^f-e moet eenó naar mijn
duiven komen kyken
VIJF EN ZEVENTIG JAAR
deze -xsrzszss
ZONDAGS-
BLAD
Hieuw? CciitSflic Iffoaranl
ZATERDAG 13 JUNI 1959
Een artislenloopbaan, die vijf generaties omvat
„Noemt u me vooral geen
dichter en geen zanger",
zegt de heer J. H. J. P. Clinge
Doorenbos lachend, „want ik
„Ik kan niet zingen en
ken geen noot muziek"
zend! Ze voelde meteen aan. Vroeger kwamen scholieren onder
wat voor begeleiding ik nodig leiding van hun taalleraar naar
had. Ze deed het prachtig en ze mijn voordrachtavonden. maar
was vol belangstelling. Tja, er dat kun je'nu niet meer verlan-
kwara wel een heel bijzondere sa- gen. Toch., onlangs trad ik er-
menwerking voort uit dat eerste gens op en zag van tevoren dal
gezamenlijke optreden! We trouw- er veel jeugd in de zaal was. Ik
den in 1914 en sindsdien heeft hield mijn hart vast en ik heb
mijn vrouw alle melodietjes ge- ze net zo kunnen boeien als de
maakt en me altijd begeleid. We ouderen! En dat nog wel terwijl
hebben nooit meer iemand anders ik een hele avond vul!''
hele,
ik
heb nooit „stem" gehad en ik ken geen noot muziek! Ook
kan ik niet dichten, ik ben gewoon een rijmelaar. En ik heb
er verschrikkelijk veel plezier in om die rijmelarijen voor te
dragen op de planken. Ik probeer dan zo'n beetje de wijsjes
te volgen die mijn vrouw heeft gemaakt en op de piano
speelt, en de rest zèg ik maar!"
Hierbij is werkelijk geen woord valse bescheidenheid,
want al wordt de ongelooflijk-vitale „Clinge Doorenbos"
(de meeste mensen verslijten zijn eerste achternaam voor
zijn doopnaam) nu al meer dan 50 jaar „dichter-zanger"
genoemd, 'met die paar zinnen heeft hij al het overdadig
mooie van die benaming weggeveegd.
de het gebouw af en ik werd naar
Londen overgeplaatst. Daar had
ik al gauw een Engels liedjesre
pertoire waarmee ik optrad,
ook dat was de bedoeling
niet. De Twenthse fabriek bos opgetredei
nodig gehad."
Hiermee was het schip wel van
wal en nooit zag enig kantoor de
dichter-zanger meer binneh zijn
muren op de kruk. Talloze ma
de len is het echtpaar Clinge Dooren-
Regelmatig wordt het echtpaar
Clinge Doorenbos nog uitgenodigd
om op te treden voor gezelschap
pen bejaarden.
werd herbouwd
Nijmegen
plaatsje v<
ïme trad
gehuurde Doorenbos nog secretaris
de heer Clinge springen
het toneel. Maar niet
dr zelden ben ik de oudste in de he-
Jansen voor diens sociale ,e zaal!"
arbeid. Dr. Jansen was stichter
Het was intussen 1911 geworden.
Op een avond kreeg Clinge Doo
renbos een uitnodiging óm voor de
artsenorganisatie op te treden. Er dewerker
werd op gerekend, dat hij daar- actuele versjes,
na aan het diner zou aanzitten.
cooppianist!
..Dan kan ik niet komen", was
het antwoord.
Toen vond dokter WildervancK
de Blécourt een oplossing:
,,Ik heb een heel muzikale doch-
die zal u zeker willen bege-
Niettemin heeft hij het toch jonge Clinge Doorenbos voor het
maar klaargespeeld een unieke eerst met zijn rijmen optrad. En
loopbaan in de kleinkunst op te de familie vond het een gruwel!
bouwen. Toen hij 15 jaar was Van school af werd het tijd voor
stond hij in Bussum voor de eer- de dienst, waarvoor toen nog ge
ste maal met een zelfgemaakt loot moest worden,
liedje op de planken, dat was in
een schoolrevue. En nu hij jl. dins- „Ach ja, in 1903 kwam ik als
dag, 9 juni, 75 jaar is geworden, loteling in de stad Naardpn...
