
jij weinige uren de takken van de
hcrengcaci^ ontbla
dert, althans wan
neer zij daartoe de
kans krijgt. En juist
die kans heeft de
horenacacia haar vij-
In de savannah
dëre mierensoorten
ten staat bekend als Pseudomyra. Deze
kleine mier bezit, behalve de gewone
krachtige en werkzame kaken, ook
een angel, waarmee zij geluk een
wesp steken kan toebrengen, waar
van zelfs een mens 24 uur later nog
last heeft. En het zyn juist deze
ingeldragende mieren die de horen-
ïcacia naar zich toe lokt door aan de
basis van ieder paar blaadjes een
:oete vloeistof af te scheiden. Hier
door aangelokt begeven de kleine
mieren zich in grote aantallen naar
de horenacacia om zich aan het lek
kers te go?d te doen. Nadert nu een
hladsnymler met het doel een vracht
bladërëu voor de kweekkamers te ha
len, dan slaan de kleine angel-mieren
direct alarm en vallen de onverlaat
op hët lüf. Voor geen enkele vijand
tonen de bladsnijmieren zoveel ontzar
als voor dëzë vinnige verdedigers van
de horenacacia, die door hel beschik
baar stéllen van een hoeveelheid voed
sel profiteert van de zelfzucht van dc
Psgndomyra.
Het Is nauweiyks te verwachten,
TOCH IS
HET ZO!
dat êcn acacia aan de basis der bla
deren zoveel honing kan afscheiden,
dat een hele zwerm mieren daaraan
voldoende heeft. In deze richting
doordenkend, zouden we dus mogen
veronderstellen, dat de boom door
een betrekkelijk klein aantal mieren
bij tyd cn wijle bezocht zal worden
Waardoor hel risico van een invasie
van bladsnijmieren des te groter
wordt. Ook met dit gevaar heeft dc
liorcnacacia by dc organisatie van
haar verdedigingssysteem rekening
gehouden, want zij brengt nieuwe
dorens voort, die een speciale voe
dingsstof voor de angeldragendc mie
ren bevatten. Het gevolg hiervan is,
dat de kleine mieren die dorens
aanboren, de inhoud daaruit wegvre
ten en op sommige plaatsen de daar
door ontstane holten inrichten als
nest, waar zij hun jongen opkweken.
Door dit systeem is
de kwetsbare acacia
veranderd in een
de vesting, waar uil
talloze schuilhoeken
de verdedigers te
voorschijn schieten
om de indringer-
Zouden we ten
eronderstellen
dat wanneer de lioningbron is
opgedroogd en het vulsel der dorens
is leeggegeten de mierenbezettin?
rooftochten moet ondernemen om in
het levensonderhoud van de kolonie tc
voorzien, waardoor dc boom tydeiyk
zonder bescherming moet worden ge
laten, dan blijken we opnieuw het ln-
vlocde ook i
ntievi
mogen
hebben onderschat. Want aan de to_>
van ieder samengesteld blad groeit
een geel, peervormig lichaampjè, dat
de mieren eveneens tot voedsel dient.
En deze „peren" rijpen niet geiyktij-
dig, maar na elkaar, zodat de mieren
steeds van de een naar de ander gaan
om deze vruchten op hun rijpheid te
onderzoeken, desgewenst te oogsten
en naar het nest te dragen. Voor hon
stersnood en ledigheid in de mieren
kolonie behoeft dus niet te worden
Belgen wachten op
toestemming voor
kanaalverbreding
De Belgen maken zich zorgen over het
uitblijven van de Nederlandse toestem
ming voor de verbreding van het kanaal
GentTerneuzen. Die toestemming heb-j
ben de Belgen nodig voor de werkzaam
heden die op Nederlands grondgebied
oeten worden uitgevoerd.
De Belgische minister van justitie'Lau-
>nt Merchiers heeft zaterdag verklaard,
dat de Deltawerken België en in het bij-
:onder Gent nadeel zullen berokenen, als
ie verbreding van het kanaal niet op tijd
gereed komt.