treedt hij nog regelmatig op, met en iedereen daar lachte, toen ik leiden
nieuwe, maar liefst met oude inlootte. Maar als soldaat gaf ik Maa
ji?'di< ..evergreens" van hem daar e" *<"•'-
die hoort het publiek nog het lief- - auor moeaers mei pianospeienae
ste. Dat onvergetelijke vogeltje dus terleden jaar, tot ereburger dochters en dat was allemaal niets
op Nellys hoed dat ..Waarom J"
is de aarde rond. pa?" en ,De
zoen" die oudjes doen het nog
best en worden altijd
..En., verveelt het
altijd weer te zingen'
Het rijmen gaat de heer Clin
ge Doorenbos intussen enorm goed
af Dikwijls dicht hij zomaar voor
de vuist weg. Zijn woordspelingen
en andere taalgrapjes zijn zijn
grote kracht. Treedt hij ergens op.
dan pleegt hij vlak voor het be-
ginuur te vragen: ..Is er niet iets
aardigs gebeurd onlangs?" En uit
vciuci >«.- wat dan te horen krijgt maakt
dë"véTè voordrachtavonden. onmiddellijk een liedje, dat hij
vnnrkt" van -'0ns Huis" en andere
le instellingen. Maar toen deze in
1927 overleed, was er geen lijd
meer voor bij-arbeid.
Clinge Doorenbos werd vaste me-
:n dagblad voor
erkte aan enkele
tijdschriften mee en leverde door
gehuurde bios- de jaren heen veel rijmpjes voor
reclamedoeleinden. En verder
Ook l
direct zingt,
longeren Dat zijn z'n grootste successen
„Uw optreden omspant verschil- en 9cen wonder.
lende generaties", merken we op. „Hoe doet u r
igenlijk vijf. Toen ik in liedjes echt verouderd zijn
de stad benoemd."
Na de dienst
tratief werk in
liefabriekenWM
„Maar ik zette de facturen op de~hïj 'tóch
rïim dat vonden de ■*-'
Clinge Doorenbos. (wij zullen grappig. Toen ik drie weken in
hem maar bij die algemeen-be- Twenthe op de fabriek was, brand-
mij. Mijn kunst
zwaar op de hand en in die tijd
begrepen de pianospelende meisjes
dat niet."
Om niet onbeleefd te lijken leg- kleinkinderen" Niet
bezoek af bij dok
ter De Blécourt en
dat
dus niet meer zo aardig
tuatie schilderen?'r
„O, dat komt herhaaldelijk
voor, maar dan pas ik er even
een paar nieuwe regels in, dik-
oijls al zingende. Dat is eigen-
viseren. Ik kan me dan niet de
tekst herinneren al is die nóg
zo bekend, maar ik kan er wél
zomaar een paar regels bij
maken."
(^linge ^Doorenboó een vitale 75-jarige
„Ze wa
i op de honderddui-
van mijn oudei HPH
mijn kinderen ben ik nu al lijk heel grappig: ik ken niet pas bemerk je goed, hoe
aangeland bij die van m'n (vier) één liedje echt uit m'n hoofd, hij al optreedt. Namen van
geloven!jk moet er aUijd de tekst bij kunstenaars, die alleen de oude-
Verstaan de jongeren -an nu JeMjen. Wappert die uit m'n d?e "oo^de2^"^^" nt
v lie s nog wel?" hand, wat wel eens voorkomt, al iegende zijn geworden. Maar
,.Ja, dat is heel merkwaardig, dan moet ik verder impro- Clinge Doorenbos staat nog altijd
op de planken. 75 jaar oud en hij
bestuurt zelf de kleine auto, die
dwalen de herinnerin- pin vrouw en hem naar de zaai
oude tijden, toen brengt.
„Of ik ooit afscheid zal ne
en? Ja, als het moet. Als het
Nog eve
gen terug
Clinge Doorenbos in zijn artistie
ke werk Koos Speenhoff. Dirk
Witte en Pisuisse ontmoette. Dan
publiek mij niet meer wil zien
of als ik de krachten niet meer
heb, anders niet. Voorlopig ziet
het er nog niet naar uit.... en
mijn vrouw denkt er net zo
over, als ik."
haast-verontwaardigd gebaar.