"oor verbreding zullen groter eschepen
de Noordzee en de Schelde de haven
van Gent kunnen bereiken.
De Belgen beweren nu, dat de Neder
landse regering talmt met het geven van
de toestemming. Minister Merchiers zei:
„Het project behoeft thans slechts nog
de formele signatuur. Zodra de onderte
kening een feit is, mag België geen tijd
neer verliezen."
Verder zei de minister: „Wij weten niet
vat de Deltawerken ons aan verrassingen
:ullen bieden. Hij zinspeelde daarbij op
le mogelijkheid van krachtige concu
■entie voor het kanaal.
Duur cadeau...
De winkeliersvereniging Karei Door-
nanstraat in Rotterdam heeft de gemeen-
e een door de beeldhouwer W. L. Verbon
/ervaardigd bronzen borstbeeld van wij-
en schout-bij-nacht Karei Doorman ten
geschenke aangeboden om dit te plaatsen
in het plantsoentje op de hoek van deze
en de Van Oldenbarneveltstraat.
Voor het aanbrengen van een voetstuk
m het maken van een entourage vragen
B. en W. de raad een bedrag van 15.000
beschikbaar te stellen
Discussie
Tijdens de discussie na de rede
de heer Bruins Slot werden belangwek
kende vragen gesteld. Zijn bij de
kiezing van Kamervoorzitter Korten-
horst de democratische verhoudingen
acht genomen? Wat is het stand
punt van de A.R.-fractie tegenover de
Algemene Kinderbijslagverzekering? Is,
de liberalen in het kabinet zitten, de
politieke situatie niet even onduidelijk
tijde van de samenwerking met
de socialisten? Veranderen hogere huren
wel iets aan de woningnood en hoe kan
de onderhoudsplicht gekoppeld worden
huurverhoging zonder de huur-
blokkering te handhaven? Is de A.R.-
propaganda voor de Kamerverkiezingen
wel voldoende geweest? Is de A.R.P. nog
wel de partij van de „kleine luyden?"
In zijn antwoord zei dr. Brnins Slot,
dat de aanval van mr. Burger op dr.
Kortcnhorst een aanval was op de par
tijen van de rechterzijde en dat het ver
wijt van partijdigheid ook de a.r. aan
ging. Hij zag het niet als een vast ge
bruik, dat de tweede voorzitter van de
Kamer wordt gekozen uit de op een na
grootste fractie. De keuze van het voor
zitterschap is een politieke daad, waar
aan geen rekenkundige beginselen ten
g^ondsjag mogen liggen. Van schending
a. J regelen is geen
Over de huurkwestie zei de A.R.-frac
tieleider, dat inderdaad huurverhogingen
op zichzelf geen oplossing betekenen
de woningnood, maar dat ze er wel
kunnen leiden, dat de woningen op
rendabel peil worden gebracht,
brengt met zich, dat er gebouwd
wordt. Er moet op de woningmarkt eei
evenwicht tussen vraag en aanbod komei
en zolang dit niet is bereikt blijft huur-
beheersing noodzakelijk. Spreker
er nog op, dat de a.r. steeds hebben ge
pleit voor een regeling die er voor zal
zorgen dat de eigenaren de woningen
behoorlijk onderhouden en verbeteren.
De huurblokkering echter die een aan
tasting van de vrijheid van inkomensbe
steding betekent en die veel administra
tieve rompslomp meebrengt, moge zc
snel mogelijk verdwijnen.
Wat de Algemene Kinderbijslagverze
kering bétreft, de a.r. staan daar posi
tief tegenover, maar zullen echter aan
het betreffende wetsontwerp alleen hun
goedkeuring hechten wanneer er be
paalde onrechtmatigheden en onbillijk
heden (bijv. ten aanzien van de onge-
huwden en de kleine gezinnen) uit wor
den verwijderd.
De vergadering van zaterdag werd, be
halve door minister Zijlstra, ook bijge
woond door de vice-president van de
Raad van State dr. A. A. L. Rutgers en
door de staatssecretaris van sociale za
ken, de heer B. Roolvink. Tijdens de
morgenvergadering heeft het Convent
een minuut stilte in acht genomen ter
nagedachtenis van dc heren C. van den
Heuvel en prof. dr. W. Rip.
Drie zusjes van twee, vijf en
negen jaar zijn om het leven ge
komen hij een brand in een kis
tenfabriek in de Duitse stad
Kaiserlautern. Een gezin van
vader, moeder en vier kinderen
bewoonde een noodwoning in de
fabriek. Na het uitbreken van
de brand wisten de moeder en
het jongste kind zich in veilig
heid te stellen de wanhopige
vader noch de brandweerlieden
slaagden er echter in de drie
meisjes te bereiken, daar de trap
al was ingestort. De fabriek
brandde geheel uit.
Het gezin van de veearts Sijbesma
te Heerenveen is een sprekend voor
beeld van het spreekwoord: „De
appel valt niet ver van de stam.".
Vader Sijbesma heeft het mogen be
leven dat twee van zijn zoons en een
dochter zijn beroep hebben gekozen.
Zaterdag slaagde de laatste van het
viertal dierenartsen in dit gezin, de
heer TJ. Sijbesma aan de rijksuniver
siteit te Utrecht voor het dierenarts-
examen. Twee andere zoons uit dit
gezin zijn onlangs geslaagd voor het
kandidaatsexamen Nederlandse
letteren.
half zwaar -
heel lekker!
Internationale Hof van Justitie wees arrest:
(Van een onzer verslaggevers.)
SINDS zaterdagmiddag vijf uur is Nederland veertien hectaren kleiner
en België evenveel groter. Bij monde van rechter Helge Klaestad, de
Noorse president van het Internationale Hof van Justitie, deed dit Hof
zaterdagmiddag uitspraak in de kwestie Baarle Nassau, hetgeen betekent
dat het omstreden gebied in Baarle Nassau een aan het Belgische Baarle
Hertog toebehorende enclave is. Tegen de verwachtingen in was de be
langstelling in het Vredespaleis bij de uitspraak niet groot. Slechts een
vijftigtal mensen woonden de zitting van het Internationale Hof bij.
Onder hen bevond zich de Belgische
lekoopman Frangois (Sooy) van den
Eynde niet. En hij was toch de man die
de zaak aan het rollen bracht. Deze 62-
jarige Belg, die in het plaatsje Weelde,
tussen Baarle Hertog en Turnhout woont,
zag kans eigenaar te worden van een
tiental huizen op de percelen, die in het
Belgische kadaster als enclaves 91 en 92
staan geregistreerd. Sooy van den Eynde
gaf de bewoners van deze huizen, zijn
huurders, te weten dat zij nu Belgische
huur zouden moeten gaan betalen. Dit
betekende een verdrievoudiging van de
Nederlandse huren. De huurders van
Sooy betaalden niet, waarop de Belg de
zaak „hogerop" bracht. Dit „hogerop"
was het Internationale Hof van Justitie,
dat zich geplaatst zag voor een kwestie
van meer dan een eeuw oud. Want tot
1839 moest men teruggaan, tot het jaar
België van Nederland afgeschei-
;rd.
Zo begon op 1 mei van dit jaar de be
handeling voor het Internationale Hof,
waarbij voor Nederland mr. C. R. C
Wijckerheld Bisdom optrad, terwijl de
(Van onze sociaal-economische redactie)
Tegen dc verwachting in, is de afge
lopen week de boter weer met twintig
cent per kg in prgs gestegen. Dit bete
kent een prijsstüging binnen een maand
tijds van 60 cent per kg of 15 cent per
pakje. Dc voorgaande week was de prijs
na een styging met 40 cent stabiel geble
ven cn was er internationaal een zekere
weerstand tc constateren tegen het hoge
prijspeil. Bovendien werd by
i prüs
i dalin
de bini
Iandse omzet verwacht.