..Vervelen? Nooit. Ik zing ze nog
altijd met evenveel plezier. Ze ko
men uit mijn hart en dat ervaart
het publiek. Daarom hindert het
niet of ik me niet precies aan de
wijs houd. het gaat om de beteke
nis van de woorden. Wilt u wel
geloven, dat ik bij ernstige liedjes
nog altijd een brok in m'n keel
EN TOEN ZEI ARIE PRONK:
IIJ DOET in
Dat moet je wel geloven, als je
een poosje met Clinge Doorenbos
zit te praten. Of zitten... dat is er
niet zoveel bij. De 75-jarige is
nog altijd dezelfde rusteloze man.
Als hij tien minuten heeft geze
ten, is het welletje!
hij opstaai
zijn
Hl
vis, maar
ook in
postduiven, de
30-jarige Adri-
aan Pronk. En
Dan moet beide „kwalen"
tt
rondlopen. Na:
erfde hij van
zijn vader,
ge oude foto's te laten zi
een ander vertrek om een heel 62-jarige Arie
oud knip,el. en ,1 pratend de tnin p1(mk er a,
Wil je het interview bijhouden, 1 u'm een halve
dan draaf je met blocnote en pot- eeuw terug, toen
lood mee, want een uurtje rustig Ujj noe- ais jon_
zitten en regelmatig vertellenJ f dli> 3
nee, daarvoor moet je niet in het ëen langs de
grote buitenhuis .,De Clinge" aan Scheveningse
de Amersfoortsestraatweg in Bus-
sum zijn, de villa, waar de farm- "aven drentel-
lie Clinge Doorenbos sinds 1926 de, danig mee V
behept was.
Enkele dagen geleden wisten we nog niets van het een
Het spreekwoord van het bloed noch van het ander. Ja, we hadden het tweetal bij ons
Zoon Adn thans een
der beste fokkers
van Nederland
woont.
Het bloed kruipt
?sa!nkhUe\Pleven^antdieheearaChngè weten noS nimmer ontmoet. Totdat op een middag
Doorenbos wel bevestigd.^ Want pad naar Vlaardingen leidde, waar in een donker pak
i de familie Clinge Dooren
bos had ooit gerekend op een die
naar van de lichte muze in haai
gelederen?
huisje op de Kade enkele mannen druk bezig waren mei
haring uit grote, grauwe vaten in kleine witte houter
tonnetjes over te pakken.
Mijn vader was arts en in de
tijd dat hij in Würzburg (Duits
land) assistent bij een chirurg
was. kwam ik ter wereld. Een
half jaar later verhuisde ons ge
zin naar Utrecht en nog twee jaar
later naar Bussum. Mijn ooms
waren industriëlen en mijn toe
komst moest ook die richting uit
gaan. Ik ging dus naar het gym- de „Hollandse Nieuwe" hadden bevriend met
kade, hoorde ik, dat z'n papa er
werk te vermeien. Hetgeen de zo'n driehonderd duiven op na
oudste van de beide mannen de hield. En dat wilde ik natuurlijk
vraag ontlokte of ook wij al inet welee"s zien. Ik kréég zelfs een
naar rlinven van hem, Werd toen
zekere Appel
kennis gemaakt. Maar toen
1 deze zo onge-
daar kreeg ik al
to? Uil"/"hele rest'bracht 'ik "aaroP routier dralen te
üL";.!'!??1"- Ka drie jaar saven staan gaven, dat al die rauwe doorn kwam uj, Zeela„d
vis ons gestolen kon worden onder invloed van de Belgen
reageerde hij /heel anders dan Fransen, al heel
e doorn en leerde
p. veer alles wat er aan het k\.
ken van duiven vastzit. Die Appel-
Ik voornamelijk talen.'