Gebleken i6 echter inmiddels dat de
vaste tendens op de wereldmarkt aan
houdt en dat de Londense beurs vorige
•week opnieuw 20 cent opliep. Algemeen
wordt nu een terugslag op het binnen
landse verbruik verwacht. Toch blijft de
hogere prijs voor de boter in Nederland
voor de toeristen nog laag.
Als gevolg van de prijsstijging voor
boter,noteerde Leeuwarden vorige week
ook voor alle kaassoorten een betere prijs.
De melkproduktie bleef, mede in verband
met aanhoudende droogte en de slechte
girasgroei, reeds aanzienlijk beneden de
produktie van het vorige jaar. Thans moet
bovendien nog de seizoenmatige daling
van de melkproduktie verwerkt worden,
zodat er nu nog minder boter en kaas
gemaakt wordt dan in de voorgaande we
ken. Bovendien heeft de aanhoudende
grote produktie van volle melk-produfcten
zoals gecondenseerde melk en melkpoe
der een duidelijk beperkende invloed
de boter- en kaasproduktie.
moeder vist 't vel
(Advertentie)
lekker maakt.
Belgische oud-minister van justitie, mr
Gregoire, de belangen van zijn land be
pleitte. Op 6 mei werd de openbare be
handeling van de zaak gesloten en
het wachten op het arrest, dat zaterdag
middag om vijf uur werd gewezen. Met
klaarde het Internationale Hof -het
streden gebied als Belgisch eigendom,
Baarle sDuc
Rechter Zufralla Kahn, de vice-presi
dent van het Hof, las een uur lang
het Engels de beweegredenen voor,
tot het arrest in dit grensgeding hadden
geleid. In stukken en brokken kwam de
hele voorgeschiedenis van deze kwestie
in deze voordracht weer naar vi
Enigzins vreemd deed telkens de verta
ling van Baarle Hertog in dit betoog
„Baarle Due" zei steeds mr. Zufralla
Kahn.
De voorgeschiedenis is in korte trekken
als volgt: In 1839 werd bij de scheiding
van de twee landen een Belgisch-Nedei
landse grenscommissie benoemd, die d
grens definitief moest vaststellen. Overal
lukte dit, maar bij Baarle Nassau en
Baarle Herlog stuitte men op onoverko
melijke moeilijkheden. De zaak was daar
te gecompliceerd. Eeuwenlang waren
daar de bezittingen van België en Neder
land gegroeid en vergroeid, tot wat het
op dat moment ep tot zaterdag was. De
commissie besloot de toestanden daar te
laten zoals ze waren en gaf te kennen dat
de beste manier van handelen zou zijn,
het ingewikkelde samenstel van Belgisch,
en Nederlands „mijn en dijn" in zijn hui-'
dige toestand te beschrijven. Processen-
verbaal werden opgemaakt, afschriften
kwamen er voor Baarle Nassau en Baarle
Hertog, maar de Belgische gemeente raak
te dit afschrift kwijt. Echter, er was n"
een afschrift gemaakt, zodat dit dus ni
zo erg was. Maardit afschrift klopte
niet met dat van Baarle Nassau. De per
celen 90 en 91 zouden Nederlands grond
gebied zijn. Echter dit klopte weer niet
met bepaalde opmerkingen in de Con
ventie van Maastricht van 1843, betref
fende de status quo van een aantal
claves, waaronder de percelen 91 en
i zaterdag
liet Internationale Hof gaf
ijn bindende beslissing, wag
oemde percelen definitief Belgisch
'den, hoewel zij altijd
grondbezit
der Nederlands beheer cn bestuur hadden
behoord. Vier rechters meenden dat dc
enclaves bij Nederland behoorden,
zij waren ver in de minderheid.