Op die school
het, dat de
En ik maakte op een school vooi
Srïr'atïS^p^rliS - -dd.„ rr verwachten, fe SR
s Je dan wist waar Abraham de mosterd
geen haring kunt zien, moet je haalde. De laatste tijd echter is
toch eens naar m'n duiven ko- me de zaak boven het hoofd ge-
men kijken. Niet ver hier van- Er komt tegenwoordig zo.
daan on Parlrwoo- ta ,i* veel blJ klJken- dat lk het na de
aaan, op Parkweg 36 zit iets oorlog maar aan m'n zoon Adri
heel bijzonders." heb overgelaten. Alleen al de ma-
n;„ nier, waarop je een duif beet
Die oude Pronk sprak deze moet pakken, eist een zekere
T°rden met zoveel overtuiging, vaardigheid",
dat hij onze nieuwsgierigheid
gaande maakte en daarom al Kostbaar
Hoge zindelijkheid en een juiste
ledingswijze bepalen mede de
eg naar succes en roem. En Adri
l le einden. Hier krijgt me
i kijkje in een van zijn vel
hokken, die een levende have ht
cn ter waarde van tienduizet
den guldens.
noemen van
waarlijk uniek is. Bij een diep
gaande beschouwing van dezi
machtige kolonie, die in de win
termaanden het getal 40 niet tt
boven gaat. kan zelfs de meest
kritische kenner zich niet los-
renstal, die best dier. Ik daeht er al lang niet
aan tot in 1945 de verloren
weer present was. Bah. wat
kerels zijn dat."
Wanneer nemen jonge duiven
ir het eerst aan wedstrijdvluch-
icii deel?" vragen we de al maar
doorratelende Pronk jr.
deze briljante collectie
melker gaat, die zijn stiel tot
in de kleinste finesses verstaat."
„De duiven van Adriaan Pronk
zijn voor 1007c „Pronk"duiven. wIms af Steekt z'n han
Met sierduiven hebben ze echter den in z'n beige stofj,
niets gemeen. Integendeel, het trekt diepe rimpels
zijn racerduiven van het
verste water."
voorhoofd
ogenblik van zwijgen
schakelt hij de schijn
baar motorisch gedreven
tong opnieuw in. „Half
Als deskundigen zo over je
delen, dan zit het wel goed.
den we zo denken. En dan kunnen februari laten
nauwelijks nog verbaasd koppels paren Wij
tfc.nvAdri -n-
i opkijken.
heel terloops opmerkt, dat hij komstige deelnemers
duiven beschikt.
kapitaalkrachtige liefhebbers
der lang bedenken een vijfduizend tabaksstelen
gulden per stuk neertellen. Jfi
..Dat hij er dan toch nog
vishandel op na houdt" zal
'•j zich wellicht in stilte afvragen. Op djt doel
die vraag heeft hij terstond
wedstrij d vluch te n
gooi in die periode wat
""]i het hok, opdat
nestje kunnen bou-
daarvan
Dat nestje maken ze klaar den. Intussen zijn die jonge dui-
stenen schaal, die
in het hok wordt ge
plaatst. En dat we ze tabaks-
ook al gaan i
reeds als ze nog
ken oud zijn. Dan gaan de i
eerlijk antwoord gereed: ,,'t Gaat stelen geven vindt z'n verklaring ste slagpennen ..steken", d.v
behoorlijk bestaan kun-
hebben. Doch die duivensport onge'
het feit. dat tabak zo'n pro- komen
baat middel is tegen de luis. Nou, ten één
i dagen na de bevruchting.
gauw zijn wens in vervulling zag
gaan. En we verklaren het hier Adri is intussen naar buiten ge-
uitdrukkelijk hij bleek niets lopen en komt met een kostbaar
meer dan de waarheid te hebben exemplaar terug, om dat vast-
verteld. Want wat daar achter die pakken te demonstreren,
woning en boven op dat hoge dak ..Een duif moet je op je hand la-
aan kwaliteitsduiven werd bijeen- ten zitten en wel zo, dat de poot-
gefokt, zal zelfs de leek, laat jes tussen je vingers kunnen door
staan de ingewijde, doen gloeien glijden. Alleen op deze manier
bewondering. ..De duivensport kun je hem gemakkelijk in de
twintig jaar ogen kijken om vast te stellen of
anraking je met een goede vlieger te doen
naar het lichaam
tekpennen. Als al
spreiding één ge-
altijd een hobby van me en de duivin haar eerste
tat móet zc maar blijven. Mijn slaat ze een dag oi
:aak beschouw ik nog steeds als daarop, tussen 1 er
nimmer één. hoe zeer ik ook in dags. legt ze er r
ri'n duiven opga".
los. Eind augus-
us. begin september, is het rui-
roces achter de rug. Tegen die
ijd zijn de beesten ook volledig
En de dag ontwikkeld en uitgegroeid. Wat
iur 's mid- dus eigenlijk het geval is, als ze
hun eerste wedstrijdvlucht
i de middag.