Na de hittegolf
Hoe werd de uitspraak daar in het zui
den opgevat? We telefoneerden naar de
burgemeester van Baarle Nassau, de heer
I. A. de Grauw. „Voor België lag
deze zaak juridisch gezien veel gunstiger
voor Nederland. Blijkbaar hebben de
historisch gegroeide feiten bij het Hof
geen of slechts weinig gewicht in de
schaal gelegd." „Bent u van mening dat
Sooy van den Eynde slechts als een
soort stroman heeft dienst gedaan en dat
achter hem de Belgische regering heeft
gestaan?" vroegen wij burgemeester De
Grauw. „Dit kan men nooit zo direct
zeggen, zonder bewijzen, maar veler ge
dachten gaan in deze richting," gaf hij
als antwoord.
„Deze uitspraak van het Hof betekent
overigens voor ons een massa administra
tieve rompslomp. Immers, alles moet
naar België overgeschreven worden. Hoe
dat allemaal geregeld moet worden, weet
ik nog niet. We wachten hier maar op
richtlijnen van het ministerie
nenlandse zaken," aldus burgï
Vlag uit
De heer Verheyden, eigenaar van hotel
De Engel in Baarle Nassau stak gister
avond, direct na het bekend worden van
het arrest, de Belgische vlag uit bij zijn
Nederlands hotel.
„Dat deed ik uit sympathie voor de
Belgen", vertelde hij. Tevens tekent deze
daad de sfeer in het dorp. Want Belgen
noch Nederlanders zijn er voor zover
zij niet direct bij de zaak betrokken zijn
blij of rouwig om de uitspraak.
Wel werd er in het weekeinde wat feest
gevierd, maar op bescheiden schaal, bin
nen de muren van café's. En 't is in het
Brabants land immers zo, dat er gauw
een rede tot feesten gevonden wordt.
De huurders zijn met de uitspraak
bepaald niet verguld. Negen huizen
worden bewoond. De mensen betalen er
f23 huur per maand en de huur die
Sooy vraagt komt neer op bijna f 68.
„Dat kunnen we onmogelijk betalen,,
we zijn maar eenvoudige mensen", zeg
gen zij. „Wanneer Sooy deze huur met
terugwerkende kracht gaat vorderen,
weten we helemaal niet wat we be
ginnen moeten. En voortdurend iedere
maand bijna 70 gulden aan huur ver
wonen, kunnen we met onze Neder
landse lonen ook niet."
Sooy uit
Wat de plannen van
geding. Sooy van den Eynde, zijn blijft
een raadsel. Kennissen vertelden hem d6
uitspraak. „Ik had niet anders verwacht",
gaf hij lakoniek ten antwoord. Daarop
verdween hij uit het dorpje Weelde en
niemand wist, toen wij opbelden, waar hij
naar toe was. Hij was niet aan het fees
ten, vertelde men ons, daar was geen tijd
voor. En uit het verdere verloop van het
gesprek bleek dat Sooy opzettelijk was
.llerlei vragen
.rerdwenen
lalisten lastig gevallen
Over de roulette, die in Baarle Nassau-
Hertog enige jaren geleden openbaar zo
lustig draaide, vroegen wij enkele men
sen nog om inlichtingen. In een van de
huizen van Sooy is namelijk een nacht
club gevestigd, waar echter zo deelt
men ons mee geen roulette te vinden
is. Een nachtclubvergunning overigens
pok niet. Die is voor België niet nodig
en het grondgebied is thans Belgisch.
„Wetten worden hier op alle mogelijke'
wijze overtreden en omzeild", zo vertelde
onze zegsman. In heel België mag geen
roulette gespeeld worden. Maar opvallend
is, dat een politie-inval meestal 's mor
gens om tien uur plaats heeft, en dan
vindt men wel eens een roulette, maar
geen spelers. Een paar honderd franc
boete en de zaak is weer geregeld'voor
een jaar. En zo zal het wel blijven, ook
m de enclaves binnen de Nederlandse
grens, je doet er niets aan".
Commentaar
Het ministerie van buitenlandse zaken
gaf als commentaar dat men blij was dat
er eindelijk een uitspraak was gevallen
in dit administratieve geschil, al was
deze dan voor Nederland minder gunstig.
Echter, aan deze uitspraak mag men
geenszins enige politieke betekenis toe
kennen, aldus buitenlandse zaken.