Dan
Zo vindt ze het welletjes, gaat dus maken. Zo'n eerste vlucht heeft
Wanden vol
Hij laat ons even in i
dagse" kamer v;
huis rondkijken,
den. alle hoeken,
stampend voi hangen
zitten broeden en 18 dagen la
ter worden de jongen" geboren. Ge
durende de eerste zes dagen van
i in de ,.zon- z'n bestaan krijgt het kroost een
het ouderlijk soort papvoeding uit de krop van
tar alle wan- de ouders. Daarna beginnen ze
de zoldering hard voer te eten uit de snavel
op gro- van pa of ma. En als ze 30 da-
bijv. plaats van Roosendaal uit,
een afstand tot Vlaardingen van
48 kilometer. Daarna wordt nóg
een zestal vluchten georganiseerd,
waarna de zg. ..Orleansvluchf',
de derby, aan het eind van augus
tus. als de kroon op het werk der
fokkers moet worden beschouwd
Tweeënvijftig jaar geleden, t
hij nog op Scheveningen de
genskiel torste, begon Arie Pronk
al te speuren naar de geheimen
het kweken van goede post
ven. ,jZó moet je een dui\
altijd vastgrijpen', zei hij hoon
stig. .Mij behoort plat op je
hand te kunnen zitten en de poot
jes laat je dan tussen je vingers
doorglijden
Zomeractie
Veilig Verkeer
medailles, lauwertakken zelfstandig moeten eten i
en bekers, met vlaggetji
vlaggetjes zo, wJ
heel doet denken
zichtelijke speelgoedhoek
ken. Nu worden ze ook, wat
waardoor het ge- noemen, „uitgewend", d.w.z.
leren echt vliegen inplaats
het gefladder,
„eilijk schijnt er een
0 buitenstaander het nodige begrip
r cer te doen t>ij te brengen. Als je eens wist,
begon vader Arie zijn hebt. Uit de iris moet vuur stra- wat er in die duivensport zoal om
verhaal. ..Dat was bij een zekere len. de vonken moeten er uit oaaf' zegt Pronk senior Het
mijnheer Raats. die een café had schieten. Dan heeft het beestje ideaai, waarnaar wij streven, is'het
temperament! Voorts verkrijgen van de meest complete
kan je zó gemakke- postduif, die zich over de hele li-
lUk met je andere nie met succes i
hand langs de randen meten
van de borst strijken.
Daar moet je stevige
spierbundels voelen.
En wat zijn vleugels
betreft, elke vleugel
heeft tien slagpennen
tien broekpennei
hoogste
ken daarom
nenteelt en
indere kan
ook esthetisch aan de goed
naarlingen ondei
voldoet. Wij kwe-
i kruising, bloedlij-
as directe inteelt"
te schilderijen lijkende ..diplo- gen oud zijn. worden de jongen Aan deze vlucht, die zich uitstrekt
mc-c" „f iZe over een iengte Van 480 km en
ir ze plaats heeft onder auspiciën van
drin- alle Nederlandse bonden, nemen
vij een 70.000 jonge duiven deel. als-
ze mede nog een 20 a 30.000 oudere
an duiven in verenigingsverband. Er
icli kunnen prachtige prijzen mee ge
wonnen worden, die variëren van
ƒ25 tot 2500. En dat ligt alle
maal nog in de sportieve sfeer
Maar helaas zijn er veel te vee)
deelnemers, die tevens het gok-
element gaan introduceren, waar
mee bedragen van liefst enkele
tonnen zijn gemoeid. Dat ge
schiedt dan met name bij de vele
vluchten, die tijdens de weekends
worden gehouden."
de ogen, om nauwkeurig al
dat prijzenmateriaal te observe
ren. Maar Adri is er trots op als
een pauw en zou liever afstand
Intussen werden ze al geringd,
moet je doen als ze nog maai
dag of zeven oud zijn. Want
Dat
trofeeën.
Dan breekt opeens
irioin een aag oi zeven oua zijn. want
tenen heen. Op die ringetjes, vi
tong strekt door de Ned. Postdulvt
zulke organisatie de Federatie v
Postduivenbonden hier te lande
staat altijd het jaar waarin
leven (thans dus '59)
Gezag
En dat de familie Pronk op dit
gebied gezag heeft, met
de duivenhou-
ders zijn. Vijf jaar geleden bij
voorbeeld keerde een van m'n
beste duiven niet van een vlucht
terug. Hij kón natuurlijk veronge-
de omstandighe-
dat
uit i
cijfers bestaat. Elk jaar opnie
honderden gouden horloges van
300 per stuk, over rijwielen,
scooters, motorfietsen en auto'
geeft de N.O.P. zo'n dikke als prijzen, over de grote kosten.
eigenlijk niet honderdduizend van die ringen uit.
Die twintig pennen Adri die vrijgezel
behoren
vleugel uitspreidt.
We spreken dan van
een gesloten vleugel.
Als daar iets aan ha
pert afgezien dan
van het ruien is
zó'n duif voor de
wedstrijdsport waar-
:ijn duiven opstaat
gaat blijkt ons. wanneer we
een bekend Vlaams duivensport
blad (70ste jaargang!) onder de
neus krijgen geschoven, waarin
dit alles wordt
inistratie aangelegd.
arring van eige-
goed als uitgeslo
naar. Eerst een paar weken gele
den werd het mysterie opgelost.
Toen meldde het beest zich na
melijk weer bij me. En dus stond
het voor mij als een paal boven
water, dat er een of andere on-
sportieve melker m'n duit maar
liefst vijf jaar had vastgehouden! dc snelste duif. als hij dat
v•-1- natuurlijk niet getje
flinke
„Gezien zijn vele indrukwek
kende prestaties der laatste
jaren verdient deze faire sport- toch weer bij z'n oude baas
man dubbel en dwars, dat ook zijn weergekeerd. Maar er ls van-
de schijnwerper van ons, Zui- zelfsprekend danig mee gefokt.
Daar^ _kornen jian derburen. op hem zijn licht vlnd ik gemeen en laf. Je
werpt. Als ster van de eerste
Vliegen kon hij
mee, omdat het dier
L"" ste de beste vlucht vermoedelijk ringstë" betékenis
»«nh u.«r hii ho»» Het is zeIfs strafbaar
de postduiven op na te houden!
die met het houden J
uitgebrei- duivengroepen zijn gemoeid
i" 1 Tr" over de noodzaak om wat van die
hoge kosten terug te verdienen.
Daarom wordt er elke week druk
..gepoold", worden er iedere week
tienduizenden formulieren ge
drukt, verspreid, ingevuld en ver
zonden. En stuiven de zwaar be
laden vrachtauto's naar de diver-
se grensposten, van waaruit be-
heeft? paalde treinen voor het verdere
ongering transport zorg dragen.
Wie dat allemaal nog niet wist
begrijpen, waarom
i vrije
iet gro-
u- nmnttp u-plko hplrlpr erhittpn dc dader zich schuil weet te hou- waar eigenlijk de hele sportdui-
lichaamsconditie en gr°°»e. ^.etke helder sctiittert den Ik heb het jn l93f) zo ook venliefhebberij mee staat 0f valt.
een keer meegemaakt. In dat ..Als de duiven 12 a 13 weken oud
verspeelde ik eveneens een zijn mogen ze al aan de eerste Adri Pronk.
ele duivenmelker!.
de wedstrijden, tijd tot de laatste minuut
te hartstocht aan die „sport" ple
gen tc spenderen. Gelukkig ech-
In het kader van de zomer-
campagne 1959 introduceert
het Verbond voor Veilig
Verkeer een nieuw affiche,
dat bedoeld is als appèl aan
alle weggebruikers om in
het verkeer altijd en overal
aan de veiligheid te denken.
Het ontwerp, dat op een
goede, Nederlandse zegs
wijze is geënt, is van de
Amsterdammer Frans Met-
tes.
Bijzonderheden over deze
actie vindt u op pagina 4.
